រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

សសរស្តម្ភនៅវត្តប្រាសាទព្រះធាតុ ដោយ៖ ប្រែង ពិសិដ្ឋ និង ម៉ិល វាសនា, វិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

RAC Media

  ថ្ងៃអង្គារ, 12 មករា 2021 ម៉ោង 03:01 PM

«ព្រៃឈើធម្មជាតិនៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោ សែន ឫស្សីត្រឹប បន្តរងការកាប់បំផ្លាញ»

(ខេត្តព្រះវិហារ)៖ ព្រៃឈើធម្មជាតិនៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោ សែន ឫស្សីត្រឹប បន្តរងការកាប់បំផ្លាញ ទោះបីជាក្រុមការងារអភិរក្ស និងការពារព្រៃឈើធម្មជាតិរបស់ឧទ្យានខិតខំប្រឹងប្រែងចុះអប់រំណែនាំ និងហាមឃាត់ការកាប់ទន្ទ្រាន និងការកាប់ឈើធ្វើអាជីវកម្មដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ធនធានគម្របព្រៃឈើធម្មជាតិយ៉ាងណាក៏ដោយ។

ជាការអនុវត្តការអភិរក្ស និងការពារព្រៃឈើធម្មជាតិរបស់ឧទ្យានជាតិជាក់ស្តែង នៅថ្ងៃឈប់សម្រាក ថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១  ឯកឧត្តមបណ្ឌិត្យសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបន្តដឹកនាំក្រុមការងារឧទ្យានបំពេញបេសកកម្មចុះអភិរក្ស និងការពារព្រៃឈើធម្មជាតិរបស់ឧទ្យានដោយផ្ទាល់។ អំឡុងពេលចុះបេសកម្ម ក្រុមការងារបានបន្តចាប់ឡានដឹកឈើ ម៉ាកសាំងយ៉ុង ពណ៌បៃតង ផ្លាកលេខកណ្តាល 2A-4551 ដែលបានបើកចូលដឹកនាំក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោ សែន ឫស្សីត្រឹប ស្ថិតក្នុងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ដោយខុសច្បាប់។

នៅពេលប្រតិបត្តិការនេះ អ្នកបើកបររថយន្តដែលជាជនសង្ស័យបានព្យាយាមបើករថយន្តគេចពីក្រុមការងារអភិរក្ស និងការពារព្រៃឈើធម្មជាតិរបស់ឧទ្យាន ដោយបើកគេចចូលទៅទម្លាក់ឈើខុសច្បាប់ចោលនៅផ្ទះពលរដ្ឋមួយកន្លែងដែលរស់នៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោ សែន ឫស្សីត្រឹប។

ក្រៅពីបានឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យខាងលើ ក្រុមការងារអភិរក្ស និងការពារព្រៃឈើធម្មជាតិរបស់ឧទ្យាន បានពិនិត្យនៅក្នុងផ្ទះនោះឃើញថា ជាកន្លែងកែច្នៃឈើនៅក្នុងឧទ្យានតែម្តង។

ហេតុផលខាងលើនេះ យើងអាចសន្និដ្នានបានថា ការចាប់ឈើក្នុងព្រៃគឺចាប់មិនបានទេ ព្រោះប្រជាជនរស់នៅក្នុងឧទ្យានជាអ្នកកាប់ កែច្នៃ និង ដឹកចេញក្នុងឧទ្យានតែម្តង៕

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 03 មករា 2021 ម៉ោង 01:43 PM

តំណក់ប្រេងលើកដំបូង៖ ជា «បណ្ដាសា» ឬជា «ពរជ័យ»

នៅពេលដែលកម្ពុជា បានចាប់ផ្ដើមលើកយកបញ្ហាអណ្ដូងប្រេងកាតនៅក្នុងឈូងសមុទ្រខ្មែរ និងការវិនិយោគការខួងនិងចម្រាញ់ប្រេងកាត មានទស្សនៈយល់ឃើញជាច្រើន ពីសាធារណជន ថាតើកំណប់ប្រេងកាតរបស់កម្ពុជា ជាពរជ័យ ឬជាបណ្ដាសា? 

នៅថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសជាឱឡារិកពីសមិទ្ធផលតំណក់ប្រេងដំបូងរបស់កម្ពុជា។ តើតំណក់ប្រេងរបស់កម្ពុជាទាំងនេះ មានអត្ថន័យយ៉ាងណាសម្រាប់កម្ពុជា? យោងតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា ក្រុមការងារសូមលើកយកមកបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម៖

"ថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ គឺជាខួបម្ភៃ២២ឆ្នាំនៃនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានសន្តិភាពពេញផ្ទៃប្រទេសដែលមិនធ្លាប់មានក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង៥០០ឆ្នាំ ហើយក៏ជាថ្ងៃដែលកម្ពុជាទទួលបានតំណក់ប្រេងលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ដែលមិនធ្លាប់មានក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២០០០ឆ្នាំដែរ។ តំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះ ចាប់ផ្តើមផលិតចេញពីអណ្តូងប្រេងទី១ ឈ្មោះ A-0ID នៃ ផ្លាតហ្វម A នៅក្នុងប្លុក A នៃឈូងសមុទ្រខ្មែរ។

មានបដិសំណួរដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ចំនួនពីរ ដែលបានកើតឡើងតាំងពីមុនពេលដែលកម្ពុជាមានតំណក់ប្រេងលើកដំបូងមកម៉្លេះ នោះគឺ តើតំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះជា «បណ្ដាសា» ឬជា «ពរជ័យ»?

សម្រាប់ជនមួយចំនួន មានទាំងខ្មែរទាំងបរទេសផង បានសម្ដែងកង្វល់តាំងពីមុនកម្ពុជាទទួលបានតំណក់ប្រេងលើកដំបូងមកម៉្លេះ ខ្លាចតំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះ ក្លាយជាបណ្ដាសាចំពោះប្រជាជាតិកម្ពុជា បើមិនមានការគ្រប់គ្រងបានល្អ។ ពួកគេបានភ្ជាប់រឿងរ៉ាវបណ្ដាសាប្រេងដែលកើតមាននៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅអាហ្វ្រ៊ិក មជ្ឈិមបូព៌ា រហូតដល់វេណហ្ស៊ុយអេឡា ដែលសុទ្ធតែជាប្រទេសដែលសម្បូរណ៍ប្រេង តែនៅទីបំផុតទៅ ប្រទេសទាំងនោះ បានរអិលជើងធ្លាក់ចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមស៊ីវិល អំពើហិង្សា ការបែកបាក់ជាតិ អំពើពុករលួយ និងការចូលជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស ជាពិសេស ពីពួកមហាអំណាច រាប់សិបឆ្នាំរហូតដល់ឥឡូវ។

ប៉ុន្តែ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ពីភូមិគ្រឹះរបស់លោក នាទីក្រុងតាខ្មៅ បានមានប្រសាសន៍ថា តំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះជាពរជ័យសម្រាប់ប្រជាជាតិកម្ពុជា។ សម្តេចតេជោបានចាត់ទុកថា នេះជាការចាប់ផ្ដើមមួយជំហានដំបូងដ៏សំខាន់សម្រាប់កម្ពុជាឆ្ពោះទៅបង្កើតបាននូវសមត្ថភាពជាតិ និងខឿនឧស្សាហកម្មប្រេងកាត ឧស្ម័ននិងថាមពលនៅកម្ពុជា។ ផលប្រយោជន៍សំខាន់ៗ រួមមាន ចំណូលថវិកាជាតិ ផលសេដ្ឋកិច្ចទទួលបានពីការបង្កើតបាននូវពិពិធកម្មខឿនឧស្សាហកម្មក្នុងវិស័យប្រេងកាត និងការកសាងសមត្ថភាពជាតិនៅក្នុងវិស័យនេះ។ វាជាពរជ័យសម្រាប់ប្រជាជននិងប្រទេសជាតិ មិនមែនជាបណ្តាសាដូចការលើកឡើងរបស់ជនមួយចំនួននោះទេ។ សម្តេចតេជោបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ចំណូលបានពីប្រេងនឹងយកទៅអភិវឌ្ឍវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាល។

បន្ទាប់ពីទទួលបានព័ត៌មានស្តីពីតំណក់ប្រេងលើកដំបូង ប្រជាពលរដ្ឋ មន្ត្រីរាជការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ រួមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំជាតិកំពូលៗរបស់កម្ពុជា មានទាំងព្រះមហាក្សត្រផង បានចេញសារអបអរសាទរសម្តេចតេជោព្រោងព្រាងជាមួយនឹងពាក្យពេជន៍លើកតម្កើងនិងកោតសរសើរដ៏ខ្ពង់ខ្ពង់បំផុតចំពោះសម្តេចតេជោ ដែលដឹកនាំធ្វើឱ្យកម្ពុជាទទួលបានសន្តិភាពពេញផ្ទៃប្រទេសនិងទទួលបានតំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះ និងបានលើកឡើងដូចគ្នានឹងសម្តេចតេជោថា តំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះ គឺជាពរជ័យ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់អ្នកមិនពេញចិត្តនិងអ្នកបារម្ភ ក៏បានបង្ហោះសារសម្តែងនូវកង្វល់របស់ខ្លួនពីតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងចំណូលបានមកពីប្រេង ហើយអ្នកខ្លះមិននិយាយចំទេ តែគេបង្ហោះសារបែបឌឺដងនានា ក្នុងន័យសម្ដែងក្តីបារម្ភ ខ្លាចក្រែងតំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះក្លាយជាបណ្ដាសា។

សរុបមក យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា តំណក់ប្រេងលើកដំបូងនេះ ជាសមិទ្ធផលនៃប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូលដែលមិនធ្លាប់មានក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២០០០ឆ្នាំ។ វាជាព័ត៌មានដ៏ល្អនិងប្រកបដោយក្តីអំណរសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា មិនថាជាអ្នកគាំទ្រឬមិនគាំទ្ររាជរដ្ឋាភិបាលនោះទេ ព្រោះវាជាសមិទ្ធផលរបស់ជាតិយើងទាំងអស់គ្នា។ ជា «បណ្ដាសា» ឬជា «ពរជ័យ» វាអាស្រ័យទៅលើតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងចំណូលបានមកពីប្រេង និងការប្រើប្រាស់ចំណូលដែលបានមកពីប្រេងឱ្យចំគោលដៅនិងមានប្រសិទ្ធភាព។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ការបារម្ភពីបណ្ដាសាប្រេងដោយជនមួយចំនួន ក៏មិនគួរចាត់ទុកថា ជាការប្រឆាំងផ្កាប់មុខនោះដែរ ដ្បិតពិភពលោកនេះ មានឧទាហរណ៍ច្រើនមកហើយ ដែលប្រទេសមួយចំនួនដែលជាសេដ្ឋីប្រេងដែលទទួលបណ្ដាសាប្រេង។ ប៉ុន្តែ ទោះជាបែបនេះក្តី យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវមានទំនុកចិត្តលើរាជរដ្ឋាភិបាល លើសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងការចាត់ចែងលើរឿងនេះ ដើម្បីជាមរតកប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូល។ កន្លងមក សម្តេចតេជោធ្លាប់បានថ្លែងទៅកាន់មជ្ឈដ្ឋានអ្នករិះគន់មួយចំនួនថា កុំនាំគ្នាគិតថា ធ្វើម្ហូបអីខណៈត្រីនៅក្នុងទឹកនៅឡើយ។ ឥឡូវនេះ ត្រីមាននៅក្នុងដៃហើយ ដូច្នេះ ម៉ឺនុយមុខម្ហូប ក៏ពិតជាមាននៅលើតុអាហារដែរ៕"

  ថ្ងៃសៅរ៍, 02 មករា 2021 ម៉ោង 07:58 AM

ហេតុអ្វីដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជា? ដោយ៖ បណ្ឌិត ស៊ឺន សម

«នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាម៉េរិកគ្រោងនឹងផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាប្រមាណ៨៥លានដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដើម្បីជួយដល់ការអភិវឌ្ឍផ្សេងៗនៅក្នុងប្រទេស។ កម្ពុជាអាចទទួលបានជំនួយប្រមាណជាង៨៥លានដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិកនេះ លុះត្រារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញពីការពង្រឹងសន្តិសុខ និង ស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ ពិសេសបញ្ហាជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងគោរពការដាក់ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិទៅលើប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ហើយក៏បានបន្ថែមដោយតម្រូវឱ្យកម្ពុជាប្រកាសពីអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនប្រឆាំងទៅនឹងការជ្រៀតជ្រែកពីប្រទេស​ចិន ដោយរួមបញ្ចូលការរក្សាឱ្យមានអព្យាក្រិតភាពលើបញ្ហាមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងរាម និង មូលដ្ឋានទ័ពផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និង បញ្ហាគម្រោងអភិវឌ្ឍតារាសាគរនៅក្នុងខេត្តកោះកុង»។

ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសតូចមួយនៅក្នុងសមាជិកនៃសមាគមអាស៊ីអគ្នេយ៍ ហើយប្រទេសនេះមានសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនទាន់រឹងមាំ ឬមិនទាន់ទំនើបដូចប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងសមាគមអាស៊ីអគ្នេយ៍នៅឡើយទេ។ នៅមានកិច្ចការ និងរឿងរ៉ាវជាច្រើនទៀតដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រូវតែបំពេញ និងកសាង ដើម្បីឈានទៅរកការអភិវឌ្ឍមួយដែលមានភាពរឹងមាំ និងអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតបាន។

នៅពេលយើងនិយាយអំពីសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ពលរដ្ឋកម្ពុជា ឬអ្នកស្រាវជ្រាវមួយចំនួននឹងនិយាយថា«ប្រទេសនេះនៅមានសេដ្ឋកិច្ចទន់ខ្សោយ ឬប្រទេសនេះនៅមានភាពខ្វះខាតចំនុចនេះឬចំនុចនោះជាច្រើន»។ នៅពេលដែលយើងនិយាយអំពីគុណភាពនៃការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់រដ្ឋ យើងនឹងឃើញចំណុចខ្វះខាតជាច្រើន ដែលពិបាកនឹងបកស្រាយ ឧទាហរណ៍ តម្លៃដែលខ្ពស់ពេក ហើយគុណភាពនៃសំណងមិនសូវរឹងមាំ ជាដើម។

ជាការពិតណាស់ ប្រទេសកម្ពុជា នៅមានចំណុចខ្វះខាតច្រើនណាស់ ហើយមិនសូវមានអ្នកហ៊ាននិយាយត្រង់អំពីចំណុចនៃភាពខ្វះខាតនោះទេ ដោយរឿងខ្លះ ជាកត្តាដែលប៉ះប្រយោជន៍ខ្លួនឯង ហើយរឿងខ្លះទៀត ជាកត្តាដែលប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍អ្នកផ្សេង។

បើទោះបីជាមានភាពខ្វះខាតខ្លះៗនៅក្នុងការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់រដ្ឋក៏ដោយ ក៏យើងមិនអាចបញ្ឈប់ការសាងសង់បានដែរ ព្រោះនោះគឺជាភាពចាំបាច់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេស និងកសាងធនធានមនុស្សរបស់កម្ពុជា។

មានរឿងខ្លះ ពិតជាអយុត្តិធម៌ពេកហើយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះថាប្រទេសកម្ពុជានៅមានចំណុចខ្វះខាត ដោយសារតែភាពខ្វះខាតនោះ ទើបរដ្ឋប្រឹងប្រឹងបំពេញចន្លោះនៃភាពខ្វះខាត តាមរយៈការធ្វើសកម្មភាព វិនិយោគ ឬសាងសង់ផ្សេងៗ។ មិនមានការវិនិយោគណាដែលមិនប៉ះពាល់នោះទេ គ្រាន់តែយើងត្រូវពិនិត្យថ្លឹងថ្លែងអំពីគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិនៃការសាងសង់នោះ តើមួយណាមានភាពចាំបាច់ជាង?

នៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិ ឬនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន ប្រទេសកម្ពុជានៅមិនទាន់មានព្រលានយន្តហោះណាមួយដែលមានលក្ខណៈអន្តរជាតិ ឬមានភាពទំនើបដូចជាប្រទេសជិតខាងនៅឡើយទេ ហើយជនជាតិខ្មែរភាគច្រើន ដែលធ្លាប់បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសផ្សេង ជាពិសេសបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ដែលមានព្រលានយន្តហោះធំទូលាយ និងស្អាតនោះ តែងបាននិយាយថា «ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិកម្ពុជា មិនបានស្មើនឹងព្រលានយន្តហោះក្នុងស្រុករបស់ប្រទេស​នេះ ឬប្រទេសនោះនៅឡើយទេ»។

សូមពិនិត្យមើលប្រទេសជិតខាងរបស់កម្ពុជា ដែលមានប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ តើប្រទេសទាំងពីរនេះមានព្រយន្តហោះប៉ុន្មាន? មានផែអន្តរជាតិទឹកជ្រៅចំនួនប៉ុន្មាន? ដើម្បីទទួលឥវាន់ និងភ្ញៀវអន្តរជាតិដែលត្រូវចូលមកទស្សនាប្រទេសរបស់គេ?

វៀតណាមមានកំពង់ផែទឹកជ្រៅយ៉ាងតិចចំនួន ៦កន្លែង មានអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិចំនួន៣កន្លែងដែលមានទំហំៗ ចំណែកឯប្រទេសថៃមានកំពង់ផែទឹកជ្រៅចំនួន៨កន្លែង ហើយអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិចំនួន៧កន្លែង។ ចុះហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាកសាងកំពង់ផែទឹកជ្រៅនៅតំបន់ឆ្នេសមុទ្ររាម ហើយនឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍនៅតារាសាគរក្នុងខេត្តកោះកុង ដែលជាទឹកដីកម្ពុជានោះ មនុស្សមួយចំនួននាំគ្នាភ័យខ្លាចទៅវិញ?

ជនបរទេស គេនាំគ្នាភ័យខ្លាចចំពោះការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជាព្រោះអាចមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ជាតិសាសន៍របស់គេ ហើយចុះជនជាតិខ្មែរមួយចំនួនព្រួយបារម្មណ៍ព្រោះថារឿងអ្វីដែរ? ជាការពិតណាស់ ពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលនៅក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍ អាចមានការមិនពេញចិត្តក្នុងការផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែង ហើយរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមហ៊ុនដែលទទួលការសាងសង់គួរតែមានសំណងសមរម្យសម្រាប់ពរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់នោះ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋកម្ពុជាមិនគួរនាំគ្នានិយាយ​តាមជនបរទេសមួយចំនួននោះទេ ព្រោះជាតិសាសន៍ណាក៏ដោយ គេធ្វើអ្វីៗដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិសាសន៍របស់គេ ទាំងប្រយោជន៍ដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោល ឬប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រ នយោបាយសម្រាប់ប្រទេសគេ។ យើងត្រូវថ្លែងថ្លែងឱ្យបានច្បាស់សិនមុននឹងបកស្រាយ ឬបន្ទរទៅតាមការយល់ឃើញណាមួយ។ មនុស្សតែងមានការយល់ឃើញផ្សេងគ្នា អាស្រ័យលើទីកន្លែងដែលគេឈរ ឬផលប្រយោជន៍ដែលគេទទួលបាន។

កម្ពុជាគ្រាន់តែចង់មានកំពង់ផែអន្តរជាតិ និងព្រលានយន្តហោះដែលមានស្តង់ដារអន្តរជាតិ ដូចប្រទេសជិតខាងសោះ ហេតុអ្វីបានជាដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជា?

នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១២ នៅពេលដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនបាននាំគ្នាយកករណីសមុទ្រចិនខាងត្បូងមកដាក់ឱ្យកម្ពុជាចេញសេចក្តីថ្លែងការថ្កោលទោសប្រទេសចិន។ នៅពេលនោះមានការរិះគន់កម្ពុជា ថាមិនបានយកអាស៊ានជាធំ ដោយបានចោទថាកម្ពុជាលំអៀងទៅរកប្រទេសចិន ជាដើម។ គិតតាំងពីឆ្នាំ ២០១២ រហូតមកដល់ដាច់ឆ្នាំ ២០២០ មិនមានប្រទេសណាមួយនៃម្ចាស់អាស៊ានប្តូរវេន បានយកសំណុំរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដើម្បីដោះស្រាយដោយផ្ទាល់ ឬឱ្យបានជាក់លាក់នោះទេ។ បើសិនជាបែបនោះទេ ហេតុអ្វីដាក់សម្ពាធកម្ពុជា?

នៅក្នុងសៀវភៅមួយដែលមានចំណងជើងថា “ Cambodian Pawn on a Superpower Chessboard” បានចាត់ទុកថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាទឹកដីនៃការសាកល្បងមនោគមវិជ្ជារបស់ប្រទេសមហាអំណាច ព្រោះតែភាពមិនច្បាស់លាស់នៃស្មារតីស្នេហាជាតិ និងភាពទន់ជ្រាយរបស់ប្រទេសនេះ។ នៅក្នុងប្រទេសដែលមានភាពជឿនលឿន និងចាស់ទុំខាងនយោបាយ ការប្រកួតប្រជែងខាងនយោបាយក្នុងប្រទេស គេធ្វើឡើងដើម្បីបានឈ្នះឱកាសសម្រាប់ការដឹកនាំប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះ ហើយគេតែងមានសំលេងតែមួយក្នុងការប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយដែលចង់បៀតបៀន ឬឈ្លានពានទឹកដីនៃប្រទេសរបស់គេ។ គេមិនដែលធ្វើឱ្យខាតប្រយោជន៍ជាតិព្រោះតែនយោបាយរបស់ខ្លួននោះទេ។

យើងអាចដឹងថា ប្រទេសនីមួយៗក្នុងតំបន់អាស៊ានសុទ្ធតែមានផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំជាមួយនឹងប្រទេសចិន ហើយប្រទេសនីមួយៗមិនចង់បាត់ផលប្រយោជន៍ដែលគេមានជាមួយនឹងប្រទេសចិននោះទេ ព្រោះហេតុនោះ បានជាគេចង់យកទឹកដីនៃប្រទេសផ្សេងដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ជាមួយនឹងប្រទេសចិន។ នៅក្នុងរយៈពេល ១០ ខែ នៃឆ្នាំ ២០២០ ប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិនបានផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្ម ដោយមានទំហំទឹកប្រមាណ ៣៧.៩៤ ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក។ ហើយចុះកម្ពុជាវិញយ៉ាងណា?

យើងត្រូវស្គាល់ប្រយោជន៍ជាតិ ប្រយោជន៍បុគ្គល ឱ្យបានច្បាស់លាស់ ទើបប្រទេសរបស់យើងអាចមានភាពរឹងមាំ និងវឌ្ឍនភាពមួយដែលមាននិរន្តរភាពសម្រាប់កូនចៅរបស់យើង។ សូមកុំគិតត្រឹមជំនាន់ដែលយើងរស់នៅ សូមគិតដល់ជំនាន់កូនចៅរបស់យើង តើពួកគាត់មានអ្វីខ្លះ? ហើយតើពួកគាត់នឹងរស់នៅក្នុងទឹកដីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលមានលក្ខណៈបែបណា? ប្រវត្តិសាស្ត្រនឹងកត់ត្រាទុកនៅរឿងរ៉ាវតាមសម័យកាល ហើយមនុស្សជំនាន់ក្រោយនឹងមានមតិផ្សេងៗគ្នាចំពោះមនុស្សសម័យមុន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ និរន្តរភាព និងភាពជឿនលឿនរបស់ប្រទេស ពិតជាមានភាពចាំបាច់ណាស់។

-------------------------------

(បណ្ឌិត ស៊ឺន សម អ្នកស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ រាល់មតិដែលមានក្នុងអត្តបទនេះ គឺជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកនិពន្ធផ្ទាល់ មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការយល់ឃើញរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ)។ 

  ថ្ងៃសុក្រ, 01 មករា 2021 ម៉ោង 11:31 AM

តើប្រទេសស៊ុយអែតសម្រេចចិត្តដកស្ថានទូតចេញពីកម្ពុជាព្រោះតែបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សឬ? ដោយ៖ បណ្ឌិត ស៊ឺន សម

ស្ថានទូតនៃប្រទេសស៊ុយអែតប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានផ្សាយបន្តនូវសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រសួងការបរទេស​ស៊ុយអែត​ស្តីពីការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែតក្នុងការបញ្ចប់បេសកកម្មរបស់ស្ថានទូតស៊ុយអែតក្នុងប្រទេស​កម្ពុជានៅចុងឆ្នាំ ២០២១។ ការសម្រេចបិទស្ថានទូតស៊ុយអែតក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ បាននាំឱ្យមានការបកស្រាយផ្សេងៗអំពីសំណាក់អ្នកនយោបាយ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។

កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ក្រសួងការបរទេសស៊ុយអែត បានប្រកាសជូនដំណឹងថា ស៊ុយអែតនឹងបិទស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងភ្នំពេញ នៅចុងឆ្នាំ២០២១ ហើយសកម្មភាពការបរទេសទាំងឡាយជាមួយកម្ពុជា នឹងត្រូវផ្ទេរឱ្យស្ថិតក្រោមការចាត់ចែងរបស់ស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅទីក្រុងបាងកកប្រទេសថៃវិញ។

ប្រទេសស៊ុយអែត មានទំនាក់ទំនងការទូតជាផ្លូវការជាមួយព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦១ ហើយបានបិទស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែបានបើកដំណើរការស្ថានទូតនៅទីក្រុងភ្នំពេញឡើងវិញ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១០។ រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែត មានវិធីសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ពហុវិស័យ និងបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ជំរុញឱ្យមានអភិបាលកិច្ច ប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ ហើយជាពិសេសបានបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិត និងបញ្ញវន្តកម្ពុជាអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ តាមរយៈការផ្តល់ជំនួយសម្រាប់វិទ្យាស្ថានរ៉ាអ៊ូលវ៉ាលែនប៊ើគ (RWI) និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផ្សេងៗដែលកំពុងតែប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសស៊ុយអែតពិតជាបានជួយជ្រោមជ្រែងប្រទេសកម្ពុជា ទៅតាមផ្នែក និងជំនាញដែលប្រទេសស៊ុយអែតមាន។ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ នៅពេលដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានជួយរៀបចំឱ្យមានការបោះ​ឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិនៃទីក្រុងស្តុកខុម នៃប្រទេសស៊ុយអែត បាន​ចងក្រងឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបានរៀបរាប់អំពីបទពិសោធន៍ និងបញ្ហាប្រឈមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រទេសស៊ុយអែតក៏បានដើរតួយ៉ាងសកម្មក្នុងការជួយឱ្យមានសន្តិភាព​នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ការសម្រេចចិត្តដកស្ថានទូតរបស់ប្រទេសស៊ុយអែតចេញពីប្រទេសកម្ពុជា អាចមានបញ្ហានៃគោលនយោបាយរបស់ រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែត ក្នុងការចំណាយថវិកាលើស្ថានបេសកកម្មការទូតរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសតូចៗ និងមានសេដ្ឋកិច្ច​មិនទាន់រឹងមាំ ប៉ុន្តែមានការបកស្រាយថា ការសម្រេចចិត្តដកស្ថានទូតស៊ុយអែតចេញពីប្រទេសកម្ពុជា គឺដោយសារបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងការធ្លាក់ចុះលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

បើសិនជាបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ គឺជាចំណុចដែលនាំឱ្យមានការដកស្ថានទូតស៊ុយអែតចេញពីប្រទេស​កម្ពុជាមែននោះ វាគឺជារឿងមួយអយុត្តិធម៌ពេកហើយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះថា រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេស​ស៊ុយអែតដែលជាសម្ព័ន្ធដ៏យូរអង្វែងមកហើយជាមួយនឹងប្រទេសវៀតណាមបានអនុម័តកញ្ចប់ប្រាក់កម្ចីដល់ទៅពីរពាន់លានដុល្លារក្នុងការជួយគាំទ្រដល់គម្រោងកសាងអាកាសយានដ្ឋានជាច្រើនក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែលក្នុងនោះមានរួមទាំងអាកាសយានដ្ឋាន Long Thanh ដែលត្រូវបានគេជឿជាក់ថានឹងក្លាយទៅជាអាកាសយានដ្ឋានដែលធំបំផុតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ម្យ៉ាងមួយវិញទៀត ស្ថានភាពសិទ្ធមនុស្សក្នុងប្រទេសវៀតណាម ក៏មិនល្អប្រសើរជាងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ ហើយវៀតណាមគឺជាប្រទេសមួយដែលប្រកាន់លទ្ធិកុម្មុយនីស្តន៍ជាផ្លូវការ ដោយប្រទេសនេះមានគណបក្សតែមួយគត់ក្នុងការគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំប្រទេស។

មួយវិញទៀត ប្រទេសថៃ ដែលជាប្រទេសមួយនៅជិតខាងកម្ពុជា ហើយជាប្រទេសដែលស៊ុយអែតសម្រេចថានឹងត្រូវផ្តល់សិទ្ធិបន្ថែមទៀតចំពោះឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់ខ្លួនក្នុងការសម្របសម្រួល និងចាត់ចែងការងារការទូតរបស់ខ្លួនជាមួយ​ប្រទេសកម្ពុជានោះ ក៏មិនមានស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សល្អប្រសើរជាងកម្ពុជានោះទេ។ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សទើបតែបានចេញសេចក្តីថ្លែងការសំដែងការព្រួយបារម្មណ៍ចំពោះបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសថៃ ដែលមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។ ប្រទេសថៃក៏បានរំលាយគណបក្សនយោបាយដែលបានទទួលការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេស ហើយប្រទេសថៃមិនបានផ្តល់ ឱកាស ឬការអត់ឱនច្រើនចំពោះបក្សនយោបាយណាដែលមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងនោះដែរ។ ឧទាហរណ៍ ករណីរបស់លោក ថាក់ស៊ីន និងប្អូនស្រីរបស់លោក គឺលោកស្រី យីងឡាក់ ព្រមទាំងបក្សនយោបាយបន្តបន្ទាប់មកទៀត ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងលោកថាក់ស៊ីន។

សរុបជារួមមក ការបិទស្ថានទូតស៊ុយអែតនៅកម្ពុជាក្នុងបំណាច់ឆ្នាំ ២០២១ខាងមុខនោះ គឺមិនមែនដោយសារតែបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ឬការធ្លាក់ចុះនូវលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ គឺដោយសារតែគោលនយោបាយ​របស់ប្រទេសស៊ុយអែតចំពោះប្រទេសតូចៗ ហើយនឹងចំពោះប្រទេសដែលមិនសូវមានសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងតែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយបើសិនជាការបិទនោះ ដោយសារតែបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យមែននោះ មានន័យថាប្រទេសស៊ុយអែតមានការលំអៀងចំពោះប្រទេសកម្ពុជា ឬមានន័យថា ការនិយាយអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សគឺសម្រាប់​តែប្រទេសក្រីក្រ ឬសម្រាប់តែប្រទេសតូចៗតែប៉ុណ្ណោះ។ យើងមានការសោកស្តាយចំពោះការបិទស្ថានទូតរបស់ប្រទេស​ណាមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែយើងត្រូវគោរពសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃសាមីប្រទេស ព្រោះថាគេអាចមានហេតុផលណាមួយដែលយើងមិនបានដឹង។ យើងមិនគួរចេះតែបកស្រាយទៅតាមការយល់ឃើញរបស់បរទេស ដោយមិនបានកត់ត្រា ឬពិនិត្យឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ ព្រោះថាប្រទេសនីមួយៗ មានការសម្រេចចិត្តអាស្រ័យលើផលប្រយោជន៍របស់ជាតិសាសន៍គេ ហើយយើងក៏ត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍ប្រទេសរបស់យើងដែរ។ មិនគួរដោយសារតែផលប្រយោជន៍បន្តិចបន្តួចណាមួយ ធ្វើឱ្យបាត់ប្រយោជន៍ ឬកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ជាតិនោះទេ។

-----------------

(បណ្ឌិត ស៊ឺន សម អ្នកស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ អត្តន័យដែលមានក្នុងអត្ថបទនេះ គឺជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកនិពន្ធផ្ទាល់ ដោយមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការយល់ឃើញរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ)។ 

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 31 ធ្នូ 2020 ម៉ោង 02:56 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ជំរុញឱ្យមន្ត្រីទាំងអស់ចូលរួមផ្សព្វផ្សាយសមិទ្ធផលវិទ្យាសាស្ត្ររបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានជំរុញឱ្យមន្ត្រីទាំងអស់ចូលរួមផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងសមិទ្ធផលវិទ្យាសាស្រ្តទាំងអស់ដែលរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាសម្រេចបាន ដើម្បីឱ្យសិស្ស និស្សិត និងសាធារណជនជាតិ-អន្តរជាតិបានយល់ជ្រួតជ្រាបលើគោលការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រកាន់តែទូលំទូលាយច្បាស់លាស់។

ថ្លែងក្នុងឱកាសបើកបទបង្ហាញស្តីពី «លទ្ធផលគេហទំព័រដែលធ្វើរួច ជាមួយនឹងសេវូបករណ៍ (Sever) ថ្មីរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.)» នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ២រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ នាសាលមរតកសិល្បៈខ្មែរ នៃអគារឥន្ទ្រទេវី ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានលើកឡើងថា ការរៀបចំធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យារបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាថ្មីនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការទំនាក់ទំនង និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននានាជាសមិទ្ធផលស្នាដៃវិទ្យាសាស្រ្តដែលកើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងស្រាវជ្រាវរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការបានបញ្ជាក់ថា ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា រួមមាន គេហទំព័រ អ៊ីម៉ែល និងបណ្តាញសង្គមនានាជាជម្រើសយុទ្ធសាស្រ្តមួយដ៏ប្រសើរបំផុត ដើម្បីបើកទូលាយ លើកកម្ពស់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវតាមបែបវិទ្យាសាស្រ្ត។

«ប្រសិនបើយើងទាំងអស់គ្នាបិទទ្វារផ្ទះ ឬបន្ទប់នៅក្នុងសម័យកាលព័ត៌មានវិទ្យាបើកទូលាយដូចបច្ចុប្បន្ននេះ យើងពុំអាចដើរទាន់សភាពការណ៍ វិទ្យាសាស្ត្រថ្មីៗជុំវិញសកលលោកបានជាដាច់ខាត។ ប្រសិនបើយើងពុំអាចដើរទាន់សភាពការណ៍ វិទ្យាសាស្ត្រថ្មីៗបែបនេះ យើងពុំអាចអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពខ្លួនឯង និងសង្គមជាតិប្រកបដោយចីរភាពបានដែរ»។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ មានប្រសាសន៍ជំរុញបញ្ជាក់បន្ថែមឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីទាំងអស់បង្កើនការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពផ្នែកទំនាក់ទំនង និងផ្សព្វផ្សាយតាមប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា ស្របតាមគោលការណ៍វិទ្យាសាស្រ្តជាសសរស្តម្ភ។

សូមបញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃការធ្វើបទបង្ហាញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០នេះ រួមមាន៖

- បង្ហាញអំពីលទ្ធផលវេបសាយដែលធ្វើរួច ជាមួយនឹងសេវូបករណ៍ (Sever) ថ្មីរបស់ រ.ប.ស.ក.។

- បង្ហាញវេបសាយដែលមានទិន្នន័យ និងមិនមានទិន្នន័យ

- ស្នើសុំមតិយោបល់លើមាតិកានៃវេបសាយនីមួយៗតាមតម្រូវការវិទ្យាស្ថាន ឬស្ថាប័នចំណុះ

- បង្ហាញពីរបៀបប្រើប្រាស់ខ្លះៗដល់វិទ្យាសា្ថនចំណុះ។

- បញ្ហាផ្សេង៕

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 31 ធ្នូ 2020 ម៉ោង 02:00 PM

លោក Kim Won Go ទទួលបានមេដាយ សហមេត្រី ថ្នាក់អស្សឫទ្ធិ

យោងតាមអនុក្រឹត្យលេខ១០៦៩ អនក្រ.តត ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចបំពាក់មេដាយ សហមេត្រី ថ្នាក់ អស្សឫទ្ធិ ជូនលោក Kim Won Go អ្នកជំនាញចិញ្ចឹមគទឹកដោះជនជាតិកូរ៉េ ដែលមានស្នាដៃល្អក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងការជួយបណ្តុះបណ្តាលជំនាញចិញ្ចឹមគោទឹកដោះនៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែនឫស្សីត្រឹបកន្លងមក។

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 31 ធ្នូ 2020 ម៉ោង 11:09 AM

«សាកលវិទ្យាល័យវ៉ាសេដា Waseda ប្រទេសជប៉ុន មានបំណងក្នុងការសហការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

នារសៀលថ្ងៃចន្ទ ទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នា២០២០ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយ លោកបណ្ឌិត តាបាតា (Dr. Yukitsugu TABATA) ដែលលោកជា ប្រធានវិទ្យាស្ថានបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ នៃសាកលវិទ្យាល័យវ៉ាសេដា Waseda, ប្រទេសជប៉ុន។

នៅក្នុងជំនួបនោះ លោកបណ្ឌិត តាបាតា មានប្រសាសន៍ថា លោកមានសេចក្តីរីករាយ ក្នុងការធ្វើកិច្ចសហការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលជាស្ថាប័នកំពូលមួយរបស់កម្ពុជា ដែលផ្តោតជាសំខាន់លើការស្រាវជ្រាវនិងបណ្តុះបណ្តាល ហើយលោកបានបន្តថា សកម្មភាពនេះជាការរួមចំណែកមួយក្នុងបង្កើននៃការរឹតចំណងរវាងស្ថាប័នសិក្សានិងស្រាវជ្រាវនៃប្រទេសទាំងពីរគឺកម្ពុជា ជប៉ុន ។

ជាងនេះទៅទៀត លោកក៏មានគោលបំណង ធ្វើកិច្ចសហការណ៍បែបគរុសភាជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលរួមមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើវិស័យបុរាណវត្ថុវិទ្យា, ប្រវត្តិសាស្ត្រ, គ្រប់គ្រងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌, ជាតិពន្ធុវិទ្យា និងប្រវត្តិសិល្បៈ ជាដើម។

ជាការឆ្លើយតប ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានថ្លែងអំណរគុណនិងស្វាគមន៍ចំពោះសំណើររបស់លោកបណ្ឌិត តាបាតា ហើយភាគីទាំងពីរយល់ស្របគ្នាក្នុងការសិក្សាលទ្ធភាពដើម្បីចុះកិច្ចព្រមព្រៀងMOUជាមួយគ្នានាពេលខាងមុខ ត្បិតស្ថាប័នទាំង២មានទិសដៅរួមគ្នា។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធាន រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា៖ « ជំនួបនេះ ជាចំណុចផ្តើមមួយយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការនាំស្ថាប័នយើងទាំងពីរឆ្ពោះទៅរកភាពរីកចម្រើនជាមួយគ្នាលើការស្រាវជ្រាវនិងបណ្តុះបណ្តាល» ហើយឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក៏បានស្នើឱ្យភាគីជប៉ុនបើកថ្នាក់បណ្តុះបណ្តាល ភាសាជប៉ុននៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាផងដែរ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីបុរេប្រវត្តិ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងថា ចំណុចនេះជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងដែលរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាននឹងកំពុងរៀបចំសិក្សាចងក្រងអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជា ដែលបែងចែកជា៥សម័យកាលធំៗគឺ៖

១- សម័យបុរេប្រវត្តិ

២- សម័យមុនអង្គរ

៣-សម័យអង្គរ

៤- សម័យក្រោយអង្គរ និង

៥- សម័យទំនើប

សូមជម្រាបជូនថា លោក តាបាតា ធ្លាប់បានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា គ្រប់គ្រងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ជាតិពន្ធុវិទ្យា ប្រវត្តិសិល្បៈនិងវិទ្យាសាស្រ្ត អភិរក្សនៅតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប អស់ជាច្រើនឆ្នាំ។ លោកបានរកឃើញទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍សម្រាប់អាណាចក្រអង្គរ ដែលមានទីតាំងឡក្នុងតំបន់អង្គរ និងមានអាយុកាលចាប់ពីសតវត្សទី១០ ដល់ទី១៣។

RAC Media | តាកេត ស័កដា

  ថ្ងៃចន្ទ, 28 ធ្នូ 2020 ម៉ោង 05:50 PM

ឡុញ ឡាយ៖ បទពិសោធន៍ជិត៣០ឆ្នាំជាអ្នកជំនាញកំណាយបុរាណវត្ថុវិទ្យា នៅតំបន់អង្គរ ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 27 ធ្នូ 2020 ម៉ោង 01:45 PM

ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កម្ពុជាតូចណាស់ តែបើយើងខិតខំរួមគ្នា កម្ពុជានឹងក្លាយទៅជាសួនច្បាររបស់ពិភពលោក

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «កម្ពុជាតូចណាស់ តែបើយើងខិតខំរួមគ្នា កម្ពុជានឹងក្លាយទៅជាសួនច្បាររបស់ពិភពលោក» នេះជាប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់និងជាការលើកឡើងប្រកបដោយក្ដីសង្ឃឹម ដែលឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងនៅក្នុងពិធីចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនឱកាសរីគ្រូតម៉ិន & ត្រេនិងស្គូល ស្ដីពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​២០២០​នេះ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងថា ការចុះអនុស្សរណៈនាព្រឹកនេះ គឺជាការរួមចំណែកនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ដើម្បីចូលរួមក្នុងវឌ្ឍនភាពសង្គមជាតិ ពិសេស ការជំរុញវិស័យទេសចរណ៍នាក្រោយពេលការរីក​រាលរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ត្រូវបានបញ្ចប់។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្ថែម​ថា ក្នុងនាមជាបញ្ញវន្ត គេត្រូវធ្វើអ្វីដែលផ្ដល់មកវិញនូវសមិទ្ធផលថ្មី ដែលមានសារៈប្រយោជន៍ចំពោះសង្គមជាតិ ដើម្បីបន្សល់ទុកនូវស្នាដៃសម្រាប់យុវជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ និងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាចូលរួមជាវិភាគទានក្នុងការជំរុញឱ្យប្រទេសជាតិមានការអភិវឌ្ឍទៅមុខ។

បើតា មប្រសាសន៍បកស្រាយរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រទេសកម្ពុជាដែលពោរពេញទៅដោយសក្តានុពលទេសចរណ៍ជាច្រើន ដែលរួមមានទាំងទេសចរណ៍វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និងទេសចរណ៍បរិស្ថានជាដើមនោះ នឹងអាចប្រែក្លាយខ្លួនទៅជាសួនច្បាររបស់ពិភពលោក ប្រសិនបើកម្ពុជាដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ត្រឹមត្រូវ តាមរយៈការពង្រឹងសក្ដានុពលដែលខ្លួនមាន ព្រមទាំងមានការចូលរួមខិតខំប្រឹងប្រែងពីប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ។ ក្នុងចំណោមសក្ដានុពលទាំងនោះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់អំពីគោលដៅទេសចរណ៍សំខាន់ៗ និងប្រកបដោយសក្ដានុពលចំនួន២ ដែលនឹងអាចជំរុញឱ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយទៅជាសួនច្បារពិភពលោកបានគឺ ប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលជាអច្ឆរិយវត្ថុមួយក្នុងចំណោមអច្ឆរិយវត្ថុទាំង៧នៅលើពិភពលោក និងបឹងទន្លេសាប ដែលជាទីកន្លែងមានលក្ខណៈពិសេសស្រាប់ពីធម្មជាតិ ដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានអះអាងថាបានបន្សាបទស្សនវិជ្ជាដែលថា «ទឹកហូរមិនត្រឡប់»។

ជាចុងក្រោយ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានផ្ដល់អនុសាសន៍បន្ថែម និងជាសារផ្ញើជូនដល់បញ្ញវន្ត និងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងអស់ថា បណ្ឌិត និងបញ្ញវន្ត គប្បីត្រូវបង្ហាញស្នាដៃស្រាវជ្រាវ និងមានមោទកភាពតាមរយៈការបង្ហាញនូវរបកគំហើយញថ្មី ដែលមានតម្លៃជាឧត្ដមប្រយោជន៍សម្រាប់សង្គមជាតិ និងមនុស្សជំនាន់ក្រោយ ជាជាងការបង្ហាញនូវឡានទំនើប ឬផ្ទះវីឡា៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសុក្រ, 25 ធ្នូ 2020 ម៉ោង 04:52 PM