រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«យើងត្រូវបង្រៀនយុវជនខ្មែរ ឱ្យជឿជាក់លើសមត្ថភាពខ្លួនឯង ទើបរឹងមាំ»

មេរៀនក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចជាមេរៀនពីអតីតកាល នៅពេលប្រជាជនជឿងប់ងល់នឹងបារមី កម្លាំងអមនុស្ស ឬអប្បិយជំនឿនោះនាំឱ្យមនុស្សទន់ខ្សោយ រដ្ឋទន់ខ្សោយ។ សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង សម័យកាលផ្សេងទៀត ល្បីថាមានជំនឿកាប់មិនមុតដុតមិនឆេះ បារមីកៀងទ័ពខ្មោចជាដើម...ប៉ុន្តែចុងក្រោយយើងកាន់តែរួញទឹកដី ខណៈប្រទេសក្បែរខាងកាន់តែរីក។

បារមី យើងអាចជឿ អាចគោរពប្រតិបត្តិតាមទំនៀមទម្លាប់ របៀបប្រពៃណី និងជាសីលធម៌ បានហើយ មិនគួរជឿរហូតដល់ភ្លេចអភិវឌ្ឍចំណេះដឹងវិទ្យាសាស្ត្រនោះទេ។

មួយវិញទៀត ការផ្សព្វផ្សាយលក់គ្រឿងស្រវឹង ដោយភ្ជាប់នូវរង្វាន់ធំៗ រួមទាំងក្រុមហ៊ុនខ្លះសន្យាឱ្យជាប្រាក់ខែទៅទៀត ទាំងនេះពិតជាគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់ចំពោះសង្គមជាតិ ល្មមកែប្រែចេញផងទៅ។ ប្រជាជនយើង តែងចង់បានអ្វីដែលស្រួលៗ ដូច្នេះអ្នកមួយចំនួននឹងប្រឹងផឹកតាមយករង្វាន់ តាមយកប្រាក់ខែ ដែលលទ្ធផលចុងក្រោយខូចសុខភាព ខួរក្បាលស្ពឹក រាងកាយទន់ជ្រាយ...មានបានតែក្រុមហ៊ុនធំៗពីរ-បីនោះ រីឯខ្មែរទាំងមូលទៅជាយ៉ាងណា...។

សូមក្រឡេកមើលប្រទេសរីកចម្រើនលើសកលលោក តើគេរីកចម្រើនបានផ្អែកលើអ្វី? ប្រសិនបើយើងនៅតែទន់ខ្សោយ គេនៅតែមាក់ងាយ ជាន់ឈ្លី សូម្បីតែកម្មវិធីបវរកញ្ញាពិភពលោកថ្ងៃមុន ក៏គេមាក់ងាយខ្មែរដែរ។

ខ្ញុំតែងនិយាយថា «ក្រ ទន់ខ្សោយ មិនអាចរកយុត្តិធម៌បានទេ» គេតែងជេរខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំនៅតែប្រើសារដាស់តឿននេះដដែល៕

យង់ ពៅ

  ថ្ងៃអង្គារ, 08 តុលា 2024 ម៉ោង 03:45 PM

«អង្គកឋិនទាន មហាសាមគ្គីគ្រួសារខ្មែរ» ទៅកាន់វត្តខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ផ្អែកទៅលើទិដ្ឋភាពស្មារតីឈាមជ័រនៃប្រជាជាតិខ្មែរតែមួយ

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ

ការដង្ហែរអង្គកឋិនទានទៅកាន់វត្តខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលប្រកាសដោយសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលគ្រោងនឹងដង្ហែរទៅដល់កម្ពុជាក្រោម នៅថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ គឺជាអង្គកឋិនទានផ្ដួចផ្ដើមគំនិតដោយសម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ដែលមានការចូលរួមដង្ហែរពីសំណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ អង្គកឋិនទានខាងលើនេះ ត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា កំណត់ឈ្មោះថាជា «អង្គកឋិនទាន មហាសាមគ្គីគ្រួសារខ្មែរ» គឺជាអង្គកឋិនទានដ៏ធំជាងគេជាលើកដំបូង ដែលផ្ដួចផ្ដើមដោយថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់កម្ពុជា។

«អង្គកឋិនទាន មហាសាមគ្គីគ្រួសារខ្មែរ» ទៅកាន់វត្តខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើទិដ្ឋភាពសង្គម សាសនា និងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយក៏បង្ហាញពីភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ ពិសេសការរក្សាឈាមជ័រជាជាតិខ្មែរតែមួយ៖

+ ទិដ្ឋភាពសង្គម និងសាសនា

កម្ពុជាក្រោម គឺជាដែនដីដែលមានប្រជាពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែររស់នៅជាច្រើនតំណនិងជំនាន់ ដោយរក្សាបានយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវការប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនារបៀបខ្មែរ (មា​នពិធីបុណ្យប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់បែបខ្មែរលាយឡំចម្រុះគ្នានឹងពិធីបុណ្យពុទ្ធសាសនា) តាំងពីបុរាណរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដូចប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នផងដែរ។ នៅទីនោះ មានការរៀបចំពិធីបុណ្យកឋិនទាន បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងពិធីបុណ្យសាសនាដទៃទៀតជាច្រើន។ ចំណែកសង្គមនៃការរស់នៅរបស់បងប្អូនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏មានលក្ខណៈដូចគ្នាស្ទើរតែទាំងស្រុងផងដែរ ដែលនេះមានន័យថា ការដង្ហែរអង្គកឋិនទានទៅកាន់វត្តខ្មែរនៅកម្ពុជា គឺជាការរៀបចំពិធីនៅក្នុងសាសនា និងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរតែមួយដូចគ្នារវាងខ្មែរនៅកម្ពុជាកណ្ដាល និងខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម។ កន្លងទៅនេះ ទោះបីជាមិនមានថ្នាក់ដឹកនាំខ្មែរណាដង្ហែរអង្គកឋិនទានទៅទីនោះក្ដី ក៏មានព្រះសង្ឃ ពុទ្ធសាសនិកខ្មែរ ដង្ហែរអង្គកឋិនទានទៅវិញទៅមកផងដែរ ព្រមទាំងមានព្រះសង្ឃខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និមន្តមកគង់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅតាមខេត្តផ្សេងៗផងដែរ។ ទាំងនេះ គឺជាទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដែលបានធ្វើឡើងនាពេលកន្លងទៅ ហើយទិដ្ឋភាពនេះ ក៏មិនមានមានតែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនោះទេ ក៏មានផងដែរប្រជាពលរដ្ឋនៃជាតិសាសន៍ និងសាសនិកនានា ក៏បានប្រារព្ធពិធីសាសនាឆ្លងប្រទេសផងដែរ ដូចជា ពិធីបុណ្យរ៉ាម៉ាដនរបស់សាសនិកអ៊ិស្លាម និងការដង្ហែរអង្គកឋិនទានពីខ្មែរទៅថៃ និងពីរាជវាំងថៃឬរដ្ឋាភិបាលថៃមកកាន់កម្ពុជាផងដែរ។ នេះគឺជាការអនុវត្តទំនៀមទម្លាប់សាសនារវាងប្រទេសនៅជិតខាងភូមិផងរបងជាមួយគ្នា។

+ ទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ

ដែនដីកម្ពុជាក្រោម គឺជាអតីតដែនអធិបតេយ្យប្រទេសកម្ពុជា នៅក្នុងសម័យកាលប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលត្រូវកាត់កងរួចជាស្រេចហើយនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ដោយបារាំងដែលជាប្រទេសដាក់អាណានិគមមកលើតំបន់ឥណ្ឌូចិន-បារាំង ដែលទឹកដីមួយភាគធំនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម គឺជាអតីតទឹកដីរបស់កម្ពុជា។ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវ​ត្តិសាស្ត្រនេះ បានបន្សល់នូវក្បួនខ្នាត និងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ជារបៀបខ្មែរ ជាការប្រារព្ធសាសនា ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីជាប្រជាជាតិតែមួយដូចគ្នា។ ដូច្នេះហើយ ប្រជាជនរស់នៅក្នុងដែនដីទាំងពីរ កម្ពុជាកណ្ដាល និងកម្ពុជាក្រោម សុទ្ធសឹងតែមានសញ្ចេតនាដូចគ្នា ដែលនាំឱ្យមានការធ្វើបុណ្យរៀបចំពិធីសាសនាដូចគ្នាផងដែរ។

+ ទិដ្ឋភាពនយោបាយ

នៅក្នុងធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា ក៏បានចែងអំពីសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ បើទោះបីជារស់នៅទីណាក៏ដោយ ក៏ពួកគេត្រូវបានរដ្ឋគាំពារផងដែរ។ មួយវិញទៀត កន្លងមក បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន ក៏ដូចជាអ្នកវិភាគនយោបាយមួយចំនួនតូច តែងតែលើកឡើងអំពីបញ្ហាផ្សេងៗដូចជា ១. ភាពរងាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ២. ទិដ្ឋភាពនយោបាយផ្សេងៗគ្នារវាងវៀតណាមនិងកម្ពុជា ៣. ការចោទប្រកាន់ថារាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពុំសូវបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែរនៅកម្ពុជា ៤. ការដែលឥស្សរជនវៀតណាមតែងតែផ្ដាំផ្ញើដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា អំពីការស្នើសុំការពិនិត្យមើលសុខទុក្ខរបស់ប្រជាជនវៀតណាមនៅកម្ពុជា ៥. គណបក្សប្រឆាំងតែងតែដុតរោលបញ្ហាទាំងអស់ខាងលើ។ ដូច្នេះហើយ ការប្រកាសអំពីការដង្ហែរអង្គកឋិនទានពីសំណាក់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នៅលើបណ្ដាញសង្គម គឺជាមហាសាមគ្គីខ្មែរ ការចូលរួមធ្វើបុណ្យទានជាមួយគ្នា បញ្ជាក់ថាគ្មានការរើសអើងគ្នារវាងខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងខ្មែរកណ្ដាល ហើយបើទោះបីជាអ្នកមាននិន្នាការប្រឆាំង ឬគាំទ្ររាជរដ្ឋាភិបាលក្ដី សុទ្ធសឹងតែអាចចូលរួមធ្វើបុណ្យជាមួយគ្នាក្នុងពិធីសាសនា ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានចែងថា ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺជាសាសនារបស់រដ្ឋ។ នេះជាការប្រមូលផ្ដុំប្រជាជាតិខ្មែរ មិនថាខ្មែរលើ ឬខ្មែរក្រោម អាចធ្វើបុណ្យរួមគ្នាបាន។ បន្ថែមពីនេះ បើទោះបីជាកន្លងទៅ គេមើលឃើញថា ថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមតែងតែបានផ្ដាំផ្ញើ និងស្នើសុំការយកចិត្តទុកដាក់ពីមេដឹកនាំកម្ពុជាចំពោះប្រជាជនវៀតណាមនៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែពេលនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា ក៏មានរៀបចំធ្វើបុណ្យទានជាទ្រង់ទ្រាយធំនៅមាននៅក្នុងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរនៅក្នុងវិស័យពុទ្ធសាសនា ទៅកាន់កម្ពុជាក្រោម គឺជាការផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅ ក៏ដូចជាការបង្ហាញទៅដល់ភាគីវៀតណាម ដោយសុំឱ្យវៀតណាមទទួលស្គាល់ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់បងប្អូនខ្មែរ រស់នៅដែនដីកម្ពុជា ដែលជាកត្តាសត្យានុម័តនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ។

+ ទិដ្ឋភាពនៃទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសជិតខាង

ដូចបានលើកឡើងខាងលើ ឥស្សរជនវៀតណាមតែងតែផ្ដាំផ្ញើដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា អំពីការស្នើសុំការពិនិត្យមើលសុខទុក្ខរបស់ប្រជាជនវៀតណាមនៅកម្ពុជា ដូច្នេះហើយ ក្នុងនាមជាប្រទេសមានទំនាក់ទំនងល្អ និងស្មើមុខស្មើមាត់គ្នា មេដឹកនាំកម្ពុជា ក៏គួរតែបង្ហាញចេតនាដើម្បីស្នើសុំឱ្យវៀតណាមយកចិត្តទុកដាក់ និងផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅក្នុងដែនដីសណ្ដទន្លេមេង្គក្នុងប្រទេសវៀតណាមផងដែរ។ ប្រការនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅឯបរទេស មិនត្រឹមតែប្រជាពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ឬថៃនោះទេ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅឯក្រៅប្រទេសទាំងអស់ ក៏ត្រូវតែទទួលបាននូវភាពកក់ក្ដៅពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលជាឈាមជ័រប្រជាជាតិខ្លួនផងដែរ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសជិតខាង បានផ្ដល់នូវភាពសុខុដមដល់ប្រជាជាតិរៀងខ្លួន ដែលរស់នៅ ឬធ្វើអន្តោប្រវេសន៍នៅក្នុងប្រទេសជិតខាងនីមួយៗ។ ប្រទេសជិតខាងដែលមានទំនាក់ទំនងល្អ ត្រូវតែបើកសេរីភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋផងគ្នា ឱ្យអាចគោរពប្រតិបត្តិប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ និងប្រារព្ធនូវពិធីសាសនាទៅតាមជំនឿរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលទាំងនេះគឺជាសិទ្ធមនុស្សដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រជាជាតិនីមួយៗ នៅក្នុងការការពារសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋជាជនជាតិទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេស។

+ ទិដ្ឋភាពនៃការរក្សាឈាមជ័រជាប្រជាជាតិខ្មែរ

អ្វីដែលបានលើកឡើងខាងលើ បានបង្ហាញអំពីភាពដូចគ្នាដែលខ្មែរកណ្ដាល និងខ្មែរក្រោមមានរួមគ្នានោះគឺ ឈាមជ័រជាជាតិខ្មែរ ដែលមានជាប់ពីកំណើតរៀងដរាបមក មិនអាចកាត់ផ្ដាច់បានឡើយ។ ទោះជារស់នៅទីណាក៏ដោយ ក៏ខ្មែរមានរបៀបរបបរស់នៅ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ សាសនា រួមទាំងការហូរចុក កត្តាចិត្តសាស្ត្រសង្គម ជារបៀបខ្មែរ ដែលយើងអាចមើលឃើញបានថា បើទោះបីជាខ្មែររស់នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅបណ្ដាុប្រទេសអឺរ៉ុប និងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗក៏ដោយ ក៏ខ្មែរនៅតែមានការរស់នៅរបៀបខ្មែរដដែលផងដែរ កុំថាឡើយខ្មែររាប់លាននាក់ដែលកំពុងរស់នៅលើអតីតដែនដីជារបស់ខ្មែរក្នុងអតីតកាល ដែលត្រូវបានកាត់បញ្ចូលទៅប្រទេសវៀតណាមក្ដី។ ដូច្នេះហើយ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ជារបៀបខ្មែរហើយ។ ដូច្នេះហើយ ការរក្សាទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកណ្ដាល និងប្រជាពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ដែលស្ថិតនៅជាប់ខាងគ្នា គឺជាការរក្សានូវឈាមជ័រជាជាតិខ្មែរ បង្កនូវបរិយាកាសជិតស្និទ្ធិ និងបង្កើនភាពកក់ក្ដៅជាជនជាតិខ្មែរតែមួយ ព្រមទាំងលើកតម្លៃនៃវប្បធម៌នៃប្រជាជាតិខ្មែរតែមួយ ដែលទាំងនេះ គឺជាកាយវិការដ៏ប្រពៃមួយនៅក្នុងការគោរពប្រពៃណីសាសនារបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់ទិសទី៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃអង្គារ, 08 តុលា 2024 ម៉ោង 10:13 AM

សំណើចរង្វាន់ស្រា ប្រហារសុខភាពប្រជា?

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

នៅក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយថ្មីៗនេះ គេឃើញក្រុមហ៊ុនស្រាបៀរនៅកម្ពុជា​បាន​កំណត់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារយ៉ាងរន្ថាន់ នៅក្នុងរូបភាពផ្ដល់ជារង្វាន់​ផ្សេងៗ​នៅ​ក្នុង​ក្រវិល​កំប៉ុងឬគម្របដបស្រាបៀរ ក្នុងគោលបំណងទាក់ទាញឱ្យអតិថិជនបង្កើន​ចំណង់​សេពគ្រឿងស្រវឹង ដើម្បីផ្សងសំណាងយករង្វាន់ផ្សេងៗដែលក្រុមហ៊ុនបាន ជំរុញការ​លក់ឱ្យ​កើនឡើង។ រង្វាន់ដែលក្រុមហ៊ុនស្រាបៀរទាំងនោះបានរៀបចំសម្រាប់ជាការផ្សង​សំណាង​ដល់អតិថិជនរបស់ខ្លួន បានក្លាយទៅជាប្រធានបទជជែកតៗគ្នាពីមាត់មួយទៅ​មាត់មួយ​រហូត​ដល់មានការបង្កើតជារូបភាព និងវីដេអូផ្សេងៗនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គម ដែល​កាន់តែ​ធ្វើឱ្យ​ដំណឹងនៃការផ្ដល់រង្វាន់នៅក្នុងក្រវិលកំប៉ុងឬគម្រប​ដប​ស្រាបៀរទាំងនោះ រីក​សាយ​ភាយ និងជ្រួតជ្រាប​ដល់មហាជនស្ទើតែគ្រប់គ្នានៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមនិងក្នុងសង្គមទាំងមូល។

ប្រទេសកម្ពុជា ដែលត្រូវបានបរទេសទទួលស្គាល់និងស្ញប់ស្ញែងជាខ្លាំងចំពោះមរតក​វប្បធម៌ដ៏ចំណាស់នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងក៏ជាប្រទេសមួយដែលប្រកាន់យកព្រះពុទ្ធ​សាសនាជាសាសនា​របស់​រដ្ឋនោះ កំពុងមានការប្រជែងយុទ្ធសាស្ត្រគ្នារវាងក្រុមហ៊ុន​ស្រា​បៀរ ដើម្បី​ជំរុញកំណើនការសេពគ្រឿងស្រវឹង ប្រៀបបីដូចជាឆ្នោតផ្សងសំណាងដូច្នោះ​ដែរ។

ថ្វីដ្បិតតែគ្រឿងស្រវឹង មិនត្រូវបានចាត់ទុកជាគ្រឿងញៀន ហើយត្រូវបាន​ចរាចរ​នៅ​លើទីផ្សារដូចទំនិញទូទៅក៏ដោយក្ដី ក៏ប៉ុន្តែទាំងអ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាព គ្រូពេទ្យ ក៏ដូច​ជា​ក្រសួងសុខាភិបាល ជានិច្ចកាលតែងតែបានព្រមានអំពីបញ្ហាសុខភាពដែលបង្កឡើង​ដោយ​ការសេពគ្រឿង​ស្រវឹង ពិសេសគ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កឡើងដោយការទទួលទានគ្រឿង​ស្រវឹងនៅ​ក្នុងបរិមាណលើសកម្រិតផងដែរ។ ខណៈដែលស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា កំពុង​ជួប​ប្រទះ​នឹងបញ្ហាដូចបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក បង្កឡើងដោយវិបត្តិ​សាកលដូចជា ជំងឺ​ឆ្លងរីករាលដាល និងការផ្លាស់ប្ដូរស្ថានការណ៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ​ពិភពលោក ដែល​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថានភាពជីវភាពនិងការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​នោះ ប្រជាជនកម្ពុជា​ពិសេសយុវជន បែរជាត្រូវបានជំរុញទឹកចិត្តឱ្យមានទំនោរទៅ​រក​និន្នា​ការ “គាស់​ក្រវិល​ឬ​គម្រប​ដបឈ្នះ ឬការសេពគ្រឿងស្រវឹងដើម្បីផ្សងសំណាង” ដោយក្រុម​ហ៊ុនស្រាបៀរ​ទៅ​វិញ។ តើអ្នកដែលកំណត់​យុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារនិងភាគីពាក់ព័ន្ធ បានថ្លឹងថ្លែង​រវាងផល​ចំណេញ​ដែលបានទទួល​ពី​ពាណិជ្ជកម្មគ្រឿងស្រវឹង និងផលប៉ះពាល់សុខភាព​សាធារណៈ​ដែរឬយ៉ាងណា?

ជាការពិតណាស់ នៅក្នុងទីផ្សារសេរី យុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សាររបស់ក្រុមហ៊ុននីមួយៗ គឺជា​សិទ្ធិ និងសេរីភាពដែលគេអាចរៀបចំឡើង ឬអនុវត្តទៅបានស្របតាមច្បាប់ដែលមានជា​ធរមាននៅក្នុងប្រទេស ប៉ុន្តែរាជរដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ក៏គួរតែយកចិត្ត​ទុកដាក់ពិចារណា និងវាយតម្លៃឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងចាត់វិធានការបង្ការនូវបាតុ​ភាព​ទាំងឡាយណា ដែលនឹងបង្កទៅជាផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានសម្រាប់សង្គមផងដែរ ព្រោះ​​នៅ​ពេលដែលបញ្ហាកើតមានឡើង គឺរាជរដ្ឋាភិបាលនិងក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដែលជា​អ្នកត្រូវ​ប្រឈមដោយផ្ទាល់​នឹងការស្ដីបន្ទោស និង​ដាក់​បន្ទុកពីសំណាក់សាធារណជនទូទៅ។

ម្យ៉ាងវិញទៀត រាជរដ្ឋាភិបាល គឺជាអ្នករ៉ាប់រងទៅលើការគាំពារសុខភាពសាធារណៈ ហើយយន្តការ​ថ្នាក់ជាតិផ្សេងៗដូចជា កម្មវិធី​គាំពារសង្គម និងប្រព័ន្ធជំនួយសង្គម ត្រូវបាន​ដាក់ចេញដើម្បី​សម្រេចនូវមុខងារ​សាធារណៈនេះ ក្នុងគោលបំណងសម្រេចបានឱ្យនូវ​សុខ​មាលភាព​ប្រជាជន និងការ​កសាងនូវមូលដ្ឋានថែទាំសុខភាពសាធារណៈកាន់តែប្រសើរ ប៉ុន្តែ​និន្នាការ​នៃការជំរុញទឹកចិត្តឱ្យសាធារណជន ពិសេសយុវជនងាកទៅរកទំនោរ​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ស្រវឹង ដើម្បីទទួលបានរង្វាន់តាមការផ្សព្វផ្សាយរបស់ក្រុមហ៊ុន​គ្រឿងស្រវឹង​នៅកម្ពុជា ដែលផ្ដោត​តែ​ទៅលើការជំរុញកំណើននៃការលក់របស់ក្រុមហ៊ុនខ្លួន ហាក់​ដូច​ជាបានដើរបញ្ច្រាសពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទៅវិញ។ តើមានជាតិ​សាសន៍​ណាខ្លះនៅលើពិភពលោក ដែលជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាជនរបស់ខ្លួនសេពគ្រឿង​ស្រវឹង​ដើម្បីទទួលបានរង្វាន់យ៉ាងហ៊ឹកហ៊ាក់ដូច្នេះ?

កន្លងមកនេះ ថ្វីបើមានការជូនដំណឹងដល់ប្រព័ន្ធផ្សព្វ​ផ្សាយគ្រប់ប្រភេទ មិនឱ្យ​ផ្សព្វ​ផ្សាយពាណិជ្ជកម្មគ្រឿងស្រវឹងដែលមានរូបភាពអូសទាញមហាជន ពិសេសយុវជន ងាក​ទៅរកនិន្នាការសេពគ្រឿងស្រវឹងដើម្បីផ្សងសំណាងយករង្វាន់ក្ដី ក៏ប៉ុន្តែក្នុងពេលថ្មីៗកន្លង​ទៅនេះ គេសង្កេតឃើញថា ក្រុមហ៊ុនគ្រឿងស្រវឹងបានងាកមកជំរុញការផ្សព្វផ្សាយបង្កើន​ការទាក់ទាញនៅលើទំព័របណ្ដាញសង្គមរបស់ខ្លួន ដើម្បីជំរុញឱ្យ​មហាជន ឬអ្នក​ប្រើប្រាស់ មានទំនោរសេពគ្រឿងស្រវឹងជាផលិតផលរបស់ខ្លួនដើម្បីផ្សងសំណាងយករង្វាន់ផ្សេងៗដូចជា រថយន្តសេរ៊ីថ្មី ប្រាក់រង្វាន់ប្រចាំខែ នាឡិកាដៃប្រណីត មាសសុទ្ធ និងម៉ូតូ យ៉ាង​គគ្រឹក​គគ្រេង រហូតដល់មានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមមួយចំនួន បានបង្កើតពាក្យចំអន់ ឬ​បញ្ចើច​បញ្ចើគ្នាថា “ផឹកដើម្បីប្រាក់ខែ ឬផឹកដើម្បីប្ដូរ​ព្រេងវាសនា ឬផឹកដើម្បីកែប្រែជីវភាព” និងសារផ្សេងៗទៀតជាដើម។ ថ្វីបើសារទាំងនេះ​អស់នេះត្រូវបានបង្កើតនៅក្នុងលេងសើច ឬជាការកម្សាន្តក្ដី ក៏ប៉ុន្តែវាក៏បានក្លាយទៅជាសារ​រំឭក ឬជូនដំណឹងដល់អ្នកប្រើប្រាស់​បណ្ដាញសង្គមដទៃទៀតជាច្រើន ចងចាំ ឬដិតដាម​នឹងការផ្ដល់រង្វាន់នៅក្នុងកំប៉ុងឬ​ដប​ស្រាបៀរទាំងអស់នោះ ហើយក៏នឹងក្លាយទៅជាការ​ជំរុញទឹកចិត្តឱ្យមហាជន ពិសេសយុវ​ជនមួយចំនួនដែលខ្វះការគិតពិចារណា និងដែលយុវ​ជនខ្លះមិនទាន់ទាំងគ្រប់អាយុសេព​គ្រឿងស្រវឹងផងនោះ ឱ្យសាកល្បង ឬព្យាយាមសេព​គ្រឿងស្រវឹងដើម្បីតាមផ្សងសំណាង ដោយភ្លេចគិតគូរពិចារណាអំពីផលប៉ះពាល់ដល់សុខ​ភាពរបស់ខ្លួន។

ពិតប្រាកដណាស់ នៅក្នុងទិដ្ឋភាពច្បាប់ពាក់ព័ន្ធដែលមានជាធរមានបច្ចុប្បន្ននៅ​កម្ពុជាមិនមានចែងពីការកំណត់ទោសទណ្ឌ ឬការតម្រូវឱ្យចាត់វិធានការទប់ស្កាត់​បាតុភាព​នេះឡើយ ប៉ុន្តែតើគេគួរតែបង្កើត​ក្រម​សីល​ធម៌ នៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មផលិតផលគ្រឿង​ស្រវឹង​ដែរ​ឬយ៉ាងណា? តើរដ្ឋគួរតែពង្រឹងបន្ថែមលើការ​គ្រប់​គ្រង​ការផ្សព្វផ្សាយនិង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​គ្រឿង​ស្រវឹង ដើម្បី​បុព្វហេតុការពារសុខភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួន​ដែរឬទេ? តើយុវជន​កម្ពុជា ដែល​​ជា​អនាគត​ទំពាំងស្នងឫស្សី នឹងទៅជា​យ៉ាង​ណា ប្រសិនបើសារជំរុញ​ទឹក​ចិត្ត​និង​យុទ្ធនាការ​ផ្សព្វផ្សាយ ជំរុញយុវជនឱ្យមានទំនោរ​សេព​គ្រឿងស្រវឹងកាន់តែរីករាលដាល​ដូច​ផ្សិតយ៉ាង​នេះ? តើគួរតែ​ដល់ពេលដែលកម្ពុជា​ត្រូវជំរុញពន្លឿនការអនុម័តសេចក្ដីព្រាង​ច្បាប់ ស្ដីពី ការ​ត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង​ឱ្យលេចចេញជារូបរាងហើយឬយ៉ាង​ណា?

ជារួម អ្នកជំនាន់មុន គឺជាអ្នកត្រួសត្រាយផ្លូវ និងបន្សល់នូវ​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​សម្រាប់​យើង​នៅជំនាន់នេះ ហើយមនុស្សជំនាន់នេះ ក៏ជាអ្នកត្រូវធានាបន្សល់​ឱ្យបាននូវ​មរតកល្អប្រសើរ​ សម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយៗបន្តទៅទៀតផង។ គេមិនគួរបណ្ដែតបណ្ដោយ​ឱ្យទំពាំង​ស្នង​ឫស្សី​សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិទៅថ្ងៃមុខ ត្រូវរងគ្រោះដោយសារ​តែ​ភាព​ចន្លោះ​ប្រហោង​នៅក្នុងការគិតគូរអំពីសុខភាព និងគុណភាពនៃធនធាន​មនុស្សដែល​ត្រូវបន្តវេន​នោះទេ៕

  ថ្ងៃសុក្រ, 27 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 10:28 AM

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យសុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា អញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះ ក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលាកសាងសមត្ថភាពស្តីពី « ការឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅកម្ពុជា កូរ៉េ ឡាវ និងវៀតណាម »

នាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៩រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចឡាវ បានរៀបចំសិក្ខាសាលាកសាងសមត្ថភាព KEI-RAC-LASES-VASS លើកទី១១ នៅក្រុងវៀងច័ន្ទន៍ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ។ 

សិក្ខាសាលានេះ ផ្តោតជាសំខាន់ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ  ដែលមានវាគ្មិនជំនាញៗ និងអ្នកចូលរួមប្រមាណជា២០០នាក់មកពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានបរិស្ថានកូរ៉េ បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចឡាវ និងបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមវៀតណាម។

RAC Media | ខុទ្ទកាល័យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 26 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 10:50 AM

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ ការងារបរិស្ថានមិនមែនជាការងារសម្រាប់តែប្រទេសកូរ៉េមួយនោះទេ

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានដឹកនាំប្រតិភូរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទៅចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលារួមគ្នាដែលរៀបចំដោយវិទ្យាស្ថានបរិស្ថានកូរ៉េ  បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ច ឡាវ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា  និងបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមវៀតណាម។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២មក  ស្ថាប័នវិទ្យាសាស្ត្រនៃប្រទេសទាំងបួន បានប្រារព្វសិក្ខាសាលាប្រចាំឆ្នាំរួមគ្នា ដោយបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ច ឡាវ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា  និងបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមវៀតណាម ត្រូវទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះប្តូរវេន។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤នេះ​បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចឡាវ បានទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះសម្រាប់ការរៀបចំសិក្ខាសាលាប្រចាំឆ្នាំនេះ  ដោយប្រធានបទសម្រាប់ឆ្នាំនេះ ផ្តោតលើ “កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់សម្រាប់ភាពធននៃបរិស្ថាន៖ យុទ្ធសាស្ត្រ ឥទ្ធិពល និងដំណោះស្រាយទៅតាមវិស័យ។

ថ្លែងនៅក្នុងសុន្ទរកថាបើកកម្មវិធីសិក្ខាសាលានៅទីក្រុងវៀងចន្ទ  ប្រទេសឡាវ  នៅឆ្នាំនេះ  ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ​ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចការងារពារបរិស្ថានសម្រាប់ប្រទេសក្នុងតំបន់ មិនមែនត្រឹមតែជាការងារ ឬភារកិច្ចរបស់ប្រទេសកូរ៉េ តែមួយនោះទេ  ប៉ុន្តែគឺជាការងារ និងតួនាទីរបស់ស្ថាប័ន និងប្រទេសទាំងអស់ក្នុងពិភពលោក  ព្រោះថាបើសិនជាពិភពលោកមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការប្រែប្រួលបរិស្ថាននោះទេ  ធម្មជាតិនឹងធ្វើការវាយប្រហារមកវិញ តាមរយៈការប្រែប្រួលបរិស្ថាន  គ្រោះធម្មជាតិ បញ្ហាទឹកជំនន់ និងបញ្ហាលំបាកផ្សេងទៀត ដែលជាការឆ្លើយតបរបស់ធម្មជាតិមកកាន់មនុស្សជាតិវិញ។

ជាការតាំងចិត្តចំពោះការងារបរិស្ថាននេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានកំពុងតែធ្វើការអភិរក្ស និងការពារព្រៃឈើនៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារនៃប្រទេសកម្ពុជា។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានតាំងចិត្តយ៉ាងមុតមាំក្នុងការងារការពារបរិស្ថាន ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការងារជួយមនុស្សដែលជំនាន់ក្រោយរបស់កម្ពុជា និងជួយដល់ការប្រែប្រួលបរិស្ថាននៅក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជានៅក្នុងពិភពលោក។

សូមបញ្ជាក់ជូនថា  រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះសម្រាប់ការរៀបចំសិក្ខាសាលារួមគ្នានេះ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥៕

 RAC Media | បណ្ឌិត ស៊ឺន សំ ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ 

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 26 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 09:45 AM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជាបានរួមចំណែកថែរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក ដែលជាធាតុស្នូលនៃសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក និងក៏ជាអំណាចទន់ (Soft Power) នៃនយោបាយការបរទេសបច្ចុប្បន្ន

នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈគណៈកម្មាធិការជាតិសម្របសម្រួលកិច្ចការបញ្ជូនកងកម្លាំងចូលរួមបេសកកម្មអង្គការសហប្រជាជាតិ និងក្រសួងការពារជាតិ បានចាត់បញ្ជូនសម្ភារៈមធ្យោបាយគ្រឿងបំពាក់ វិស្វកម្មធុនធ្ងន់ ២២គ្រឿង ទៅកាន់សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាល តាមការស្នើសុំបន្ថែមពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងបេសកកម្ម MINUSCA សម្រាប់កងកម្លាំងបន្ថែមចំនួន២៥ លើជំនាញវិស្វកម្ម ដែលបានបញ្ជូនរួចហើយមកហើយពីពេលកន្លងទៅនេះ។ នេះមិនមែនជាលើកទីមួយ ហើយក៏ពុំមែនជាលើកចុងក្រោយនោះដែរ ដែលប្រទេសកម្ពុជាបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ ទៅកាន់បរទេស ដើម្បីចូលរួមនៅក្នុងដំណើរការថែរក្សានិងកសាងសន្តិភាពសម្រាប់បណ្ដាប្រទេស ដែលមានតម្រូវការជំនួយពីអង្គការសហប្រជាជាតិនិងសមាជិកនៃអង្គការពិភពលោកនេះ។

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលតែងតែយកចិត្តទុកដាក់ និងផ្ដល់អាទិភាពទៅលើគោលការណ៍សន្តិភាពនិយម ដែលជាគោលការណ៍គ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍប្រទេស ក៏ដូចជាជំហរដ៏ចម្បងរបស់កម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិ ពិសេសនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួននោះ ជានិច្ចកាលតែងតែបានរួមចំណែកក្នុងបេសកកម្ម ស្វែងរកសន្តិភាពជូនបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក ទៅតាមលទ្ធភាពជាក់ស្ដែងរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ជាការពិតណាស់ ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជាពិតជាយល់យ៉ាងច្បាស់អំពីទុក្ខលំបាកនៃប្រទេសដែលទទួលរងគ្រោះដោយសារតែសង្គ្រាម និងភាពស្រេកឃ្លានសន្តិភាពរបស់ប្រជាជននិងប្រទេសទាំងនោះ ដែលកំពុងទទួលរងគ្រោះនាពេលបច្ចុប្បន្ន ព្រោះកម្ពុជាធ្លាប់បានទទួលរងគ្រោះដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិល និងធ្លាប់ជាប្រទេសដែលមហាអំណាចយកធ្វើជាទីលានសាកអនុភាពសព្វាវុធ និងជាសមរភូមិមនោគមវិជ្ជាអស់រាប់ទសវត្សរ៍មកហើយនោះ។ នៅក្នុងន័យនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តែងតែបានខិតខំចូលរួមអស់ពីលទ្ធភាព ដើម្បីបញ្ជូនកងកម្លាំងកម្ពុជាទៅក្នុងបេសកកម្មថែរក្សា និងស្វែងរកសន្តិភាពជូនបណ្ដាប្រទេសនានា ដែលកំពុងទទួលរងគ្រោះដូចអ្វីដែលកម្ពុជាធ្លាប់ជួបប្រទះនាអតីតកាល។

ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលធ្លាប់ជាអ្នកខិតខំស្វះស្វែងរកសុខសន្តិភាពជូនជាតិមាតុភូមិ ពិតជាអាចជ្រួតជ្រាបអំពីគុណតម្លៃនៃសន្តិភាព និងវិបុលភាពនៃសង្គមជាតិ នៅក្រោយអវត្តមាននៃសង្គ្រាម។ នៅក្នុងន័យនេះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាប់តាំងពីក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ និងបន្តមកដល់សម្ដេចធិបតី ពិតជាមានឆន្ទៈនៅក្នុងការរួមចំណែកស្វះស្វែងរកសន្តិភាពជូនបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក ដោយឈរលើគោលជំហរមនុស្សធម៌ជាសាកលផង ក៏ដូចជាស្របទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (មាត្រា៥៣ វាក្យខណ្ឌទី៤) ផងដែរ ដែលបានចែងថា «ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ហើយក៏មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានយោធារបស់ខ្លួននៅបរទេសដែរ លើកលែងតែក្នុងក្របខ័ណ្ឌ នៃសំណូមពររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។»

ប្រការនេះបានសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាដែលពីអតីតកាលធ្លាប់រងគ្រោះ និងធ្លាប់ទទួលបានការជ្រោមជ្រែងពីអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅក្នុងដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាពនោះ ពិតជាបានងើបឈរឡើងវិញក្នុងជំហរដ៏រឹងមាំនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍនិងកសាងប្រទេស។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ កម្ពុជាដែលធ្លាប់តែជាប្រទេសដង្ហើយរកការជួយទំនុកបម្រុង ដើម្បីទទួលបាននូវសន្តិភាពនៅដំណាក់កាលដំបូងនោះ បានក្លាយខ្លួនទៅជាតួអង្គដ៏សំខាន់នៅលើឆាកអន្តរជាតិ នៅក្នុងដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាពសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជាតែងតែបានបង្ហាញអំពីជំហរគាំទ្រទៅលើដំណោះស្រាយបញ្ហាអន្តរជាតិ និងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់បណ្ដាប្រទេសនានា ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍សន្តិវិធី និងសន្តិភាពនិយម ចៀសវាងការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ហើយនេះក៏ជាផ្នែកមួយនៃការជំរុញអំណាចទន់ (Soft Power) នៅក្នុងនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជានៅក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិផងដែរ។ ចំណែកឯការចូលរួមនៅក្នុងដំណើរការកសាងសន្តិភាពសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសនានា តាមរយៈការបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ គឺជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាមិនត្រឹមតែមានជំហរនៅលើវោហាសាស្ត្រការទូតប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានចូលរួមចំណែកជាសកម្មភាពជាក់ស្ដែងថែមទៀតផង ដែលជាការបញ្ជាក់អំពីភាពប្រាកដប្រជារបស់កម្ពុជានៅក្នុងជំហរសន្តិភាពនិយម៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 26 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 09:24 AM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជា ប្រកាសចាកចេញពី CLV-DTA បានសម្រួលការខ្វែងគំនិតគ្នា លើទស្សនៈនយោបាយ និងបង្ហាញពីភាពរឹងមាំក្នុងការគ្រប់គ្រងសភាពការណ៍

ថ្វីដ្បិតតែគេមិនអាចហាមឃាត់ការយល់ឃើញខុសគ្នារបស់អ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋទៅលើទស្សនៈនៃការដឹកនាំនិងអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្ដី ក៏ប៉ុន្តែការប្រកាសដកខ្លួនរបស់កម្ពុជាចេញពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) បានបិទបញ្ចប់ភាពតានតឹងខ្លាំងនៅលើទស្សនៈនយោបាយ ដែលក្រុមប្រឆាំងបានព្យាយាមយករឿង CLV-DTA បំភ័ន្តមតិមហាជន និងធ្វើជារបៀបវារៈនយោបាយវាយប្រហាររាជរដ្ឋាភិបាល។

ការប្រកាសរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងក៏ជាអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាដែលជាអ្នកផ្ចុចផ្ដើមនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) ធ្វើឡើងដោយមានការប្រៀបធៀបនូវទិដ្ឋភាពនយោបាយមុននិងក្រោយការចូលរួមរបស់កម្ពុជានៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តររដ្ឋនេះ ហើយគេអាចសម្លឹងឃើញអំពីភាពចាំបាច់នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ថាតើត្រូវបន្តរក្សាទុក ឬដកខ្លួនចេញនៅក្នុងដំណាក់កាលក្រោយការអនុវត្តរួច។ ត្រង់ចំណុចនេះហើយ ដែលនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ តែងតែមានកំណត់នៅក្នុងខចែងអំពីការដកខ្លួននៃរដ្ឋជាភាគីហត្ថលេខី។ ជាឧទាហរណ៍ នៅពេលដែលឡើងកាន់តំណែងដំបូង ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិមួួយរូបបានចុះហត្ថលេខាលើក្រឹត្យដកសហរដ្ឋអាម៉េរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីអាកាសធាតុ និងការសម្រេចចិត្តរបស់អង់គ្លេសចេញពីសហគមន៍អឺរ៉ុបជាដើម សុទ្ធសឹងតែឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការសម្រេចចិត្តរប់សមេដឹកនាំរដ្ឋនីមួយៗ នៅក្នុងចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង ឬសន្ធិសញ្ញាអន្តររដ្ឋផ្សេងៗ ដោយយោងលើការពិនិត្យនិងពិចារណារបស់មេដឹកនាំអំពីភាពចាំបាច់ផ្សេងៗ។ នៅក្នុងន័យដូចគ្នានេះដែរ ករណីប្រទេសថៃដែលបានដកខ្លួនចេញពីការទទួលស្គាល់យុត្ថាធិការរបស់តុលាការអន្តរជាតិ (ICJ) នៅក្រោយពេលដែលខ្លួនចាញ់ក្ដីកម្ពុជា នៅក្នុងសំណុំរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ។ ទាំងនេះ សុទ្ធសឹងតែជាហេតុការណ៍ដែលជាលំអាន។

នៅពេលដែលអ្នកនយោបាយសម្លឹងឃើញថា កិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយបង្កផលរំខានដល់ការដឹកនាំ ឬនយោបាយដឹកនាំប្រទេសឬរដ្ឋរបស់ខ្លួន អ្នកដឹកនាំពិតជាមានសិទ្ធិនិងលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ នៅក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរស្ថានភាពនៃការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង ឬដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តររដ្ឋណាមួយបាន។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) ត្រូវបានអ្នកនយោបាយប្រឆាំងយកមកធ្វើជាលេស និងជាដាវនយោបាយ ដើម្បីវាយប្រហារ និងដុតរោលស្ថានការណ៍វិវត្តនយោបយានៅក្នុងប្រទេស ដែលបង្កជាការរំខានដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈការបំភ័ន្ត ការពិតនិងបំភ្លៃសាធារណៈមតិ ឱ្យមានប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ កន្លងទៅពុំសូវទទួលបានព័ត៌មានអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) ដែលអាចលង់ជឿតាមការញុះញង់របស់ក្រុមប្រឆាំង ដោយមិនដឹងខ្លួន។ ត្រង់នេះហើយ ដែលក្រុមប្រឆាំងបានយកករណី CLV-DTA ធ្វើជាអាវុធមុខស្រួច ដើម្បីប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

ហេតុនេះហើយ រាជរដ្ឋាភិបាល មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់និងពេញលេញនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តដកខ្លួនចេញពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) ដើម្បីដកអាវុធនយោបាយចេញពីក្រុមប្រឆាំង ដែលជានិច្ចកាលតែងតែប្រើប្រាស់បញ្ហាផ្សេងៗ ដើម្បីបំផុសបំផុលប្រជាជនឱ្យប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីតែមហិច្ឆតានយោបាយនិងផលប្រយោជន៍សួនតួរបស់ខ្លួននិងក្រុមខ្លួន។

ជាមួយគ្នានេះដែរ នៅក្នុងសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋមួយ កម្ពុជាមានសិទ្ធិយ៉ាងពេញលេញនៅក្នុងការចូលរួម ឬដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណា ស្របតាមការសម្រេចចិត្តផ្ទាល់ខ្លួនរបស់កម្ពុជា ដោយមិនចំណុះរដ្ឋាភិបាល ឬ​ប្រទេសណាមួយឡើយ។ ជាការពិតណាស់ មិនមានកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយដែលបានចែងកំណត់ថា រដ្ឋជាភាគីមិនអាចដើរចេញពីកិច្ចព្រមពៀងនោះឡើយ។ នេះជាការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រទេសសាមី ដោយយោងទៅលើភាពចាំបាច់នៃការអភិវឌ្ឍ និងតម្រូវការជាក់ស្ដែងនៃស្ថានភាពរបស់ប្រទេសខ្លួន។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសដែលមានអធិបតេយ្យពេញលេញ មានសិទ្ធិនៅក្នុងការបន្តអភិវឌ្ឍតំបន់នានាដែលស្ថិតនៅក្នុងបូរណភាពដែនដីរបស់ខ្លួន គ្រប់ច្រកល្ហកនៃប្រទេសកម្ពុជា នៅក្នុងរង្វង់អធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន ដើម្បីផ្ដល់នូវសុខភាពសេដ្ឋកិច្ច សុខមាលភាព និងការរស់នៅប្រកបដោយភាពក្សេមក្សាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ភូមិភាគឦសាន នឹងនៅតែជាតំបន់ជាអាទិភាពមួយ ក្នុងចំណោមតំបន់អាទិភាព ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវជំរុញការអភិវឌ្ឍ​បន្តទៀត ព្រោះជាតំបន់ដាច់ស្រយាល ដែលមានតម្រូវការអភិវឌ្ឍខ្ពស់ ហើយក្នុងភាពជាម្ចាស់អធិបតេយ្យ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបន្តអភិវឌ្ឍតំបន់នេះ ទោះជាមានឬគ្មានការវាយប្រហារពីសំណាក់ក្រុមប្រឆាំងក្ដី ដូចដែលសម្ដេចធិបតីបានលើកឡើងបញ្ជាក់ហើយថា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងនៅតែបន្តអភិវឌ្ឍកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធព្រំដែន បន្តជូនដំណើរប្រជាពលរដ្ឋទៅទស្សនាតំបន់ព្រំដែន និងបន្តការតភ្ជាប់តំបន់ដាច់ស្រយាលឱ្យមកជាប់នឹងតំបន់មជ្ឈមណ្ឌលកណ្ដាល ឱ្យកាន់តែមានការអភិវឌ្ឍជាបន្តបន្ទាប់។

ជាការពិតណាស់ នៅក្នុងទិដ្ឋភាពសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ច ដូចដែលសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងគឺ ការប្រកាសដកកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) គឺជាដកអាវុធនយោបាយចេញពីដៃក្រុមប្រឆាំង ដែលតែងតែលើកឡើងនូវទស្សនៈនយោបាយ ដែលមានលក្ខណៈដុតបញ្ឆេះកំហឹងជាតិនិយម សំដៅទៅដល់ការដុតកំដៅទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ពិសេសប្រទេសវៀតណាម​ ដែលជាទូទៅក្រុមប្រឆាំងព្យាយាមភ្ជាប់ការមន្ទិលសង្ស័យរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ពាក់ព័ន្ធនឹងអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជាទៅនឹងហេតុការណ៍​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន នៅមានការគិតជាប់ដិតដាមនៅឡើយនោះ។ ហេតុនេះហើយ រាល់កិច្ចព្រមព្រៀងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសវៀតណាម ក្រុមប្រឆាំងតែងតែទាញយកមកធ្វើជាអាវុធនយោបាយដ៏ស្រួលស្រាល់ ដើម្បីវាយប្រហារនិងដាក់បន្ទុកលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ នេះមានន័យថា រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែពិនិត្យពិចារណាឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ធ្វើយ៉ាងណាបញ្ចប់ឱ្យបាននូវលទ្ធភាព ដែលក្រុមប្រឆាំងអាចញុះញង់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ដែលមានការគិតគូរមិនបានសព្វគ្រប់ ហើយអាចក្លាយទៅជាឧបករណ៍របស់ក្រុមប្រឆាំងនៅក្នុងការដុតបញ្ឆេះប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ពួកគេ។

ការដកខ្លួនរបស់កម្ពុជា ចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) នឹងមិនមានផលរំខានជាបញ្ហាចោទនោះឡើយ នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះរយៈពេល២៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ នៅក្រោយការចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ និងនៅក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិ​បាលដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេស ពិសេសការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បានផ្ដល់លទ្ធភាពដល់កម្ពុជានៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសប្រកបដោយចីរភាព និងអធិបតេយ្យ។​ បន្ថែមពីនេះ ការដកខ្លួនរបស់កម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ក៏នឹងមិនជះផលរំខានដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្សេងៗទៀតរបស់កម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសវៀតណាម ដែលជាប្រទេសជិតខាងនោះដែរ ព្រោះនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងវៀតណាម នៅមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិជាច្រើនទៀត ដែលមានស្ទើតែគ្រប់ទិដ្ឋភាព ទាំងទ្វេភាគី និងពហុភាគី ក៏ដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខ័ណ្ឌក្នុងតំបន់ផងដែរ។ ហេតុនេះហើយ ផលប្រយោជន៍នៃការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍ (CLV-DTA) របស់កម្ពុជា គឺការរក្សាបាននូវស្ថិរភាពនយោបាយនៅក្នុងសង្គម តាមរយៈការបញ្ចប់ការព្រួយបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលកើតឡើងដោយសារតែការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានពីសំណាក់ក្រុមប្រឆាំង ក៏ដូចជាបញ្ចៀសឱ្យបាននូវការកើតឡើងនូវចរន្តជាតិនិយមជ្រុល។

លើសពីនេះទៅទៀត នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច ជាអ្នកដឹកនាំស្ថាប័ននយោបាយ និងជាអ្នកការពារអធិបតេយ្យប្រទេសជាតិ ដែលទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋដ៏ច្រើនលើសលុបតាមរយៈការបោះឆ្នោត ត្រូវតែគ្រប់គ្រងសភាពការណ៍នយោបាយនៅក្នុងប្រទេសឱ្យបាន ព្រោះប្រសិនបើអ្នកដឹកនាំមិនអាចគ្រប់គ្រងសភាពការណ៍នយោបាយក្នុងស្រុកបានទេ នោះគឺជាបង្កើតកំហុស ដែលពលរដ្ឋបានផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តឱ្យក្លាយជាអ្នកកាច់ចង្កូតនាវារបស់កម្ពុជា។ គណបក្សកាន់អំណាចត្រូវតែគ្រប់គ្រងសភាពការណ៍ ដោះស្រាយបញ្ហានៅចំពោះមុខឱ្យបាន ថែរក្សាសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ និងស្ថិរភាពសង្គមឱ្យខាងតែបាន ដើម្បីធានាបរិយាកាសមួយដែលផ្ដល់ភាពសុខដុមទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងបន្តការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិឱ្យមានវឌ្ឍនភាពឆ្ពោះទៅមុខជាបន្តបន្ទាប់៕

RAC Medi | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃពុធ, 25 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 10:56 AM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំកិច្ចសន្ទនាយុវជននៃឆ្នាំផ្លាស់ប្ដូររវាងប្រជាជនកម្ពុជា-ចិន ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមពាក្យស្លោក "កាន់ដៃធ្វើដំណើររួមគ្នា កសាងអនាគតរួមគ្នា"

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃចន្ទ ៦ រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ វិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំ «កិច្ចសន្ទនារវាងយុវជន នៃឆ្នាំផ្លាស់ប្ដូររវាងប្រជាជនកម្ពុជា-ចិន ឆ្នាំ២០២៤៖ កាន់ដៃធ្វើដំណើររួមគ្នា កសាងអនាគតរួមគ្នា» ក្រោមពាក្យស្លោក "ការកាន់ដៃធ្វើដំណើររួមគ្នា កសាងអនាគតរួមគ្នា" ដែលប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអធិបតីភាពរបស់ឯកឧត្ដម ហ៊ុន ម៉ានី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ និងឯកឧត្ដម WANG Wenbin ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមានការអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងលោក សុខ ពិសិដ្ឋ អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងជាអគ្គលេខាធិការនៃផ្ទះយុវជន ដើម្បីមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ មន្ត្រីរាជការ អ្នកស្រាវជ្រាវ លោកគ្រូអ្នកគ្រូ និងនិស្សិតខ្មែរ-ចិន ជាច្រើនរូប។

កិច្ចសន្ទនាយុវជននៃឆ្នាំផ្លាស់ប្ដូររវាងប្រជាជនកម្ពុជា-ចិន ឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងអបអរសាទរឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្ដូររវាងប្រជាជននិងប្រជាជន នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ បានឯកភាពគ្នាកំណត់យកឆ្នាំ២០២៤ ជា «ឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្ដូរប្រជាជន និងប្រជាជនកម្ពុជា-ចិន» ជាពិសេស ដើម្បីរួមចំណែកជំរុញការផ្លាស់ប្ដូរយុវជននិងបង្កើនការយល់ដឹងអំពីបច្ចេកវិទ្យាទំនើបនៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល។

កិច្ចសន្ទនាយុវជននៃឆ្នាំផ្លាស់ប្ដូររវាងប្រជាជនកម្ពុជា-ចិន ឆ្នាំ២០២៤ នាឱកាសនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយមានការចូលរួមពីវាគ្មិនជាអ្នកជំនាញ និងអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងការជំរុញការផ្លាស់ប្ដូរយុវជនកម្ពុជា-ចិន សរុប១៤រូប ដោយចែកចេញជាវេទិកាពិភាក្សាចំនួន៣ ផ្ដោតលើប្រធានបទដូចខាងក្រោមគឺ៖

១. វេទិកាទី១ ស្ដីពី «សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនិងការអភិវឌ្ឍយុវជន»

២. វេទិកាទី២ ស្ដីពី «ការផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌ និងប្រជាជន»

៣. វេទិកាទី៣ ស្ដីពី «ការផ្លាស់ប្ដូរយុវជន កម្ពុជា-ចិន»

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កិច្ចសន្ទនាយុវជននៃឆ្នាំផ្លាស់ប្ដូររវាងប្ជាជនកម្ពុជា-ចិន មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីនៃផ្ទះយុវជនដើម្បីមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ថ្នាក់ដឹកនាំនិងសមាជិកសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា មន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ តំណាងអគ្គលេខាធិការដ្ឋានព្រឹទ្ធសភា តំណាងសហគ្រាសចិនប្រចាំកម្ពុជា សារព័ត៌មានកម្ពុជា-ចិន គ្រូបង្រៀនជនជាតិចិន និស្សិតកម្ពុជា-ចិន សរុបចំនួន១៧០រូប៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃចន្ទ, 23 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 04:29 PM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ការប្រកាសដកកម្ពុជាចេញពី CLV-DTA ជាការគិតគូរពីភាពសុខដុមសង្គម ទប់ស្កាត់ចេតនាដុតរោលសង្គម ដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកនយោបាយប្រឆាំង

រយៈពេលកន្លងទៅនេះ មានការលើកឡើងនូវទស្សនៈផ្ទុយគ្នាអំពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) ដែលមានទស្សនៈនយោបាយមួយចំនួន ដែលអ្នកនយោបាយបានដុតរោលបញ្ហានេះ ដើម្បីបំភ័ន្តសាធារណៈមតិកម្ពុជាថា ការចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នឹងនាំមកនូវហានិភ័យនៃការបាត់បង់ទឹកដីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បើទោះបីជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ត្រូវបានអនុវត្តអស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំកន្លងមកហើយ និងគ្មានការបាត់បង់ទឺកដីដូចការញុះញង់របស់ក្រុមប្រឆាំងក្ដី។

ដោយបានពិភាក្សាជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំផ្សេងៗទៀត សម្ដេចតេជោ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសម្ដេចបវរធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចប្រកាសដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤  ដើម្បីបញ្ចប់ការដុតរោលក្នុងរូបភាពញុះញង់ពីសំណាក់ក្រុមប្រឆាំងពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ដែលធ្វើឡើងនៅក្នុងគោលដៅបង្កទៅជាចរន្តជាតិនិយមជ្រុល ដើម្បីបង្កស្ថិរភាពសង្គម ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់បង្កដោយវិបត្តិដែលមានលក្ខណៈជាសាកល។ នេះគឺជាការសម្រេចចិត្តរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាអាចអភិវឌ្ឍប្រទេសឱ្យមានវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមផង និងរក្សាឱ្យបាននូវភាមសុដុមរមនានៅក្នុងសង្គមផងដែរ។

បើទោះបីជា ការសម្រេចដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ គឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងភាពចាំបាច់ ចៀសវាងការបំភ្លៃនិងបំភ័ន្តមហាជនឱ្យបន្តមានការយល់ច្រឡំទៅនឹងឆន្ទៈ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍប្រទេសនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជាក៏មិនអាចគេចផុតអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសជិតខាងភូមិផងរបងជាមួយនឹងខ្លួននោះដែរ។ ភាពចាំបាច់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ កម្ពុជានៅតែត្រូវមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសជាប់ខាងរបស់ខ្លួន ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលកម្ពុជាកំពុងតែ​ចូលរួមស្រាប់នេះពេលនេះ មានដូចជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីរវាងប្រទេស និងប្រទេស កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន ក្របខ័ណ្ឌ CLMV, ACMECS និង GMS ជាដើម។ មានន័យថា បើទោះបីជាកម្ពុជាប្រកាសបញ្ចប់ការចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ CLV-DTA ក្ដី កម្ពុជានៅតែបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងភាពស្មើមុខស្មើមាត់គ្នាជាមួយបណ្ដាប្រទេសជិតខាង និងប្រទេសជាដៃគូជាច្រើនទៀតនៅលើពិភពលោកផងដែរ។

បន្ថែមពីនេះផងដែរ ការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នេះ សម្រាប់កម្ពុជាពុំមានការខាតបង់ឬចំណេញអ្វីនោះទេ ព្រោះដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា នៅតែបន្តឆ្ពោះទៅមុខជាប្រក្រតីដដែល ហើយប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលមានបំណងជំរុញការអភិវឌ្ឍឆ្ពោះនៅភូមភាគឦសានប្រទេស រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែអាចធ្វើទៅបានដដែល នៅក្នុងអធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិសម្រេចផ្ទាល់របស់ខ្លួន ទោះជាមានឬគ្មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះក្ដី។ ពោលគឺរាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែអាចបន្តផែនការអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួនដូចដើមដូចជា ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងការផ្សារភ្ជាប់តំបន់ជនបទដាច់ស្រយាលនិងទីប្រជុំជន តាមរយៈការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់តាមព្រំដែនទាំងនោះ ដែលជាភាពចាំបាច់ត្រូវធ្វើ។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្រុមចលនាដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រជាជន តែងតែយកបញ្ហាជាតិនិយម ពិសេសរឿងទឹកដីនិងព្រំដែន ធ្វើជាឧបករណ៍ឬជាដាវនយោបាយ យកទៅបំភ្លៃ និងបំភ័ន្ដ ដើម្បីវាយប្រហារលើរាជរដ្ឋាភិបាល ទាំងដែលខ្លួនមិនបានយល់ច្បាស់អំពីបញ្ហាទាំងនោះផង ស្របពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ពុំបានពិនិត្យនិងតាមដានទៅលើឯកសារ ឬលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ អាចនឹងលង់ជឿទៅលើការវាយប្រហារពីក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងទាំងនោះ។ នេះគឺជាដាវនយោបាយដែលក្រុមប្រឆាំងតែងតែយកមកប្រើប្រាស់ ហេតុនេះហើយ ការប្រកាសដកខ្លួនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គ្រាន់តែចង់ដកដាវចេញពីដៃក្រុមប្រឆាំងតែប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯការអភិវឌ្ឍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួប្រទេសជិតខាង ក៏ដូចជាដៃគូអភិវឌ្ឍនានា និងបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក នៅតែប​ន្តដំណើរការជាប្រក្រតីដដែល នៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសៅរ៍, 21 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 06:10 PM

បណ្ឌិត គិន ភា៖ ការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋមន្ត្រីតែម្នាក់ មិនមែនជាកត្តាកំណត់តែមួយគត់សម្រាប់ភាពជោគជ័យរបស់ស្ថាប័ន ឬវិស័យមួយនោះទេ គឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រព័ន្ធនៃការដឹកនាំរដ្ឋទាំងមូល

ការកែសម្រួលសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ម្សិលមិញនេះ ជាការផ្លាស់ប្ដូរដែលមានលក្ខណៈធម្មតា ព្រោះរាជរដ្ឋាភិបាលមួយអាចនឹងមានការកែប្រែសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ខ្លួន តាមការចាំបាច់ និងតាមតម្រូវការនៃដំណើរការរបស់រដ្ឋាភិបាល។

ការផ្លាស់ប្ដូរបែបនេះ ក៏ជាបច្ច័យល្អមួយដែរ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធ បង្កើនប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធផល និងផលិតភាពការងារផងដែរ។

ទោះជាយ៉ាងណា មិនថាវិស័យទេសចរណ៍ឬវិស័យណានោះទេ ការផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋមន្ត្រី​មិនមែនជាកត្តាកំណត់តែមួយគត់សម្រាប់ភាពជោគជ័យ ឬបរាជ័យរបស់ស្ថាប័ន ឬវិស័យទាំងមូលនោះទេ។ ភាពជោគជ័យឬបរាជ័យ ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធនៃការដឹកនាំរដ្ឋទាំងមូលតែម្ដង ដែលយើងចាំបាច់ត្រូវពិនិត្យអំពីភាពជោគជ័យ ឬបរាជ័យនៃស្ថាប័នសាធារណៈ។ 

សម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍ ភាពជោគជ័យឬបរាជ័យ គេត្រូវពិនិត្យមើលលើកត្តាពាក់ព័ន្ធជាច្រើនរួមមានដូចជា កត្តាច្បាប់ (តើការអនុវត្តច្បាប់របស់កម្ពុជាមានលក្ខណៈពេញលេញ ស្មើភាព និងមានស្តង់ដារតែមួយឬយ៉ាងណា), យន្តការស្ថាប័នផ្សេងៗដែលបម្រើដល់វិស័យទេសចរណ៍ដូចជា កត្តាសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ សុវត្ថិភាពសង្គម (ដែលគេត្រូវចៀសវាងឱ្យបាននូវព័ត៌មានអវិជ្ជមានពាក់ព័ន្ធនឹងសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរដែលមកលេងប្រទេសកម្ពុជា),  បញ្ហានៃការដឹកជញ្ជូន, សេវាកម្មស្នាក់នៅនិងម្ហូបអាហារ, ការធ្វើបដិសណ្ឋារកិច្ចនៅតាមច្រកចូលនៃច្រកទ្វារអន្តរជាតិ ពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងលុយក្រៅផ្លូវការ ដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធណាមួយយកលុយពីភ្ញៀវទេសចរជាដើម។ បញ្ហាទាំងអស់នេះ សុទ្ធសឹងតែជាបច្ច័យដែលរុញច្រានវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាធ្លាក់ចុះ មិនអាចងើបមុខស្គាល់កំណើនរួច។

ទន្ទឹមនឹងនេះ ការបង្កើតផលិតផលទេសចរណ៍ផ្សេងៗជាច្រើន ក៏ជាការចាំបាច់ផងដែរ។ គេមិនអាចពឹងផ្អែកតែទៅលើទេសចរណ៍វប្បធម៌ ដូចជាប្រាសាទអង្គរវត្ត តែមួយមុខ ដើម្បីអាចទាក់ទងភ្ញៀវទេសចររាប់លានរាប់សែននោះទេ។

កម្ពុជាត្រូវមានការរៀបចំកញ្ចប់សេវាកម្មទេសចរណ៍ជាច្រើនទេ ដើម្បីទាក់ទាញឱ្យភ្ញៀវទេសចរណ៍បន្តស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅក្នុងរយៈពេលកាន់តែយូរបន្ថែមទៀត។ ស្របជាមួយគ្នានេះដែរ ការផ្សព្វផ្សាយអំពីវិស័យទេសចរណ៍ គោលដៅទេសចរណ៍ តំបន់រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍សំខាន់របស់កម្ពុជា ទៅកាន់ភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសតាមរយៈស្ថានតំណាងរបស់កម្ពុជានៅឯបរទេស ឬតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយល្បីៗលើពិភពលោក គឺជារឿងចាំបាច់ដែលគេត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរ។

បន្ថែមពីនេះ ឆន្ទៈនយោបាយគឺជាកត្តាកំណត់សំខាន់ផងដែរ ស្របពេលដែលកម្ពុជាមានគោលនយោបាយល្អ មានយុទ្ធសាស្ត្រល្អ ក៏ទាមទារឱ្យមានឆន្ទៈនយោបាយមួយដាច់ណាត់នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ ក៏ដូចជាការចាត់វិធានការចំពោះមន្ត្រីអសកម្មទាំងឡាយណាដែលបង្កជាឧបសគ្គ បង្កជាបញ្ហាប្រឈមដល់ការអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែហ៊ានអនុវត្តនូវវិធានការក្ដៅ ហ្មត់ចត់ ម៉ឺងម៉ាត់ ដោយមិនអាចបណ្ដែតបណ្ដោយស្ថានការណ៍នេះបានទេ។

លើសពីនេះ មុខមាត់របស់កម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិ គឺជារឿងសំខាន់ណាស់ ដែលកន្លងមកនេះ កេរ្តិ៍ឈ្មោះកម្ពុជា ត្រូវបានកាសែតបរទេសនានាសម្អុយតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពិតខ្លះ និងមិនពិតខ្លះ ពាក់ព័ន្ធនឹងព័ត៌មានឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត ការជួញដូរអវៈយវៈ ការចាប់ជំរិត ឬអំពីឧក្រិដ្ឋផ្សេងៗ សុទ្ធសឹងតែបានជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ការងើបឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជា។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រសិនបើយើងពិនិត្យទៅមើលបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ពិតជាទាមទារឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នាជាប្រព័ន្ធ រួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហា រួមគ្នារវាងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចៀសវាងការសាចទឹកដាក់គ្នា។ ចំណែកនៅក្នុងកម្រិតក្រសួងសាមីវិញ ទាមទារឱ្យមានកិច្ចសហការល្អពីលើដល់ក្រោម រួមដៃគ្នាពីលើដល់ក្រោមក្នុងចរន្តបេះដូងតែមួយ ទើបយើងអាចដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងវិស័យទេសចរណ៍បានប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅក្នុងវិស័យទេសចរណ៍នេះ ជាវិស័យដែលគេត្រូវធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធទៅនឹងទឹកចិត្ត មនោសញ្ចេតនា និងបេះដូងរបស់មនុស្ស។ ត្រង់ចំណុចនេះមានន័យថា លុះត្រាតែយើងយកបេះដូងគេបាន ទើបគេមកទស្សនាកម្សាន្តនៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយប្រសិនបើមានរឿងណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងផ្លូវចិត្ត ប៉ះទង្គិចសតិអារម្មណ៍ ឬក៏បង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភណាមួយ នោះភ្ញៀវទេសចរនឹងមិនមកចំណាយថវិកាមកលេងកម្សាន្តទាំងអារម្មណ៍របស់គេមិនល្អនោះទេ។ ហេតុនេះហើយ ការកសាងមុខមាត់ សម្អាតមុខមាត់ប្រទេស គឺជារឿងចាំបាច់ និងត្រូវធ្វើបន្ទាន់បំផុត ដើម្បីការងើបឡើងនៃវិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជា៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសៅរ៍, 21 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 04:55 PM