រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ យើងចង់ឱ្យភាសាខ្មែរទៅជាភាសាដ៏អស្ចារ្យ ជាភាសាមួយដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសថ្លែងសុន្ទរកថាបិទសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្ដីព្រាងអនុ ក្រឹត្យ ស្ដីពី ការគ្រប់គ្រងលើការប្រើភាសាខ្មែរនៅលើរូបសញ្ញា និងការផ្សព្វផ្សាយសុសវែរសម្រាប់កំណែកំហុសក្នុងសំណេរលើស្លាក និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ» រៀបចំដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ៤កើត ខែកត្ដិក ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់ដល់អង្គសិក្ខាសាលានេះថា «យើងចង់ឱ្យភាសាខ្មែរទៅជាភាសាដ៏អស្ចារ្យ ជាភាសាមួយដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់»។

ក្រោយពីការធ្វើបទបង្ហាញរបស់វាគ្មិនទាំង៣រូប និងបន្ទាប់ពីវេទិកាផ្ដល់មតិយោបល់និងសំណួរចម្លើយត្រូវបានបញ្ចប់ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានថ្លែងសុន្ទរកថាបិទ និងផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់អង្គសិក្ខាសាលាទាំងមូល ដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សភាចារ្យ បានគូសបញ្ជាក់អំពីទស្សនៈ៧ចំណុច ក្នុងការចូលរួមចំណែកជំរុញឱ្យ «ភាសាខ្មែរ» ក្លាយទៅភាសាមួយដ៏អស្ចារ្យ និងត្រូវបានគេទទួលស្គាល់។ ទស្សនៈសំខាន់ៗទាំង៧ចំណុចនោះរួមមាន៖

១. ភាសាមួយដែលអស្ចារ្យ វាអាស្រ័យលើការគាំទ្រពីមនុស្សគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាននៃសង្គម

២. អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រត្រូវបង្កើតអ្វីដែលថ្មី សម្រាប់វឌ្ឍនភាពនៃភាសាខ្មែរ

៣. ត្រូវធ្វើឱ្យមានការឯកភាពគ្នាខាងការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ

៤. ព្យាបាលជំងឺភាសា ដោយត្រូវបណ្ដុះទម្លាប់សិក្សាភាសាខ្មែរដល់កូនៗ ព្រមទាំងជំរុញនិងពង្រឹងការប្រើប្រាស់ភាសា ខ្មែរ ជាជាងទំនោរនៃការប្រើប្រាស់ភាសាបរទេសបច្ចុប្បន្ន

៥. ជំរុញបង្កើតស្នាដៃនិងបង្ហាញពីភាពអស្ចារ្យនៃភាសាខ្មែរ

៦. ឱ្យតម្លៃទៅលើភាពជាម្ចាស់ប្រទេសតាមរយៈការបង្ហាញភាសាខ្មែរដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិនៅលើគ្រប់ផលិតផលរបស់ខ្មែរ

៧. ជំរុញការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរឱ្យបានត្រឹមត្រូវ តាមរយៈការអប់រំ ណែនាំ ផ្សព្វផ្សាយ និងពន្យល់ ហើយចុងក្រោយ​គឺការអនុវត្តច្បាប់ដែលមានជាធរមាន។

គួរបញ្ជាក់ថា សិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្ដីព្រាងអនុក្រឹត្យ ស្ដីពី ការគ្រប់គ្រងលើការប្រើភាសា​ខ្មែរ​​​នៅលើរូបសញ្ញា និងការផ្សព្វផ្សាយសុសវែរសម្រាប់កំណែកំហុសក្នុងសំណេរលើស្លាក និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ» នាព្រឹក​នេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមផ្ដល់មតិយោបល់ពីតំណាងក្រសួងស្ថាប័នចំនួន២៨ និងមានការនិមន្តនិងអញ្ជើញចូលរួមសំណាក់ព្រះសង្ឃ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ មន្ត្រីរាជការ និងនិស្សិត សរុបចំនួន១២០អង្គ/នាក់ ព្រមទាំងមានប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយចូលរួមយកព័ត៌មានសរុបចំនួន៨អង្គភាពផងដែរ៕

RAC Media

  ថ្ងៃអង្គារ, 20 តុលា 2020 ម៉ោង 04:44 PM

ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្ដីព្រាងអនុក្រឹត្យស្ដីពីការគ្រប់គ្រងលើការប្រើភាសាខ្មែរនៅលើរូបសញ្ញា និងការផ្សព្វផ្សាយសុសវែរសម្រាប់កំណែកំហុសក្នុងសំណេរលើស្លាក និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ»

  ថ្ងៃអង្គារ, 20 តុលា 2020 ម៉ោង 03:36 PM

គោលនយោបាយនិងយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌាចំពោះចិន ដោយ៖ ធន ឆាយពិសិដ្ឋ មន្រ្តីស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋាននយោបាយនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ នៃ​វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

ចិននិងឥណ្ឌា ជាប្រទេសធំបំផុតពីរនៅអាស៊ី ហើយក៏ជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុតពីរនៅលើពិភពលលោក​ផង​ដែរ។ ក្រៅពីទំហំទឹកដីនិងចំនួនប្រជាជន ប្រទេសទាំងពីរក៏មានវប្បធម៌និងអរិយធម៌ដែលមានប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏យូរអង្វែងនិងមានឥទ្ធិពលដល់មនុស្សជាតិដូចគ្នា។

ចិននិងឥណ្ឌាមានទំនាក់ទំនងល្អលើវិស័យធុរកិច្ចនិងសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែលើវិស័យភូមិសាស្រ្តនយោបាយវិញ មិនសូវល្អទេ។ ប្រទេសទាំងពីរ គឺជាគូប្រជែងដ៏ធំរវាងគ្នា ជាពិសេស ឥណ្ឌាចាត់ទុកចិន ដូចជាបន្លាក្នុងភ្នែករបស់ខ្លួន។ មិនថាយ៉ាងណាទេ កាលណានិយាយអំពីសេដ្ឋកិច្ច ចិនគឺមិននៅក្រោមនរណាទាំងអស់ សូម្បីសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ដូច្នេះ បើ​ធៀប​ទៅនឹងឥណ្ឌាវិញ ជាតថភាព លំដាប់របស់ចិនគឺនៅខ្ពស់ជាងឥណ្ឌា ហើយបើនិយាយអំពីភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ចិនក៏បានដើរលឿនជាងឥណ្ឌាដែរ។ នៅក្នុង​ស​ភាពជាតួរងបែបនេះ ឥណ្ឌាក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ខ្លួន មុខតែមិនស្រណុកចិត្តនោះទេ ហើយក៏អាចជាហេតុដែលយើងឃើញ «យុទ្ធសាស្រ្តថ្មីចំពោះចិន» របស់ឥណ្ឌា​បានបង្ហាញអំពីភាពបដិបក្ខយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត។

ក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោតទូទៅនៅឆ្នាំ២០១៩ លោក ម៉ូឌី បានកែគោលនយោបាយនិងយុទ្ធសាស្ត្រការបរទេសរបស់ប្រទេស​ឥណ្ឌា ដើម្បីទទួលបានប្រជាប្រិយភាព ហើយជាលទ្ធផល គាត់ក៏បានឈ្នះឆ្នោតនិងបានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីជាលើកទី២។ លោក ម៉ូឌី តែងព្យាយាមបង្ហាញថា ខ្លួនមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមេដឹកនាំនៃមហាអំណាច ដូចជាប្រធានា​ធិបតីដូណាល់ត្រាំរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក, ប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង របស់ចិន, ប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន របស់​រុស្ស៊ី និងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗផ្សេងៗទៀត។

យើងឃើញថា ការឱបនិងចាប់ដៃគ្នាជាមួយមេដឹកនាំនៃមហាអំណាចរាល់លើក មិនមែនបានមកទទេៗនោះទេ គឺមានតម្លៃជាក់លាក់របស់វា ក្រៅពីជាតម្លៃរូបីដែលអាចគណនាជាសាច់ប្រាក់ ទន្ទឹមនោះក៏នៅមានតម្លៃអរូបីខាងយុទ្ធសាស្រ្តដែលភ្ជាប់​មក​ជាមួយដែរ។ ដោយឡែក ក្នុងករណីឱបចិនឬអាម៉េរិកវិញ ឥណ្ឌាមុខតែត្រូវបង់ថ្លៃយុទ្ធសាស្ត្រខ្ពស់ជាមិនខាន។

ជាជំហររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ម៉ូឌី បានបង្ហាញច្បាស់អំពីការឱបរបស់ឥណ្ឌា ជាក់ស្ដែង កាលថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ លោក ម៉ូឌី បានរៀបចំពិធីជប់លៀងមួយដ៏ធំនៅ ក្រុងហ៊ូស្តុន រដ្ឋតិចសាស់ ដោយមានប្រជាជនឥណ្ឌាមកពីទូទាំងសហរដ្ឋអាម៉េរិក​ចូលរួម។ ចំណែកឯលោក ត្រាំ ក៏បានចំណាយពេលប្រហែលមួយម៉ោងចូលរួមក្នុងពិធីជា​មួយ​លោក ម៉ូឌី ដែរ។ នៅថ្ងៃ​ទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ លោក ត្រាំ បានចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយនៅរដ្ឋហ្គូចារ៉ាត់ (Gujarat) នៃប្រទេសឥណ្ឌា ហើយលោក ម៉ូឌី បានបង្ហាញថា រវាងលោកនិងលោក ត្រាំ មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជ្រាលជ្រៅនិងពោរពេញដោយមនោ​សញ្ចេតនា។​ ឯលោក ត្រាំ វិញ ក៏បានថ្លែងនៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់ខ្លួនថា «ម៉ូឌី ជាមេដឹកនាំលេចធ្លោម្នាក់និងជាបុរសម្នាក់ដែលខ្ញុំមានមោទនភាពក្នុងការហៅថា មិត្តភក្តិពិតរបស់ខ្ញុំ»។

ការណ៍នេះ មិនមែនជាអ្វីដែលបានមកដោយទទេៗនោះទេ។ ឥណ្ឌាត្រូវបង់ដោយការដើរតួជាសម្ព័ន្ធមិត្តយុទ្ធសាស្រ្តនិងជាមិត្តដែលទុកចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

មែនទែនទៅ ឥណ្ឌាឬការសម្លឹងរបស់លោក ម៉ូឌី រំពឹងថា សហរដ្ឋអាម៉េរិក អូស្រ្តាលី និងបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបជាច្រើនទៀត នឹងដកហូតទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជាមួយចិន ហើយងាកមកសម្លឹងមើលប្រទេសឥណ្ឌាដែលជាដៃគូនិងជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ពួកគេ និងផ្លាស់ចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់ពួកគេ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅចិន មកដាក់នៅមូលដ្ឋានថ្មី គឺឥណ្ឌា​នោះឯង។

នៅចំពោះមុខកូវីដ-១៩ សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាត្រូវបានគេព្យាករថា នឹងធ្លាក់ចុះ។ ប៉ុន្តែ ឥណ្ឌាហាក់រំពឹងថា ខ្លួននឹងទទួលបានទំហំពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំទាំងជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ទាំងជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ហើយនៅពេលនេះ ក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិកមួយ​ចំនួនក៏បានផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងផលិតពីប្រទេសចិនទៅឥណ្ឌា ហើយសម្ព័ន្ធមិត្រដ៏ជិតស្និទ្ធរបស់អាម៉េរិក គឺជប៉ុន ក៏បានប្រកាសនយោបាយផ្ដល់ជំនួយថវិកាដល់ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនឱ្យផ្លាស់ទីតាំងផលិតចេញពីប្រទេសចិនដែរ។

ទោះយ៉ាងណា វាមិនមានការធានាច្បាស់លាស់ទេថា ក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិកទាំងអស់នឹងផ្លាស់ទីទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌានោះ ព្រោះថា ជាក់ស្តែង មកទល់ពេលនេះ មានក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិកតិចជាង ៥% ដែលបានផ្លាស់ទៅឥណ្ឌា បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងអាម៉េរិកនិងចិន។ ដូច្នេះ វាក៏មិនធានានូវអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ឥណ្ឌាទេ ដោយសារតម្រូវការពិតប្រាកដសម្រាប់ផលិតផល​ឥណ្ឌានៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ ទំនងជាមិនមានការកើនឡើងទេក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខនេះទេ។

នៅថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ លោក ម៉ូឌី បានប្រកាសពីនយោបាយមួយឈ្មោះថា “Atmanirbhar Bharat” (ខ្លួនទីពឹងខ្លួន) រួមជាមួយកញ្ចប់ជំនួយសេដ្ឋកិច្ចដែលមានទឹកប្រាក់ ប្រមាណ ២៦០ ០០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការស្ដារឡើងវិញក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។

ចិនប្រាកដជាយល់ដឹងច្បាស់អំពីចេតនារបស់លោក ម៉ូឌី មួយនេះ ចំពោះការអនុវត្តគោលនយោបាយតឹងរឹងលើការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស ជាពិសេស ពីចិន និងការងាករបស់ឥណ្ឌាទៅស្វាគមន៍ចំពោះក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិកដែលចង់ផ្លាស់​ទីពីចិនមកប្រទេសឥណ្ឌា។ ស្ថានភាពនេះ បានធ្វើឱ្យចិនមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការផ្លាស់ប្តូររបស់ប្រទេសឥណ្ឌា ខណៈដែលប្រទេសទាំងពីរមានព្រំដែនជាមួយគ្នាចម្ងាយប្រមាណ ៣ ៤០០គីឡូម៉ែត្រ។ អ្នកយុទ្ធសាស្ត្រចិនគិតថា ប្រទេសឥណ្ឌាកំពុងដើរតួជាតំណាងរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅក្នុងការបិទផ្លូវនេះ។

ដើមឡើយ ប្រទេសចិនយល់ថា បញ្ហានេះជាបញ្ហានយោបាយនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីហេតុការណ៍ផ្សេងៗទៀតបានកើតជាបន្តបន្ទាប់ រួមមាន ការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយលើបញ្ហាកោះតៃវ៉ាន់, ការរឹតត្បិតការវិនិយោគរបស់​ចិននៅឥណ្ឌា, ការគាំទ្រដល់ការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធថ្មីរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក, ការគាំទ្រដល់ការស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិអំពីដើមកំណើតនៃការផ្ទុះឡើងជំងឺកូវីដ-១៩, ការចូលរួមពេញលេញវេទិកា Quad (The Quadrilateral Security Dialogue - QSD, also known as the Quad) និងកិច្ចព្រមព្រៀងការពារជាតិជាមួយប្រទេសអូស្រ្តាលី ជាហេតុនាំឱ្យចិនកាន់តែមានការសង្ស័យកាន់តែខ្លាំងឡើងចំពោះ «យុទ្ធសាស្រ្តថ្មីចំពោះចិន» របស់ឥណ្ឌា។

អ្នកជំនាញនយោបាយជាច្រើនមើលឃើញថា ម៉ូឌី បានផ្លាស់ប្តូរគំនិតរបស់គាត់ ដោយបោះបង់ចោលភាពជាដៃគូជាមួយ​​ចិន និងចង់បន្ថែមជំហានរបស់ឥណ្ឌាចូលទៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលចិនកំពុងមានឥទ្ធិពល។ «យុទ្ធសាស្ត្រថ្មីចំពោះចិន» របស់ឥណ្ឌា ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ឥណ្ឌានឹងមានការចំណាយខ្ពស់ជាមិនខាន ហើយថា ការមិនយកចិត្តទុកដាក់លើមេរៀន​ពីសង្គ្រាមចិន-ឥណ្ឌាឆ្នាំ១៩៦២ អាចនឹងដឹកនាំប្រទេសឱ្យស្ថិតលើផ្លូវគ្រោះមហន្តរាយ។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ក្រៅអំពីហេតុផលខាងសេដ្ឋកិច្ច ប្រទេសឥណ្ឌានៅតែជាប្រទេសមួយដែលមានសក្ដានុពលខាងអំណាចយោធាមិនអន់នោះទេ ជាមហិច្ឆតា ឥណ្ឌាក៏មិនដែលទុកខ្លួនជាលេខ២ ហើយទុកចិនជាលេខ១ នោះដែរ។ ដូច្នេះ ការពង្រីក​ដែន​ភូមិសាស្រ្តនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច ជាអ្វីដែលឥណ្ឌាមិនអាចមិនយកចិត្តទុកដាក់នោះទេ។ សព្វថ្ងៃ​ទោះបីជាមិនចង់ថា ចិនលេខ១ នៅអាស៊ីទាំងសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយក៏ដោយ ក៏ក្នុងតថភាពវាដូច្នោះស្រាប់ទៅហើយ ប៉ុន្តែប្រទេសមួយដែលមានចំនួនប្រជាជនមិនតិចជាងចិន ជាមួយនឹងកម្លាំងពលកម្មវ័យក្មេងនិងប្រកបដោយសក្ដានុពលមួយនោះ មុខតែមិនសុខចិត្ត​នៅស្ងៀមនោះទេ៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

  ថ្ងៃចន្ទ, 19 តុលា 2020 ម៉ោង 04:49 PM

អ្នកស្រី ត្រឹង ងា ទទួលបានសញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិត ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ ពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០នេះ អ្នកស្រី ត្រឹង ងា អ្នកនិពន្ធសៀវភៅអរិយធម៌ខ្មែរ ត្រូវបានប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិត ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមរយៈសេចក្ដីសម្រេច លេខ ០៥២ / ២០ ស.ស.រ. ស្ដីពីការប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិត នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ដែលបានបំពេញកាតព្វកិច្ចជូនជាតិមាតុភូមិ ចុះថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ ដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

សូមបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រី ត្រឹង ងា មានឈ្មោះដើមថា ឡាយ ហ៊ុនគី កើតថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៣៩ នៅភូមិស្រមោច ឃុំព្រះនេត្រព្រះ ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ខេត្តបាត់ដំបង (បច្ចុប្បន្ន ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ)។ អ្នកស្រី បានចាប់អាជីពជាគ្រូបង្រៀន តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៧ នៅខេត្តបាត់ដំបង ហើយមួយឆ្នាំក្រោយមក គឺនៅឆ្នាំ១៩៥៨ អ្នកស្រីបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយលោក ត្រឹង ងា ដែលមានស្រុកកំណើតជាអ្នកស្រុកយីងចូវ ខេត្តពលលាវ កម្ពុជាក្រោម។ អ្នកស្រីឡាយ ហ៊ុនគី ក្រោយមកក៏បានផ្លាស់ឈ្មោះជាអ្នកស្រីត្រឹង ងា ។ ការផ្លាស់ឈ្មោះតាមស្វាមីនេះគឺជាការធ្វើតាមទម្លាប់បារាំងរបស់អ្នករដ្ឋការខ្មែរសម័យនោះ ។ 

នៅឆ្នាំ១៩៦២ អ្នកស្រី បានបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាស្ថានជាតិគរុកោសល្យផ្នែកអប់រំសាស្ត្រាចារ្យ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៦៦ អ្នកស្រី បានបញ្ចប់​ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ និងក្លាយទៅជាគ្រូបង្រៀននៅវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ។ អ្នកស្រី បាននិពន្ធនិងបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃសៀវភៅដ៏ល្បីមួយក្បាលក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤ ឈ្មោះថា «អរិយធម៌​ខ្មែរ» ដោយបានប្រើឈ្មោះ «អ្នកស្រី ត្រឹង ងា» ជាអ្នកនិពន្ធលើសៀវភៅ។ មុនថ្ងៃ១៧ មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ អ្នកស្រីជានាយិកាវិទ្យាល័យនារី ភ្នំពេញ។ 

ក្រោយថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី ក៏មានវាសនាមិនខុសពីប្រជាជនខ្មែរដទៃទៀតដែរ។ អ្នកស្រី និងស្វាមី ព្រមទាំងគ្រួសារ ត្រូវខ្មែរក្រហមជម្លៀសទៅភូមិក្បាលដំរីក្រោម ស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម អ្នកស្រី ឡាយ ហ៊ុនគី និងស្វាមី មិនបានកែឈ្មោះឫុលាក់ប្រវត្តិពិតដែលជាសាស្ត្រាចារ្យនៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរឡើយ។ ក្រោយ​មក​នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៥ ស្វាមីរបស់អ្នកស្រី គឺលោកត្រឹង ងា ត្រូវកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមម្នាក់បានមកជួបលោកត្រឹង ងា ហើយ​បាន«ស្នើ»ឱ្យលោកត្រឹង ងា ទៅជួយរៀបរៀងទស្សនាវដ្ដីរបស់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកត្រឹង ងា ត្រូវខ្មែរក្រហមបញ្ជូន​​មក​​មន្ទីរស២១ (គុកទួលស្លែង) នៅថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៥ និងក្រោយមកក៏ត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់លោកនៅទីនោះ។ គ្រួសារអ្នកស្រី ត្រូវខ្មែរក្រហម ជម្លៀសចេញពីភូមិជាច្រើនលើកច្រើនសា រហូតទៅដល់ភូមិចកតូច ឃុំចកតូច ស្រុកមោងឫស្សី ខេត្តបាត់ដំបង។

ក្រោយថ្ងៃរំដោះ ថ្ងៃ៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ អ្នកស្រីបានបន្តរស់នៅក្នុងស្រុកមោងឫស្សី និងស្រុកមង្គលបូរី រកស៊ីលក់ដូរគ្រាន់ចិញ្ចឹមកូនៗ។ នៅឆ្នាំ១៩៨៣ អ្នកស្រី បានបន្តអាជីពក្នុងវិស័យអប់រំ ដោយបានក្លាយជានាយិកាវិទ្យាល័យមង្គលបូរី ខេត្តបាត់ដំបង (បច្ចុប្បន្ន ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ***)។ នៅឆ្នាំ១៩៩៥ បានចូលនិវត្តន៍ពីជីវភាពក្នុងវិស័យអប់រំ។ នៅឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់ ២០០៦ អ្នកស្រីជាប្រធានគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ក្រោយពីចូលនិវត្តន៌មក អ្នកស្រី បានចំណាយពេលវេលាភាគច្រើនរបស់អ្នកស្រីក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងបានប្តូរទីលំនៅមករស់នៅជាមួយកូនប្រុសទី៣ នៅរាជធានីភ្នំពេញ នៅឆ្នាំ២០១៩ រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។

សៀវភៅអរិយធម៌ខ្មែរ ដែលជាស្នាដៃរបស់អ្នកស្រី គឺជាប្រភពឯកសារដ៏ចម្បងនិងបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់អ្នកសិក្សាថ្នាក់បញ្ចប់ ក៏ដូចជាអ្នកស្រាវជ្រាវ និងយុវជនជំនាន់ក្រោយ ក្នុងការសិក្សារៀនសូត្រ ពង្រីកចំណេះដឹង និងបន្តការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមអំពីវប្បធម៌ និងអរិយធម៌ខ្មែរ។ ដោយយោងលើសមិទ្ធផល និងការចូលរួមចំណែកដ៏មានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់អ្នកស្រី ក្នុងផ្នែកអក្សរសាស្ត្រនិងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានចេញសេចក្ដីសម្រេច ប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិត ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនអ្នកស្រី ត្រឹង ងា ដើម្បីជាការតបស្នងចំពោះគុណបំណាច់ធំធេងរបស់អ្នកស្រីក្នុងបុព្វហេតុជាឧត្ដមប្រយោជន៍នៃសង្គមជាតិ៕

*** ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្រូវបង្កើតឡើងដោយក្រឹត្-ច្បាប់លេខ ៣២ ក្រច ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៧ របស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ ស្ដីពីការបង្កើតខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងអនុក្រឹត្យលេខ១០ អនក្រ. ចុះថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៨៧ របស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រី ស្ដីពីការបង្កើតខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដោយកំណត់ព្រំប្រទល់ កាត់យកស្រុកចំនួន៥ ពីខេត្តបាត់ដំបង គឺស្រុកថ្មពួក ស្រុកមង្គលបូរី ស្រុកសិរីសោភ័ណ ស្រុកភ្នំស្រុក និងស្រុកព្រះនេត្រព្រះ និងកាត់យកស្រុកបន្ទាយអំពិល ពីខេត្តសៀមរាបឧត្តរមានជ័យ។ រហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៨ ទើបប្រកាសខេត្តបន្ទាយមានជ័យផ្លូវការ។

ខាងក្រោមនេះ ជាប្រភពឯកសារនិងរូបភាពផ្សេងផ្សេងៗ របស់អ្នកស្រី ឡាយ ហ៊ុនគី (ហៅអ្នកស្រី ត្រឹង ងា)៖

(ប្រភពរូបភាព៖ http://literaturetheara.blogspot.com/2018/06/blog-post_30.html)

ដោយលោក លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ | RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 19 តុលា 2020 ម៉ោង 01:57 PM

តើកត្តាសង្រ្គាមបដិវត្តន៍ឬភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលបង្កឱ្យមានភាពតានតឹងរវាងចិន និងតៃវ៉ាន់? ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

ភាពតានតឹងរវាងប្រទេសចិននិងកោះតៃវ៉ាន់ គឺជាបញ្ហាមួយដែលបានអូសបន្លាយតាំងតែពីជាង ៧០ឆ្នាំមុន។ វាគឺជាសង្គ្រាមបដិវត្តន៍រវាងបក្សកុម្មុយនិស្តចិនដែលដឹកនាំដោយលោក ម៉ៅ សេទុង និង សាធារណរដ្ឋចិន ដែលដឹកនាំដោយលោក ចាង កៃចៀក តាំងពីមុនឆ្នាំ១៩៤៩ គឺមុនការបរាជ័យរបស់ក្រុមដែលបានរត់គេចខ្លួនទៅបោះទីតាំងនៅកោះ តៃវ៉ាន់។

កោះតៃវ៉ាន់ គឺជាកោះមួយដែលស្ថិតនៅជិតបំផុតទៅនឹងដែនដីគោករបស់ចិន គ្រាន់តែខណ្ឌចែកដោយច្រកសមុទ្រ ដែលមានចម្ងាយត្រឹមតែប្រមាណជា ១៣០គីឡូម៉ែត្រពីគ្នាប៉ុណ្ណោះ។ តៃវ៉ាន់គឺជាកោះមួយ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅ ភាគខាងត្បូងឆៀងខាងកើតនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២០ កោះមួយនេះមានប្រជាជនជាង ២៣ លាននាក់ និងមានរបបនយោបាយដឹកនាំប្រទេសច្បាស់លាស់ ហើយថែមទាំងប្រកាសថា ខ្លួនជាទឹកដីឯករាជ្យទៀតផង។

ទោះបីជាមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ តៃវ៉ាន់ត្រូវបានគណបក្សគូមីនតាំង ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច នៅកោះនេះអះ អាងថា វាជារដ្ឋស្របច្បាប់របស់ចិនទាំងមូលក៏ដោយ ក៏ដែនដីកោះដែលមានផ្ទៃក្រឡាត្រឹមតែជាង ៣៦ ពាន់គីឡូម៉ែតការ៉េនេះ គ្រាន់តែជាខេត្តមួយរបស់មហាយក្សចិនតែប៉ុណ្ណោះ នេះបើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

ជាទូទៅ គេសង្កេតឃើញថា ការផ្តាច់ទឹកដីទៅបង្កើតរដ្ឋឯករាជ្យ គឺតែងតែជាបញ្ហារសើបសម្រាប់គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ មិនថាចិនឬក៏ប្រទេសណាមួយផ្សេងទៀតនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីតៃវ៉ាន់ជាដែនដីមួយ ដែលបានប្រកាសផ្តាច់ចេញ ពីចិនអស់រយៈពេលជាង ៧០ឆ្នាំមកហើយនោះ តែនៅមិនទាន់ទទួលបានឯកភាពពីចិននៅឡើយ ហើយក៏នឹងមិនអាចរបូតចេញពីដៃរបស់ចិនដែរ គឺដោយសារតែតៃវ៉ាន់មានសារៈសំខាន់បំផុត សម្រាប់ប្រទេសចិន ទាំងខាងចំណងប្រវត្តិសាស្រ្ត និងខាងផ្នែកភូមិសាស្រ្តនយោបាយបច្ចុប្បន្ន។

មួយរយៈកាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញមានភាពតានតឹងជាងពេលមុនៗ បានកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់រវាង ចិននិងតៃវ៉ាន់ ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសមួយចំនួននៅក្បែរខាង ក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់មានការព្រួយបារម្ភ ខ្លាចមានការរាល ដាលទៅជាការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខាងយោធារវាងមហាអំណាចទាំងពីរ គឺប្រទេសចិនដែលជាអ្នកជំទាស់មិនឱ្យតៃវ៉ាន់ប្រកាសជារដ្ឋឯករាជ្យចេញពីខ្លួន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងតៃវ៉ាន់តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ។

តើកត្តាសង្គ្រាមបដិវត្តន៍ដែលនៅមិនទាន់បានបញ្ចប់ឬកត្តាភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ដែលជាមូលហេតុ នាំឱ្យប្រទេសចិននិងដែនដីតៃវ៉ាន់បន្ថែមកំដៅមិនចេះឈប់ឈរនេះ?

១. កត្តាសង្ក្រាមបដិវត្តន៍មិនទាន់បញ្ចប់

បើពិនិត្យមើលតាមបែបប្រវត្តិសាស្រ្ត តៃវ៉ាន់មិនត្រឹមតែធ្លាប់ជាដែនដីមួយរបស់ចិននោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ រឹតតែសំខាន់ជាងនេះទៅទៀត តៃវ៉ាន់គឺជាអ្នកស្នងរបបសាធារណរដ្ឋចិនដែលធ្លាប់បានកាន់អំណាចនៅប្រទេសចិន ចាប់តាំងពីក្រោយបដិវត្តន៍ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមនៅឆ្នាំ១៩១១ ហើយក្រោយមក បានក្លាយជាគូសត្រូវដ៏ធំរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត ចិនដែលដឹកនាំដោយ លោក ម៉ៅ សេទុង នៅក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមស៊ីវិល ឬសង្គ្រាមបដិវត្តន៍ ពីឆ្នាំ១៩២៧ ដល់ឆ្នាំ​១៩៤៩។

នៅឆ្នាំ១៩៤៩ បក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានទទួលជោគជ័យលើកងទ័ពរបស់ ចាង កៃចៀក (Chiang Kai-Shek) និងបានឡើងកាន់អំណាចនៅប្រទេសចិន ចំណែករដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋចិនរបស់ ចាង ខៃចៀក បានរត់គេចខ្លួនទៅបោះទីតាំង​នៅកោះតៃវ៉ាន់ ក៏ប៉ុន្តែ នៅតែបន្តប្រកាសតាំងខ្លួនថាជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់ចិនដដែល។

ទោះបីជាបក្សកុម្មុយនិស្តចិន បានកាន់កាប់អំណាចក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅតែមិនទាន់បញ្ចប់ ហើយនៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិ ត្រូវមានចិនដល់ទៅពីរ គឺសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅចិនដីគោកដែលដឹកនាំដោយលោក ម៉ៅ សេទុង (Mao Tsé-Toung) និងសាធារណរដ្ឋចិននៅកោះតៃវ៉ាន់ ដែលដឹកនាំដោយ ចាង កៃចៀក ហើយភាគីទាំងពីរសុទ្ធតែប្រកាសខ្លួនជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់តែមួយគត់របស់ចិនទាំងមូល។

បើទោះបីជាបក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានជោគជ័យ និងកាន់អំណាចគ្រប់គ្រងដែនដីស្ទើរតែទាំងមូលហើយក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែសាធារណរដ្ឋចិន នៅតែទទួលបានការទទួលស្គាល់តាមផ្លូវការទូតដោយបណ្តាប្រទេសភាគច្រើន ហើយជាងនេះទៅ​ទៀត អាសនៈរបស់ចិននៅឯអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមទាំងអាសនៈជាសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់​ខ្លួនស្ថិតនៅក្រោមការកាន់កាប់របស់តៃវ៉ាន់ រហូតទាល់តែដល់ឆ្នាំ១៩៧១ ទើបអាសនៈទាំងនេះ ត្រូវបានប្រគល់​មកឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនដែលដឹកនាំដោយបក្សកុម្មុយនិស្តចិនវិញ។

ក្រោយការឡើងកាន់អំណាចរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តចិននៅឆ្នាំ១៩៤៩ សហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅតែបន្តទទួលស្គាល់សាធារណ​រដ្ឋចិនឬតៃវ៉ាន់ ថាជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់ចិន រហូតទាល់តែដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ទើបផ្លាស់ប្តូរមកទទួលស្គាល់ចិនដីគោកវិញ ក៏ប៉ុន្តែនៅតែបន្តចេញមុខការពារតៃវ៉ាន់ និងបំពាក់អាវុធឱ្យតៃវ៉ាន់ រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។

គួររំលឹកឡើងវិញផងដែរថា នៅអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ លោក ចាង កៃចៀក ដែលជាមេដឹកនាំក្រុមសាធារណរដ្ឋចិនបានទទួលបានជំនួយពីអាម៉េរិក និងមានចំនួនកងទ័ពយ៉ាងច្រើន ប៉ុន្តែជាកងទ័ពដែលទន់ខ្សោយ​ ដោយសារមេទ័ពរបស់ក្រុមនោះ ត្រូវបានតែងតាំងនិងដំឡើងឋានៈតាមរយៈបក្ខពួកនិយម ដោយមិនខ្វល់ពីសមត្ថភាព នាំឱ្យកើតមានអំពើពុករលួយពាសពេញនៅក្នុងជួរកងទ័ព។ មេទ័ពភាគច្រើននាំគ្នាបំប៉ោងចំនួនកូនទាហាន ព្រមទាំងឆ្លៀត​កាត់របបទាហាន ដោយទុកឱ្យកូនទាហាន នៅតាមសមរភូមិខ្វះស្បៀង និងខ្វះគ្រឿងសព្វាវុធ។

ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ទោះបីសហរដ្ឋអាម៉េរិក មិនពេញចិត្តនឹងការដឹកនាំរបស់ ចាង កៃចៀក ក៏ដោយ ក៏នៅតែបន្តផ្តល់ជំនួយយោធារាប់ពាន់លានដុល្លារដល់រដ្ឋបាលមួយនេះ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងលោក ម៉ៅ សេទុង ដោយអាម៉េរិក​មិនចង់ឱ្យចិនធ្លាក់ក្រោមការគ្រប់គ្រប់របស់ ម៉ៅ សេទុង ដោយសារកាលនោះ លោក ម៉ៅ សេទុង ទទួលបានជំនួយពីសហភាពសូវៀត។

ដូច្នេះ ប្រសិនបើយើងពិនិត្យមើលតាមប្រវត្តិនៃសង្គ្រាមបដិវត្តន៍ សបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា ភាពតានតឹងរវាងភាគីទាំងពីរ គឺជាការបន្សល់មកពីសង្រ្គាមស៊ីវិលឬសង្ក្រាមបដិវត្តន៍តាំងពីជាង៧០ឆ្នាំមុន រវាងរបប សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងរបបសាធារណរដ្ឋរបស់ដែនដីតៃវ៉ាន់ដែលមានសហរដ្ឋអាម៉េរិកជាខ្នងបង្អែក តាំងពីដើមរៀងមក ដែលនៅមិនទាន់​បានបញ្ចប់នៅឡើយ និងមិនទាន់អាចបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិនទាំងមូលបានទេ។

២. កត្តាភូមិសាស្រ្តនយោបាយ

នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ស្ថានភាពរវាងភាគីទាំងពីរបានប្រែប្រួលទៅជារបត់នយោបានថ្មីមួយទៀត ទៅវិញ ដោយសារតែដែនដីតៃវ៉ាន់បានពង្រីកខ្លួនឱ្យក្លាយទៅជាដែនដីមួយដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនក្រោម ការជួយជ្រោមជ្រែងនិងគាំទ្រយ៉ាង​ពេញទំហឹងពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលជាដៃគូប្រជែងខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងគូជម្លោះពាណិជ្ជកម្មរបស់​ចិន​លើ​គ្រប់វិស័យ។

តើតៃវ៉ាន់ ផ្តល់ប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ទើបបានជាសហរដ្ឋអាម៉េរិកតែងតែគាំទ្រតៃវ៉ាន់?

នៅរយៈកាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញភាពតានតឹងរវាងចិននិងដែនដីតៃវ៉ាន់ បានឡើងកំដៅយ៉ាងខ្លាំងគួរ​ឱ្យ​កត់សម្គាល់ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ពីប្រទេសជិតខាង ក៏ដូចជា ប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់ ដែលគិត​ថាអាចរាលដាលទៅជាការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខាងយោធា រវាងប្រទេសចិនដែលមិនឯកភាពឱ្យតៃវ៉ាន់ប្រកាសឯក​រាជ្យ និងអាម៉េរិកដែលជាអ្នកគាំទ្រឱ្យតៃវ៉ាន់។

ដោយហេតុថា ប្រសិនបើចិនអនុញ្ញាតឱ្យដែនដីតៃវ៉ាន់ក្លាយជារដ្ឋឯករាជ្យពេញលេញ នឹងបង្កឱ្យទៅជាការគំរាមកំ​ហែងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយសម្រាប់សន្តិសុខជាតិរបស់ប្រទេសចិន ពីព្រោះថា តៃវ៉ាន់ជាសម្ព័ន្ធមិត្តចាស់របស់សហរដ្ឋអាម៉េ​រិក តៃវ៉ាន់អាចនឹងត្រូវក្លាយទៅជាទីតាំងសម្រាប់សហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រើដើម្បីធ្វើជាមូលដ្ឋានទ័ព គម្រាមកំហែងប្រទេសចិន ហើយក៏នឹងអាចបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការលូកដៃរបស់អាម៉េរិកទៅក្នុងជម្លោះ ដែនទឹកនៅសមុ្រចិនខាងត្បូង។

៣. កត្តាជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង

បញ្ហាជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសដែលមិនទាន់មានដំណោះស្រាយនៅ ឡើយ រវាងប្រទេស​ចិន និងប្រទេសវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងប៊្រុយណេ ហើយក្នុងនោះ ដែនទឹករបស់ តៃវ៉ាន់ ក៏មានកោះមួយចំនួន​ស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្លោះនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។

សូមបញ្ជាក់ថា តៃវ៉ាន់ទាមទារអធិបតេយ្យភាពលើតំបន់ប្រជុំកោះទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយអះអាងថាខ្លួន មានយុត្តាធិការលើតំបន់ទឹកក្បែរនោះ រួមមាន ប្រជុំកោះ Spratlys (Nansha) ប្រជុំកោះ Paracel (Xisha) ប្រជុំកោះ Pratas (Dongsha) តំបន់ឆ្នេរ Macclesfield Bank (Zhongsha) និងកោះ Taiping ដែលត្រូវបានស្គាល់ថាជាប្រជុំកោះ Itu Aba និងឈ្មោះផ្សេងៗទៀត ដែលជាកោះធំជាងគេបង្អស់នៅក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះ Spratlys។

ដូច្នេះ ប្រសិនបើ តៃវ៉ាន់ប្រកាសជារដ្ឋឯករាជ្យ នោះប្រទេសចិននឹងបន្ថែមភាគីជម្លោះថ្មីមួយទៀត ក្រៅពីវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងប្រ៊ុយណេ។

ហេតុផលចម្បងៗទាំងនេះហើយ ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសចិនតែងតែការពារដាច់ខាតនូវនយោបាយ «ចិនតែមួយ» ដែលកំណត់ថា តៃវ៉ាន់ គឺជាដែនដីមួយរបស់ចិន ហើយតែងតែប្រកាន់ជំហរយ៉ាងមុតមាំប្រឆាំងដាច់ខាតមិនឱ្យតៃវ៉ាន់ប្រកាសឯករាជ្យ។ មកទល់ពេលេះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង ចិនបានបង្ហាញនូវជំហរយ៉ាងតឹងរ៉ឹងជាងមុន ហើយ​បានប្រកាសជាសាធារណៈថា ចំពោះ តៃវ៉ាន់ ចិននឹងប្រើប្រាស់គ្រប់ជម្រើសទាំងអស់ ទោះបីជាត្រូវការប្រើកម្លាំងទ័ពក៏ដោយ៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

  ថ្ងៃសុក្រ, 16 តុលា 2020 ម៉ោង 05:00 PM

លោកស្រីបណ្ឌិត ព្រំ ទេវី៖ ការសិក្សានៅក្រោយឧត្ដមសិក្សានឹងបណ្ដុះឱ្យអ្នកសិក្សាចេះបង្កើតគំនិតទស្សនៈដោយខ្លួនឯង

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «សារៈសំខាន់នៃការសិក្សាក្រោយឧត្ដមសិក្សា» នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំជូត ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ នេះ លោកស្រីបណ្ឌិត ព្រំ ទេវី សមាជិកបម្រុងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់អំពីសារៈប្រយោជន៍នៃការសិក្សានៅក្រោយឧត្ដមសិក្សាថា «ការសិក្សានៅក្រោយឧត្ដមសិក្សានឹងបណ្ដុះឱ្យអ្នកសិក្សាចេះបង្កើតគំនិតទស្សនៈដោយខ្លួនឯង»។

លោកស្រីបណ្ឌិត ព្រំ ទេវី បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា នៅក្នុងការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិត នឹងបណ្ដុះឱ្យអ្នកសិក្សាចេះបង្កើតគំនិតទស្សនៈដោយខ្លួនឯង ដោយការបង្កើតគំនិតនេះ ទាមទារឱ្យមានសាស្ត្រាចារ្យ ជាអ្នកបង្ហាត់និងរំឭកទ្រឹស្ដី ផ្សំជាមួយនឹងវិធីសាស្ត្រស្រាវជ្រាវ និងភាពប៉ិនប្រសប់របស់សាស្ត្រាចារ្យ ផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងអ្វីដែលជាតម្រូវការរបស់សង្គមជាតិ។ លោកស្រីបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា «ការសិក្សាថ្នាក់ក្រោយបរិញ្ញាបត្រ យើងអាចបណ្ដុះបណ្ដាលមនុស្សឱ្យចេះគិត ដោយយកប្រវត្តិសាស្ត្រ ចំណេះដឹង និងស្ថានភាពជាក់ស្ដែង ថាត្រូវសម្រេចចិត្តយ៉ាងដូចម្ដេច»។

លោកស្រីបណ្ឌិតគូសបញ្ជាក់បន្ថែម អំពីសារៈសំខាន់នៃការសិក្សាថ្នាក់ក្រោយបរិញ្ញាបត្រសេដ្ឋកិច្ចថា ការសិក្សាថ្នាក់ក្រោយបរិញ្ញាបត្រជំនាញសេដ្ឋកិច្ច អាចជួយដល់ការសម្រេចចិត្តក្នុងជំនាញពាក់ព័ន្ធ, ផ្ដល់ព័ត៌មាននិងការព្យាករណ៍ជាមុន ជូនដល់ស្ថាប័នសាធារណៈ ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនឯកជន នូវទិន្នន័យដែលអាចធ្វើការសម្រេចបាន, ផ្ដល់គំនិតឆ្ពោះទៅកាន់ភាពជោគជ័យ, ការយល់ដឹងអំពីតម្រូវការរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ និងការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្ដីនិងគម្រូ ដើម្បីធ្វើនិទស្សន៍៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃពុធ, 14 តុលា 2020 ម៉ោង 03:08 PM

លោកបណ្ឌិត ឈុន ពហុ៖ ការសិក្សានៅក្រោយឧត្ដមសិក្សា នឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកសិក្សាឈានទៅដោះស្រាយបញ្ហា ស្របតាមជំនាញ ឯកទេសជាក់លាក់របស់ខ្លួន

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «សារៈសំខាន់នៃការសិក្សាក្រោយឧត្ដមសិក្សា» ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំជូត ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោកបណ្ឌិត ឈុន ពហុ  បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា «ការសិក្សានៅក្រោយឧត្ដមសិក្សា នឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកសិក្សាឈានទៅដោះស្រាយបញ្ហា ស្របតាមជំនាញ ឯកទេសជាក់លាក់របស់ខ្លួន»។

លោកបណ្ឌិត ឈុន ពហុ បានគូសបញ្ជាក់ជូនអ្នកចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាខាងលើនេះថា ការសិក្សាថ្នាក់ក្រោយឧត្តមសិក្សា សំដៅលើការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញក្នុងកម្រិតឯកទេស ឬវិជ្ជាជីវៈខ្ពង់ខ្ពស់ ដែលមានលក្ខណៈបណ្តុះបណ្តាលជាប្រព័ន្ធជាមួយនឹងការសិក្សាលើផ្នែកទ្រឹស្តី និងការអនុវត្ត និងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកសិក្សាអាចឈានទៅដល់ការដោះស្រាយបញ្ហានានាស្របតាមជំនាញឯកទេសជាក់លាក់របស់ខ្លួន។ លោកបណ្ឌិតបានបន្តថា គេត្រូវមានការលះបង់នៅក្នុងចាប់យកឱកាសបន្តការសិក្សានៅថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមសិក្សា ដូចជាការលះបង់ពេលវេលាក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងផ្សេងៗ កម្សាន្តឬចួបជុំជាមួយគ្រួសារនិងមិត្តភក្តិជាដើម។ ក្រៅពីនេះ គេត្រូវតែពិនិត្យមើលថាតើខ្លួនចង់ក្លាយជាអ្វី និងអ្វីដែលខ្លួនមានទេពកោសល្ល និងឧបនិស្ស័យ ដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ជំនាញដែលខ្លួនចាប់យកនោះប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព គុណភាព និងបំពេញការងារបានប្រសិទ្ធផល។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោកបណ្ឌិត ឈុន ពហុ។

នៅចុងបញ្ចប់នៃបទបង្ហាញ លោកបណ្ឌិត ឈុន ពហុ បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ការសិក្សានៅថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមសិក្សា នឹងនាំមកនូវឱកាសក្នុងការទទួលបាននូវជីវិតថ្មី ឱកាសក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយបុគ្គលដែលមានលំដាប់ឬកម្រិតខ្ពស់ជាងមុននៅក្នុងសង្គម ហើយដែលទំនាក់ទំនងល្អ គឺជាគ្រឹះនៅក្នុងការចាប់ផ្ដើមឈានទៅជីវិតប្រសើរជាងមុន៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃពុធ, 14 តុលា 2020 ម៉ោង 01:13 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សួន រ៉ានី៖ ដើម្បីភាពជោគជ័យក្នុងជីវិត មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវពង្រឹងថាមពលសំខាន់៤

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «សារៈសំខាន់នៃការសិក្សាក្រោយឧត្ដមសិក្សា» ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំជូត ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សួន រ៉ានី សមាជិកបម្រុងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមុខងារសាធារណៈ បានគូសបញ្ជក់អំពីថាមពល៤ដែលបុគ្គលម្នាក់ៗត្រូវពង្រឹងដើម្បីភាពជោគជ័យក្នុងជីវិត។

ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាវាគ្មិនកិត្តិយសក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលខាងលើ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សួន រ៉ានី បានលើកឡើងថា មនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធសឹងតែមានចំណង់រៀងៗខ្លួន ដែលក្នុងនោះមានដូចជា ចំណង់កាមគុណ(សេចក្ដីទាក់ទាញដែលបុគ្គលម្នាក់មាននៅពេលគាត់ស្ថិតនៅក្នុងសង្គម ឬមជ្ឈដ្ឋានមួយ) ចំណង់ឬមហិច្ឆតាចង់ក្លាយជាមេដឹកនាំ និងចំណង់មានបានជាដើម ដោយគ្មាននរណាម្នាក់ចង់មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមិនល្អនោះទេ ប៉ុន្តែមិនមែនមនុស្សគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាច ឈានទៅដល់គោលដៅដែលខ្លួនចង់បាននោះដែរ។

ជាការចែករំលែកនូវទស្សនៈ និងបទពិសោធផ្ទាល់ខ្លួន ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីទទួលបានភាពជោគជ័យក្នុងជីវិត គេត្រូវកសាងភាពរឹងមាំរបស់ខ្លួនតាមរយៈការជំរុញថាមពលសំខាន់ៗចំនួន៤រួមមាន ថាមពលសុខភាព ថាមពលចិត្ត(បេះដូង) ថាមពលគំនិត(ខួរក្បាល) និងថាមពលឆន្ទៈ ដែលឯកឧត្ដមបណ្ឌិតចាត់ទុកថាជាចំណែកមួយសំខាន់ជាងគេ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានបន្តថា បន្ថែមពីលើការពង្រឹងថាមពលទាំង៤ ស្មារតីទទួលខុសត្រូវគឺជាគោលគំនិតសំខាន់ណាស់ សម្រាប់មនុស្សជោគជ័យ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សួន រ៉ានី បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា យើងត្រូវប្រែក្លាយតម្រូវការទៅជាមហិច្ឆតា ដែលរស់នៅទៅតាមគោលដៅជីវិតរបស់ខ្លួន ហើយបើសិនជាមិនអាចសម្រេចបានទេនោះ យើងនឹងមិនទទួលបានជោគជ័យពិតប្រាកដក្នុងជីវិតនោះទេ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃពុធ, 14 តុលា 2020 ម៉ោង 01:04 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ច័ន្ទ រ័ត្ន៖ ការសិក្សាក្រោយឧត្ដមសិក្សា យើងត្រូវរៀបចំខ្លួនទៅជាអ្នកឯកទេស កសាងភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅលើឯកទេសរបស់ខ្លួន និងចុងក្រោយត្រូវត្រៀមខ្លួនទៅជាអ្នករៀបចំគោលនយោបាយសម្រាប់ជាតិលើឯកទេសនោះ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ អញ្ជើញជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «សារៈសំខាន់នៃការសិក្សាក្រោយឧត្ដមសិក្សា» ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំជូត ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ច័ន្ទ រ័ត្ន សមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់អំពីដំណើរវិវត្តចំនួន៣ដែលគេត្រូវពិចារណា នៅពេលដែល ខ្លួនចាប់ផ្ដើមសិក្សាថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមសិក្សាគឺ ការរៀបចំខ្លួនទៅជាអ្នកឯកទេស ការកសាងភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅលើឯកទេសរបស់ខ្លួន និងការក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នករៀបចំគោលនយោបាយសម្រាប់ជាតិលើមុខវិជ្ជាឯកទេសនោះ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ច័ន្ទ រ័ត្ន សមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវជំនាន់ថ្មី នៃវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ បានមានប្រសាសន៍ថា «យើងត្រូវរៀនដើម្បីឱ្យក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នកឯកទេស បន្ទាប់ មកយើងត្រូវពង្រឹងខ្លួនឯងទៅជាភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅលើឯកទេសដែលយើងមាន ដើម្បីយល់ដឹងថាយើងត្រូវអភិវឌ្ឍវាដោយរបៀបណា ហើយដំណាក់កាលទីបី យើងត្រូវក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នករៀបចំគោលនយោបាយសម្រាប់ជាតិលើមុខវិជ្ជាឯកទេសរបស់យើង»។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានបន្តទៀតថា គេត្រូវសួរខ្លួនឯងថាជាអ្នកណា និងចង់បានអ្វី? ហើយមានសំណួរខ្លះ គេមិនអាចសួរអ្នកដទៃបាននោះទេ គឺត្រូវតែសួរទៅកាន់ខ្លួនឯងវិញ ព្រោះស្ថាន ភាពរវាងបុគ្គលម្នាក់ៗ និងពីពេលវេលាមួយទៅពេលវេលាមួយទៀតវាមានភាពខុសគ្នា ដូច្នេះមិនអាចមានចម្លើយដូចគ្នាតែមួយចំពោះមនុស្សគ្រប់រូបទេ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ច័ន្ទ រ័ត្ន បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីសារៈសំខាន់នៃការសិក្សានៅថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមសិក្សាថា ការសិក្សានៅក្រោយឧត្ដមសិក្សាគឺជាការសិក្សាស្រាវជ្រាវកាន់តែស៊ីជម្រៅ ដោយសារចំណេះដឹងថ្មីៗតែងតែកើតមានជាបន្តបន្ទាប់ ដែលទាមទារឱ្យអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវត្រូវពង្រឹងនិងពង្រីកសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនបន្ថែម។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សភាចារ្យ ក៏បានលើកឡើងផងដែរអំពីការវិវត្តនៃស្ថានភាពអប់រំនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ដោយក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការអប់រំស្ទែម (STEM) ដែលរួមមាន វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វករ និងគណិតវិទ្យា ហើយក្នុងពេលចុងក្រោយ ក្រសួងបានឈានទៅផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៅលើការអប់រំតាមបែប ឌីជីថល៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃអង្គារ, 13 តុលា 2020 ម៉ោង 07:13 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ គេមិនត្រូវយកការងារធ្វើជាបទពិសោធទេ គឺត្រូវយកគំនិតទស្សនៈរបស់បញ្ញវន្តធ្វើជាបទពិសោធដើម្បីភាពជោគជ័យក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញផ្ដល់អនុសាសន៍ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «សារៈសំខាន់នៃការសិក្សាក្រោយឧត្ដមសិក្សា» ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំជូត ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់អំពី ភាពចាំបាច់ក្នុងការយកគំនិតទស្សនៈរបស់បញ្ញវន្តដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិប្រកបដោយភាពជោគជ័យ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសជាតិមួយអាចរីកចម្រើនទៅបាន គឺអាស្រ័យនៅលើអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ ព្រោះគេមិនត្រូវយកការងារធ្វើជាបទពិសោធទេ គឺត្រូវយកគំនិតទស្សនៈរបស់បញ្ញវន្តធ្វើជាបទពិសោធដើម្បីភាពជោគជ័យក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា «កាលណាគេយកលទ្ធផលដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទៅធ្វើជាបទពិសោធ នៅពេលស្រាវជ្រាវរកឃើញអ្វីមួយ ហើយយកកិច្ចការនោះមកធ្វើ ប្រទេសជាតិនឹងមានការរកចម្រើន ព្រោះបើសិនជាបទពិសោធរបស់មនុស្សម្នាក់មកធ្វើ វានឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ វាគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គម»។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបន្ថែមថា ក្នុងនាមជាបញ្ញវន្ត ជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ គេត្រូវយកស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួនទៅតម្កល់នៅក្នុងបណ្ណាល័យ ដើម្បីរក្សាទុកជាប្រភពឯកសារសម្រាប់ការសិក្សា និងដើម្បីជាមូលដ្ឋានឯកសារសម្រាប់ឱ្យអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវមានការបន្តគ្នាពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ទៀត យើងមិនត្រូវមានការបិទបាំងនោះទេ។ ការបន្តការសិក្សានៅថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមសិក្សាគឺជាការសម្រួចជំនាញរបស់ខ្លួន ឱ្យកាន់តែខ្លាំងនិងរឹងមាំ ហើយគេ គួរតែតម្រង់គោលដៅឱ្យខ្លួនឯងក្លាយទៅជាអ្នកមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់និងពេញលេញក្នុងការរៀបចំគោលនយោបាយ ឬការសម្រេចចិត្តនានាដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ស្ថាប័ននិងសង្គមជាតិ មិនមែនសិក្សាដើម្បីតែយកសញ្ញាបត្របំពេញលក្ខខណ្ឌតែងតាំងតំណែងឬឋានៈនោះទេ។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច។

ជាអនុសាសន៍ក្នុងឱកាសបិទបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សាតុមូល ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍សង្កត់ធ្ងន់ថា នៅក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលនិស្សិតថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមសិក្សា សាស្ត្រាចារ្យណែនាំត្រូវផ្ដល់ដល់និស្សិតដែលខ្លួនណែនាំនូវចំណេះដឹង និងការសម្រួចជំនាញរបស់ខ្លួន និងត្រូវជំរុញពួកគេឱ្យសម្លឹងឆ្ពោះទៅគោលដៅចូលរួមចំណែកការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ដោយត្រូវតែបន្សល់នូវស្នាដៃនិងសមិទ្ធផលដែលជាគុណតម្លៃសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ និងសម្រាប់សង្គមជាតិមួយនេះ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃអង្គារ, 13 តុលា 2020 ម៉ោង 07:07 PM