រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អញ្ជើញជួបឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ដើម្បីបង្ហាញអំពីវប្បធម៌ដឹងគុណនិងបន្តវេនក៏ដូចជាលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកប្រាជ្ញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ»

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានអញ្ជើញជួបឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ អតីតប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ និងប្រធានក្រុមការងារគម្រោងនៃបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរព្រមទាំងជាសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីបង្ហាញអំពីវប្បធម៌ដឹងគុណ បន្តវេន និងលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកប្រាជ្ញខ្មែរដែលបានចំណាយអស់កម្លាំងកាយចិត្តសិក្សាស្រាវជ្រាវសម្រាប់បម្រើដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិខ្មែរទាំងមូល។

ជំនួបរវាងឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យទាំងពីរបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្នុងគេហដ្ឋានរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ប្រធានក្រុមការងារគម្រោងនៃបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរនិងជាសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានៅថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។

ក្នុងឱកាសនេះដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានគោរពថ្លែងអំណរគុណឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ដែលបានស្រាវជ្រាវចងក្រងវចនានុក្រមភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ភាគទី១ (ក-ន) បោះពុម្ពលើកទី១ ជាផ្លូវការ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍអក្សរសាស្រ្តជាតិនៅពេលបច្ចុប្បន្ន។

ជាមួយនេះដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ប្រធានក្រុមការងារគម្រោងនៃបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរនិងជាសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងារនឹងបន្តការខិតខំស្រាវជ្រាវយកគំនិតថ្មីៗបង្គ្រប់បន្ថែមទៀត ដើម្បីធ្វើឱ្យវចនានុក្រមខ្មែរមានចំនួនសម្បូរបែប។

សូមជម្រាបជូនថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ក៏សហស្ថាបនិកសំខាន់មួយដែលជួយជំរុញការងារប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ និងជំរុញឱ្យក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរមានដំណើរការក្នុងចំណោមឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យចំនួនបីរូបទៀតរួមមាន ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច និងឯកឧត្តមបណ្ឌិត ស៊ុំ ម៉ានិត។ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរត្រូវបានបង្កើតឡើងដំបូងបំផុតក្រោមការផ្តួចផ្តើមគំនិតរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ឡុង សៀម៕

........

“H.E Academician Sok Touch Paid a Courtesy Visit to H.E Academician Prum Moal to Express Culture of Gratitude and Succession as well as Encourage Scholars of Khmer Literature”

(Phnom Penh): H.E Academician Sok Touch, President of the Royal Academy of Cambodia, paid a courtesy visit to H.E Academician Prum Moal, former Chairman of National Council of Khmer Language, Chairman of the Khmer Dictionary Update Project Team, as well as a full member of the Royal Academy of Cambodia, to express culture of gratitude and succession as well as encourage Khmer scholars who have wholeheartedly devoted to study and research to serve for the whole Khmer nation.

The meeting between both academicians was conducted on September 21, 2021, in H.E Academician Prum Moal’s residence, the chairman of Khmer Dictionary Update Project Team and full member of the Royal Academy of Cambodia.

In that occasion, H.E Academician Sok Touch showed his profound thanks to H.E Academician Prum Moal, who has researched and compiled Current Khmer Dictionary Part 1 (Kor-Nor: Khmer alphabetical order), which has been officially published for the first edition in order to promote the preservation and development of the present national literature.

Meanwhile, H.E Academician Prum Moal said that the project team will further make great effort to research to obtain new additional ideas in order to enable a diverse Khmer dictionary.

It should be informed that H.E Academician Prum Moal is also a key co-founder, who has helped promote Khmer usage and enable the proceeding of the National Council of Khmer Language, along with two other academicians, including H.E Academician Sok Touch, and H.E Dr. Sum Panith. The National Council of Khmer Language was first founded under the initiative of H.E Academician Long Seam.

RAC MEDIA

  ថ្ងៃអង្គារ, 21 កញ្ញា 2021 ម៉ោង 11:40 AM

ពិធីបុណ្យសែនព្រះខែ ដោយ៖ លោក ខុម មុនីប្បញ្ញា វិទ្យស្ថានសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យស្ថានសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

  ថ្ងៃចន្ទ, 20 កញ្ញា 2021 ម៉ោង 08:29 PM

ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ផ្ដល់ភ្លើងជូនដំណើរជូនសពឯកឧត្តម មន់ សម្បត្តិ

នៅវេលាព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូចប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជា អនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានដឹកនាំមន្ត្រីរាជការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ និងផ្ដល់ភ្លើងបូជាសពឯកឧត្តម មន់ សម្បត្តិ ឧត្តមស្វាមីរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា នៅឯវត្តនន្ទមុនី (ស្ទឹងមានជ័យ)។

ការចូលរួមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធនិងផ្ដល់ភ្លើងរបស់សពឯកឧត្តម មន់ សម្បត្តិ ដែលបានទទួលអនិច្ចកម្ម នាថ្ងៃអង្គារទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ក្នុងជន្មាយុ ៨០ឆ្នាំ ដោយរោគាពាធ បានបង្ហាញពីការគោរពចុងក្រោយដល់សព ឯកឧត្តម ដែលបានជ្រោមជ្រែងទាំងកម្លាំងកាយចិត្តដល់លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា បំពេញភារកិច្ចជូនជាតិរហូតមក។

ក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច តែងក្រើនរំឭក និងត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់ពីវប្បធម៌បន្តវេននេះ។

សូមបញ្ជាក់ថា លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា ជាអតីតប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជំនាន់ទី២ បន្តវេនពីឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ស៊ន សំណាង ប្រធានជំនាន់ទី១៕

RAC Media 

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 កញ្ញា 2021 ម៉ោង 07:37 PM

Should An Academician be Independent?

An academician is a member of an academy, which is an organization dedicated to preserving and developing a particular art, science, or language, or a school that teaches a specific subject or prepares people for a specific job.

Independence refers to the freedom from being governed or ruled by another country, as well as the ability to live your life without the assistance or influence of others. Independence, on the other hand, is a state in which a person, nation, country, or state's residents and population, or a portion of it, exercise self-government and, in most cases, sovereignty over its territory. The status of a dependent territory is the polar opposite of independence.

Many questions have been raised about an academic's decision-making process and stance in society. Many people have asked whether an academic should get involved in politics or join a political party.

In June of 2019, there was a discussion forum at the Penang Institute in Malaysia. During the discussion, one speaker mentioned his work as a government advisor for one political party, as well as his status as an academician in his home country, prompting a few participants to question the morality and stance of academicians. Is it necessary for an academic to be self-sufficient? What should be the moral stance of an academician?

Citizens of Cambodia, as well as some citizens around the world, want academicians to be self-sufficient. We might ask, in which circumstances should an academic be considered independent?

Since they were born, everyone's dream has been to get a good job or to be wealthy when they grow up. Depending on their skills and careers, people will work in various positions. Diplomats, teachers, professors, researchers, workers, waiters, farmers, advisors, and others are among the professions represented.

Other jobs' responsibilities may not be a problem for some people or Cambodians, but Advisors' roles and responsibilities are always a problem. What is an advisor's role and responsibilities? An adviser is typically someone who has more and deeper knowledge in a specific area, as well as cross-functional and multidisciplinary expertise. The role of an adviser is that of a mentor or guide, as opposed to that of a task-specific consultant.

Because it is their role to make money to support their lives, people with high knowledge or specific skill will advise their group members on strategies or how to defeat their enemies. We can't expect one advisor to be impartial, because advisors are always biased in favor of the person who pays their salary or modern materials in society. Nature's reality on this planet is as follows.

Everyone is biased in favor of their own advantages! Only permanent interests exist; there are no permanent enemies or friends.

People will gossip about others whether it is true or not, they will talk if it benefits them, and some will criticize everything they see. We can't find specific situations in which to judge a person's morality. Buddhist monks who are worshiped as gods by Buddhists have committed bad karma, lied about their discipline, and even cheated in their preaching in order to profit from their followers. Some people with a Ph. D., the highest academic title, lie or are unable to open their minds in order to spread good ideologies in their society.

To themselves, everyone is biased. Every country is biased in favor of its own interests.

What is the issue with Cambodian academics?

Many Cambodian students received scholarships to study abroad after the Khmer Rouge regime fell apart, including in the United States, Japan, Australia, Canada, and ASEAN countries. After graduating from universities, some Cambodian students return home, while others remain abroad until now.

Some scholars who graduated from universities outside of Cambodia work very effectively in Cambodia, while others are unable to work in harmony in Cambodia because they believe their foreign certificate is superior to that of Cambodian students. There is significant discrimination between those who graduated from universities outside of Cambodia and those who study in Cambodia. One university in Phnom Penh announced a few years ago that they were looking for lecturers to teach at their institution, with the following acceptance criteria: Master from Cambodia are not accepted.

Those with a foreign degree can sometimes become snobbish, unwilling to work cooperatively with Cambodian graduates. In fact, some Cambodian students who graduated from universities with poor quality, but not all Cambodian students who graduated with poor quality. Graduates from abroad typically speak fluent English, Russian, and French, among other languages. We should, however, respect those who work hard to obtain an academic certificate from anywhere in the world.

Cambodia is one of the countries where students or researchers can easily access the internet to learn about a variety of topics related to their classes or homework if they can read English or a foreign language. However, there are some skills that Cambodian students cannot compare to students who study abroad, such as subjects related to technology.

Overall, we cannot expect independence from academicians or high-ranking officials, morality or perfection from Buddhist monks or priests, or those with a Ph. D. degree, because everyone will be and always be biased in favor of their families or nations. People should be aware of themselves, understand their circumstances, and work to overcome obstacles that they face.

-------------------------

( Dr. Seun Sam is a researcher at the Royal Academy of Cambodia. All views in this article are his own). 

  ថ្ងៃពុធ, 08 កញ្ញា 2021 ម៉ោង 06:14 PM

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ គ្រូបង្រៀនត្រូវដើរតួនាទីសំខាន់៣គឺ ជាអាចារ្យ ជាម្ដាយ និងជាមេដឹកនាំ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសជាអធិបតីក្នុងសិក្ខាសាលាតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ស្ដីពី «ការបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូបង្រៀនភាសាចិនជាយុវជននៅកម្ពុជាប្រចាំឆ្នាំ២០២១» ដែលរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់អំពីតួនាទីសំខាន់៣ ដែលគ្រូបង្រៀនត្រូវប្រកាន់យកគឺ ក្នុងនាមជាអាចារ្យ ជាម្ដាយ និងក្នុងនាមជាមេដឹកនាំ ដើម្បីជំរុញប្រសិទ្ធភាពនៃការបណ្ដុះបណ្ដាលដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ដើម្បីឱ្យការបណ្ដុះបណ្ដាលមួយមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ គ្រូបង្រៀនត្រូវច្របាច់បញ្ចូលតួនាទីសំខាន់ៗទាំង៣គឺ តួនាទីជាអាចារ្យ ជាម្ដាយ និងជាថ្នាក់ដឹកនាំ ដោយមិនអាចផ្ដោតតែទៅលើតួនាទីណាមួយតែឯងបាននោះឡើយ។ ក្នុងនាមជាគ្រូបង្រៀន ចាំបាច់ត្រូវតែដើរតួនាទីជាអាចារ្យ ជាបុគ្គលគម្រូសម្រាប់សិស្ស-និស្សិតយកតម្រាប់តាម ដោយគ្រូបង្រៀនគឺជាអ្នកកាត់តម្រឹមនូវចំណុចអវិជ្ជមាន តាមរយៈការចាក់បញ្ចូលនូវចំណេះដឹង និងតម្រង់ឥរិយាបថប្រកបដោយលក្ខណៈវិជ្ជមានទៅកាន់ពួកគេ។​

សម្រាប់តួនាទីក្នុងនាមជាម្ដាយ ​គ្រូបង្រៀនត្រូវធ្វើការវាយតម្លៃប្រកបដោយសុភវិនិច្ឆ័យទៅលើសមត្ថភាពរបស់អ្នកដែលទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាល និងពិចារណាទៅលើហេតុផល និងការវិវត្តនៃការរៀនសូត្រជាក់ស្ដែងរបស់ពួកគេ ចៀសវាងការធ្វើបុរេវិនិច្ឆ័យទៅលើសិស្ស-និស្សិត។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា តួនាទីរបស់គ្រូបង្រៀនក្នុងនាមជាមេដឹកនាំ ផ្ដោតសំខាន់លើការប្រើប្រាស់ចិត្តសាស្ត្រអប់រំរបស់ខ្លួន តាមរយៈការជំរុញលើកទឹកចិត្តដល់សិស្ស-និស្សិត ដែលមានសមត្ថភាពខ្សោយជាងគេនៅក្នុងថ្នាក់បង្រៀន និងទាញយកនូវសមិទ្ធការណ៍ដើម្បីបង្ហាញដល់សិស្ស-និស្សិតដទៃទៀត មើលឃើញអំពីលទ្ធផលជាក់ស្ដែងដែលទទួលបានពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង។ បន្ថែមពីនេះ គ្រូបង្រៀនត្រូវផ្ដល់ចក្ខុវិស័យដល់អ្នកដែលទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាល អំពីការរៀបចំអនាគត ដោយរំលេចពីភាពចាំបាច់នៃការសិក្សារៀនសូត្រ ដើម្បីបន្សល់នូវកេរដំណែល និងសមិទ្ធផលសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

ជាចុងក្រោយ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកទឹកចិត្តដល់សិក្ខាកាមដែលបានចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលានាថ្ងៃនេះ ឱ្យខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៅទៀត ធ្វើយ៉ាងណាអភិវឌ្ឍចំណេះដឹង និងវិធីសាស្ត្រក្នុងការបង្រៀនសិស្ស-និស្សិតឱ្យដើរទាន់ស្ថានភាពវិវត្តនៃសង្គមនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីបំពេញបន្ថែមពីលើខ្លឹមសារនៅក្នុងសៀវភៅសិក្សាដែលមានស្រាប់៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃចន្ទ, 06 កញ្ញា 2021 ម៉ោង 05:08 PM

«ក្រុមអ្នកអក្សរសាស្ត្រនិងសង្គមសាស្ត្រចេញផ្សាយវចនានុក្រមភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ភាគទី១ ជាផ្លូវការ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្រុមអ្នកអក្សរសាស្ត្រនិងសង្គមសាស្ត្រក្នុងគម្រោងបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានចេញផ្សាយវចនានុក្រមភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ភាគទី១ (ក-ន) បោះពុម្ពលើកទី១ ជាផ្លូវការ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍអក្សរសាស្រ្តជាតិនៅពេលបច្ចុប្បន្ន។

ឯកឧត្តមកិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិត គាត ឈន់ ប្រធានកិត្តិយសឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងជាប្រធានគម្រោងនៃបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរបានមានប្រសាសន៍ក្នុងបុព្វកថាឱ្យដឹងថា គោលបំណងនៃការរៀបចំវចនានុក្រមភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្នភាគទី១ គឺដើម្បីបន្ស៊ីគ្នារវាងវចនានុក្រមនិងភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន។

ឯកឧត្តមកិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិតមានប្រសាសន៍ដូច្នេះ៖«ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា វចនានុក្រមរៀបរៀបចំដោយសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បោះពុម្ពគ្រាទី៥ (ភាគទី១នៅឆ្នាំ១៩៦៧ និងភាគទី២នៅឆ្នាំ១៩៦៨) មានអាយុកាលជាង៥០ឆ្នាំហើយ។ ដោយភាសាខ្មែរចេះតែវិវត្តមិនឈប់ឈរនោះ ការនិយាយស្តីក៏មានបម្រែបម្រួលគួរជាទីកត់សម្គាល់ហើយ ពាក្យថ្មីៗជាច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់លើសពីពាក្យដែលមានស្រាប់ក្នុងវចនានុក្រមរបស់ព្រះអង្គ; ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា ការបន្ស៊ីគ្នារវាងវចនានុក្រមនិងភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្នជាការចាំបាច់ ដើម្បីបម្រើសេចក្តីត្រូវការនៅពេលបច្ចុប្បន្ន»។

ជាមួយនេះដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ប្រធានក្រុមការងារគម្រោងនៃបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរនិងជាសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងារនឹងបន្តការខិតខំស្រាវជ្រាវយកគំនិតថ្មីៗបង្គ្រប់បន្ថែមទៀត ដើម្បីធ្វើឱ្យវចនានុក្រមខ្មែរមានចំនួនសម្បូរបែប។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាយល់ឃើញថា វចនានុក្រមភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ភាគទី១ (ក-ន) ពិតជាបានរួមចំណែកជាមួយប្រជាជាតិខ្មែរនូវការអភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍអក្សរសាស្ត្រជាតិព្រមទាំងធ្វើឱ្យមានភាពសម្បូរបែបនូវវចនានុក្រមខ្មែរ។

សូមជម្រាបជូនថា វចនានុក្រមភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ភាគទី១ (ក-ន) បោះពុម្ពលើកទី១នេះនឹងត្រូវដាក់ទៅជាវចនានុក្រមអេឡិកត្រូនិកផងដែរ៕

RAC MEDIA | រឿន ភារុន

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 សីហា 2021 ម៉ោង 12:28 PM

វត្តមានថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់អាម៉េរិកនិងការពង្រីកខ្លួនយ៉ាងលឿនរបស់ចិន នៅអាស៊ី ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

  ថ្ងៃចន្ទ, 30 សីហា 2021 ម៉ោង 09:21 PM

Cambodia between China and the United States.

The world is now entering an era of new geopolitics which is in a difficult transition towards a multiplicity where old, new and other emerging actors are competing for roles in regional and global affairs. Power rivalry between China and the US has created some uncertainties in the region and the world leading some countries to re-assess their strategic and foreign policy outlooks in their relations with both powers. Cambodia is not an exception.

Despite its small size, small number of population and the weak economy, its geographical location and regional role, particularly its membership in ASEAN, Cambodia is strategically important to China and the US. At the same time, Cambodia also faces some difficulties in determining its foreign policy stance towards these two powers. Sometimes, Cambodia is perceived a center of geopolitical competition between these two global powers.

The fundamental principles of Cambodia’s foreign policy were founded by Article 53 of the 1993 Constitution of the Kingdom, a policy of permanent neutrality and non-alignment and peaceful co-existence with its neighbors and with all other countries throughout the world.

In April 2019, Prime Minister Hun Sen introduced a “sharp” new package of reform measures with a clear, laudable vision and some concrete, practical measures under the mottos “reform internally and make friends externally based on a spirit of independence”.

Cambodia’s foreign policy characteristic can be summarized as open and inclusive with hedging and diversification strategy. As a former war-torn country, Cambodia has always placed great importance and priority to peace and stability in the country and the region, prosperity, and development in its foreign policy.

In line with its core foreign policy, Cambodia has developed friendly relations with many countries in the region and the world, including China and the US. The first direct official diplomatic relations between Cambodia and the US were established in July 1950 while the Kingdom’s relations with China were officially established in July 1958, 8 years after its relations with the US.

The diplomatic relations between Cambodia and the US have lasted for more than 70 years. However, these relations seem not to be matured enough for their age. Over the past 70 years, relations between Cambodia and the US have been mixed, unstable and gone through ups and downs.

There are some challenges hindering the relations between the two countries to grow. The two countries have different objectives in their foreign policy. In addition, in its view, the US considers Cambodia a woman married to China. This view makes the relationship between the two countries seem to be locked in China’s shadow.

Unlike China, it is noted that the exchanges of high-level visits between Cambodia and the US have been very rare leaving mutual trust in big gap.

Cambodia’s domestic political issues seem to be used by the US in exchange for its relationship with Cambodia. Thus, it appears that the US has interfered in Cambodia’s internal affairs by providing support to the opposition and encouraging local and international civil society groups, as well as some media outlets, to frame a “negative” perception of Cambodia which tarnishes the Kingdom’s image on the international stage.

In contrast, Cambodia and China do enjoy a very strong and stable relations and brotherly friendship, politically, Cambodia is one of China’s oldest and closest allies, the two countries always exchange frequent and regular state and high-level visits; economically, China is Cambodia’s top foreign investor, a major donor, and an increasingly important trading partner; and culturally, Chinese values are deeply embedded in many aspects of Cambodian society.

In April 2006, China and Cambodia agreed to raise their bilateral relations to a comprehensive partnership of cooperation and upgraded to a comprehensive strategic partnership in 2010. Moreover, the two countries also signed “Action Plan 2019-2023 on Building China-Cambodia Community of Shared Future” in April 2019.

In addition, Cambodia has fully and actively engaged in China’s BRI for the fact that economic development opportunities generated from this initiative are believed to be tremendous. Moreover, in October 2020, China and Cambodia signed a free trade agreement (FTA) between the two nations marking the beginning of a new era of comprehensive strategic cooperation between the two countries.

With Cambodia encountering severe challenges stemming from the coronavirus pandemic, China as a staunch friend has done its utmost to work with the Cambodia to fight against the pandemic. Cambodia and China have stood together and helped each other in times of need since last year and Prime Minister Hun Sen’s visit to China at a time when the pandemic situation in China was still grave demonstrated his strong support for China.

China has continued to support Cambodia in its battle against the epidemic as much as it can according to the needs of the Cambodia. China has provided millions of doses of vaccines to Cambodia. Cambodia’s Prime Minister Hun Sen said he made the right decision to choose China as the main vaccine source and the strategic vaccine supply while other countries’ vaccine donation is also welcome.

It is believed that the relations between Cambodia and China would continue to grow stronger and diversify into all areas of common interest. The solidarity in addressing pressing international challenges, solid experience in bilateral dialogue, acceleration of all-level contacts on different platforms, deeply-rooted mutual understanding and respectful approach will undoubtedly navigate the two countries to greater achievements both nationally and globally.

At the same time, it is also hoped that Cambodia and the US still have more opportunities and space to mend their ties and narrow down trust gap between them, but it mainly depends on the US whether or not it has good-will intention to improve its relations with Cambodia.

It is suggested that frank, frequent and regular bilateral dialogues and exchanges of high-level visits should be made to contribute in enhancement of mutual understanding. At the same time, Cambodia and the US should understand each other’s core national interests and foreign policy objectives and strategies and concerns, as well as respect mutual interests.

The US should further intensify its development cooperation with Cambodia through more positive rather than negative reinforcements. In the context of geopolitical competition, the use of negative reinforcements could be counterproductive. At the same time, the US should consider encouraging its investors to invest in Cambodia as just like China has done.

Overall, both China and the US have played important roles in promoting Cambodia’s development. Therefore, Cambodia should to find a way to balance relations between the two superpowers to maximize its political, economic and diplomatic returns, and should not give prominence to one particular major power over another. It is vital for Cambodia to formulate and strictly adhere to smart and flexible foreign policy and its relations with global powers and other countries in the region and the world to maintain the balance of friendship, peace, security, stability, national sovereignty and development.

..............................

Kin Phea is Director General of International Relations Institute of Cambodia,              

Royal Academy of Cambodia.

The views expressed in this article are solely personal views of the author.

  ថ្ងៃចន្ទ, 23 សីហា 2021 ម៉ោង 08:46 PM

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ កម្ពុជាត្រូវប្រកាន់យកនយោបាយទឹក នៅចំពោះមុខការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាច

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «កម្ពុជាត្រូវតែប្រកាន់នយោបាយទឹក» នេះជាប្រសាសន៍របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាវាគ្មិននៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «កម្ពុជានៅចន្លោះមហាអំណាចចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក» ដែលរៀបចំឡើងដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងប្រព្រឹត្តទៅតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១នេះ។

ដោយអនុលោមតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងការប្រកាសជំហរនយោបាយការបរទេសតាមបែបចម្រុះពណ៌ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជានិច្ចកាលតែងតែបានអះអាងអំពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនងការទូត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនានាលើសាកលលោក។ ទោះជាយ៉ាងណា ដោយសារតែហេតុផលប្រយោជន៍យុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយការទូត និងតាក់ទិចនយោបាយតាប៊ីយែររបស់ខ្លួន ប្រទេសមហាអំណាចបានវាយប្រហារ និងចោទប្រកាន់កម្ពុជាថាបានងាករេចេញពីជំហរខាងលើ ហើយបានលម្អៀងទោរទន់ទៅមហាអំណាចម្ខាងទៀត ហើយថែមទាំងដាក់ការសង្ស័យថារាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនថែមទៀតផង។ បើតាមការគូសបញ្ជាក់របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច នៅចំពោះមុខការប្រកួតប្រជែង និងការប្រឈមគ្នារបស់មហាអំណាច កម្ពុជាត្រូវបន្តនយោបាយការបរទេសចម្រុះពណ៌របស់ខ្លួន និងបូកបន្ថែមជាមួយនឹងនយោបាយទឹកទន្លេមេគង្គ ដើម្បីឆ្ពោះទៅកាន់សន្តិភាព និងរក្សាបាននូវផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យមានប្រសាសន៍ថា «ខ្មែរ ដើម្បីសន្តិភាព ដើម្បីរកសេចក្ដីសុខជូនប្រជាជន ត្រូវតែចេះប្រើប្រាស់នយោបាយទឹកទន្លេមេគង្គ គ្មានអ្វីដែលទន់ភ្លន់ជាងនយោបាយទឹកនោះទេ ទោះបីជាជ្រលង បព្វតា វាលរាបយ៉ាងណា ចុងក្រោយទឹកនៅតែហូរធ្លាក់ទៅសមុទ្រ នយោបាយដូចគ្នា ធ្វើយ៉ាងណាក៏ដោយ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ ដើម្បីគេចផុតពីសង្គ្រាម»។

បន្ថែមពីលើនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានលើកឡើងដោយស្នើសូមឱ្យខ្មែរបញ្ឈប់ចេតនាលាបពណ៌គ្នាទៅវិញទៅមក ដែលមកដល់ពេលនេះគឺជាពេលដែលខ្មែរទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសត្រូវធ្វើកិច្ចការងាររួមគ្នាដើម្បីបុព្វហេតុប្រទេសជាតិ៕

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 19 សីហា 2021 ម៉ោង 04:21 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ដឹកនាំមន្ត្រីដាំដុះកូនដើមឈើខ្មែរនៅខាងក្រោយអគារខេមរវិទូ ដើម្បីលើកកម្ពស់បរិស្ថានធម្មជាតិ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅរសៀលថ្ងៃចន្ទ ៨កើត ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស.២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានដឹកនាំមន្ត្រីចំណុះអគ្គលេខាធិការដ្ឋានដាំដុះកូនដើមឈើផ្កាខ្មែរចំនួន២៩ដើមបន្ថែមទៀត ដើម្បីលើកកម្ពស់បរិស្ថានធម្មជាតិនៅក្នុងបរិវេណស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ជាតិខ្មែរ។

កូនដើមឈើផ្កាខ្មែរដែលត្រូវបានដាំដុះនៅខាងក្រោយអគារខេមរវិទូនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារួមមាន៖ កូនដើមព្នៅចំនួន៦ដើម ( ព្នៅពងមាន់ ៣ដើម និងព្នៅសណ្តាយ ៣ដើម ) កូនអង្គាបុស្បចំនួន ៦ដើមលៀបស្លឹកតូច ៥ដើម អសោកចំនួន៤ដើម ព្កុល ២ដើម និងកូនសំរ៉ងចំនួន ៦ដើម។

ក្នុងឱកាសនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះលោក ណៅ សុខ សប្បុរសជនខ្មែរម្នាក់រស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលបានផ្តល់កូនដើមឈើផ្កាទាំងនេះជាលើកទីពីរដល់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមដាំដុះលើកកម្ពស់បរិស្ថានធម្មជាតិក្នុងស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវបញ្ញវន្តជាន់ខ្ពស់ជាតិខ្មែរ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាសូមស្វាគមន៍សប្បុរសជនជាតិ និងអន្តរជាតិដែលមានគោលបំណងជួយជ្រោមជ្រែងស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវបញ្ញវន្តជាន់ខ្ពស់ជាតិខ្មែរ។

សូមរម្លឹកថា កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ កន្លងមក លោក ណៅ សុខ បានផ្តល់ដើមឈើផ្កាខ្មែរចំនួន១២ប្រភេទសរុបចំនួន ៤៥ដើម ដើម្បីចូលរួមដាំដុះលើកកម្ពស់បរិស្ថានធម្មជាតិនៅក្នុងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាផងដែរ៕

RAC Media / រឿន ភារុន

  ថ្ងៃពុធ, 18 សីហា 2021 ម៉ោង 09:11 PM