រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

កិច្ចប្រជុំ ធំៗ ចំនួន ៣ នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាការផ្តល់សារៈសំខាន់ពីសំណាក់មហាអំណាចចំពោះតំបន់អាស៊ានក្នុងបរិបទប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រអន្តរជាតិដ៏ក្តៅគគុក

«ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងវត្តមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី កាណាដា លោក Justin Trudeau ចូលរួម ក្នុង កិច្ចប្រជុំ កំពូល អាស៊ាន នៅរាជធានី ភ្នំពេញរួមជាមួយកិច្ចប្រជុំ កំពូល ក្រុមប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចនាំមុខ ហៅ កាត់ ថា G20 និង កិច្ចប្រជុំ សហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ច អាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក (APEC) នៅ ខែវិច្ឆិកា នេះ លោក គិន ភា ប្រធាន វិទ្យាស្ថាន ទំនាក់ ទំនង អន្តរជាតិ នៃ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា យល់ថា វត្តមាន របស់មេដឹកនាំ កំពូលសំខាន់ៗ ក្នុង កិច្ចប្រជុំ ធំៗ ចំនួន ៣ នៅ តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ ជាការផ្តល់សារៈសំខាន់ពីសំណាក់មហាអំណាចចំពោះតំបន់ អាស៊ាន ក្នុង បរិបទ ប្រកួតប្រជែង ភូមិសាស្ត្រ អន្តរជាតិ ដ៏ក្តៅគគុក នេះ។ ដោយឡែកសម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានវិញ លោក ថា វាជាការផ្តល់កិត្តិយសដល់កម្ពុជាក្នុងនាមជាម្ចាស់ផ្ទះអាស៊ាន ពីសំណាក់ប្រទេស ធំៗ ទាំងនេះ និង មេដឹកនាំកំពូលៗទាំងនោះ។

លោក គិន ភា សង្កត់ធ្ងន់ ចំពោះ ករណីលទ្ធភាពរបស់កម្ពុជា ក្នុងនាមជា ប្រធានអាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២២ ដូច្នេះថា ៖ « វា ជា ការ រំលេច ពី សមត្ថភាព របស់ កម្ពុជា ក្នុង ការសម្របសម្រួលរៀបចំទាំងក្របខ័ណ្ឌ ឯកសារទាំងក្របខ័ណ្ឌ ធនធានមនុស្សទាំងក្របខ័ណ្ឌ សេវាកម្មអ្វីដែល សំខាន់នោះ គឺសមត្ថភាព ផ្នែកសន្តិសុខ ដែលគេអាចជឿទុកចិត្តបាន ទើបមេដឹកនាំពិភពលោក ទាំងអស់នោះ ហ៊ានមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន នេះ ។

អ្នកជំនាញផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរូបនេះបញ្ជាក់ ថា កាណាដាគឺជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដ៏សំខាន់របស់អាស៊ានទៅលើ វិស័យកសាងធនធានមនុស្ស ធនធានធម្មជាតិ ជាដើម ។ លើសពីនេះ កាណាដា គឺជាសម្ព័ន្ធមិត្ត របស់លោកខាងលិច មាន សហរដ្ឋអាមេរិក ជាបងធំ ដែលកំពុងរួមដៃគ្នាអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រ នយោបាយចាក់មកតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងនោះ តំបន់ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាស្នូលក្នុងគោលដៅខ្ទប់នឹងឥទ្ធិពលចិនដែលកំពុងរីកសាយភាយ ។

លោក គិន ភា បន្ថែម ពីសារៈ របស់ កិច្ចប្រជុំ កំពូល ទាំង ៣ រួមមាន កិច្ចប្រជុំ កំពូល អាស៊ាន កិច្ចប្រជុំ G20 និង APEC នេះ ថា ៖ កិច្ចប្រជុំ ធំៗ ទាំង៣នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នាខែវិច្ឆិកា នេះមានសារៈសំខាន់ ខ្លាំងណាស់ទាំងក្របខ័ណ្ឌ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សន្តិសុខ និង សង្គម - វប្បធម៌ ដែល ប្រទេស ជា សមាជិក និង ម្ចាស់ផ្ទះ អាច ទាញ ផលប្រយោជន៍ ហើយវាជាច្រកការទូតដ៏សំខាន់ក្នុងការជជែក បញ្ហា ក្តៅគគុក ក្នុងនោះ រួមមាន វិបត្តិរុស្ស៊ី - អ៊ុយក្រែន បញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ បញ្ហាវិបត្តិថាមពល វិបត្តិ ស្បៀង បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជម្លោះចិន- តៃវ៉ាន់អតិផរណាជា សកល វិបត្តិ ភូមា និង បញ្ហាសន្តិសុខ មិនមែនប្រពៃណី (non-traditional security issues) តួយ៉ាង វិបត្តិ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការកើនឡើងកម្តៅផែនដី បញ្ហាបំពុលបរិស្ថានជាដើម ក៏ត្រូវបានយកមកពិភាក្សានោះដែរ ។

ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាខាងលើនោះដែរ លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ នៃ រាជបណ្ឌិត្យ សភា កម្ពុជា និង ជា អ្នកជំនាញ ភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ មើលឃើញ ថា ការរីកចម្រើន នៃ អង្គការ តំបន់ អាស៊ាន ជាហេតុផល បាន ឆាប យក ចំណាប់អារម្មណ៍របស់ប្រទេសមហាអំណាច ដែលមិនអាចមើលរំលងពី តួនាទី ដ៏សំខាន់របស់អាស៊ានក្នុង ដំណើរសកលភាវូបនីយកម្ម នេះ បាន ឡើយ ដែលតំបន់អាស៊ានបានក្លាយអង្គវេទិកាដ៏សំខាន់សម្រាប់មហាអំណាចមកជជែកពិភាក្សាគ្នា ទាំងបញ្ហាក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ។

លោក យង់ ពៅ បន្ថែមថា បើទោះបី ជាប្រទេសក្នុង តំបន់ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មាន មាឌ តូចក្តី ប៉ុន្តែ តាមរយៈអង្គការ អាស៊ាននេះ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាចមានទឹកមាត់ប្រៃ ក្នុងវេទិកាសម្របសម្រួល វិបត្តិពិភពលោក ស្មើមុខស្មើមាត់ ជាមួយប្រទេសមហាអំណាច ដែលក្នុងនោះ អាស៊ានក៏មានដែរ នូវកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសមហាអំណាច តួយ៉ាង កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន - ចិន កិច្ចប្រជុំ អាស៊ាន - កាណាដា កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន - សហរដ្ឋអាមេរិក ជាដើម ដែលធ្វើឱ្យ ទម្ងន់ នៃសំឡេងរបស់ បណ្តារដ្ឋ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានលទ្ធភាពចូលរួមចំណែកដល់ការសម្រេចចិត្តជាសកល ។

អ្នកជំនាញ ផ្នែក ភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ រូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ ដូច្នេះ ថា ៖ ក្នុងន័យនេះ យើងអាចនិយាយដោយខ្លីថា អាស៊ាន បានក្លាយជាចំណែកដ៏សំខាន់នៃសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកចាប់ពីនេះតទៅ ការប្រែប្រួលសណ្តាប់ធ្នាប់ ពិភព​លោក ឬ ការប្រែប្រួលភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ពិភពលោក គឺនឹងមានចំណែកពីតំបន់អាស៊ាន ។»

RAC Media 

ប្រភព៖ the Phnom Penh Post.  Publication date on 3- 5 November 2022.

  ថ្ងៃសៅរ៍, 05 វិច្ឆិកា 2022 ម៉ោង 02:36 PM

ភាពលេចធ្លោនៃចំណងមិត្តភាព កម្ពុជានិងវៀតណាម ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម ត្រូវបានលើកកម្ពស់ និងពង្រឹងឥត ឈប់ឈរ តាមរយៈថ្នាក់ដឹកនាំ និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ ក្រោមបាវចនានៃ “ភាពជា អ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និរន្តរភាពយូរអង្វែង” ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ក្នុងឆ្នាំ២០០៥ បាននាំមកនូវផលប្រយោជន៍ជាក់ស្តែងសំខាន់ៗ សម្រាប់ ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។ ប្រទេសទាំងពីរ តែងតែរក្សាបាននូវការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចកម្រិត ខ្ពស់ យ៉ាងទៀងទាត់និងគ្រប់កម្រិត ដើម្បីពង្រឹងភាពជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក និង លើកកម្ពស់ យន្តការនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងគ្នានឹងគ្នា។ ថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា នេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម លោក Pham Minh Chinh នឹងមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី៨ ដល់ ថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ខិកា ឆ្នាំ២០២២ និងចូលរួមកិច្ច ប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និងទី៤១ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ តបតាមការអញ្ជើញរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Pham Minh Chinh ធ្វើឡើងក្នុងបរិបទ ដែលពិភពលោក ក៏ដូចជាក្នុងតំបន់កំពុងមានការប្រែប្រួលជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេស ផលប៉ះពាល់ ដែលបង្កឡើងដោយការរីករាតត្បាតនៃជំងឺ កូវីដ-១៩; ជម្លោះនៃការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ រវាងប្រទេសមហាអំណាចធំៗនៅលើពិភពលោក; សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន; និងវិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលមិនទាន់មានដំណោះស្រាយ។ ហើយបើទោះបីជាកំពុង ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះក្តី ក៏ប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាម នៅតែបន្តពង្រឹង ទំនាក់ទំនង ក្នុងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ក្រោម ស្មារតី រួមសុខរួមទុក្ខជាមួយគ្នា ដើម្បីរក្សាបាននូវស្ថិរភាពនយោបាយនិងសង្គម និងបន្តជំរុញ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ។

ឆ្នាំ២០២២នេះ គឺជាខួបលើកទី៥៥ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការ រវាងប្រទេស ទាំងពីរ កម្ពុជា-វៀតណាម (១៩៦៧-២០២២) និងជា "ឆ្នាំមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម" ដែលប្រទេសទាំងពីរបានកំណត់យក។ ឆ្នាំនេះមានព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗជាច្រើន ត្រូវបានប្រារព ធ្វើឡើង ក្នុងគោលបំណងដើម្បី រំលេចឱ្យឃើញច្បាស់ពី ការលើកកម្ពស់ គោលនយោបាយ ការបរទេស រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ហើយជាការកត់សម្គាល់ មានការផ្លាស់ប្តូរដំណើរទស្សនកិច្ច របស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃប្រទេសទាំងពី ជាបន្តបន្ទាប់ មានដូចជា៖ ជំនួបរវាង សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម លោក Pham Minh Chinh នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ (ជាប់ព្រំប្រទល់ខេត្ត Binh Phuoc របស់ប្រទេសវៀតណាម) ក្នុងឱកាសរំលឹកខួបលើកទី៤៥ នៃទិវានៃការចងចាំដំណើរឆ្ពោះទៅរកការផ្តួលរំលំ របបប្រល័យ ពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត (២០ មិថុនា ១៩៧៧–២០ មិថុនា ២០២២) និងពិធីសម្ពោធ សមិទ្ធផលនានា នៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្ត យោធាតេជោកោះថ្ម X១៦។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ សមាជិកការិយាល័យនយោបាយ និងជាលេខាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃ គណលេខាមជ្ឈិមបក្ស កុម្មុយនិស្តវៀតណាម លោក Vo Van Thuong មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ចាប់ពី ថ្ងៃទី១៧ ដល់ ថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លួវរដ្ឋ របស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា សម្តេច សាយ ឈុំ ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ដល់ ថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២។ ដំណើរទស្សនៈកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ របស់ប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជា សម្តេច ហេង សំរិន ទៅកាន់ប្រទេស វៀតណាម ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ ថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២។ ដំណើរទស្សកិច្ចផ្លូវការ របស់ ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជា មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា នៅប្រទេសវៀតណាម ពីថ្ងៃទី៧ ដល់ ថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ នៅមានថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត-ក្រុងនៃប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេស ថ្នាក់ដឹកនាំនៅបណ្តាខេត្តជាប់ព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ច រៀងៗ ខ្លួន។ ហើយតាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចទាំងនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ បានសម្តែងនូវ សេចក្តីសោមនស្សរីករាយយ៉ាងក្រៃលែង ចំពោះសមិទ្ធផលដែលប្រទេសទាំងពីរ សម្រេចបានជា ផ្លែផ្កានាពេលកន្លងមក និងបានបន្តប្តេជាចិត្តយ៉ាងមុតមាំ ក្នុងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក ទាំងក្នុងក្របខណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី។

លើទិដ្ឋភាពនយោបាយ៖ ប្រទេសទាំងពីរតែងតែបានបង្ហាញនូវជំហរនៃការគាំទ្រគ្នាទៅវិញ ទៅមក ក្នុងគោលបំណងរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ ប្រទេស វៀតណាម តែងតែប្រកាសគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង ចំពោះការដឹកនាំរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានដឹកនាំប្រទេសឱ្យសម្រេចបាន នូវសមិទ្ធផលធំៗ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេស ក្នុងការគ្រប់គ្រងការរីករាលដាល នៃជំងឺកូវីដ-១៩ប្រកបដោយជោគជ័យ; ការបើក ដំណើរការប្រទេសឡើងវិញប្រកបដោយជោគជ័យ និងជំរុញការស្តាសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញឱ្យបាន ឆាប់រហ័ស ក្រោយប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយទន្ទឹមនឹងនោះផងដែរ ប្រទេសវៀតណាម ក៏មានជំនឿចិត្តយ៉ាងមុតមាំផងដែរថា កម្ពុជានឹង រៀប ចំការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត នៅឆ្នាំ២០២៣ ប្រកបដោយជោគជ័យ និងបន្តសម្រេចបានសមិទ្ធផលកាន់ តែច្រើនបន្ថែមទៀត ដើម្បីលើកកម្ពស់ការងារកសាងប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យក្លាយជាប្រទេសដែលពោរពេញទៅដោយ សន្តិភាព ឯករាជ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ និងវិបុលភាព។

លើទិដ្ឋភាពពាណិជ្ជកម្ម៖ បើយោងតាមស្ថិតិរបស់ការិយាល័យគយ របស់ប្រទេស វៀតណាម បាបញង្ហាញឱ្យឃើញថា គិតរហូតមកដល់ចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ទំហំ ពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ សម្រេចបាន ៨,៤៦ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក កើនឡើង ២,៤% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២១ ហើយក្នុងនោះ ការនាំចេញរបស់ វៀតណាមមកកាន់កម្ពុជា សម្រេចបាន ៤,៥៦ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២៨,៨% និងការនាំចេញពី កម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមឈានដល់ ៣,៩ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក កើនឡើង៥,១%។ បើយោងតាមការព្យាករណ៍ នៅឆ្នាំ ២០២២ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរនឹងកើនឡើងដល់ជាង១០ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក នឹងក្លាយជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងដប់ពីរ ដែលមានទំហំពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតជាមួយវៀតណាម។ ទំនិញដែល វៀតណាមនាំចូលមកកម្ពុជា ភាគច្រើនមានដូចជា ប្រេង ដែកថែប វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់វិស័យវាយនភណ្ឌ ជី ជាដើម។ ចំណែក កម្ពុជានាំចេញផលិតផលកសិកម្មជាចម្បង ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម មានដូចជា៖ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី កៅស៊ូ ថ្នាំជក់ ជាដើម។ ប្រទេសទាំងពីរកំពុងសម្របសម្រួល ដើម្បីជំរុញការ ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ច និងកិច្ចព្រមព្រៀងនានាផ្សេងទៀត ដើម្បីជំរុញ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច រវាងប្រទេសទាំងពីរ ដូចជា៖ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម តាមព្រំដែន; កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការជំរុញ ពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ក្នុងដំណាក់កាលឆ្នាំ២០២៣-២០២៤; កិច្ចព្រមព្រៀងតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ ជាដើម។

លើទិដ្ឋភាពវិន្និយោគ៖ គិតមកទល់ត្រឹមចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ វៀតណាមមាន គម្រោងវិនិយោគសរុបចំនួន ១៩៩ នៅកម្ពុជា ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបចំនួន ២,៩៣ពាន់ លានដុល្លារអាម៉េរិក ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ២ ក្នុងចំណោមប្រទេស និងដែនដីទាំង៧៩ ដែល ប្រទេសវៀតណាមបានដាក់ទុនវិនិយោគ។ ក្នុងនោះ វិស័យកសិកម្មស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី១ ចំណាត់ថ្នាក់ទីពីរគឺធនាគារ បន្ទាប់មកគឺឧស្សាហកម្មផលិត និងរ៉ែ។ ចំណេកកម្ពុជាមានគម្រោង វិនិយោគចំនួន២១នៅប្រទេសវៀតណាម ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណ៦៤លានដុល្លារអាម៉េរិក។ គម្រោង វិនិយោគ ជាច្រើនរបស់វៀតណាមនៅកម្ពុជា បានរួមចំណែកក្នុងការបង្កើត ទីផ្សារការងារ និងជាប្រភពចំណូលដល់កម្មករកម្ពុជា និងជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក ដូចជា ក្រុមហ៊ុន Vietnam Rubber Group–VRG, Thagrico, Metfone ជាដើម។ ហើយប្រទេសវៀតណាម ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេស ដែលបានដាក់ទុនវិនិយោគធំជាងគេទាំង៥ នៅកម្ពុជា។

លើទិដ្ឋភាពសង្គម-វប្បធម៌៖ ជាក់ស្តែងក្នុងឱកាសរំលឹកខួបលើកទី៥៥ នៃការបង្កើត ទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការរវាងកម្ពុជានិងវៀតណាម កម្ពុជាបានរៀបចំវេទិកាសប្តាហ៍វប្បធម៌ កម្ពុជានៅប្រទេសវៀតណាម ឆ្នាំ២០២២ (ពីថ្ងៃទី ២៧ ខែកញ្ញា ដល់ ថ្ងៃទី២ ខែតុលា) នៅទីក្រុងហូជីមិញ និងខេត្តត្រាវិញ ប្រទេសវៀតណាម ហើយមានសកម្មភាពជាច្រើនត្រូវបាន ប្រារពធ្វើឡើង ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីភាពសម្បូរបែបនៃសិល្បៈនិងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា។ ចំណែក    វៀត ណាម ក៏បានរៀបចំវេទិកាសប្តាហ៍វប្បធម៌របស់ខ្លួននៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០២២ ផងដែរ (ពីថ្ងៃទី១០ ខែតសីហា ដល់ ថ្ងៃទី១៤ ខែសីហា) លើប្រធានបទ “បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងអភិវឌ្ឍន៍ ធនធានមនុស្ស”។ តាមរយៈព្រឹត្តិការណ៍នេះ ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរមានឱកាស សិក្សា ស្វែងយល់ ពីលក្ខណៈសម្បូរបែបនិងពិសេសៗ របស់វប្បធម៌រវាងប្រទេសទាំងពីរ។

លើទិដ្ឋភាពសន្តិសុខនិងការពារជាតិ៖ ប្រទេសទាំងពីរបានសន្យាបន្តពង្រឹង និងលើក កម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសន្តិសុខ និងការពារជាតិ ដោយធានាឱ្យបានសន្តិសុខ នៅតំបន់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ទន្ទឹមនឹងនេះនឹងបន្តជំរុញការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍រវាងគ្នា និងសហប្រតិបត្តិការក្នុងការស្វែងរកអដ្ឋិធាតុ របស់កងទ័ពស្ម័គ្រចិត្ត​វៀតណាម​ដែលបានស្លាប់នៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងធ្វើការផ្លាស់ប្តូរនិងបង្កើតឱ្យមានភាពឯកភាពគ្នា លើបញ្ហាសន្តិសុខ ក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។

លើទិដ្ឋភាពនៃឆ្នាំជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនរបស់កម្ពុជា៖ វៀតណាមបានអបអរសាទរ កម្ពុជា ដែលបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននាពេលថ្មីៗកន្លងទៅប្រកបដោយជោគជ័យ និងបន្តគាំទ្រ កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី៤០-៤១ និងមហាសន្និបាត AIPA លើកទី៤៣ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នេះ ទន្ទឹមនឹងនេះ វៀតណាមនៅតែបន្តចូលរួមចំណែកក្នុង ការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពនិងជំហររបស់កម្ពុជានៅឆាក អន្តរជាតិ។ ចំណែកប្រទេសកម្ពុជាក៏បានបោះឆ្នោតគាំទ្រ ដើម្បីជ្រើសរើសបេក្ខភាពរបស់ វៀតណាម ឱ្យជាប់ជាសមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិជាលើកទីពីរ នៅឆ្នាំ២០២៣ផងដែរ។

ទំនាក់ទំនងរវាង កម្ពុជានិងវៀតណាម បានផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់ តាំងពីអតីតកាល រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន និងបានអភិវឌ្ឍកាន់តែខ្លាំងឡើងលើវិស័យជាច្រើន ដែលបាននាំមកនូវ ផលប្រយោជន៍ ជាក់ស្តែងជាច្រើនសម្រាប់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។ ទំនាក់ទំនងរវាង កម្ពុជា និងវៀតណាម មិនត្រឹមតែជាទំនាក់ទំនងតាមបែបប្រពៃណី ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាង ភូមិផងរបងជាមួយគ្នាប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងជាទំនាក់ទំនងក្នុងនាមជាបងប្អូន រួមសុខរួមទុក្ខ ជាមួយគ្នាក្នុងបុព្វហេតុរំដោះជាតិ និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ រួមគ្នាក្នុងការកសាងនិងអភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសជាតិ រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ទំនាក់ទំនងនេះត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំ និងប្រជាជន នៃប្រទេសទាំងពីរបន្តថែរក្សានិងពូនជ្រំជាបន្តបន្ទាប់ និងត្រូវបានយុវជនជំនាន់ក្រោយនៃ ប្រទេស ទាំងពីរបន្តកសាងស្ពានមិត្តភាពនេះបន្តទៀត ក្រោមបាវចនា “ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និរន្តរភាពយូរអង្វែង”៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

  ថ្ងៃសៅរ៍, 05 វិច្ឆិកា 2022 ម៉ោង 02:02 PM

ឥស្សរជនខ្មែរ៤រូប ទទួលបានការផ្ដល់នូវគោរមងារកិត្តិយស នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ!

កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ ឥស្សរជនខ្មែរ ចំនួន៤រូប បានទទួលកិត្តិយសដ៏ប្រពៃ ដោយព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់បានឈ្វេងយល់ និង ប្រោសប្រទាននូវគោរមងារកិត្តិយស នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមការក្រាបបង្គំទូលស្នើពីសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានកិត្តិយសនៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ។ គោរមវន្តកិត្តិយស ទាំង៤រូប រួមមាន៖

១- ឯកឧត្ដម ហោ ណាំហុង ទទួលបានការផ្ដល់នូវគោរមងារកិត្តិយស ជា «កិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិត» 

២- ឯកឧត្ដម គន់ គឺម ទទួលបានការផ្ដល់នូវគោរមងារកិត្តិយស ជា «កិត្តិសង្គហបណ្ឌិត»

៣- ឯកឧត្ដម ហ៊ុន ហេង ទទួលបានការផ្ដល់នូវគោរមងារកិត្តិយស ជា «កិត្តិឧទ្ទេសបណ្ឌិត»

៤- ឯកឧត្ដម យ៉ាន់ បូរិន ទទួលបានការផ្ដល់នូវគោរមងារកិត្តិយស ជា «កិត្តិឧទ្ទេសបណ្ឌិត»

សូមបញ្ជាក់ជូនថា គោរមងារកិត្តិយស នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ផ្ដល់ជូនដល់ឥស្សរជនជាតិខ្មែរ ដែលមានស្នាដៃ គុណវុឌ្ឍិ ផ្ដល់ជាប្រយោជន៍ច្រើនដល់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងវិស័យផ្សេងៗ។ 

  ថ្ងៃសុក្រ, 04 វិច្ឆិកា 2022 ម៉ោង 10:21 PM

2022 ASEAN Chair, 3 Cheers for Cambodia!

Cambodian Foreign Minister Prak Sokhonn speaks during a special meeting of Southeast Asian foreign ministers at the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) secretariat in Jakarta, Oct. 27, 2022.

by Dr. Seun Sam

ASEAN leaders will gather in Phnom Penh, Cambodia between the 8th to 13th of November for the annual leaders summit. Cambodia was elected to lead ASEAN for only the third time in 2021 and assumed the Chair in 2022. At that time, there were many preconceived notions about its stance on numerous crises, including those in Myanmar, Ukraine, Korean Peninsula, and the South China Sea. While the Myanmar problem began during Brunei’s 2021 Chair it was during Cambodia’s Chair that the crisis began to dominate ASEAN meeting agendas.

In April 2021, with Brunei unable to make headway on any peace initiative, Indonesia facilitated a meeting of ASEAN leaders, including the leader of Myanmar’s military government. The outcome of the ASEAN leaders meeting was the adoption of a five-point consensus to address the crisis:

1) the immediate cessation of violence in Myanmar;

2) constructive dialogue among all parties concerned to seek a peaceful solution in the interests of the people;

3) mediation to be facilitated by an envoy of ASEAN's chair, with the assistance of the secretary-general;

4) humanitarian assistance provided by ASEAN's AHA Centre and

5) a visit by the special envoy and delegation to Myanmar to meet all parties concerned.

Cambodia, however, was immediately and unfairly criticised by some extra-regional countries for the five-point plan to address Myanmar’s political, economic and security challenges. This raises the question; What would people think if Cambodia had attempted to resolve the problem in Myanmar using the same methods as Brunei? Some would claim that because Cambodia followed the same strategies as Brunei, it would be powerless to resolve the situation. However, Cambodian prime minister Hun Sen took the initiative and visited Myanmar on January 7, 2022, to meet with members of the military government and relevant ministers and officials. Critics said prime minister Hun Sen’s visit had legitimised military rule and claimed that ASEAN was becoming a forum for authoritarian leaders.

Cambodia's ASEAN Chair passes to Indonesia in 2023 and while Myanmar remains a thorny issue for President Joko Widodo, many observers believe Indonesia has sufficient influence and political leverage to facilitate a resolution to the Myanmar crisis. However, the question of what approach Indonesia can take remains? Should Indonesia approach the Myanmar situation in the same manner as Cambodia or Brunei? If Indonesia believes that Brunei was taking the proper steps to resolve the crisis in Myanmar, then it would adopt a strategy of ignoring Myanmar while cooperating with other ASEAN member countries and dialogue partners. However, if Indonesia believes that Cambodia has taken the proper steps towards resolution, then Indonesia should cooperate with all relevant parties, including the military governments leaders, in order to find the best solutions.

By disregarding the military government of Myanmar, which has existed for over 70 years, how can a resolution to the crisis be found? All parties seek to assist Myanmar, but how best to ensure the country’s sovereignty, territorial integrity and internal security? Numerous comments and suggestions were made during Cambodia’s ASEAN Chair including plans to meet with the leaders of the so-called National Unity Government (NUG) of exiles as well as the county’s military leaders. Cambodia has persistently requested to meet Aung San Suu Kyi, however, government officials have demurred. If Myanmar’s military leadership rejects Cambodia’s requests, how could other ASEAN leaders meet with Aung San Suu Kyi?

While any ASEAN representation could potentially meet with individuals associated with Aung San Suu Kyi they would still require permission from local administrative authorities. To meet directly with Aung San Suu Kyi, ASEAN representatives would require permission directly from the central military authorities. The complexities of the Myanmar situation, including borders with Bangladesh, India, China, Thailand and Laos, border security issues, extra-regional interference, a multiplicity of rebellious ethnic groups, poor infrastructure and widespread poverty, indicate that ASEAN faces a longer-term problem. Meanwhile, both rebel and government forces continue to generate funding using both legal and criminal commercial interchange in the “Golden Triangle” between Myanmar, Thailand and Laos.

Despite the fact that no crisis was entirely resolved during Cambodia’s tenure as ASEAN Chair, the country made significant strides in guiding ASEAN foreign ministers and dialogue partners to issue the five-point consensus. Cambodia’s ASEAN Chair also saw the introduction of the Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) as well as two bilateral Free Trade agreements (FTAs) with China and Korea. Cambodia was the second country globally, after the United Arab Emirates (UAE), to regain its pre-pandemic economic performance and was able to provide leadership on ASEAN’s continued pandemic response and control.

In sum, the international economic outlook has taken a downward turn toward recession led by poor US fiscal and monetary policies and its export of rampant inflation, and intensifying tech and trade war with China. Thus, ASEAN faces continuing challenges not just with Myanmar and the inability to finalise the South China Sea Code of Conduct (CoC) 20 years after the signing of the Declaration of Conduct (DoC), but also the spillover effects of the Ukraine crisis. For ASEAN, Europe’s energy crisis, a US-led global recession, US provocations over Taiwan and the South China Sea, US-led military mini-laterals the Quad and AUKUS, tensions over a nuclear free Pacific and non-proliferation, Japanese rearmament and Korean unification, are compounded by pressing climate change, food security, and energy supply issues. Despite the imminent arrival of a global recession the Asian Development Bank (ADB) predicts that Asia and ASEAN will still drive global growth. In the final analysis, Indonesia’s Chair of ASEAN should build on Cambodia’s track record to construct internal accord among member states and wider regional consensuses for action on the aforementioned issues before extra-regional powers, and ASEAN dialogue partners, attempt to wrest control of policy narratives and influence outcomes in favour of their own narrow geo-political interests.

Dr. Seun Sam is a Policy Analyst bases in the Royal Academy of Cambodia. The article is first published in the Long Mekong Newsletter by Digby Wren: https://open.substack.com/pub/longmekong/p/2022-asean-chair-3-cheers-for-cambodia 

  ថ្ងៃសុក្រ, 04 វិច្ឆិកា 2022 ម៉ោង 09:38 AM

«ការប្រតិបត្តិសីលធម៌ក្នុងគ្រួសារខ្មែរបច្ចុប្បន្ន»

ដោយ៖ លោក ឈុន ផាវ៉េង មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជា និង សង្គមវិទ្យា, វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បុព្វបុរសខ្មែរបានបន្សល់ទុកយ៉ាងសម្បូរបែបនូវទ្រឹស្ដី ដំបូន្មាន ច្បាប់សីលធម៌ និងក្បួនច្បាប់ជាច្រើនសម្រាប់អប់រំសមាជិកសង្គមយកទៅធ្វើការប្រតិបត្តិ ។ ទោះបីយ៉ាងនេះក្ដី ក៏បញ្ហានៃការប្រតិបត្តិសីលធម៌នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារខ្មែរ នាសម័យសាកលភាវូនីយកម្ម ដែលផ្អែកខ្លាំងលើបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និង ទំនាក់ទំនង នោះ នៅតែជាប្រធានបទស្មុគ្រស្មាញសម្រាប់ការជជែកពិភាក្សាស្វែងរកដំណោះស្រាយ ដើម្បីរួមចំណែកស្វែងរក សុភមង្គលដល់បុគ្គល ក្រុមគ្រួសារ និងសង្គមជាតិទាំងមូល។ ជាទូទៅសមាជិកសង្គមទាំងឡាយ តែងមានគោលបំណងចង់រួមរស់ក្នុងសង្គមគ្រួសារប្រកបដោយសុភមង្គល ប៉ុន្តែក្នុងដំណើរការរស់នៅ យើងឃើញមានគ្រួសារជាច្រើន បានជួបប្រទះអពមង្គលដោយពិបាករកមធ្យោបាយដោះស្រាយបំផុត។ គ្រួសារខ្លះបែកបាក់គ្នាដោយការលែងលះដែលបានផ្តល់វិបាកអាក្រក់ជាច្រើនដល់សង្គមជាតិ, ប៉ុន្តែការទ្រាំលេបគ្រួសលេបថ្មរស់នៅជាមួយគ្នាដោយមិនចុះសម្រុងគឺជាទារុណកម្មបំផុតសម្រាប់ជីវិតប្ដីប្រពន្ធ។ 

តើសង្គមខ្មែរមានច្បាប់គតិយុត្តិ និង គោលការណ៍សីលធម៌អ្វីខ្លះសម្រាប់ជួយគ្រួសាររស់នៅឲ្យបានប្រសើរ? តើការប្រតិបត្តិសីលធម៌ក្នុងគ្រួសារខ្មែរបច្ចុប្បន្ន មានសភាព លក្ខណៈដូចម្ដេចខ្លះ? តើគួរធ្វើបែបណាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ?

ទាញយកអត្ថបទលម្អិតមកអាន និងអត្ថបទស្រាវជ្រាវច្រើនទៀតពី៖ https://www.rac.gov.kh/researchs?page=14

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 27 តុលា 2022 ម៉ោង 03:37 PM

ប្រព័ន្ធចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យាប៊្លូម (Bloom's Taxonomy)

ដោយ៖ លោក មាឃ សារី, លោកបណ្ឌិត សូ សុធីរ លោក លី តុង, លោកស្រី ឃាង ធានី, នាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្រ្តអប់រំ នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម

សាវតារ

ចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យារបស់ប៊្លូម ជាសំណុំនៃគំរូឋានានុក្រមបី ដែលត្រូវបានប្រើ ដើម្បីចាត់ថ្នាក់គោលបំណងនៃការអប់រំនៅក្នុងកម្រិតនៃភាពពេញលេញ និងជាក់លាក់។ ឋានានុក្រមទាំងបីនេះ គ្របដណ្តប់លើវត្ថុបំណងនៃការរៀនសូត្រនៅក្នុងវិស័យពុទ្ធិ វិស័យសញ្ចេតនា និងវិស័យចិត្តចលនា។ ឋានានុក្រមវិស័យពុទ្ធិ ជាការផ្តោតជាចម្បងនៃការអប់រំបែបប្រពៃណីភាគច្រើន ហើយត្រូវបានប្រើជាញឹកញាប់ ដើម្បីរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធវត្ថុបំណងសិក្សា តាមកម្មវិធីសិក្សា ការវាយតម្លៃ និងសកម្មភាពសិក្សា។

គំរូទាំងនោះ ត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះតាម បេនចាមីន ប៊្លូម (Bloom) ដែលជាប្រធានគណៈកម្មាធិការអ្នកអប់រំ និងដែលបានបង្កើតចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យានេះ។ គាត់ ក៏បានកែ សម្រួលកម្រិតស្តង់ ដាដំបូងនៃអត្ថបទចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យានៃវត្ថុបំណងអប់រំ៖ ការធ្វើចំណាត់ថ្នាក់នៃវត្ថុបំណងអប់រំ។

ថ្វីបើការដាក់ឈ្មោះតាមប៊្លូមក៏ដោយ ការបោះពុម្ពសៀវភៅចំណាត់វិទ្យា នៃវត្ថុបំណងអប់រំ បានធ្វើតាមសន្និសីទជាបន្តបន្ទាប់ពីឆ្នាំ១៩៤៩ ដល់១៩៥៣ ដែលត្រូវបានរចនាឡើង ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរនូវទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកអប់រំ អំពីការរចនាកម្មវិធីសិក្សា និងការប្រឡង។

នៅឆ្នាំ១៩៥៦ សៀវភៅទី១៖ វិស័យ ពុទ្ធិ ត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយ។

នៅឆ្នាំ១៩៦៤ សៀវភៅទី២៖ វិស័យ សញ្ចេតនា ត្រូវបានបោះពុម្ព។

ចំណែកវិស័យចិត្តចលនាចម្បងចំនួនបួន ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ RH Dave (១៩៦៧),EJ Simpson(១៩៧២), AJ Harrow(១៩៧២)និងARomiszowski។វិស័យ ចិត្តចលនារបស់ Dave ជាវិស័យដ៏សាមញ្ញ បំផុត និងងាយស្រួលក្នុងការអនុវត្តនៅក្នុងបរិស្ថានរួម។

ចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យារបស់ប៊្លូម មានបីគឺ វិស័យពុទ្ធិ វិស័យចិត្តចលនា និងវិស័យសញ្ចេតនា។ កំណែប្រែថ្មីនៃចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យាសម្រាប់វិស័យពុទ្ធិ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០០១។

ទាញអត្ថបទលម្អិត និងអត្ថបទស្រាវជ្រាវច្រើនទៀត មកអានពីតំណភ្ជាប់៖ https://www.rac.gov.kh/researchs?page=14

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 27 តុលា 2022 ម៉ោង 02:55 PM

កិច្ចពិភាក្សាពីការប្រែក្លាយសំរាមជាប្រភពថាមពលកកើតឡើងវិញ ជាវឌ្ឍនភាពនៃសហប្រតិបត្តិការស្រាវជា្រវរវាងភាគីកូរ៉េ (ក្រុមហ៊ុន Geoentech Co., LTD) និង រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

នៅថ្ងៃចន្ទ ១៤រោច ខែអស្សុជ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ព.ស.២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានដឹកនាំការប្រជុំលើកទី២ ជាមួយម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ជីអូ អិនថិច (Geoentech Co., Ltd) នៃសារធារណៈរដ្ឋកូរ៉េដើម្បីពិភាក្សាពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវ រួមគ្នា ដែលបានបង្ហាញពីវិវឌ្ឍភាពជាវិជ្ជមានរបស់ការស្រាវជ្រាវរួមគ្នារវាងភាគីកូរ៉េ និង រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីឈានទៅរកការចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។ 

សមាសភាពចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ តំណាងឯកឧត្ដមបណ្ឌិត្យសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ រួមជាមួយលោកបណ្ឌិត ម៉ម សារិត លោកបណ្ឌិត លឹម សេងឌី លោក អាត ធារ៉ា លោក ស្វាយ រីដា និងកញ្ញា ម៉ៅ សុគន្ធា ។ រីឯភាគីកូរ៉េ ចូលរួមដោយលោកបណ្ឌិត Hyeok-Young, Kwon ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន Geoentech និងជាតំណាងដេប៉ាត់តឺម៉ងវិស្វកម្មបរិស្ថាន និង សំណង់ស៊ីវិល នៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិសេអ៊ូល សាធារណៈរដ្ឋកូរ៉េ។

ជាលទ្ធផល ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាធ្វើកិច្ចសហការសិក្សាស្រាវជ្រាវរួមគ្នាពីការអភិវឌ្ឍទីលានទុកដាក់សំណល់ និងកែប្រែសំណល់ទៅជាថាមពល ដែលគ្រោងនឹងចាប់ផ្ដើមការសិក្សាផ្ដោតលើគោលដៅខេត្តបាត់ដំបង។ ភាគីនីមួយៗ មានភារកិច្ចរៀបចំ និងសម្របសម្រួលការស្រាវជ្រាវនៅតំបន់គោលដៅ ខណៈដែលភាគីកូរ៉េ ត្រូវធ្វើកិច្ចសហការជាមួយស្ថាប័នឧស្សាហកម្មបរិស្ថានកូរ៉េនិងវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យា (KEITI) ទីភ្នាក់ងារថាមពលកូរ៉េ (Korea Energy Agency) និងសមាគមឧស្សាហកម្ម រុក្ខាប្រម៉ាញ់របស់កូរ៉េ។

សូមបញ្ជាក់ថា ភាគីទាំងពីរ បានជួបពិភាក្សាគ្នាលើកទី១ កាលថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ហើយគ្រោងនឹងជួបគ្នាជាលើកទី៣ នៅរវាងសប្តារហ៍ទី៣ នៃខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។ 

  ថ្ងៃអង្គារ, 25 តុលា 2022 ម៉ោង 04:23 PM

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុក ស៊ីផាន់ណា ទទួលបានការតែងតាំងជាសមាជិកពេញសិទ្ធិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១០២២/១២២៣ ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ មានងារជា «បណ្ឌិតសភាចារ្យ»

យោងតាមសំណើរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានកិត្តិយសនៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ព្រះមហាក្សត្របានសព្វព្រះរាជហឫទ័យប្រោសប្រទាន និងតែងតាំងឯកឧត្ដមបណ្ឌិត សុក ស៊ីផាន់ណា បច្ចុប្បន្នជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ជាសមាជិកពេញសិទ្ធិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានងារជា «បណ្ឌិតសភាចារ្យ»។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា ជាបញ្ញវន្ត ទទួលបានការអប់រំជ្រៅជ្រះ ផ្នែកច្បាប់ ដោយបានទទួលបានសញ្ញាប័ត្របណ្ទិតច្បាប់ (Juris Doctor) ពីសាកលវិទ្យាល័យច្បាប់ Widener នៃរដ្ឋ Delaware សហរដ្ឋអាមេរិក (១៩៩២) បណ្ឌិតច្បាប់ពីសាកលវិទ្យាល័យច្បាប់ បន (Bond) នៃរដ្ឋ Queensland ប្រទេសអូស្ត្រាលី (២០០៩) និង បណ្ឌិតច្បាប់ពីសាកលវិទ្យាល័យប៉ារីស ២ Pantheon – Assas ប្រទេសបារាំង (២០២២)។

បច្ចុប្បន្ន ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា គឺជាមេធាវីនិងជាស្ថាបនិកនៃការិយាល័យមេធាវីសុកស៊ីផាន់ណានិងសហការី ដែលជាការិយាល័យមេធាវី និង ជាការិយាល័យផ្តល់ការប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកច្បាប់ដោយផ្តោតលើច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងច្បាប់ទាក់ទិននឹងវិស័យក្រុមហ៊ុននៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។

នាខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩ លោកត្រូវបានតែងតំាងជាទីប្រឹក្សានៃរាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា ដោយ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ។ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ លោកបានទទួលការតែងតំាងជាទីប្រឹក្សានៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិមានឋានៈស្មើរដ្ឋមន្រ្តី។ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ លោកត្រូវបានតែងតំាំងជាថ្មី ជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់រាជនៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយមានឋានៈស្មើទេសរដ្ឋមន្ដ្រី។ លោកធ្លាប់ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃវិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា(វបសអ) រយៈពេល៧ឆ្នំា។ បច្ចុប្បន្ន លោកមានតួនាទីជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ។

ប្រវត្តិការងារនិងសមិទ្ធផលសំខាន់ៗ៖

• នៅពេលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃអាស៊ាននាឆ្នាំ២០២២ លោកត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធាននៃអនុគណៈកម្មការខ្លឹមសារ និងឯកសារ (Chair of the National Sub-Committee on Substances and Documentation)។

• លោកត្រូវបានផ្តល់ការទុកចិត្តឱ្យចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១៣ នៅឆ្នាំ២០២០ (ASEM SOM for Cambodia’s hosting the 13th ASEM Summit)។

• ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុក ស៊ីផាន់ណា បំពេញការងារអមជាមួយឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងរដ្ឋមន្រ្តីនៃក្រសួងការបរទេស មានតួនាទីជាទីប្រឹក្សាផ្សេងទៀត។ នៅក្នុងកំឡុងពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃអាស៊ាននាឆ្នាំ២០១២ លោកបានបំពេញតួនាទីជាសមាជិកនៅក្នុងក្រុមការងារអាស៊ានលើបញ្ហាខ្លឹមសារ (A member of the ASEAN Task Force on Substantive Issues) កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា (ASEAN India Eminent Person Group Co-Chair) កិច្ចប្រជុំកំពូលកម្ពុជាស៊ីប៉ា ជា មួយក្រុមប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចនាំមុខ G-20 (Cambodian Sherpa to G20) និងកិច្ចប្រជុំអ្នកតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់ប្រទេសកម្ពុជាជាមួយក្រុមការងារអភិវឌ្ឈន៍នៃក្រុមប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចនាំមុខ G-20 (High Level Cambodian Representative to G20 Development Working Group)។

• ពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ ឆ្នាំ២០១៨ លោកក៏បានបំពេញតួនាទីជាប្រធាននៃវេទិកាកិច្ចពិភាក្សាគោលនយោបាយ៤៥នាទីក្នុងមួយសបា្តហ៍នៅក្នុងកម្មវិធី “Cambodian Global Dialogue” នៅទូរទស្សន៍អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEATV)។

• ពីខែតុលា ឆ្នាំ២០០៥ ដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៩ លោកក៏បានកាន់តួនាទីជាអភិបាលនៃអាគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (ITC) ដែលជាភ្នាក់ងារបច្ចេកទេសរួមរវាងអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីពាណិជ្ជកម្មនិងការអភិវឌ្ឍន៍ (UNCTAD) និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។

• កាលពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ២០០៥ កន្លងទៅ លោកក៏បានបំពេញតួនាទីជាអនុរដ្ឋលេខាធិការ នៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលលោកបានធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាចោទចម្បងៗទាក់ទិនទៅនឹងគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មនិងការអភិវឌ្ឍន៍ គម្រោងសមាហ័រណកម្មច្បាប់ពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច ដែលនៅពេលនោះលោកបានកាន់តួនាទីជាអ្នកដឹកនាំកិច្ចចរចារក្នុងការនាំកម្ពុជាឱ្យចូលជាសមាជិកនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) នៅឆ្នាំ ២០១៣។

• ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៨ លោកគឺជាអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់សម្រាប់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) អមក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា។

ការអប់រំ៖

• សញ្ញាប័ត្រ Juris Doctor (J.D.) ពីសាកលវិទ្យាល័យ Widener University School of Law នៃរដ្ឋ Delaware សហរដ្ឋអាមេរិក ឆ្នាំ១៩៩២;

• សញ្ញាបត្របណ្ឌិតពីសាកលវិទ្យាល័យ Bond University School of Law នៃរដ្ឋ Queensland ប្រទេសអូស្ត្រាលី ឆ្នាំ២០០៩;

• សញ្ញាបត្របណ្ឌិតពីសាកលវិទ្យាល័យ Université de Paris 2-Assas នៃទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ឆ្នាំ២០២២;

• សញ្ញាបត្របរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកគ្រប់គ្រងពាណិជ្ជកម្ម ពីសាកលវិទ្យាល័យ Century នៃទីក្រុង Philadelphia សហរដ្ឋអាម៉េរិក ឆ្នាំ១៩៨៩។

ភាសាបរទេស៖

• ភាសាអង់គ្លេស និង បារាំង (ស្ទាត់ជំនាញ)

• ភាសាអេស្ប៉ាញ (អាចប្រើប្រាស់បាន)

  ថ្ងៃសុក្រ, 21 តុលា 2022 ម៉ោង 04:00 PM

ភ្ញៀវបរទេស និងបងប្អូនខ្មែរ-អាម៉េរិកាំង បានមកទស្សនាស្វែងយល់នៅឧទ្យានតេជោសែនឫស្សីត្រឹប

តាមការបញ្ជាក់ក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុក ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ មានភ្ញៀវបរទេស មានជនជាតិអាម៉េរិក អាហ្វ្រ៊ិក និងខ្មែរអាមេរិកាំង សរុបចំនួន១៥នាក់ បានមកទស្សនាឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ដើម្បីទស្សនានិងស្វែងយល់ពីការអភិរក្សនៅក្នុងតំបន់នេះ។

ក្រុមការងារឧទ្យានក៏បានស្វាគមន៍ និងធ្វើបទបង្ហាញអំពីសកម្មភាពនានា ដែលបាននិងកំពុងអនុវត្ត​នា​បច្ចុប្បន្ននិងទៅអនាគត។ ក្នុងនោះ លោក ឡង់ សុបិន្ត អភិបាលនៃគណៈអភិបាលស្រុកឆែប និងក្រុមភ្ញៀវក៏បានភ្លក្សរសជាតិទឹកដោះគោស្រស់ដែលជាផលិតផលរបស់ឧទ្យាន ទស្សនាព្រៃឈើ សត្វប្រើស កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ ការចិញ្ចឹមគោសាច់ និងក្របីផងដែរ។

  ថ្ងៃពុធ, 19 តុលា 2022 ម៉ោង 10:23 PM

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ បញ្ហាសន្តិសុខសកល ជាប្រធានបទក្ដៅគ្រប់ពេល បាននិងកំពុងជះឥទ្ធិពលដល់បម្រែបម្រួលនៃភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិកានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងឱកាសបិទកម្មវិធីវេទិកាគោលនយោបាយទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ស្តីពី «ទ្វេគ្រោះសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ៖ និន្នាការ ទិសដៅ និងការបំភាន់» កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ព្រឹកមិញនេះ បានកត់សម្គាល់ថា បញ្ហាសន្តិសុខសកល ជាប្រធានបទក្ដៅគ្រប់ពេល ដែលតែងមានការលើកមកជជែកពិភាក្សាម្ដងហើយម្ដងទៀត ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំពិភពលោក អ្នកការទូត អ្នកនយោបាយ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងបញ្ញវន្ត ដោយហេតុថា បញ្ហានេះ បាននិងកំពុងជះឥទ្ធិពលដល់បម្រែបម្រួលនៃភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក។ យ៉ាងណាមិញ ប្រធានបទនៃកិច្ចពិភាក្សារបស់យើងនាថ្ងៃនេះ ក៏ជាចំណែកដ៏សំខាន់ ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់សម្រាប់អ្នកធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់តំបន់ ក៏ដូចជានៅលើពិភពលោកទាំងមូលដែរ ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ។

ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ បានបញ្ជាក់ថា កិច្ចពិភាក្សានៃវេទិកាពេញមួយព្រឹកនេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ដែលបានបង្ហាញឱ្យឃើញអំពីនិន្នាការនិងទិសដៅ នៅចំពោះមុខសភាពការណ៍សន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាតំបន់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយដទៃទៀតលើពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្តថ្មីៗ ជាពិសេស សង្រ្គាមរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន ការប្រកួតប្រជែងអំណាចរវាងចិននិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក បញ្ហាក្ដៅៗនៅចុងបូព៌ាដូចជាឧបទ្វីបកូរ៉េ បញ្ហាតៃវ៉ាន់ ភាពស្រពេចស្រពិលនៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងអាម៉េរិក ព្រឹត្តិការណ៍នៃបម្រែបម្រួលនយោបាយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន រួមនឹងល្បែងយុទ្ធភូមិសាស្រ្ត (Geostrategic Game) នៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ជាដើម។

និន្នាការសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ចាប់ពីក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២មក ពិភពលោកបានស្ថិតក្នុងសភាពតានតឹងបំផុត នៃនិន្នាការប៉ូលមហាអំណាចពីរពុះចែកពិភពលោកតាមរយៈមនោគមនយោបាយក្នុង សង្រ្គាមត្រជាក់ ហើយនិយាយដោយឡែកប្រជាជនកម្ពុជាបានហែលឆ្លងកាត់យ៉ាងលំបាកបំផុត។ ក្រោយសង្រ្គាមនេះបញ្ចប់ទៅ ប្រទេសនានាតាមតំបន់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាក្លាយជាអ្វីមួយដែលយើងហៅថា តំបន់និយមស្របគ្នានឹងការរីកចម្រើនខាង បច្ចេកវិទ្យានិងគមនាគមវិជ្ជា បានជំរុញឱ្យពិភពលោកស្ទើរតែក្លាយទៅជាតែមួយ ដែលនាំឱ្យចលនាសាកលភាវូបនីយកម្មហាក់ចូលមកជំនួសតំបន់និយម។

ស្ថានភាពនយោបាយនិងសន្តិសុខពិភពលោក នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហាក់បានធ្វើឱ្យចរន្តសាកលភាវូបនីយកម្មដើរថយក្រោយ ដោយយើងសង្កេតឃើញថា មានការបង្កើតរចនាសម្ព័ន្ធភូមិសាស្ត្រនយោបាយថ្មីៗជាបន្តបន្ទាប់ ដែលដឹកនាំដោយមហាអំណាច។ រីឯប្រទេសតូចៗក៏បានខិតខំប្រមូលផ្ដុំគ្នាក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធចាស់និងថ្មី ដើម្បីមានឥទ្ធិពលទប់ទល់ចរន្តនិយមប៉ូលពីរ ដែលមានចិននិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ឬប៉ូលបី ដែលមានចិន សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងរុស្ស៊ី។ ឥឡូវនេះ ពិភពលោកកំពុងឈានចូលយុគសម័យនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយថ្មី ដែលស្ថិតក្នុងបរិវត្តកម្មដ៏លំបាកមួយឆ្ពោះទៅរកពហុភាព ដែលតួអង្គចាស់ តួអង្គថ្មី និងតួអង្គលេចធ្លោផ្សេងទៀតកំពុងប្រកួតប្រជែងសម្រាប់តួនាទីនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចតំបន់និងពិភពលោក។

ក្នុងបរិការណ៍នេះ ពីជ្រុងកម្ពុជា អាស៊ានអាចនឹងក្លាយជាចំណុចស្នូល និងជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រទេសមហាអំណាច ក៏ប៉ុន្តែ អាស៊ានក៏អាចនឹងក្លាយទៅជាសមរភូមិនៃការប្រជែងឥទ្ធិពលដ៏ក្តៅគគុក រវាងចិននិងសហរដ្ឋអាម៉េរិកផងដែរ។ ដូច្នេះ ការប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នារវាងចិននិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក៏ជាសម្មតិកម្ម នាំឱ្យផ្ទៃក្នុងអាស៊ានត្រូវប្រឈមមុខគ្នា ហើយអាចនឹងបង្កជាឧបសគ្គទៅដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មជ្ឈភាព ឯកភាព និងសាមគ្គីភាពរបស់អាស៊ាន ហើយអាចនាំអាស៊ាន ក៏ដូចជាកម្ពុជាដែរ ស្ថិតនៅក្នុងចំណុចទ្វេគ្រោះនៃជម្រើសទាំងខាងសន្តិសុខ ទាំងខាងសេដ្ឋកិច្ច។ មហាអំណាចប្រជែងគ្នាលើគ្រប់វិស័យ ទាំងនយោបាយ សន្តិសុខ យោធា និងសេដ្ឋកិច្ច ប្រយោជន៍ដើម្បីកែប្រែសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ជាបច្ច័យនាំឱ្យតំបន់តូចៗ ក៏ដូចជាប្រទេសតូចៗ មានការព្រួយបារម្ភអំពីអសន្តិសុខ ដែលមិនត្រឹមតែអសន្តិសុខជា លក្ខណៈរដ្ឋប្រជាជាតិនីមួយៗប៉ុណ្ណោះទេ គឺចំពោះតំបន់តែម្ដង ពោលគឺការធ្វើឱ្យតំបន់បែកបាក់នោះឯង។

ឯកឧត្ដមអគ្គលេខាធិការបានបញ្ជាក់ដែរថា ការកសាងសហគមន៍រឹងមាំនឹងអាចជាផ្នែកមួយនៃការទប់ទល់ឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចចំពោះរដ្ឋតូចៗ ជាក់ស្ដែង ដូចជាអាស៊ាន ជាដើម ប៉ុន្តែ វាទាមទារឱ្យមានការពង្រឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់ក្នុងការសម្របគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ថ្នាក់ជាតិ ឱ្យស្របនឹងរបៀបវារៈនៃការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការបំពេញបន្ថែមឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក និងការយកមជ្ឈភាពអាស៊ានជាស្នូល ជាជាងយកមហាអំណាចណាមួយជំនួសឱ្យមហាអំណាចមួយទៀត។ ដូច្នេះ សម្រាប់កម្ពុជា ត្រូវប្រកាន់ភ្ជាប់នូវគោលនយោបាយការបរទេសអព្យាក្រឹត អចិន្ដ្រៃយ៍ និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ។ កម្ពុជាអនុវត្ដគោលនយោបាយសន្ដិសហវិជ្ជមានជាមួយប្រទេសជិតខាង និងជាមួយបណ្ដាប្រទេសទាំងអស់ទូទាំងពិភពលោក។ កម្ពុជាប្រកាន់យកឥរិយាបថ បង្កើតមិត្ដភក្ដិឱ្យបានច្រើនជាអតិបរិមាហើយត្រូវចេះដោះស្រាយក្នុងនាមមិត្ដល្អជាមួយប្រទេសមហាអំណាចទាំងអស់ ព្រោះគោលបំណងដ៏ចម្បងរបស់កម្ពុជា គឺដើម្បីថែរក្សាសន្ដិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាពនយោបាយ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម ដើម្បីលើកកម្ពស់សេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្សជាតិ និងវិបុលភាពសេដ្ឋកិច្ចដោយឈរលើគោលការណ៍ពហុភាគីនិយមនិងបរិយាបន្ន។

សូមរំលឹកដែរថា វេទិកាគោលនយោបាយទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ស្តីពី «ទ្វេគ្រោះសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ៖ និន្នាការ ទិសដៅ និងការបំភាន់» សហការរៀបចំដោយវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងមូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិណៅអ៊ែរ ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃពុធ ១១រោច ខែអស្សុជ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ នៅនៅសាលមរតកសិល្បៈខ្មែរ អគារឥន្ទ្រទេវី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៕

  ថ្ងៃពុធ, 19 តុលា 2022 ម៉ោង 10:01 PM