រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ពិធីចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាបន្តរវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងបណ្ឌិត្យសភានៃខេត្តគ័ងស៊ី

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៣ កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបប្រតិភូបណ្ឌិត្យសភានៃខេត្តគ័ងស៊ី និងចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាបន្តជាមួយបណ្ឌិត្យសភានៃខេត្តគ័ងស៊ី។

អញ្ជើញក្នុងពិធីចុះអនុស្សរណៈនេះមានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតប្រធានវិទ្យាស្ថានទាំង៦ ព្រមទាំងមន្ត្រីរាជការមួយចំនួននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាបន្តរវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងបណ្ឌិត្យសភានៃខេត្តគ័ងស៊ីនាឱកាសនេះ បានកំណត់ទិសដៅនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័នទាំងពីរលើ៤ចំណុចគឺ៖

១- ការផ្លាស់ប្ដូរទស្សនកិច្ចរវាងថ្នាក់ដឹកនាំ និងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃស្ថាប័នទាំងពីរ

២- ការអនុវត្តគម្រោងសិក្សាស្រាវជ្រាវរួមគ្នា

៣- ការរៀបចំវេទិកា សិក្ខាសាលា និងសន្និសីទរួមគ្នា

៤- ការរៀបចំការសម្ដែងសិល្បៈ ក្នុងគោលបំណងផ្លាស់ប្ដូរការយល់ដឹងអំពីវប្បធម៌គ្នាទៅវិញទៅមក៕

នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃសុក្រ, 15 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 11:43 AM

ស្វែងយល់ពីម្ហូបខ្មែរ៖ សម្លរម្ជូរខួក្តាម Understanding on Khmer food "Khuor Kdam Food" ដោយ៖ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត អ៊ុំ ប៉ុម ជំនួយការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ម្ហូបអាហារជាធាតុមួយក្នុងចំណោមធាតុទាំងឡាយនៃប្រភេទទាំងប្រាំបួនរបស់ វប្បធម៌មាន តួនាទីទ្រទ្រង់ការរស់រានមានជីវិតរបស់មនុស្សក៏ដូចជាជាតិសាសន៍ទាំងអស់នៅលើសកលលោកយើងនេះ។ មនុស្សម្នាក់ៗចេះធ្វើម្ហូបតគ្នាពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយដោយសាររៀនពីម្ដាយផ្ទាល់ឬមួយក៏ចេះដោយការរៀនសូត្រពីសាលាតាមរយៈកម្មវិធីសិក្សាវិជ្ជាមេផ្ទះ (Art ménager) ដែលក្នុងនោះមានរៀនលម្អិតពីវិជ្ជាធ្វើម្ហូប។ ទាក់ទងនឹងម្ហូបអាហារនេះដែរបើគេពិចារណាទៅតាម សីលធម៌របស់នរវិទ្យាមុខវិជ្ជានេះបានអប់រំប្រកបដោយគុណធម៌យ៉ាងនេះថាគ្មានម្ហូបអាហាររបស់ជាតិសាសន៍ណាមួយដែលអន់ថយឬថ្ដុំថ្កើងជាងជាតិសាសន៍ណាមួយផ្សេងទៀតនោះឡើយ មានន័យថា ជាតិសាសន៍នីមួយៗត្រូវដាក់កាយដាក់ចិត្តសិក្សាស្វែងយល់ពីគ្នាភ្លក្សរសជាតិម្ហូបអាហារគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយក្តីសោមនស្សរីករាយ គោរពស្រឡាញ់វប្បធម៌ម្ហូបផងគ្នាឲ្យតម្លៃខ្ពស់ ដោយមិនរើសអើង ឬបង្កជាជម្លោះរាលដាលធំព្រោះតែរឿងម្ហូបអាហារហូបចុកខុសគ្នានោះឡើយ។ ដោយឡែកផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហាម្ហូបនេះដែរក្នុងឋានៈជាជាតិសាសន៍មួយនៅលើសាកលលោកខ្មែរយើងក៏មានម្ហូបអាហារសម្រាប់សម្គាល់អត្តសញ្ញាណជាតិសាសន៍របស់ខ្លួនដែរ ហើយដែលក្នុងឱកាសនេះខ្ញុំសូមលើកយកនូវសម្លដ៏សាមញ្ញមួយមុខដែលគេនិយមហូបចុកនៅឯជនបទស្រែចម្ការរបស់យើងបច្ចុប្បន្ននោះគឺ "សម្លខួក្តាម" យកមកបង្ហាញជូន។ តើសម្លមួយប្រភេទនេះមានវិធីធ្វើនិងគ្រឿងផ្សំអ្វីខ្លះ? ហេតុអ្វីបានជាគេដាក់ឈ្មោះថាសម្លម្ជូរខួក្តាម? សូមអញ្ជើញតាមដាននិងភ្លក្សរសជាតិក្នុងអារម្មណ៍ជាមួយនឹងរូបខ្ញុំជាអ្នករៀបរៀងអត្ថបទនេះដូចតទៅ៖

សំណួរសួរថាហេតុអ្វីបានជាគេដាក់ឈ្មោះថាសម្លម្ជូរ "ខួក្តាម" យ៉ាងដូច្នេះ? តើគេយកខួក្តាមពិតប្រាកដមកធ្វើសម្លនេះឬមួយយ៉ាងណា? ប៉ុន្តែមកទាស់ត្រង់គេសរសេរពាក្យខួ គ្មាន"រ" ខាងចុង។ តាមពិតទៅសម្ល "ខួក្តាម" ជាឈ្មោះសម្លដែលគេផ្សំឡើងជាសំខាន់ពីសាច់ក្តាមដោយគេយកក្តាមមកបកស្នូកនិងសន្ទះទ្រូងចេញលាងទឹកឱ្យស្អាតរួចហើយបុកឱ្យល្អិតលាយជាមួយទឹក ហើយពូតយកទឹកសាច់ក្តាម នោះមកស្លផ្សែផ្សំនិងគ្រឿងផ្សំដទៃទៀតឲ្យកើតចេញជាសម្លបរិភោគប្រកបដោយរសជាតិនិងពេញនិយមរបស់ខ្មែរយើងតែប៉ុណ្ណោះ។ យើងក៏អាចចោទសួរជាបន្តទៀតថាតើសម្លនេះមានគ្រឿងផ្សំប៉ុន្មានមុខ? ហើយមានវិធីធ្វើយ៉ាងណាដែរ? 

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=9

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 03:49 PM

មូលដ្ឋាននៃចិត្ដវិទ្យាព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយ៖ បណ្ឌិត សូ សុធីរមន្ត្រីស្រាវជ្រាវនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ទោះបីជាមុខវិជ្ជាចិត្ដវិទ្យា ត្រូវបានគេអភិវឌ្ឍបានល្អប្រសើរជាវិទ្យាសាស្ដ្របែបសង្កេតពិសោធ នៅក្នុងប្រទេសលោកខាងលិច នាពេលបច្ចុប្បន្នក៏ដោយ ក៏ចិត្ដវិទូតិចតួចបំផុតបានសិក្សាដោយសង្ខេបផ្នែកទស្ស នវិជ្ជា និងសាសនាពួកលោកខាងកើត។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ការវិភាគបាតុភូតចិត្ដ តាមវចនៈ(Discourses)របស់ព្រះពុទ្ធ ផ្ដល់ការយល់ដឹងប្រកបដោយអត្ថន័យនូវធម្មជាតិរបស់ញាណ (Consciousness) និងចិត្ដវិទ្យានៃអាកប្បកិរិយាមនុស្ស។ តាមពិតទៅ Robert H. Thouless ចិត្ដវិទូនៅសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge បានអធិប្បាយតាមបែបដោយឡែកទៅលើភាពពាក់ព័ន្ធនៃការ ឆ្លុះបញ្ចាំង តាមចិត្ដសាស្ដ្រ ទៅលើព្រះពុទ្ធថា ជាង២៥ស.វ.មកហើយ នៅតាមឈូងសមុទ្រ យើងហាក់ដូចជាឮសំឡេងព្រះពុទ្ធ ដែលជាការបញ្ជាក់បង្ហាញនូវចិត្ដសម័យទំនើបដ៏សំខាន់ ។

ទោះបីជាវចនៈរបស់ព្រះពុទ្ធ មានពោរពេញទៅដោយការប្រើប្រាស់វាក្យសព្ទចិត្ដវិទ្យា (Psychological terminology) ព្រមទាំងការវិភាគបែបចិត្ដសាស្ដ្រក៏ដោយ ក៏ទិដ្ឋ ភាពនៃលទ្ធិនេះ មិនសូវមានគេយកចិត្ដទុក ដាក់ទេ លើកលែងតែស្នាដៃដែលបានត្រួសត្រាយដោយ Mrs. C. R. S. Rhys Davis ។ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះចិត្ដវិទូលោកខាងលិចម្នាក់ ដែលបានសិក្សាចិត្ដវិទ្យាបរិនិព្វាន បាននិយាយថា៖

អ្នកណាម្នាក់ ដែលមានចំណេះដឹងច្រើនខាងចិត្ដវិទ្យា និងប្រវត្ដិរបស់វា ហើយបានចេះអានភាសាបាលី ប្រាកដជាបានរកឃើញការពិត ដែលថា វាក្យសព្ទចិត្ដវិទ្យា ដែលសម្បូរនៅក្នុងផ្នែកនេះ មានច្រើនជាងអក្សរសាស្ដ្រសម័យបុរាណនៃសាសនាដទៃ និងទទួលបានចំណេះដឹងផ្សេងទៀត ដើម្បីវិភាគ និងពន្យល់ច្រើនជាងសាសនាផ្សេងទៀត ។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 03:27 PM

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ ជ្រើសរើសមុខជំនាញត្រូវផ្ដោតលើគោលការណ៍ “រៀនចប់ហើយត្រូវចេះ អាចបង្កើតការងារ និងបន្សល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះបាន”

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «ការជ្រើសរើសមុខជំនាញនៅថ្នាក់ឧត្ដមសិក្សា និងក្រោយឧត្ដមសិក្សា» នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ត្រូវសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមុខជំនាញបន្តការសិក្សា ដោយផ្ដោតលើគោលការណ៍ “រៀនចប់ហើយត្រូវចេះ អាចបង្កើតការងារ និងបន្សល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះបាន”។

ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលដែលរៀបចំឡើងដើម្បីតម្រង់ទិសសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា ក្រោយការប្រឡងសញ្ជាបត្រទុតិយភូមិ(បាក់ឌុប) នាឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានក្រើនរំឭកដល់យុវជន ត្រូវពិចារណាឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយមុននឹងសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមុខជំនាញដើម្បីឈានទៅចាប់យកឱកាសការងារនាពេលខាងមុខនេះ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានផ្ដល់អនុសាសន៍ ដល់យុវជនពិចារណាក្នុងការចាប់យកមុខជំនាញណាមួយក្នុងចំណោមមុខជំនាញទាំង៣កម្រិត ដែលរួមមាន បឋមជំនាញ មធ្យមជំនាញ និងឧត្ដមជំនាញដែលសំដៅទៅលើការសិក្សាថ្នាក់ឧត្ដមសិក្សា និងក្រោយឧត្ដមសិក្សា ដើម្បីឆ្ពោះទៅប្រកបដោយមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃនាពេលអនាគត។

ក្រៅពីនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ក៏បានជំរុញឱ្យយុវជនសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមុខជំនាញដែលត្រូវសិក្សា ដោយផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើទេពកោសល្ល ជាជាងតម្រូវការទីផ្សារ និងការសម្រេចចិត្តតាមគ្រួសារ ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពនិងទេពកោសល្លដែលខ្លួនមាន ព្រមទាំងឈានទៅបង្កើតការងារសម្រាប់ខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃនៅក្នុងសង្គមថែមទៀតផង៕

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 03:07 PM

ប្រសិទ្ធភាពនៃការសិក្សារបស់សិស្ស ដោយ៖ បណ្ឌិត សូ សុធីរ- នាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម

តើអាកាសធាតុ មានលក្ខណៈយ៉ាងដូចម្ដេច នៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនាកាលពីឆ្នាំទៅ? អ្នកដឹងតែម្ដងគត់។ ចិត្ដវិទូ នៅតែមិនទាន់ប្រាកដនៅឡើយទេថា តើយើងចងចាំដូចម្ដេច និងហេតុអ្វីបានជាយើងភ្លេច។ ប៉ុន្ដែ គេនៅ តែជឿថា លំនាំនៃការចងចាំ ពាក់ព័ន្ធនឹងព័ត៌មាន ឆ្លងកាត់ពី លំនឹកខ្លីរបស់យើង ទៅជាលំនឹកវែង។ ព័ត៌មាន អាចត្រូវបានរក្សាទុកក្នុងលំនឹកខ្លី តែពីរ ឬបីវិនាទីប៉ុណ្ណោះ។ លំនឹកវែង អាចរក្សាទុកព័ត៌មាន រហូតដល់មួយជីវិត ប៉ុន្ដែ ស្ទើរតែគ្រប់អ្វីៗទាំងអស់ ដែលបានឆ្លងកាត់ខួរក្បាលយើង ត្រូវភ្លេចភ្លាមៗដែរ។

សូមអានខ្លឹមសារបន្ថែម និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀត តាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 10:50 AM

លទ្ធផលជាយុទ្ធសាស្ត្រ នៃដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ របស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម

ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការលើកទី១ រយៈពេលពីរថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី១១ដល់១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ទៅកាន់ សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម និងជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន​ ក្រោយពេលឡើងកាន់តំណែង ជា នាយករដ្ឋមន្ត្រី របស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរយពេលជាង៣ខែកន្លងទៅ ក្នុងគោលដៅចម្បង ដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកចំណងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងកិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដែលមាន អាយុកាល៥៦ឆ្នាំ ដោយឈរលើស្មារតី “ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងស្ថិរភាពយូរអង្វែង» និងក៏ដើម្បីជំរុញដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិ​យោគរវាង ប្រទេសទាំងពីរ ឱ្យកាន់តែមានសន្ទុះខ្លាំងក្លាបន្ថែមទៀត ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដំណាក់កាល ទី១ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សំដៅជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមចក្ខុវិស័យ២០៣០ និង២០៥០ របស់កម្ពុជា។

​ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការលើកទី១ របស់សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម បានសម្រេចលទ្ធផល យ៉ាងធំធេង ទាំងលើ ទិដ្ឋភាពនយោបាយការទូត និងលើទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគ និងពាណិជ្ជកម្ម រវាងប្រទេសទាំង ពីរ។ ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរ បានបញ្ជាក់ជំហរបន្តនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលសាងឡើង ដោយ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ព្រមទាំងពង្រឹង ពង្រីក និងពូនជ្រំមិត្តភាពនេះ ឱ្យកាន់តែរីកលូតលាស់ថែមទៀត ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងល្អ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក រវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ ក៏ដូចជា ផលប្រយោជន៍ក្នុងតំបន់ និងអន្ដរជាតិ។

​លើទិដ្ឋភាពនយោបាយ និងការទូត៖ ភាគីវៀតណាម បានបង្ហាញពីសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់ថា ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី កម្ពុជា-វៀតណាម នឹងកាន់តែ រីកចម្រើនរឹងមាំ ស្របតាមស្មារតី នៃភាពជាអ្នក ជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងស្ថិរភាពយូរអង្វែង និងបាន បង្ហាញការជឿជាក់ថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ សម្តេចធិបតី កម្ពុជានឹងកាន់តែអភិវឌ្ឍន៍ខ្លាំងក្លា ទៅមុខ បន្ថែមទៀត ឆ្ពោះទៅសម្រេចចក្ខុវិស័យ ឆ្នាំ២០៣០ ក្លាយជាប្រទេសដែលមាន ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ និងជាប្រទេសមាន ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។

សម្រាប់កម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត គោលនយោបាយការបរទេស របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅតែបន្តឈរលើនិរន្តរភាព និងសង្គតិភាព ហើយទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម ក៏នឹងបន្តពូនជ្រំចំណង មិត្តភាព និងពង្រឹងនិងពង្រីក កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងស្ថាប័ន គ្រប់កម្រិត ទាំងក្នុងអង្គនីតិប្បញ្ញត្តិ និងអង្គនីតិប្រតិបត្តិ ក៏ដូចជា ទំនាក់ទំនង រវាងប្រជាជននិងប្រជាជន សំដៅធានាបាន នូវផលប្រយោជន៍ ទៅវិញទៅមក សម្រាប់ ប្រជាជាតិទាំងពីរ។

កម្ពុជា-វៀតណាម បន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើគ្រប់វិស័យឱ្យ ទទួលបាន លទ្ធផលផ្លែផ្កា បន្ថែមទៀត ដើម្បីផលប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិ និងប្រជាជន នៃប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេស វិស័យនយោបាយ ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ សុខាភិបាល អប់រំ ការតភា្ជប់ ការពារជាតិ សន្តិសុខ ការងារខណ្ឌសីមា និងការបោះបង្គោលព្រំដែន។ បន្តគាំទ្រគ្នាទៅវិញ ទៅមកទាំងក្នុងកិច្ចការ តំបន់ និងសាកល នៅលើវេទិកាអន្តរជាតិនានា ដូចជា ក្របខណ្ឌអង្គការ សហប្រជាជាតិ អាស៊ាន និងអនុតំបន់ មេគង្គ ជាដើម។

លើទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ច និងវិនិយោគ៖ ប្រទេសកម្ពុជាដែលទើបតែទទួលបានសន្តិភាព ពេញលេញ នៅ ចុងឆ្នាំ១៩៩៨ បន្ទាប់ពីជោគជ័យនៃ «នយោបាយ ឈ្នះ-ឈ្នះ» របស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ការប្ដេជ្ញាចិត្តសម្រេចឱ្យបាននូវ “ចក្ខុវិស័យកម្ពុជា ឆ្នាំ២០៥០» ការដាក់ចេញនូវ «យុទ្ធសាស្ត្រ បញ្ចកោណ-ដំណាក់កាលទី១» និងការបន្តអនុវត្តអភិក្រម “ឆ្លុះកញ្ចក់ ងូតទឹក ដុសក្អែល ព្យាបាល និងវះកាត់» និងដោយឈរលើគោលនយោបាយកំណែទម្រង់ «កែទម្រង់គឺរស់ មិនកែទម្រង់គឺស្លាប់»។

ប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-វៀតណាម ធ្លាប់បានរួមគ្នា ទាំងការទាមទារឯករាជ្យ ការវាយផ្ដួលរំលំរបប ខ្មែរក្រហម ការស្តារនិងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ទាំងក្នុង តំបន់ និងអន្តរជាតិ ដូច្នេះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងវិនិយោគ រវាងកម្ពុជានិងវៀតណាម ពិតជាមាន សារសំខាន់ណាស់ក្នុង ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ សម្ដេចធិបតី បានលើកទឹកចិត្តក្រុមហ៊ុន វៀតណាម ពង្រីកការវិនិយោគថ្មីៗបន្ថែមទៀត ខណៈកម្ពុជាបាននឹងកំពុងផ្តល់ នូវបរិយាកាស វិនិយោគ យ៉ាងអំណោយផល ជាពិសេសតាម រយៈច្បាប់វិនិយោគថ្មីរបស់កម្ពុជា។

ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ឯកសារសំខាន់ៗចំនួន៣ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា រវាងស្ថាប័នរដ្ឋនិងរដ្ឋ នៃប្រទេសទាំងពីរ រួមមាន៖ ទី១- អនុស្សរណៈនៃ ការយោគយល់គ្នាស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើវិស័យ វិទ្យាសាស្រ្តបច្ចេកវិទ្យា និង​នវានុវត្តន៍ រវាងក្រសួង ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ និងក្រសួងវិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេក​វិទ្យាវៀតណាម ទី២- អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងវិទ្យាស្ថាន ជាតិការទូត និងទំនាក់​ទំនង អន្តរជាតិ និងបណ្ឌិត្យសភាការទូត វៀតណាម និងទី៣- អនុស្សរណៈនៃ ការយោគយល់គ្នា រវាងសភា ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងសភា ពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម។ សម្រាប់់វិស័យឯកជន គឺបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង បើកជើងហោះហើរត្រង់ពីក្រុង ហាណូយ ប្រទេស​វៀត​ណាម មកកាន់ក្រុង សៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា។ គឺក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Vietjet របស់វៀតណាម នឹងបើកដំណើរការជើង ហោះហើរត្រង់ ពីរដ្ឋធានីហាណូយមកកាន់ខេត្តសៀមរាប ចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ នេះតទៅ។ ដែលនេះគឺជាការតភ្ជាប់ ដ៏សំខាន់ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ដើម្បីជួយទៅដល់ការផ្លាស់ប្តូរអ្នកទេសចរទៅវិញទៅមក រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ប្រទេសកម្ពុជា បានផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តឱ្យក្រុមហ៊ុនពិនិត្យលទ្ធភាព ពង្រីកគោលដៅ នៃការហោះហើរត្រង់ ពីទីក្រុង ដាណាំង មកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ក៏ដូចជាការពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃកិច្ចសហការជាមួយបណ្តាក្រសួង-ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធ របស់កម្ពុជា ក្នុងការរៀបចំកញ្ចប់សេវាកម្មទេសចរណ៍ ដើម្បីជំរុញការធ្វើដំណើររបស់ អ្នកទេសចរ វៀតណាម តាមរយៈក្រុមហ៊ុន Vietjet Air មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាឱ្យបានកាន់តែច្រើន។

ដូច្នេះដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ សម្ដេចធិបតី ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ជាការបង្ហាញ ពីការធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត នូវទំនាក់ទំនងដ៏យូរអង្វែងរវាងប្រទេសតាំងពីរ និង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ទាំងលើទិដ្ឋភាពនយោបាយ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមវប្បធម៌ ដោយបន្តពូនជ្រុំតាមរយៈ រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាល ថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ប្រជាជន យុវជន ដោយឈរលើស្មារតី “ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងស្ថិរភាពយូរអង្វែង» រវាងប្រទេសទាំងពី កម្ពុជា-វៀតណាម ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក សម្រាប់ប្រជាជននៃប្រជាជាតិទាំងពីរ និងដើម្បីធ្វើការបោះជំហានជាបណ្តើរៗ ដោយស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រ បញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១ សំដៅជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ឱ្យសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យឆ្នាំ២០៣០ និង២០៥០ របស់កម្ពុជា។

——-

ដោយ លោក អ៊ុច លាង៖ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនង​​​អន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

RAC Media 

  ថ្ងៃពុធ, 13 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 09:13 PM

​ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការ របស់សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម នឹងនាំមកនូវ ផលប្រយោជន៍ដ៏ធំធេងសម្រាប់ប្រជាជន

ចាប់ពីថ្ងៃទី ១១-១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នឹងអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ នៅសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយម វៀតណាម តបតាមការអញ្ជើញរបស់ ឯកឧត្តម ផាម មិញ ជិញ (PHAM Minh Chinh) នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃ សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម។ នេះជាដំណើទស្សនកិច្ចទៅក្រៅប្រទេសផ្លូវការទីពីរ ចាប់តាំងពី សម្ដេច ឡើងកាន់តំណែង ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីចុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ។

ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅកាន់ សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម លើកនេះ គឺជាដំណើរ ទស្សនកិច្ចដែលមានអត្ថន័យដ៏ឧដុងឧត្តមបំផុត ក្នុងការបន្តពង្រឹងនិងពង្រីចំណងទំនាក់ទំនងល្អ រវាង ប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងស្តារតីនៃ «ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងស្ថិរភាពយូរអង្វែង» ដែលបានបន្តពូនជ្រុំជាបន្តបន្ទាប់ ទោះបីជា ពេលនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានផ្លាស់ប្តូរប្រមុខដឹកនាំទៅឱ្យអ្នកជំនាន់ថ្មីក៏ដោយ។

នេះបានសរបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ ចាប់តាំងពីមុនពេល មានដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការនេះ។ ក្នុងជំនួបទទួលទាន អាហារពេលព្រឹក និងដែលជាការបន្តប្រពៃណី របស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេស ទាំងបី តែងបានអនុវត្តកន្លងមក តាំងពីអាណត្តិមុនៗរបស់ សម្តេចតោជោ ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង ជាប្រធានគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅមុនពេលបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលធំៗនៅក្នុងតំបន់ នាព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នៅរដ្ឋធានីហ្សាការតា នៃសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី ជាមួយ ឯកឧត្តម ផាម មីញជីញ (Pham Minh Chính) នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម និងឯកឧត្តម សនសៃ ស៊ីផាន់ដន (Sonexay Siphandone) នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាមានិតឡាវ។ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងបី បានពិភាក្សា និងបានឯកភាពជាគោការណ៍ រួមមាន៖ ទី១- បន្តរក្សាប្រពៃណីនៃការជួបទទួលទានអាហារពេលព្រឹក និងពិភាក្សាការងារត្រីភាគី នៅមុនពេលបើក កិច្ចប្រជុំកំពូលធំៗក្នុងតំបន់ ដែលតែងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់ប្រទេសទាំងបី។ ទី២- បន្ត ដោះស្រាយជាមួយគ្នា និងជំរុញសម្រេចឱ្យបាននូវលទ្ធផលចំពោះបញ្ហាដែលនៅ សេសសល់ទាំងឡាយ។ ទី៣- បន្តអនុវត្តន៍យន្តការនៃការកំណត់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងបី ដើម្បីបញ្ចប់ទាំងស្រុង នាពេលឆាប់ៗ ខាងមុខ។ ទី៤- បន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងបី ទាំងក្នុងទិដ្ឋភាពសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច សន្តិសុខ ការផ្សារភ្ជាប់រវាងប្រជាជន និង ប្រជាជន វប្បធម៌ និងប្រពៃណី។ ទី៥- ជំរុញបន្ថែមនូវទំនាក់ទំនង និង ការផ្សារភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងបី លើគ្រប់មធ្យោបាយ រួមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជា ស្ពាន ផ្លូវ ផ្លូវដែក និងកំពង់ផែ ខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងទេសចរណ៍។ ឯកឧត្តម នាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ ក៏បានអញ្ជើញ សម្តេច ធិបតី ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ ទៅកាន់ប្រទេសឡាវនាឆ្នាំ២០២៤ខាងមុខ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម គាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេសចរណ៍ត្រីភាគី ប្រទេសបី គោលដៅតែមួយ (Three Countries One Destination) ក៏ដូចជាគម្រោងនៃការតភ្ជាប់ផ្លូវ ល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត និងបាវិត-ហូជីមិញ និងការតភ្ជាប់ផ្លូវដែក។

ក្នុងជំនួបរវាងសម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាមួយ ​ឯកឧត្តម វ៉ វ៉ាន់ធឿង (Vo Van Thuong) ប្រធានរដ្ឋវៀតណាម នាព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី១៨ ខែ​តុលា ឆ្នាំ២០២៣ នៅរដ្ឋធានីប៉េកាំង ប្រទេសចិន ក្នុងវេទិកា «ខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ» លើកទី៣។ សម្តេចធិបតី បានស្នើទៅ​ប្រមុខ​រដ្ឋវៀតណាម ឱ្យពន្លឿនកិច្ចព្រមព្រៀង នានា ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យមានការ​តភ្ជាប់គ្នារវាងផ្លូវ​ល្បឿនលឿនរបស់កម្ពុជា (ភ្នំពេញ-បាវិត) ជាមួយផ្លូវ ល្បឿនលឿនរបស់វៀតណាម (ម៉ុក​បាយ-ហូជីមិញ) ដើម្បីសម្រួលការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍។ ឯកឧត្តម វ៉ វ៉ាន់ធឿង បានអបអរសាទរ សម្តេចធិបតី ទទួលបានការ​គាំទ្រឱ្យដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល នីតិកាល ថ្មី។ ​ឯកឧត្តម ប្រមុខរដ្ឋវៀតណាម បានសម្តែងសុទិដ្ឋិ​និយម​ថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាអនុវត្តដោយ​ជោគជ័យរាល់គោលនយោបាយនានា ដែលបានដាក់ចេញទាំង ក្នុងក្របខណ្ឌ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ។​ ឯកឧត្តម ក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ប្រទេសវៀតណាម នៅតែរក្សាចំណង មិត្តភាព និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយកម្ពុជា ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមសម្រាប់ជាតិ និង​ប្រជាជន ទាំងពីរ។ សម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានកត់សម្គាល់ដោយក្តីរីករាយចំពោះការរីកចម្រើន​នៃទំនាក់​ទំនងលើគ្រប់វិស័យ រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងនោះទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី និងចំនួនភ្ញៀវទេសចរ​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ក៏មានការកើនឡើងជាលំដាប់ ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យការពារជាតិ និង ការបណ្តុះបណ្តាល ធនធាន មនុស្ស ក៏មានភាពសកម្មជិតស្និទ្ធផងដែរ។ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានរដ្ឋវៀតណាម បានវាយតម្លៃខ្ពស់​ចំពោះ​វឌ្ឍន​ភាពរីកចម្រើននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី លើគ្រប់វិស័យ ជាពិសេស វិស័យការពារជាតិ សន្តិសុខ ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ អប់រំ ទេសចរណ៍ និងការផ្លាស់​ប្តូរ​រវាងប្រជាជន និង ប្រជាជន។

ក្នុងជំនួបរវាង សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាមួយ ឯកឧត្តម ផាម មីញជីញ (Pham Minh Chinh) នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយម វៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងឱកាសនៃការចូលរួមក្នុង “កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ” នៅទីក្រុងរីយ៉ាដ ព្រះរាជាណាចក្រអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ឯកឧត្តម នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ក៏បានថ្លែងកោតសរសើរថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ សម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងរយៈកាល កន្លងមកនេះ ប្រទេសកម្ពុជាមានលំនឹងស្ថិរភាព និងវឌ្ឍនភាពរីកចម្រើន លើគ្រប់វិស័យ គួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ឯកឧត្តម ផាម មីញជីញ បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា ប្រទេសវៀតណាមកំពុងតែរៀបចំចាំទទួល ដំណើរអញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ សម្តេចធិបតី ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម នាពេលឆាប់ៗ ខាងមុខនេះ។ ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរបានឯកភាព វាយ តម្លៃខ្ពស់ចំពោះវឌ្ឍនភាព និងរីកចម្រើននៃ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី លើគ្រប់វិស័យ និងគ្រប់កម្រិត ជាពិសេស ឯកឧត្តម នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម បានបញ្ជាក់អំពីការគាំទ្រលើគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ សម្តេចធិបតី ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ទេសចរណ៍ត្រីភាគី កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម “ប្រទេសបី គោលដៅតែមួយ (Three Countries One Destination) ក៏ដូចជាគម្រោងនៃការតភ្ជាប់ ផ្លូវល្បឿនលឿន ភ្នំពេញ-បាវិត និងបាវិត-ហូជីមិញ និងការ តភ្ជាប់ផ្លូវដែក ។ ក្រៅពីនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរ ក៏បានឯកភាព ពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀត ដូចជា វិស័យ ការពារជាតិ សន្តិសុខ និងការអនុវត្តច្បាប់ ជាដើម ។

ក្នុងជំនួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារនាព្រឹកថ្ងៃ​ទី​១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ពីសំណាក់ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវិសាមញ្ញនិងពេញសមត្ថភាពសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម ប្រចាំ​ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា សម្តេចធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសម្តែងការ​ស្វាគមន៍ចំពោះវត្តមានរបស់ ឯកឧត្តម ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ដែលជាឱកាសដើម្បីពិភាក្សាអំពី ការបន្តពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលមានទំនាក់ទំនងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ឯកឧត្តម ឯកអគ្គរដ្ឋទូត បានសម្តែងភាពសប្បាយរីករាយចំពោះ ទំនាក់ទំនង​ទ្វេភាគី​កម្ពុជា​-វៀតណាម ដែលមានការរីកចម្រើនលូតលាស់ជាលំដាប់លើគ្រប់វិស័យ ហើយ រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម បេ្តជ្ញាពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានា ដែលមានស្រាប់នៅគ្រប់កម្រិត ជា​ពិ​សេស​​វិស័យពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ ការពារជាតិ និងសន្តិសុខ ក៏ដូចជានឹងបន្តសម្លឹង​មើលវិស័យសក្តានុពល ថ្មីៗបន្ថែមទៀត។

យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន របស់ករសួងការបរទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូនេះ បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងដំណើតទស្សនិច្ចនេះ សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និង ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រី ផាម មិញ ជិញ នឹងជួបប្រជុំទ្វេភាគី ក្នុងគោលបំណងបន្តពង្រឹង និងពង្រីក បន្ថែមទៀតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យជាច្រើន រួមមាន អប់រំ ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ការតភ្ជាប់ ទេសចរណ៏ វប្បធម៌ សន្តិសុខ ការពារជាតិ និងកិច្ចការព្រំដែន ជាដើម។ បញ្ហាអនុតំបន់ តំបន់ និងអន្តរជាតិដែលជាចំណាប់អារម្មណ៍ និងក្តីបារម្ភរួម ក៏នឹងត្រូវលើកយកមក ពិភាក្សាផងដែរ។ នាយក រដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរ នឹងធ្វើជាសាក្សីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខា លើឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀង មួយចំនួន និងធ្វើជា សហអធិបតីក្នុងវេទិកាកម្ពុជា-វៀតណាមស្ដីពី ការជំរុញពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ។ សម្ដេចធិបតី ក៏នឹងអញ្ជើញចូលជួបសម្តែងការគួរសមដាច់ដោយឡែកជាមួយ ឯកឧត្តម ង្វៀន ហ្វ៊ីចុង (NGUYEN Phu Trong) អគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនីស្ត វៀតណាម ឯកឧត្តម វ៉ វ៉ាន់ធឿង (Vo Van Thuong) ប្រធានរដ្ឋវៀតណាម និងឯកឧត្តម វឿង ឌិញហ្វេ (VUONG Dinh Hue) ប្រធានរដ្ឋសភាវៀតណាម។ សម្ដេចធិបតី នឹងអនុញ្ញាតជូន លោកជំទាវ ង្វៀន ធីថាញ់ (NGUYEN Thi Thanh) ប្រធានសមាគមមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជា ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ សម្ព័ន្ធយុវជនកុម្មុយនីស្ត ហូជីមិញ ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារផងដែរ។ សម្ដេចធិបតី នឹងថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះ ស្ដីពីគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និង ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម នៅសាកលវិទ្យាល័យ ពាណិជ្ជកម្មអន្ដរជាតិ នៅទី ក្រុងហាណូយ។

ដូច្នេះដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ សម្ដេចធិបតី ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម នាពេលខាងមុខ នឹងបង្ហាញពីការធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត នូវទំនាក់ទំនងដ៏យូរអង្វែងរវាងប្រទេសតាំងពីរ និង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ទាំងលើទិដ្ឋភាពនយោបាយ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមវប្បធម៌ ដោយបន្តពូនជ្រុំតាមរយៈ រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាល ថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ប្រជាជន យុវជន ដោយឈរលើស្មារតី “ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងស្ថិរភាពយូរអង្វែង» រវាងប្រទេសទាំងពី កម្ពុជា-វៀតណាម ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក សម្រាប់ប្រជាជននៃប្រជាជាតិទាំងពីរ និងដើម្បីធ្វើការបោះជំហានជាបណ្តើរៗ ដោយស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រ បញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១ ដែលយក មនុស្ស ជាអាទិភាពទី១ និង ផ្លូវ ទឹក ភ្លើង និង បច្ចេកវិទ្យា ជាអាទិភាពបន្តបន្ទាប់ សំដៅជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមចក្ខុវិស័យ២០២៧ ២០៣០ និង២០៥០ របស់កម្ពុជា។

—-

ដោយ លោក អ៊ុច លាង៖ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនង​​​អន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

RAC Media 

  ថ្ងៃចន្ទ, 11 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 08:44 AM

ទស្សនវិជ្ជាខ្មែរអំពី អាបោធាតុ(WATER in Khmer Philosophy) ដោយ ៖ បណ្ឌិត ប៉ាន់ វុត្ថា- នាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជានៃវិទ្យាស្ថាន មនុស្សសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

ព្រះពុទ្ធបានបរិយាយអំពីលោកធាតុ៤ គឺ បឋវីធាតុ (ធាតុដី) អាបោធាតុ (ធាតុទឹក) តេជោធាតុ (ធាតុភ្លើង) វាយោធាតុ (ធាតុខ្យល់) ជាលោកធាតុដំបូង ដែលទ្រទ្រង់ការកកើតនៃភាវៈទាំងអស់នៅលើលោកយើងនេះ មានដូចជា មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ និង វត្ថុអវិញាណកៈ ទាំងអស់។ ចំណែកឯទស្សនវិទូក្រិក៖ តាលេស (Thales) អះអាងថា៖ អ្វីៗ ទាំង អស់ គឺជាទឹក។ ទឹក ជាប្រភពនៃការកកើតវត្ថុ មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ ហើយអ្វីៗទាំងអស់រលាយក្លាយជា ទឹក វិញ។ អាណាស៊ីមែន (Anaximenes) អះអាងថា ៖ ខ្យល់ ជាធាតុដើមគេបង្អស់។ អ្វីៗទាំងអស់ ក្នុងលោកកកើតពី ខ្យល់ កក រាវ ក្តៅ ត្រជាក់។ ហេរ៉ាគ្លីត (Heraclitus) អះអាងថា៖ ភ្លើង ជាបិតានៃអ្វីៗទាំងអស់។ អារីស្តូត(Aristotle) អះអាង ថា៖ អ្វីៗទាំងអស់ក្នុងលោកកកើតពី ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ដូចទស្សនៈ របស់ព្រះពុទ្ធដែរ ។

បញ្ញត្តិ ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់នៅក្នុងទស្សនវិជ្ជាខ្មែរ មិនគ្រាន់តែមានអត្ថន័យត្រឹមតែជាលោកធាតុវិទ្យាដូចក្នុងទស្សនវិជ្ជា បស្ចិមប្រទេសទេ តែវាមានអត្ថន័យបន្ថែមជាច្រើនអនេកក្នុងអស្តិរូបវិជ្ជាឬបរមត្ថវិជ្ជាទាក់ទងនឹងជំនឿសាសនាផងដែរ ទាំងក្នុងជំនឿជីវចលនិយម ទាំងក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា ទាំងក្នុងពុទ្ធសាសនា ដែលអត្ថិភាពក្នុងសង្គមខ្មែរ និងជាព្រលឹងរបស់ខ្មែរ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងអត្ថបទដែលត្រូវធ្វើអភិប្រាយនេះ ខ្ញុំសូមលើកយកតែអាបោធាតុ (ទឹក) តែមួយទេយកមកធ្វើជាបទឧទ្ទេស រីឯលោកធាតុ ផ្សេងៗទៀតនឹងសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅពេលក្រោយ។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត ឬមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃចន្ទ, 04 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 03:36 PM

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ផ្នែកនយោបាយនិងសន្តិសុខ កម្ពុជា-ចិន

ប្រទេសចិនបានបញ្ជាក់ជាថ្មី ពីការបន្តគាំទ្រការដឹកនាំរបស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្រោយរយៈពេល ៣ខែ នៃការចេញដំណើររបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដើម្បីធានានូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងនាំមកនូវផ្លែផ្កាសម្រាប់ប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជា។

ជំហរនេះបានស្តែងចេញ ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងាររវាង សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាមួយលោកស្រី ស៊ិន យៀក យៀក (Shen Yueyue) អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសភាប្រឹក្សានយោបាយប្រជាជនចិន (CPPCC) នៅវិមាន៧មករា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ។ សម្តេចតេជោ ប្រធានគណៈបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះតួនាទីដ៏សំខាន់របស់ប្រទេសចិនក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលចូលរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹងឯករាជ្យភាពរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីមកកាន់កម្ពុជា គឺដើម្បីជំរុញការអនុវត្ត កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាក់ស្តែងបន្ថែមទៀត ក្នុងការកសាងសហគមន៍ជោគវាសនារួម កម្ពុជា-ចិន ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ កម្រិតខ្ពស់ និងស្តង់ដារខ្ពស់ក្នុងយុគសម័យថ្មី ដោយធ្វើការបន្ស៊ីគ្នា រវាងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ “ឆកោណត្បូងពេជ្រ” រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន ដែលបាន បង្កើតឡើង កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយនឹងវិស័យអាទិភាព ចំនួនប្រាំមួយ គឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ នយោបាយ សមត្ថភាពផលិតកម្ម កសិកម្ម ថាមពល សន្តិសុខ និងការផ្លាស់ប្តូរពីប្រជាជនទៅប្រជាជន ជាមួយយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១របស់កម្ពុជា និងបានជួយលើកកម្ពស់ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន ឱ្យឡើងដល់កម្រិតថ្មី ដោយបានប្តេជ្ញាចិត្តបន្តគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍន៍។

ដើម្បីទទួលបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍន៍ រាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា ត្រូវការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀតពីដៃគូទាំងអស់ ទាំងទ្វេភាគីនិងពហុភាគី ទាំងនៅក្នុង តំបន់ និងជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវចក្ខុវិស័យរបស់ខ្លួន។ ជាពិសេសតាមរយៈ គំនិត ផ្តួចផ្តើមទាំង៤ (គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់និងផ្លូវ គំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍សកល គំនិតផ្តួចផ្តើមសន្តិសុខ សកល និងគំនិតផ្តួចផ្តើមអរិយធម៌សកល) របស់ប្រទេសចិន ក៏ដូចជា BRICS អង្គការ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ LMC RCEP និង CCFTA ដែលបានចាក់ប្ញសយ៉ាងរឹងមាំ និងបង្កើតជា ផ្លែផ្កា ហើយបាននាំមកនូវសន្តិភាព វិបុលភាព ស្ថិរភាព និងបង្កើតផលប្រយោជន៍ សំខាន់ៗសម្រាប់ ប្រជាជន។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ កម្ពុជាក៏បាននិងកំពុងពង្រីកទីផ្សារនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗទៀតក្នុងតំបន់ ជាពិសេសទៅកាន់ប្រទេសអាស៊ាន+៣ (ចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង) ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងអារ៉ាប់រួម ដែលមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីជាមួយគ្នាស្រាប់ ក៏ដូចជាប្រទេសនានាផ្សេងទៀតផងដែរ។ ទាំងនេះក៏ដើម្បីកាត់បន្ថយបន្តិចម្តងៗនូវការពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងលើទីផ្សារសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងអឺរ៉ុប។

ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន ត្រូវបានពូនជ្រុំដោយយកចិត្តទុកដាក់ ពីសំណាក់ ថ្នាក់ ដឹកនាំជំនាន់ក្រោយៗ នៃប្រទេសទាំងពីរ និងកំពុងបន្តរីកចំរើនកាន់តែរឹងមាំឥតឈប់ឈរ ថែមទៀត ក្នុងរយៈពេល៦៥ឆ្នាំនេះ ចាប់តាំងពីការ បង្កើតទំនាក់ទំនងការទូត។ ទោះបីជាស្ថានភាព អន្តរជាតិ ប្រែប្រួលយ៉ាងណា ក៏ភាគីទាំងពីរ នៅតែអភិវឌ្ឍ ឥតឈប់ឈរនូវទំនាក់ទំនងមិត្តភាពយូរអង្វែង របស់ខ្លួន និងធ្វើឱ្យ ស៊ីជម្រៅនូវ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក ក្នុងគោលបំណងលើក កម្ពស់ការ កសាងសហគមន៍វាសនារួម កម្ពុជា-ចិន ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ កម្រិតខ្ពស់ និងស្តង់ដារ ខ្ពស់ ក្នុងយុគសម័យថ្មី ដើម្បីជាការបង្ហាញអំពីសហគមន៍វាសនា រួមសម្រាប់ មនុស្សជាតិ និងការវាយ តម្លៃខ្ពស់ ចំពោះសមិទ្ធផលនៃព្រឹត្តិការណ៍ “ឆ្នាំមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន” ដើម្បី អបអរសាទរខួប អនុស្សាវរីយ៍ លើកទី៦៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូត និងនៅតែមានឆន្ទៈបន្តទំនាក់ទំនង មិត្តភាព ជាប្រពៃណី តាមរយៈ ថ្នាក់ដឹកនាំជំនាន់ ក្រោយៗ។

ចិនគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យ ភាពជាតិ សន្តិសុខ និងប្រយោជន៍នៃការអភិវឌ្ឍ ខណៈបញ្ជាក់ពីការប្រឆាំងដាច់ខាត ចំពោះ ការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។

កម្ពុជាបញ្ជាក់ជាថ្មីអំពីការប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវ គោលនយោបាយចិនតែមួយ ដែល រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន គឺជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់តែមួយគត់ តំណាងឱ្យ ប្រទេសចិន ទាំងមូល ហើយតែវ៉ាន់គឺជាផ្នែកមួយមិនអាចកាត់ផ្តាច់ចេញពីទឹកដី និងជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុង របស់ចិន ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសឡើយ។ កម្ពុជាប្រឆាំងនឹងការប៉ុនប៉ង នានាក្នុង ការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន ឬរារាំង ឬទប់ទល់នឹងប្រទេសចិន ក្រោមឧបាយកល យកបញ្ហា តៃវ៉ាន់ជាលេស ឬសកម្មភាពបំបែកខ្លួនតាមទម្រង់ណាមួយដើម្បីទាមទារ “ឯករាជ្យភាព តៃវ៉ាន់»។ កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវកិច្ចប្រឹងប្រែងនានារបស់ចិន ដើម្បីសម្រេចបាននូវការបង្រួប បង្រួមជាតិ និងមិនបង្កើតទំនាក់ទំនងផ្លូវការជាមួយតៃវ៉ាន់ ទោះក្នុងទម្រង់ណាមួយក៏ដោយ។

ចិននិងកម្ពុជាប្រឆាំងដាច់ខាត ចំពោះការធ្វើនយោបាយលើបញ្ហាសិទ្ធមនុស្ស ការអនុវត្តស្តង់ដារ ពីរ និងការជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃ ក្រោមហេតុផលសិទ្ធ មនុស្ស ឬ ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯកភាពគ្នាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងការជ្រៀត ជ្រែកពីខាងក្រៅ និងបដិវត្តន៍ពណ៌។

ប្រទេសទាំងពីរឯកភាពគ្នា រក្សាការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាយុទ្ធសាស្ត្រកម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីជំរុញ ការសម្របសម្រួល និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងបញ្ហាសំខាន់ៗដែលជាការ ព្រួយបារម្ភរួម។ ភាគីទាំងពីរឯកភាពគ្នាផ្តល់តួនាទីពេញលេញដល់គណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួល អន្តររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-ចិន ក្នុងការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពនៃការកសាងសហគមន៍វាសនារួមកម្ពុជា- ចិន ក្នុងយុគសម័យថ្មី រវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (ឆ្នាំ២០២៤- ២០២៨) ព្រមទាំងតួនាទីនានារបស់រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសភាតំណាង ប្រជាជនចិន គណៈកម្មាធិការជាតិនៃសភាប្រឹក្សានយោបាយប្រជាជនចិន ក៏ដូចជាបណ្តាញទំនាក់ទំនង បក្ស ព្រមទាំងអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការផ្លាស់ប្តូររវាងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិន ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅ នូវការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ លើអភិបាលកិច្ច កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធ និងបំពេញបន្ថែម ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវសហគមន៍ វាសនារួមកម្ពុជា-ចិនក្នុងយុគសម័យថ្មី។

រក្សាការចូលរួមយោធាកម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីពង្រឹងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា និងការផ្លាស់ប្តូរ រវាងស្ថាប័ន និងអង្គភាពពាក់ព័ន្ធនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងពីរ ធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាក់ស្តែង ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាល ការធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នា សេវាកម្មវេជ្ជសាស្ត្រ ភស្តុភារកម្ម និង ការដោះមីន។ល។ ក៏ដូចជាការបង្កើនការសម្របសម្រួល និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវេទិកាពហុភាគី។

បន្តធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែងលើវិស័យនគរបាល និងការកសាងសមត្ថភាព ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់មូលដ្ឋាននៃប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការលេងល្បែង ស៊ីសងឆ្លងដែន ការបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ អនុវត្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខលើ គម្រោងនៃខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវសំខាន់ៗ។

បង្កើនការផ្លាស់ប្តូរ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យសុខាភិបាល រួមទាំងឱសថបុរាណចិន និងវិទ្យាសាស្ត្រវេជ្ជសាស្ត្របុរាណចិន ជំរុញការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការឱសថបុរាណ កម្ពុជា-ចិន។ ភាគីចិននឹងបន្តបញ្ជូនក្រុមគ្រូពេទ្យឱសថបុរាណចិនមកកម្ពុជា។

ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ដើម្បីការពារប្រព័ន្ធអន្តរជាតិដែលមានអង្គការសហ ប្រជាជាតិ ជាស្នូល សណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ និងបទដ្ឋានជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ គ្រប់គ្រង ទំនាក់ទំនង អន្តរជាតិ ដូចមានចែងក្នុងគោលបំណង និងគោលការណ៍នៃធម្មនុញ្ញអង្គការ សហប្រជាជាតិ។ ប្រឆាំងរាល់ គ្រប់ទម្រង់នៃអនុត្តរភាព នយោបាយអំណាចឯកតោភាគីនិយម ក្នុងរូបភាពណាមួយ និងប្លុកផ្តាច់មុខ ដែលផ្តោតលើប្រទេសជាក់លាក់មួយ។ ប្រទេសទាំងពីរ ប្ដេជ្ញាចិត្តពង្រឹង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការ កសាងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិប្រភេទថ្មី និងកសាងសហ គមន៍វាសនារួមសម្រាប់ មនុស្សជាតិដ៏ប្រសើរមួយ។

ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវពហុភាគីនិយមពិតប្រាកដ។ កម្ពុជាកោតសរសើរ ចំពោះតួនាទីមានលក្ខណៈ ស្ថាបនារបស់ចិន ក្នុងការលើកកម្ពស់សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍជាសាកល ហើយត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ក្នុងការចូលរួម ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃគំនិតផ្ដួចផ្ដើមអភិវឌ្ឍន៍សកល ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការអនុវត្ត ឱ្យបានឆាប់នូវរបៀបវារៈរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឆ្នាំ២០៣០ សម្រាប់ គោលដៅអភិវឌ្ឍ ប្រកបដោយចីរភាព។ កម្ពុជាគាំទ្រគំនិតផ្ដួចផ្ដើមសន្តិសុខសកល និងគំនិតផ្តួចផ្តើម អរិយធម៌សកល ហើយត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីធ្វើការជាមួយចិន ស្តីពីអភិបាលកិច្ចសន្តិសុខ សកល ឆ្ពោះទៅ សម្រេចបានសន្តិសុខរួមប្រកបដោយចីរភាព សហប្រតិបត្តិការ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងប្រកាន់ ខ្ជាប់នូវ គុណតម្លៃរួមរបស់មនុស្សជាតិ ដូចជាសន្តិភាព ការអភិវឌ្ឍ សមធម៌ យុត្តិធម៌ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព។

ភាគីទាំងពីរ ប្តេជ្ញាចិត្ត ចំពោះតំបន់ភាវូបនីយកម្មដែលបើក ចំហ ដើម្បីឈានទៅការ កសាងផ្ទះសន្តិភាព សុវត្ថិភាព សន្តិសុខ វិបុលភាព ភាពស្រស់បំព្រង និង មិត្តភាព នៅក្នុងតំបន់ និងធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅនូវភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអាស៊ាន- ចិន ដើម្បី កសាង សហគមន៍វាសនារួមអាស៊ាន-ចិន ឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធថែមទៀត។ ភាគីទាំងពីរឯកភាព គ្នាបង្កើន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ដើម្បីជំរុញការកសាងសហគមន៍វាសនារួមសម្រាប់ ប្រទេសមេគង្គ-ឡានឆាង ឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធថែមទៀត។

ភាគីទាំងពីរជឿជាក់ថា ជាមួយនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នានៃប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន និងចិន ស្ថានភាពនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងរក្សាបាននូវស្ថិរភាពជារួម។ ប្រទេសទាំងពីរបានអំពាវ នាវដល់ភាគី ពាក់ព័ន្ធអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពី ការប្រតិបត្តិ របស់បណ្តាភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលម្អ សមុទ្រ និងសម្រេច ឱ្យបានឆាប់នូវក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង ប្រកបដោយសារសំខាន់ និង ប្រសិទ្ធភាព ឈរលើ មូលដ្ឋាននៃការឯកភាពជាឯកច្ឆន្ទទៅវិញទៅមក ដើម្បីកសាងសមុទ្រចិនខាង ត្បូង ទៅជាសមុទ្រសន្តិភាព មិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ រាល់ការប៉ុនប៉ងណាមួយក្នុងការ ប្រើប្រាស់បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដើម្បីបំផ្លាញសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងភាពជឿជាក់ក្នុងតំបន់ ពុំមានលទ្ធផលល្អឡើយ ហើយគួរ តែត្រូវចៀសវាង។

កម្ពុជានិងចិនបានចុះហត្ថលេខាលើផែនការសកម្មភាពនៃការ កសាងសហគមន៍វាសនារួមកម្ពុជា-ចិន ក្នុងយុគសម័យថ្មី រវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលចិន (ឆ្នាំ២០២៤-២០២៨) និងឯកសារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមួយចំនួនទៀតស្តីពី៖ ច្រករបៀងឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យា ច្រករបៀងមច្ឆា និងអង្ករ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ការអភិវឌ្ឍបៃតង ការត្រួតពិនិត្យ និងចត្តាឡីស័ក ព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍។

នៅទាំងលើទិដ្ឋភាពនយោបាយ-សន្តិសុខ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាង ប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន ក្នុងបរិបទនៃរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ ព្រះកុរណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សម្តេចប្រធាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្តេចប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជា ដោយមានការគាំទ្រយ៉ាង ពេញទំហឹងពីសំណាក់ ដៃគូទាក់ព័ន្ធ ស្ថាប័ន្តជាតិនិងអន្តរជាតិ ទាំងទ្វេភាគីនិងពហុភាគី ទាំងក្នុងតំបន់និងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ នោះយើងពិតជាមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ការចេញដំណើររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី នឹងដែលបានចាក់ប្ញស យ៉ាងរឹងមាំ និងបង្កើតបានជាផ្លែផ្កា ហើយបាននាំមកនូវសន្តិភាព វិបុលភាព ស្ថិរភាព ពង្រឹងឯករាជ្យភាពរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងបង្កើតផលប្រយោជន៍សំខាន់ៗសម្រាប់ប្រជាជន។

-----

ដោយ លោក អ៊ុច លាង៖ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

---ចប់---

Rac Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 01 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 09:34 PM

ទេសចរណ៍និងចក្ខុវិស័យ២០៥០របស់កម្ពុជា

ចាប់តាំងពីប្រទេសអាចគ្រប់គ្រងបានទាំងស្រុង ពីការរីករាលដាលជាសកល នៃជំងឺកូវីដ-១៩ ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជា ព្យាយាមស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញជាបន្តបន្ទាប់ និងបានដាក់ចេញ នូវ គោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើន និងជាបន្តបន្ទាប់។ ក្នុងនោះ វិស័យទេសចរណ៍ ជាវិស័យអាទិភាព មួយក្នុងចំណោម វិស័យអាទិភាពជាច្រើនទៀត ដែលទទួលរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរ និងត្រូវបានប្រមុខ រាជរដ្ឋាភិបាល យកចិត្តទុកដាក់និងស្តារឡើងវិញក្រោយការធ្លាក់ចុះស្ទើរតែទាំងស្រុង។

ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ត្រូពិក មានអាសាសធាតុក្តៅហើយសើម មានអំណោយផលដល់ ការដាំដុះ និងចិញ្ចឹមសត្វ។ ទន្ទឹមនឹងមានអាកាសធាតុអំណោយផល ប្រទេសមួយ នេះ មានមរតកប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សម្បូរបែប ដែលមហាបុព្វបុរសបានបន្សល់ទុកឱ្យ ទាំងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ រូបីនិងអរូបី ជាពិសេស​ប្រាងប្រសាទរាប់ពាន់ ពោរពេញទៅដោយក្បូរក្បាច់រចនា គ្មានពីរនៅលើលោក និងមានសក្ដានុពលបំផុតខាងវិស័យទេសចរសម្រាប់ទាំងក្នុងតំបន់ និងជុំវិញពិភពលោក។

ផ្អែកលើសក្ដានុពលដែលកម្ពុជាមានស្រាប់ និងដើម្បីស្ដារវិស័យនេះឡើងវិញ ក្នុងទិសដៅរួម ចំណែកដល់ការពន្លឿនកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដើម្បីសម្រេចបានចក្ខុវិស័យឆ្នាំ២០៣០ និង២០៥០ របស់ខ្លួន ប្រមុខដឹកនាំបានដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យ និងយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើន ទាក់ទងនឹងវិស័យ ទេសចរណ៍ ជាពិសេស យុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១។

នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ ត្រង់ចំណុច បញ្ចកោណទី៤ បានកំណត់ថា៖ ការអភិវឌ្ឍប្រកប​ដោយ ភាពធន់ ចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន ដែលក្នុងនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបន្តផ្តោតលើ កិច្ចការអាទិភាព ចំនួន៥ចំណុច ហើយត្រង់ចំណុច ទី(២)បានបញ្ជាក់ថា៖ ការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងទេសចរណ៍ ប្រកបដោយ ចីរភាព ដែលមានគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្រផ្តោតលើ ការអភិរក្សដើម្បីការអភិវឌ្ឍ សំដៅលើកកម្ពស់វិភាគទានកិច្ចការនេះ ចំពោះការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងទេសចរណ៍ ការពង្រឹង ការគ្រប់គ្រងធនធានរ៉ែ ការធានាចីរភាពធនធានព្រៃឈើ ជលផល និង គុណភាពដី ព្រមទាំងការការពារ ការអភិវឌ្ឍ និងការទាញយកប្រយោជន៍ ឱ្យអស់សក្តានុពល ពីបេតិកភណ្ឌ វប្បធម៌ និង ទេសចរណ៍ ប្រកបដោយចីរភាព។

សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-ចិន៖ ក្នុងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ “ឆកោណត្បូង ពេជ្រ” រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន ដែលបាន បង្កើតឡើង ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ អតីត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សម្តេច តេជោ ហ៊ុន សែន និងជាប្រធានគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា តាមការអញ្ជើញរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន កាលពីថ្ងៃទី៩ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយនឹងវិស័យអាទិភាពចំនួនប្រាំមួយ គឺកិច្ច សហប្រតិបត្តិការនយោបាយ សមត្ថភាពផលិតកម្ម កសិកម្ម ថាមពល សន្តិសុខ និងការផ្លាស់ប្តូររវាង ប្រជាជននិងប្រជាជន។

ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងាររវាង សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា នាថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយ លោក ស៊ី ជីនពីង ប្រធានរដ្ឋចិន ក្នុងវេទិកាខ្សែក្រវ៉ាត់និងផ្លូវ សម្រាប់កិច្ច សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ (BRI) លើកទី៣។ លោក ស៊ី ក៏បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវបាន នាំមកនូវឱកាសអភិវឌ្ឍន៍ជាក់ស្តែងដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រទេសចិនបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ដើម្បីប្រកាន់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍ "ការធ្វើផែនការរួមគ្នា កសាងរួមគ្នា និងផ្តល់ផលប្រយោជន៍រួមគ្នា" ពង្រឹងភាពស៊ីចង្វាក់គ្នារវាងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ និងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១របស់កម្ពុជា ដោយបញ្ចូលនូវក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ "ឆកោនត្បូងពេជ្រ" កម្ពុជា-ចិន ក្នុងល្បឿនកាន់តែលឿន ដោយ កសាង "ច្រករបៀងអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម" និង "ច្រករបៀងត្រីនិងស្រូវ" និងជំរុញឱ្យមាន ការអនុវត្តគម្រោង ជាច្រើនទៀតដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ប្រទេសចិនគាំទ្រគម្រោងរបស់កម្ពុជា ដូចជាការ សាងសង់ព្រលានយន្តហោះ និងការស្ដារឡើងវិញនូវវត្ថុបុរាណវប្បធម៌ ស្វាគមន៍ផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជាឱ្យ កាន់តែច្រើនទៀត ទៅកាន់ ទីផ្សារប្រទេសចិន និងលើកទឹកចិត្តភ្ញៀវទេសចរចិនកាន់តែ ច្រើនមកទស្សនាកម្ពុជា។ លោក ស៊ី ក៏បានបង្ហាញពីការត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច និងបានប្រកាសជាមួយ សម្តេច ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថាឆ្នាំ ២០២៤ ជាឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជននិងប្រជាជន រវាងកម្ពុជានិងចិន។

រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភាបានសម្រេចបន្តយក មនុស្សជាអាទិភាពគន្លឹះទី១ ហើយផ្លូវ ទឹក ភ្លើង និងបច្ចេកវិទ្យា ជាអាទិភាពគន្លឹះបន្តបន្ទាប់សម្រាប់តាមលំដាប់ និងមានលក្ខណៈ ប្រទាក់ក្រឡាគ្នា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការ និងទិសដៅនៃការអភិវឌ្ឍកម្ពុជាដំណាក់កាលថ្មី ខាងមុខ។

ថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឋិកា ឆ្នាំ២០២៣ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ «អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ សៀមរាបអង្គរ» ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ ប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយ នៅក្នុងវិស័យ ដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស សម្រាប់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលជា ការវិវត្តន៍នៃគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ។ នេះក៏ជាព្រឹត្តិការណ៍ធំមួយ បន្ទាប់ពីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅ ទូទាំងខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានសាងសង់រួច ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរ របស់ភ្ញៀវទេសជាតិ និងអន្តរជាតិ ក៍ដូចជាអភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍ នៅខេត្តសៀមរាបនិយាយដោយ​ឡែក និងនៅទូទាំង ប្រទេស និយាយជារួម។ សៀមរាបក៏ជាខេត្តសម្ព័ន្ធមេត្រីភាព ជាមួយខេត្តយូណាន នៃប្រទេស​ចិន ដូច្នេះខេត្តនេះ នឹងជួយជំរុញវិនិយោគ និងទេសចរពីខេត្តយូណាន មកកម្ពុជា។

ឆ្នាំ២០២៤ មិនត្រឹមតែជាឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្តូររវាង ប្រជាជននិងប្រជាជន នៃប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន ដែលប្រមុខដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរបានឯកភាពគ្នានោះទេ គឺក៏ស្របនឹង យុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលបានដាក់ចេញ ក្នុងគោលដៅជម្រុញវិស័យទេសចរណ៍ជារួម និងជាពិសេសនៅខេត្តសៀមរាប។ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាល ក៏បានដាក់ចេញនូវគោលការណ៍ “ទស្សនាខេត្ត សៀមរាបឆ្នាំ២០២៤-Visit Siem Reap Year 2024” ផងដែរ។

សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-វៀតណាម៖ ឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ សប្តាហ៍វប្បធម៌វៀតណាម នៅកម្ពុជា រៀបចំឡើងចាប់ពី ថ្ងៃទី៩ ដល់ ថ្ងៃទី១៤ ខែសីហា នៅរាជធានី ភ្នំពេញនិងទីក្រុងសៀមរាប ចំណែកព្រឹត្តិការណ៍សប្តាហ៍ វប្បធម៌កម្ពុជានៅវៀតណាម រៀបចំឡើងនៅក្នុង ទីក្រុងហូជីមិញ និងខេត្ត ត្រាវិញ នៃដែនដីសណ្តរទន្លេមេគង្គ ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៧ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី០២ ខែតុលា។ ព្រឹត្តិការណ៍ វប្បធម៌ដ៏មានអត្ថន័យនា ឆ្នាំ២០២២ គឺជាការផ្តល់ឱកាសដល់ ប្រជាជននៃប្រទេស ទាំងពីរក្នុងការស្វែង យល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងនាមប្រទេសជិតខាង ដែលមានភូមិផងរបងជាមួយគ្នា មានវប្បធម៌ប្រហាក់ ប្រហែលគ្នា និងដើម្បីលើកកម្ពស់ក៏ដូចជាជំនុញឱ្យមាន កំណើនទេសចរណ៍ រវាងប្រជាជន នៃប្រទេស ទាំងពីរ។ ប្រទេសទាំងពីរ នៅតែបន្តកម្មវិធីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើវិស័យវប្បធម៌ និងសិល្បៈ សម្រាប់ ឆ្នាំ២០២៣–២០២៧ បន្ថែមទៀត រវាងប្រទេស កម្ពុជានិងវៀតណាម ដែលបានចុះហត្ថលេខា នៅទីក្រុងហូជីមិញ ប្រទេសវៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ និងដោយបាន ឯកភាពជាផ្លូវការ កំណត់យក ភាគីវៀតណាម នឹងរៀបចំសប្តាហ៍ វប្បធម៌វៀតណាម នៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២៤និង២០២៦ ចំណែកសប្តាហ៍ វប្បធម៌កម្ពុជានៅវៀតណាម កម្ពុជានឹងរៀបចំនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ និងឆ្នាំ២០២៥។ ចំណែកក្នុង ឆ្នាំ២០២៧ សប្តាហ៍វប្បធម៌ រវាងប្រទេសទាំងពីរ នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅប្រទេស ទាំងពីរ ក្នុងឱកាសអបអរខួប លើកទី៦០ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម រួមជាមួយ នឹងសកម្មភាពផ្សេងទៀត ដូចជាការសម្តែងសិល្បៈ និងការតាំងពិពណ៌ជាដើម។

ថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នៅរដ្ឋធានីហ្សាការតា នៃសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុងអំឡុង ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤៣ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា បានជួបទទួលទានអាហារពេលព្រឹក និងពិភាក្សាការងារត្រីភាគីជាមួយ ឯកឧត្តម ផាម មីញជីញ (Pham Minh Chính) នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម និង ឯកឧត្តម សនសៃ ស៊ីផាន់ដន (Sonexay Siphandone) នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាមានិតឡាវ។ ការជួបទទួលទានអាហារពេលព្រឹកនេះ គឺជាការបន្តប្រពៃណី ដែលថ្នាក់ ដឹកនាំនៃ ប្រទេសទាំងបីតែងបានអនុវត្តកន្លងមក នៅមុនពេលបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលធំៗនៅក្នុងតំបន់។ នៅក្នុងជំនួប នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងបី បានពិភាក្សា និងបានឯកភាពជាគោលការណ៍ ដោយបន្តជំរុញបន្ថែម ទៀតនូវទំនាក់ទំនង និងការផ្សារភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងបី លើគ្រប់មធ្យោបាយ រួមទាំងហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធ ដូចជា ស្ពាន ផ្លូវ ផ្លូវដែក និងកំពង់ផែ ខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងទេសចរណ៍។

សម្រាប់គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ សម្តេចធិបតី ស្តីពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេសចរណ៍ត្រីភាគី កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម “ប្រទេសបី គោលដៅតែមួយ (Three Countries One Destination)” ដែលបានលើកឡើងក្នុងអំឡុងពេលដែល សម្ដេចធិបតី អញ្ជើញចូលរួមក្នុង “វេទិកាខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ លើកទី៣” នៅរដ្ឋធានីប៉េកាំង លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី វៀតណាម បានបញ្ជាក់អំពីការគាំទ្រ លើគំនិត ផ្តួចផ្តើមនេះ ក៏ដូចជាគម្រោងនៃការតភ្ជាប់ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត និងបាវិត-ហូជីមិញ និងការ តភ្ជាប់ផ្លូវដែក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបរទេសឱ្យចូលមកប្រទេសទាំងបី។

សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-ឡាវ៖ ប្រធានរដ្ឋឡាវ ក៏បានគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើម របស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពាក់ព័ន្ធនឹងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ តាមរយៈ ការដាក់ចេញនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេសចរណ៍ត្រីភាគី កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម “ប្រទេសបី គោលដៅ តែមួយ (Three Countries One Destination)” និងការភ្ជាប់ជើងហោះហើរត្រង់ ភ្នំពេញ-វៀងច័ន្ទន៍-ភ្នំពេញ។ ប្រទេសឡាវមានខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿនចេញដំណើរពីប្រទេសចិន តភ្ជាប់ពីទីក្រុង ឃុនមីង ខេត្តយូណាន ឆ្លងកាត់ហ្លួងប្រាបាង មកដល់វៀងច័ន្ទន៍ ដូច្នេះទេសចរចិនអាចធ្វើដំណើរពី ប្រទេសចិន តាមរយៈរថភ្លើងល្បឿនលឿន មកដល់វៀងច័ន្ទន៍ ហើយនឹងបន្តឡើងយន្តហោះមកកាន់កម្ពុជា ហើយក្នុង នោះ កម្ពុជាក៍នឹងរំពឹងថា នឹងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរឡាវ មកទស្សនាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយប្រទេស ទាំងពីរមានវប្បធម៌ស្រដៀងគ្នា និងជាពិសេសមកទស្សនាតំបន់ឆ្នេរកម្ពុជា ដោយប្រទេសឡាវពុំមាន ឆ្នេរសមុទ្រ ។

សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-ថៃ៖ នៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាង សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ជាមួយ លោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រថៃ នៅវិមានសន្តិភាព នាថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ អំឡុងពេល លោក ថាវីស៊ីន មកបំពេញទស្សន កិច្ចផ្លូវការក្រៅប្រទេសលើកដំបូង មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃប្រទេសទាំងពីរបានជំរុញ ឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ អនុវត្តឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនូវផែនការសកម្មភាពរួមស្ដីពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ទេសចរណ៍ ឆ្នាំ២០២៣-២០២៥ និងជំរុញបន្ថែមទៀតនូវលំហូរភ្ញៀវ ទេសចររវាង ប្រទេសទាំង២ និងមក ពីប្រទេសទី៣ ស្របតាមពាក្យស្លោក «ព្រះរាជាណាចក្រពីរ គោលដៅតែមួយ»។

សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-ឥណ្ឌា៖ ដោយឡែកក្រៅពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយ ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានដីគោគ ហើយមានព្រំដែនជាប់គ្នា និងប្រទេសចិនដែលជាមិត្តដែកថែបមិន អាចបំបែកបាន។ ដើម្បីជំរុញឱ្យមានកំណើនទេសចរ នៅមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយប្រទេសដែល មានវប្បធម៌ស្រដៀងគ្នាជាមួយ​កម្ពុជា ហើយពេលនេះដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក នោះគឺប្រទេសឥណ្ឌា។ ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងាររវាង ឯកឧត្តម សុខ សូកេន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ និងលោកស្រី ទេវ្យានីឧត្តម ខូប្រាគតិ (Devyani Khobragade) ឯកអគ្គរដ្ឋឥណ្ឌាប្រចាំកម្ពុជា នៅ ទីស្ដីការក្រសួងទេសចរណ៍ ភាគីទាំងពីរ បានលើកឡើងនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមឱ្យបង្កើតកញ្ចប់ទេសចរណ៍ បែប ជំនឿនិងសាសនា ព្រមទាំងឯកភាពក្នុងការជំរុញឱ្យមានជើងហោះហើរត្រង់ភ្នំពេញ-ញូវដែលី ដើម្បី ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរឱ្យកាន់តែច្រើន។ លើសពីនេះ ភាគីទាំងពីរក៏បានឯកភាពគ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេសចរណ៍បន្ថែមទៀត តាមរយៈការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងសង្គម វប្បធម៌ សេដ្ឋកិច្ច និងការកសាងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងប្រជាជន។ កម្ពុជា-ឥណ្ឌាក៏បានគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ រួមគ្នាមួយចំនួន ដូចជាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានផលរហ័ស (Quick Impact Projects - QIP) ចំនួន៣ រួមមាន៖ ទី១-ការអភិវឌ្ឍកម្មវិធីទូរស័ព្ទ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយសហគមន៍ និងអេកូទេសចរណ៍ ទី២-ការលើក កម្ពស់សកម្មភាពអេកូទេសចរណ៍នៅក្នុងសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ផាត់សណ្តាយ នៅខេត្តកំពង់ធំ និង ទី៣-ការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍បឹងស្នេហ៍ នៅខេត្តព្រៃវែង។

ដោយសារកត្តាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងកើតមាន នៅបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមួយចំនួន កត្តា សង្គ្រាមដែលកំពុងតែបន្តកើតមាននៅក្នុង ប្រទេសអ៊ុយគ្រែន តំបន់កាហ្សា វិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ជាដើម បានបណ្តាលឱ្យចំនួនភ្ញៀវទេសចរបរទេស ចូលមកកម្ពុជានៅមានកម្រិតទាបនៅឡើង បើទោះបី ជាមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ហើយក្តី។ ភ្ញៀវទេសចរបរទេសមានចំនួនជិត ៤លាននាក់ បានធ្វើដំណើរមកកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល៩ខែ ដើមឆ្នាំ២០២៣ មានការកើនឡើងជាង ២០០ភាគរយ ធៀបរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២២ ក្នុងនោះជិត៧០ ភាគរយមកពីប្រទេសដែលមានព្រំដែនជាប់គ្នា គឺ ប្រទេសអាស៊ានដីគោគមាន ថៃ វៀតណាម ឡាវ និងប្រទេសចិន។ បើតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងទេសចរណ៍ ចាប់ពីខែមករា-ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានភ្ញៀវបរទេសសរុបចំនួន ៣ ៩២៦ ៨៨២ នាក់ កើន២១០ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២២ ដែលមានចំនួន ១ ២៦៥ ៧៧២ នាក់។

ផ្អែកលើគោលនយោបាយនានាដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ចេញ ក៏ដូចជាបាននិងកំពុង អនុវត្តន៍ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបរទេស ឱ្យចូលមកកម្ពុជាដូច ការរំពឹងទុក ដើម្បីស្តារវិស័យមួយនេះឡើងវិញ ក្រោយទទួលរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ជាពិសេស ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិ មានសន្ទុះកំណើនកាន់តែលឿន ដើម្បី ឈានទៅសម្រេចបានចក្ខុវិស័យឆ្នាំ​២០៣០និង២០៥០ របស់ខ្លួន។ ក្តីរំពឹងទុករបស់ប្រមុខដឹកនាំ ក៏ដូច ជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា លើវិស័យទេសចរណ៍ ក៏មិនមានអ្វីខុសប្លែកពីបណ្តាប្រទេសនានាក្នុងតំបន់នោះដែរ ជាពិសេសប្រទេសថៃ និងវៀតណាម។ ទេសចរណ៍វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ទេសចរណ៍អរូបី ទេសចរណ៍កែច្នៃ ទេសចរណ៍ជំនួញ ដែលកម្ពុជាមាន ក៏ដូចជាគោលនយោបាយ និងសេវាកម្មនានា ដែលកម្ពុជាបាននិងកំពុងដាក់ចេញឱ្យអនុវត្តន៍ និងបន្តដាក់ចញជាបន្តបន្ទាប់ទៀត នឹងមានប្រសិទ្ធភាព និងមានប្រៀបក្នុងការទាក់ទាញ ទេសចរបរទេសឱ្យចូល​មកកម្ពុជាដូចការរំពឹងទុក ពោលគឺប្រមាណ ៧ លាននាក់ នៅចុងឆ្នាំ ២០២៥ឬដើមឆ្នាំ ២០២៦ ដូចមុនកើតមានវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។

រូបថត ( Fresh News)

ដោយ លោក អ៊ុច លាង៖ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

-------

RAC Media 

  ថ្ងៃសុក្រ, 01 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 09:18 PM