រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

អ្វីទៅជាការសិក្សាស្រាវជ្រាវដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ទ្រឹស្តីមុនៗ ឬ​ទ្រឹស្តីមានស្រាប់? ដោយ៖ បណ្ឌិត វង់ សំអូន ជំនួយការខុទ្ទការល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ក្រុម​ទស្សនវិទូ ដែល​និយម​លើការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ដើម្បី​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​ទ្រឹស្តីពី​មុនៗ (Postpositivist) បាន​​បញ្ជាក់ថា រាល់ចំណេះដឹង ឬ​ទស្សនដែល​មាន​ស្រាប់​ទាំ​ងអស់​មិន​ប្រាកដថា​ត្រឹម​ត្រូវ​១០០%​នោះទេ។ អ្នកសិក្សា​​ស្រាវជ្រាវ ឬ​អ្នកនិពន្ធសៀវភៅផ្នែក​​វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម​បាន​​ប្រមូល​ និង​ប្រើប្រាស់​ព័ត៌មាន​ឬ​ទិន្នន័យ​នៅក្នុង​សម័យកាលណាមួយ​​ដែល​ពួកគេបាន​ឆ្លងកាត់​ ឬបាន​ជួប​ប្រទះដើម្បី​ចង​ក្រង​ជាឯកសារ​ទុក​ឱ្យ​មនុស្ស​ជំនាន់ក្រោយៗ​សិក្សា​រៀន​សូត្រ។ ​នៅក្នុងដំណើរ​នៃការ​ប្រមូលព័ត៌មាន និង​ចងក្រង​សៀវភៅ​ទំាង​នោះ​ ក្រុម​ទស្សននិយម​លើការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ដើម្បី​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​ទ្រឹស្តី​បាន​ចោទ​ជាសំនួរ​មួយចំនួន​ថា តើការប្រមូលទិន្នន័យនេះមានអ្វីមកអះអាង ថា​ពិតជាសុក្រិត១០០%ដែរឬទេ? មានអ្វីបញ្ជាក់ថាសុក្រិត​១០០%? តើការសរសេរនោះ​ពិតជា​ផ្អែក​លើ​ទិន្នន័យ​ដែល​បាន​ប្រមូល​នោះ​១០០%​ដែរឬទេ?​ មានអ្វីមកបញ្ជាក់​ថា​ពិត​ជាធ្វើតាម​នោះ​១០០%? តើទិន្នន័យទាំងនោះ​ពិតជាអា​ច​ប្រើប្រាស់​បាន​គ្រប់​សម័យ​កាល​និងគ្រប់​ពេល​វេលាបានដែរឬទេ? ហើយមានអ្វីមកអះអាងបញ្ជាក់?​

សូមចូលអានខ្លឹមសារបន្ថែម ឬមានអត្ថបទជាច្រើនទៀត តាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/19/researchs#main-container

  ថ្ងៃសុក្រ, 09 កុម្ភៈ 2024 ម៉ោង 03:35 PM

សាសនា និងពុទ្ធសាសនា ដោយ៖ បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុលមន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា វិទ្យាស្ថាន​មនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គមរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

មានអ្នកអាននិងអ្នកស្រាវជ្រាវ ជាច្រើនបានចោទសួរថា តើព្រះ ពុទ្ធសាសនាជា សាសនា ឬក៏ជា ទស្សនវិជ្ជា?

ចំណោទនេះ ខ្ញុំសូមធ្វើការស្រាវ ជ្រាវ ហើយបកស្រាយដូចខាងក្រោម៖

១- អំពីសាសនា

សាសនាជាគ្រឿងតាំងនៅជា អចិន្ដ្រៃយ៍ដូចនយោបាយនៅក្នុងសង្គម ដែរ។ ប្រវត្ដិសាស្ដ្រ បានកត់ត្រាពីសង្គម​ថា សង្គមមួយដែលមានមនុស្សមិនទាន់បានប្រតិបត្ដិទម្រង់សាសនាណាមួយនៅ ឡើយនោះ ទោះជានៅសម័យបុព្វកាល ក្ដី។ ការសិក្សា ជាពិសេសដោយសង្គមវិទូ និង នរវិទូបង្ហាញឱ្យឃើញថា សាសនាគឺ ជាធាតុវប្បធម៌មូលដ្នានមួយ (a basic cultural element) របស់សង្គម។ ដូច្នេះ សាសនាសមនឹងគេអះអាងដោយស្រួលថា គឺជាសង្គមនៅក្នុងកម្រិតអភិវឌ្ឍន៍ ផ្សេងៗ (various levels of development) ទោះនៅទីកន្លែងណា និងនៅពេលណាក៏ ដោយ សុទ្ធតែមានជំនឿ និងការប្រតិបត្ដិ សាសនាមួយចំនួនជាមិនខាន។ រួមជាមួយ នឹងលក្ខណៈ មូលដ្ឋានផ្សេងៗទៀតនៃ ជីវិតសង្គម មានដូចជា ភាសា (language), សិល្បៈ (arts), វិទ្យាសាស្ដ្រ (science), និង បច្ចេកវិទ្យា (technology) ជាដើម។ សាសនា បានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើ មនុស្សម្នាក់ៗ ក៏ដូចជាទៅលើក្រុមមនុស្ស ដែលយើងហៅថា សង្គម នេះផងដែរ។ តម្លៃ (value) និង ឥទ្ធិពល (influence) របស់សាសនាទៅលើសង្គម បានបង្ហាញ យ៉ាងច្បាស់លាស់ និងយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព នៅក្នុងវគ្គខាងក្រោម៖

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=9

  ថ្ងៃចន្ទ, 05 កុម្ភៈ 2024 ម៉ោង 03:04 PM

ជំនាញសង្គមមជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ នៃការអភិវឌ្ឍបុគ្គល ដោយ៖ បណ្ឌិត ទុយ យូឃីម នាយកដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៃរាជបណ្ដិត្យសភាកម្ពុជា

បុគ្គលម្នាក់ៗរស់នៅក្នុងសង្គមចាំបាច់ត្រូវមានអន្តរកម្មក្នុងងសង្គម ការរស់នៅរបស់យើងម្នាក់ក្នុងសង្គមត្រូវមានប្រាស្រ័យទាក់ទង និងទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ។ ប្រសិនបើយើងមិនមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃទេ យើងាជាមនុស្សក្រៅសង្គម ចូលជុំនុំគេមិនចុះ​ គ្មានមិត្តភ័ក្តិ គ្មានអ្នកយល់ចិត្ត ពិបាកក្នុងការស្វែងរកការងារធ្វើ ជាពិសេសក្នុងការធ្វើអន្តរកម្មនៅក្នុងសង្គម។ 

សូមចូលអានខ្លឹមសារ និងមានអត្ថបទជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=9

  ថ្ងៃចន្ទ, 05 កុម្ភៈ 2024 ម៉ោង 02:45 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចនៅសាកលវិទ្យាល័យ សេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្ម ហៃណាន

(ហៃណាន)៖ នៅថ្ងៃសុក្រ ៨ រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានដឹកនាំប្រតិភូរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា អញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចនៅសាកលវិទ្យាល័យ សេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្ម ហៃណាន នៅទីក្រុងហៃខូវ ខេត្តហៃណាន សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

ក្នុងឱកាសដំណើរទស្សនកិច្ចនាឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក CUI Changhua សាកលវិទ្យាធិការសាកលវិទ្យាល័យសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្ម ហៃណាន ដោយជំនួបពិភាក្សានេះបានផ្ដោតទៅលើការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមរវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្ម ហៃណាន។

ជាលទ្ធផល ថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាជាគោលការណ៍ នៅក្នុងការពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាបន្ថែមទៀត ពិសេសនៅលើការបណ្ដុះបណ្ដាលរួមគ្នាទៅលើជំនាញសំខាន់ៗចំនួន៣គឺ៖

១- ជំនាញវិជ្ជាជីវៈចម្អិនម្ហូបអាហារ

២- ជំនាញទេសចរណ៍ និង

៣- ជំនាញបច្ចេកវិទ្យា និងទីផ្សារឌីជីថល៕

RAC Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 02 កុម្ភៈ 2024 ម៉ោង 04:48 PM

«ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រធំៗពីរដែលកម្ពុជានិងវៀតណាមគួរសម្ដែងបដិការគុណចំពោះគ្នា» ដោយ៖ បណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

កម្ពុជានិងវៀតណាមជាប្រទេសជិតខាងគ្នា ដែលបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៧។ ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរចងភ្ជាប់ដោយចំណងភូមិសាស្ត្រ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងនយោបាយ។ មានព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រសំខាន់ពីរ ដែលត្រូវបានលើកឡើងជាញឹកញាប់ដោយអ្នកនយោបាយនិងបញ្ញវន្តនៃប្រទេសទាំងពីរពាក់ព័ន្ធនឹងបដិការគុណដែលប្រទេសទាំងពីរត្រូវសម្តែងចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក គឺការជួយរបស់​កម្ពុជាចំពោះវៀតណាមក្នុងសង្គ្រាមបង្រួបបង្រួមទឹកដីវៀតណាមនាអំឡុងចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ រហូតដល់​ពាក់កណ្តាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ និងការជួយរបស់វៀតណាមចំពោះកម្ពុជាក្នុងចលនារំដោះជាតិចេញពីរបស់ប្រល័យពូជសាសន៍កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៧ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។

ក្នុងអតីកាល កម្ពុជានិងវៀតណាមធ្លាប់មានទំនងទំនងជាច្រើនជាមួយគ្នា និងមានប្រវត្តិសាស្ត្រជាប់ទាក់ទងគ្នាស្ទើរគ្រប់សម័យកាល។ ជារួម ក្នុងប្រវត្តិនៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរមានច្រើននិងមានទាំងល្អផងនិងមិនល្អផង។ មានព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រធំៗពីរដែលជះឥទ្ធិលទៅលើ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរនាសហសម័យ។

ព្រឹត្តិការណ៍ទីមួយ កម្ពុជាធ្លាប់បានជួយបង្រួបបង្រួមវៀតណាមខាងត្បូងនិងវៀតណាមខាងជើង មកជាប្រទេសតែមួយនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដែលពេលនោះ កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពរំដោះជាតិវៀតណាម ហៅថា វៀតកុង ប្រើប្រាស់ទឹកដីជាប់ព្រំដែនរបស់ខ្លួន សម្រាប់ដឹកស្បៀង សព្វាវុធ ដើម្បីវាយលុកផ្តួលវៀតណាមខាងត្បូង។ ហេតុផលនេះហើយ បានជាកងទ័ពអាម៉េរិក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយវៀតណាមខាងត្បូង បានទម្លាក់គ្រាប់បែកជាច្រើនគ្រាប់មកលើទឹកដីកម្ពុជាដែលមានទម្ងន់សរុបជិត៣លានតោន ហើយបានបង្កឱ្យស្លាប់និងរបួសប្រជាជនខ្មែរនៅតាមព្រំដែនរាប់ម៉ឺននាក់ និងបានទាញឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងមហាវិបត្តិ និងគ្រោះមហន្តរាយស្ទើរតែរលាយសាបសូន្យទឹកដីនិងពូជសាសន៍ខ្មែរ។

ចំណែកឯព្រឹត្តិការណ៍ទីពីរវិញ គឺវៀតណាម ក៏ធ្លាប់បានជួយកម្ពុជាដែរ តាមរយៈការបញ្ជូនកងទ័ពចូលមកទឹកដីកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ ដើម្បីជួយផ្ដួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគេហៅ ថាខ្មែរក្រហម និងបានរំដោះប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីរបប ប៉ុល ពត នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។ បន្ទាប់មក កងទ័ពវៀតណាម បន្តមានវត្តមាននៅកម្ពុជារហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៩ ទើបដកចេញពីកម្ពុជា។

ដើម្បីសម្ដែងការដឹងគុណ និងការរម្លឹកគុណដល់កងទ័ពនិងប្រជាជនវៀតណាម លះបង់សាច់ស្រស់ ឈាមស្រស់ក្នុងការជួយផ្ដួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាបានកសាងវិមានឬស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាមនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅស្ទើរគ្រប់ខេត្តរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ ភាគីវៀតណាមវិញ មកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានការសាងសង់វិមានឬស្តូបមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជាណាមួយដើម្បីរម្លឹកដល់គុណកម្ពុជាដែលធ្លាប់បានជួយវៀតណាមនាពេលកន្លងមកនោះនៅឡើយទេ។ កត្តានេះ ធ្វើឱ្យមានមតិជាតិនិងមតិអន្តរជាតិមួយចំនួនរិះគន់ដោយបានលើកឡើងថា មេដឹកនាំឬប្រជាជនវៀតណាមហាក់ដូចជាមិនអើពើនឹងការសងគុណដែលកម្ពុជាធ្លាប់មានចំពោះខ្លួននាពេលកន្លងមក។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ឯកឧត្តម ផាម ជីញ មីញ (Phạm Minh Chính) នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម បានសម្តែងនូវការដឹងគុណដល់កម្ពុជា ជាពិសេស ក្នុងការជួយបង្រួបបង្រួមដល់ប្រទេសវៀតណាម។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមរូបនេះបានថ្លែងបែបនេះនៅក្នុងពិធីប្រារព្ធខួបលើកទី៤៥នៃទិវាការចងចាំដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ការផ្ដួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត និងសម្ពោធសមិទ្ធផលនានាក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ នៅក្នុងពេលនោះ ឯកឧត្តម Phạm Minh Chính នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម បានថ្លែងថា «ក្នុងឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរអរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតចំពោះការគាំទ្រនិងការជួយដ៏មានតម្លៃ ដែលថ្នាក់ដឹកនាំនិងប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនជំនាន់ ចំពោះប្រជាជនវៀតណាម ក្នុងការជួយរំដោះប្រទេសជាតិកន្លងមក ក៏ដូចជាការកសាងនិងការអភិវឌ្ឍប្រទេសសព្វថ្ងៃ»។

គាត់បានបន្តថា៖ «យើងខ្ញុំសូមសម្តែងនូវការដឹងគុណពិសេសចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាល ដើរតាមនយោបាយអព្យាក្រឹតរបស់កម្ពុជា បានទទួលស្គាល់រណសិរ្សរំដោះជាតិវៀតណាមខាងត្បូង បានជួយអស់ពីចិត្តនិងបង្កលក្ខណៈអំណោយផលដល់បដិវត្តន៍វៀតណាម ក្នុងការកសាងនូវមូលដ្ឋាន និងផ្លូវដឹកជញ្ជូនឱ្យសមរភូមិវៀតណាមខាងត្បូង ក្នុងកាលៈទេសៈដ៏សែនលំបាកនោះ»។

គាត់ជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា កម្ពុជានិងវៀតណាមនៅតែបន្តមិត្តភាពមួយនេះកាន់តែរឹងមាំហើយស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត គាត់មើលឃើញថា មិត្តភាពនេះគឺជាទ្រព្យសម្បត្តិដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ដែលមនុស្សជំនាន់ក្រោយត្រូវតែបន្តគោរពជាកិត្តិយសគ្រប់ជំនាន់។ តាមរយៈការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានជាលើកដំបូងនេះ យើងគិតថា ភាគីមិត្តនឹងពិចារណាលើការសាងសង់វិមានឬស្តូបមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជានៅលើទឹកដីវៀតណាម និងចារិកខ្លឹមសារដែលមានអត្ថន័យបង្ហាញការរម្លឹកគុណគ្នាទវិញទៅមក«ស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដើម្បីជាសក្ខីភាពនៃការដឹងគុណនឹងការចងចាំចំពោះពលិកម្មរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីបុព្វហេតុនៃការបង្រួបបង្រួមនិងឯកភាពទឹកដីវៀតណាមក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍៦០-៧០ និងជាសក្ខីភាពនៃការដឹងគុណនិងចងចាំចំពោះពលិកម្មរបស់កងទ័ពនិងប្រជាជនវៀតណាម ដើម្បីបុព្វហេតុរំដោះប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៅទសវត្សរ៍៧០-៨០» ដែលខ្លឹមសារនេះគឺជាសេចក្តីណែនាំបានចុះហត្ថលេខាដោយសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋនៃព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា។

សរុបមក បើទោះបីជាក្នុងអតីកាល ប្រទេសទាំងពីរធា្លប់មានអនុស្សាវរីយ៍ផ្អែមល្ហែមផងនិងជូរចត់ផង ដែលប្រែប្រួលទៅតាមរបត់នយោបាយផ្ទៃក្នុង នយោបាយតំបន់ និងនយោបាយអន្តរជាតិ ឬឆន្ទៈរបស់មេដឹកនាំនៃប្រទេសនីមួយៗក៏ដោយ ក៏មេដឹកនាំនិងប្រជាជាតិបច្ចុប្បន្ននៃប្រទេសទាំងពីរមិនត្រូវផ្ដោតខ្លាំងពេកលើការគាស់កកាយប្រវត្តិសាស្ត្រនិងអនុស្សាវរីយ៍មិនល្អទាំងនោះ ដើម្បីធ្វើជាឈ្នាន់នយោបាយឬជាមូលដ្ឋានក្នុងការបង្កអរិភាពរវាងគ្នានឹងគ្នានោះទេ។

ប៉ុន្តែ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ប្រទេសទាំងពីរត្រូវតែអនុវត្តតាមពាក្យស្លោកទាំងអស់ដែលប្រទេសទាំងពីរបានកំណត់ «ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនិងយូរអង្វែង»។ តាមរយៈសុភាសិតនេះ ប្រទេសទាំងពីរត្រូវតែ ធ្វើជាអ្នកជិតខាងដែលកាន់តែល្អពិតប្រាកដជាងមុន ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក គោរពអធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី មិនបំពានគ្នា មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុង មិនកេងចំណេញពីគ្នា ផ្ដល់តម្លៃឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក បំពេញបន្ថែមនូវអ្វីដែលជាចន្លោះប្រហោង និងរស់នៅក្នុងសហអត្ថិភាព សហប្រតិបត្តិការល្អនិងដៃគូល្អ ដើម្បីសន្តិភាព សន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងសុខដុមរមនាក្នុងនាមជាអ្នកជិតខាងល្អ៕   

(បញ្ជាក់៖ ខ្លឹមសារអត្ថបទខាងលើ ជាទស្សនៈនិងយល់ឃើញផ្ទាល់របស់ស្មេរម្ចាស់អត្ថបទ។ )

  ថ្ងៃអង្គារ, 30 មករា 2024 ម៉ោង 03:31 PM

ការប្រឡងបញ្ចប់​ឆមាសសម្រាប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និង​ថ្នាក់បណ្ឌិត​នៅមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និង​ស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យ​សភាកម្ពុជា​ ដោយ៖​ បណ្ឌិត វង់ សំអូន ជំនួយការខុទ្ទកាល័យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​​ រាជបណ្ឌិត្យ​សភាកម្ពុជា​បាន​រៀប​ចំការប្រឡងបញ្ចប់ឆមាសថ្នាក់​​បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់​បណ្ឌិត​ក្រោម​​អធិប​តី​ភាពរបស់​ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្នាក់ដឹកនាំ​ និង​មន្ត្រី​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​បណ្ដុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវស្រាវជ្រាវ។ ការប្រឡងនេះ​ បាន​ធ្វើឡើង​រយៈពេល​មួយថ្ងៃពេញ ​ចាប់​ពី​ម៉ោង០៨៖០០នាទីព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង០៥៖៣០​នាទី​ល្ងាច ដោយ​មាន​និស្សិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និង​បណ្ឌិតចូលរួមប្រឡង​សរុបចំនួន១៣៧នាក់​ ដោយ​ផ្តោតលើមុខវិជ្ជា​សំខាន់ៗ​រួមមាន៖ វិធីសាស្ត្រស្រាវជ្រាវ វិធីសាស្ត្រសរសេរសារណា ស្ថិតិវិទ្យា និង​ទស្សនវិជ្ជា។

គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា​ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃរាជបណ្ឌិត្យស​ភា​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​បង្កើតឡើង​នៅក្នុង​ឆ្នាំ​​នៅក្នុង​ឆ្នាំ១៩៩៩ (យោងតាមអនុក្រឹត្យលេខ១២៤ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០) ក្នុង​គោលបំណងដើម្បីលើកស្ទួយ ​បង្កើនធនធាន​មនុស្ស និង​ជួយបំពេញ​តម្រូវការ​ធនធាន​មនុស្ស​នៅក្នុង​ការអភិវឌ្ឈន៍​ប្រទេស បន្ទាប់​ពី​ការបំផ្លេចបំផ្លាញដោយ​សង្គ្រាមស៊ីវីល។​ក្នុង​ការ​ជួយអភិវឌ្ឈន៍ធនធានមនុស្ស មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃរាជបណ្ឌិត្យស​ភា​កម្ពុជាបាន​បណ្តុះ​បណ្តាល​ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និង​ថ្នាក់បណ្ឌិត និង​បន្ទាប់មកបន្ត​បណ្តុះ​បណ្តាល​​ជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ(TVET) ថ្នាក់មូលដ្ឋានគ្រឹះភាសាចិនសម្រាប់ការទំនាក់ទនង​ទូទៅ ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រភាសាចិន និង​អនុបរិញ្ញបត្រជាន់ខ្ពស់​ភាសាចិន​សម្រាប់ធុរកិច្ច ជាដើម។ល។

១. បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់​៖ មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ​ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​រាជ​បណ្ឌិត្យស​ភាកម្ពុជា​បាន​បណ្តុះ​បណ្តាល​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ​ជាន់​ខ្ពស់​បាន​ចំនួន​១១ជំនាន់​ និង​បច្ចុប្បន្ន​​នេះ ​កំពុង​បន្ត​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​​ជំនាន់ទី១២ វគ្គ១។ សម្រាប់​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ​ជាន់ខ្ពស់ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​រាជ​បណ្ឌិត្យស​ភាកម្ពុជា​​បាន​​បណ្តុះបណ្តាល​​លើ​ជំនាញ​សំខាន់​ៗ​ដូចជា៖ ១. ជំនាញ​រដ្ឋបាល​សាធារណៈ ២. ជំនាញ​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​ ៣. ជំនាញច្បាប់ ៤. ជំនាញសេដ្ឋកិច្ច ៥. ជំនាញ​គីមីវិទ្យា ៦. ជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ ៧. ជំនាញកសិកម្ម និង​អភិវឌ្ឈន៍ជនបទ​ ៨. ជំនាញបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានវិទ្យា ៩. ជំនាញគណិតវិទ្យា ១០. ជំនាញ​ដឹកនាំភាពយន្ត ១១.​ ជំនាញនីតិសាស្ត្រ​ ១២. ជំនាញអក្សរសិល្ប៍ ១៣. ជំនាញវិចិត្រសិល្បៈ ១៤. ជំនាញទស្សនវិជ្ជា ១៥.​ ជំនាញសិល្បៈតន្រ្តី ១៦. ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម និង​ការគ្រប់គ្រង​នគររូបនីយកម្ម ១៧. ជំនាញភូមិវិទ្យា ១៨. ជំនាញគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ​ ១៩. ជំនាញវិស្វកម្មបរិស្ថាន ២០. ជំនាញគ្រប់គ្រងធុរកិច្ច ២១. ជំនាញគ្រប់គ្រងទេសចរណ៍ ២២. ជំនាញសម្តែងភាពយន្ត ២៣. ជំនាញបុរាណវត្ថុវិទ្យា ២៤. ជំនាញ​អក្សរសាស្ត្រ ២៥. ជំនាញប្រវត្តិវិទ្យា និង​២៦.​ ជំនាញសេដ្ឋកិច្ច។

២. ថ្នាក់បណ្ឌិត៖ សម្រាប់ថ្នាក់បណ្ឌិតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ​មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​រាជ​បណ្ឌិត្យស​ភាកម្ពុជា​បាន​បណ្តុះ​បណ្តាល​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​​បាន​ចំនួន​៨ជំនាន់​ និង​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​កពុង​បន្ត​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​​ជំនាន់ទី៩ វគ្គ១។​ សម្រាប់​ថ្នាក់បណ្ឌិត មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​រាជ​បណ្ឌិត្យស​ភាកម្ពុជា​​បាន​​បណ្តុះបណ្តាល​​លើ​ជំនាញ​សំខាន់​ៗ​ដូចជា៖ ១. ជំនាញ រដ្ឋបាល​សាធារណៈ​ ២. ជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ៣. ជំនាញនីតិសាស្ត្រ ៤. ជំនាញសេដ្ឋកិច្ច ៥. ជំនាញ​វិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាល ៦. ជំនាញអក្សសិល្ប៍ ៧. ជំនាញអក្សរសាស្ត្រ ៨. ជំនាញវិចិត្រសិល្បៈ ៩. ជំនាញគ្រប់គ្រងធុរកិច្ច ១០. ជំនាញទស្សនវិជ្ជា ១១. ជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តអប់រំ ១២. ជំនាញ បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន​វិទ្យា ១៣. ជំនាញកសិកម្ម និង​អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ១៤. ជំនាញប្រវត្តិវិទ្យា ១៥.​ ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម និង​ការគ្រប់គ្រងនគររូបនីយកម្ម ១៦. ជំនាញគណិតវិទ្យា ១៧.​ ជំនាញគីមីវិទ្យា ១៨. ជំនាញភូមិវិទ្យា​ ១៩. ជំនាញវិស្វកម្មបរិស្ថាន ២០. ជំនាញគ្រប់គ្រងទេសចរណ៍​ ២១. ជំនាញសិល្បៈតន្ត្រី និង​ ២២. ជំនាញ​បុរាណវត្ថុវិទ្យា។

៣. គ្រូបង្រៀន/សាស្ត្រាចារ្យ៖ ក្នុង​ការបណ្តុះបណ្តាល​ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និង​ថ្នាក់បណ្ឌិត​​ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​រាជ​បណ្ឌិត្យស​ភាកម្ពុជាបាន​ទំនាក់ទំនង និង​អញ្ជើញ​គ្រូបង្រៀន និង​សាស្ត្រាចារ្យ​​បញ្ចប់​សញ្ញាបត្រទាបបំផុតកម្រិតបណ្ឌិត ​បាន​បញ្ចាប់ការសិក្សា​ទាំងក្នុង​ប្រទេស​ និង​នៅបរទេស បានបម្រើការងារនៅក្នុង​ក្រសួង ឬស្ថាប័នផ្សេងៗ មានបទពិសោធន៍​លើ​ជំនាញ​របស់​ខ្លួនច្រើនឆ្នាំ​ និង​បានធ្វើការបោះពុម្ភស្នាដៃសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ច្រើន​ច្បាប់លើ​ប្រធានបទផ្សេងៗ​ដើម្បី​ជួយចែក​រំលែក​បទពិសោធន៍​ដ៏ល្អរបស់ខ្លួន​ជាមួយនឹង​និស្សិត។ ក្រៅពីការសិក្សាដោយផ្ទាល់ជាមួយគ្រូបង្រៀន និង​សាស្ត្រាចារ្យដែលមានបទពិសោធន៍ខ្ពស់ និស្សិត​ក៏បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​លើ​ប្រធានបទផ្សេងៗ​ដើម្បីទទួលបានចំណេះដឹង​បន្ថែមលើអ្វីដែលខ្លួនបាន​រៀននៅក្នុងថ្នាក់រៀន។ លើសពីនេះទៀត​ ​និស្សិត​បាន​​ផ្សារភ្ជាប់​ទ្រឹស្តី​ទៅ​នឹងភាពជាក់ស្តែង​ តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវ​ ការសរសេរអត្ថបទសម្រង់ ការចុះផ្សាយអត្ថបទស្រាវជ្រាវ​ ការធ្វើ បទបង្ហាញថ្នាក់ជាតិ និង​ថ្នាក់អន្តរជាតិជាមួយសាកលវិទ្យាល័យដៃគូ​សហការចំនួន៦៧ និង​​ការចុះធ្វើ​កម្មសិក្សា​ជាដើម។ល។

៤. អគារសិក្សានិង​ស្រាវជ្រាវ៖ ក្នុង​ការបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និង​បណ្ឌិត​ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល​ និង​ស្រាវជ្រាវ​នៃ​រាជ​បណ្ឌិត្យស​ភាកម្ពុជា មាន​អគារសម្រាប់ការ​ បណ្តុះបណ្តាលដែល​បំពាក់ដោយសម្ភារៈបរិក្ខាទំនើបក្នុងការទ្រទ្រង់ដល់ការរៀន និង​ការបង្រៀន​​ មាន​បណ្ណាល័យដែល​បាន​តម្កល់សៀវភៅ និង​ស្នាដៃស្រាវជ្រាវ​របស់និស្សិតគ្រប់ជំនាន់ និង​ជាពិសេសមាន​សម្ភារៈរូបវន្ត​ផ្សេងៗ​ដែល​ជួយ​ទ្រទ្រង់ដល់ការបណ្តុះបណ្តាល និង​ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ។ ​

RAC Media 

  ថ្ងៃសៅរ៍, 27 មករា 2024 ម៉ោង 04:49 PM

លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច មន្ត្រីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គមនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត គឺជាវិធានច្បាប់ ឬវិធានគតិយុត្តទាំងឡាយណាដែលចេញដោយស្ថាប័ន ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចតាមលំដាប់ថ្នាក់ដើម្បីដឹកនាំ គ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងរបស់មនុស្សក្នុងសង្គម គ្រប់វិស័យឱ្យមានរបៀបរៀបរយ សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សុខមាលភាព ការអភិវឌ្ឍ និងភាពសុខសាន្តក្នុងសង្គមជាតិ។

លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត មានតាមលំដាប់ដូចជា រដ្ឋធម្មនុញ្ញ សន្ធិសញ្ញា ច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងដីកា។

វិធានគតិយុត្ត ទាំងនេះគឺជាវិធានច្បាប់ដែលបង្កើតនូវសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្រ្តីរាជការ ហើយមានទណ្ឌកម្មចំពោះជនដែលប្រព្រឹត្តខុស។

វិធានខ្លះមិនមែនជាវិធានគតិយុត្តទេ ដូចជាវិធានសីលធម៌ វិធានសាសនា ឬវិធានសុជីវធម៌ ជាដើម។ វិធានទាំងនេះមិនបង្កើតនូវសិទ្ធិ ឬកាតព្វកិច្ចអ្វីខាងផ្លូវច្បាប់ដល់បុគ្គលណាមួយឡើយ បើសិនជាអ្នកណាមិនគោរព អ្នកនោះក៏គ្មានទោសពៃរ៍អ្វីដែរ (គឺគ្មានសំណង ពិន័យ ឬទោសព្រហ្មទណ្ឌពីអាជ្ញាធរចំពោះការមិនគោរព)។ វាទាក់ទងទៅនឹងផ្លូវចិត្ត និងជំនឿផ្ទាល់របស់បុគ្គល គឺថាមិនដូចវិធានគតិយុត្តទេ។

លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តមានប្រភពចេញមកពីស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិ និងស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ។

សូមចូលអានខ្លឹសារលម្អិត ឬមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយៈតំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=9

  ថ្ងៃចន្ទ, 22 មករា 2024 ម៉ោង 10:43 AM

[English below] កម្មវិធីអាហារូបករណ៍ផ្លាស់ប្តូរការសិក្សាអន្តរជាតិសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤- ២០២៥

មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាស្រាវជ្រាវអាស៊ីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយស សូមជម្រាបជូនថា ដោយមានកិច្ចសហការណ៍ រវាងវិទ្យាស្ថានជ័យសម្រាប់ការសិក្សាកម្រិតខ្ពស់ នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ មជ្ឈមណ្ឌលបានផ្តល់ជូនព័ត៌មានកម្មវិធីអាហារូបករណ៍ផ្លាស់ប្តូរការសិក្សាអន្តរជាតិ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤- ២០២៥ សម្រាប់រយៈពេល ០៦ខែ និង ០១ឆ្នាំ នៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលមានជំនាញជាច្រើន។

លក្ខណ្ឌ៖ មានសញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិត

កាលបរិច្ឆេទឈប់ទទួលពាក្យ៖  ថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤

*** បេក្ខជនដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ សូមចូលអានព័ត៌មានបន្ថែម ឬទំនាក់ទំនង មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាស្រាវជ្រាវអាស៊ីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមរយៈ៖ 

Tel/Fax: (855-0)23 890 180; Phone: 017 820 548 / 069 589 090

E-mail: [email protected]

International Scholar Exchange Fellowship 2024 2025

https://rac.gov.kh/royal-academy/listing/attachments/original/170.pdf?1705327172

Guideline of Applicant for ISFE 2024 2025

https://rac.gov.kh/royal-academy/listing/attachments/original/169.pdf?1705327093

International Summery 

https://rac.gov.kh/royal-academy/listing/attachments/original/171.pdf?1705327198

----

RAC Media 

  ថ្ងៃអង្គារ, 16 មករា 2024 ម៉ោង 06:55 PM

ជ្រុងមួយនៃការជំរុញដល់ការស្តារ និងការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសឥណ្ឌា ដោយ បណ្ឌិត វង់ សំអូន ជំនួយការខុទ្ទកាល័យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ប្រទេសឥណ្ឌាមានប្រជាជន១៤០០លាននាក់ មានរដ្ឋ (ខេត្ត) ចំនួន ២៨រដ្ឋ ៧៦៤ស្រុក ៧៦៥៤ឃុំ ២៥២០០០ភូមិ ១២ សហគមន៍ ១៧ភាសាដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ និង៤០%នៃប្រជាជនសរុបរស់នៅក្រោមខ្សែបន្ទាត់សេដ្ឋកិច្ច (យោងតាមការធ្វើបទបង្ហាញរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋបាលនៅទីក្រុងមូសូរីកាលពីថ្ងៃចន្ទទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤)។ ប្រទេសឥណ្ឌាបានប្រើប្រាស់យន្តការជាច្រើននៅក្នុងការស្តារ និងអភិវឌ្ឈន៍ប្រទេសរបស់ខ្លួនក្រោយពីទទួលបានឯករាជ្យពីអាណានិគមនិយមអង់គ្លេសនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៧។ យន្តការមួយចំនួននៅក្នុងចំណោមយន្តការទាំងនោះរួមមាន៖

១. យន្តការក្នុងការផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការបើកគណនីធនាគារ៖ យោងតាមការធ្វើបទបង្ហាញដោយថ្នាក់ដឹកនាំជំនាញរដ្ឋបាលសាធារណៈ របស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាក្នុងកំឡុងពេលនៃការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយសាធារណៈ និងអភិបាលកិច្ចល្អជូនដល់មន្ត្រីរាជការស៊ីវីលមកពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងក្រសួងធម្មការ និងសាសនា បានចង្អុលបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាបានបង្កើតអែបមួយដែលមានឈ្មោះថា អាដហា (Aadhaar)។ អែបនេះបានដើរតួសំខាន់ៗ ៣យ៉ាង រួមមាន៖ ទី១ ផ្ទុកទិន្នន័យប្រវត្តិរូបរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ ទី២ ផ្សារភ្ជាប់ទិន្នន័យនេះនៅក្នុងការបើកគណនី ឬ តម្រូវការនៃការប្រើប្រាស់ឯកសាររបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ និង ទី៣ ភ្ជាប់ទិន្នន័យទាំងនេះទៅនឹងទូរស័ព្ទដៃ។ យន្តការនេះ បានធ្វើឱ្យប្រជាជនឥណ្ឌាស្ទើរគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ គ្រប់វ័យ និងគ្រប់ទីកន្លែងអាចបើកគណនីបានដោយខ្លួនឯងគ្រប់ពេលវេលាទាំងថ្ងៃសៅរ៍និងអាទិត្យ។ ប្រជាជនឥណ្ឌាគឺជាប្រជាជនដែលពូកែសន្សំប្រាក់ជាងគេលើពិភពលោក ហើយប្រាក់ទាំងនោះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងគណនីរបស់ខ្លួន។ យន្តការនេះបានជួយដល់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាមានថវិកាតាមរយៈការលក់ទូរស័ព្ទដៃដែលផលិតក្នុងស្រុក និងទាញយកប្រយោជន៍ពីការដាក់ប្រាក់ក្នុងគណនីដោយប្រយោលដើម្បីធ្វើការស្តារ និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាបន្តបន្ទាប់។  

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត ឬមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀត តាមរយៈតំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/19/researchs#main-container

  ថ្ងៃសុក្រ, 12 មករា 2024 ម៉ោង 07:05 PM

[ English below ] ខួបអនុស្សាវរីយ៍លើក៤៥ឆ្នាំ ថ្ងៃជ័យជំនះ ៧ មករា៖ យុវជនជាស្ពានភ្ជាប់ចំណងមិត្តភាព

 ក្រោយពីប្រទេសជាតិត្រូវបានរំដោះ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ ហើយប្រទេសជាតិទាំងមូល មានសុខសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍រីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ ក្រោមការដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃ របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤នេះ គឺស្ថិតក្រោមការដឹកនាំ របស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងជាអនុប្រធាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។ ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤នេះ គឺជាខួបលើកទី៤៥ឆ្នាំ (៧ មករា ១៩៧៩-៧ មករា ២០២៤) ដែលកម្ពុជាត្រូវបានសង្គ្រោះ និងរំដោះចេញផុតពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ហៅថារបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ដែលបានធ្វើអោយកម្ពុជា ក្លាយជាវាលពិឃាតដ៏ខ្មៅងងឹត អស់រយៈពេល៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ។

កម្ពុជា ដែលពីមុនជាប្រទេសត្រូវទទួលរងការហ៊ុមព័ទ្ធនិងដាក់ឱ្យនៅឯកោ ទាំងខាងនយោបាយ និង សេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែឥឡូវបានក្លាយជាប្រទេសមួយ ដែលកំពុងសមាហរណខ្លួនយ៉ាងសកម្ម ទៅក្នុង រចនាសម្ព័ន្ធនិងនិម្មាបនកម្ម តំបន់និងពិភពលោក និងជាប្រទេសដែលកំពុងតែដើរតួនាទី យ៉ាងសកម្ម ដោយស្មើសិទ្ធិនិងស្មើភាព ក្នុងគ្រប់កិច្ចការតំបន់និងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ ទាំងអស់នេះសរបញ្ជាក់ឱ្យ ឃើញថា ក្រោយថ្ងៃរំដោះ ថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ និងការអនុវត្តនយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះ បាននាំឱ្យកម្ពុជា សម្រេចបាននូវការបញ្ចប់សង្គ្រាមទាំងស្រុង និងការកសាងបាននូវសន្តិភាព និងឯកភាពជាតិពេញលេញ បាននាំមកនូវការរីកចម្រើន និងការអភិវឌ្ឍជាបន្តបន្ទាប់។ រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏បានកំណត់ យកថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជា «ទិវាសន្តិភាពនៅកម្ពុជា»ដែលជាថ្ងៃបុណ្យជាតិផ្លូវការ នៅកម្ពុជាផង ដែរ។

ទម្រាំបានដូចសព្វថ្ងៃ ប្រទេសកម្ពុជាបានដើរលើផ្លូវដ៏សែនលំបាក និងគ្រោះថ្នាក់បំផុត ប៉ុន្តែវាជាផ្លូវដ៍ត្រឹមត្រូវ ដើម្បីធានាបាននូវភាពរីកចម្រើនយូរអង្វែង និងប្រកបដោយវិបុលភាពសម្រាប់ មាតុភូមិកម្ពុជា ក្រោមរជ្ជកាល របស់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា និងក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមាន សម្តេច តេជោ ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាប្រមុខដឹកនាំអស់រយៈពេល៣៨ឆ្នាំ ដែលបានដឹកនាំនាវាកម្ពុជា ឱ្យសម្រេចបាន សមិទ្ធផលសំខាន់ៗ ជាច្រើន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេសក្នុងការទប់ស្កាត់ ការរីករាលដាល នៃជំងឺកូវីដ-១៩ប្រកបដោយជោគជ័យ; បើកដំណើរការ ប្រទេសឡើងវិញ និងការស្តារ សេដ្ឋកិច្ចបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ភាពជោគជ័យយ៉ាងត្រចះត្រចង់ក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន លើកទី៤០ និងទី៤១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ។ ភាពជោគជ័យ នៃមហាសន្និបាត AIPA លើកទី៤៣ ដែលបានរួមចំណែក ដល់ការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងរក្សាបាននូវមជ្ឈភាពអាស៊ាន ក៏ដូចជាលើកកម្ពស់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្យានុភាព របស់កម្ពុជាទាំងក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជានៅលើពិភពលោក។ ការទទួលបាន ជោគជ័យ ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៥ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី០៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។ ការទទួលបានជោគជ័យក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង តំណាងរាស្ត្រ អាណត្តិទី៧ កាលពី ថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ជាពិសសជាងនេះទៅទៀត គឺការឡើងកាន់តំណែង ជានាយករដ្ឋមន្រ្តី របស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលជា កំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រ ថ្មីមួយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានផ្លាស់ប្តូរនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ក្នុងរយៈជិត៤ទសវត្សរ៍កន្លងទៅ។ នេះបានបង្ហាញឱ្យឃើញ ថា កម្ពុជារក្សាបាននូវស្ថិរភាពនយោបាយ សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ សង្គម សាមគ្គីភាព ភាពរុងរឿង និងស្ថិរភាព បើទោះបីជាបច្ចុប្បន្ន ស្ថានភាពពិភពលោក និងតំបន់ កំពុងតែមាន ភាពប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំង និងប្រកប ដោយភាព ស្មុគស្មាញក៏ដោយ ហើយជាពិសេស ផលប៉ះពាល់ នៃវិបត្តិដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ជម្លោះនិងការប្រកួតប្រជែង ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ មហាអំណាច ធំៗក្នុងពិភពលោក សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន វិបត្តិនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ វិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា និងសង្គ្រាម នៅកាហ្សាជាដើម ក៏ដោយ។

បើទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ដែលកំពុងកើតមានក្តី ប៉ុន្តែរាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលថ្មី ក្រោមការដឹកនាំរបស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងជាអនុប្រជានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែមាន ជំនឿចិត្តយ៉ាងមុតមាំ និងបានដាក់ចេញគោលនយោបាយអាទិភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងយកឆ្នាំ២០២៣ ជាចំណុចចាប់ផ្តើម របស់ខ្លួន ដើម្បីឈានទៅសម្រេចគោលដៅ ប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជា ប្រទេស មានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។

សូមរំលឹកផងដែរថា នៅឆ្នាំ១៩៧៥ បន្ទាប់ពីការបញ្ចប់ដោយជោគជ័យនៃសង្គ្រាមវៀតណាម (Vietnam War) ដែលមានប្រទេសកម្ពុជា ជាអ្នកដែលបានរួមចំណែក ជួយគាំទ្រដល់វៀតណាម ខាងជើង ក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមបង្រួបបង្រួមទឹកដីវៀតណាម ហើយទទួលបានជ័យជំនះនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ប៉ុន្តែប្រជាជនក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជា បែរជាត្រូវបានធ្លាក់ទៅក្នុងសោកនាដកម្ម ទៅវិញ។ ក្រោយការដួលរលំ របប លន់ នល់ នៅកម្ពុជា នៃថ្ងៃ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ របប ប៉ុល ពត បានដាក់ប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យធ្លាក់ទៅក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ដ៏អាក្រក់ដែលមិនធ្លាប់មាន ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិ។ ក្នុងរយៈពេលត្រឹម តែ៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ ពួកគេបានសម្លាប់ប្រជាជន កម្ពុជាស្លូតត្រង់អស់ ជាង៣លាននាក់។

ទម្រាំបានដូចសព្វថ្ងៃ គឺយើងពិតជាមិនអាចបំភ្លេចបាននូវគុណបំណាច់ដ៏ថ្លៃថ្លា របស់កងទ័ពស្ម័គ្រ ចិត្ត វៀតណាម ដែលបានលះបង់ សាច់ស្រស់ឈាមស្រស់ ជាច្រើនម៉ឺននាក់ តាមការអំពាវនាវបន្ទាន់ របស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដើម្បីជួយសង្គ្រោះប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងធ្លាក់ ក្នុងរបបប្រល័យ ពូជសាសន៍។ កងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា សហការជាមួយ ជាមួយកងទ័ព ស្ម័គ្រចិត្ត និងប្រជាជនវៀតណាម បានធ្វើការវាយលុកចូលមកជួយសង្គ្រោះប្រជាជន កម្ពុជា និងបានផ្តួល រំលំរបបប្រល័យ ពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម បានដោយជោគជ័យ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។ ក្រោយទទួល បានជោគជ័យដ៏ សែនត្រចះត្រចង់នេះ កងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម បាននៅ បន្តជួយ បណ្តុះបណ្តាល និងដឹកនាំរហូតដល់ កង ទ័ពកម្ពុជាមាន លទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការប្រឆាំង ទប់ស្កាត់មិន ឱ្យរបបប្រល័យ ពូជសាន៍ ដែលបាន រត់ទៅជ្រកកោនតាម បន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ អាច វិលត្រឡប់មកវិញ ជាលើកទីពីរបាន ទើបកងទ័ព ស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម សម្រេចដកចេញពីកម្ពុជា ទាំងស្រុងវិញ នៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៩។

ចាប់តាំងពីក្រោយការដកស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមចេញពីកម្ពុជាទាំងស្រុង ទំនាក់ទំនងរវាង កម្ពុជា និងវៀតណាម បានផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់ រហូតមក ទល់បច្ចុប្បន្ន និងបានអភិវឌ្ឍន៍កាន់តែខ្លាំងឡើង លើវិស័យជាច្រើន ដែលបាននាំមកនូវ ផលប្រយោជន៍ ជាក់ស្តែងជាច្រើនសម្រាប់ប្រជាជន នៃប្រទេស ទាំងពីរ។ ទំនាក់ទំនងរវាង កម្ពុជា និងវៀតណាម មិនត្រឹមតែ ជាទំនាក់ទំនងតាមបែបប្រពៃណី ក្នុងនាម ជាប្រទេសជិតខាង ភូមិ ផងរបងជាមួយគ្នាប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងជាទំនាក់ទំនងក្នុងនាមជាបងប្អូន រួមសុខ រួមទុក្ខ ជាមួយគ្នាក្នុងបុព្វហេតុរំដោះជាតិ និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ រួមគ្នាក្នុងការកសាងនិងអភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសជាតិ រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ទំនាក់ទំនងនេះត្រូវបាន ថ្នាក់ដឹកនាំ និងប្រជាជន នៃប្រទេស ទាំងពីរបន្តថែរក្សានិងពូនជ្រំជាបន្តបន្ទាប់ និងត្រូវបានយុវជនជំនាន់ ក្រោយនៃប្រទេសទាំងពីរ បន្តកសាង ស្ពានមិត្តភាពនេះបន្តទៀត ក្រោមបាវចនា “ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និរន្តរភាពយូរអង្វែង”។

នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចចិត្ត នៃមហាសន្និបាតរណសិរ្សសាមគ្គី អភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា លើកទី៦ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ អង្គមហាសន្និបាត ក៏បានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាង ជ្រាលជ្រៅជូនចំពោះបណ្ដាប្រទេសជាមិត្តជិតឆ្ងាយ ជាពិសេសបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ក៏ដូចជាជូន ចំពោះរដ្ឋាភិបាល កងទ័ព និងប្រជាជនវៀតណាម ដែល បានឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវ របស់រណសិរ្ស សាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ក្នុងការតស៊ូរំដោះប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជា ពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ខ្មែរក្រហម។

តួយ៉ាង ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជា សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី ១១-១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ និងក្នុងជំនួបដោយឡែក ជាមួយគណៈប្រតិភូសមាគមមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជា និងសម្ព័ន្ធយុវជន កុម្មុយនីស្តហូជីមិញ ភាគី ទាំងពីរ បានផ្តល់សារៈសំខាន់ចំពោះតួនាទីរបស់សមាគមមិត្តភាព និងយុវជន ក្នុងក្របខ័ណ្ឌការទូត ប្រជាជន ដែលជួយជំរុញការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌ សកម្មភាពមនុស្សធម៌ និងធុរកិច្ច។ ភាគីទាំងពីរបានផ្លាស់ប្តូរ យោបល់អំពីទិសដៅអនាគត ដើម្បីបន្តរក្សា និងបង្កើនស្មារតីសាមគ្គីភាព មិត្តភាព និងការយោគយល់រវាង ប្រជាជនប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយ និងដើម្បីរួមចំណែក ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សហគ្រិនភាព អប់រំ ទេសចរណ៍ ជាដើម។

ចំណែក ក្នុងជំនួបរវាង ឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ានី ប្រធានសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ជាមួយ គណៈប្រតិភូគណៈកម្មាធិការជាតិសម្រាប់យុវជនវៀតណាម ដឹកនាំដោយ លោក Bui Quang Huy ប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិសម្រាប់យុវជនវៀតណាម នៅទីស្នាក់ការកណ្តាល ស.ស.យ.ក. កាលថ្ងៃ ទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ភាគីទាំង២ អបអរសាទរគ្នាទៅវិញទៅមក ចំពោះសមិទ្ធផលដែល ស្ថាប័ន ទាំង២បានសម្រេចបាន ក្នុងរយៈពេល កន្លងទៅ។ ឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ានី ក៏បានអំពាវនាវឱ្យ ភាគី វៀតណាមបន្តលើកទឹកចិត្តដល់វិនិយោគិនឱ្យមកធ្វើការបណ្តាក់ទុន កាន់តែច្រើនដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំង២។ ជាមួយគ្នានេះ ភាគីទាំង២បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការរិតចំណងសហប្រតិបត្តិការ ឱ្យកាន់តែរឹងមាំ តាមរយៈ ការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចគណៈប្រតិភូយុវជនទៅវិញទៅមក និងការស្វែងរក កាលានុវត្តភាព សម្រាប់គម្រោងរួមគ្នាបន្ថែមទៀត។

ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ សាធារណរដ្ឋ សង្គមនិយម វៀតណាមកាលពីថ្ងៃទី១១ ដល់១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ ឯកឧត្ដមនាយករដ្ឋមន្ត្រី វៀតណាម បានចាត់ទុក សម្ដេចធិបតី ជាថ្នាក់ដឹកនាំវ័យក្មេងដ៏ឆ្នើម ដែលកំពុងដឹកនាំនាវាកម្ពុជា បន្តឆ្ពោះ ទៅរកការអភិវឌ្ឍនិងសមិទ្ធិផលថ្មីបន្ថែមទៀត សំដៅសម្រេចចក្ខុវិស័យ ប្រែក្លាយកម្ពុជា ជាប្រទេសមាន ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសមានចំណូល ខ្ពស់ នៅឆ្នាំ២០៥០។

ក្នុងពិធីលៀងសាយភោជន៍ ដែលរៀបចំដោយលោក ផាម មិញជិញ នាយករដ្ឋមន្ត្រី វៀតណាមនៅ យប់ថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេលពីរថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី១១-១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ របស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទៅកាន់សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានថ្លែងថាគូសបញ្ជាក់ថា សច្ចភាព ប្រវត្តិសាស្ត្រ ខ្មែរជួយបង្រួបបង្រួមវៀត ណាមនិងវៀតណាមជួយកម្ពុជារំដោះ ប្រទេសពីរបប ប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុលពត មិនអាចក្រុមប្រតិក្រិយាណាមកកែខៃកាឡៃបាននោះឡើយ។ យើងត្រូវ អប់រំនិងផ្សព្វផ្សាយ ឱ្យប្រជាជនយើងទាំងពីរ ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយ បានយល់ដឹង ជ្រូតជ្រាបអំពី សច្ចភាព ប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ក៏ដូចជាសារសំខាន់និងគុណតម្លៃ នៃទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម។

មិនចំពោះតែក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅប្រទេសវៀតណាម ដែលជាដំណើរទស្សនកិច្ច ផ្លូវការ លើកទី២ បន្ទាប់ពីប្រទេសចិននោះទេ ទោះបីជាក្នុងដំណើរទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅក្រៅប្រទេសនានា ចាប់តាំងពី ឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីមក ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជាតែងទទួលជួបពិភាក្សាការងារ ជាមួយវិស័យឯកជននានា ដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយ ចែករំលែក ពីយុទ្ធសាស្រ្តបញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ របស់កម្ពុជា និងការដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យ ដើម្បីប្រែក្លាយកម្ពុជា ឱ្យទៅជាប្រទេសមាន ចំណូលមធ្យម កម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាកៀគរ វិនិយោគទុនបរទេស ឱ្យចូលមកបណ្តាក់ ទុននៅកម្ពុជា ជាពិសេសសហគ្រិនវ័យក្មេង។ ដូច្នេះ នេះជាសច្ចភាព នៃការបន្តរក្សា និងបង្កើនស្មារតី សាមគ្គីភាព មិត្តភាព និងការយោគយល់រវាង ប្រជាជន នៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-វៀតណាម ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយ ដើម្បីរួមចំណែក ជំរុញកិច្ច សហប្រតិបត្តិការ សហគ្រិនភាព អប់រំ ទេសចរណ៍ ដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែង ឃឿនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឱ្យ បន្តឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍ និងសម្រេចបានសមិទ្ធិផលថ្មីបន្ថែមទៀត ក្រោមបាវចនា “ភាពជាអ្នក ជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និរន្តរភាពយូរអង្វែង”៕

The 45th Anniversary of Victory Day, January 7: Youths Steady build the Friendship Bridge

After the country was liberated on January 7, 1979, under the leadership of the Cambodian People's Party, the people regained their full rights and freedoms, and the whole nation has been peaceful and developed in all fields until today. Under the wise leadership of Samdech Techo Hun Sen, former Prime Minister and President of the Cambodian People's Party, and from now on is under the leadership of Samdech Thipdei Hun Manet Prime Minister of the Kingdom of Cambodia and Vice President of the Cambodian People's Party. January 7, 2024, is the 45th anniversary (January 7, 1979 - January 7, 2024) that Cambodia was rescued and liberated from the Democratic Kampuchea regime or the so-called genocidal regime of Pol Pot that put Cambodia into a dark killing field for 3 years, 8 months and 20 days.

Cambodia, formerly a besieged and isolated country, both politically and economically, has now become a country that is actively integrating itself in its regional structure and architecture, a country that is playing an active role with equal rights and equal footing. Integrity in all regional and international affairs and the dignity of the Cambodian people. This proves that after the day of liberation on January 7, 1979, and the implementation of win-win policies, Cambodia ended its long-run civil war building complete peace and national unity and paving the way for progress and development continuously. The Royal Government also designates December 29 every year as "Peace Day in Cambodia", the official national holiday in Cambodia.

To steady growth like today, Cambodia has walked the most difficult and dangerous road, but it is the right choice of the top leaders to ensure long-term and prosperous growth of Cambodia. Under the reign of the King of Cambodia and the leadership of the Cambodian People's Party, led by Samdech Techo Hun Sen, former Prime Minister of the Kingdom of Cambodia for 38 years, he ruled Cambodia ships to achieve many important achievements. In recent years, especially in the prevention of the spread of COVID-19, successful reopening of the country and rapid economic recovery, brilliant success in hosting the ASEAN Summit 40th and 41st and related summits, the success of the 43rd AIPA, which has contributed to building the ASEAN Community and maintaining the ASEAN Centrality, as well as promoting the reputation and prestige of Cambodia in the region as well as in the world. The success Commune/Sangkat Council Election of the 5th Mandate on Sunday, June 05, 2022, the success of the 7th Mandate National Assembly Election on July 23, 2023, especially Samdech Thipadei Hun Manet took office on August 22, 2023, a new historical record for Cambodia, which has changed her new prime minister after nearly four decades ago. This shows that Cambodia has maintained political stability, security, social order, unity, prosperity, and stability, despite the current global and regional situation being extremely volatile and complex, especially the effects of the COVID-19 crisis, Conflicts, and Geopolitical rivalries of the world's major powers, the Russia-Ukraine war, the Korean Peninsula crisis, the Myanmar crisis, the Gaza war.

Despite the many challenges that are emerging, the new Royal Government of Cambodia under the leadership of Samdech Thipadei Hun Manet and the Vice President of the Cambodian People's Party also still has strong confidence and has set its priority policy to Improve people's livelihood, solve people's problems and choice the year 2023 as the starting point to achieve the goal of a high middle-income country by 2030 and a high-income country by 2050.

In 1975, after the end of the Vietnam War, Cambodia was the one who contributed to the support of North Vietnam in the war for the unification of Vietnam and the victory on April 30, 1975, but Cambodia was plunged into tragedy. After the fall of the Lon Nol regime on April 17, 1975, the Pol Pot regime plunged the country and its people into the worst genocidal regime in human history and just 3 years, 8 months, and 20 days, they killed more than 3 million innocent Cambodians.

On January 7, 1979, the Kampuchean United Front for National Salvation soldiers and the Cambodian people, with the help of the Vietnamese Volunteer soldiers and people, overthrew the Khmer Rouge genocidal regime led by Pol Pot, Ieng Sary, Khieu Samphan liberated the people and country of Cambodia from the Khmer Rouge genocidal regime. This victory was a historic event of great international solidarity between the people and the soldiers of the two countries, Cambodia and Vietnam, and opened up a new page in the friendly relations and good neighborliness between the two countries. After this victory, the Vietnamese Volunteer soldiers continued to help and train the Cambodian soldiers to prevent the return to power in Cambodia of a genocidal regime that fled to the Cambodian-Thai border and the Vietnamese Volunteer soldiers completely withdrew from Cambodia in September 1989.

Since the complete withdrawal of Vietnamese volunteer soldiers from Cambodia, relations between Cambodia and Vietnam have changed steadily until now and have developed more and more in many fields, which have brought many tangible benefits for the people of both countries. The relationship between Cambodia and Vietnam is not only traditional, as a neighbor, but also a relationship as a brother and sister in the cause of national liberation and national reunification for building and developing the nation until today. This relationship has been maintained and nurtured by the leaders and people of the two countries, and the younger generation of the two countries will continue to build this bridge of friendship under the motto “good neighborliness, traditional friendship, and comprehensive, sustainable, long-term cooperation”.

In the resolution of the 6th General Assembly of The Solidarity Front for the Development of Cambodian Motherland on November 15, 2023, the General Assembly also expressed its deep gratitude to neighboring countries, especially the Communist Party of Vietnam, as well as to the Vietnamese government, army and people who responded to the call of the Kampuchean United Front for National Salvation in the struggle to liberate the country and the Cambodian people from the Khmer Rouge genocidal regime.

For example, during the official visit of Samdech Thipadei Hun Sen, the Prime Minister of Cambodia to the Socialist Republic of Vietnam on December 11-12, 2023, and in courtesy calls by the Viet Nam-Cambodia Friendship Association and the Ho Chi Minh Communist Youth Union, the two sides highlighted their vital role in people diplomacy, cultural exchanges, humanitarian activities, and business. Talks focused on future directions aimed at maintaining and enhancing the spirit of solidarity, friendship, and mutual understanding between the two peoples, particularly younger generations, contributing to cooperation in areas such as trade, education, and tourism.

In the meeting between HE Hun Many, President of the Union of Youth Federations of Cambodia, and the delegation of the National Committee for Vietnamese Youth led by Mr. Bui Quang Huy, Chairman of the National Committee for Vietnamese Youth at the Union of Youth Federations of Cambodia headquarters on May 24, 2023, both sides congratulated each other on the achievements of both institutions in the past. HE Hun Many also called on the Vietnamese side to continue to encourage investors to invest more to promote the economic development of the two countries. At the same time, the two sides pledged to strengthen cooperation by exchanging visits between youth delegations and exploring opportunities for more joint projects among both sides.

During the two-day official visit from December 11-12, 2023, Samdech Thipadei Hun Manet, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia to the Socialist Republic of Vietnam, Vietnamese Prime Minister also highlighted that the Prime Minister as a young leader will be leading the Cambodian ships towards further development and new achievements to achieve the vision of becoming a high middle-income country by 2030 and a high-income country by 2050.

At a dinner hosted by Vietnamese Prime Minister Pham Minh Chinh on the night of December 11, 2023, during a two-day official visit from December 11-12, 2023 by Samdech Thipadei Hun Manet, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia to the Socialist Republic of Vietnam, Samdech Thipadei Hun Manet expressed that, the truth of history is Cambodia helps Vietnam to unify Vietnam and Vietnam helps Cambodia to liberate the country from the genocidal regime of Pol Pot. We need to educate and disseminate to our people, especially the younger generation, to understand this historical truth, as well as the importance and values of the close relationship between Cambodia and Vietnam.

Not only the official visit to Vietnam, which is the second official visit after China, but every time led a high-level delegation to attend summits, since taking office as Prime Minister, Cambodian leaders always met with the private sector to disseminate and share Cambodia's first phase of the Pentagonal strategy and the vision to transform Cambodia into a high-middle-income country by 2030 and a high-income country by 2050 to attract foreign investment to invest in Cambodia, especially young entrepreneurs. Therefore, this is the reality of maintaining and enhancing the spirit of solidarity, friendship, and understanding between the people of the two countries, Cambodia-Vietnam, especially the younger generation to contribute to the promotion of cooperation, entrepreneurship, education, and tourism to support the Cambodian economy to continue to develop and achieve more new achievements under the motto "Good neighborliness, traditional friendship, comprehensive cooperation, long-term sustainability".

----

អ៊ុច លាង៖ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

Uch Leang: Researcher, Department of Asian, African and Middle Eastern Studies, International Relations Institute of Cambodia, Royal Academy of Cambodia.

RAC Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 05 មករា 2024 ម៉ោង 07:46 PM