រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមចិន បង្កើនចំណងសហប្រតិបត្តិការបន្ថែម ក្រោយជំនួបពិភាក្សាការងារនាព្រឹកមិញនេះ!

នាវេលាព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា តំណាងឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជំនួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូមកពីវិទ្យាស្ថានជាតិយុទ្ធសាស្ត្រអន្តរជាតិ (NIIS) នៃបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមចិន (CASS) ដែលដឹកនាំដោយលោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត លី សៀនយ៉ាង (LI Xiangyang) ជាប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិយុទ្ធសាស្ត្រអន្តរជាតិ, CASS និងសហការី រួមមាន៖

១. លោក ចាង ចុងយ៉ន់ (ZHANG Zhongyuan) សាស្ត្រាចារ្យ និងជាប្រធាននាយកដ្ឋាន​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ NIIS, CASS

២.​ លោក លី ឆេងរី (LI Chengri) សាស្រ្តាចារ្យជំនួយនៃ NIIS, CASS

៣. លោក យ៉ាង ចាវ (YANG Chao) សាស្រ្តាចារ្យជំនួយនៃ NIIS, CASS។

បន្ទាប់ការពិភាក្សា ភាគីទាំងបានឯកភាពគ្នាដូចខាងក្រោម៖

១. ភាគីទាំងពីរនឹងរៀបចំវេទិកាវិជ្ជមានមួយ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីទស្សនៈល្អៗរវាងចិននិងកម្ពុជា។

២. ភាគីទាំងពីរនឹងធ្វើការស្រាវជ្រាវរួមដូចជា គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ (Belt and Road Initiative - BRI) ដើម្បីរួមចំណែកលើកកម្ពស់ការតភ្ជាប់និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជានិងចិន។

៣. ភាគីទាំងពីរនឹង​ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរគំនិតទស្សនៈគ្នាតាមរយៈការអញ្ជើញអ្នកស្រាវជ្រាវ សហការី និងនិស្សិត ឱ្យចូលរួមសន្និសីទឬវេទិកានានាដែលរៀបចំដោយភាគីទាំងពីរ។

៤. ភាគីទាំងពីរនឹងពិនិត្យលទ្ធភាពរៀបចំមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ (Belt and Road Initiative - BRI) ឬគំនិតផ្តួចផ្តើមសាកលរបស់ចិន (China's Global Initiatives) នៅវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា៕

(ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា)

  ថ្ងៃពុធ, 08 វិច្ឆិកា 2023 ម៉ោង 10:18 PM

មេរៀននៃថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យសម្រាប់អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជា

នៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមការសន្ទនាអំពីថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា យើងតែងតែលើកយកព្រះនាមព្រះបាទសម្តេចនរោត្តមសីហនុ ដែលជាអតីតព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានធ្វើគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងអំណាចរបស់ព្រះអង្គដើម្បីទទួលបានឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា។ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ទ្រង់បានបំពេញកិច្ចការដ៏ធំធេងសម្រាប់ប្រទេស កម្ពុជា ហើយកេរដំណែលរបស់ព្រះអង្គត្រូវបានកត់ត្រានៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេស។

ថ្ងៃដ៏សំខាន់បំផុតមួយប្រចាំឆ្នាំសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាគឺ ទិវាបុណ្យឯករាជ្យជាតិ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃបុណ្យឯករាជ្យជាតិនេះមានមេរៀនច្រើនណាស់សម្រាប់បង្រៀនទាំងអ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា អំពីការរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសជាតិ ភាពរុងរឿង សន្តិភាព ស្ថិរភាព សាមគ្គីភាព និងឯករាជ្យភាព។

ការទន្ទឹងរង់ចាំឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាពីប្រទេសបារាំងត្រូវបានសម្រេចនៅថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៥៣ ដែលជាថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានឥទ្ធិពលលើអនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ជ័យជំនះនេះគឺជាលទ្ធផលនៃការលំបាកជាច្រើនឆ្នាំ ការមិនគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងការខិតខំប្រឹងប្រែងឥតឈប់ឈររបស់សកម្មជន មេដឹកនាំ និងប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានតស៊ូដើម្បីសេរីភាពក្នុងការជ្រើសរើសផ្លូវផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងជីវិតនៃការរស់នៅ។

ការរំដោះខ្លួនចេញពីចំណងអាណានិគម គឺជាទិដ្ឋភាពមួយនៃសារៈសំខាន់នៃឯករាជ្យភាព ហើយវាក៏ជាតំណាងឱ្យការចាប់ផ្តើមនៃប្រទេសឯករាជ្យមួយ ការងើបឡើងវិញនូវសុទិដ្ឋិនិយម និងឱកាសដើម្បីបង្កើតអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ប្រទេសជាតិ។ ឯករាជ្យភាព តំណាងឱ្យក្តីសង្ឃឹម និងក្តីសុបិននៃមនុស្សរាប់មិនអស់ ដែលបាន តស៊ូដើម្បីទឹកដី វប្បធម៌ និងសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។

អ្នកនយោបាយ និងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាគ្រប់ជំនាន់ អាចរៀនសូត្របានច្រើនអំពីការតស៊ូដើម្បីទទួលបានឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ មាគ៌ាឆ្ពោះទៅរកឯករាជ្យភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានត្រួសត្រាយដោយទុក្ខលំបាក ការលះបង់ និងការតាំងចិត្តអត់ធ្មត់។ ការទទួលបានការយល់ដឹង និងការទទួលយកមេរៀននៃការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យនោះ នឹងជម្រុញឱ្យមានការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងភាពជាអ្នកដឹកនាំ ដែលចាំបាច់សម្រាប់ជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើននៃសង្គមជាតិ។

ភាពរឹងមាំនៃសាមគ្គីភាព គឺជាមេរៀនដ៏សំខាន់មួយ។ ការតស៊ូទាមទារឯករាជ្យនៅកម្ពុជាមិនមែនជាសភាពដែលធ្វើដោយមនុស្សតែម្នាក់នោះទេ ប៉ុន្តែជាការប្រឹងប្រែងជាក្រុមដែលជំរុញដោយគោលដៅរួមដើម្បីប្រទេសជាតិ។ថា្នក់ដឹក នាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានសម្តេចនរោត្តមសីហនុជាប្រធាន បានរួបរួមគ្នា ដោយទុកចោលការខ្វែងគំនិតគ្នា ហើយបន្តគោលដៅរួមឆ្នោះទៅឯករាជ្យភាព។ ភាពរឹងមាំ សាមគ្គីភាព និងការអត់ធ្មត់ដែលទាមទារដើម្បីជំនះឧបសគ្គបានក្លាយទៅការអាវុធដ៏រឹងមាំមួយសម្រាប់ទទួលបានឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនយោបាយកម្ពុជាគ្រប់ជំនាន់អាចយកមេរៀននៃការតស៊ូនេះ ដោយគ្រាន់តែយល់ថាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការងារជាក្រុមគឺជាមធ្យោបាយដ៏អស្ចារ្យបំផុតដើម្បីជំរុញផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេស ហើយត្រូវទំលាក់ចោលនូវភាពខុសគ្នារវាងបក្សពួកក្នុងប្រទេស។

ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍ពិតប្រាកដមួយ អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយត្រូវតែប្រកាន់យកនូវទស្សនវិជ្ជាដែលថាប្រជាជនគឺជាម្ចាស់ប្រទេស ហើយសកម្មភាពនោះត្រូវបញ្ចូលទាំងការយកចិត្តទុកដាក់លើក្តីសង្ឃឹម និងការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាជន ស្វែងរកអ្វីដែលពួកគេត្រូវការ និងធ្វើសកម្មភាពដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទាំងនោះ។ ដើម្បីសម្រេចបានសកម្មភាពទាំងនោះ វាទាមទារឱ្យមានបំណងប្រាថ្នាដ៏ស្មោះស្ម័គ្រដើម្បីជីវិតរបស់មនុស្សកាន់តែប្រសើរឡើង បើទោះ បីការងារនោះ គឺជាការជ្រើសរើសដ៏លំបាក ឬការបោះបង់ចោលចំណង់ចំណូលចិត្តផ្ទាល់ខ្លួនក៏ដោយ។

ការវិនិយោគក្នុងវិស័យអប់រំគឺជាការវិនិយោគដ៏សំខាន់សម្រាប់អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនយោបាយអាចបង្កើតឱកាសសមធម៌សម្រាប់យុវជនកម្ពុជាក្នុងការសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួនតាមរយៈការផ្តល់ឱកាសអប់រំប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ដល់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដោយមិនគិតពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ពួកគេ ដោយការងារនេះអាចរួមបញ្ចូលទាំងការលើកទឹកចិត្តដល់កម្មវិធីអប់រំក្រោយមធ្យមសិក្សា និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បន្ថែមពីលើការធានាលទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំកម្រិតមូលដ្ឋាន និងមធ្យមសិក្សា។

សមាសធាតុសំខាន់មួយទៀតដែលអ្នកពាក់ព័ន្ធត្រូវធ្វើនោះ គឺការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពតាមរយៈការអប់រំ។ បញ្ហាបរិស្ថានមួយចំនួន រួមទាំងការបំពុល ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ពិតជាបានប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនយោបាយអាចលើកទឹកចិត្តឱ្យយុវជនមានទំនួលខុសត្រូវ និងការយល់ដឹងពីបរិស្ថាន ដោយបញ្ចូលឧត្តមគតិអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពទៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ ឬនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន។

គួរកត់សម្គាល់ថា ឯករាជ្យគឺជារឿងសំខាន់ដែលមិនត្រឹមតែជាឱកាសប្រវត្តិសាស្ត្រដែលត្រូវបានប្រារព្ធឡើងក្នុងថ្ងៃជាក់លាក់មួយប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាជារបៀបគិតគូរ ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអធិបតេយ្យភាព និងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះការរីក​ចម្រើន និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋ។ អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជាអាចត្រួសត្រាយផ្លូវឱ្យកាន់តែមានការរីកចម្រើន និងសុភមង្គលនាពេលអនាគត ដោយពិចារណាលើគោលការណ៍ឯករាជ្យភាពរបស់ប្រទេស។ យើងទាំងអស់គ្នានឹងស្លាប់នៅថ្ងៃណាមួយ ប៉ុន្តែកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់យើងនឹងរស់រានមានជីវិត ហើយពួកគេត្រូវការកន្លែងមួយដើម្បីហៅថា “ផ្ទះ”។ ការគិតអំពីអនាគតដ៏អស្ចារ្យរបស់យុវជនយើង គឺជាគោលដៅសំខាន់មួយទៀត ដែលយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែពិចារណា និងរៀបចំឱ្យបានល្អសម្រាប់ពួកគេ។

ការផ្តល់អាទិភាពដល់ផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិជាធំ ឬនយោបាយដែលគិតពីប្រយោជន៍ជាតិជាធំ គឺជារឿងសំខាន់ណាស់។ ការរីកចំរើនពិតប្រាកដអាចកើតឡើងបានលុះត្រាតែអ្នកដឹកនាំដាក់សេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាជននៅចំពោះមុខគោលដៅរបស់ពួកគេ ហើយខិតខំដោយមិនគិតពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ នេះទាមទារឱ្យមានការយល់ឱ្យបានហ្មត់ចត់អំពីបញ្ហាដែលប្រទេសកំពុងជួបប្រទះ ក៏ដូចជាត្រូវមានបំណងប្រាថ្នាដ៏ស្មោះស្ម័គ្រក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ប្រទេសទេសជាតិ។

លើសពីនេះ ការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានទំនួលខុសត្រូវ និងតម្លារភាព គឺមានសារៈសំខាន់ក្នុងការពង្រឹងទំនុកចិត្ត និងការទទួលបានទំនុកចិត្តក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជា។ ការបង្កើតបរិយាកាសដែលប្រជាពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថាមានសិទ្ធិអំណាច និងចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស ទាមទារឱ្យមានតម្លារភាពក្នុងរដ្ឋាភិបាល ការសម្រេចចិត្តប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងការយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។

លើសពីនេះទៀត វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការលើកកម្ពស់សាមគ្គីភាពនៅក្នុងសង្គម។ ប្រជាជាតិកម្ពុជាមានភាពចម្រុះវប្បធម៌ និងមានកេរដំណែលវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែប។ ដើម្បីធានាថាទស្សនៈទាំងអស់ត្រូវបានស្តាប់ហើយយកទៅពិចារណានោះ អ្នកនយោបាយត្រូវតែទទួលស្គាល់បញ្ហាដែលមាននៅក្នុងសង្គម ហើយរកវិធីសាស្ត្រដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនោះ ដោយមិនត្រូវទាត់ចោលបញ្ហាដែលកើតមានសម្រាប់ពលរដ្ឋ ថាជារឿងមិនពិតនោះទេ ត្រូវសិក្សាឱ្យបានច្បាស់ហើយធ្វើការសម្រេចចិត្តឱ្យបានសមស្រប។ អ្នកនយោបាយអាចជំរុញឱ្យមានឯកភាពជាតិ និងស្មារតីរឹងមាំនៃអត្តសញ្ញាណជាតិ តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការចូលរួម ដែលនឹងនាំឱ្យសង្គមមានស្ថិរភាព និងឆ្ពោះទៅមុខបន្ថែមទៀត។

សន្តិសុខនាពេលអនាគតរបស់កម្ពុជាពឹងផ្អែកលើការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់យុវជន និងការវិនិយោគលើវិស័យអប់រំ។ អ្នកនយោបាយអាចផ្តល់ឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយនូវអ្វីៗដែលពួកគេត្រូវការ ដើម្បីចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មដល់ការរីកចំរើនរបស់ប្រទេស ដោយផ្តល់ការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងឱកាសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍជំនាញនានាដែលស្របទៅតាមសមត្ថភាព និងឆន្ទះរបស់ពួកគេ។ ការធ្វើបែបនេះ ពួកគេនឹងអាចលើកអ្នកដឹកនាំជំនាន់ថ្មី ដែលនឹងបន្តសន្តិភាព ស្ថេរភាព ការអភិវឌ្ឍ និងជំរុញប្រទេសកម្ពុជាឆ្ពោះទៅមុខជានិច្ច។

សរុបសេចក្តីមក មេដឹកនាំកម្ពុជាមានសមត្ថភាពបង្កើតអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ប្រទេស ដោយរក្សានូវស្មារតីឯករាជ្យ។ វឌ្ឍនភាព និងវិបុលភាពអាចត្រូវបានត្រួសត្រាយដោយការដាក់តំរូវការរបស់ប្រជាជនជាអាទិភាព ដោយប្រកាន់យកនូវតម្លាភាព ការលើកទឹកចិត្តដល់ការរួបរួមគ្នា និងការវិនិយោគលើវិស័យអប់រំ។ ការអបរំដែលមានគុណភាព ហើយនឹងស្មារតីស្នេហាជាតិដែលទទួលបានតាមរយៈការសិក្សាមួយដ៏ពិតជាប្រាកដ គឺមានតម្លៃណាស់សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

--------

បណ្ឌិត ស៊ឺន សំ ជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ ទស្សនៈទាំងអស់នៅក្នុងអត្ថបទនេះគឺជារបស់គាត់ផ្ទាល់។

RAC Media

  ថ្ងៃពុធ, 08 វិច្ឆិកា 2023 ម៉ោង 01:35 PM

ពិធីចុះកិច្ចព្រមព្រៀងលើកិច្ចសហការ រវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជាមួយបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមចិន និង ZhenZou Municipal Education Bureau៖

នាថ្ងៃសៅរ៍ ទី៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអញ្ជើញចុះកិច្ចព្រមព្រៀងលើកិច្ចសហការជាមួយ បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមចិន និង ZhenZou Municipal Education Bureau៖

កិច្ចព្រមព្រៀងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាយុទ្ធសាស្រ្តពន្លឿនអភិវឌ្ឍន៍កម្រិតខ្ពស់ និង ការលើកកម្ពស់ភាពបើកចំហរបស់ស្ថាប័ន សម្រាប់ធនាគារខួរក្បាលចឹងចូវ-កម្ពុជា «Promoting Institutional Openness and Accelerating High-Quality Development Strategic Cooperation Framework Agreement for Zhengzhou-Cambodia High-end Think Tanks» រវាង Zhengzhou Academy of Macroeconomics Research, ZhenZou Municipal Education Bureau និង រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅទីក្រុងចឹងចូវ ខេត្តហឺណាន សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីជាការចូលរួមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាយុទ្ធសាស្ត្ររវាងក្រុមធនាគារខួរក្បាលរបស់ភាគីទាំង២ ក្នុងការធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវការកសាងផ្លូវសូត្រផ្លូវអាកាសថ្មី «ចឹងចូវ-កម្ពុជា-អាស៊ាន»។

វិស័យផ្សេងៗសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ផ្តោតសំខាន់ទៅលើ ការងារបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវ ដោយស្ថាប័នទាំងពីរមានឧប្បនិស្ស័យដូចគ្នា ក្នុងការជំរុញការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន។

RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 06 វិច្ឆិកា 2023 ម៉ោង 08:09 PM

អំពីជំនឿខ្មែរ (ភាគបញ្ចប់) ដោយ៖ បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុល មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា,វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម,រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ប្រភពជំនឿទៅលើវត្ថុដើមសន្តតិ វង្ស ឬជំនឿថូថឹមនិយម (ហៅតាមអ្នក ស្រាវជ្រាវខ្លះ) ពាក្យថា ថូថឹមនិយម (totemism) គឺជាប្រព័ន្ធជំនឿដែលគេ និយាយថា មនុស្សមានញាតិសន្តាន (kinship) ឬទំនាក់ទំនងអាថ៌កំបាំង (mystical relationship) ជាមួយនឹង វិញ្ញាណ (spiritbeing) ដូចជាសត្វឬរុក្ខជាតិ នៅក្នុងនោះ។ គេគិត ថា អង្គ (entity) ឬ ថូថឹម (totem) ធ្វើអន្តរកម្មជាមួយក្រុម ញាតិសន្តានដែលគេបានផ្តល់ឱ្យ ឬបុគ្គល ណាមួយ និងដើម្បីបម្រើជានិមិត្តសញ្ញា (emblem) ឬ ជានិមិត្តរូប (symbol) របស់ពួកគេ ។

ចំពោះបញ្ហាជំជឿ “ថូថឹម” របស់ ជនជាតិ ខ្មែរនៅក្នុងគ្រាបឋម ខ្មែរជឿថា ពួកគេតពូជពង្ស ចេញមកពីដូនតាដែលជា សត្វ, ជា ដើមឈើ ឬក៏ ជា ទេវតា។ ឧទាហរណ៍ តាមគន្លងសម័យគោកធ្លក ខ្មែរបូ រាណជឿថា បុព្វបុរស របស់ពួកគេ គឺជាសត្វនាគ ដែលនាំឱ្យពួកគេគោរព បូជា ស្តេចភុជង្គនាគ (ស្តេចនាគ) ដែលជា ម្ចាស់នគរគោកធ្លក។ ដោយសារតែ ឥទ្ធិពលអំណាចដ៏ស័ក្ដិសិទ្ធិរបស់ សត្វ ដើមសន្ដតិវង្ស ដែលនាំមកនូវ ភាពសុខ សប្បាយ វឌ្ឍនភាពដល់មនុស្ស នេះ ហើយទើបអ្នកស្រុកតែងគោរពបូជា “តូតឹម” ឬ “និមិត្ដរូប” ទាំងនោះ។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀត តាមរយៈតំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃចន្ទ, 06 វិច្ឆិកា 2023 ម៉ោង 04:04 PM

ពិភាក្សាការងារជាមួយប្រតិភូវិទ្យាស្ថានប្រជាជនចិនសម្រាប់កិច្ចការបរទេស

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ៨ រោច ខែអស្សុជ ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តំណាងឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបនិងពិភាក្សាការងារជាមួយប្រតិភូវិទ្យាស្ថានប្រជាជនចិនសម្រាប់កិច្ចការបរទេស ដែលបានអញ្ជើញមកស្វែងយល់អំពីតួនាទីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងស្វែងរកឱកាសសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។

ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារជាមួយឯកឧត្ដម Li Jie អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាជនចិនសម្រាប់កិច្ចការបរទេស នាព្រឹកនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានជម្រាបជូនប្រតិភូអំពីបេសកកម្ម រចនាសម្ព័ន្ធ និងដំណើរការទូទៅនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ព្រមទាំងសមិទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនទៀត ដែលរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាសម្រេចបាន និងដែលបានផ្ដល់ធាតុចូលជាច្រើនជូនដល់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងក្រសួងស្ថាប័ននានានាពេលកន្លងមក។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ភាគីទាំងពីរបានយល់ស្របគ្នាថា ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការជំរុញទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ គឺជាកត្តាដ៏សំខាន់មួយ ដើម្បីពង្រឹងនូវទំនាក់ទំនងមិត្តភាពដែកថែប និងឈានសម្រេចបាននូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ ដែលដាក់ចេញដោយថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ។

បន្ថែមពីនេះ ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់ប្រតិភូវិទ្យាស្ថានប្រជាជនចិនសម្រាប់កិច្ចការបរទេស ពាក់ព័ន្ធនឹងការវិវត្តស្ថានការណ៍ក្នុងតំបន់និងពិភពលោក ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីទស្សនៈយល់ឃើញផ្ទាល់ថា កម្ពុជានិងចិនត្រូវតែធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ក្លាយជាទំនាក់ទំនងដែកថែបពិតប្រាកដ ដូច្នេះហើយទាំងកម្ពុជានិងចិន ត្រូវតែជាដែកថែបទាំងពីរ មិនមែនដែកថែបតែចិន ចំណែកកម្ពុជាជាសំឡីនោះទេ។ ត្រង់ចំណុចនេះគឺផ្អែកលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដោយកម្ពុជាគឺជាចំណុចដែលចិនត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បំផុត ព្រោះបើកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសដែកថែប នោះចិននឹងកាន់តែមានទម្ងន់យុទ្ធសាស្ត្រខ្លាំងថែមទៀតនៅក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាពិភពលោក។

ជាលទ្ធផលនៃជំនួបពិភាក្សានាព្រឹកនេះ ភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើ៣ចំណុច៖

១- ការជំរុញដំណើរទស្សនកិច្ចប្រតិភូ និងអ្នកស្រាវជ្រាវនៃស្ថាប័នទាំងពីរ។
២- ការផ្លាស់ប្ដូរសមិទ្ធផលគ្នាទៅវិញទៅមក។
៣- រៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្ត្រ ដែលមានលក្ខណៈទ្វេភាគី និងពហុភាគី៕

RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 06 វិច្ឆិកា 2023 ម៉ោង 03:14 PM

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ជួបពិភាក្សាការងារ និងដោះដូរទស្សនៈជាមួយលោក Jigar Bhatt មន្ត្រីផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចនៃស្ថានទូតសហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រចាំកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀលថ្ងៃពុធ ៣ រោច ខែអស្សុជ ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងក្នុងនាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលស្វាគមន៍លោក Jigar Bhatt មន្ត្រីផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច នៃស្ថានទូតសហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រចាំកម្ពុជា ក្នុងឱកាសដែលលោក Jigar Bhatt អញ្ជើញមកធ្វើទស្សនកិច្ច និងជួបពិភាក្សាការងារនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

ក្នុងជំនួបនាឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ និងលោក Jigar Bhatt ក៏បានជជែកពិភាក្សា និងដោះដូរទស្សនៈយល់ឃើញ ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-សហរដ្ឋអាម៉េរិក ទំនាក់ទំនរវាងមហាអំណាច និងបញ្ហាតំបន់មួយចំនួនផងដែរ។

RAC Media 

  ថ្ងៃពុធ, 01 វិច្ឆិកា 2023 ម៉ោង 05:45 PM

ដំំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ និងគណៈប្រតិភូ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

តំណាងឱ្យឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជំនួបស្វាគមន៍ចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ YANG Wei ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ និងសហការី៤រូប ដោយមានការសម្របសម្រួលពីលោក WANG Feng នាយកភាគីចិនវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

គោលបំណងនៃកិច្ចសន្ទនា គឺដើម្បីស្វែងយល់ពីដំណើរការបណ្តុះបណ្តាលភាសាចិន នៅវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងលើកទិសដៅការងារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ត។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិតសភាចារ្យកម្ពុជា បានសម្ដែងនូវគារវកិច្ចយ៉ាងកក់ក្ដៅចំពោះវត្តមានរបស់លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ និងសហការី ហើយចាត់ទុកថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ជាចំណែកមួយនៃការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងភាគីកម្ពុជាតាមរយៈវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងភាគីមិត្តចិន។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានបញ្ជាក់ថា វឌ្ឍនភាពសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា ចិន បានឈានកម្រិតមិត្តភាពត្បូងពេជ្រ ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិរវាងស្ថាប័នទាំងពីរបាននិងកំពុងប្រែក្លាយជាច្រកនៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងប្រជាជន។

ជំនួបនេះ រៀបចំឡើងនៅវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នាវេលារសៀល ថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ដោយក្នុងនោះសមាសភាពភាគីចិនដែលអញ្ជើញមកទស្សនកិច្ចនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រួមមាន៖

១. លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ YANG Wei ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ

២. លោក ZHAO Lingshan អនុប្រធាន និងជាអគ្គលេខាធិការនៃក្រុមប្រឹក្សាភិបាលមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ

៣. លោក NIE Tingjie ប្រធានផ្នែករដ្ឋបាលនៃមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ

៤. លោក WU Tong ប្រធានគម្រោងជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកគោលនយោបាយ អភិវឌ្ឍន៍ ឧបត្ថម្ភគម្រោង នៃមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ

៥. លោកស្រី NIE Tingjie មន្រ្តីគម្រោង ផ្នែកគោលនយោបាយ អភិវឌ្ឍន៍ នៃមូលនិធិអប់រំភាសាចិនអន្តរជាតិ

បន្ទាប់ពីជំនួប ប្រតិភូចិនបានអញ្ជើញទស្សនកិច្ចនៅអគារខេមរវិទូ អគារបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

សូមបញ្ជាក់ថា វិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (CIRAC) បានបើកសម្ពោធដំបូងនាថ្ងៃទី២២ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ ក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តម ស៊ី ជីនពីង និង សម្តេចវិបុលបញ្ញាសុខអាន។ ភារកិច្ចចម្បងរបស់ CIRAC គឺ៖

១). បណ្តុះបណ្តាលភាសាចិនអន្តរជាតិ

២). ផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌ កម្ពុជា-ចិន និង

៣).បណ្តុះបណ្តាលធនធានភាសាចិនសម្រាប់ជំនួញ។

គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ CIRAC បានបណ្តុះបណ្តាលភាសាចិន ដល់សិក្ខាកាមបានជាង១១ម៉ឺននាក់ហើយ៕

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 តុលា 2023 ម៉ោង 10:02 AM

ស្វែងយល់ពីជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តនិងដំណោះស្រាយ ដោយ៖ លោកស្រីបណ្ឌិត ជា វណ្ណី ប្រធាននាយកដ្ឋានធម្មសាស្រ្ត ចរិយាសាស្រ្ត និង យេនឌ័រនៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

មនុស្សគ្រប់គ្នា តែងធ្លាប់មានអារម្មណ៍ អស់សង្ឈឹម ស្រងូតស្រងាត់ ឬធ្លាក់ទឹកចិត្តក្នុងជីវិតរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែសភាពទាំងនេះនឹងប្រសើរមកវិញដោយខ្លួនឯង។ ទាំងនេះគឺជាប្រតិកម្មផ្លូវចិត្តធម្មតារបស់យើង នៅពេលដែលមានការបាត់បង់វត្ថុឬមនុស្សជាទីស្រឡាញ់ណាមួយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ជាជំងឺផ្លូវចិត្តនិងខួរក្បាល និងអាចនិយាយបានថា ជាជំងឺដែលផ្តោតតែលើភាពអវិជ្ជមានពីអតីតកាល (រស់ក្នុងអតីតកាល)។ រោគសញ្ញាវាមានរយៈពេលលើសពី២អាទិត្យនិងប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ ការគិត អាកប្បកិរិយា ការងារនិងជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។

ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត គឺជាជំងឺអារម្មណ៍ដែលមនុស្សជាច្រើនទទួលរងពីចំណុចណាមួយនៅក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ។ វាចាំបាច់ក្នុងការរកឱ្យឃើញកាលៈទេសៈដែលបណ្តាលឱ្យមានអារម្មណ៍ធ្លាក់ទឹកចិត្តនេះ។ ដោយដឹងពីមូលហេតុ វាអាចចាប់ផ្តើមការព្យាបាលឬអនុវត្តតាមការណែនាំខាងផ្លូវចិត្តជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីចេញពីស្ថានភាពមិនល្អ។មានពេលខ្លះ ការចំណាយ​ពេលច្រើនម៉ោងក្នុងបរិយាកាសការងារ ដូច្នេះអ្វីៗដែលកើតឡើងក្នុងបរិបទនោះអាចជះ ឥទ្ធិពលដល់របៀបដែលយើងឱ្យតម្លៃខ្លួនឯង ហើយដែលអាចបណ្តាលឱ្យធ្លាក់ទឹកចិត្តក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ។

១. តើជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តនេះគួរឱ្យព្រួយបារម្ភដែរឬទេ?

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀត តាមរយៈតំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃសុក្រ, 27 តុលា 2023 ម៉ោង 10:07 PM

បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងប្រភេទប្រេតទាំង១២ពួកក្នុងជំនឿខ្មែរ ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច, នាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ, វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គមនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ជនជាតិខ្មែរជាអ្នកនិយមព្រះពុទ្ធសាសនាតាំងតែពីសាសនានេះមានវត្តមាននៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើងមកម៉្លេះ។ ពុទ្ធសាសនិកខ្មែរ តែងមានជំនឿអំពីបុណ្យ បាប កម្ម ផល ទាំងអតីតកាល បច្ចុប្បន្នកាល និងទៅអនាគតកាលផងដែរ។ គេជឿថា ជីវិតមិនសាបសូន្យឡើយ។ ពេលដែលមនុស្សស្លាប់ ព្រលឹងរបស់មនុស្សមិនស្លាប់ទេ។ ព្រលឹងនឹងទៅចាប់កំណើតនៅភពថ្មីទៀតដោយត្រូវទទួលកម្មផលទៅតាមអំពើដែលគេបានធ្វើក្នុងកាលដែលគេនៅរស់។

ដូច្នេះ ដើម្បីទទួលបាននូវផលល្អនៅអនាគត មនុស្សត្រូវធ្វើអំពើល្អ ត្រូវចូលរួមធ្វើបុណ្យទានផ្សេងៗទៅតាមសទ្ធា និងលទ្ធភាពដែលខ្លួនមាន។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀត តាមរយៈតំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 19 តុលា 2023 ម៉ោង 03:33 PM

ស្វែងយល់ពី ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដោយ៖ លោកស្រីបណ្ឌិត ជា វណ្ណី ប្រធាននាយកដ្ឋានធម្មសាស្រ្ត ចរិយាសាស្រ្ត និង យេនឌ័រ នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌជាពិធីបុណ្យមួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យធំៗនៃព្រះរាជពិធីទា្វរទសមាស។ ប្រជាជនខ្មែរទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតាំងពីបុរាណរៀងមក (ពុំដឹងពេលណាច្បាស់លាស់) តែងតែនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីបុណ្យនេះមិនដែលអាក់ខានឡើយ គឺចាប់ពីថៃ្ង១រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ថៃ្ងទី១៥រោច ដែលមាន រយៈពេល១៥ថៃ្ង។ ក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃនេះ យើងហៅថាបិណ្ឌទី១ បិណ្ឌទី២... រហូតដល់ថៃ្ងបញ្ចប់ គឺជាថៃ្ង"ភ្ជុំបិណ្ឌ"។ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ត្រូវបានធ្វើឡើងតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅពេលដល់វេលាដែលត្រូវប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ បងប្អូនកូនចៅជាសាច់ញាតិសន្ដានទាំងអស់ទោះនៅទីជិតឬទីឆ្ងាយក្តី តែង តែធ្វើដំណើរទៅជួបជុំគ្នាជាមួយឪពុកម្ដាយដើម្បីរៀបចំម្ហូបអាហារ ផ្កាភ្ញី យកទៅប្រគេនព្រះសង្ឃដែលគង់នៅតាមទីវត្តអារាម។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀត តាមរយៈតំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 19 តុលា 2023 ម៉ោង 03:29 PM