រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

តើសញ្ញាបត្របណ្ឌិត និងភេទជាព្រះសង្ឃតំណាងឱ្យភាពត្រឹមត្រូវឬ? ដោយ៖ បណ្ឌិត សុឺន សម

ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយដែលមានសេរីភាពខ្ពស់ក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែត ហើយពលរដ្ឋកម្ពុជាភាគច្រើន ជាពិសេសពលរដ្ឋនៅតាមទីជនបទ បានប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដើម្បីកំសាន្ត និងដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានផងដែរ។

នៅក្នុងបណ្តាញសង្គម មានព័ត៌មានខ្លះមានប្រយោជន៍ និងមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ តែក៏មានព័ត៌មានខ្លះដែលមិនមានប្រយោជន៍សម្រាប់សង្គម ឬក៏អ្នកសារព័ត៌មានខ្លះមិនមានវិជ្ជាជីវៈសោះឡើយនៅក្នុងការបំពេញអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មាន។ ព័ត៌មានដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាទទួលបានជារៀងរាល់ថ្ងៃគឺមានច្រើនប្រភេទនិងច្រើនប្រភព ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋដែលមិនសូវមានចំណេះដឹងពិបាកក្នុងការកំណត់ថា ព័ត៌មាន មួយពិតប្រាកដ និងព័ត៌មានណាមួយក្លែងក្លាយ។

ដោយសារតែសេរីភាពនៃសារព័ត៌មានកម្រិតខ្ពស់ និងងាយស្រួលផ្សព្វផ្សាយ ក៏ដូចជាងាយស្រួលទទួលបានព័ត៌មាននោះ គេសង្កេតឃើញជាទូទៅអំពីរឿងអាស្រូវរបស់ពលរដ្ឋធម្មតា រឿងអាស្រូវរបស់តារាចម្រៀង រឿងអាស្រូវរបស់ព្រះសង្ឃ រឿងអាស្រូវរបស់អ្នកដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ និងរឿងអាស្រូវរបស់អ្នកដែលរៀនបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត(លោកបណ្ឌិត ឬលោកស្រីបណ្ឌិត)។

នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ព្រះពុទ្ធសាសនា ត្រូវបានកំណត់ថាជាសាសនារបស់រដ្ឋ ហើយព្រះសង្ឃត្រូវបានកំណត់ថា ជាសភាវៈល្អ ជាស្រែបុណ្យ ជាកន្លែងដែលបរិស័ទអាចបណ្តុះពូជបុណ្យ ឬអាចផ្ញើទានចំពោះព្រះសង្ឃបាន ដោយជំនឿថា ព្រះសង្ឃជាអ្នកចម្លងកុសល ឬផលបុណ្យជូនទៅអ្នកដែលស្លាប់ទៅបាន ឬម្យ៉ាងវិញទៀត ការបំពេញកុសលជាមួយព្រះសង្ឃនឹងបានជាបុណ្យកុសលសម្រាប់ទៅជាតិខាងមុខជាដើម។ ដោយសារតែជំនឿ និងការគោរពផ្សេងៗចំពោះព្រះសង្ឃ ព្រោះហេតុនោះ នៅពេលដែលមានភាពខុសឆ្គង ឬរឿងអាស្រូវណាមួយរបស់ព្រះសង្ឃ(បុគ្គលដែលបួសក្នុងសាសនា) ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមចែករំលែកតៗគ្នា ហើយពេលខ្លះរឿងនោះជារឿងមិនពិតក៏មានដែរ តែដោយសារចិត្តស្អប់សាសនា ឬស្អប់ព្រះសង្ឃណាមួយ ក៏ចេះតែចែករំលែកតគ្នាទៅ ដើម្បីឱ្យព្រះពុទ្ធសាសនាអាប់ឱន ឬថយចុះ។

ជាការពិតណាស់ ការខុសឆ្គងរបស់បុគ្គលដែលបួសនៅក្នុងសាសនា មិនថានៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ឬសាសនាផ្សេងនោះទេគឺតែងតែមានជាធម្មតា ព្រោះថាបុគ្គលខ្លះដែលបានបួសហើយ ក៏តាំងចិត្តសិក្សាព្រះធម៌ វិន័យបានត្រឹមត្រូវ ហើយក៏បដិបត្តិបានត្រឹមត្រូវទៅតាមពាក្យទូន្មានប្រៀនប្រដៅនៅក្នុងសាសនា តែក៏មានព្រះសង្ឃអង្គខ្លះដែលជាអ្នកសិក្សាធម៌របស់ព្រះពុទ្ធសាសនាបានជ្រៅជ្រះហើយបដិបត្តិមិនត្រឹមត្រូវ ដោយសារតែលាភសក្ការៈ ឬការគោរពបូជាផ្សេងៗ នាំឱ្យលោកប្រាសចាកអំពី សេចក្តីដែលលោកបានបានសិក្សាចេះដឹងហើយនោះ។

នៅត្រង់សេចក្តីខ្លះ យើងអាចបញ្ជាក់បានថា ភេទជាព្រះសង្ឃ (ការស្លៀកពាក់ស្បង់ចីពរ) មិនមែនសុទ្ធតែតំណាងឱ្យសេចក្តីល្អនោះទេ ព្រោះថាបើសិនជាលោកមិនបដិបត្តិទៅតាមចំណេះដឹងដែលលោកបានសិក្សាមកហើយនោះទេ ទង្វើអាក្រក់ដែលលោកបានប្រព្រឹត្តនោះ គឺជាសេចក្តីអាក្រក់ ឬជាអំពើបាបដែលលោកត្រូវទទួល។ ស្បង់ចីពរ គឺជាគ្រឿងសម្រាប់បិទបាំងសេចក្តីអៀនខ្មាស់របស់មនុស្ស ព្រោះថាមនុស្សមិនអាចស្រាតដើរនោះទេ។ ការគោរព ឬការបដិបត្តិទៅតាមចំណេះដឹង ឬធម៌ដែលខ្លួនបានសិក្សាហើយនោះ ទើបជាសេចក្តីល្អ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះ អ្នកអានមួយចំនួនអាចសួរថា តើព្រះសង្ឃគួរតែមានស្លៀកពាក់ខោអាវធម្មតាវិញឬយ៉ាងណា? មិនមែនអីចឹងទេ! បុគ្គលដែលបានបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាហើយត្រូវកោរសក់ ស្លៀកស្បង់ចីពរ ទៅតាមវិន័យដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបានកំណត់មក។ ការសិក្សាបានចេះដឹងគឺជារឿងសំខាន់មួយ ហើយការបដិបត្តិតាម ឬការ គោរពតាមចំណេះដឹងដែលបានសិក្សាចេះហើយនោះ គឺរឹតតែសំខាន់ទៅទៀត។

ក្រៅអំពីការិះគន់ព្រះសង្ឃ ក៏នៅមានការរិះគន់អ្នកដែលសិក្សារហូតបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត ដោយពាក្យថា បណ្ឌិតតែសញ្ញាបត្រ បណ្ឌិតឥតប្រយោជន៍ បណ្ឌិតគ្មានបានការណ៍ បណ្ឌិតលក់ខួរ ជាដើម។ នៅតាមបណ្តាញសង្គម ភាគច្រើនអ្នកដែលរិះគន់បណ្ឌិត គឺជាមនុស្សដែលមិនបានសិក្សាជ្រៅជ្រះ តែដោយសារចិត្តស្រលាញ់ ឬចិត្តស្អប់ចំពោះរឿងណាមួយ ក៏ចេះតែដៀលអ្នកសិក្សាបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតទៅ។ អ្នកដែលដៀលបណ្ឌិត ភាគច្រើនរៀនមិនចប់បណ្ឌិតទេ ហើយអ្នកដែលដៀលព្រះសង្ឃ ភាគច្រើនមិនបានបួសជាព្រះសង្ឃទេ។ ការសិក្សារហូតបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតគឺជារឿងលំបាកណាស់ ជាពិសេសសម្រាប់កូនអ្នកស្រែចម្ការ ព្រោះត្រូវតស៊ូនឹងការខ្វះខាត ការប្រឹងប្រែងសិក្សាឯកសារផ្សេងៗ ការរស់នៅក្នុងសង្គម និងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត។ ការបួសជាព្រះសង្ឃក៏ជារឿងលំបាកណាស់ដែរ ព្រោះត្រូវគោរពទៅតាមវិន័យ ឬការកំណត់ផ្សេងៗ ហើយត្រូវអត់ធន់ចំពោះសេចក្តីត្រូវការដែលមនុស្សលោកតែងត្រូវការជាធម្មតា។ អ្នកដែលមិនធ្លាប់បួសមិនបានយល់ការលំបាករបស់ព្រះសង្ឃទេ។ បរិបទសង្គមកំណត់អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង។

បណ្ឌិតដែលរៀនបានខ្ពស់ ហើយអានសៀវភៅ និងឯកសារបានច្រើនក៏មិនអាចធ្វើតាមចំណេះដឹងដែលបានសិក្សាមកហើយទាំងអស់នោះទេ គឺប្រើប្រាស់តែចំណេះដឹងដែលចាំបាច់ណាមួយស្របទៅតាមពេលវេលា និងកាលៈទេសៈដែលតម្រូវ។ ដើម្បីបានទទួលសញ្ញាបត្របណ្ឌិត គឺអ្នកសិក្សាត្រូវស្រាវជ្រាវលើមុខជំនាញណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត ហើយធ្វើការស្រាវជ្រាវដោយមានការណែនាំអំពីសាស្ត្រាចារ្យផ្សេងៗ។ បុគ្គលដែលបួសជាសង្ឃ ទាល់តែគោរពបដិបត្តិទៅតាមសេចក្តីដែលខ្លួនបានសិក្សាមកហើយនោះ ទើបលោកអាចបំពេញសេចក្តីល្អបាន។

អ្នកខ្លះបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតដើម្បីមើលងាយ មើលថោកអ្នកផ្សេង ជាពិសេសអ្នកដែលរៀនចប់មកពីក្រៅប្រទេសមួយចំនួនក៏តាំងចិត្តថាអ្នកសិក្សាក្នុងប្រទេសមិនមានចំណេះដឹងដល់ខ្លួន។ អ្នកមានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតខ្លះ ការនិយាយស្តី ឬសកម្មភាពនៃការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ដូចជាអ្នកដែលមិនមានចំណេះដឹង ចូលចិត្តនិយាយរឿងអាក្រក់របស់អ្នកផ្សេង ចូលចិត្តចាក់រុកអ្នកផ្សេង ចូលចិត្តនិយាយមិនពិតអំពីអ្នកផ្សេងដើម្បីផលប្រយោជន៍ខ្លួន ហើយក៏មានបណ្ឌិតខ្លះចូលចិត្តរាយការណ៍អាក្រក់អំពីអ្នកផ្សេងដើម្បីខ្លួនបានទទួលការសរសើរជាដើម។

បុគ្គលជាសង្ឃខ្លះក៏ដូចគ្នាដែរ ចូលចិត្តនិយាយអាក្រក់អំពីអ្នកផ្សេង ចូលចិត្តនិយាយដើមគេ ចូលចិត្តបំផ្លើសការពិត ទាំងដែលខ្លួនជាសង្ឃក៏មានដែរ។

សរុបជាអ្នករួមមក មិនមែនអ្នកដែលមានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត ឬភេទជាព្រះសង្ឃ សុទ្ធតែជាអ្នកតំណាងឱ្យភាពត្រឹមត្រូវនោះទេ ព្រោះថាសញ្ញាបត្របណ្ឌិត គ្រាន់តែការកំណត់កម្រិតនៃការសិក្សា ហើយភេទជាព្រះសង្ឃគ្រាន់តែការកំណត់ភាពផ្សេងគ្នាអំពីគ្រហស្ថ តែសេចក្តីល្អ ឬភាពត្រឹមត្រូវរបស់មនុស្ស គឺអាស្រ័យលើការគោរពទៅតាមចំណេះដឹង ឬធម៌វិន័យខ្លួនបានសិក្សាមកហើយនោះ។ មនុស្សដែលបានសិក្សារហូតចប់ថា្នក់បណ្ឌិត គឺជាមនុស្សដែលមានសេចក្តីអត់ធននឹងការប្រឹងប្រែងដែលគួរដល់ការគោរព។ បុគ្គលដែលបានបួសជាសង្ឃ បានសិក្សាស៊ីជម្រៅ ហើយបានបដិបត្តិតាមសេចក្តីដែលបានសិក្សាចេះដឹងហើយនោះ គឺរឹតតែជាបុគ្គលដែលគួរគោរពនៅក្នុងសង្គម។

(បណ្ឌិត ស៊ឺន សម មន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការសាធារណៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 មេសា 2020 ម៉ោង 07:19 PM

បទបញ្ជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីការដាក់កំហិតលើការធ្វើដំណើរក្នុងប្រទេសក្នុងគោលដៅបង្ការនិងទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩

ក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅក្នុងកាលៈទេសៈពិសេសនាបច្ចុប្បន្នមិនឱ្យជំងឺនេះរាលដាលឈានចេញពីដំណាក់កាលនៃការឆ្លងដោយសារការនាំចូលពីប្រភពខាងក្រៅទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងរាលដាលរវាងប្រជាជនក្នុងសហគមន៍នៅក្នុងប្រទេសរាជរដ្ឋាភិបាលដាក់ចេញនូវបទបញ្ជាស្ដីពីការកំហិតលើការធ្វើដំណើរក្នុងប្រទេសក្នុងគោលដៅបង្ការនិងទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ចាប់ពីម៉ោង២៤ៈ០០ ថ្ងៃទី៩ ដល់ម៉ោង២៤ៈ០០យប់ថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ដូចខាងក្រោម៖

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 មេសា 2020 ម៉ោង 04:52 PM

អ្វីទៅជាគណិតវិទ្យាអនុវត្ត? ដោយ៖ លោក យឹម អាយុវឌ្ឍនៈវិជ្ជា ប្រធានផ្នែកគណិតវិទ្យានិងស្ថិតិ នៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្តនិងបច្ចេកវិទ្យា

តើអ្នកតែងតែជា«មនុស្សដែលមានលេខ» ប៉ុន្តែអ្នកចាប់អារម្មណ៍លើវិធីគណិតវិទ្យាដែលមានឥទ្ធិពលលើពិភពលោកជុំវិញយើងមែនទេ? តើអ្នកចង់ប្រើគណិតវិទ្យាដើម្បីបង្កើតគំនិតថ្មីៗ ស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់អំពីពិភពលោកជុំវិញយើងនិងជួយអភិវឌ្ឍបច្ចេកទេសនិងបច្ចេកវិទ្យា ដែលអាចជំរុញការអភិវឌ្ឍមនុស្សលើវិស័យផ្សេងៗបានទេ? តើអ្នកចង់យកគណិតវិទ្យាចេញពីការកំណត់នៃទ្រឹស្តីទេ? ការសិក្សាគណិតវិទ្យាអនុវត្ត (Applied mathematics) នឹងដាក់អ្នកនៅចំណុចប្រសព្វគ្នានៃជំនាញពីរូបវិទ្យា វិស្វកម្មនិងគីមីវិទ្យាដល់អាជីវកម្មនិងហិរញ្ញវត្ថុ ហើយនឹងផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវឧបករណ៍ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបច្ចុប្បន្នតាមរយៈគំរូគណិតវិទ្យាអនុវត្ត។ ឥឡូវនេះ យើងនឹងពណ៌នាអំពីប្រវត្តិសង្ខេបនៃគណិតវិទ្យាអនុវត្តជាដំបូងសិន។

សេចក្ដីលម្អិតនៃអត្ថបទសិក្សាខាងលើ អាចចូលអាន ឬ ទាញយកមកអានបានតាមរយៈ៖ http://rac.gov.kh/royal-academy/research/attachments/original/126.pdf?1586418625

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 មេសា 2020 ម៉ោង 02:57 PM

«បណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា ជាប់ស្ថាពរជាបេក្ខភាពប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ លោកបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា ប្រធានផ្នែកសិលាចារឹកវិទ្យានៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិត្រូវបានគណៈកម្មការវាយតម្លៃជាប់ស្ថាពរជាបេក្ខភាពប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រោយពីលោកបណ្ឌិតបានទទួលពិន្ទុគាំទ្ររហូតដល់ទៅ ១១៦៣ពិន្ទុពីគណៈកម្មការវាយតម្លៃជ្រើសរើសបេក្ខភាពប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនិងមន្ត្រីនៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិទាំងអស់។

នៅថ្ងៃអង្គារ ១៥កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃ៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំការវាយតម្លៃជ្រើសរើសបេក្ខភាពប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិថ្មីជំនួយឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជួរ គារី ដែលត្រូវដល់អាយុចូលនិវត្តន៍។ បេក្ខភាពចូលរួមប្រកួតប្រជែងមានចំនួន២រូប គឺលោកបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា និងលោកបណ្ឌិត វង្ស ម៉េង។ ពិធីនេះបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅសាលសន្និសីទអគារឥន្ទ្រទេវីក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មការរៀបចំការវាយតម្លៃ ដែលមានការចូលរួមវាយតម្លៃពីគណៈកម្មការវាយតម្លៃ និងមន្ត្រីនៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិសរុបចំនួន ២៧រូប។

នៅក្នុងពិធីនេះ គណៈកម្មការវាយតម្លៃ និងមន្ត្រីវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិបានផ្តល់ពិន្ទុវាយតម្លៃសមត្ថភាពបេក្ខជនយ៉ាងសម្ងាត់ សុក្រឹត តម្លាភាព សមធម៌ និងយុត្តិធម៌ បន្ទាប់ពីបានពិនិត្យមើល និងស្តាប់ការធ្វើបទបង្ហាញរបស់បេក្ខជនដែលមានរយៈពេលចំនួន១៥នាទី អំពី ផែនការសកម្មភាព ចក្ខុវិស័យ និងទស្សនៈវិស័យការដឹកនាំគ្រប់គ្រងរបស់បេក្ខជនយ៉ាងល្អិតល្អន់។ នៅក្នុងការផ្តល់ពិន្ទុវាយតម្លៃសមត្ថភាពបេក្ខជននេះ គណៈកម្មការវាយតម្លៃបានកំណត់យកលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យសំខាន់ៗចំនួន៧ចំណុច រួមមាន៖ 

១. យុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការដឹកនាំអង្គភាព
២. យុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់គ្រងនិងដឹកនាំបុគ្គលិក
៣. គំនិតផ្តួចផ្តើមនិងច្នៃប្រឌិតការងារ
៤. សមត្ថភាពក្នុងការរៀបចំនិងទទួលបានគម្រោងស្រាវជ្រាវ
៥. ស្មារតីទទួលខុសត្រូវ
៦. ការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះផលប្រយោជន៍អង្គភាព និង
៧. សីលធម៌។

ជាលទ្ធផល លោកបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា បានពិន្ទុចំនួន ១១៦៣ពិន្ទុនិងលោកបណ្ឌិត វង្ស មេង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិទទួលបានពិន្ទុចំនួន ១១០៤។ ដូចនេះ លោកបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា បានជាប់ស្ថាពរជាបេក្ខភាពប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ។

ក្រោយពីជាប់ជាប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ លោកបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា បានប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំថា លោកនឹងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវទស្សនវិជ្ជាដឹកនាំផ្អែកលើគោលការណ៍គ្រឹះចំនួន៦ ដើម្បីវាស់វែងកិច្ចប្រតិបត្តិការងារ ដូចជា៖ 

១. សមត្ថភាព គឺចំណេះដឹងនិងចំណេះធ្វើក្នុងវិស័យឯកទេសរបស់ខ្លួន
២. ទេពកោសល្យ គឺភាពប៉ិនប្រសប់និងភាពឆ្លាតវៃក្នុងការងារ
៣. នវានុវត្តន៍ គឺគំនិតច្នៃប្រឌិតក្នុងការបង្កើតនូវតម្លៃបន្ថែម
៤. សីលធម៌ គឺភាពជាពលរដ្ឋល្អក្នុងមជ្ឈដ្ឋានការងារនិងសង្គម
៥. ភាពអំណត់ គឺការតស៊ូក្រាញននៀលក្នុងការងារមិនថាលំបាកឬស្រណុក និង
៦. ភាពស្មោះត្រង់ គឺភក្តីភាពចំពោះការងារ អង្គភាព និងប្រទេសជាតិ និងគុណធម៌។

លើសពីនេះ លោកបណ្ឌិតបានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងប្រកាន់ភ្ជាប់ជានិច្ចនូវទស្សនវិជ្ជារបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាជាត្រីវិស័យ នោះគឺ « ទ្រឹស្ដីផ្សារភ្ជាប់នឹងការអនុវត្ត ចងភ្ជាប់ដោយលទ្ធផល ហើយត្រូវមានក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ»៕

RAC Media | រឿន ភីរុន

  ថ្ងៃអង្គារ, 07 មេសា 2020 ម៉ោង 05:43 PM

«វិញ្ញាសាកូវីដ ១៩» អត្ថបទដោយ៖ ខែក វីរៈ

បច្ចុប្បន្នវិទ្យាសាស្ត្រមានការរីកចម្រើនណាស់ គេអាចឡើងទៅហួសឋានព្រះចន្ទ, អាចមុជដល់បាតមហាសមុទ្រ, អាចចូលដល់ស្នូលផែនដី, អាចឆ្លុះមើលដល់អង្គធាតុតូចៗបំផុត ជាងនេះទៅទៀតវិទ្យាសាស្ត្រអាចផលិតអាវុធប្រល័យលោកបានថែមទៀផង។

ក៏ប៉ុន្តែអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅមិនទាន់ខ្លាំងដល់កូវីដ១៩នៅឡើយទេ ព្រោះថាគិតមកដល់ត្រឹមព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០នេះ អ្នវិទ្យាសាស្ត្រនៅលើលោក មិនទាន់អាចមានលទ្ធភាពយកឈ្នះកូវីដ១៩បាននោះទេ។

ក្រោយពេលបង្ហាញវត្តមានរបស់ខ្លួននៅលើផែនដី កូវីដ១៩ បានធ្វើឱ្យមនុស្សពេញពិភពលោកមានការខ្លាចរអារ និងតក់ស្លុតជាពន់ពេក។ តក់ស្លុតដោយហេតុថា ត្រឹមរយៈពេលជាង៤ខែសោះ ពោលគឺពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ មកទល់ដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២០នេះ កូវីដ ១៩បានធ្វើឱ្យមនុស្សឆ្លងចំនួន ១,២០២,៤៣៣ នាក់, ស្លាប់ចំនួន ៦៤,៧២៩ នាក់, ខណៈចំនួនអ្នកជាសះស្បើយមានចំនួន ២៤៦, ៦៣៨ នាក់។

កូវីដ១៩ ក៏បានបើកស្បៃឱ្យពិភពលោកបានឃើញនូវធាតុពិតជាក់ស្តែងមួយចំនួនផងដែរ ពីទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀតនៅក្នុងសហគមន៍ ក៏ដូចជារបៀបនៃការដឹកនាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសក្នុងលោក។ ត្រង់នេះបើយើងមើលតែក្នុងបរិបថអាស៊ាន យើងច្បាស់ជាឃើញនូវអ្វីដែលស្ថិតនៅពីក្រោយនៃអ្វីដែលគេនាំគ្នាហៅកាលពីឆ្នាំ២០១៥មកថា «សហគមន៍ មួយជោគវាសនាតែមួយ» ពាក្យនេះហាក់មានតែនៅលើក្រដាស់ជាជាងការអនុវត្ត ព្រោះថាបើយើងសង្កេតអំឡុងដើមឆ្នាំ២០២០ ស្របពេលដែលកូវីដ១៩ ចូលមកទឹកដីអាស៊ាន សហគមន៍មួយនេះ ហាក់បង្ហាញផ្ទុយពីខ្លឹមសារខាងលើ។ យើងអាចមើលពីទល្ហីករមួយចំនួនដូចជា ការបិទព្រំដែនដោយមិនបានប្រាប់មុនរបស់វៀតណាម ជាមួយកម្ពុជា, ការមិនឱ្យនាវាទេសចរណ៍កម្ពុជាចូលក្នុងទឹកដីវៀតណាម។ ការចេញលទ្ធផលផ្ទុយគ្នានៃការធ្វើតេស្តរកកូវីដ១៩ ទៅលើស្ត្រីជនជាតិអាម៉េរិកម្នាក់អាយុ៨៣ឆ្នាំដែលបានចេញពីនាវា វ៉េស្ទើដាំ( Westerdam) ពីកម្ពុជារកមិនឃើញ តែអាជ្ញាធរ​និង​មន្ត្រី​សុខាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី បាន​រក​ឃើញ​ថា អ្នក​ដំណើរ​ម្នាក់​តាម​នាវា​ MS Westerdam ដែល​បាន​ចុះចត​នៅ​កម្ពុជា​ មាន​ផ្ទុក​មេរោគ​កូរ៉ូណា​វីរុស Covid-19 បន្ទាប់​ពី​ស្រ្តីវ័យ ៨៣ឆ្នាំ​រូប​នេះ បាន​ធ្វើដំណើរ​តាម​យន្តហោះ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ឆ្ពោះ​ទៅកាន់​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី តែក្រោយមកក៏ថាឆ្លើយថាគ្មានផ្ទុកកូវីដ១៩ទៅវិញ។ ជាងនេះទៅទៀត, ពលករដែលបានចាកចេញពីប្រទេសថៃ បានរកឃើញមានផ្ទុកកូវីដ១៩ ក្រោយពេលពួកគេបានទៅដល់ឡាវ និងជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី២នាក់ដែលផ្ទុកកូវីដ១៩ បានចេញពីថៃមកកម្ពុជាជាដើម។

បើយើងងាកឱ្យឆ្ងាយបន្តិច យើងឃើញថានៅចំពោះមុខស្ថានការណ៍នេះ នៅតំបន់អឺរ៉ុបហាក់មានសភាពដុនដាបខ្លាំង ព្រោះថាមេដឹកនាំប្រទេសទាំងនោះហាក់មានចំណាត់ការនៅខ្វះចន្លោះច្រើនដែលនាំឱ្យពលរដ្ឋខ្លួនស្លាប់យ៉ាងគំហុកតួរយ៉ាង អ៊ីតាលី បារាំង អង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង់ និងអាម៉េរិកជាដើម។ អ្វីដែលគេនឹកស្មានមិនដល់នោះ គឺអាម៉េរិក បានកញ្ឆក់យកម៉ាស់ពីបារាំង ដែលបារំាងបានបញ្ចាទិញពីចិន តែបែជាអាម៉េរិកឱ្យតម្លៃទ្វេរ ហើយយកម៉ាសទាំងអស់នោះទៅវិញ។ ត្រង់នេះ សរបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា តើតម្លៃនៃមនុស្សធម៌នៅឯណា? ឯណាទោកិច្ចព្រមព្រៀងច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មដែលប្រទេសធំៗនិងជឿនលឿនទាំងនោះតែងតែលើកឡើង និងធ្លាប់បានណែនាំដល់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនោះ។

មួយវិញទៀតអឺរ៉ុប ក៏ធ្លាប់បានរិះគន់ចិនមិនតិចដែរ អំពីវិធានការណ៍នៃការបង្ឃាំងមនុស្សរបស់ចិននៅក្រុង អ៊ូហា(Wuhan) តែមកដល់ពេលនេះ ប្រទេសដែលធ្លាប់រិះគន់ និងគិតពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សសុទ្ធតែនាំគ្នាដាក់បម្រាមបែបនេះ ដើម្បីទប់ស្កាត់នៃការរីករាលដាលកូវីដ១៩។

ជាមួយគ្នានេះដែរ, នយោបាយការទូតក៏ស្តែងឡើងជាច្រើនដែរ តាមរយៈសម្ភារៈពេទ្យ និងអ្នកឯកទេសដើម្បីជួយបណ្តាប្រទេសដៃគូក្នុងពេលមានកូវីដ១៩ , ដូចជា ចិន រុស្ស៊ី និងគុយបាជាដើម ដែលបានបញ្ជូនគ្រូពេទ្យនិងសម្ភារៈពេទ្យរបស់ខ្លួនទៅកាន់បណ្តាប្រទេសជាច្រើនដូចជា អ៊ីតាលី, បារាំង, អេស្ប៉ាញ។

ជារួមមក យើងអាចនិយាយបានថា កូវីដ១៩ អង្រួនពិភពលោក ឱ្យរង្គើរ ដែលយើងគ្រប់គ្នាអាចមើលដឹងពីរបៀបគ្រប់គ្រង និងចរិតដឹកនាំរបស់មេដឹកនាំក្នុងលោកបាន។

RAC Media 

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 05 មេសា 2020 ម៉ោង 06:59 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅតែបន្តការសិក្សាស្រាវជ្រាវតាមជំនាញនិងតាមការទទួលខុសត្រូវ‌‍

ថ្មីៗនេះមានសាធារណជនមួយចំនួនតូចហាក់នៅមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីតួនាទីនិងភារកិច្ចរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជាពិសេសចម្ងល់ចំពោះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្រុមការងារ RAC Media បានទាក់ទងសុំការបំភ្លឺពីឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា ពីតួនាទីនិងភារកិច្ចរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងទស្សនៈរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចំពោះជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបញ្ជាក់ប្រាប់ឱ្យដឹងថា ក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នដែលកំពុងរងគ្រោះដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ទាំងនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជានៅតាមបណ្ដាប្រទេសនានាទូទាំងពិភពលោក រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅតែបន្តភារកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវរបស់ជាតិទៅតាមជំនាញរបស់ខ្លួនយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ។ បច្ចុប្បន្ននេះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក៏កំពុងតែដំណើរការទាំងការស្រាវជ្រាវនិងការអនុវត្ត ដើម្បីរកធាតុចូលជូនរាជរដ្ឋាភិបាល ហើយកន្លងមករាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏បានបង្ហាញនូវសមិទ្ធផលជាច្រើនរួចហើយដែរ។

ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា រាល់ការឆ្លើយតបព័ត៌មានសម្រាប់សាធារណជនទាក់ទងទៅនឹងបច្ចុប្បន្នភាព ឬ វិធានការផ្សេងៗរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ទាក់ទងនឹងការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ គឺរាជរដ្ឋាភិបាលបានប្រគល់ភារកិច្ចនេះទៅក្រសួងសុខាភិបាល។ ដូច្នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមិនមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការឆ្លើយតបឬបំភ្លឺពីបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ នេះទេ។

ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុងនាមជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក៏កំពុងរួមចំណែកជួយដល់រាជរដ្ឋាភិបាល ធ្វើការតាមដាន និងចងក្រងអត្ថបទវិទ្យាសាស្ត្រយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ សម្រាប់ជាចំណេះដឹង និងទុកជាបទពិសោធន៍ ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការបង្ការ និងទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលជំងឺផ្សេងៗដែលអាចនឹងកើតមានជាយថាហេតុនៅពេលក្រោយ។

សូមបញ្ជាក់ដែរថា មន្ទីរពិសោធន៍វេជ្ជសាស្ត្រសម្រាប់ធ្វើតេស្តរកមេរោគជំងឺកូវីដ-១៩ គឺមានតែនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រតែប៉ុណ្ណោះ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលក៏មិនអនុញ្ញាតឱ្យមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលឬគ្លីនិកឯកជនទទួលការព្យាបាលឬធ្វើតេស្តជំងឺកូវីដ-១៩នោះដែរដោយខ្លួនឯងនោះដែរ៕

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 05 មេសា 2020 ម៉ោង 01:19 PM

តើប្រជាពលរដ្ឋគួរធ្វើយ៉ាងណាក្នុងដំណាក់កាលនៃរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩?

នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូលកំពុងប្រឈមនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ១៩ដែលបានបណ្ដាលឱ្យមានមនុស្សឆ្លងកើនដល់ជាង ១លាននាក់ និងមានមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះជាង ៥០ ០០០នាក់។ នៅកម្ពុជា អាជ្ញាធរបានសម្រេចបិទសាលារៀន កន្លែងកម្សាន្តដូចជា KTV បៀរហ្គាដិន រង្គសាល និងមានការណែនាំឱ្យផ្អាកពិធីចួបជុំនានាទាំងបែបសាសនា និងការចួបជុំគ្នាច្រើន។ សម្រាប់មន្ត្រីរាជការ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឱ្យបញ្ឈប់ការធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស និងផ្អាកលែងអនុញ្ញាតឱ្យជំនួបឬកិច្ចប្រជុំទាំងក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស ហើយថ្នាក់ដឹកនាំនៅតាមក្រសួង/ស្ថាប័ននានារបស់រដ្ឋ បានចេញសេចក្ដីណែនាំឱ្យមន្ត្រីនិងបុគ្គលិករបស់ខ្លួនអាចបំពេញការងារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងតម្រូវឱ្យមកបំពេញការងារតែសម្រាប់មន្ត្រីនិងបុគ្គលិកដែលចាំបាច់ខកខានមិនបានប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី វិធានការពង្រឹងអនាម័យនិងការត្រួតពិនិត្យសីតុណ្ហភាពអ្នកដែលមកបំពេញការងារដោយផ្ទាល់ត្រូវបានអនុវត្តនៅគ្រប់ក្រសួងស្ថាប័នរបស់រដ្ឋនិងឯកជន ដើម្បីសុវត្ថិភាពនិងបង្ការការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺនេះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ អាជ្ញាធរបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតាមរូបភាពផ្សេងៗដូចជាការបិទនិងចងបដានៅតាមទីសាធារណៈនិងទីតាំងផ្សេងៗរបស់រដ្ឋ និងចាក់ខ្សែអាត់សំឡេងសារអប់រំដែលបានគូសបញ្ជាក់អំពីចំណុចចាំបាច់ទាំងឡាយដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវអនុវត្តទាំងវិធានការអនាម័យនិងការបង្ការខ្លួនពីការឆ្លងរីករាលដាលផងដែរ។ គិតមកត្រឹមព្រឹកថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ នៅកម្ពុជាមានអ្នកឆ្លងវីរុសកូវីដ១៩ សរុបចំនួន១១៤នាក់ ក្នុងនោះអ្នកដែលបានជាសះស្បើយមានចំនួន ៤៩នាក់ (ស្មើនឹង៤២,៩៨%នៃចំនួនអ្នកដែលបានឆ្លង) និងមាន៦៥នាក់កំពុងសម្រាកទទួលការព្យាបាលនៅតាមមន្ទីរពេទ្យេរដ្ឋនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ខេត្ត។

ជាការពិតណាស់ ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺជាបញ្ហាដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់និងដែលបង្កការព្រួយបារម្ភដល់ប្រជាពលរដ្ឋនិងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានចាត់វិធានការនានាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ តែការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩នេះ ត្រូវតែមានការចូលរួមទាំងអស់គ្នា ទាំងពីសំណាក់ក្រសួងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច អាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់ៗគ្នា។ វិធានការចាំបាច់នានាដែលក្រសួងសុខាភិបាលបានណែនាំ ហើយដែលប្រជាពលរដ្ឋចាំបាច់ត្រូវតែអនុវត្តរួមមាន៖

- ធ្វើអនាម័យផ្ទាល់ខ្លួនតាមរយៈការលាងដៃដោយប្រើសាប៊ូនិងទឹកស្អាត ទឹកអាល់កុល ឬអាល់កុលហ្សែលឱ្យបានត្រឹមត្រូវនិងញឹកញាប់ ក្រោយពេលកាន់ឬប៉ះសម្ភារៈប្រើប្រាស់ឬវត្ថុដែលអាចមានការប៉ះនិងប្រើប្រាស់ពីមនុស្សច្រើនគ្នា

- ចៀសវាងការប៉ះភ្នែក ច្រមុះ និងមាត់របស់អ្នកជាមួយដៃកខ្វក់

- ចៀសវាងការប៉ះពាល់ជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកសង្ស័យថាអាចឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ឬអ្នកដែលគ្រុនក្ដៅ ក្អក និងកណ្ដាស់

- កាត់បន្ថយការចួបជុំ ឬការធ្វើដំណើរទៅកាន់កន្លែងដែលមានមនុស្សប្រមូលផ្ដុំច្រើន

- បំពេញការងារដោយប្រយោលពីផ្ទះ តាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបានក្នុងករណីមិនចាំបាច់ទៅកន្លែងធ្វើការផ្ទាល់

- ពេលក្អកឬកណ្ដាស់ ត្រូវប្រើកែងដៃខ្ទប់មាត់និងច្រមុះ កន្សែង ឬក្រដាសខ្ទប់ ចៀសវាងប្រើបាតដៃខ្ទប់

- សម្អាតនិងសម្លាប់មេរោគលើវត្ថុនិងលើផ្ទៃវត្ថុដែលប្រើប្រាស់ឱ្យបានញឹកញាប់

- រក្សាចម្ងាយពីគ្នាយ៉ាងតិច ១,៥ម៉ែត្រ និងគួរចៀសវាងការស្វាគមន៍គ្នាដោយចាប់ដៃឬឱប ដោយប្ដូរមកជាការសំពះ ជាដើម

- ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាគ្រុនក្ដៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម ត្រូវស្វែងរកការពិគ្រោះយោបល់ជាបន្ទាន់ និងប្រាប់ពីប្រវត្តិនៃការធ្វើដំណើរដល់គ្រូពេទ្យ

- បរិភោគតែអាហារដែលឆ្អិនល្អ និងចៀសវាងការប៉ះពាល់និងធ្វើដំណើរជាមួយសត្វដែលឈឺ

- មិនត្រូវខាកស្ដោះនៅទីសាធារណៈ

- សម្រាប់អ្នកដែលទើបវិលត្រឡប់ក្រៅប្រទេស ត្រូវដាក់ខ្លួនឯងឱ្យនៅដាច់ដោយឡែករយៈពេលយ៉ាងតិច១៤ថ្ងៃ

- ក្រៅពីវិធានការអនាម័យនិងបង្ការការឆ្លងរាលដាលខាងលើ ប្រជាពលរដ្ឋគប្បីតាមដានការជូនដំណឹងនិងវិធានការផ្សេងៗទៀតដែលប្រកាសដោយក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា (Facebook: https://www.facebook.com / MinistryofHealthofCambodia/) ឬនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺឆ្លង (CDC) (https://www.facebook.com/cdcmohcam/) ដោយមិនត្រូវជឿតាមការផ្សព្វផ្សាយនិងពាក្យចចាមអារ៉ាមនានាដែលគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់អំពីការបង្ការនិងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩នោះឡើយ។ កន្លងមក យើងឃើញមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងពាក្យចចាមអារ៉ាមផ្សេងៗដែលគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ និងគ្មានមូលដ្ឋានវេជ្ជសាស្ត្រត្រឹមត្រូវពីសំណាក់ជនទុច្ចរិតនិងជនឱកាសនិយមមួយចំនួនដើម្បីតែផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន បង្កឱ្យប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភនិងភ្ញាក់ផ្អើល ហើយលង់ជឿនិងអនុវត្តតាមដោយសារខ្វះព័ត៌មាននិងការស្វែងយល់ការណ៍ពិត ដូចជាករណីជំងឺកូវីដ១៩បានឆ្លងរាលដាលខ្លាំងរហូតដល់មានការបិទរាជធានីភ្នំពេញ មានអ្នកប្រកាច់ស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ការដាំទឹកខ្ញីបង្ការការឆ្លងជំងឺកូវីត១៩ ខ្ទឹមសជួយបង្ការការឆ្លងវីរុសកូវីដ១៩ ជំនឿដុតភ្លើងបណ្ដេញជំងឺកូវីដ១៩ ការលាងឬខ្ពុលទឹកសម្អាតមាត់ និងការបរិភោគស៊ុតមាន់ឬទាដើម្បីបង្ការជាដើម ដែលប្រការទាំងអស់នេះសុទ្ធសឹងតែជារឿងរ៉ាវមិនពិត ហើយជំរុញឱ្យមានការយល់ឃើញមិនត្រឹមត្រូវ និងបានបំប៉ោងស្ថានការណ៍ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែជ្រួលច្របល់។ ដូចដែលបានជម្រាបជូនខាងលើ ប្រភពដែលអាចផ្ដល់នូវព័ត៌មានពិត និងវិធានការត្រឹមត្រូវនិងពិតប្រាកដគឺមានតែក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា និងនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺឆ្លង(CDC)ដែលជាសេនាធិការក្រសួងតែប៉ុណ្ណោះ។ សូមប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ថែរក្សាសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួននិងគ្រួសារ ធ្វើលំហាត់ប្រាណឱ្យបានរៀងរាល់ថ្ងៃ សម្រាកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីជំរុញឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងជំងឺរបស់ខ្លួនបានរឹងមាំ៕

RAC Media| លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសៅរ៍, 04 មេសា 2020 ម៉ោង 02:46 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ជំរុញថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវខិតខំបំពេញការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១១កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យបានជំរុញថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវខិតខំបំពេញការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់ ដើម្បីបន្សល់ស្នាដៃ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះជូនស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិ។

ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យការងារជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំវិទ្យាស្ថាន និងអង្គភាពចំណុះរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសានេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា ការងារស្នូលរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គឺមានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។ ក្នុងន័យនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានណែនាំថ្នាក់ដឹកនាំវិទ្យាស្ថាន និងអង្គភាពចំណុះរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវពិនិត្យ បែងចែកតួនាទីភារកិច្ចការងារដល់មន្ត្រីដែលមានចំណេះជំនាញ សមត្ថភាព និងលទ្ធផលការងារជាក់ស្តែង ដើម្បីបន្សល់ស្នាដៃ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះជូនស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវការមន្ត្រីដែលមានចំណេះជំនាញ សមត្ថភាព សីលធម៌ ការផ្តួចផ្តើមគំនិតថ្មី និងលទ្ធផលការងារជាក់ស្តែង។ ចំពោះមន្ត្រីដែលមានសមត្ថភាព និងលទ្ធផលការងារល្អប្រសើរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍លើកទឹកចិត្តថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងតែងតាំងមន្ត្រីដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញការងារទៀងទាត់ និងលទ្ធផលការងារល្អប្រសើរជាក់ស្តែងតាមស្នាដៃការងាររបស់ខ្លួន។

សូមជម្រាបជូនថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) ជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាលស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបច្ចេកទេសនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលហិរញ្ញវត្ថុនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។ ហើយ រ.ប.ស.ក. មានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។

ផ្អែកតាមព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ ចុះថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានភារកិច្ចជាអាទិ៍ ដូចតទៅ៖

- គ្រប់គ្រងនិងពង្រីកការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ

- ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍនានាដែលមានគោលបំណងដូចគ្នា

- រៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ ដើម្បីផ្តល់ធាតុចូលក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេស

- បណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សលើគ្រប់វិស័យ

- ប្រមូល ចងក្រង បោះពុម្ពផ្សាយ និងតម្កល់ឯកសារ ស្នាដៃស្រាវជ្រាវនិងរបកគំហើយនានា

- ប្រមូលផ្តុំកម្លាំងបញ្ញាញាណរបស់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេស

- លើកសំណើជូនគ្រឿងឥស្សរិយយសឬគោរមងារវិទ្យាសាស្រ្តដល់ឥស្សរជនឆ្នើមជាតិ និងអន្តរជាតិ

- អភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍការប្រើប្រាស់ភាសា និងអក្សរខ្មែរប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រមទាំងរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ

- ស្រាវជ្រាវ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌

- ចូលរួមចំណែក និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តគ្រប់វិស័យ

- ពិនិត្យនិងវាយតម្លៃស្នាដៃស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តជាន់ខ្ពស់

- អនុវត្តភារកិច្ចផ្សេងៗទៀតដែលទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរាជរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ជូន៕

  ថ្ងៃសុក្រ, 03 មេសា 2020 ម៉ោង 01:09 PM

សហគមន៍ទទួលខុសត្រូវចំពោះផលប្រយោជន៍របស់អនុតំបន់នៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ានៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

យន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ - ឡានឆាង (Mekong-Lancang Cooperation-MLC) គឺជាយន្តការសហប្រតិ​បត្តិការ​ស្របតាមនិន្នាការបច្ចុប្បន្ននៃសាកលភាវូបនីយកម្ម និងសមាហរណកម្ម។

មេគង្គ-ឡានឆាង(MLC) មានគោលបំណងលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដើម្បីកសាងសហគមន៍មួយ ដែលមានការទទួលខុសត្រូវ និងដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមនៅក្នុងអនុតំបន់។ លើសពីនេះទៀត MLC ក៏មាន​គោល​​ដៅផ្សេងទៀតជាច្រើន រួមមាន ពង្រឹងការជឿទុកចិត្តគ្នានិងការយោគយល់គ្នា, ថែរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាព, លើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព, កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ, កាត់បន្ថយគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍ, ធ្វើសមាហរណកម្មយ៉ាងពេញលេញទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់និងពិភពលោក, បង្កើនមិត្តភាព, និងបង្កើតទំនាក់ទំនងជិតខាងល្អជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា។

MLC មានសរសរស្តម្ភនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចំនួនបីសំខាន់ៗ រួមមាន នយោបាយនិងសន្តិសុខ, សេដ្ឋកិច្ចនិងការអ​ភិ​វឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព, វប្បធម៌សង្គម, និងការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជននិងប្រជាជន។ ជាពិសេសខ្លឹមសារអាទិភាពនៃកិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ គឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនៅតំបន់ មេគង្គ-ឡានឆាង ដោយពង្រឹងការត​ភ្ជាប់​រវាងប្រទេសទាំង៦ ដែលមាន កម្ពុជា, ឡាវ, មីយ៉ាន់ម៉ា, វៀតណាម, ថៃ, និងចិន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការអ​ភិវឌ្ឍសមត្ថភាពផលិតកម្ម កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឆ្លងកាត់ព្រំដែន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកកសិកម្ម និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។

ជាពិសេសការតម្រង់ទិសត្រូវបានអនុវត្ត ដោយគោលនយោបាយជាក់លាក់តាមរយៈសន្និសីទ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល MLC នៅដើមឆ្នាំ២០១៨ បណ្តាប្រទេសនានាបានអនុម័តលើឯកសារសំខាន់ៗចំនួនពីរ គឺសេចក្តីប្រកាសរួមនៅរាជ​ធានី​ភ្នំពេញ និងផែនការសកម្មភាព MLC សម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៨-២០២២ ។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ MLC ក៏ត្រូវការសម្របសម្រួលយ៉ាងសុខដុមរមនា ជាមួយផែនការ និងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួន ដូចជាផែនការមេតភ្ជាប់អាស៊ាន (MPAC), គំនិតផ្តួចផ្តើមសមាហរណកម្មអាស៊ាន (IAI), របៀបវារៈអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ២០៣០ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ក៏ដូចជាគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃការផ្សារភ្ជាប់វិស័យនានានៅក្នុងតំបន់។

ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ប្រទេសចិនបានសន្យាផ្តល់ថវិកាចំនួន ៣០០លានដុល្លារ ដល់មូលនិធិសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡាន​ឆាង ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំខាងមុខ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអនុវត្តគម្រោង “ប្រមូលផលដំបូង” ថវិកា១០ពាន់លានយន់ទៀត សម្រាប់ប្រាក់កម្ចីសម្បទាន, ៥ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ឥណទានអ្នកបញ្ជាទិញ និង៥ពាន់លានដុល្លារទៀតសម្រាប់ប្រាក់កម្ចីពិសេសសម្រាប់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពផលិតកម្ម។

ទាក់ទងនឹងយន្តការការងារ កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស មេគង្គ-ឡានឆាងនឹងត្រូវធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ កិច្ចប្រជុំ​ជាន់ខ្ពស់ត្រូវបានធ្វើឡើងរៀងរាល់ពីរឆ្នាំម្តង ហើយត្រូវប្តូរវេនតាមលំដាប់អក្ខរក្រម។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស MLC លើកទី៥ នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវនៅ កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ កន្លងទៅ រដ្ឋមន្រ្តីទាំងអស់បានឯកភាពគ្នាក្នុងការជម្រុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍ ជាមួយនឹងការអនុវត្តផែនការស​កម្មភាព MLC សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨-២០២០ ដែលក្នុងនោះប្រទេសជាសមាជិកនឹងពន្លឿនការកសាងនិងការធ្វើឱ្យសម្រេច​​បាននូវផែនការសកម្មភាពស្តីពី ការតភ្ជាប់តំបន់, សមត្ថភាពផលិតកម្ម, ធនធានទឹក, ពាណិជ្ជកម្មនិងកសិកម្ម។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ ក៏បានជំរុញភាពជាដៃគូ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ជំងឺ និងបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងកាត់ព្រំដែន បង្កើនការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធ?និងការសន្ទនាគ្នា រវាងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងភ្នាក់ងារគ្រប់គ្រងច្រកទ្វារព្រំដែន និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាពក្នុងកិច្ចប្រតិបត្តិការរបស់មូលនិធិពិសេសរបស់ MLC។

កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស នេះក៏បានឯកភាពគ្នាពង្រឹងការតភ្ជាប់ និងការគាំទ្រ MLC សម្រាប់យន្តការសហប្រតិ​បត្តិការ​ក្នុងតំបន់ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ដូចជា អាស៊ានមហាអនុតំបន់មេគង្គ គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ និងយុទ្ធសាស្ត្រសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច អាយៀវ៉ាឌី-ចាវផៃយ៉ា-មេគង្គ (ACMECS)។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ-ឡានឆាង គួរតែចូលរួមចំណែកពង្រឹងការសម្របសម្រួលរវាងប្រទេសនានា ក្នុងការជួយ​ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងតំបន់ និងនាំមកនូវផលប្រយោជន៍រយៈពេលវែងសម្រាប់ប្រជាជន។ យន្តការគួរតែមានគោលបំណងដើម្បីពង្រឹងភាពធន់ របស់សេដ្ឋកិច្ចពេលជួបនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់។ ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកក​សិកម្ម ចាំបាច់ត្រូវផ្តោតលើការបង្កើនសមត្ថភាពបច្ចេកវិទ្យា សម្រាប់អាជីវកម្ម និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថិរភាពទីផ្សារនិងទំនុកចិត្តលើផលិតផលកសិកម្ម។ គ្រោះរាំងស្ងួតធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងតំបន់អាងទន្លេមេគង្គទាមទារឱ្យប្រទេសពាក់ព័ន្ធចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព នៅក្នុងតំបន់អាងទន្លេ។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោក Pham Binh Minh បានលោកឡើងថា ព័ត៌មាននិងស្ថិតិជលសាស្ត្រ ទាំងរដូវវស្សានិងរដូវប្រាំង គួរតែធ្វើកការចែករំលែកឱ្យបានទូលំទូលាយ បង្កើតប្រព័ន្ធប្រកាសអាសន្ន និងយន្តការសម្របសម្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួតនិងគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗ អនុវត្តគម្រោងរួមគ្នាដើម្បីធានាដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ប្រឈមមុខនឹងភាពបម្រែបម្រួលអា​កាស​ធាតុ បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ និងកាត់បន្ថយការរំខានដល់ចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងតំបន់។

ទាក់ទងនឹងការវិវត្តដ៏ស្មុគស្មាញរបស់ វីរុស COVID-១៩ និងផលប៉ះពាល់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះ កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីក៏បានអំពាវ​នាវដល់បណ្តាប្រទេសនានា ឱ្យជួយជំរុញការសម្របសម្រួល និងចែករំលែកព័ត៌មានអំពីការរីករាលដាលនេះ ស្របជាមួយគ្នានេះដែរក៏ត្រូវរក្សាឱ្យបានការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្ម និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។

នៅពេលនេះ ការរីករាលដាលរបស់វីរុស Covid-19 នេះ បានក្លាយជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខមិនមែនប្រពៃណីដ៏អាក្រក់បំផុតដែលមិនធ្លាប់មាន ដែលនៅក្នុងតំបន់ទាំងមូលកំពុងប្រឈម ដែលតម្រូវឱ្យមានឆន្ទៈនយោបាយរឹងមាំនិងការជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ MLC ទាំងមូល។ យន្តការ MLC នឹងពង្រឹងរាល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យនយោបាយ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ ដើម្បីធានាបាននូវការចូលរួមចំណែកកាន់តែខ្លាំងក្លាក្នុងការលើកកម្ពស់ស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

  ថ្ងៃពុធ, 01 មេសា 2020 ម៉ោង 04:05 PM

កូវីដ-១៩និងការលក់ចំណីអាហារក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយ៖បណ្ឌិត ព្រុំ ទេវី អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានសង្គមសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 មីនា 2020 ម៉ោង 09:11 PM