រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ប្រែក្លាយជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាល»

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានក្លាយជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាល ជាផ្លូវការហើយ តាមរយៈព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ ចុះថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) ជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាលស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបច្ចេកទេសនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលហិរញ្ញវត្ថុនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។

ដោយបានទ្រង់យល់សេចក្តីក្រាបបង្គំទូលថ្វាយរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណា ចក្រកម្ពុជា បានឡាយព្រះហស្តលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ស្តីពី ការបង្កើតរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជា ជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាល ដែលមានអាសយដ្ឋានបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្សី ភូមិទ្រុងមាន់ សង្កាត់អូរបែកក្អម ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ។

យោងតាមព្រះរាជក្រឹត្យថ្មី រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) មានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។

តាមរយៈព្រះរាក្រឹត្យដដែលនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានភារកិច្ចជាអាទិ៍ ដូចតទៅ៖

- គ្រប់គ្រងនិងពង្រីកការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ

- ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍនានាដែលមានគោលបំណងដូចគ្នា

- រៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យដើម្បីផ្តល់ធាតុចូលក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេស

- បណ្តុះបណ្តាលដើម្បីអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សលើគ្រប់វិស័យ

- ប្រមូល ចងក្រង បោះពុម្ពផ្សាយ និងតម្កល់ឯកសារ ស្នាដៃស្រាវជ្រាវនិងរបកគំហើយនានា

- ប្រមូលផ្តុំកម្លាំងបញ្ញាញាណរបស់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេស

- លើកសំណើជូនគ្រឿងឥស្សរិយយសឬគោរមងារវិទ្យាសាស្រ្តដល់ឥស្សរជនឆ្នើមជាតិនិងអន្តរជាតិ

- អភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍការប្រើប្រាស់ភាសានិងអក្សរខ្មែរប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រមទាំងរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ

- ស្រាវជ្រាវ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍធនធានធម្មជាតិនិងវប្បធម៌

- ចូលរួមចំណែកនិងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តគ្រប់វិស័យ

- ពិនិត្យនិងវាយតម្លៃស្នាដៃស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តជាន់ខ្ពស់

- អនុវត្តភារកិច្ចផ្សេងៗទៀតដែលទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរាជរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ជូន៕

សូមទាញយកព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ ស្តីពី ការបង្កើតរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាល តាមរយៈតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីស្វែងយល់លំអិតបន្ថែម៖

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 02 មករា 2020 ម៉ោង 11:11 AM

Vietnam Predicts The Future!

Vietnam became a full member of ASEAN on 28 July 1995. Vietnam’s accession to the various ASEAN agreements demonstrates her commitment to economic cooperation in the region, to the opening up of her economy and to trade liberalization. Her current impressive economic growth testifies to this vigorous drive toward reforming her economy.

Vietnam is the country which I appreciate the most since this country knows what they have to do and knows the ways where they have to go for the betterment or good fate of the country. Vietnam shares borders with three countries: Cambodia (southwest), China (north), and Laos (northwest).

Vietnam is the country which has been implementing the very smart foreign policies toward all countries in the world such as the US, Canada, EU, Japan, ASEAN countries, and including China. Sometimes we may heard about the conflicts between China and Vietnam on many different Medias, but if we look at the trades between the two countries is very high. Do you know the amount of trade Relations Between China and Vietnam? 

Developmental state’ strategies in Asia were based on strategic planning –something very different from the kind of command central planning which the Vietnamese bureaucracy is used to. A change towards strategic planning practices would require capacity building and institutional reforms along lines contrasting with the so-called ‘modern governance’ promoted by the international agencies. The political mandate for the implementation of such extraordinary state functions in market guidance was a result of the need by capitalist forces to protect their long-term interests in a situation of crisis.

The political mandate for state-led industrialization along a ‘Developmental State’ model in Vietnam would require a different kind of political consensus – something that is currently barely visible in the country. Central to the possibility of implementing a ‘Developmental State’ kind of economic policy will be dependence on the role of the national elites, i.e. on the choice to act as a national bourgeoisie or to pursue integration into a transnational alliance of capitalist forces.

Vietnam is the very Smart Country and has the very specific strategies to develop the country. For the first step of development in Cambodia, I personally encourage Cambodia to follow through the experiences of Vietnam: Cambodian Government and Cambodian citizens should pay high attention to agricultural products through inspiring citizens to grow vegetables and other useful herbs, and then the government should facilitate markets for farmers to sell their products. Cambodia is too far away from Vietnam, in terms of development and social infrastructure as well as the feeling of nationalism.  

Owing to the history of Cambodia and Vietnam, some of Cambodian citizens don’t like Vietnamese citizens or Vietnamese products, but Cambodian people are the strong supporters of Vietnamese products since Cambodian people do not grow vegetables or herbs by themselves, many Cambodian farmers just like to buy vegetables and herbs from the markets in their location although they have big free land. Many Cambodian citizens are very Lazy and they always Angry at Persons who criticize them, for instance, there are many people reacted strongly toward Academician SOK Touch, president of Royal Academy of Cambodia due to he said Cambodian people are Lazy. If there is No Market to sell the products, why don’t just grow vegetables to eat in families?

I appreciate Vietnam in this article, it does not mean that I do not like other countries, with all respect to all countries in the world which are the good friends of Cambodia but I think there are so many steps and so many things that Cambodia needs to do for the development of Cambodia, and sometimes I reckon Cambodia should pay attention to legacies that consisted in their her hands is better than looking for something which is still in the bush. 

(Dr. Seun Sam is the Public Relations Official of Royal Academy of Cambodia. Meaning in this article is his personal idea, it is not the reflection of Royal Academy of Cambodia. You can reach him through his personal email: [email protected])

RAC Media

  ថ្ងៃពុធ, 01 មករា 2020 ម៉ោង 09:28 PM

ហេតុអ្វីសិក្សាវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ?

នយោបាយ គឺការប្រជែងដើម្បីបានដឹកនាំប្រទេសជាតិ" គឺមកពីពាក្យរបស់ក្រិច ដែលគេហៅថា Politikos ហើយវាមានទាក់ទង់ទៅនឹងមនុស្ស ដែលជាទូទៅ ត្រូវបានគេប្រើចំពោះវិទ្យាសាស្ត្រ ឬសិល្បៈ ក្នុងការដំណើរការក្នុងផ្នែករដ្ឋាភិបាល រឺក៏ក្នុងកិច្ចការរដ្ឋជាដើម រួមបញ្ជូលទាំង សកម្មភាពផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ។ ប៉ុន្ដែវាក៏ជួយសំរាប់ការអភិវឌ្ឍ ទីជនបទ ជាពិសេស ខាងផ្នែករួបរួមគ្នាជាក្រុម ជាបណ្ឌិតសភា និង សាសនា មួយផ្នែកផងដែរនៅក្នុងសង្គម។ នយោបាយដែលទំនើប គឺសំដៅនិយាយអំពីរបបប្រជាធិបតេយ្យ ហើយមានទំនាក់ទំនងរវាង មនុស្សនឹង នយោបាយ។

ប្រវត្តិរបស់នយោបាយ គឺបានឆ្លុះបញ្ចាំងឃើញពីដើមកំណើត និងការអភិវឌ្ឍ សេដ្ឋកិច្ច និងការស្ថាបនារបស់រដ្ឋា​ភិបាល។ ជាទូទៅ ផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលតែងតែមិនពេញចិត្តស្អប់ខ្ពើមចំពោះរឿងនយោបាយ ពោលគឺវាកើតមាននៅលើជុំវិញពិភពលោកទាំងអស់ ជាពិសេសគឺនៅបណ្តាប្រទេសដែលក្រីក្រ មានប្រជាពលរដ្ឋ ល្ងង់ៗ មិនសូវមានចំណេះដឹង និងការយល់ដឹងខ្ពស់ ហើយនិងប្រទេសដែលទើបតែងើបចេញពីភ្លើងសង្រ្គាមជា ដើម។ ពួកគេបានចាត់ទុកការងារនយោបាយថា ជាការបោកប្រាស់ ការងារខ្មៅកខ្វក់ និងកាចសាហាវជាទីបំផុត ហើយអ្នកដែលអាចធ្វើនយោបាយបានលុះត្រាតែអ្នកនោះពូកែខាងបោកប្រាស់ភូតកុហក ជាដើម។

ពាក្យថា នយោបាយ គឺជា «ការប្រជែងដើម្បីបានដឹកនាំប្រទេសជាតិ» មិនមែនជាការបោកប្រាស ខ្មៅកខ្វក់ ឬស្មោក​គ្រោកនោះទេ ពាក្យនេះ បានលេចឮឡើង តាំងពីសម័យយូរលង់ណាស់មកហើយ នៅលើសកលលោកនេះ មិនមែនទើបតែឮនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននោះទេ។ សម្រាប់បរិបទប្រទេសកម្ពុជា ដែលគេមើលឃើញថា ជាប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ហើយធនធានមនុស្សនៅមានកម្រិតនោះ ផ្នត់គំនិតពលរដ្ឋមួយចំនួនធំ បាយឱ្យនិយមន័យនយោបាយ ក្នុងគោលដៅចំអក ឬស្អប់ចំពោះពាក្យ នយោបាយ ថាគឺជានយោបោក ហើយថែមទាំងយល់ថា នយោបាយគឺជាការងារមួយថោកទាប មិនស្មោះត្រង់ និងពោរពេញដោយល្បិចកលខ្មៅងងឹតគ្រប់បែបយ៉ាង ធ្វើដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ក្រុមបក្ខពួករបស់ខ្លួន និងដើម្បីតែអំណាចប៉ុណ្ណោះ។

នៅក្នុងសង្គមនាពេលបច្ចុប្បន្ន ពេលខ្លះប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យតែឮគេនិយាយរឿងនយោបាយ ពួកគាត់នាំគ្នាខ្លាចដូចខ្មោចងាប់៧ថ្ងៃអ៊ីចឹង។ ផ្នតគំនិតបែបនេះ ពួកគេបានប្រាប់ ឬទូន្មានប្រៀនប្រដៅកូនចៅតៗគ្នា ដូចជាឪពុកម្តាយទូន្មានកូនជាដើម មិនឱ្យកូនចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ ដោយពួកគេប្រាប់ថា បើរៀនគិតតែរឿងរៀនទៅ បើធ្វើស្រែឱ្យគិតតែពីរឿងធ្វើស្រែទៅ បើលក់ដូរ គិតតែពីរឿងលក់ដូរដើម្បីបានប្រាក់ចំណេញទៅបានហើយ កុំនាំគ្នាទៅរវល់កិច្ចការនយោបាយ កុំទៅខ្វល់រឿងនយោបាយ ធ្វើម៉េចឱ្យតែគ្រួសារយើងរស់ទៅ ប្រយ័ត្នគុក ប្រយ័ត្នងាប់ រស់នៅសម្ងំយកតែសុខរៀងៗខ្លួនទៅ អាណាងាប់ងាប់ទៅ កុំទៅចំណាយពេលឥតប្រយោជន៍គិតគូរវាច្រើនពេក រឿងនយោបាយហ្នឹង វាមិនមែនជារឿងរបស់ពួកយើងទេ។ ព្រោះរឿងស្រុកទេសរឿងជាតិ មានគេចាត់ចែងហើយ យើងពលរដ្ឋមិនចាំបាច់ខ្វល់នោះទេ រឿងនយោបាយនោះ ។

នយោបាយមិនមែនជាមុខរបររកស៊ីនោះទេ ប៉ុន្តែនយោបាយជាការងារសម្រាប់បុគ្គលមានចិត្តសប្បុរស មានបេះដូងស្មោះត្រង់បរិសុទ្ធ មានទស្សនវិស័យ ហើយធ្វើការងារដើម្បីជួយសង្គ្រោះមនុស្ស និងសង្គមជាតិ។ លើសពីនេះ នយោបាយគឺជាតម្រូវការរបស់មនុស្ស នយោបាយធ្វើឱ្យមានការឯកភាព ហើយមានតែនយោបាយមួយទេ ដែលជួយមនុស្សរស់នៅនៅក្នុងសង្គមបាន។ បើយើងពិចារណានិងស្វែងយល់តាមដានយូរទៅចំពោះរឿងនយោបាយឱ្យបានច្បាស់នោះ យើងនឹងយល់ថា មិនមែននយោបាយជាការងារខ្មៅកខ្វក់ទេ តែអ្នកនយោបាយមួយចំនួនឯណោះទេ ដែលធ្វើឱ្យនយោបាយក្លាយទៅជាការងារខ្មៅកខ្វក់ ដោយសារគំនិតអាក្រក់ អាត្មានិយម អវិជ្ជា យកនយោបាយជាមុខរបររកស៊ី មកចិញ្ចឹមជីវិតខ្លួន គ្រួសារខ្លួនទាំងនោះ។

ដូច្នេះនយោបាយមិនមានកំហុស នយោបាយមិនមែនជាការងារខ្មៅកខ្វក់ នយោបាយមិនមែនជារឿងចោលម្សៀតនោះទេ តែអ្នកនយោបាយដែលមានគំនិតទុច្ចរិតទៅវិញទេ ដែលជាអ្នកមានកំហុស ។ តើនៅពេលណាទើបនយោបាយត្រូវបានពលរដ្ឋឱ្យតម្លៃវិញ? គឺនៅពេលដែលពលរដ្ឋយល់ដឹងនូវវប្បធម៌ នយោបាយកាន់តែច្រើន តាមដានស្ថានការណ៍ព័ត៌មានឱ្យបានទៀងទាត់ មានចំណេះដឹងអាចធ្វើការវិភាគ ឬពិចារណាបានចំពោះអ្នកនយោបាយដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាព ស្គាល់ច្បាស់អំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃនយោបាយសម្រាប់ជាតិ និងបានដឹងច្បាស់ថា ការចូលរួមតាមដានសកម្មភាពនយោបាយ គឺជាកិច្ចការងារមួយចាំបាច់ធំបំផុត និងជាកាតព្វកិច្ចមួយខានមិនបានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ៗរូប ក្រៅពីនេះទៀតនោះ ការចូលរួមនយោបាយ សំខាន់ណាស់ការចូលរួមដោយមានការយល់ដឹង ហើយដាច់ខាតទាមទារឱ្យអ្នកចូលរួមដោយមានការយល់ដឹងនោះ មានសីលធម៌ គុណធម៌ និងគុណភាព របស់អ្នកចូលរួ មហើយកាលណាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងខ្ពស់នោះ ធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយបោកប្រាស់ ដែលអាចមកកាន់តំណែងបានស្ទើរតែគ្មាន។

ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុង កិច្ចការនយោបាយសំខាន់ណាស់ក្នុងការជ្រើសរើសអ្នកនយោបាយដែលមានទេពកោសល្យខ្ពស់ក្នុងការងារនយោបាយ និងជាអ្នកនយោបាយស្មោះត្រង់ មានបេះដូងបរិសុទ្ធ ហើយនិងជាមនុស្សពោរពេញទៅដោយទស្សនវិស័យ គិតគូរពីវាសនាប្រទេសជាតិជាធំ ។

RAC Media

បណ្ឌិត៖ ស៊ឺន សម មន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការសាធារណៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 06:04 PM

សារជូនពរឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ឆ្នាំសាកល ឆ្នាំ២០២០ ដែលនឹងឈានចូលមកដល់ឆាប់ៗនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីរាជការវិទ្យាស្ថាននិងស្ថាប័នចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបង្ហាញពីទឹកចិត្តគោរពនិងស្រឡាញ់ ជូនចំពោះឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ សម្រាប់ការខិតខំប្រឹងប្រែងកសាងនូវស្នាដៃ និងសមិទ្ធផលជាច្រើនផ្សេងទៀតដល់ស្ថាប័ន។

ក្រុមការងារយើង សូមលើកយកខ្លឹមសារនៃសារលិខិតជូនពរ របស់វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ដូចខាងក្រោម៖

«សូមគោរពជូនឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធាន ជាទីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់,

នាឱកាសដ៏ប្រសើរថ្លៃថ្លាប្រកបដោយមនោសញ្ចេតនារំភើបរីករាយយ៉ាងក្រៃលែងនាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ឆ្នាំសាកល ឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខនេះ ក្នុងនាមថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងក្នុងនាមខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំមានសេចក្តីរំភើបឥតឧបមា សូមគោរពជូននូវសព្ទសាធុការពរ បវរសួស្តី សិរីមង្គល វិបុលសុខមហាប្រសើរ ចំពោះឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធាន សូមទទួលបាននូវសុខភាពល្អបរិបូរណ៍ កម្លាំងមាំមួនខ្លាំងក្លា បញ្ញាញាណវាងវៃ អាយុយឺនយូរ ដើម្បីដឹកនាំស្ថាប័នរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឱ្យក្លាយជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រឈានមុខគេទាំងក្នុងក្របខណ្ឌជាតិ និងតំបន់ និងជាស្ថាប័នដែលផ្តល់ធាតុចូលដ៏សំខាន់ជូនរាជរដ្ឋាភិបាល។

ឆ្លៀតឱកាសដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមនេះ យើងខ្ញុំសូមគោរពកោតសរសើរដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ និងស្មោះស្ម័គ្របំផុតចំពោះឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សភា​ចារ្យ​ប្រធាន ដែលតែងតែបានយកអស់ឆន្ទៈ មនសិការ_បញ្ញាញាណ ដើម្បីបម្រើឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជន ព្រមទាំងពុះពាររាល់ការលំបាកគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ ជាពិសេសការស្រាវជ្រាវបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងគោលបំណងរួមចំណែកកសាងឯកសារខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនមួយច្បាស់លាស់សម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ សមិទ្ធផលដ៏លេចធ្លោរមួយទៀតរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ គឺផលិតផលទឹកដោះគោស្រស់ «តេជោសែនឫស្សីត្រឹប» នៃឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប។

ជាថ្មីម្តងទៀត យើងខ្ញុំសូមបួងសួងដល់គុណបុណ្យព្រះរតនត្រ័យ កែវទាំងបី វត្ថុសក្តិសិទ្ធិទាំងឡាយក្នុងលោក មានទេវតាថែរក្សាទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សូមតាមអភិបាល ប្រោះព្រំសព្ទសាធុការពរជ័យចំពោះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធាន និងក្រុមគ្រួសារ សូមប្រកបទៅដោយព្រះពុទ្ធពរទាំងបួនប្រការគឺ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ។

សូម ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធាន មេត្តាទទួលនូវសេចក្តីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់អំពីខ្ញុំបាទនិងសហការី។»

ក្រៅពីនេះ នៅមានវិទ្យាស្ថាននិងស្ថាប័នចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជាច្រើន បានចូលរួមបង្ហាញពីសន្តានចិត្តគោរពនិងស្រឡាញ់ដោយស្មោះចំពោះឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច នាឱកាសចូលឆ្នាំថ្មី ឆ្នាំសាកល ឆ្នាំ២០២០ នេះដែរ។

 

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 11:23 AM

ប្រវត្តិទំនាក់ទំនងរវាង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដោយ៖ អ៊ុន បញ្ញា និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧០ ក៏ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះមិនបានល្អប្រសើរឡើយ ដោយនៅឆ្នាំ១៩៧៥ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងរបបដឹកនាំរបស់ខ្មែរក្រហម។ ក្រោយមករបបដឹកនាំដោយខ្មែរ ក្រហមនេះ ត្រូវបានដួលរលំនៅឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលអាចឱ្យប្រទេស​​កម្ពុជាក្រោកឈរសាជាថ្មីបាន និងខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីឱ្យមានស្ថិរភាពក្នុងប្រទេសឡើងវិញ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ក្រៅពីការធ្វើឱ្យមានស្ថិរភាពក្នុងប្រទេស រាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសកម្ពុជា បានចាប់ផ្តើមផ្សារភ្ជាប់ ទំនាក់ទំនងការទូតឡើងវិញជាមួយបណ្តាប្រទេសជិតខាងទាំងក្នុងតំបន់ និងនៅលើសកលលោក រួមបញ្ចូលទាំងទំនាក់ទំនងជាមួយស្ថាប័នអន្តរជាតិធំៗផងដែរ ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិជាដើម។ល។ ការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនេះក៏ឈានដល់ការចុះឯក​សារពិធីសារលើកិច្ចព្រមព្រៀងនានាជាមួយរដ្ឋាភិបាល បរទេស ជាពិសេសជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជាសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហៅកាត់ថា ASEAN ផងដែរ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះដែរ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេស​ទាំងពីរ កម្ពុជា- កូរ៉េ ត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលចាប់ពីពេលនោះមក ទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគីនេះ ត្រូវបានអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងខ្លាំងក្លា។ ក្រោយមក ក្រោមទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរនេះ រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េបានបង្កើតស្ថានទូតប្រចាំនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨។ ចំណែកឯរាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក៏បានបង្កើតស្ថានទូតរបស់ខ្លួន ប្រចាំនៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ផងដែរនៅក្នុងឆ្នាំ២០០១។

ការប្រែក្លាយពីទំនាក់ទំនងការទូត ទៅជាចំណងការទូតក្រោយការបង្កើតឱ្យមានស្ថានទូត ប្រចាំនៅប្រទេសទាំងពីរនេះ បានជម្រុញឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធ និងកាន់តែមាន លក្ខណៈស៊ីជម្រៅ ដោយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ រួមទាំងសមាជិកសំខាន់ៗនៃរដ្ឋបាល ទាំងពីរ បានធ្វើការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាជាប្រចាំ និងក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅវិញទៅមក។ ទន្ទឹមនោះ ផងដែរ នៅឆ្នាំ២០០០ រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បានចាត់តាំងលោក Lee Myung- Bak ឱ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សាពិសេសទទួលបន្ទុកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០០ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៨។ ការធ្វើជាទីប្រឹក្សាពិសេសទទួលបន្ទុកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក Ly Myung-Bak នេះ បានធ្វើឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-កូរ៉េ មានការរីកចម្រើនកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងរីកធំធាត់។ ហើយ ចំណងទំនាក់ទំនងនេះកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមមួយកម្រិតទៀត និងបានជះពន្លឺដ៏ត្រចះត្រចង់សម្រាប់ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេរភាគី រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន គឺនៅពេលដែលលោក Ly Myung-Bak បានក្លាយទៅជាប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ នៅឆ្នាំ២០០៨។ ប្រការនេះបានបង្កឱ្យមានទំនាក់ ទំនងកាន់តែល្អ និងបានប្រែក្លាយប្រទេសទាំងពីរឱ្យទៅជាដៃគូពិភាក្សាជិតស្និទ្ធ ទាំងកិច្ចសហប្រតិ- បត្តិការលើផ្នែកសង្គម ផ្នែកនយោបាយ និងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដែលត្រូវបានមើលឃើញជាលក្ខណៈទ្វេរភាគី និងជាលក្ខណៈកញ្ចប់ ដែលស្ថិតនៅក្រោមក្របខណ្ឌ ASEAN ដូចជាក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន បូកបី (ASEAN + 3) កិច្ចប្រជុំវេទិកាតំបន់អាស៊ាន (ASEAN Regional Forum) កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-កូរ៉េ ។ល។

ប្រវត្តិទំនាក់ទំនង និងសកម្មភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានាទាំងពេលកន្លងមក និងបច្ចុប្បន្ន បានធ្វើឱ្យចំណងទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែរឹងមាំ និងបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។

RAC Media

ដោយ៖ ឈ្មោះ អ៊ុន បញ្ញា និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ជំនាន់ទី៧ វគ្គទី២​ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា(សេចក្តីដែលមានក្នុងអត្តបទនេះ មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងយោបល់របស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ។ )
ទំនាក់ទំនង ៖ [email protected]

  ថ្ងៃចន្ទ, 30 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 10:41 AM

«EBA និង ទំនាក់ទំនងកម្ពុជាអឺរ៉ុប» ដោយ៖ កាំង សុផា និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិត ជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ ជំនាន់ទី៧ វគ្គ២នៃរាជ បណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បើយោងតាមប្រវត្តិសាស្រ្តយើងឃើញថាវត្តមានរបស់ពួកអឺរ៉ុបភាគច្រើនជាជនជាតិអេស្ប៉ាញនិងព័រទុយហ្គាល់បានមកដល់ប្រទេសអាស៊ីនៅពាក់កណ្តាលទី២នៃសតវត្សទី១៦ បានធ្វើដំណើរមកដល់ប្រទេសកម្ពុជានៅឆ្នាំ១៥៥០ មកម្ល៉េះ ក្នុងគោលបំណងធ្វើជំនួញ និងផ្សព្វផ្សាយសាសនា។ ជាមួយគ្នានេះយើងក៏កត់សម្គាល់ផងដែរថា ជនជាតិនេះក៏មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងល្អជាមួយនឹងព្រះមហាក្សត្រខ្មែរនាកាលនោះ មិនតែប៉ុណ្ណោះគេក៏បានផ្សាភ្ជាប់សាច់ឈាមជាមួយនិងព្រះញាតិវង្សផងដែរ។

«ទំនាក់ទំនងរវាងសហភាព អឺរ៉ុប និងកម្ពុជា បានចាប់ផ្តើមឡើងក្នុងអំឡុងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ គឺមានការរីក​ចម្រើនគួរឱ្យយកត់សម្គាល់បើគិតចាប់តាំងពីការបើកការិយាល័យ សហភាពអឺរ៉ុបនៅរាជានីភ្នំពេញ នាដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០»។

សហគមន៍អឺរ៉ុបត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៥៧ និងបច្ចុប្បន្នមាន ២៨ ប្រទេសជាមាជិក មានប្រជាជនសរុបចំនួន ៥០៨ លាននាក់ មាន ២៤ ភាសាជាផ្លូវការ និងមានផ្ទៃដីសរុប ៤, ៤២២, ៧៧៣ គម២។

ប្រទេសកម្ពុជានិងសហគមន៍អឺរ៉ុបគឺមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងល្អ ដែលត្រូវបានរាប់ចាប់តាំងពីកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាព កាលពីឆ្នាំ១៩៩០។ ក្នុងនោះសហគមន៍អឺរ៉ុបបានគាំទ្រប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការជួយសហប្រត្តិការស្ទើរគ្រប់ផ្នែក និងគ្រប់វិស័យ។ បើមិនមានសហគមន៍អឺរ៉ុបទេ នោះកម្ពុជាអាចនឹងត្រូវបានប្រឈមជាមួយនឹងបញ្ហានានាជាច្រើន នៅក្នុងកាលៈទេសៈដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពទន់ខ្សោយនៅឡើយ។

សហគមន៍អឺរ៉ុបគឺជាតំបន់ទីផ្សារធំលំដាប់ទី២លើពិភពលោក និង ក៏ជាកន្លែងដែលនាំចេញនាំចូលនូវផលិតផលធំលំដាប់ពិភពលោកផងដែរ។ សហគមន៍អឺរ៉ុបត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៥៧ ក្នុងគោលបំណងបង្រួបបង្រួមអឺរ៉ុបឡើងវិញ ការការពារសន្តិភាព ក៏ដូចជាការពង្រឹងនិងពង្រីកវិស័យសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែមានភាពរឹងមាំទាំងនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបក៏ដូចជាក្នុងពិភពលោក។

ក្រោយពីអឺរ៉ុបបានពើបប្រទះនូវភាពរុងរឿង រីកចម្រើនសំបូរសប្បាយអស់រយៈពេលប្រមាណជា ៦០ឆ្នាំមកនេះ សហគមន៍អឺរ៉ុបក៏មិនបានភ្លេចដែរក្នុងការបង្កើនគោលនយោបាយផ្សេងៗក្នុងការជួយផ្គត់ផ្គង់ និងជ្រោមជ្រែងដល់បណ្តាប្រទេសដែលប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាជននៅមានកម្រិតទាប ឬយើងអាចនិយាយបានថា ជួយដល់ប្រទេសដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រនៅឡើយ។ ការជួយរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបគឺត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរូបភាពផ្សេងៗគ្នា ខ្លះក៏ត្រូវបានជំនួយឧបត្ថម្ភជាឧបករណ៍សម្ភារៈបរិក្ខារ ជាថវិកា និងជាពិសេសគឺការផ្តល់ជូននូវការអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់យ៉ាង លើកលែងតែអាវុធដល់ប្រទេសដែលមិនទាន់អភិវឌ្ឍន៍ ឬកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនោះដែលមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលបាន។ ការអនុគ្រោះពន្ធលើប្រភេទទំនិញគ្រប់មុខលើកលែងតែអាវុធដែលគ្រប់គ្នាបានហៅកាត់ថា EBA នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០0១ មកម្ល៉េះ ដែលវាត្រូវបានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងនៃប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុរបស់ធានាគារសហគមន៍អឺរ៉ុប តាំងពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ក្នុងនោះកម្ពុជាក៏ជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសប្រមាណ៤៩ ប្រទេសក្នុងពិភពលោកដែលបានទទួលសិទ្ធិជាប្រទេសដែលបានទទួលការអនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញគ្រប់មុខពីសហគមន៍អឺរ៉ុប។ សម្រាប់ប្រទេសដែលក្បែរខាងប្រទេសកម្ពុជានេះក៏មានប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និង បង់ក្លាដេសដែលបានទទួលសិទ្ធិដូចប្រទេសកម្ពុជា។

“សហភាពអឺរ៉ុប ខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបញ្ជ្រាបកង្វល់ទាក់ទិននិងសិទ្ធិមនុស្សទៅក្នុងគ្រប់គោលនយោបាយនិងកម្មវិធីរបស់ខ្លួនហើយមិនតែប៉ុណ្ណោះសហភាបអឺរ៉ុបក៏មានលិខិតតូបករណ៍គោលនយោបាយសិទ្ធិមនុស្សបន្ថែមសម្រាប់វិធានការជាក់លាក់ផងដែរ។ លិខិតតូបករណ៍អឺរ៉ុបដើម្បីលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស (EIDHR)គឺជាការបង្ហាញឱ្យឃើញជាក់ស្តែងនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងការគាំទ្រ និងលើកកម្ពស់លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កម្មវិធីនេះត្រូវបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តនៅឆ្នាំ២០១០ និងមានគោលបំណងគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សង្គមស៊ីវិលដែលរួមចំណែកលើកកម្ពស់លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស” ។

សម្រាប់លក្ខខណ្ឌនេះកម្ពុជាបានទទួលដឹងឮអស់រយៈកាលជាង១ទស្សវត្សរ៍ទៅហើយជាមួយនិងសហគមន៍អឺរ៉ុប។ ក្រោយមានសាលដីកាពីតុលាការកំពូលប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និង ក្រោយពេលមានការឃាត់ខ្លួនតាមផ្លូវតុលាការលើអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង និង អតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ មកនោះ យើងឃើញថាកម្ពុជាត្រូវបានប្រទេសជិតខាង និង មតិអនុ្តរជាតិបានធ្វើការវិភាគនិងឱ្យតម្លៃខុសៗគ្នា អាស្រ័យទៅលើលក្ខខណ្ឌនៃការយល់ឃើញខុសៗគ្នា។ សម្រាប់សហគមន៍អឺរ៉ុបមិនត្រឹមតែរិះគន់ដល់កម្ពុជានោះទេបែរថែមទាំងបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តនីតិវិធីក្នុងការដកការអនុគ្រោះពន្ធនេះយកតែម្តង។ សំណួរសួរថា តើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សបែបយ៉ាងម៉េចទើបជាតម្រូវការរបស់អឺរ៉ុប? ទន្ទឹមនិងអឺរ៉ុបមិនសប្បាយចិត្តជាមួយកម្ពុជារឿងប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស បែរជាអឺរ៉ុបចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រទេសវៀតណាមក្នុងការនាំចូលទំនិញចូលទៅអឺរ៉ុបដោយបន្ថូរបន្ថយនិងមិនមានការបង់ពន្ធ ដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលនឹង EBA ទៅវិញ។

សំណួរសួរថា តើប្រទេសវៀតណាមមានប្រធិបតេយ្យ បែបអឺរ៉ុបត្រូវការឬយ៉ាងណា? តើកម្ពុជាមានឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និងនីតិរដ្ឋក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេសរបស់ខ្លួនដែរឬទេ? បើទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្តែងនេះ ទាំងប្រជាជនកម្ពុជានិងបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងពិភពលោកកំពុងតែទន្ទឹងរងចាំមើលសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់កម្ពុជា ថាតើកម្ពុជាគួរតែសម្របខ្លួនតាមតម្រូវការរបស់អឺរ៉ុប ឬត្រូវតែអនុវត្តតាមការប្រកាសរបស់ប្រមុខរាជរាដ្ឋាភិបាលធ្លាប់តែលើកឡើងនាពេលកន្លងមក ថាកម្ពុជាមិនត្រូវយកអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនទៅដូរជាមួយនិងរបស់អ្វីមួយដែលគេចង់បាននោះទេ។ រឿងដែលសំខាន់គឺស្ថិតនៅត្រង់ថា តើកម្ពុជានឹងត្រូវសាងប្រវត្តិសាស្រ្តថ្មីនេះដោយរៀបណា? តើការសម្របខ្លួនតាមសហគមន៍អឺរ៉ុប និងការមិនសម្របខ្លួនតាមសហគមន៍អឺរ៉ុប មួយណាចំណេញជាងសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា? ដើម្បីធានានិងអនុលោមឱ្យខានតែបានសម្រាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អលើឆាកអន្តរជាតិនិងការចំណេញដល់ប្រជាជនកម្ពុជាផង រដ្ឋាភិបាលគួរបន្តអនុវត្តគោលនយោបាយឈ្នះឈ្នះកន្លងមកនៅថ្នាក់ជាតិ ឱ្យក្លាយទៅជាខ្នាតអន្តរជាតិ និងគួរបើកឱកាសឱ្យមានការចរចាមួយសម្រាប់ឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍៍និងសាមគ្គីជាតិសម្រាប់ប្រជាជនទាំងមូលនិងកូនចៅជំនាន់ក្រោយ។

RAC Media

ដោយ៖ និស្សិត កាំង សុផា និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិត ជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ ជំនាន់ទី៧ វគ្គ២នៃរាជ​បណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (អត្តន័យដែលមានក្នុងអត្តបទស្រាវជ្រាវនេះ គឺជាគំនិតរបស់និស្សិត កាំង សុផា មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងការយល់ឃើញរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ។)

  ថ្ងៃចន្ទ, 30 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 10:05 AM

«ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន ក្រោមឥទ្ធិពលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង» ដោយ៖ ​គួយ តុលាភក្ដី និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិត ជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយជំនាន់ទី៧ វគ្គ២នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ជាការពិតណាស់ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-ចិន បានកើតមានឡើងតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ គ្រាន់តែជាផ្លូវការដែលមានគេនិយាយច្រើន គឺចាប់តាំងពីការស្រាវជ្រាវឃើញនូវកំណត់ត្រារបស់ ជីវ តាក្វាន់ ដែលជាបេសកជនពិសេសរបស់ចិន ដែលបានមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាក្នុងនាមជាអ្នកការទូតរបស់ចិន នាសម័យនោះ។​

រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ មានរយៈពេលជាង២០០០ឆ្នាំទៅហើយ ទំនាក់ទំនងនេះនៅតែបន្ត ព្រមទាំងបានកសាងនូវប្រវត្តិរឿងរ៉ាវល្អជាប្រវត្តិសាស្រ្ត សម្រាប់កូនចៅអ្នកបន្តវេនជំនាន់ក្រោយៗ។ លើសពីនេះ វាកាន់មានតែភាពស្និទ្ធស្នាលដោយសារតែប្រមុខរដ្ឋទាំងពីរ បានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការ គោរពអធិបតេយ្យភាព និងមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋនីមួយៗរៀងខ្លួន។ ម្ល៉ោះហើយរដ្ឋទាំងពីរនៅតែបន្តបាននូវទំនាក់ទំនងនេះ រហូតដល់គេឃើញថា មានភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយរដ្ឋមហាអំណាចមួយនេះខ្លាំងជាង រដ្ឋដែលជាមហាអំណាចពិភពលោកបណ្ដុំត្រសងជាមួយ។ ប្រទេសទាំងពីរមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងស្និតស្នាលជាមួយគ្នាលើវិស័យសំខាន់ៗ ដូចជា នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម វប្បធម៌មនុស្សជាតិ កិច្ចការក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិជាច្រើនទៀត ដែលបានផ្ដល់នូវសមិទ្ធផលគួរជាទីមោទនៈ។

ជំនួយឥតសំណង និងកម្ចីជាបន្តបន្ទាប់ ត្រូវបានផ្ដល់ជូនកម្ពុជា សម្រាប់ធ្វើការអភិវឌ្ឍស្ទើរគ្រប់វិស័យ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាបានប្រែប្រួលនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តជាច្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ អាគារខ្ពស់ៗជាច្រើនរីកដុះដាល ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ជាច្រើនត្រូវបានសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់ ។ល។

នៅក្នុងទំនាក់ទំនងនេះ ត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ឃើញនូវ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មីមួយរបស់ចិន ដែលកំពុងតែដើរតួនាទីដ៏សំខាន់នៅក្នុងតំបន់មេគង្គ ក្រៅពី វិថីសូត្រសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១ ឬខ្សែក្រវាត់មួយផ្លូវមួយ វេទិកាអាស៊ីប៉ូអាវ នោះគឺកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការមេគង្គ-ឡានឆាង។

បើគេក្រឡេកមើលកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការនៅក្នុងតំបន់មេគង្គនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានច្រើនគួរសមដូចជា៖ មហាអនុតំបន់មេគង្គ (GMS) មេគង្គ-ជប៉ុន មេគង្គ-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ មេគង្គ-គង្គា(ឥណ្ឌា) គំនិតផ្ដួចផ្ដើមមេគង្គក្រោម (LMI) គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គកម្ពុជា (MRC) យុទ្ធសាស្រ្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាយ៉េយ៉ាវ៉ាឌី-ចៅប្រាយ៉ា-មេគង្គ(ACMECS) និងមេគង្គ-ឡានឆាង (MLC) ដែលជាកូនពៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ នាពេលបច្ចុប្បន្ន។

កិច្ចសហប្រតិបតិ្តការមេគង្គ-ឡានឆាង ឬជាភាសាអង់គ្លេស Mekong-Lancang Cooperation (MLC) ត្រូវបានផ្ដួចផ្ដើមបង្កើតឡើងដោយលោក លី ខឺឈាង នៅក្នុងឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិនលើកទី១៧ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៤ នៅទីក្រុងណៃពិដោ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយយោងតាមគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់ថៃ ស្ដីពីការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៃអនុតំបន់មេគង្គ-ឡានឆាង កាលពីឆ្នាំ២០១២។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ បានសម្ពោធជាផ្លូវការនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសមេគង្គ-ឡានឆាង លើកដំបូង ដែលបានប្រារព្ធធ្វើឡើងកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥ នៅឯទីក្រុងជីងហុង ប្រទេសចិន និងប្រកាសជាផ្លូវការនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកដំបូង នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦ នៅទីក្រុងសាន់យ៉ា ប្រទេសចិន ក្នុងនោះមានប្រទេសជាសមាជិកចំនួនប្រាំមួយ ដូចជា៖ កម្ពុជា ចិន ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា ថៃ និងវៀតណាម ដោយផ្ដោតលើសសរស្ដម្ភ៣ មាន៖ ១)បញ្ហានយោបាយនិងសន្តិសុខ ២)ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព និង៣)សង្គម វប្បធម៌ និងការផ្លាស់ប្តូររវាង ប្រជាជន និងប្រជាជន និងមានវិស័យអាទិភាពគន្លឹះ៥ មាន៖ ១.ការតភ្ជាប់ ២.សមត្ថភាពផលិត ៣.កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឆ្លងកាត់ព្រំដែន ៤.ធនធានទឹក ៥.កសិកម្ម និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយឈរលើគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីស បើកចំហរ ការពិគ្រោះយោបល់ ការបញ្ចូលគ្នាជាសមភាព ការសម្របសម្រួលគ្នាទៅវិញទៅមក ការស្ម័គ្រចិត្ត ការរួមចំណែក ផលប្រយោជន៍រួម និងការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិនានា។

គោលដៅចម្បងនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ គឺដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម របស់បណ្ដាប្រទេសអនុតំបន់ លើកកម្ពស់សុខុមាលភាពប្រជាជន កាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍនៅក្នុងតំបន់ និងកសាងសហគមន៍ដែលមានអនាគតរួមគ្នា ប្រកបដោយសន្តិភាព និងវិបុលភាព។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះបានកំណត់នូវកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗ ជាអាទិ៍រួមមាន៖ កិច្ចប្រជុំក្រុមការងាររួមការទូត និងកិច្ចប្រជុំក្រុមការងាររួមតាមវិស័យគន្លឹះនីមួយៗ កិច្ចប្រជុំឧត្ដមមន្រ្តី កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងកិច្ចប្រជុំកំពូល។ រាល់កិច្ចប្រជុំទាំងអស់ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយមានប្រទេសចិនជាសហប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍ ហើយប្រទេសសមាជិកមេគង្គជាសហប្រធានប្ដូរវេនទៅតាមលំដាប់តួរអក្សរ។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង បានផ្ដល់នូវប្រទេសជាសមាជិកនូវគម្រោងអភិវឌ្ឍទៅដល់ប្រទេសទាំងអស់ដោយផ្ដល់នូវមូលនិធិតាមរយៈគម្រោងរយៈពេលខ្លី មធ្យម និងវែង។ ជាក់ស្ដែងក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសលើកទី២ នៅខេត្តសៀមរាប កម្ពុជា បានអនុម័តនូវទឹកប្រាក់៣០០លានដុល្លារជាមូលនិធិពិសេសសម្រាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំ ដល់ប្រទេសសមាជិក ដែលគម្រោងនីមួយៗអាចលើកទឹកប្រាក់មិនឱ្យលើសពី ៥សែនដុល្លារអាមេរិក។

ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈមូលនិធិនេះ បានទទួលនូវគម្រោងសម្រាប់អនុវត្តចំនួន៣៥គម្រោងរួចទៅហើយ សម្រាប់ការអនុម័ត២ឆ្នាំដំបូង ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណជា១៤លានដុល្លារអាមេរិក ហើយនឹងរង់ចាំសម្រាប់ការអនុម័តជាបន្តបន្ទាប់ទៀតនាកិច្ចប្រជុំខាងមុខ។

បើតាមការវិភាគលើឥទ្ធិពលនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ គឺជាឱកាសពិសេសមួយសម្រាប់កម្ពុជាផងដែរ ដោយហេតុថា នេះជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មីមួយ ស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិនកំពុងរីកលូតលាស់ជាលំដាប់ ធ្វើឱ្យចិនចាយលុយច្រើន ដែលអាចនិយាយបានថាជាឱកាសពិសេសមួយសម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងការទាញយកផលប្រយោជន៍ឱ្យបានច្រើនតាមតែអាចធ្វើបាន ម្យ៉ាងវិញទៀតស្របពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន កំពុងមានភាពល្អក់កករនឹងលើផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ធ្វើឱ្យមហាអំណាចចិនពង្រឹងដៃគូឱ្យបានច្រើនជាពិសេសជាមួយប្រទេសនៅជិតៗខ្លួន ដើម្បីទប់ទល់នឹងអាមេរិក ដែលកំពុងសម្លឹងមករកខាងអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលខ្លួនធ្លាប់ទុកចោលជាច្រើនឆ្នាំ។

ទន្ទឹមនេះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ក៏មានចំណុចខ្វះខាតដែលត្រូវធ្វើការអភិវឌ្ឍបន្ថែមផងដែរ ដោយនៅក្នុងនោះប្រទេសជាសមាជិកមួយចំនួន មានការយល់ដឹងរបស់ក្រុមការងារទាក់ទងនឹងវិស័យគន្លឹះនៅមានកម្រិត។ យន្តការនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការហាក់នៅមានភាពស្រពេចស្រពិល ស្របពេលដែលមានតែខាងភាគីចិន ដែលបានស្គាល់នូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មីនេះបានច្រើន ផ្ទុយទៅវិញប្រទេសសមាជិកក្នុងតំបន់មានការយល់ដឹងតិចតួច។

ជារួម កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ជាក្ដីសង្ឃឹមថ្មី សម្រាប់ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់មេគង្គ ដោយយោងលើគោលការណ៍កុងសង់ស៊ុស នោះរាល់ការសម្រេចទៅលើកិច្ចការអ្វីមួយ ត្រូវតែមានការឯកភាពរបស់ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់។ ជាធម្មតា ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមួយតែងតែមានអ្នកចំណេញតិច ឬច្រើនជារឿងធម្មតា ដោយមិនអាចចោទទៅលើអ្នកផ្ដួចផ្ដើម ឬហៅថាអ្នកបោះមេ ហើយជារឿងសាមញ្ញទៀត គឺថា មេមិននៅក្រោមពង ដូចពាក្យចាស់លោកធ្លាប់ពោលកន្លងមក។ ដូច្នេះ កម្ពុជា ត្រូវត្រៀមខ្លួនឱ្យរួចរាល់ក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាព ភាពឆ្លាតវៀងវៃ ភាពរហ័សរហួន ពូកែ និងបង្កើនភាពដឹកនាំឱ្យកាន់តែប្រសើរ ដើម្បីស្រូបយកផលប្រយោជន៍ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះឱ្យបានច្រើន៕

RAC Media

ដោយ៖និស្សិត គួយ តុលាភក្ដី និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិត ជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ ជំនាន់ទី៧ វគ្គ២នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា(អត្តន័យដែលមានក្នុងអត្តបទនេះ គឺជាគំនិតរបស់និស្សិត គួយ តុលាភក្ដី មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងការយល់ឃើញរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ) ។

  ថ្ងៃសុក្រ, 27 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 01:17 AM

«គុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិនៃការវិនិយោគចិននៅកម្ពុជា» ដោយ៖ បាន សំអេង

ជាការពិតណាស់ ប្រទេសជាតិមួយដើម្បីអាចទាក់ទាញវិនិយោគទុនបរទេសមកវិនិយោគក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនបាន លុះត្រាតែប្រទេសេជាតិមានសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព នយោបាយល្អ សន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អដើម្បីថែរក្សាការពារសុវត្ថិភាពដល់វិនិយោគគិនបរទេសទាំងអស់នោះដែលបានមកវិនិយោគនៅប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ជាក់ស្តែងប្រទេសកម្ពុជាយើងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ ដែលធ្វើអោយកម្ពុជាមានសេដ្ឋកិច្ចចរីកចំរើនគួរអោយកត់សំគាល់ ហើយេជាពិសេសប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលវិនិយោគចិនច្រើនជាងពាក់កណ្តាលនៃវិនិយោគបរទសទាំងអស់នៅកម្ពុជា។

វិនិយោគចិន បានផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់ទៅក្នុងការវិនិយោគនៅកម្ពុជាដែលមានវិស័យសំខាន់ៗដូចជាវិស័យកសិកម្ម កសិ-ឧស្សាហកម្ម ដែលផ្តោតសំខាន់ទៅលើដំណាំចំការកៅស៊ូ ដំណាំស្រូវ ដំឡូងមី ដំណាំម្រេច និងដំណាំកសិផលផ្សេងៗជាច្រើន។ល។ វិស័យឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល ផ្តោតជាពិសេសទៅលើការសាងសងទំនប់វារីអគ្គិសនី និងការរុករករ៉ែដែក និង រ៉ែមាស ។ វិស័យហេដ្ធារចនាសម្ព័ន្ធ និងសេវាកម្ម មានផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន សាលារៀន ផ្លូវរថ​ភ្លើង និងការបំរើសេវាកម្ម ដូចជា សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ ភោជនីយដ្ឋាន និងក្លឹបកំសាន្តនានា។ វិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់ ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិនក៏មានទំហំការវិនិយោគធំធេងផ្តោតទៅលើការសាងសង់ ការទិញដីធ្លីសំរាប់​សាង​សង់អគារខន់ដូរ ការទិញដីធ្លីសំរាប់ទុកលក់ចំណេញបន្ត និងការវិនិយោគទៅលើអគារពាណិជ្ជកម្ម ផ្សារទំនើបផ្សេងៗជាពិសេសជាងនេះទៅទៀតនោះ គឺការវិនិយោគទៅលើដីសម្បទានសេដ្ធកិច្ច ដែលមានទំហំដីរាប់សិបម៉ឺនហិចតា ដែលបានទទួលការអនុញ្ញាតពីរាជរដ្ធាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា(CDC) ។

ការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ទៅលើវិស័យដែលបានរៀបរាប់មកខាងលើនេះ ធ្វើអោយសេដ្ធកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាមានការរីកចំរើនជាបន្តបន្ទាប់ ហើយការមកបណ្តាក់ទុនវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនមកកម្ពុជាបានជួយអោយប្រជាពលរដ្ធកម្ពុជាមានការងារធ្វើ និងបានចូលរួមចំណែកជាមួយរាជរដ្ធាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្របានមួយភាគធំ និងកាត់បន្ថយការចំណាក់ស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស។ វិស័យវាយភ័ណ្ឌផ្តោតជាសំខាន់លើចវិស័យកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ ក៏ជាការវិនិយោគដ៏ធំធេងមួយទៀតរបស់ក្រុមហ៊ុនចិននៅកម្ពុជាបានជួយរកការងារធ្វើរបស់ប្រជាពលរដ្ធរាប់សិបម៉ឺនកន្លែងបន្ថែមទៀត។

ទន្ទឹមនឹងនេះផងដែរក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិន ត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ទៅលើផលប៉ះពាល់របស់ប្រជាពលរដ្ធដែលរស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍនោះ ហើយតំរូវអោយក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទាំងអស់ខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាគោរពអោយបានគោលការណ៍ ច្បាប់ បទបញ្ញាតិ ស្តង់ដារការងារ លក្ខខណ្ឌការងារ លក្ខណះបច្ចេកទរសការងារ ជៀសវាងមានហានិភ័យកើតឡើងជាយថាហេតុ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះទៀតសោធ ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគត្រូវតែយកចិត្តទុក​ដាក់ ទៅលើផលប៉ះពាល់ ដូចជាបញ្ហាបរិស្ថាន ការបំផ្លាញ់សម្បត្តិធនធានធម្មជាតិជាដើម។ ពីព្រោះបញ្ហាទាំងអស់នេះ ជាបញ្ហាសំខាន់ណាស់បើក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមិនបានគិតគូយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបញ្ហាបរិស្ថានទេ ហើយគុតតែ​ផល​ប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុន ផលចំណេញក្រុមហ៊ុន ប្រាក់ចំណូលក្រុមហ៊ុន ដោយមិនបានគិតគូយកចិត្តទុកដាក់ពីបញ្ហាបរិស្ថាននោះទេ តទៅថ្ងៃអនាគតខាងមុខ និងធ្វើអោយមានការរិះគន់ពីមជ្ឍដ្ធានជាតិ និងអន្តរជាតិជាក់ជាពុំខានឡើយ។ ឧទាហរណ៌ដូចជាការអភិវឌ្ឍភាគច្រើនជៀសមិនផុតទេ បានជួបបញ្ហាជាច្រើនដល់ការរស់នៅរបស់ពួកគាត់នៅតំបន់ ដែលតំរូវអោយក្រុមហ៊ុនវិនិយោគធ្វើការសិក្សាស្រាជ្រាវអោយបានលំអិតនិងស៊ីជំរៅពីផលប៉ះពាល់ទាំងឡាយដូច​ជា​បញ្ហារស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ធ បញ្ហាបរិសា្ថន ការបំពុលបរិស្ថាន ការបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិដើម។ជាការពិតណាស់គ្មានការអភិវឌ្ឍណាមួយដែលមិនធ្វើអោយមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ធនិងបរិស្ថាននោះទេ គ្រាន់តែសូមអោយអាជ្ញាធរ ក្រសួង ស្ថាប័នដែលមានការពាក់ព័ន្ធត្រូបតែមានវិធានការទប់ស្កាត់ យកចិត្តទុកដាក់ចូលរួមទាំងអស់គ្នាក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ ណែនាំ ជាពិសេសគឺតំរូវអោយក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិនដែលបានមកបណ្តាក់ទុនទាំងអស់ត្រូវតែអនុវត្តន៌ គោរពអោយបានម៉ឺងម៉ាត់នូវលិខិតបទដ្ឋានគតិយុទ្ធទាំងឡាយណាដែលពាល់ព័ន្ធក្នុងការអភិវឌ្ឍ។ ព្រោះក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិនមុននិងមកបណ្តាក់ទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជា គឺពិតជាបានទទួលយល់ព្រមនូវលក្ខខណ្ឌេរបស់កម្ពុជារួចរាល់ហើយមុននិងសំរេចចិត្តមកបណ្តាល់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជា។

សរុបសេចក្តីមក ឆ្លងតាមរយះការបកស្រាយមកខាងលើនេះ យើងឃើញថាវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ឬប្រទេស​ចិនមានទាំងគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិដូចគ្នាសម្រាប់កម្ពុជា ដែលទាមទារអោយយើងធ្វើការយកចិត្តទុកដាក់ ឃ្លាំមើលរាល់សកម្មភាពដោយមានការប្រយ័ត្នប្រយែងបំផុត អាស្រ័យថាការប៉ះពាល់ដល់ធម្មជាតិ ព្រៃព្រឹក្សា គឺជារឿងមួយដែល​គួរអោយព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។មិនតែប៉ុណ្ណោះទេ អ្វីដែលធ្វើអោយយើងព្រួយបារម្ភជាងនេះទៀតគឺការវិនិ​យោគ​​មួយចំនួនេបស់ក្រុមហ៊ុនចិនបានបង្ករអោយមានផលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ធកម្ពុជា ពិសេស គឺវិវាទដីធ្លី ផ្ទះសម្បែងរវាងពលរដ្ធខ្មែរនិងក្រុមហ៊ុនចិនដែលរាជរដ្ធាភិបាលចាំបាច់ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបញ្ហានេះ ព្រមទាំងជួយដោះស្រាយចវិវាទរបស់ប្រជាពលរដ្ធនិងក្រុមហ៊ុនចិនដោយឈរលើស្មារតីជាអាជ្ញាកណ្តាល ដើម្បីរក្សាផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ធយើងផង និងផលប្រយោជន៍របស់ក្រុមហ៊ុនផង៕

RAC Media

ដោយ៖ បាន សំអេង និស្សិតថា្នក់អនុបណ្ឌិត ជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ ជំនាន់ទី៧ វគ្គ២នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (អត្តន័យដែលមានក្នុងអត្តបទនេះ គឺជាគំនិតរបស់និស្សិត បាន សំអេង មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងការយល់ឃើញរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ)។
អ៊ីមែល៖[email protected]

  ថ្ងៃសុក្រ, 27 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 01:11 AM

«អគារបណ្ឌិតសភាចារ្យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមានអាយុកាល ៥ឆ្នាំហើយ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩នេះ ជាខួប ៥ឆ្នាំនៃការសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់អគារបណ្ឌិតសភាចារ្យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាជាផ្លូវការ។ អគារបណ្ឌិតសភាចារ្យ គឺជាទីកន្លែងប្រមូលផ្តុំធនធានបញ្ញាញាណជាតិ ដើម្បីធ្វើការសិក្សា និងស្រាវជ្រាវអំពីបញ្ហាសង្គមនានា រកធាតុចូលជូនរាជរដ្ឋាភិបាល។

នៅថ្ងៃនេះ ៥ឆ្នាំមុន គឺត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវបានដាក់សម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការអគារបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក្រោមអធិបតីឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន អតីតឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងជាអតីតប្រធានក្រុមបណ្ឌិតសភាចារ្យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងលោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា អតីតប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ ការរៀបចំបង្កើតអគារបណ្ឌិតសភាចារ្យនេះឡើង ក៏ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការរៀបចំក្រុមបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាផងដែរ ដែលប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានភារកិច្ចនិងតួនាទីជាអនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុមបណ្ឌិតសភាចារ្យនេះផងដែរ។

សូមបញ្ជាក់ជូនថា អគារកម្ពស់២ជាន់នេះ ជាអំណោយដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ច័ន្ទ សារុន ដែលកាលនោះឯកឧត្តមបណ្ឌិត នៅជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។ គិតចាប់ពីពេលនោះមក អគារនេះ មានការិយាល័យបំពេញការងាររបស់ក្រុមបណ្ឌិតសភាចារ្យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានចំនួនត្រឹម១២រូប កាលពីឆ្នាំ២០១៤ និងមានចំនួនសរុប ២១រូប គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩នេះ ក្នុងនោះមាន៣រូបកំពុងរស់នៅនិងបំពេញការងារសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅប្រទេសបារាំងនិងប្រទេសអូស្ត្រាលី៕

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 26 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 02:21 PM

«ជំនួបកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យជីវជាំង»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ បន្ទាប់ពីថ្លែងសុន្ទរកថាបើកវេទិកាវិទ្យាសាស្ត្រស្តីពីការបង្កើតសហគមន៍ជោគវាសនារួមគ្នា កម្ពុជា-ចិន ក្នុងក្របខណ្ឌ ខ្សែក្រវាត់មួយផ្លូវមួយ និងអបអរខួប១០ឆ្នាំនៃការបង្កើតវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នាថ្ងៃអាទិត្យ ១១រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យសុខទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានអញ្ជើញជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោកសាស្ត្រាចារ្យ លីវ ស៊ាវតុង សាកលវិទ្យាធិការសាកលវិទ្យាល័យជីវជាំងនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដើម្បីពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិផ្នែកបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវរវាងស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងពីរ។

ជំនួបពិភាក្សាការងារនេះ មានគោលបំណងគឺ៖

១. ពិភាក្សាលើការរៀបចំកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលចំណេះដឹងទូទៅភាសាចិន

២. ការបណ្តុះបណ្តាលថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រភាសាចិននៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

៣. ការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈក្នុងវិស័យទេសចរណ៍

៤. និងការស្រាវជ្រាវរួមគ្នាលើបញ្ហាផ្សេង៕

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 22 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 04:41 PM