រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យឡើងវិញនូវរចនាសម្ព័ន្ធរបស់អង្គភាពចំណុះនៃអនុក្រឹត្យស្តីពី ការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្រោយពីបានបញ្ចប់ការប្រជុំអន្តរក្រសួងរវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តំណាងក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងមុខងារសារធារណៈ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានប់ើកអង្គប្រជុំ ដើម្បីមាន​ពិនិត្យលើនាយកដ្ឋានចំណុះវិទ្យាស្ថាន និងរចនាសម្ព័ន្ធ នៅរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៩រោច ខែចេត្រ ឆ្នាំ​ជូត ទោ​ស័ក ព.ស.២៥៦៣​ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោមអធិបតីរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជ​បណ្ឌិត្យ​សភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ។

កិច្ចប្រជុំ ដំណើរការដោយមានវត្តមានចូលរួមរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការ អគ្គលេខាធិការរង ឯកឧត្តមបណ្ឌិតប្រធាន​វិទ្យាស្ថាន និងស្ថាប័នចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក)ទាំងអស់នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ កិច្ចប្រជុំ បានពិនិត្យ​និងពិភាក្សាពីរចនាសម្ព័ន្ធ ពីនាយកដ្ឋានចំណុះនៅតាមវិទ្យាស្ថាន និងស្ថាប័នឧបសម្ព័ន្ធ រ.ប.ស.ក.​មួយចំនួន និងត្រៀម​ដាក់ជារបាយការណ៍ជូនទៅឯកឧត្ដមកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែល​ជាស្ថាប័នអាណាព្យាបាលរបស់ រ.ប.ស.ក.។

សូមជម្រាបជូនថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) ជាបានក្លាយជាគ្រឹះស្ថានសាធារណរដ្ឋបាលកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅ និងមានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍ​ធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។ ផ្អែកតាមព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៩ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមានភារកិច្ច ដូចខាងក្រោម៖

- គ្រប់គ្រងនិងពង្រីកការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ

- ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍនានាដែលមានគោលបំណងដូចគ្នា

- រៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ ដើម្បីផ្តល់ធាតុចូលក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេស

- បណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សលើគ្រប់វិស័យ

- ប្រមូល ចងក្រង បោះពុម្ពផ្សាយ និងតម្កល់ឯកសារ ស្នាដៃស្រាវជ្រាវនិងរបកគំហើយនានា

- ប្រមូលផ្តុំកម្លាំងបញ្ញាញាណរបស់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេស

- លើកសំណើជូនគ្រឿងឥស្សរិយយសឬគោរមងារវិទ្យាសាស្រ្តដល់ឥស្សរជនឆ្នើមជាតិ និងអន្តរជាតិ

- អភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍការប្រើប្រាស់ភាសា និងអក្សរខ្មែរប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រមទាំងរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ

- ស្រាវជ្រាវ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌

- ចូលរួមចំណែក និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តគ្រប់វិស័យ

- ពិនិត្យនិងវាយតម្លៃស្នាដៃស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តជាន់ខ្ពស់

- អនុវត្តភារកិច្ចផ្សេងៗទៀតដែលទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរាជរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ជូន៕          

RAC Media| រឿន ភារុន

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 16 មេសា 2020 ម៉ោង 07:56 PM

ស្ថានភាពទំនាក់ទំនងអូស្រ្តាលី-សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដោយ ៖ បណ្ឌិត តឹក មេង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាម៉េរិក អាម៉េរិកឡាទីន និងអូសេអានី នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

អូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយគ្នានៅឆ្នាំ១៩៤០ ដោយអូស្រ្តាលីបាន បញ្ជូនបេស កកម្មការទូតរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៤០។ ចំណែកសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានដាក់ស្ថានទូតនៅទីក្រុងកង់បេរ៉ា ប្រទេសអូស្រ្តាលីវិញ នៅឆ្នាំ១៩៤៣។ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរក្នុងកម្រិតរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាលជាផ្លូវការតាមរយៈសន្ធិសញ្ញា The Australia, New Zealand and United States Treaty (ANZUS) នៅឆ្នាំ១៩៥១ ដែលប្រទេសទាំងពីរបានពង្រឹងនិងពីពង្រីកទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាមានភាពល្អូកល្អិននឹងស្អិតល្មួត។ សូមបញ្ជាក់ថា សន្ធិសញ្ញា ANZUS រវាងអូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើកិច្ចស ហប្រតិបត្តិការផ្នែកសន្តិសុខ។

ប្រជាជនអូស្រ្តាលីបានរួមប្រយុទ្ធជាមួយប្រជាជនអាម៉េរិកនៅគ្រប់សកម្មភាពយោធាសំខាន់ៗ ជាពិសេសក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ សង្រ្គាមកូរ៉េ សង្រ្គាមវៀតណាម សង្រ្គាមឈូងសមុទ្រពែរ្ស សង្រ្គាមនៅសូម៉ាលី ទីម័រខាងកើត អាហ្វហ្គានីស្ថាន និងសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់។ ជាង៦០ឆ្នាំក្រោយមក សន្ធិសញ្ញា ANZUS នៅតែជាមូល ដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់នៃទំនាក់ទំនងសន្តិសុខរវាងប្រទេសទាំងពីរដដែល។ ដោយផ្អែកលើសន្ធិសញ្ញានេះ ប្រទេសអូស្ត្រាលីនៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏រឹងមាំជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងកម្ចាត់ក្រុម ISIS ការខិតខំប្រឹងប្រែងជា សកលដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម និងភាពជ្រុលនិយមនានា។

តាមរយៈសន្ធិសញ្ញានេះ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានជួយបង្កើនសមត្ថភាពដល់អូស្ត្រាលីក្នុងការការពារខ្លួន និងការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនតាមរយៈការផ្តល់នូវផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាការពារឈានមុខគេលើពិភពលោក ការបណ្តុះ បណ្តាលជំនាញយោធា និងលំហាត់យោធារួមគ្នា ព្រមទាំងជួយលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស៊ើបការណ៍សម្ងាត់សំខាន់ៗផងដែរ។ ប្រទេសទាំងពីរបានប្តេជ្ញាចិត្តធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីជួយរៀបចំបទដ្ឋានអន្តរជាតិក្នុងការជំរុញផលប្រយោជន៍រួមគ្នានៅក្នុងដែនសមុទ្រ ដែនអាកាស និងលំហរខាងក្រៅ ក៏ដូចជាសន្តិសុខតាមអ៊ីនធឺណិត។ សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងអូស្រ្តាលី បានធ្វើសមប្រយុទ្ធយោធារួមគ្នាដ៏ធំបំផុតមួយ ដោយមានយោធា និងបុគ្គលិកពាក់ព័ន្ធនៃប្រទេទាំងពីរចូលរួមប្រមាណ ៣៣,០០០ នាក់ ដោយផ្តោតសំខាន់លើការប្រយុទ្ធក្នុងសមរភូមិកម្រិតខ្ពស់ និងកិច្ចប្រតិបត្តិការរួមគ្នាក្នុងពេលមានបញ្ហាកើតឡើង។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ មានការវាយប្រហារមួយដោយយន្តហោះទៅបំបុកអគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (World Trade Center) នៅទីក្រុងញូយ៉ក ដែលបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋអូស្រ្តាលីចំនួន១១នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ផងដែរ។ ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នោះភ្លាម នាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្រ្តាលី លោក ចន ហូវ៉ឺដ (John Howard) បានប្រកាសគាំទ្រដល់លោកប្រធានាធិបតី ចច ដាប់ប៊លយូ ប៊ូស (George W. Bush) ក្នុងការតាមកំចាត់ក្រុមភាវកម្មនេះ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្រ្តាលីក៏បានគាំទ្រដល់សហរដ្ឋអាម៉េរិក្នុងការលុកលុយអាហ្វហ្គានីស្ថានក្នុងឆ្នាំ២០០១ និងការឈ្លានពានអ៊ីរ៉ាក់នៅឆ្នាំ២០០៣ ផងដែរ។ ដោយសារការគាំទ្រឥតងាករេរបស់អូស្រ្តាលីចំពោះសហរដ្ឋអាម៉េរិកនេះហើយ ទើបនៅឆ្នាំ២០០៤ មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីមួយរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាមួយអូស្រ្តាលីបានកើតឡើង ហើយលោក ចន ហូវ៉ឺដ (John Howard) បានហៅកិច្ចព្រមព្រៀងនេះថា ជារង្វាន់សម្រាប់អូស្រ្តាលីក្នុងការចូលរួមចំណែកជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្នុងការលុកលុយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។

នៅឆ្នាំ២០១១ ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) ទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលី លោកបានប្រកាសថា កងម៉ារីននិងអង្គភាពទ័ពអាកាសសហរដ្ឋអាម៉េរិកនឹងត្រូវបង្វិលមកមូលដ្ឋានទ័ពអាកាសអូស្ត្រាលីនៅភាគខាងជើងប្រទេស ដើម្បីជួយធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលដល់កងទព័អូស្រ្តា លី។ នៅឆ្នាំ២០១៣ កងទ័ពអាកាសសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានប្រកាសពីការដាក់ពង្រាយយន្តហោះចម្បាំង នាវាចម្បាំង ព្រមទាំងនាវាដឹកប្រេងឆ្លងកាត់ប្រទេសអូស្ត្រាលីថែមទៀត។ ការដាក់ពង្រាយនេះត្រូវបានប្រទេសចិននិងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី រិះគន់។

នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានរឆ្លើយតបនឹងការគំរាមកំហែងកាន់ តែខ្លាំងឡើងរបស់កូរ៉េខាងជើងដែលកំពុងអភិវឌ្ឍមីស៊ីលផ្លោងអន្តរទ្វីបនុយក្លេអ៊ែរ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានសង្កត់ធ្ងន់លើសម្ព័ន្ធភាពរវាងអូស្ត្រាលី-សហរដ្ឋអាមេរិក និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រជាជនរបស់លោកក្នុងការជួយអាម៉េរិក ជាមួយជម្លោះដែលអាចកើតមានដោយយថាហេតុ លោកពោលថា ប្រសិនបើមានការវាយប្រហារមកលើសហរដ្ឋអា ម៉េរិក នោះសន្ធិសញ្ញា ANZUS នឹងត្រូវបានកោះហៅអូស្រ្តាលីឱ្យមកជួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ប្រសិនបើអាម៉េរិកត្រូវគេវាយប្រហារ។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ អាម៉េរិកបានផ្តល់ការលើកលែងជាអចិន្រ្តៃយ៍ដល់ប្រទេសអូស្ត្រាលី ២៥ ភាគរយ លើពន្ធដែកថែបទូទាំងពិភពលោករបស់ទីផ្សារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសអូស្ត្រាលីក្លាយជាប្រ ទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួនបួននៅលើពិភពលោកដែលត្រូវបានលើកលែងពន្ធនេះ។

ចំពោះទំនាក់ទំនងផ្នែកពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងអូស្ត្រាលី មានភាពរឹងមាំខ្លាំងណាស់ ដោយ សារប្រទេសទាំងពីរ មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអូស្ត្រាលី-សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកគឺជាទីផ្សារនាំចេញធំបំ ផុតទី៤ របស់អូស្រ្តាលី និងជាប្រភពនាំចូលធំលំដាប់ទី២ របស់ខ្លួនផងដែរ។ អូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាដៃគូប្រកួតប្រជែងគ្នាផងដែរ ហើយក៏ជាដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ដោយនាំចេញ នាំចូលឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងនោះយើងសង្គេតឃើញមានទំនិញសំខាន់ៗមួយចំនួន គឺ ស្រូវសាលី អ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ដែកថែប រោមចៀម សាច់ចៀម និងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបាននាំទំនិញចូលពីអូស្រ្តាលីក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១០.១ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក ចំណែកអូស្រ្តាលីវិញបាននាំទំនិញចូលពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ២៤.៦៦ពាន់លានដុល្លារអាម៉រិក។

អូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និតនៅគ្រប់កម្រិតរដ្ឋាភិបាលរវាងប្រទេសទាំងពីរជាពិសេស ពួកគេបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ហើយជាដៃគូដែលមានគំនិតដូចគ្នានៅគ្រប់វេទិការក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក រួមមាន G20 កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ជារួមយើងសង្កេតឃើញថា អូស្រ្តាលីនិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក តែងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នា ហើយគាំទ្រគ្នា ទៅវិញទៅមកគ្រប់កាលៈទេសៈ ព្រោះពួកគេតែងតែផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេស ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ពួគេត្រូវការគ្នាទៅវិញទៅមកទាំងក្នុងក្របខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម យុទ្ធសាស្រ្ត និងយោធា។ ម្យ៉ាង ទៀតអូស្រ្តាលី ជាទីតាំងយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងការតាំងមូលដ្ឋានទ័ព ការធ្វើលំហាត់យោធាបង្ហាញសាច់ដុំដាក់ចិន ហើយក៏ជាទីតាំងសម្រាប់លំហឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិចផងដែរ៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

  ថ្ងៃអង្គារ, 14 មេសា 2020 ម៉ោង 07:22 PM

«វប្បធម៌ដឹងគុណ និងការបន្តនិរន្តរភាពនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

នាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស ២៥៦៤ គ.ស.២០២០ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ និងសហការីបានអញ្ជើញទៅសួរសុខទុក្ខ និងជូនពរលោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា ដែលជាអតីតប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជំនាន់ទីពីរ។

នៅក្នុងឱកាសនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍ថា លោកចង់ឱ្យមានការចងចាំដល់អ្នកដែលបានផ្តួចផ្តើមឡើងដំបូងពីអ្នកបន្តវេន។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងមិនមានថ្ងៃនេះនោះទេ បើសិនជាគ្មានការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អតីតបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាគ្រប់ៗរូប និងក្រុមការងារដែលបានឈ្មុសឈ្មុលប្រមែប្រមូលបញ្ញវន្តកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំស្ថាប័ននេះឡើងតាំងពីបាតដៃទទេ ដោយមានការលើកទឹកចិត្តពីសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី។

ឆ្លៀតឱកាសនេះដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ក្នុងនាមជាប្រធានជំនាន់ទី៣ នៃរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជា ក៏បានជម្រាបជូនលោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា ដែលជាអតីតប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទីពីរពីវឌ្ឍនភាពនៃស្ថាប័នស្រាវជ្រាវនេះ គិតចាប់ពីពេលដែលឯកឧត្តម បណ្ឌិតសភាចារ្យ បានទទួលសេចក្តីទុកចិត្តពីថ្នាក់ដឹកនាំតែងតាំងជាប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាំងពីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ មក។

លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា បានបង្ហាញពីទឹកចិត្តរីករាយដោយបានឃើញអ្នកបន្តវេនពីរូបលោកជំទាវ និងសហការីបានអញ្ជើញមកសួរសុខទុក្ខ និងជូនពរសម្រាប់ឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស ២៥៦៤ គ.ស.២០២០។

ការសំណេះសំណាលរវាងរៀមច្បងនិងអ្នកបន្តវេន បានប្រព្រឹត្តទៅដោយក្តីសោមនស្ស នារសៀលថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០នេះ ក្នុងគេហដ្ឋានរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា។ ឱកាសនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ និងលោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍លើកឡើងពីរំលែកនូវបទពិសោធន៍ការងារ ពីប្រវត្តិនៃការផ្តួចផ្តើម រៀបចំបង្កើតស្ថាប័ន និងវឌ្ឍនភាពបច្ចុប្បន្នរបស់ស្ថាប័ន។

សូមជម្រាបជូនថា លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា ជាអតីតប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជំនាន់ទីពីរ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ២០១៧៕

RAC Media | រឿន ភារុន

  ថ្ងៃអង្គារ, 14 មេសា 2020 ម៉ោង 04:21 PM

«សកម្មភាពលួចកាប់ឈើនៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប នៅតែបន្តកើតមាន»

(ខេត្តព្រះវិហារ)៖ សកម្មភាពនៃការលួចកាប់ឈើនៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ស្ថិតក្នុងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារនៅតែបន្តកើតមាន ដោយសារឈ្មួញខិលខូចមួយចំនួនបានប្រើដៃប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្វះខាតនៅមូលដ្ឋាន ដើម្បីកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើបម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេ។

ដើម្បីទប់ស្កាត់សកម្មភាពនៃការលួចកាប់ឈើនៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យបានដឹកនាំថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹបចុះល្បាតទប់ស្កាត់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខុសច្បាប់ជាច្រើនកន្លែងនៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹបដោយផ្ទាល់។

នៅពេលចុះសកម្មភាពល្បាត ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច និងមន្ត្រីឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប បានហាមឃាត់ និងណែនាំជនល្មើសដែលកំពុងកាប់បំផ្លាញឈើ ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្ម និងទន្ទ្រានយកដីក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ដើម្បីធ្វើកសិកម្មដោយខុសច្បាប់។

នៅក្នុងសកម្មភាពចុះល្បាតទប់ស្កាត់សកម្មភាពបំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹបនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច និងមន្ត្រីឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប បានចាប់ដកហូតឧបករណ៍ល្មើសច្បាប់មួយចំនួនពីជនល្មើសផងដែរ។

ដោយមើលឃើញថា ជនល្មើសជាប្រជាជនក្រីក្រសាមញ្ញ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានអប់រំណែនាំពួកគេឱ្យបញ្ឈប់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធម្មជាតិ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេប្រកបរបបស្របច្បាប់វិញ។

សូមរម្លឹកថា ដោយទទួលបានសំណើសុំឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ពីឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប កាលថ្ងៃទី១៩ មីនា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅនេះ ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា ប្រធានគណៈកម្មការជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិបានបញ្ជូនកម្លាំងចម្រុះរួមមាន មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថខេត្ត រដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងអាជ្ញាធរស្រុកឆែប ដើម្បីចុះប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបការកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាច្រើនកន្លែង នៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែនឫស្សីត្រឹបផងដែរ។

សូមជម្រាបជូនថា ឧទ្យានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប មានទំហំផ្ទៃដីសរុប ១១៤.៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ស្ថិតនៅឃុំឆែបពីរ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ និងត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមរយៈព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/០៤១៤/៤៣៦ ចុះថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤។ ឧទ្យាននេះមានតំបន់ជីវៈចម្រុះ និងមានសក្តានុពលច្រើន រួមមាន សម្រស់ធនធានព្រៃឈើធម្មជាតិ សត្វព្រៃកេរ្តិ៍ដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្រ បុរាណវត្ថុ និងជាតិពន្ធុដែលអាចបម្រើឱ្យមុខងារក្នុងបរិស្ថាន ព្រៃឈើវប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្រ្ត និងទេសចរណ៍យ៉ាងទាក់ទាញល្អប្រសើរ៕

RAC Media| រឿន ភារុន

  ថ្ងៃចន្ទ, 13 មេសា 2020 ម៉ោង 02:24 PM

វៀតណាមបង្វែរការភ័យខ្លាចទៅជាឱកាសពង្រឹងវិស័យការទូត ដោយ៖ បណ្ឌិត ស៊ឺន សម

ស្របពេលដែលពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតែមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងភ័យខ្លាចចំពោះការឆ្លងវីរុសកូរ៉ូណានោះ ប្រទេស​វៀតណាម ដែលជាប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាបានប្រើឱកាសនៃការភ័យខ្លាចរបស់ពិភពលោកនេះ ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូតរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងពិភពលោក ដែលមានដូចជាសហរដ្ឋអាម៉េរិក សហភាពអឺរ៉ុប និងបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងសហគមអាស៊ាន ដោយរាប់ទាំងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសឡាវផងដែរ។

ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានបង្ហោះសាររបស់លោកនៅតាមបណ្តាញសង្គម Twitter ដើម្បីថ្លែងអំណរគុណដល់ប្រទេសវៀតណាមដែលបានផ្តល់ជូនម៉ាស់ចំនួន ៤៥០,០០០។

 

យោងទៅតាមការចេញផ្សាយរបស់ការសែត The New York Times កាលពីថ្ងៃទី ១០ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០២០ នេះ កន្លងមកប្រទេសវៀតណាមបានផ្តល់ម៉ាស់ជូនប្រទេសកម្ពុជាចំនួន​​ ៣៩០, ០០០ ជូនប្រទេសឡាវចំនួន ៣៤០,​០០០ ហើយបានជូនទៅប្រទេសមួយចំនួនក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានដូចជា ប្រទេសបារាំង អាល្លឺមង៉ អ៊ីតាលី អេស្ប៉ាញ និងចក្រភពអង់គ្លេស ចំនួន ៥៥០,០០០។

កន្លងមក គេបានដឹងថា ប្រទេសចិន ដែលជាប្រទេសមួយ ដែលវីរុសកូរ៉ូណាកើតមានដំបូងគេនោះ បានដើរតួរជាអ្នកសង្គ្រោះពិភពលោកផ្តាច់មុខ តាមរយៈការបញ្ជូនអ្នកជំនាញចិន និងថ្នាំពេទ្យ ព្រមទាំងម៉ាស់ការពារជាច្រើនទៅកាន់បណ្តាប្រទេសក្នុងពិភពលោក ដែលកំពុងតែមានការឆ្លងរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណា។

ប្រទេសចិន គឺជាប្រទេសមួយដែលជាជនរងគ្រោះផង និងជាអ្នកជួយប្រទេសផ្សេងទៀតផង។ ពិភពលោកទាំងមូល រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងបានទទួលថ្នាំពេទ្យ និងអ្នកជំនាញចិនដែលបានមកជួយបណ្តុះបណ្តាល គ្រូពេទ្យកម្ពុជាឱ្យមានជំនាញកាន់តែខ្លាំងក្នុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយវីរុសដ៏កាចសាហាវនេះ។

បើទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលនេះ គេសង្កេតឃើញថា មិនមែនមានតែប្រទេសចិននោះទេ ដែលជាអ្នកបានកំពុងតែផ្តល់ជំនួយទៅកាន់ប្រទេសផ្សេង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវីរុសកូរ៉ូណានេះ គឺមានប្រទេសវៀតណាមមួយទៀត ដែលជាអ្នកជិតខាងមិនសូវល្អជាមួយប្រទេសចិន ដែលបានកំពុងតែចែករំលែកធនធានរបស់ខ្លួនទៅកាន់បណ្តាប្រទេសដែលកំពុងតែត្រូវការជំនួយ។

នៅក្នុងវិស័យការទូត ឬនៅក្នុងជីវភាពនៃការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ អ្នកឱ្យ ឬអ្នកផ្តល់ជំនួយតែងតែបានទទួលការស្វាគមន៍ ការស្រលាញ់ និងការរាក់ទាក់ជាងអ្នកទទួលអំណោយ ឬអ្នកទទួលជំនួយ។ អ្វីដែលប្រទេសវៀតណាមកំពុងតែធ្វើនៅ​ពេលនេះ គឺជារឿងមួយល្អណាស់ និងសំខាន់ណាស់ សម្រាប់វិស័យការទូត និង វិស័យជំនួញរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃអនា​គត។ ប្រទេសវៀតណាម គឺជាប្រទេសមួយដែលមានភាពឆ្លាតវៃក្នុងការប្រើប្រាស់គោលនយោបាយការទេស និង​គោល​​នយោបាយការទូត ដោយប្រទេសនេះអាចរក្សាតុល្យភាពនៃទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយគ្រប់បណ្តាប្រទេសទាំងអស់ក្នុងពិភពលោក ហើយទំនិញរបស់វៀតណាមក៏ត្រូវបានលក់នៅគ្រប់ទីផ្សារសំខាន់ៗរបស់ពិភពលោកផងដែរ។

(បណ្ឌិត ស៊ឺន សម មន្ត្រីកិច្ចការសាធារណៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)

RAC Media

  ថ្ងៃសៅរ៍, 11 មេសា 2020 ម៉ោង 03:32 PM

ខណៈអាម៉េរិកនៅបន្តលេងល្បែងសាចទឹកដាក់គ្នា ចិនកំពុងតែចាប់យកការដឹកនាំពិភពលោក ដោយ៖ Vali Nasr ប្រែសម្រួលដោយ លោក ជា ធារីទ្ធ, វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

ចេញផ្សាយថ្ងៃទី១ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០២០

វ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី៖ ជំងឺរាតត្បាតកំពុងតែរាលដាលនៅពេសពេញពិភពលោក ហើយកំពុងតែបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត និង​ជីវភាពរស់នៅរបស់មនុស្សរាប់លាននាក់ ចំណែកលោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក Donald Trupm កំពុងតែគិតអំពីមធ្យោបាយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានអំណាចជាងប្រទេសចិន។

ប៉ុន្តែ ការគិតមមៃរបស់គាត់ក្នុងការយកឈ្នះការប្រកួតប្រជែងមហាអំណាចពិភពលោក ដែលស្ដែងឡើងតាមរយៈរដ្ឋបាល​របស់គាត់ ក្នុងការហៅមេរោគ COVID-19 ថាជា «មេរោគចិន» ឬ «មេរោគអូហាន» កំពុងតែធ្វើឱ្យជ័យ​ជំនះ​របស់គាត់ហាក់ថមថយជារៀងរាល់ថ្ងៃ។

មិនមាននរណាម្នាក់នៅមានមន្ទិលថា មេរោគកូរ៉ូណា COVID-19 បានលេចឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសចិននោះទេ ហើយក៏មិនមាននរណាម្នាក់បដិសេធថា ការិយាល័យធិបតេយ្យរបស់ចិនបានធ្វើខុសចំពោះការទប់ស្កាត់ព័ត៌មាន​អំពីជំងឺនេះនៅពេលកើតឡើងដំបូង ជាជាងការចាត់វិធានការភ្លាមៗដើម្បីគ្រប់គ្រងមេរោគនោះដែរ។

ទោះយ៉ាងណា សម្រាប់មនុស្សភាគច្រើននៅលើពិភពលោក បញ្ហាចម្បងគឺមិនមែនកន្លែងដែលមេរោគបានផ្ទុះឡើងនោះទេ ប៉ុន្តែថាតើមេរោគនេះនឹងត្រូវបានបញ្ចប់ទៅវិញដោយរបៀបណា។ ជាតថភាព ចិនកំពុងតែធ្វើការងារកាន់តែច្រើនជាងអាម៉េរិកដើម្បីជួយបញ្ឈប់ការរាតត្បាតនៃជំងឺនេះ។

ការឆ្លើយតបចំពោះ COVID-19៖ ចិន ប្រកួតប្រជែងជាមួយ អាម៉េរិក

ទោះបីជាចិនបានធ្វើកំហុសមួយនៅពេលដំបូងក៏ដោយ ក៏មេដឹកនាំរបស់ចិនមិនបានចំណាយពេលយូរដែរចំពោះការទទួលស្គាល់កំហុសកាលពីគ្រាដំបូងរបស់ខ្លួន ហើយបានចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់។ រដ្ឋាភិបាលបានបិទតំបន់ដែល​រង​ផលប៉ះពាល់ បិទការដើរហើររបស់ប្រជាជនក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ សាងសង់មន្ទីរពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺ COVID-19 ហើយបង្កើនការផលិតបរិក្ខាចាំបាច់ ដែលរួមមានកញ្ចប់ឧបករណ៍ធ្វើតេស្ត ម៉ាស និងម៉ាស៊ីនផលិតអុកស៊ីសែនដែរ។

ការបិទខេត្តក្រុងអាចមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែ យុទ្ធសាស្រ្តរបស់ចិនហាក់ដូចជាមានប្រសិទ្ធភាព។ ក្នុងរយៈពេលត្រឹម​តែប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ប៉ុណ្ណោះ ការចម្លងថ្មីៗបានថយចុះ ហើយការចម្លងក្នុងស្រុកត្រូវបានបញ្ឈប់។ វិធានការដែលត្រូវធ្វើនាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺការបញ្ឈប់ការបិទទីក្រុងបានយ៉ាងងាយស្រួល។

ខុសពីប្រទេសចិន សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានព្រមានជាច្រើនលើកច្រើនសារថា COVID-19 នឹងរាលដាលមកដល់អា​ម៉េ​រិក​​។ ប៉ុន្តែ លោក Trump មិនបានចាត់វិធានការភ្លាមៗទេ គាត់ថែមទាំងមើលស្រាលលើការគំរាមកំហែងនេះ ហើយមាន​ភាពស្ទាក់ស្ទើរផងដែរ មុននឹងសម្រេចបំពេញតាមការសន្យារបស់គាត់ក្នុងការសម្រេចឱ្យប្រើច្បាប់ផលិតកម្មការ​ពារ​ជាតិ (Defense Production Act) ដើម្បីចាប់បង្ខំឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនផលិតបរិក្ខាសំខាន់ៗ ហើយនៅតែបដិសេធមិនចេញបទបញ្ជាឱ្យពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនស្នាក់នៅក្នុងលំនៅដ្ឋានទូទៅប្រទេស។

លើសពីនេះទៅទៀត ដោយភ័យខ្លាចចំពោះបេក្ខភាពសម្រាប់ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីសារជាថ្មីរបស់គាត់ ស្របពេល​កើតមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច លោក Trump បានប្រកាសពីចេតនារបស់ខ្លួនក្នុងការ «បើក» សេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាម៉េរិកឡើងវិញត្រឹមពេលបុណ្យអ៊ីស្ទើរ៍ (Easter) ដើម្បីដោះយករួចខ្លួន ខណៈដែលចំនួនករណីអ្នកឆ្លងនិងអ្នកស្លាប់ដោយមេរោគនេះបានកើនឡើង។

និយាយឱ្យចំទៅ Trump បានផ្តល់អាទិភាពដល់នយោបាយជាងសុខភាពសាធារណៈ ពោលគឺអ្វី ដែលគាត់បានរិះគន់​មន្រ្តី​ចិនលើការងារដែលកំពុងធ្វើនៅពេលដែល COVID-19 បានផ្ទុះឡើង។ ការព្រមាននាពេលថ្មីៗរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលថា សហរដ្ឋអាម៉េរិកអាចក្លាយជាចំណុចកណ្តាលនៃជំងឺរាតត្បាតថ្មី គឺហាក់ដូចជាមានភាពត្រឹមត្រូវ៖ ប្រទេសនេះមានករណីឆ្លងមេរោគនេះខ្ពស់ជាងគេនៅលើពិភពលោក។

មុខមាត់របស់ចិននៅលើឆាកអន្តរជាតិ

ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ផ្នែកខ្លះនៃទ្វីបអឺរ៉ុបកំពុងតស៊ូដើម្បីទប់ទល់នឹងការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគនេះ ដែលនៅក្នុងនោះដែរ អ៊ីតា​លី និងអេស្ប៉ាញ មានចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះច្រើនជាងប្រទេសចិនទៅទៀត។

បូកផ្សំជាមួយនឹងបរាជ័យនៃការដឹកនាំរបស់លោក Trump កត្តានេះបានផ្ដល់នូវភាពជឿជាក់មួយថា គំរូនៃអភិបាលកិច្ចដឹកនាំរបស់ប្រទេសចិនមានភាពល្អប្រសើរជាងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជារឿយៗតែងជាប់គាំងនយោបាយនិងអសមត្ថភាពក្នុងការឆ្លើយទៅនឹង «black swans»(ភាពតក់ស្លុតដែលមិននឹកស្មានដល់)»។

សហរដ្ឋអាម៉េរិកអាចទទួលបានជោគជ័យក្នុងការប៉ុនប៉ងរារាំងសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន ពីការទទួកយកបច្ចេកវិទ្យាទូរគម​នា​គមន៍​របស់ចិន ប៉ុន្តែ អាម៉េរិកមិនអាចបញ្ឈប់ពិភពលោកមិនឱ្យទទួលយកគំរូតាមវិធីសាស្រ្តរបស់ប្រទេសចិនចំពោះ​​សុខភាពសាធារណៈ ឬស្ថាប័នសង្គមបាននោះឡើយ ប្រសិនបើវាបង្ហាញថា វិធីសាស្រ្តរបស់ចិនមានប្រសិទ្ធ​ភាព​អំឡុងពេលមានកើតវិបត្តិជំងឺ COVID-19 នេះ ហើយ រហូតមកដល់ពេលនេះ កំណត់ត្រារបស់ចិនគឺគួរឱ្យជឿជាក់ខ្លាំងមែនទែន។

រូបថតយន្តហោះដឹកបរិក្ខាវេជ្ជសាស្រ្ត និងក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់ចិនបានទៅដល់ទីកន្លែងដូចជាទីក្រុងរ៉ូម និងទីក្រុង​​    តេ​អេរ៉ង់ ដែលបានផ្សព្វផ្សាយពាសពេញបណ្ដាញសង្គមទូទាំងពិភពលោក បានលើកមុខមាត់របស់ចិននៅលើឆាកអន្តរជាតិបន្ថែមទៀត។

ឥឡូវនេះ ប្រទេសជាច្រើនកំពុងស្វែងរកជំនួយពីប្រទេសចិន។ បន្ទាប់ពីសហគមន៍អឺរ៉ុបបានកាត់បន្ថយការនាំចេញបរិក្ខាវេជ្ជសាស្រ្ត លោក Aleksandar Vucic ប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេស ស៊ែប៊ី បានអំពាវនាវដល់ «មិត្តភក្តិនិងជាបងប្រុស» គឺលោក Xi Jinping ប្រធានាធិបតីចិនឱ្យជួយផ្ដល់នូវទំនិញចាំបាច់មកដល់ខ្លួន។ ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ប្រធានគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប លោក Ursula von der Leyen បានថ្លែងអំណរគុណជាសាធារណៈដល់ប្រទេសចិនដែលចូលរួមផ្ដល់ជាវិភាគទានជួយសង្គ្រោះ។

អាម៉េរិកទីមួយ

គ្មាននរណាម្នាក់បានស្នើសុំអ្វីមួយពីអាម៉េរិកនោះទេ(អរគុណតែម្នាក់ឯង) ហើយអាម៉េរិកក៏មិនទាន់បានផ្ដល់ជូនអ្វីនោះដែរ ក្រៅពីការបើកឡានត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញជាមួយនឹងភាពខ្វះក្តីមេត្តានៃផ្នែកមួយនៃរដ្ឋបាល «អាម៉េរិកទីមួយ» របស់លោក Trump។

ជាក់ស្ដែង រដ្ឋបាលរបស់លោក Trump បានធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់សមត្ថភាពរបស់ប្រទេសនានាក្នុងការឆ្លើយតបនឹង​វិបត្តិមនុស្សធម៌។ អាម៉េរិកមិនត្រឹមតែបានបដិសេធចំពោះការបន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្មលើប្រទេសគុយបា អេរ៉ង់ និង​វេណេហ្ស៊ុយអេឡាប៉ុណ្ណោះទេ អាម៉េរិកក៏ហាក់ដូចជាបានរួមចំណែកក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ ដែលមិនព្រមផ្ដល់កម្ចីបន្ទាន់ចំនួន ៥ ពាន់លានដុល្លារដល់ប្រទេសវេណេហ្ស៊ុយអេឡាផងដែរ។

អ្វីដែលលោក Trump ហាក់ដូចជាមិនយល់នោះគឺថា ប្រទេសណាដែលបរាជ័យក្នុងការទប់ស្កាត់មេរោគ ប្រទេសនោះនឹងធ្វើឱ្យពិភពលោកទាំងមូលប្រឈមនឹងហានិភ័យ។ ការនៅរក្សាការដាក់ទណ្ឌកម្ម បានធ្វើឱ្យជាប់គាំងប្រព័ន្ធសុខា​ភិ​បាល ដូចជានៅប្រទេសអេរ៉ង់(ជាប្រទេសមានការចម្លងច្រើនជាងគេទី៣) វាមិនត្រឹមតែជាការគួរបន្ទោសលើផ្នែក​សីល​​ធម៌​ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាបានបំផ្លាញផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯងផ្ទាល់របស់អាម៉េរិកផងដែរ ទាំងការជំរុញឱ្យមេរោគនៅតែបន្តរាតត្បាត ហើយក៏កំពុងធ្វើឱ្យមុខមាត់របស់អាម៉េរិកហាក់ក្លាយជាប្រទេសដែលគ្មានមនុស្សធម៌ផងដែរ។

ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ប្រទេសចិនរួមជាមួយប្រទេសរុស្សី បានជំរុញឱ្យសហរដ្ឋអាម៉េរិក ផ្លាស់ប្ដូរវិធីសាស្រ្តរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ សហរដ្ឋអាម៉េរិកមិនត្រឹមតែព្រងើយកន្តើយចំពោះការរងគ្រោះនៃដៃគូប្រជែងរបស់ខ្លួននោះទេ អាម៉េរិកក៏មានការព្រួយបារម្ភតិចតួចទៅលើសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនផងដែរ។ លើសពីការមិនផ្ដល់ជំនួយអ្វីទាំងអស់ដល់អឺរ៉ុបដែលជាដៃគូរបស់ខ្លួន រដ្ឋបាលរបស់លោក Trump បានហាមឃាត់យ៉ាងតក់ក្រហល់និងជាឯកតោភាគីចំពោះភ្ញៀវទេសចរជនជាតិអឺរ៉ុបមិនឱ្យចូលក្នុងទឹកដីអាម៉េរិកចំនួន៣០ថ្ងៃ ដែលទង្វើនេះបានធ្វើឱ្យមេដឹកនាំអឺរ៉ុបមានការភ្ញាក់ផ្អើល ហើយពួកគេបានធ្វើការថ្កោលទោសអាម៉េរិកយ៉ាងខ្លាំង។

លើសពីនេះទៀត ការធ្វើឱ្យកាន់តែខឹងសម្បារបន្ថែមទៀត គឺភាពគគ្លើននិងភាពកាចសាហាវរបស់លោក Trump ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា លោកបានខិតខំការពារសិទ្ធិទទួលបាននូវវ៉ាក់សាំងការពារ COVID-19 ដែលបង្កើតឡើងដោយក្រុមហ៊ុន CureVac របស់អាល្លឺម៉ង់ (មន្រ្តីអាម៉េរិកហៅរបាយការណ៍នោះថាមាន «ការបំផ្លើសហួស​ហេតុ»។

មកទល់នឹងពេលនេះ អឺរ៉ុបទាំងមូលបានស៊ាំជាមួយនឹងទង្វើរបស់លោក Trump ទៅហើយ ប៉ុន្តែកាយវិការបែបនេះវាគឺជាស្ពានដ៏វែងអន្លាយមួយ ហើយវាក៏លែងមានមន្ទិលតទៅទៀតដែរ ដែលថាអឺរ៉ុបមិនអាចជឿទុកចិត្តលើអាម៉េរិកបានទៀតទេ គឺមានតែពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងនោះទើបជាការល្អ។ ទាំងចិន ទាំងរុស្សីបានសុបិនរួមគ្នាជាយូរណាស់មកហើយ ក្នុងការចង់ឃើញការប្រេះឆាក្នុងទ្វីបអាត្លង់ទិកបែបនេះ។

ខណៈដែលលោក Trump ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវទស្សនៈក្នុងកិច្ចខិតខំប្រកបដោយការយកចិត្តទុកដាក់ និងដោយតម្លាភាព ដើម្បីគេចយករួចខ្លួនពីការស្ដីបន្ទោសទៅលើការដឹកនាំដែលគ្មានប្រសិទ្ធភាពរបស់ខ្លួន ប្រទេសចិនកំពុងតែសង្កត់គ្រឹះនៅតាមមូលដ្ឋានសម្រាប់ភាពជាអ្នកដឹកនាំពិភពលោកនៅក្នុងយុគសម័យក្រោយជំងឺ COVID-19 នេះ។ ជាការដឹងគុណចំពោះលោក Trump សហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រាកដជានឹងបាត់បង់ការប្រកួតប្រជែងជាប្រទេសមហាអំណាច បូករួមទាំងអាយុជីវិតរបស់ប្រជាជនរាប់មិនអស់។

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

  ថ្ងៃសុក្រ, 10 មេសា 2020 ម៉ោង 12:00 PM

តើការផ្ទុះឡើងនូវវីរុសកូរ៉ូណានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរុស្ស៊ី-ចិនយ៉ាងដូចម្តេច? ផលប៉ះពាល់ថ្មីៗនេះនឹងមិនផ្លាស់ប្តូរលក្ខណៈពិសេសនៃរចនាសម្ព័ន្ធទំនាក់ទំនងដែលកំពុងតែស្អិតល្មួតរវាងក្រុងម៉ូស្គូនិងក្រុងប៉េកាំងនោះទេ ប្រែសម្រួលដោយ៖ លោក ហ៊ាន ស្រស់

អស់រយៈពេលជាងមួយខែហើយចាប់តាំងពីប្រទេសរុស្ស៊ីបានបិទព្រំដែនរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសចិន និងបានហាមឃាត់ជនជាតិចិនមិនឱ្យចូលក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ អ្វីៗកំពុងតែក្តៅគគុក នៅពេលដែលអាជ្ញាធររុស្ស៊ីរើសអើងពល រដ្ឋចិន ដែលមានភាពផ្ទុយស្រឡះពីសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់លោក ពូទីន និងលោក ស៊ី ជីនពីង។ ទោះបីជាប្រទេសរុស្ស៊ី និងចិនបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំមុនក៏ដោយ ក៏ក្រុងម៉ូស្គូបានអនុម័តនូវវិធានការការពារ និងទប់ស្កាត់ការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលនាំឱ្យមានការប្រឆាំងនឹងជនជាតិចិនហួសហេតុពេក។

តើប្រទេសរុស្ស៊ីនិងចិនកំពុងតែរសាត់អណ្តែតចេញពីគ្នាដោយសារតែកូវីដ-១៩ ដែលជាជំងឺឆ្លងបណ្តាលមកពីវីរុសកូរ៉ូណា និងបានផ្ទុះឡើងជាលើកដំបូងនៅទីក្រុងអ៊ូហាន(Wuhan)កាលពីខែធ្នូដែរឬទេ? គោលបំណងសំខាន់ៗដែលនៅពីក្រោយភាពជាដៃគូរវាងរុស្ស៊ីនិងចិន, ការសម្របសម្រួលគ្នានាពេលកន្លងមករវាងប្រទេសទាំងពីរ, ផលប៉ះពាល់ដែលបណ្តាលមកពីមេរោគឆ្លងកូរ៉ូណាទៅលើសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ី គួរត្រូវបានពិចារណា។

ដំបូង ភាពជាដៃគូរវាងរុស្ស៊ីនិងចិន គឺជាលទ្ធផលនៃការមិនពេញចិត្តរួមគ្នារបស់ប្រទេសទាំងពីរជាមួយនឹងមហាអំណាចសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ទាំងរុស្ស៊ីនិងចិន ប្រឆាំងជំទាស់នឹងប្រទេសលោកសេរី ដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ព្រោះពួកនោះមិនបានគិតពីផលប្រយោជន៍ចំពោះខ្លួនទេ។ ថ្វីបើមានការប្រឆាំងជំទាស់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនចូលមកកាន់តែជិតប្រទេសទាំងពីរនេះដែរ ដែលមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រជិតប្រទេសរុស្ស៊ីនិងចិន ដែលជារឿយៗស្ថិតនៅក្រោមហេតុផលនៃការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។

ជាអាទិ៍ ដូចជាការពង្រីកឥទ្ធិពលឆ្ពោះទៅទិសខាងកើតរបស់អង្គការណាតូ និងសហភាពអឺរ៉ុប បានបណ្តាលឱ្យប្រទេស រុស្ស៊ីមើលឃើញពីការគំរាមកំហែងដែលនាំឱ្យមានសង្គ្រាមនៅហ្សកហ្ស៊ី(Geogia)និងវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន។ ក្នុងខណៈនោះ រដ្ឋាភិបាលចិនបានស្តីបន្ទោសក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចំពោះការតវ៉ារបស់ហុងកុង និងមិនសប្បាយចិត្ត ចំពោះការណ៍ដែលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងអាវុធឡើងវិញជាមួយកោះតៃវ៉ាន់។ រុស្ស៊ីនិងចិនក៏បានប្រឆាំងនឹងយុទ្ធនាការយោធាដឹកនាំដោយអាម៉េរិកប្រឆាំងនឹងស៊ែប៊ី, អ៊ីរ៉ាក់ និងលីប៊ី ផងដែរ។ ទាំងក្រុងមូស្គូនិងក្រុងប៉េកាំង ជឿជាក់ថា ឯកតោភាគីនិយមរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានបង្កការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងដល់អធិបតេយ្យភាពនិងផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសខ្លួន។

ក្រុងមូស្គូនិងប៉េកាំងនឹងស្វែងរកតុល្យភាពដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ទោះបី ពិភពលោកនៅតែមានចក្ខុវិស័យផ្ទុយគ្នានាពេលអនាគតក៏ដោយ។ វិមានក្រឹមឡាំង មើលឃើញថា ពិភពលោកដែលមានពហុប៉ូល ដូចគ្នានឹងតុល្យភាពអំណាចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១៩ ខណៈដែលលោក Zhongnanhai ធ្លាប់បានរំពឹងថានឹងបង្កើតG-2 ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប៉ុន្តែទីបំផុត គោលបំណងដ៏សំខាន់នៃភាពជាដៃគូរវាងរុស្ស៊ីនិងចិន នេះ នឹងបញ្ចប់ពិភពលោកឯកប៉ូលដែលមានតែសហរដ្ឋអាម៉េរិក។

ជាមួយនឹងគោលបំណងយុទ្ធសាស្ត្រនេះ នៅក្នុងចិត្តរបស់ រុស្ស៊ី និងចិន តែងតែធ្វើការសម្របសម្រួល និងការបង្រួមជម្លោះក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេ។ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរបានបង្ខំឱ្យក្រុមហ៊ុនឧស្ម័ន Gazprom និងសាជីវកម្មប្រេងចិន(CNPC) បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងឧស្ម័នរយៈពេល៣០ឆ្នាំ ក្នុងតម្លៃ ៤០០ពាន់លានដុល្លារ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះប្រើពេលចរចាអស់រយៈពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ដោយសារតែបញ្ហាតម្លៃ ។

លើសពីនេះ វិមានក្រឹមឡាំង បានត្រឹមតែបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការរៀបចំឱ្យមានគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់និងផ្លូវ (BRI)និងសហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប(EAEU) ពីព្រោះដោយសារតែមិនមានវឌ្ឍនភាពឱ្យពិតប្រាកដ។ មួយផ្នែកនៃកម្លាំងពលកម្មបានធ្វើឱ្យអាស៊ីកណ្តាលរីចម្រើន ដែលប្រទេសរុស្ស៊ីនៅតែជាអ្នកផ្តល់សន្តិសុខដ៏សំខាន់ ខណៈដែលប្រទេសចិនជាអ្នកដឹកនាំឱ្យមានសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចតំបន់។

ដោយសារតែភាពខុសគ្នាដាច់ស្រឡះក្នុងទំហំសេដ្ឋកិច្ច ធ្វើឱ្យអំណាចរបស់រុស្ស៊ី និងចិន ក៏រិតតែមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងដែរ។ ប្រទេសរុស្ស៊ីប្រហែលជានឹងក្លាយជាដៃគូក្មេងខ្ចីនៅក្នុងភាពជាដៃគូនេះ។ ប៉ុន្តែ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកយុទ្ធសាស្រ្តរបស់រុស្ស៊ី មិនចង់បង្ហាញពីកង្វល់នោះទេ ខណៈដែលពួកគេសំដៅទៅលើទិដ្ឋភាពសំខាន់នៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយជាអាទិភាពជាង។ ចំណែកឯ ក្រុងប៉េកាំងក៏បានដឹងអំពីបញ្ហានេះដែរ ហើយក៏បានធ្វើឱ្យប្រាកដថា ភាពស្មើមុខស្មើមាត់ត្រូវបានផ្តល់ជូនមេដឹកនាំទាំងពីរនៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងលោកពូទីន និងលោកស៊ី ជីនពីង និងបានបង្ហាញកាន់ច្បាស់អំពីទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ខ្លួនយ៉ាងជិតស្និទ្ធរបស់មេដឹកនាំទាំងពីរ។

ចំពេលមានការផ្ទុះឡើងជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩ នេះ រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរបានផ្តល់សំឡេងផ្សះផ្សាគ្នាក្នុងការឆ្លើយតបរបស់ខ្លួនចំពោះភាពចម្រូងចម្រាសដែលទាក់ទងនឹងវីរុសកូរ៉ណា។ ដោយសារតែការហាមឃាត់ចូលក្នងរុស្ស៊ីបានធ្វើឱ្យចិនមានការភ្ញាក់ផ្អើល រហូតដល់ថ្នាក់ក្រសួងការបរទេសចិនបាននិយាយថា វិធានការណ៍របស់រុស្ស៊ីគឺអាចយល់បាន និងបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ក្រុងប៉េកាំងសូមកោតសរសើរចំពោះការគាំទ្ររបស់ក្រុងមូស្គូចំពោះប្រទេសចិន ដែលចូលរួមប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងនេះ។ មន្ត្រីរុស្ស៊ីបានបញ្ជាក់ថា ការហាមឃាត់ចូលក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីនេះគឺជាវិធានការបណ្តោះអាសន្ន ហើយថា ក្រុងមូស្គូនឹងបន្តចេញទិដ្ឋាការពាណិជ្ជកម្មនិងឆ្លងដែនដល់ពលរដ្ឋចិន។ ពាក់ព័ន្ធនឹងជនជាតិ ចិន ដែលត្រូវបានរំលោភបំពានក្រោមវិធានការណ៍ដាក់ឱ្យនៅដាច់ដោយឡែករបស់រុស្ស៊ី ស្ថានទូតចិនបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះថា ជាពាក្យចចាមអារាម។ នោះគឺខុសគ្នាយ៉ាងពិតប្រាកដពីប្រតិកម្មរបស់ចិនចំពោះសហរដ្ឋអា ម៉េរិកនិងជប៉ុន។

កាលពីឆ្នាំមុន ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងរុស្ស៊ីនិងចិនបានឈានដល់កម្រិតកំពូល គឺមានចំនួនរហូតដល់ ១១០ ពាន់លានដុល្លារ។ នៅពេលដែលប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មលំដាប់កំពូលរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ីដូច្នេះ ការបិទព្រំដែននិងបម្រាមហាមចូលក្នុងប្រទេស វាប្រាកដជានឹងធ្វើប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ការនាំចេញរបស់រុស្ស៊ីទៅកាន់ប្រទេសចិនបានថយចុះ៣០% ក្នុងរយៈពេលមួយខែកន្លះដំបូងនៃឆ្នាំ២០២០ នេះបើយោងតាមភ្នាក់ងារគយរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី។ ផលវិបាកសេដ្ឋកិច្ចដែលបណ្តាលមកវិធានការណ៍រឹតត្បិតរបស់រុស្ស៊ីនឹងត្រូវបានកំណត់ភ្លាមៗដែរ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនអាចបណ្តាលឱ្យតម្រូវការប្រេងឥន្ធនៈរបស់រុស្ស៊ីថយចុះ។

ការហាមឃាត់ជនជាតិចិនចូលក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍។ យោងតាមសមាគមប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍នៃប្រទេសរុស្ស៊ីបានឱ្យដឹងថា ឧស្សាហកម្មនេះនឹងខាតបង់ទឹកប្រាក់ចំនួន ២.៨ ពាន់ លានរូប្ល(RUB) ដែលស្មើនឹង៣៨លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ២ខែ និង ៣០ពាន់លានរូប្ល (៤០៣ លានដុល្លារ) ប្រសិនបើបម្រាមនេះមិនត្រូវបានដកចេញមុនរដូវក្តៅនេះទេ។ សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីឆ្នាំមុន ប្រទេសរុស្ស៊ីបានទទួលភ្ញៀវទេសចរចិនចំនួន ១.៥ លាននាក់។

ការផ្ទុះឡើងនូវវីរុសកូរ៉ូណានៅប្រទេសចិន នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គម្រោងកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិរបស់លោកពូទីន។

កម្មវិធីរយៈពេល៦ឆ្នាំដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការវិនិយោគមានចំនួនទឹកប្រាក់៤០០ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ច របស់រុស្ស៊ីនិងធ្វើឱ្យលោកពូទីនបានបន្តកាន់អំណាច់ប្រកបដោយភាពស្របច្បាប់លើសពីឆ្នាំ២០២៤។ សង្គ្រាមប្រេងនាពេលថ្មីៗនេះបានបង្កភាពស្មុគស្មាញថែមទៀតដល់ការរំពឹងទុកនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី។

បើគិតឱ្យវែងឆ្ងាយជាងនេះ វិធានការរឹតត្បិតជាបណ្តោះអាសន្នរបស់រុស្ស៊ី នឹងមិនធ្វើឱ្យភាពជាដៃគូរវាងរុស្ស៊ី និងចិនប្រេះឆាឡើយ ដរាបណា សហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅតែជាសត្រូវរួមរបស់ពួកគេ។ ដោយមើលឃើញពីផលប៉ះពាល់ដ៏អា ក្រក់នៃជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីនោះ ជាការណ៍ពិត ក្រុងម៉ូស្គូកាន់តែមានឱកាសចូលកាន់តែជិតនិងឱបក្រសោបចិនដើម្បីជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនល្អឡើងវិញ។

ទីបំផុត ក្បាលម៉ាស៊ីនផ្សព្វផ្សាយរបស់រុស្ស៊ីក៏ដូចជាក្បាលម៉ាស៊ីនផ្សព្វផ្សាយរបស់ចិននឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ព្រមទាំងនឹងអាចបន្ទន់ចិត្តប្រជាពលរដ្ឋឱ្យនៅតែគាំទ្រមេដឹកនាំរបស់ពួកខ្លួនដដែល។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរនឹងយល់ច្បាស់ពីប្រព័ន្ធនយោបាយ(Realpolitik) ជាជាងយល់ពីមនោសញ្ចេតនាភាពជាបងប្អូន។

ប្រភព៖The Diplomat News

  ថ្ងៃសុក្រ, 10 មេសា 2020 ម៉ោង 11:19 AM

តើសញ្ញាបត្របណ្ឌិត និងភេទជាព្រះសង្ឃតំណាងឱ្យភាពត្រឹមត្រូវឬ? ដោយ៖ បណ្ឌិត សុឺន សម

ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយដែលមានសេរីភាពខ្ពស់ក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណែត ហើយពលរដ្ឋកម្ពុជាភាគច្រើន ជាពិសេសពលរដ្ឋនៅតាមទីជនបទ បានប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដើម្បីកំសាន្ត និងដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានផងដែរ។

នៅក្នុងបណ្តាញសង្គម មានព័ត៌មានខ្លះមានប្រយោជន៍ និងមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ តែក៏មានព័ត៌មានខ្លះដែលមិនមានប្រយោជន៍សម្រាប់សង្គម ឬក៏អ្នកសារព័ត៌មានខ្លះមិនមានវិជ្ជាជីវៈសោះឡើយនៅក្នុងការបំពេញអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មាន។ ព័ត៌មានដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាទទួលបានជារៀងរាល់ថ្ងៃគឺមានច្រើនប្រភេទនិងច្រើនប្រភព ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋដែលមិនសូវមានចំណេះដឹងពិបាកក្នុងការកំណត់ថា ព័ត៌មាន មួយពិតប្រាកដ និងព័ត៌មានណាមួយក្លែងក្លាយ។

ដោយសារតែសេរីភាពនៃសារព័ត៌មានកម្រិតខ្ពស់ និងងាយស្រួលផ្សព្វផ្សាយ ក៏ដូចជាងាយស្រួលទទួលបានព័ត៌មាននោះ គេសង្កេតឃើញជាទូទៅអំពីរឿងអាស្រូវរបស់ពលរដ្ឋធម្មតា រឿងអាស្រូវរបស់តារាចម្រៀង រឿងអាស្រូវរបស់ព្រះសង្ឃ រឿងអាស្រូវរបស់អ្នកដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ និងរឿងអាស្រូវរបស់អ្នកដែលរៀនបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត(លោកបណ្ឌិត ឬលោកស្រីបណ្ឌិត)។

នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ព្រះពុទ្ធសាសនា ត្រូវបានកំណត់ថាជាសាសនារបស់រដ្ឋ ហើយព្រះសង្ឃត្រូវបានកំណត់ថា ជាសភាវៈល្អ ជាស្រែបុណ្យ ជាកន្លែងដែលបរិស័ទអាចបណ្តុះពូជបុណ្យ ឬអាចផ្ញើទានចំពោះព្រះសង្ឃបាន ដោយជំនឿថា ព្រះសង្ឃជាអ្នកចម្លងកុសល ឬផលបុណ្យជូនទៅអ្នកដែលស្លាប់ទៅបាន ឬម្យ៉ាងវិញទៀត ការបំពេញកុសលជាមួយព្រះសង្ឃនឹងបានជាបុណ្យកុសលសម្រាប់ទៅជាតិខាងមុខជាដើម។ ដោយសារតែជំនឿ និងការគោរពផ្សេងៗចំពោះព្រះសង្ឃ ព្រោះហេតុនោះ នៅពេលដែលមានភាពខុសឆ្គង ឬរឿងអាស្រូវណាមួយរបស់ព្រះសង្ឃ(បុគ្គលដែលបួសក្នុងសាសនា) ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមចែករំលែកតៗគ្នា ហើយពេលខ្លះរឿងនោះជារឿងមិនពិតក៏មានដែរ តែដោយសារចិត្តស្អប់សាសនា ឬស្អប់ព្រះសង្ឃណាមួយ ក៏ចេះតែចែករំលែកតគ្នាទៅ ដើម្បីឱ្យព្រះពុទ្ធសាសនាអាប់ឱន ឬថយចុះ។

ជាការពិតណាស់ ការខុសឆ្គងរបស់បុគ្គលដែលបួសនៅក្នុងសាសនា មិនថានៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ឬសាសនាផ្សេងនោះទេគឺតែងតែមានជាធម្មតា ព្រោះថាបុគ្គលខ្លះដែលបានបួសហើយ ក៏តាំងចិត្តសិក្សាព្រះធម៌ វិន័យបានត្រឹមត្រូវ ហើយក៏បដិបត្តិបានត្រឹមត្រូវទៅតាមពាក្យទូន្មានប្រៀនប្រដៅនៅក្នុងសាសនា តែក៏មានព្រះសង្ឃអង្គខ្លះដែលជាអ្នកសិក្សាធម៌របស់ព្រះពុទ្ធសាសនាបានជ្រៅជ្រះហើយបដិបត្តិមិនត្រឹមត្រូវ ដោយសារតែលាភសក្ការៈ ឬការគោរពបូជាផ្សេងៗ នាំឱ្យលោកប្រាសចាកអំពី សេចក្តីដែលលោកបានបានសិក្សាចេះដឹងហើយនោះ។

នៅត្រង់សេចក្តីខ្លះ យើងអាចបញ្ជាក់បានថា ភេទជាព្រះសង្ឃ (ការស្លៀកពាក់ស្បង់ចីពរ) មិនមែនសុទ្ធតែតំណាងឱ្យសេចក្តីល្អនោះទេ ព្រោះថាបើសិនជាលោកមិនបដិបត្តិទៅតាមចំណេះដឹងដែលលោកបានសិក្សាមកហើយនោះទេ ទង្វើអាក្រក់ដែលលោកបានប្រព្រឹត្តនោះ គឺជាសេចក្តីអាក្រក់ ឬជាអំពើបាបដែលលោកត្រូវទទួល។ ស្បង់ចីពរ គឺជាគ្រឿងសម្រាប់បិទបាំងសេចក្តីអៀនខ្មាស់របស់មនុស្ស ព្រោះថាមនុស្សមិនអាចស្រាតដើរនោះទេ។ ការគោរព ឬការបដិបត្តិទៅតាមចំណេះដឹង ឬធម៌ដែលខ្លួនបានសិក្សាហើយនោះ ទើបជាសេចក្តីល្អ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះ អ្នកអានមួយចំនួនអាចសួរថា តើព្រះសង្ឃគួរតែមានស្លៀកពាក់ខោអាវធម្មតាវិញឬយ៉ាងណា? មិនមែនអីចឹងទេ! បុគ្គលដែលបានបួសក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាហើយត្រូវកោរសក់ ស្លៀកស្បង់ចីពរ ទៅតាមវិន័យដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបានកំណត់មក។ ការសិក្សាបានចេះដឹងគឺជារឿងសំខាន់មួយ ហើយការបដិបត្តិតាម ឬការ គោរពតាមចំណេះដឹងដែលបានសិក្សាចេះហើយនោះ គឺរឹតតែសំខាន់ទៅទៀត។

ក្រៅអំពីការិះគន់ព្រះសង្ឃ ក៏នៅមានការរិះគន់អ្នកដែលសិក្សារហូតបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត ដោយពាក្យថា បណ្ឌិតតែសញ្ញាបត្រ បណ្ឌិតឥតប្រយោជន៍ បណ្ឌិតគ្មានបានការណ៍ បណ្ឌិតលក់ខួរ ជាដើម។ នៅតាមបណ្តាញសង្គម ភាគច្រើនអ្នកដែលរិះគន់បណ្ឌិត គឺជាមនុស្សដែលមិនបានសិក្សាជ្រៅជ្រះ តែដោយសារចិត្តស្រលាញ់ ឬចិត្តស្អប់ចំពោះរឿងណាមួយ ក៏ចេះតែដៀលអ្នកសិក្សាបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតទៅ។ អ្នកដែលដៀលបណ្ឌិត ភាគច្រើនរៀនមិនចប់បណ្ឌិតទេ ហើយអ្នកដែលដៀលព្រះសង្ឃ ភាគច្រើនមិនបានបួសជាព្រះសង្ឃទេ។ ការសិក្សារហូតបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតគឺជារឿងលំបាកណាស់ ជាពិសេសសម្រាប់កូនអ្នកស្រែចម្ការ ព្រោះត្រូវតស៊ូនឹងការខ្វះខាត ការប្រឹងប្រែងសិក្សាឯកសារផ្សេងៗ ការរស់នៅក្នុងសង្គម និងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត។ ការបួសជាព្រះសង្ឃក៏ជារឿងលំបាកណាស់ដែរ ព្រោះត្រូវគោរពទៅតាមវិន័យ ឬការកំណត់ផ្សេងៗ ហើយត្រូវអត់ធន់ចំពោះសេចក្តីត្រូវការដែលមនុស្សលោកតែងត្រូវការជាធម្មតា។ អ្នកដែលមិនធ្លាប់បួសមិនបានយល់ការលំបាករបស់ព្រះសង្ឃទេ។ បរិបទសង្គមកំណត់អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង។

បណ្ឌិតដែលរៀនបានខ្ពស់ ហើយអានសៀវភៅ និងឯកសារបានច្រើនក៏មិនអាចធ្វើតាមចំណេះដឹងដែលបានសិក្សាមកហើយទាំងអស់នោះទេ គឺប្រើប្រាស់តែចំណេះដឹងដែលចាំបាច់ណាមួយស្របទៅតាមពេលវេលា និងកាលៈទេសៈដែលតម្រូវ។ ដើម្បីបានទទួលសញ្ញាបត្របណ្ឌិត គឺអ្នកសិក្សាត្រូវស្រាវជ្រាវលើមុខជំនាញណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត ហើយធ្វើការស្រាវជ្រាវដោយមានការណែនាំអំពីសាស្ត្រាចារ្យផ្សេងៗ។ បុគ្គលដែលបួសជាសង្ឃ ទាល់តែគោរពបដិបត្តិទៅតាមសេចក្តីដែលខ្លួនបានសិក្សាមកហើយនោះ ទើបលោកអាចបំពេញសេចក្តីល្អបាន។

អ្នកខ្លះបានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតដើម្បីមើលងាយ មើលថោកអ្នកផ្សេង ជាពិសេសអ្នកដែលរៀនចប់មកពីក្រៅប្រទេសមួយចំនួនក៏តាំងចិត្តថាអ្នកសិក្សាក្នុងប្រទេសមិនមានចំណេះដឹងដល់ខ្លួន។ អ្នកមានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតខ្លះ ការនិយាយស្តី ឬសកម្មភាពនៃការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ដូចជាអ្នកដែលមិនមានចំណេះដឹង ចូលចិត្តនិយាយរឿងអាក្រក់របស់អ្នកផ្សេង ចូលចិត្តចាក់រុកអ្នកផ្សេង ចូលចិត្តនិយាយមិនពិតអំពីអ្នកផ្សេងដើម្បីផលប្រយោជន៍ខ្លួន ហើយក៏មានបណ្ឌិតខ្លះចូលចិត្តរាយការណ៍អាក្រក់អំពីអ្នកផ្សេងដើម្បីខ្លួនបានទទួលការសរសើរជាដើម។

បុគ្គលជាសង្ឃខ្លះក៏ដូចគ្នាដែរ ចូលចិត្តនិយាយអាក្រក់អំពីអ្នកផ្សេង ចូលចិត្តនិយាយដើមគេ ចូលចិត្តបំផ្លើសការពិត ទាំងដែលខ្លួនជាសង្ឃក៏មានដែរ។

សរុបជាអ្នករួមមក មិនមែនអ្នកដែលមានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត ឬភេទជាព្រះសង្ឃ សុទ្ធតែជាអ្នកតំណាងឱ្យភាពត្រឹមត្រូវនោះទេ ព្រោះថាសញ្ញាបត្របណ្ឌិត គ្រាន់តែការកំណត់កម្រិតនៃការសិក្សា ហើយភេទជាព្រះសង្ឃគ្រាន់តែការកំណត់ភាពផ្សេងគ្នាអំពីគ្រហស្ថ តែសេចក្តីល្អ ឬភាពត្រឹមត្រូវរបស់មនុស្ស គឺអាស្រ័យលើការគោរពទៅតាមចំណេះដឹង ឬធម៌វិន័យខ្លួនបានសិក្សាមកហើយនោះ។ មនុស្សដែលបានសិក្សារហូតចប់ថា្នក់បណ្ឌិត គឺជាមនុស្សដែលមានសេចក្តីអត់ធននឹងការប្រឹងប្រែងដែលគួរដល់ការគោរព។ បុគ្គលដែលបានបួសជាសង្ឃ បានសិក្សាស៊ីជម្រៅ ហើយបានបដិបត្តិតាមសេចក្តីដែលបានសិក្សាចេះដឹងហើយនោះ គឺរឹតតែជាបុគ្គលដែលគួរគោរពនៅក្នុងសង្គម។

(បណ្ឌិត ស៊ឺន សម មន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការសាធារណៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 មេសា 2020 ម៉ោង 07:19 PM

បទបញ្ជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីការដាក់កំហិតលើការធ្វើដំណើរក្នុងប្រទេសក្នុងគោលដៅបង្ការនិងទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩

ក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅក្នុងកាលៈទេសៈពិសេសនាបច្ចុប្បន្នមិនឱ្យជំងឺនេះរាលដាលឈានចេញពីដំណាក់កាលនៃការឆ្លងដោយសារការនាំចូលពីប្រភពខាងក្រៅទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងរាលដាលរវាងប្រជាជនក្នុងសហគមន៍នៅក្នុងប្រទេសរាជរដ្ឋាភិបាលដាក់ចេញនូវបទបញ្ជាស្ដីពីការកំហិតលើការធ្វើដំណើរក្នុងប្រទេសក្នុងគោលដៅបង្ការនិងទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ចាប់ពីម៉ោង២៤ៈ០០ ថ្ងៃទី៩ ដល់ម៉ោង២៤ៈ០០យប់ថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ដូចខាងក្រោម៖

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 មេសា 2020 ម៉ោង 04:52 PM

អ្វីទៅជាគណិតវិទ្យាអនុវត្ត? ដោយ៖ លោក យឹម អាយុវឌ្ឍនៈវិជ្ជា ប្រធានផ្នែកគណិតវិទ្យានិងស្ថិតិ នៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្តនិងបច្ចេកវិទ្យា

តើអ្នកតែងតែជា«មនុស្សដែលមានលេខ» ប៉ុន្តែអ្នកចាប់អារម្មណ៍លើវិធីគណិតវិទ្យាដែលមានឥទ្ធិពលលើពិភពលោកជុំវិញយើងមែនទេ? តើអ្នកចង់ប្រើគណិតវិទ្យាដើម្បីបង្កើតគំនិតថ្មីៗ ស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់អំពីពិភពលោកជុំវិញយើងនិងជួយអភិវឌ្ឍបច្ចេកទេសនិងបច្ចេកវិទ្យា ដែលអាចជំរុញការអភិវឌ្ឍមនុស្សលើវិស័យផ្សេងៗបានទេ? តើអ្នកចង់យកគណិតវិទ្យាចេញពីការកំណត់នៃទ្រឹស្តីទេ? ការសិក្សាគណិតវិទ្យាអនុវត្ត (Applied mathematics) នឹងដាក់អ្នកនៅចំណុចប្រសព្វគ្នានៃជំនាញពីរូបវិទ្យា វិស្វកម្មនិងគីមីវិទ្យាដល់អាជីវកម្មនិងហិរញ្ញវត្ថុ ហើយនឹងផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវឧបករណ៍ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបច្ចុប្បន្នតាមរយៈគំរូគណិតវិទ្យាអនុវត្ត។ ឥឡូវនេះ យើងនឹងពណ៌នាអំពីប្រវត្តិសង្ខេបនៃគណិតវិទ្យាអនុវត្តជាដំបូងសិន។

សេចក្ដីលម្អិតនៃអត្ថបទសិក្សាខាងលើ អាចចូលអាន ឬ ទាញយកមកអានបានតាមរយៈ៖ http://rac.gov.kh/royal-academy/research/attachments/original/126.pdf?1586418625

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 09 មេសា 2020 ម៉ោង 02:57 PM