រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
Royal Academy of Cambodia
Royal Academy of Cambodia
លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ ប្រធានមជ្ឍមណ្ឌលសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសហការី (កញ្ញា វុធ សុភក្ដ្រណា ប្រធានវិទ្យាស្ថាន ខុង ជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ចាន់ វណ្ឌី អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោកបណ្ឌិត ចាន់ ប៊ុនី មន្ត្រីមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក បណ្ឌិត តាន់ សុគន្ធា ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា) បានជួបគណៈប្រតិភូនៃមជ្ឈមណ្ឌលភាសាចិន និងវប្បធម៌នៃសាកលវិទ្យាល័យហ័រឈាវ ចំនួន០៣រូប៖ លោក Chen JIE នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការនិស្សិត, លោក Zou Liqi ព្រឹទ្ធបុរសរងនៃមជ្ឈមណ្ឌលភាសាចិន និងវប្បធម៌នៃសាកលវិទ្យាល័យហ័រឈាវ, លោកស្រី Xie Wei ប្រធានផ្នែកគម្រោងស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលភាសាចិន និងវប្បធម៌នៃសាកលវិទ្យាល័យហ័រឈាវ។
ជំនួបប្រជុំនេះមានគោលបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនង និងស្វែងរកគម្រោងណាមួយ ដើម្បីធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការណ៍រួមគ្នា ជាពិសេសស្វែងរកប្រធានបទស្រាវជ្រាវណាមួយអំពីបច្ចុប្បន្នភាពទាំងចិន និង កម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបប្រជុំ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាដូចខាងក្រោម៖
លោក Chen JIE នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការនិស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យ ហ័រ ឈាវ បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា មន្ដ្រីរាជការ និស្សិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលមានបំណងចង់សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ ហ័រ ឈាវ អាចចុះឈ្មោះចូលរៀនបានចាប់ពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនាទៅ និងចាប់ផ្ដើមចូលសិក្សានៅក្នុងកំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខនេះ។
ទន្ទឹមគ្នានោះដែរ ភាគីចិនបានស្នើឱ្យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាជួយជំរុញមន្ដ្រីរាជការ និងនិស្សិត ឱ្យសិក្សាភាសាចិនដើម្បីទទួលបានឱកាសទស្សនកិច្ចសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ ហ័រ ឈាវ នៅពេលខាងមុខ ហើយនិស្សិតកម្ពុជាផ្សេងទៀត ក៏អាចទទួលបានឱកាសដូចគ្នា តាមរយៈរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ ភាគីចិនក៏បានលើកទឹកចិត្តរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាឱ្យមានគម្រោងស្រាវជ្រាវ ពីគោលនយោបាយចិន និងកម្ពុជា ជាពិសេសទាក់ទងទៅនឹងសេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក បណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ បានបញ្ជាក់ថាករណី ទស្សនកិច្ចសិក្សាសាកលវិទ្យាល័យ ហ័រ ឈាវ គប្បីផ្សារភ្ជាប់ជាមួយកម្មវិធីសិក្ខាសាលានានា និងផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងការពង្រីកទំនាក់ទំនងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជានិងចិន។លោកបណ្ឌិតបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យ ហ័រ ឈាវ មានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្ដរជាតិដូចគ្នា ដូច្នេះស្ថាប័នទាំងពីរអាចពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមក្នុងវិស័យនេះដូចគ្នា និងរំពឹងទុកថា កិច្ចពិភាក្សានៅវេលាព្រឹកនេះផ្តល់នៅអត្ថប្រយោជន៍ដល់ស្ថាប័នទាំងពីរ និងរួមចំណែកជម្រុញឱ្យកិច្ចសហការណ៍ពហុវិស័យរវាងចិន និងកម្ពុជា ទទួលបានផ្លែផ្កាជាវិជ្ជមាន។
ជំនួបរវាង ភាគីកម្ពុជា-ចិន បានធ្វើឡើង នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានៅវេលាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៣រោច ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស. ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។
RAC Media
ថ្ងៃសុក្រ, 22 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 05:12 PM
អត្ថបទនេះ នឹងបង្ហាញអំពីការកំណត់គំរូ និងការព្យាករណ៍ពេលតាងឱ្យចំនួនភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិដែលចូល មកក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ទិន្នន័យដែលយកមកប្រើប្រាស់គឺ ចាប់ពីត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០០៤ រហូត ដល់ត្រីមាសទី៤ ឆ្នាំ២០១៤ ដោយបានស្រង់ចេញមកពីរបាយការណ៍ស្ថិតិរបស់ក្រសួងទេសចរណ៍។ វិធីដែល សម ស្រប ចំនួន បីត្រូវបានលើកយកមកធ្វើការសិក្សាប្រៀបធៀប គឺវិធីបំបែកសាមញ្ញតាមវិធីគុណ (classical multiplicative decomposition) វិធីរ៉ឺក្រេសស្យុងនៃរដូវបែបវិធីគុណ (multiplicative seasonal regression) និងវិធីហុលធ៍-វីនធ័រ (Holt-winter Method)។ លទ្ធផលប្រៀបធៀបដែលផ្អែកលើរង្វាស់នៃភាពបន្ស៊ី ដែលមានឈ្មោះថា មធ្យមតម្លៃដាច់ខាតនៃភាគរយល្អៀង (Mean absolute percentage error, MAPE) បានបង្ហាញថា គំរូដែលបង្កើត តាមវិធីរ៉ឺក្រេសស្យុងនៃរដូវបែបវិធីគុណ (Multiplicative Seasonal Regression) ជាគំរូដែលប្រសើរជាងគេ ហើយ ត្រូវជ្រើសរើសយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងការព្យាករណ៍ ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំបន្ទាប់ មក ទៀត គឺឆ្នាំ២០១៥ និង ឆ្នាំ២០១៦។
ទាញយកឯកសារស្រាវជ្រាវលំអិត ពីគេហទំព័ររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ខាងក្រោម៖ http://rac.apppeppers.com/royal-academy/research/attachments/original/64.pdf?1550804687
ថ្ងៃសុក្រ, 22 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 12:06 PM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា សូមជម្រាបជូនដល់និស្សិត-បេក្ខជនបណ្ឌិតដែលកំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាធារណៈជនមេត្តាជ្រាបថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយជូនបេក្ខជនបណ្ឌិត ប៊ុន វ៉ាន់ថន (ជំនាញសាស្រ្ត ជំនាន់ទី១ វគ្គ១)
ប្រធានបទ៖ រដ្ឋធម្មនុញ្ញក្នុងបរិបទនយោបាយកម្ពុជា (១៩៤៧ ដល់១៩៩៣)
កាលបរិច្ឆេទ៖ ថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩
វេលាម៉ោង៖ ២៖៣០ នាទីរសៀល
ទីកន្លែង៖ បន្ទប់ប្រជុំវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា
អាស្រ័យដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ សូមនិស្សិត-បេក្ខជនបណ្ឌិត និងសាធារជនដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ អញ្ជើញចូលរួមកម្មវិធីសិក្ខាសាលា នេះតាមការគួរ។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទងផ្នែកបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (អគារ D) រាល់ម៉ោងធ្វើការ។
សូមអរគុណ៕
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 21 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:39 AM
ក្រោយពីបានរៀបចំនូវផែនការចឹញ្ចឹមគោយកទឹកដោះ ដែលមានរយ:ពេល១ឆ្នាំកន្លងមកនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាន និងកំពុងត្រៀមនូវរៀបចំធនធានមនុស្សលើផ្នែកបច្ចេកទេសជំនាញផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការងាររៀបចំកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ ដោយរំពឹងទុកថា កម្ពុជា នឹងទីកន្លែងសម្រាប់ពិសោធន៍ សិក្សាស្រាវជ្រាវជំំនាញកសិកម្ម និងចែកចាយនូវបទពិសោធន៍ ចំណេះដឹងនានាពាក់ព័ន្ធការចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ ជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅពឹងលើវិស័យកសិកម្ម ក៏ដូចជាបង្កើតឱ្យមានផលិតផលទឹកដោះគោផ្ទាល់ខ្លួនរបស់កម្ពុជាផងដែរ។
ឆ្លើយតបនឹងយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការលើកកំពស់ការងារស្រាវជ្រាវផ្នែកកសិកម្ម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបញ្ជូនសិក្ខាកាមចំនួន៧នាក់ ដើម្បីចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញសំខាន់ៗបន្ថែមនៅសហគមន៍គោទឹកដោះវ៉ាងណាំយិន ខេត្តស្រះកែវ ប្រទេសថៃ។ សិក្ខាកាមទាំង៧នាក់ ដែលបានបញ្ជូនទៅចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនោះ នឹងផ្តោតការសិក្សាលើបួនជំនាញគឺ៖ ទី១. មុខវិជ្ជាបសុព្យាបល ចំនួន ២នាក់, ទី២. មុខវិជ្ជា ការគ្រប់គ្រងការវេចខ្ចប់ ចំនួន៣នាក់, ទី៣. មុខវិជ្ជា ការគ្រប់គ្រងម៉ាស៊ីន (ជាងភ្លើង) ចំនួន១នាក់ ទី៤. មុខវិជ្ជា ការលាយចំណី ចំនួន១នាក់។ សិក្ខាកាមទាំងអស់ ទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញរៀងៗខ្លួន ក្នុងរយៈពេលបណ្តុះបណ្តាលពី ២ខែ ទៅ៣ខែ គឺមានទាំងការសិក្សាលើផ្នែកទ្រឹស្តី និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៅតាមកសិដ្ឋានរបស់កសិករសហគមន៍វ៉ាងណាំយិនដោយផ្ទាល់តែម្តង។
ដូច្នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងមានធនធានមនុស្សខាងផ្នែកចឹញ្ចឹមគោយកទឹកដោះបន្ថែមទៀត ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ ក៏ដូចជារួមចំណែលក្នុងការលើកស្ទួយផលិតផលរបស់ខ្មែរ ដើម្បីរួមចំណែកគាំទ្រដល់យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើកស្ទួយកម្រិតជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០។
RAC Media
ខាងក្រោមនេះ ជាទិដ្ឋភាពនិងសកម្មភាពមួយចំនួន ពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលពីការចិញ្ចឹមគោទឹកដោះនៅសហគមន៍វ៉ាងណាំយីន ខេត្តស្រះកែវ៖
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 21 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 09:42 AM
ក្រុមការងារឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ កន្លងថ្មីៗនេះ បានចុះពិនិត្យស្រាវជ្រាវប្រមូលទិន្នន័យ និងកំណត់ទីតាំងបង្គោលព្រំសីមា រួមទាំងប្រព័ន្ធអូរឆ្លងកាត់ផ្លូវនៅជុំវិញ និងនៅក្នុងឧទ្យានឫស្សីត្រឹប ចាប់ពីចំណុចច្រកចូលភាគខាងត្បូងទៅកាន់ចំណុច A-B-C-D-E-F-G-H-I-J-K- និង L។
ជាលទ្ធផល ក្នុងរយៈផ្លូវថ្មើរជើងប្រវែង ៦១,៧ គ.ម. ក្រុមការងារឧទ្យានបានរកឃើញនិងកំណត់ទីតាំងបង្គោលចំនួន៥២បង្គោល និងទីតាំងខ្សែអូរឆ្លងកាត់ផ្លូវព្រំ និងផ្ទៃក្នុងឧទ្យានចំនួន៥៤ចំណុច ព្រមទាំងចំណុចទីតាំងត្រពាំង និងព្រៃសំខាន់មួយចំនួនទៀត។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ក្នុង សប្ដាហ៍នេះ ក្រុមការងារសង្ឃឹមថា នឹងប្រមូលទិន្នន័យអំពីព្រំបង្គោល និងទីតាំងអូរឆ្លងកាត់ផ្ទៃឧទ្យាន មួយចំនួនបន្ថែមទៀត។
រូបភាពសកម្មភាពការងារពីឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប៖
ថ្ងៃពុធ, 20 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 02:57 PM
ព្រឹកថ្ងៃពុធ ១រោច ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ឯកឧត្តម បណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតឱ្យវិទ្យុជាតិវៀតណាម (VOV) ជួបសម្ភាស ដើម្បីស្វែងយល់ពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងនាមប្រទេសភូមិផងរបងជាមួយ មុនទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋរបស់អគ្គលេខាធិការបក្សកុំម្មុយនីស្ត និងជាប្រមុខរដ្ឋនៃសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម ង្វៀន ហ្វូចុក (Nguyen Phu Trong) នាថ្ងៃទី២៥ ដល់ ២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ខាងមុខ និងដើម្បីស្វែងយល់ពីជំនួបផ្លូវរដ្ឋ រវាងលោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដូណាល់ ត្រាំ និងលោក គីម ជុងអ៊ុន នៅសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម នាថ្ងៃទី២៧ ដល់ ២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ខាងមុខ។
RAC Media
ថ្ងៃពុធ, 20 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 02:43 PM
នៅឆ្នាំ៨០២ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានប្រកាសរាជ្យ នៅរាជធានី «មហេន្ទ្របវ្វ៌ត»នេះ។ ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបន្តកិច្ចការ ស្រាវជ្រាវនៅតំបន់ភ្នំគូលែន ដែលជាអតីតរាជធានី «មហេន្រ្ទបវ៌្វត» របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ (៨០២-៨៥០) ដែលគេចាត់ទុកថាជាក្សត្របង្កើតអាណាចក្រអង្គរដំបូង។
បើតាមទិន្នន័យស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យាថ្មីៗ បានបង្ហាញឱ្យដឹងថា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានធ្វើពិធីសោយរាជ្យនៅលើភ្នំគូលែន គឺធ្វើ ពិធីនៅលើប្រាសាទឈ្មោះថា «ប្រាសាទរោងចិន» ឬ «ប្រាសាទអារាមរោងចិន» ជាប្រាសាទពីរ៉ាមីត កសាងឡើងពីថ្មបាយ ក្រៀម មាន៥ថ្នាក់ និងបែរមុខទៅទិសខាងកើត។ បើតាមកំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រាសាទអារាមរោងចិននេះ សង់ឡើងនៅដើមសតវត្សរ៍ទី៩ ក្នុងរាជព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ នៅលើភ្នំមហេន្ទ្របវ្វ៌ត ឬសព្វថ្ងៃហៅថាភ្នំគូលែន។ តាមការបង្ហាញរបស់លោកបណ្ឌិត វង្ស មេងនៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុក បានបង្ហាញថា នៅប្រាសាទអារាមរោងចិននេះ ជាកន្លែងដែលព្រះបាទជ័យវរ័្មនទី២ ធ្វើពិធីទេវរាជដែរ។ បើតាមឯកសារសិលាចារឹកកម្ពុជាមុនសម័យអង្គរ របស់សាស្ត្រាចារ្យ យៀង វីរបុត្រ បានបង្ហាញថា នៅក្នុងសីលាចារឹកវត្តសំរោង (K.956) ពិធីនេះ ធ្វើឡើងនៅលើភ្នំមហេន្ទ្របវ្វ៌ត ដើម្បីអភិសេកព្រះអង្គឱ្យក្លាយទៅជាព្រះមហាក្សត្រចក្រវត្តិ នៃព្រះកម្ពុជទេសឯករាជ្យ គឺរួចផុតពីការគ្រប់គ្រងរបស់ជ្វា ជាចាប់ផ្តើមសម័យអង្គរ និងបានរុងរឿងល្បីល្បាញ រហូតមកទល់សតវត្សរ៍ទី១៥។
បើតាមប្រសាសន៍ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា ដំណើរចុះទៅកាន់អតីតរាជធានីអាណាចក្រអង្គរដំបូងបំផុត កាលពីថ្ងៃអង្គារ ១៥កើត ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរិទ្ធិស័ក ព.ស ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ម្សិលមិញនេះ គឺជាចំណែកមួយនៃការងារស្រាវជ្រាវរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា - Royal Academy of Cambodia។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា ក្រៅពីដំណើរចុះសិក្សាដោយផ្ទាល់នៅអតីតរាជធានីដំបូងនៃអាណាចក្រអង្គរ ក្រុមការងារបានចុះទៅសិក្សាពីព្រះរាជបូជនីយកិច្ចរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ នៅឯតំបន់ប្រាសាទបឹងមាលា ប្រាសាទបន្ទាយសំរ៉ែ ប្រាសាទធម្មនន់ និងប្រាសាទចៅសាយទេវតាផងដែរ។
RAC Media។
(រូបភាពពី loadnews)
(ទីតាំងប្រាសាទអារាមរោងចិន សាងដើមស.វទី៩ រាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២)
(ប្រជាពលរដ្ឋមកដងទឹកពីភ្នំគូលែន)
ថ្ងៃពុធ, 20 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:35 AM
«ព្រះរាជបូជនីយកិច្ចរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២» ជាគម្រោងស្រាវជ្រាវមួយដែលរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កំពុងរៀបចំធ្វើការសិក្សា ដើម្បីគាស់កកាយឡើងវិញពីព្រះរាជបូជនីយកិច្ចរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរពីសម័យកាលដ៏រុងរឿងនៃចក្រភពខ្មែរ កាលពីមួយសហស្សវត្សរ៍មុននេះ។
អាណាចក្រអង្គរ ដែលមានអាយុកាលចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី៩ ដល់សតវត្សរ៍ទី១៥ នៃគ្រិស្តសករាជ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសម័យកាលរុងរឿងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា ដោយអាណាចក្រនេះមានវិសាលភាពទឹកដីគ្របដណ្តប់មួយភាគធំនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក លាតសន្ធឹងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ភាគឦសាននៃប្រទេសថៃ ភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសឡាវ និងភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសវៀតណាមបច្ចុប្បន្ន[1] ដោយបានបន្សល់ទុកនូវស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មសិល្បៈល្អឯកនៃសំណង់ប្រាសាទធំស្កឹមស្កៃជាច្រើន នៅស្ទើរពាសពេញអាណាចក្រនេះ។
ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដំបូងរាប់តាំងពីសម័យហ្វូណន ជាពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាទើបក្លាយជារដ្ឋដំបូងបង្អស់ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក បានខិតខំកសាងប្រទេសឱ្យក្លាយជារដ្ឋថ្កុំថ្កើងរុងរឿង រហូតអភិវឌ្ឍខ្លួនជាអាណាចក្រមួយក្នុងតំបន់។ តាមឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្ត ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរជាច្រើនអង្គក្នុងសម័យមហានគរ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំស្រុកឱ្យក្លាយជារដ្ឋមានអំណាច ចាប់តាំងពីរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ័្មនទី២ រហូតដល់រជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ័្មនទី៧។ ពីរជ្ជកាលមួយទៅរជ្ជកាលមួយ ព្រះរាជាតែងខិតខំកសាងស្នាព្រះហស្តជាច្រើនសម្រាប់ជាតិទឹកដី។
ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ (១១១៣-១១៥០ គ.ស.) ជាព្រះរាជាមួយអង្គដែលគេស្គាល់ថាចូលចិត្តធ្វើសង្រ្គាម[2] ហើយបានចូលរួមចំណែកធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាអាណាចក្រ។ ស្នាព្រះហស្តរបស់ព្រះអង្គដែលមនុស្សជាតិក្នុងពិភពលោកស្គាល់គឺ «ប្រាសាទអង្គរវត្ត» ដែលជាសំណង់ប្រាសាទសាសនាធំជាងគេក្នុងពិភពលោកអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១២ នៃគ្រិស្តសករាជ ហើយត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅឆ្នាំ១៩៩២។ ប្រាសាទអង្គរវត្តដែលជាស្នាព្រះហស្តរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាស្នាព្រះហស្តល្អឯក ដែលមានទំហំធំនិងខ្ពស់ស្កឹមស្កៃ។ ក្រៅពីប្រាសាទអង្គរវត្ត ព្រះអង្គបានកសាងប្រាសាទធំជាច្រើនទៀត ទាំងក្នុងតំបន់អង្គរនិងនៅតាមបណ្តាខេត្តនានាក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រទេសថៃ និងប្រទេសឡាវ។
សមត្ថភាព ភាពប៉ិនប្រសប់ក្នុងការរៀបចំនិងកសាងទឹកដីឱ្យរុងរឿងទៅបាន ព្រះអង្គបានរៀបចំកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត ក៏ដូចជារៀបចំនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងប្រទេសផ្សេងៗទៀត។ ព្រះអង្គក៏បានចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងលើការពង្រីកវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយនឹង ប្រទេសចិន។
អ្វីដែលបានបង្ហាញខាងលើត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវជំនាន់មុន បានសិក្សានិងបោះពុម្ពផ្សាយអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តនៅក្នុងរាជ្យព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមិនមានដែនកំណត់ឡើយ។ ការសិក្សាវិភាគអំពីប្រព័ន្ធគំនិត ទស្សនវិជ្ជា ដែលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ មាននិងបានប្រើសម្រាប់ដឹកនាំរដ្ឋឱ្យក្លាយជាអាណាចក្រ និងពង្រីកឥទ្ធិពលនៃអាណាចក្រដល់ប្រទេសជិតខាង គឺត្រូវសិក្សាស្រាវជ្រាវស្វែងយល់ផងដែរ។ អាស្រ័យហេតុដូច្នេះហើយបានជាក្រុមស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានផ្ដួចផ្ដើមគំនិតសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ ស្ដីពី «ព្រះរាជបូជនីយកិច្ចរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២»។
សូមបញ្ជាក់ថា គម្រោងស្រាវជ្រាវពី«ព្រះរាជបូជនីយកិច្ចរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២» ការសិក្សាស្រាវនេះមានគោលបំណង៖សិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីគំនិតនៃការដឹកនាំដែលនាំឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាអាណាចក្រស្នាព្រះហស្តរបស់ព្រះអង្គដែលលេចធ្លោ លក្ខណៈពិសេសរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ លើសពីព្រះរាជាផ្សេងៗ។
គម្រោងស្រាវជ្រាវនេះ ដឹកនាំដោយសមាសភាព៖
[1] ឆាល ហាយហេម “វប្បធម៌ដំបូងនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក” ប្រែជាភាសាខ្មែរពី Early Cultures of Mainland Southeast Asia, បុរាណវិទ្យាខ្មែរ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា, ភ្នំពេញ, ២០១៣។
[2] Brigg, L.P., The Ancient Khmer Empire, 1951, p. 188
ថ្ងៃអង្គារ, 19 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 02:01 PM
នៅក្នុងសម័យកាលកើតសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននាក់ត្រូវបញ្ជូនទៅតំបន់ក្នុងសមរភូមិនៅអឺរ៉ុប ដើម្បីជួយដល់កងទ័ពបារាំងវាយកម្ទេចបច្ចាមិត្ត ហើយយុទ្ធជនកម្ពុជាជាច្រើនបានពលីជីវិត ដើម្បីបុព្វហេតុមួយដែលចាត់ទុកថា មិនដើម្បីប្រទេសជាតិខ្លួនទាំងស្រុង។
នៅក្នុងអត្ថបទមួយរបស់លោកស្រី ស៊ន ច័ន្ទអមរា បានបង្ហាញឱ្យដឹងថា តាមការអំពាវនាវរកអ្នកស្ម័គ្រចិត្តឱ្យទៅប្រយុទ្ធនៅប្រទេសបារាំង ព្រះរាជប្រកាសជាច្រើនត្រូវបានបិទផ្សាយនៅគ្រប់ភូមិស្រុកនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ព្រះសង្ឃខ្មែរក៏បានរួមចំណែកផងដែរ នៅក្នុងដំណើរការជ្រើសរើសអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត។ ចំណែកព្រះមហាក្សត្រខ្មែរក៏បានយាងទៅកាន់ខេត្តខណ្ឌនានា ក្នុងយុទ្ធនាការជ្រើសរើសអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនេះ ដោយសន្យាថានឹងផ្តល់គ្រឿងឥស្សរិយយស ព្រមទាំងមុខងារផ្សេងៗ នៅក្នុងរដ្ឋបាល និងក្នុងរាជវាំង ចំពោះអ្នកទាំងឡាយណាដែលមានស្នាដៃលេចធ្លោ។ ៣ខែក្រោយមក មនុស្សចំនួន ១.០០៨នាក់ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាមានសម្បទាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បម្រើកងទ័ព។
[...] ក្រុមរក្សាស្រុក មានភារកិច្ចរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមនៅគ្រប់ខេត្ត។ ខេត្តនីមួយៗត្រូវជ្រើសរើស«ក្រុមពិជ័យសង្គ្រាម» មួយវរសេនាតូច ដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងសកម្មភាពយោធាដូចជានៅក្នុងសន្តិភាវូបនីយកម្មខេត្តបាត់ដំបងមុនឆ្នាំ១៩១០ជាដើម។ ក្រុមរក្សាស្រុកមានចំនួនចន្លោះពី១.៥០០នាក់(១៩១២-១៩១៥) និង ២.២០០-២.៤០០នាក់ (១៩១៦-១៩២០)។ ចំណែកក្រុមពិជ័យសង្គ្រាមជាជនជាតិខ្មែរមានចំនួន១.៣៥០នាក់ និង រើសបន្ថែម៥០០នាក់ទៀតពីខែមករា ឆ្នាំ១៩១៦ ទៅ ខែមករា ឆ្នាំ១៩១៧ ដើម្បីចេញទៅច្បាំងនៅទ្វីបអឺរ៉ុប។
ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី១ វិមានឧទ្ទិសចំពោះអ្នកស្លាប់សម្រាប់ប្រទេសបារាំង ត្រូវបានសម្ពោធនៅក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩២៥ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
សូមអានអត្ថបទស្រាវជ្រាវអំពី «វិមានរំឭកដល់អ្នកស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ - ភាគទី១» របស់លោកស្រី ស៊ន ច័ន្ទអមរា មន្ត្រីលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិត្យសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដូចតទៅ៖
ថ្ងៃសៅរ៍, 16 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:27 AM
ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី០៣ ដល់ ថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ គឺជាថ្ងៃធ្វើជំរឿនប្រជាជននៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នេះជាជំរឿនលើកទី១ដែលប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិ បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសមួយមានចំណូលមធ្យមកំរិតទាប។ ក្នុងសារអំពាវនាវរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ផ្ញើរជូនចំពោះជនរួមជាតិកម្ពុជាអំពីការធ្វើជំរឿនទូទៅប្រជាជននៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ថ្ងៃទី០៣ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៩ សម្តេចបានមានប្រសាសន៍ថា « នេះជាជំរឿនប្រជាជនរបស់ប្រទេសកម្ពុជាលើកទីបីបន្ទាប់ពីជំរឿនលើកទីពីរ នៅឆ្នាំ២០០៨ គឺរយៈពេលដប់មួយឆ្នាំគត់ ស្របតាមច្បាប់ស្តីពីស្ថិតិ ដែលបានកំណត់នូវកាតព្វកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ៗត្រូវចូលរួមសហការក្នុងការធ្វើជំរឿន។ការធ្វើជំរឿនប្រជាជន ជាការងារដ៏ធំរបស់ប្រទេសជាតិ មានសារៈសំខាន់ណាស់ ហើយជាការងារស្ថិតិពិតប្រាកដ។ ការធ្វើជំរឿនប្រជាជន ជាការងារដែលប្រទេសទាំអស់នៅលើពិភពលោក គេធ្វើគ្រប់ៗគ្នា។(សេចក្តីលម្អិតបន្តទៀត មាននៅក្នុងសារអំពាវនាវរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន...)
បន្ថែមពីលើនេះទៀត ក្នុងឱកាសអញ្ជើញបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍១០ កើត ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធស័ក ព.ស ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ គ.ស ២០១៩កន្លងទៅនេះ សម្ដេចតេជោបានអំពាវនាវឱ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមក្នុងការធ្វើជំរឿនទាំងអស់គ្នានៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខនេះ( សូមអានក្នុងសេចក្តីប្រកាស...)
RAC Media | ម៉ៅ សុគន្ធា
ប្រភពរូបថត៖ SPM Page
ថ្ងៃសុក្រ, 15 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:47 PM
សេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពី"ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃ ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ សម្រាប់ជរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៨ មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ *ចាប់ទទួលលក់ពាក្យដេញថ្លៃពីថ្ងៃនេះតទៅ រហូតដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ១០.៣០នាទីព្រឹក។ ទូរសព្ទទំនាក់ទំនង : ០២៣ ៨៩០ ១៨០។
ថ្ងៃចន្ទ, 08 មេសា 2024 ម៉ោង 02:35 PM
សេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពីការ ចូលរួមដេញថ្លៃ ផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈអេឡិចត្រូនិកសម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។ *កាលបរិច្ឆេទឈប់ទទួលពាក្យដេញថ្លៃ៖ ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ វេលាម៉ោង ១០.៣០នាទីព្រឹក។ ទូរសព្ទទំនាក់ទំនង : 012 78 36 46។
ថ្ងៃសុក្រ, 02 មិថុនា 2023 ម៉ោង 09:21 PM
វគ្គសិក្សាថ្មី សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សាថ្មី ឆ្នាំ២០២២-២០២៣ ! សម្រាប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិត នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមទទួលចុះឈ្មោះហើយ.... ព័ត៌មានលម្អិត សូមទាក់ទងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (អគារឥន្រ្ទទេវី) ឬតាមរយៈទូរសព្ទ៖ 067-811-667 / 010-268-797 / 099-238-677 / 097 728 4444
ថ្ងៃចន្ទ, 22 សីហា 2022 ម៉ោង 03:11 PM
