រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«កម្ពុជា និងឥណ្ឌូណេស៊ីគ្រោងរៀបចំព្រឹត្តការណ៍កីឡាវាយកូនហ្គូលមិត្តភាព និងពិព័រណ៍ទេសចរណ៍នៅឆ្នាំ២០១៩​នេះ...»

ដើម្បីអបអរសាទរខួបអនុស្សាវរីយ៍ លើកទី៦០ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាង កម្ពុជា និងឥណ្ឌូណេស៊ី​ឱ្យកាន់តែរឹងមាំនោះ នាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈ នៅទីស្ដី​ការក្រសួងទេសចរណ៍  មានជំនួបការទូតមួយបានរៀបចំឡើង ដោយមានការអញ្ជើញចូលរួមដោយ ឯកឧត្តម ថោង ខុនរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ និង ឯកឧត្តម ស៊ូឌីម៉ាន់ ហាសសេង ឯកអគ្គរដ្ឋទូតឥណ្ឌូណេស៊ីប្រចាំកម្ពុជា។

នៅក្នុងខ្លឹមសារនៃជំនួបនោះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍ ឯកឧត្តម ទិត្យ ចន្ថា បានប្រាប់អ្នកសាព័ត៌មានក្រោយ​ជំនួបនោះថា ដើម្បីរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ខួបលើកទី៦០ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូត ប្រទេសទាំងពីរកាន់តែរឹងមាំ និងស៊ីជម្រៅ ក្រសួងទេសចរណ៍ និងស្ថានទូតឥណ្ឌូណេស៊ីប្រចាំកម្ពុជាគ្រោងនឹងរៀបចំការសំដែងសិល្បៈ ការរៀបចំពិព័​រ ណ៌​ទេសចរណ៍រួមគ្នា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាវាយកូនហ្គូលជាលក្ខណៈមិត្តភាព រួមនឹងវេទិកាផ្សេងៗទៀត។

សូមបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា និងឥណ្ឌូណេស៊ី បានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាផ្លូវការជាមួយគ្នាតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៩ មកគឺមានរយៈពេល៦០ឆ្នាំហើយ។ ហើយប្រទេសទាំងពីរ​ក៏បានពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិ​កាយ៉ាង​រឹងមាំ លើផ្នែកសន្តិសុខ ពាណិជ្ជកម្មនិងវិនិយោគ កសិកម្ម ឧស្សាហកម្មថាមពល វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ អប់រំ និងសុខា​ភិ​បាល​ជាដើម។

ប្រភព៖ គេហទំព័រក្រសួងព័ត៌មាន ថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 07 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:59 PM

«កម្ពុជា និងឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងមានការហោះហើរត្រង់នៅអំឡុងពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៩នេះ»

ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងជំនួបជាមួយឯកឧត្តមស៊ួឌីរាសម៉ាន់ ហាសសេង (Sudirman Haseng) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ប្រចាំនៅកម្ពុជានាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈនេះ នៅទីស្តីការក្រសួងទេសចរណ៍ ឯកឧត្តមថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង ទេសចរណ៍បានបញ្ជាក់ថានៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៩ នេះ ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានឯក ភាពគ្នាឱ្យមានការហោះហើរត្រង់ពីរាជធានីហ្សាការតាមកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ។

គម្រោងនេះ អាចទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគ និងភ្ញៀវទេសចរឥណ្ឌូណេស៊ីឱ្យកាន់តែច្រើនទៀត ព្រោះចំនួនភ្ញៀវទេសចរឥណ្ឌូណេស៊ីដែលមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជានៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើគិតជាចំនួនគឺត្រឹមតែ៥ម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះ បើទោះបីជាចំនួនប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីមានរហូតដល់ជាង៥០លាននាក់ក៏ដោយ។ នេះបើយោងតាមការផ្សាយព័ត៌មាននៅគេហទំព័រក្រសួងព័ត៌មាន នៅថ្ងៃទី០៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។

យោងតាមប្រភពដដែលបានបញ្ជាក់ថា កាលពីមុនឆ្នាំ១៩៧០ មានក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលឥណ្ឌូណេស៊ីក៏មានការហោះត្រង់ មកកម្ពុជាផងដែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានផ្អាកទៅវិញដោយសារសង្គមផ្ទៃក្នុងនៅកម្ពុជា ហើយគម្រោងហោះហើរត្រង់ពីឥណ្ឌូណេស៊ីមកកាន់កម្ពុជានេះជាលើកទី១ហើយបន្ទាប់ពីបានផ្អាកមិនឱ្យមានការហោះហើរត្រង់ជាង ៤០ ឆ្នាំរួចមក៕

RAC Media | ផាញ់ សារឿន

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 07 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:12 PM

«ប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័តបច្ចេកសព្ទគណ:កម្មការគីមីវិទ្យា និង រូបវិទ្យា»

ថ្ងៃពុធ ២កេីត ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម បានបន្តប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័តបច្ចេកសព្ទគណ:កម្មការគីមីវិទ្យា និង រូបវិទ្យា បានចំនួន ០៤ ពាក្យ ដូចខាងក្រោម៖

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 07 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 12:11 PM

«និស្សិតដេប៉ាតឺម៉ង់ភូមិវិទ្យានិងរៀបចំដែនដី នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ចុះកម្មសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប» ដោយ៖ ស្រី សីហា

ខេត្តព្រះវិហារ៖ ថ្ងៃទី៦-៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ និស្សិតឆ្នាំទី៣ និងទី៤ ចំនួន១៧៤នាក់ រួមជាមួយនឹងសាស្ត្រាចារ្យ ចំនួន១០នាក់ នៃដេប៉ាតឺម៉ង់ភូមិវិទ្យា និងរៀបចំដែនដី បានចាប់អារម្មណ៍ទីតាំងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប និងតំបន់ជិតខាងឧទ្យានសម្រាប់ការចុះធ្វើកម្មសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីភូមិវិទ្យារូបនិងភូមិវិទ្យាមនុស្ស។ ក្រុមនិស្សិតដែលស្រាវជ្រាវអំពីភូមិវិទ្យារូប បានផ្តោតលើប្រធានបទសំខាន់ចំនួន៧ គឺ៖ 

១. ការវាស់ជម្រាលដី ២. GIS និងផែនទី ៣. ការវាស់ជម្រាបទឹក ៤. ការមើលស្រទាប់ដីនិងដី ៥. ការវាស់ស៊ីតុណ្ហភាព ៦. គម្របរុក្ខជាតិ និង ៧. ការប្រើប្រាស់ដី ។

ដោយឡែកក្រុមនិស្សិតដែលស្រាវជ្រាវអំពីភូមិវិទ្យាមនុស្ស បានផ្តោតសំខាន់ទៅលើប្រធានបទមួយដែលទាក់ទងទៅនឹងជីវភាពរស់នៅផ្សារភ្ជាប់ជាមួយបរិស្ថានវប្បធម៌ អប់រំ សុខភាព ដោយធ្វើការសម្ភាសន៍ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងសហគមន៍ជុំវិញឧទ្យាន។

ក្រៅពីសកម្មភាពចុះកម្មសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅតាមប្រធានបទនីមួយៗ ក្រុមសាស្ត្រាចារ្យនិងនិស្សិត ក៏នឹងទៅទស្សនាឈ្វេងយល់បន្ថែមអំពីស្ថានីយបុរាណវត្ថុវិទ្យាដែលមាននៅក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប រួមមានការទស្សនាតំបន់ឡស្លដែកបុរាណ ត្រពាំងបុរាណ និងទីតាំងសក្ការបូជាដ៏ពិសិដ្ឋរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ 

ជាងនេះទៀត ក្រុមនិស្សិតនិងសាស្ត្រារ្យក៏បានរួមសហការជាមួយនឹងក្រុមការងារឧទ្យានដោយបង្កើតឱ្យ​មានកម្មវិធីបោះជំរំ ដុតភ្លើងគប់ ច្រៀងរាំកម្សាន្តតាមប្រពៃណីនិងរត់ម៉ារ៉ាតុងចម្ងាយ ៣,២ គីឡូម៉ែត្រ នៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ដើម្បីការអភិរក្សបរិស្ថានធម្មជាតិ ការលើកកម្ពស់សុខភាព មិត្តភាព និងមនុស្សធម៌។

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 07 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:32 AM

«សក្តានុពលនៃទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា-ចិន» ដោយ៖ បណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ផ្លូវនឹងខ្សែក្រវាត់ជាច្រកសេដ្ឋកិច្ចមួយ សំដៅលើប្រព័ន្ធនៃការដឹកជញ្ជូនទំនិញឬសេវាឆ្លងដែន ជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសដែលគ្មានផ្លូវសមុទ្រ។ ច្រកសេដ្ឋកិច្ចនេះ អាចធ្វើឡើងតាមរយៈផ្លូវជាតិ ឬតាមរយៈផ្លូវដែក ដែលអាចជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់នៅជុំវិញផ្លូវនេះ។ ច្រកសេដ្ឋកិច្ចជាតំណភ្ជាប់ទាំងទំនាក់សេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ និងនយោបាយ ព្រមទាំងការបង្កើតសុខដុមនីយកម្មនៃប្រទេសក្បែរខាងឬប្រទេសស្ថិតក្នុងតំបន់តភ្ជាប់ច្រកសេដ្ឋកិច្ចនេះ។          

ច្រកសេដ្ឋកិច្ចនេះ ត្រូវបានគេអនុវត្តច្រើនណាស់នៅលើពិភពលោក ជាពិសេសពីប្រទេសមួយទៅ កាន់តំបន់ ឬសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចមួយ ដូចជា ការតភ្ជាប់ពីប្រទេសចិនមកកាន់សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន តាមរយៈកម្ពុជា។ សក្តានុពលរបស់កម្ពុជាក្នុងតំបន់អាស៊ាន គឺជាប្រទេសផ្តល់នូវការអនុគ្រោះដល់វិស័យទេសចរណ៍ និងអាចក្លាយជាកន្លែងណាត់ជួបគ្នា ដើម្បីកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច។ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងលឿន ដែលមានចំណូលសរុបកើនដល់ ២២,២ប៊ីលានដុល្លារ គិតតាមថ្លៃបច្ចុប្បន្ន ហើយប្រជាជនម្នាក់មានចំណូលជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ ១ ៤៣៤ដុល្លារ។ កម្ពុជាបានក្លាយជាសេដ្ឋកិច្ចខ្លា ដែល បានប្រសិទ្ធនាមដោយធនាគារពិភពលោក និងបានក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបនៅឆ្នាំ២០១៧។ ប្រទេសនេះ មានអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិតថេរ ៧%ក្នុងមួយឆ្នាំសម្រាប់រយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ រួមទាំងអត្រាអតិផរណាទាប ប្រហែល​៣% ជាមធ្យមគិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៦ និង ៣,៨% នៅឆ្នាំ២០១៧នេះ។         

ចំណែកវិយោគមានការកើនឡើងដល់ ៥,៨៨ប៊ីលានដុល្លារ ត្រូវជា ២៩,៤% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ក្នុងនោះវិនិយោគដែលបានមកពីវិស័យឯកជនចំនួន ៣ ៨៧៩លានដុល្លារ និងវិនិយោគមានមកពីរដ្ឋចំនួន ១ ៣៤៣លានដុល្លារ។

សូមទាញយកអត្ថបទស្រាវជ្រាវទាំងស្រុង ពីគេហទំព័ររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ខាងក្រោម៖

http://rac.apppeppers.com/royal-academy/research/attachments/original/55.pdf?1549512397

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 07 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:03 AM

«គ្រប់គ្រឹះស្ថានសិក្សាទាំងអស់ បើកដំណើរដូចធម្មតា...»

រដ្ឋមន្ត្រីអប់រំអំពាវនាវ គ្រប់គ្រឹះស្ថានសិក្សាទាំងអស់ បើកដំណើរដូចធម្មតានៅថ្ងៃចូលឆ្នាំចិននៅក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំចិនជាពិសេសនៅរាជធានីភ្នំពេញ គឺមានសាលាឯកជនមួយចំនួនបានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងរយៈពេល៤ ថ្ងៃ នៃការឈប់សម្រាក គឺចាប់ពីថ្ងៃទី ៤ ដល់ថ្ងៃទី ៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩។ បើយោងតាមការផ្សព្វផ្សាយរបស់គេហរទំព័ររបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡានៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ថា «គ្រប់គ្រឹះស្ថានសិក្សាទាំងអស់ បើកដំណើរដូចធម្មតា» ហើយក៏មានការបញ្ជាក់អធិប្បាយបន្ថែម (Comment) «រដ្ឋបាលក្រសួង និងមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡាបើកដំណើរធម្មតា សូមអរគុណ»។

RAC Media | ផាញ់ សារឿន

  ថ្ងៃពុធ, 06 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:40 AM

«ក្រុមហ៊ុន Pensonic កំពុងសម្លឹងការពង្រីកសាខាបន្ថែមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»

Pensonic Holdings Bhd គឺជាក្រុមហ៊ុនដែលផលិតសម្ភារប្រើប្រាស់របស់ម៉ាឡេស៊ី ហើយក្រុមហ៊ុននេះមានគោលបំណងពង្រីកសាខានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយបច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុន Pensonic កំពុងសម្លឹងមើល ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកំពង់ចាម ក្នុងឆ្នាំ២០១៩នេះ។ នេះបើយោងតាមការផ្សាយព័ត៌មានរបស់គេហទំព័រភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។

បើយោងតាមប្រភពព័ត៌មានដដែលបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុននេះមានអាជីវកម្មស្នូលរួមមាន ការផលិត ការនាំចូល ការនាំចេញ ការចែកចាយសម្រាប់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ ហើយក្រុមហ៊ុននេះផលិតនិងចែកចាយសម្ភារអគ្គិសនី សម្ភារប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ មានដូចជា សម្ភារផ្ទះបាយ ម៉ាស៊ីនបោកខោអាវ ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ គ្រឿងអេឡិចត្រូវនិកគ្រប់ប្រភេទសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងអង្គប្រជុំ សិក្ខាសាលាឬក្រុមហ៊ុន ហើយក៏មានអំពូលភ្លើងល្អប្រណីតគ្រប់ប្រភេទ ហើយជាពិសេសទៀតនោះផលិតផលរបស់ក្រុមហ៊ុន Pensonic ត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់៣០ប្រទេសនៅទូទាំងពិភពលោក។

RAC Media | ផាញ់ សារឿន

  ថ្ងៃពុធ, 06 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:30 AM

«នាវា២គ្រឿងរបស់ជប៉ុន នឹងធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៥ ដល់ថ្ងៃទី ២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩»

ភ្នំពេញ៖ នាវាចំនួន ២ គ្រឿងរបស់កងកម្លាំងស្វ័យការពារជើងទឹកជប៉ុនដែលមានឈ្មោះថា “សេតូយុគិ” និង“ស៊ីម៉ាយុគិ” ដឹកនាំដោយវរនាវីឯក យ៉ូស៊ីយូគី ណាកាហ្គាម៉ា មេបញ្ជាការកងពលធំហ្វឹកហ្វឺនលេខ១ នៃកងកម្លាំងស្វ័យការពារជើងទឹកជប៉ុននឹងមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃខែខាងលើនាក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរហ្វឹកហ្វឺនលើលំហសមុទ្រ ហើយនាវាចំនួន២គ្រឿងរបស់កងកម្លាំងស្វ័យការពារជើងទឹកជប៉ុន នឹងប្រារឰឡើងនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ចាប់ពីម៉ោង ១០:៣០ ព្រឹក នៅឯផែចាស់នៃកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ។ នេះបើតាមប្រភពពីក្រសួងព័ត៌មានដែលបានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី៥ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។

យោងតាមប្រភពដដែលបានបញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងមិត្ដភាពរវាងប្រទេសជប៉ុន និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមរយៈកម្មវិធីផ្លាស់ប្ដូរផេ្សងៗ ក៏ដូចជាដើម្បីផ្ដល់ឱកាសឱ្យនាយនាវិកកម្មសិក្សាការីចំនួន១០៩រូបដែលទើបបានបពា្ចប់ការសិក្សាបានឈ្វេងយល់អំពីវប្បធម៌ និងវិស័យយោធានៅព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា ។

RAC Media

  ថ្ងៃពុធ, 06 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:18 AM

«ឥទ្ធិពលជនជាតិចិននៅកម្ពុជា» ដោយ បណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង ប្រធានផ្នែកទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ អប់រំ និងទេសចរណ៍ នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ភ្នំពេញ៖ វត្តមាន​ប្រជាជន​ចិននៅកម្ពុជា មានចាប់តាំងពី​ចុង​សតវត្សរ៍​ទី១៣ ​រហូត​មកដល់បច្ចុប្បន្ន។ អន្ដោ​ប្រវេសន៍​ជនជាតិ​ចិន​ដែលមកដល់កម្ពុជាដំបូងៗ ភាគច្រើនបំផុតជា​បុរស ហើយ​ពួកគេ​បាន​យក​ស្ត្រី​ខ្មែរ​ធ្វើជា​ភរិយា​។ កូនចៅជំនាន់ក្រោយ​របស់​ពួកគេ​ បាន​ធ្វើសមាហរណកម្ម​យ៉ាង​លឿន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​សហគមន៍ខ្មែរ​ តាម​រយៈការ​បញ្ចូល​​ខ្លួន​ឯង​ ជាលក្ខណៈ​សង្គម​និង​សេដ្ឋកិច្ច​ ទៅក្នុងសហគមន៍កសិកម្ម​របស់ប្រជាជន​ខ្មែរ​បុរាណ​។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អន្តោប្រវេសន៍ចិនមួយចំនួន ​បាន​រក្សា​ទុក​ការប្រតិបត្តិតាមមីង(Ming) នូវការ​រក្សា​ម៉ូតសក់បែប​ចិន​រហូត​ដល់សតវត្ស​ទី១៨។ លើសពីនេះទៀត ពួកគេក៏បានថែរក្សាប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្លួនដែរ ដូចជា ប្រពៃណីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន បុណ្យសែនលោកខែ បុណ្យសែនក្បាលទឹក បុណ្យឆេងម៉េង ជាដើម។ ក្រោយមក ជនជាតិភាគតិចចិន ឬ អន្តោប្រវេសន៍ចិន មិនគ្រាន់តែអាចរក្សាប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្លួនបានប៉ុណ្ណោះទេ ពួកគេ​ថែមទាំងបានជះឥទ្ធិពលប្រពៃណីរបស់ខ្លួនទៅលើសង្គមខ្មែរវិញ និងបន្ថែមពីលើនេះ​ ពួកគេក៏បានជះឥទ្ធិពលផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងវិស័យផ្សេងៗផងដែរ។   

ប្រជាជនចិនដែលកំពុងមានវត្តមាននៅលើទឹកដីកម្ពុជា ទាំងចាស់ទាំងថ្មី មានមុខរបរ​ខុសៗគ្នា ដូចជា អ្នកការទូត ពាណិជ្ជករ វិនិយោគគិន វិស្វករ កម្មករជំនាញ ពលករ គ្រូបង្រៀនភាសាចិន អ្នកផ្សាយ​សាសនា។ល។ ទោះបីជាពួកគេមានចំនួនមិនច្រើនក៏ដោយ បើប្រៀបធៀបនឹង​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុបរបស់កម្ពុជា ក៏ពួកគេ​បានចូលរួម​ក្នុង​វិស័យ​ផ្សេងៗភាគច្រើនក្នុងសង្គមខ្មែរដែរ។ ជាទូទៅ ពួកគេ​មិនត្រូវបាន​រើសអើង ​ឬមើលងាយ​ដោយ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេទទួលបានការចូលចិត្ត និងការឱ្យតម្លៃពីសង្គមខ្មែរ។ ដូចជា មានការលើកឡើងថា «កុំឈ្លោះនឹងស្រី កុំក្ដីនឹងចិន», «ចិនដេញខ្មែរ ខ្មែរដេញខ្មោច» ដែលមានន័យថា បើឈ្លោះនឹងចិន កម្រឈ្នះចិនណាស់ ហើយម្យ៉ាងទៀត ជនជាតិខ្មែរបានត្រឹមតែកាប់ឆ្ការរានដីព្រៃមុនប៉ុណ្ណោះ ទីបំផុត ជនជាតិចិនបានទិញយកកន្លែងល្អៗអស់ ឯខ្មែរក៏បន្តទៅកាប់រានព្រៃថ្មីទៀត​ជាបន្តបន្ទាប់។ លើសពីនេះទៀត ពួកគេបាន​ដើរ​តួនាទី​នាំមុខ​គេ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​ ក៏​ដូច​ជា​វិស័យនយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​ផងដែរ។

យោងតាមការកត់សម្គាល់ នៅដំណាក់កាលដំបូងៗ ជនជាតិភាគតិចចិន ឬអន្តោប្រវេសន៍ចិន​ទទួលឥទ្ធិពល​ច្រើនពីសង្គមខ្មែរ ដូចក្នុងករណីពួកគេបានរៀបការជាមួយជនជាតិខ្មែរ និង​ខិតខំធ្វើសមាហរណកម្មចូលក្នុងសង្គមទូទៅនិងសហគមន៍កសិកម្ម​ខ្មែរបុរាណ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលក្រោយមក យើងបាន​សង្កេតឃើញថា សង្គមខ្មែរក៏បានទទួលឥទ្ធិពលពីជនជាតិភាគតិចចិន ឬអន្តោប្រវេសន៍ចិនវិញដែរ។ ​ជាពិសេស លើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម។ យោងតាមតថភាពសង្គមខ្មែរទាំងសម័យបុរាណ និងសម័យទំនើប បង្ហាញឱ្យឃើញថា ប្រជាជន​ខ្មែរ មិនសូវពូកែខាងពាណិជ្ជកម្មដូចជនជាតិចិនទេ។ 

ក្នុងសង្គមខ្មែរ​ អ្នកលក់ដូរ ឬពាណិជ្ជករ ទាំងតូច ទាំងធំ ភាគច្រើន ជាជនជាតិភាគតិចចិន ឯជនជាតិខ្មែរវិញចូលចិត្តប្រកបរបរកសិកម្ម និងធ្វើការងាររាជការ។ បើទោះបីជាក្រោយមក មានជនជាតិខ្មែរខ្លះ បានប្រកប​របស់ជួញដូរដូចជនជាតិភាគតិចចិនក៏ដោយ ក៏គេនៅតែហៅខ្មែរទាំងនោះថាចិនដែរ។    

បច្ចុប្បន្ន ពលរដ្ឋខ្មែរដើមកំណើតចិន ចិនកាត់ខ្មែរ និងអន្តោប្រវេសន៍ចិនដទៃទៀតដែលកំពុងមាន​វត្តមាន​នៅកម្ពុជា ​បានចូលរួមយ៉ាងសកម្ម​ក្នុងវិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​។ ពួកគេមួយចំនួនជា​ម្ចាស់​ភាគហ៊ុនមួយ​ចំណែក​ធំ​ក្នុងវិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម​ ដូចជា ជាម្ចាស់រោងច្រក ម្ចាស់សហគ្រាស និងម្ចាស់អាជីវកម្មធំៗនៅកម្ពុជា។ ជារួម ភាគច្រើននៃពួកគេ ​មាន​ឥទ្ធិពល​ពិសេស​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​​ធនាគារ​របស់​កម្ពុជា​ដែល​ជា​​សហ​គ្រាស​ផ្តល់​ប្រាក់​កម្ចី​ សហគ្រាសប្ដូរប្រាក់ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុខ្នាតតូច និងសហគ្រាសពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត​។

លើសពីនេះទៀត ផ្ដើមចេញពីការមានលុយកាក់ច្រើន ការមានទីលំនៅក្នុងរាជធានី ទីក្រុង និងទីប្រជុំជន នាំឱ្យជនជាតិភាគតិចចិន ឬជនជាតិចិនកាត់ខ្មែរ មានឱកាសរៀនសូត្របានខ្ពង់ខ្ពស់ មានឱកាសធ្វើដំណើរបានច្រើនកន្លែងដែលជាកត្តានាំឱ្យពួកគេមានចំណេះដឹងខ្ពស់ និងមានការយលដឹង​ជ្រៅជ្រះ។ ដោយសារកត្តាទាំងអស់នេះ រួមផ្សំជាមួយឱកាសផ្សេងៗ មានដូចជា​អំពើពុករលួយជាដើម នាំឱ្យជនជាតិចិនកាត់ខ្មែរ​ទទួលបានតួនាទីសំខាន់ៗក្នុង​​រដ្ឋាភិបាល និងក្នុងការងាររាជការទូទៅ ជាពិសេសការងារមួយចំនួនដែលគេនិយមហៅថាការងារល្អ ឬការងារកន្លែងខ្លាញ់ ពោលគឺប្រភេទការងារទាំងឡាយដែលអាចរកកម្រៃ ឬចំណូលក្រៅច្បាប់បានច្រើន ដូចជាការងារគយ ការងារពន្ធដារ ការងារហិរញ្ញវត្ថុ ជាដើម។

ជាទូទៅ ឥទ្ធិពលក្នុងសង្គមមួយ វាតែងតែជះពីទីក្រុងទៅជនបទ ពីអ្នកមានទៅអ្នកក្រ ពីអ្នកធំទៅអ្នកតូចពីស្ថាប័នទៅបុគ្គល ពីអ្នកមានចំណេះដឹងច្រើនទៅ​អ្នកមានចំណេះដឹងតិច។ល។ ហេតុផលនេះហើយបានជាជនជាតិភាគតិចចិន ឬជនជាតិចិនកាត់ខ្មែរ ថ្វីបើពួកគេមានចំនួនតិច ប៉ុន្តែដោយសារតែពួកគេមានសក្ដានុពលខាងពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ និងចំណេះដឹង, នាំឱ្យពួកគេមានឥទ្ធិពលទាំងក្នុងសង្គមនយោបាយ និងវិស័យដទៃទៀត។ 

ផ្ដើមចេញពីនេះ នាំឱ្យភាសាចិន ភាពយន្តចិន និងប្រពៃណីចិន ដូចជាបុណ្យចូលឆ្នាំចិន បុណ្យសែនលោកខែ បុណ្យសែនក្បាលទឹក បុណ្យឆេងម៉េង ជាដើម មិនគ្រាន់តែមានជីវិត និងមានឥទ្ធិពលក្នុងសហគមន៍ជនជាតិភាគតិចចិន ជនជាតិចិនកាត់ខ្មែរ និងអន្តោប្រវេសន៍ចិននៅកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាក៏មានឥទ្ធិពលលើ​​ប្រជាជនខ្មែរដែរ។ ជាក់ស្ដែង សព្វថ្ងៃ ទូរទស្សន៍ខ្មែរស្ទើរតែទាំងអស់បញ្ចាំងភាពយន្តចិន ហើយប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើនក៏ចូលចិត្តទស្សនាភាពយន្តចិនដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រជាជនខ្មែរសុទ្ធមួយចំនួនក៏បានប្រារព្ធពិធីប្រពៃណីរបស់ចិនដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះដែរ ជាពិសេស ការសែនព្រេនក្នុងពីធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន និងការឈប់សម្រាកពេលចូលឆ្នាំចិន។ ហេតុផលមួយ​ក្នុងចំណោមហេតុផលដទៃទៀត ត្រូវបានប្រជាជនខ្មែរសុទ្ធដែលទទួលយកឥទ្ធិពលប្រពៃណីចិននោះ អះអាងថា«ការកាន់ប្រពៃណីដូចចិន ដើម្បីឱ្យរកស៊ីមានបានដូចគេដែរ»។

ម្យ៉ាងទៀត ដោយសារទំនាក់ទំនងល្អរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលចិន គោលនយោបាយទីផ្សារសេរីរបស់កម្ពុជា និងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ គេបានសង្កេតឃើញថា សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចចិន ជនជាតិចិនកាត់ខ្មែរ និងអន្តោប្រវេសន៍ចិន មិនគ្រាន់តែបានរស់នៅយ៉ាងសុខសាន្តប៉ុណ្ណោះទេ ពួកគេថែមទាំងបានចងក្រងគ្នាជាសមាគម បង្កើតសាលារៀនភាសាចិន ព្រះវិហារចិន ភោជនីយដ្ឋានចិន វិទ្យុ​ផ្សាយសម្លេងជាភាសាចិន និងក្រុមហ៊ុនចិនជាច្រើនទៀតកំពុងរកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរ ដូចជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគខាងរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ រោងចក្រកាត់ស្បែកជើង សហគ្រាសសំណង់ស្ពានថ្នល់ វារីអគ្គិសនី និងការរុករករ៉ែ ជាដើម។

ជាសន្និដ្ឋាន ឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅកម្ពុជា ពិតជាមានលក្ខណៈលេចធ្លោគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ទាំងវិស័យ​ភាព-​យន្ត សិល្បៈ វប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ភាសា សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងនយោបាយ ទាំងផ្ទៃក្នុងប្រទេស ក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ ដោយសារតែចិនជាមិត្តយុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់កម្ពុជាផង ចិនអ្នកផ្ដល់ជំនួយឱ្យកម្ពុជាធំជាងគេបំផុតផង ហើយទុនវិនិយោគរបស់វិស័យឯកជនចិននៅកម្ពុជាក៏ច្រើនជាងគេដែរ៕    

អត្ថបទស្រាវជ្រាវទាំងស្រុងដោយ លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង ប្រធានផ្នែកទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ អប់រំ និងទេសចរណ៍ នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

  ថ្ងៃពុធ, 06 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 11:08 AM

«ក្រុមវិស្វករប្រទេសថៃ និងជប៉ុន បានមកទស្សនកិច្ចឈ្វេងយល់នៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំបង្កើតកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ»

ខេត្តព្រះវិហារ៖ ថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យកម្ពុជា បានទទួលស្វាគមន៍ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក Surachat Khahinthapong ប្រធានសមាគមចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ វ៉ាងណាំយិនប្រទេសថៃ និងក្រុមវិស្វករជាន់ខ្ពស់ មកកាន់ឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប នៅក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកឆែប ខេត្ដព្រះវិហារ។ លោក Surachat Khahinthapong និងក្រុមការងារបានទៅទស្សនាពិនិត្យនិងសិក្សានៅទីតាំងសំខាន់ៗដូចជា ទីតាំងគម្រោងសាងសង់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ ទីតាំងសាងសង់រោងចក្រកែច្នៃទឹកដោះគោស្រស់ ទីតាំងដាំស្មៅសម្រាប់គោទឹកដោះ ទីតាំងស្រះ និងប្រព័ន្ធស្រោចស្រពចំការស្មៅ ព្រមទាំងស្ថានីយទ្បស្លដែកបុរាណ និងទីតាំងពិសិដ្ឋនៅត្រពាំងត្រឹប។

ក្នុងឱកាសនោះ ក្រុមការងារទាំងពីរភាគីក៏បានពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងសកម្មអំពីវិធីសាស្ត្របច្ចេកទេស និងបញ្ហាសំខាន់សម្រាប់ការងារចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ ដូចជា៖
-ការជ្រើសរើសពូជស្មៅឱ្យស័ក្ដិសមនឹងប្រភេទដី ហើយធន់នឹងអាកាសធាតុរដូវប្រាំង ដូចជាពូជស្មៅពីរប្រភេទថ្មីគឺ គីវី និងអាតាតាំ។
-ការរក្សាទុកពូជអំពៅ ដោយប្រើអង្គប់វាយដើមអំពៅ នៅដើមខែវស្សា ដោយប្រមូលបន្ទាប់ពីវាលូតលាស់បាន ៦០ថ្ងៃ។ ការធ្វើផ្អកអំពៅដែលនៅសល់។ ការដាំពោតបន្ថែមដែលឱ្យផលក្នុងរយៈពេល ៧៥ថ្ងៃ។
-ការពង្រីកទំហំផ្ទៃស្រះឱ្យបានកាន់តែធំដើម្បីស្រោចស្រពទឹកគ្រប់គ្រាន់។
-ការកែលំអផ្នែកខ្លះនៃរោងគោទឹកដោះ ដូចជា ស្នូកចំណី ធ្លាគោដើរ ទីតាំងអាងស្តុកទឹកផឹកសម្រាប់គោ និងទីតាំងលាងសំអាតគោ ព្រមទាំងការបែកចែកប្លុក។
-ការតម្លើងកម្លាំងថាមពលភ្លើងអគ្គិសនីបន្ថែមរហូត250KVA សម្រាប់រោងpasteurize និង50KVA សម្រាប់រោងរឹតទឹកដោះ។

ជារួម ភាគីថៃ លោក Surachat Khahinthapongបានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះដំណើរការទៅមុខរបស់ឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជា តេជោសែនឫស្សីត្រឹប ប្រកបដោយឆន្ទៈមោះមុតចំពោះការងារចិញ្ចឹមគោទឹកដោះ និងកំណត់ការនាំចូល គោទឹកដោះដោយជោគជ័យនៅពេលខាងមុខឆាប់ៗឆ្នាំនេះ។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «វាពិតជាមិនមានទីណាល្អជាងនៅឧទ្យានឫស្សីត្រឹប ដែលឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ អាចចិញ្ចឹមគោទឹកដោះបានផង និងអភិរក្សព្រៃធម្មជាតិបានថែមទៀត»។

RAC Media

  ថ្ងៃពុធ, 06 កុម្ភៈ 2019 ម៉ោង 10:02 AM