រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«ការគណនាកាបូននៃវិស័យការប្រើប្រាស់ដីនិងការដាំដំណាំនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី»

ការគណនាកាបូននៃវិស័យការប្រើប្រាស់ដីនិងការដាំដំណាំនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី ជាប្រធានបទមួយត្រូវបានលើកមកបង្ហាញ ដោយលោក Mohamad Fairoz Bin Mohamed នៅក្នុងកម្មវិធីសិក្ខាសាលាអន្តរជាតិ ស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍»។ លោកបានចាប់ផ្តើមពីការដាក់ជូនតាមសន្និបាតក្របខណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិលើបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ(UNFCCC)  និងប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ការធ្វើរបាយការនិងការបញ្ជាក់(MRV) ដែលគម្រោងនេះមានរយៈពេល៥ឆ្នាំពីឆ្នាំ២០១៣ដល់២០១៨។

លោក Mohamad Fairoz Bin Mohamed បានលើកថា គេបែងចែកការប្រើប្រាស់ដីនៅសិង្ហបុរីមាន៦ដូចជា(១)ដីព្រៃ (២)ដីដំណាំ (៣)ដីស្មៅបានលុបចោល (៤)ដីសើម (៥)ការតាំងលំនៅដ្នាន និង(៦)ដីផ្សេងៗក៏បានលុបចោលដែរ។ ទិន្នន័យបានពីសកម្មភាព ការបែងចែកបណ្តុំជាប្រព័ន្ធសម្រាប់ការជ្រើសរើសទីតាំង ប្លង់ទីកន្លែង។ គឺវាមានកត្តានៃការបញ្ចេញពីអាងកាបូន៥ដូចជា (១)ជីវឧស្ម័នលើដី (២)ជីវឧស្ម័នក្រោមដី (៣)ឈើងាប់ (៤)សំរាម និង(៥)ដី។

លោកក៏បានលើកពីលំហូរការងារចែកជា៥ ដូចជា(១)ការប្រមូលទិន្នន័យនៅទីកន្លែង (២)ការបញ្ចូលទិន្នន័យតាមកម្មវិធីអិចសែល (៣)ការរក្សាទិន្នន័យនិងការទុកជាឯកសារកាលប្បវត្តិ (៤)ការរៀបចំប្រព័ន្ធទិន្នន័យមូលដ្ឋាននិងការបញ្ចូលទិន្នន័យ និង(៥)ការបញ្ជាក់ពីទិន្នន័យ។

បើនិយាយពីការទាញចេញពីកត្តាការបញ្ចេញកាបូន សម្រាប់ដីដំណាំ តម្លៃរបស់IPCCត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីកំណត់ស្តុកកាបូន ការចំណេញនិងការខាតបង់។ សម្រាប់ព្រៃកោងកាងដែលស្ថិតនៅក្នុងដីព្រៃ ឯកសារស្រាវជ្រាវពីសកលវិទ្យាល័យក្នុងស្រុកនិងការបំពេញដីសើមIPCCត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់ដើម្បីកំណត់ស្តុកកាបូន ការចំណេញនិងការខាតបង់។ការទាញចេញ/ការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដែលបានគណនាសម្រាប់៖ តំបន់សឹង្ហបុរីទាំងមូល សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ដីទាំងអស់ ការផ្លាស់ប្តូរការប្រើប្រាស់ដីនិងប្រភេទរងនៃការផ្លាស់ប្តូរ និងអាងកាបូនទាំង៥ជាដើម។

ខេត្តសៀមរាប ថ្ងៃ ចន្ទ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០១៩។

RAC Media               

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 06:01 PM

«អេកូទេសចរណ៍ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ការពារឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ»

អ្នកស្រី ជាតិ មារតី អនុប្រធានការិយាល័យ នៃនាយកដ្ឋានអភិរក្សតំបន់ការពារធម្មជាតិដីគោកខាងត្បូងបឹងទន្លេសាបអគ្គនាយកដ្ឋានអភិរក្សនិងការពារធម្មជាតិ ក្រសួងបរិស្ថាន បានធ្វើបទបង្ហាញពីអេកូទេសចរណ៍ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ការ​ពារឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ នៅក្នុងកម្មវិធីសិក្ខាសាលាស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍»  នៅខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃចន្ទ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០១៩។

អ្នកស្រី ជាតិ មារតី  បានផ្តើមពីការអភិវឌ្ឍនិងការអនុវត្តគម្រោងREDD+ ជាជម្រើសមួយដើម្បីកាត់បន្ថយបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទាំងកញ្ចក់ពីវិស័យព្រៃឈើ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវការការគាំទ្រពីភ្ញៀវទេសចរណ៍ដែរ។ លោកស្រី បានលើកឡើងថា «ឧទ្យានវីរៈជ័យមានទំហំ ៣៣២ ៥០០ហិចតា ជាឧទ្យានជាតិធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយតំបន់ការពារស្ថិតនៅស្របជាមួយប្រទេសឡាវនិងវៀតណាមដែលបានបង្កើតរួមគ្នាក្លាយជាតំបន់មួយក្នុងចំណោមតំបន់ព្រៃការពារដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី»។

ព្រៃដ៏ធំសម្បើម វាលស្មៅ ភ្នំ និងជ្រលងភ្នំរបស់ឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យដែលមិនមានការរុករកនិងរំខានដោយការតាំងលំនៅដ្នានរបស់មនុស្សនិងនៅតែមានប្រភេទសត្វព្រៃដែលថ្មីនិងមិនទាន់រកឃើញនៅឡើយ។ ឧទ្យាននេះជាជម្រកសំខាន់ដល់សត្វព្រៃដូចជាខ្លា ដំរី គោព្រៃនិងប្រភេទវានរជាតិនិងបស្សីដែលកំពុងរងការគម្រាមកំហែងនៅលើសកលលោក។ នៅភាគឥសានប្រទេសកម្ពុជាគឺជាជម្រកនៃប្រជាជនកុលសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមតំបន់ភ្នំជាច្រើនសតវត្សនិងនៅតែជាមជ្ឍមណ្ឌលសម្រាប់វប្បធម៌ចម្រុះនៅក្នុងតំបន់។

ឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ ត្រូវបានកំណត់ជាឧទ្យានកេរ្តិ៍ដំណែលអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ដែលជាការទទួលស្គាល់ពីការចូលរួមចំណែករបស់ឧទ្យានទៅកាន់ការអភិរក្សជីវចម្រុះថ្នាក់អន្តរជាតិនិងតំបន់។ ចំពោះអេកូទេសចរណ៍ផ្អែកលើតំបន់ការ​ពារនេះមានការដើរឡើងភ្នំវាលភ្នំយក្សគង់គ្រៀវ និងការដើរនៅតំបន់ទីវាលភ្នំវាលធំ។ បើតាមរូបថតដែលបាន​យកពីកាមេរ៉ាចាប់នៅក្នុងឧទ្យានបានអះអាងពីវត្តមាននៃប្រភេទសត្វព្រៃជាច្រើនដោយរួមទាំងប្រភេទថនិកសត្វដែលកំពុងរកគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងផងដែរ។ ដោយសារនៅក្នុងឧទ្យានមានសត្វជាច្រើនវាសមតម្លៃចំពោះការវិនិយោគអភិរក្ស។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងឧទ្យាននៅមានការគម្រាមកំហែងដូចជាការប្រមាញ់ និងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាដើម។

នៅចុងបញ្ចប់ក្នុងបទបង្ហាញ អ្នកស្រី ជាតិ មារតី   បានសង្កត់ន័យថា «ឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យជាតំបន់អភិរក្សព្រំដែនត្រីកោណរវាងប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម ដែលមានតំបន់ព្រៃនៅភាគខាងជើងក្នុងប្រទេសឡាវហៅថា ​ណាម​ហ្គុង»។

ដូច្នេះឧទ្យាននេះជាតំបន់ឆ្លងព្រំដែនដែលមានសត្វជាច្រើនពីប្រទេសទាំងបីអាចរកបាន ហើយវាមិនគ្រាន់តែជាតំបន់ការពារប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែក៏ជាកន្លែងប្រកបដោយសក្តានុពលដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ផងដែរ។ ជាការផ្តល់យោបល់ប្រសិនយើងទទួលបានការគាំទ្របន្ថែមពីគម្រោង​ REDD+ យើងអាចបង្កើតកម្មវិធីអេកូទេសចរណ៍អស្ចារ្យមួយដែលនឹងចូលរួមចំណែកចំពោះជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនផងដែរ។

RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 05:22 PM

«គោលនយោបាយបរិស្ថានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍៖ការអនុវត្តរបស់អាជ្ញាធរអប្សរា»

លោក កើត វិទ្យា ជាវាគ្មិនដែលអញ្ជើញមកពីអង្គភាពប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងបរិស្ថានរបស់អាជ្ញាធរអប្សរា  លោកបានធ្វើបទបង្ហាញពី «គោលនយោបាយបរិស្ថានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍៖ការអនុវត្តរបស់អាជ្ញាធរអប្សរា»។

ខ្លឹមសារនៃបទបង្ហាញ លោកបានធ្វើការចាប់ផ្តើម ពីបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទៅកាន់ បដិវត្តន៍ព័ត៌មាននិងបដិវត្តន៍អេកូឡូស៊ីនៅឆ្នាំ២០២០។ ដោយលោកបានបញ្ជាក់ថា «អេកូទេសចរណ៍បានកំណត់ជាទម្រង់មួយនៃទេសចរណ៍ផ្អែកលើធម្មជាតិប៉ុន្តែវាបានបង្កើតជាឧបករណ៍អភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព» ហើយការរៀបចំផែនការ គោលការណ៍និង​គោលនយោបាយសម្រាប់និរន្តរភាពសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទេសចរណ៍គួរពឹងផ្អែកលើនិរន្តរភាពបរិស្ថាន សង្គម វប្បធម៌​​​និងក្រុមហ៊ុន។

ចំពោះគោលនយោបាយបរិស្ថានមានការផ្តល់មតិនិងការគ្រប់គ្រង បទបញ្ញាត្តិផ្អែកលើការលើកទឹកចិត្ត បទបញ្ញាត្តិមានភាពបត់បែននិងដោយស្ម័គ្រចិត្ត។ ការអនុវត្តរបស់អាជ្ញាធរអប្សរាមានក្របខណ្ឌគ្រប់គ្រងកេរ្តិ័ដំណែលអង្គរ មានគោលការណ៍៦ ព្រមទាំងមានក្រមសីល ធម៌ មានប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន និងបទបញ្ញត្តិផ្សេងៗ។

លោក កើត វិទ្យាក៏បាននិយាយពីវិធីសាស្រ្តសិក្សាស្រាវជ្រាវ  ដោយបានប្រើវិធីសាស្រ្តបែបបរិមាណ លោកបានធ្វើនៅឆ្នាំ២០១៧ ដោយវិភាគបណ្តាញសង្គម។ លោកក៏បានបង្ហាញពីលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវ អកប្បកិរិយាអ្នកអនុ​វត្តវិស័យ ទេសចរណ៍ ដែលនិរន្តរភាពក្រុមហ៊ុនមានការជាប់ពាក់ព័ន្ធវិជ្ជមានជាមួយនឹងអាកប្បកិរិយាអ្នកអនុវត្តវិស័យទេសចរណ៍ ដូច្នេះការសិក្សានេះបង្ហាញថាគោលនយោបាយដោយស្ម័គ្រចិត្តផ្សេងៗអាចអនុវត្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពនៅក្នុងបរិ បទកម្ពុជា។

ចុងក្រោយក្នុងខ្លឹមសារក្នុងបទបង្ហាញ លោក ក៏បានផ្តល់អនុសាសន៍ថា វិធានការណ៍ស្ម័គ្រចិត្តអាចលើកទឹកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងនូវការប្តេជ្ញាចិត្តដោយស្វ័យតនៃអ្នកចូលរួមមិនមែនជារដ្ឋនិងសម្រួលការទទួលស្គាល់ពីបញ្ហាបរិស្ថានក្នុងតំបន់ ដូច្នេះទម្រង់ផ្សេងៗនៃគោលនយោបាយស្ម័គ្រចិត្តគួរត្រូវណែនាំ/អនុវត្តដូចជាអេកូសេដ្ឋកិច្ច គម្រោងសវនកម្ម និងស្តង់ដារISOផ្សេងៗទៀត  ហើយលោកបានបន្តថា ក្របខណ្ឌប្រព័ន្ធអភិបាលកិច្ចបរិស្ថានដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យសាធារណៈ វិស័យឯកជន និងសង្គមស៊ីវិលផងដែរ។

សិក្ខាសាលាស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍»
ខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃ ចន្ទ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០១៩។  

RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 05:13 PM

«ការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍នៅសហគមន៍កំពង់ភ្លុក ខេត្តសៀមរាប»

នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨ កញ្ញា គ្រី សុខណា វាគ្មិនកិត្តិយសវ័យក្មេងមួយរូប បានអញ្ជើញមកធ្វើបទបង្ហាញមួយនៅកម្មវិធីសិក្ខាសាលាស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍» ដែលបានសម្របសម្រួលដោយអ្នកស្រីបណ្ឌិត Elizabeth Carig នាខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃចន្ទ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០១៩។

សូមបញ្ជាក់ដែរថា ទេសចរណ៍គឺជាឧស្សាហកម្មមួយក្នុងចំណោមឧស្សាហកម្មដែលធំបំផុតនៅលើពិភពលោកនិងរកបាន​១,៣៩៣​ទ្រីលាននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦។ ទំនោរវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងសម្បើមជាមួយអត្រាជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ១៨,៨%ជាពិសេសនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប។ 

អេកូទេសចរណ៍អាចប្រើប្រាស់ជាឧបករណ៍មួយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ហើយការចូលរួមរបស់សហគមន៍ត្រូវបានចាត់ទុកថាជារឿងសំខាន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអេកូទេស​ចរណ៍​ប្រកបដោយចីរភាព។ ការយល់ដឹងពីទស្សនទានក្នុងតំបន់ទៅលើការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍គឺអាចរក្សាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។

ទស្សនទានវិជ្ជមានធ្វើឱ្យអ្នកស្រុកមានបំណងចូលរួមនិងគាំទ្រ មិនទាន់មានការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើការវាយតម្លៃការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍នៅក្នុងកំពង់ភ្លុកនៅឡើយទេ ដូច្នេះការសិក្សានេះជារឿងចាំបាច់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអេកូទេស​ចរណ៍ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍បានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ២០០៦ ដោយ​មានភ្ញៀវទេសចរណ៍តិចតួចនិងមានទូកអុំនិងអូប័រ នៅឆ្នាំ២០០៩ មានសេវាអូប័រ និងការធ្វើអាជីវកម្មផ្តាច់មុខនៅក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មអូប័រ និងមានការលក់សំបុត្រចូលដែរ ហើយសហគមន៍កក្នុងស្រុកមិនអនុញ្ញាតទេ។

នៅឆ្នាំ២០១៣ មានសមាគមន៍អេកូទេសចរណ៍ផ្អែកលើសហគមន៍ ដែលមានផ្តល់សេវាទូកអុំ ដឹកនាំដោយ​សហ​គមន៍និងទទួលបានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងឆ្នាំនេះដែរ នៅឆ្នាំ២០១៥ សហគមន៍គ្រប់គ្រងសេវាកម្មទាំងមូល។ ចំពោះការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍ក្នុងតំបន់កំពង់ភ្លុក កម្មវត្ថុចម្បងគឺដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅអ្នកស្រុកតាមរយៈការអនុវត្តអេកូទេសចរណ៍ប្រកបដោយចីរភាព ផ្តល់អំណាចដល់ការចូលរួមរបស់ស្រ្តី និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅក្នុងតំបន់។ កម្មវត្ថុចម្បងនៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះគឺដើម្បីវាយតម្លៃការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍នៅសហ​គមន៍កំពង់ភ្លុកដែលអាចជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការស្នើឱ្យមានការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងកម្ពុជា។

ចំពោះក្របខណ្ឌទស្សនទាន ចាប់ផ្តើមពីការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ ទៅអេកូទេសចរណ៍ផ្អែកលើសហគមន៍ ដោយពឹងផ្អែកទ្រព្យជា​ទុន​សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅ អភិបាលកិច្ចអេកូទេសចរណ៍ ដែលធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃជីវភាពរស់នៅក្នុងតំបន់ ដូច្នេះត្រូវការស្នើឱ្យមានយុទ្ធសាស្រ្តសមស្របសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍ប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព។

ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាផលប៉ះពាល់អភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍ មានច្រើន ក្នុងនោះមានដូចជា ដើមទុនសង្គម ដើមទុនធម្មជាតិ ដើមទុនហិរញ្ញវត្ថុ ដើមទុនមនុស្ស និងដើមទុនរូបវន្ត។ ចំពោះការវាយតម្លៃអភិបាលកិច្ចអូស្រូមដែលមានសូចនករណ៍ចំនួន៥។ ចំពោះវិធីសាស្រ្តស្រាវជ្រាវគឺបានចុះសិក្សានៅក្នុងតំបន់កំពង់ភ្លុក ស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាបដែលមានគ្រួសារចំនួន៧១៨ មានព្រៃលិចទឹក៩៧៩ហិចតា ហើយមុខរបររបស់ពួកគាត់គឺនេសាទដែលមានដល់៩៦%។

នៅក្នុងខ្លឹមសារនៃបទបង្ហាញនោះ ក៏បានបង្ហាញពី​ទំនាក់ទំនងរវាងអភិបាលកិច្ចនិងទ្រព្យសកម្មជាដើមទុនសំខាន់ ព្រោះដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងទ្រព្យសកម្មជាដើមទុន ត្រូវការការលើកកម្ពស់អភិបាលកិច្ចដែរ។ ការរៀបចំគោលនយោបាយសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្តទៀត គួរមានការលើកទឹកចិត្តឱ្យបានច្រើន។

RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 04:51 PM

«ប្រវត្តិលេខសូន្យ (A History of Zero)» ស្រាវជ្រាវដោយ៖ លោក យឹម​អាយុវឌ្ឍនៈវិជ្ជា ប្រធានផ្នែកគណិតវិទ្យា និងស្ថិតិ

តាមការវិវឌ្ឍនៃមនុស្សនៅមុនគ្រឹះសករាជ មនុស្សដើមទាក់ទងគ្នាដោយកាយវិការ ឬ ប្រើសញ្ញា ដើម្បីសម្គាល់អ្វីមួយជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់ប្រើសញ្ញាតំណាងជាលេខ ចំនួន ដូចជាពួកស៊ូមៀរ (Sumerians) បង្កើតប្រព័ន្ធរាប់។ តែនៅក្រោយគ្រឹះសករាជ តាមឯកសារនានាថា​ លេខសូន្យ (០) កើតមានឡើងក្រោយគេ គឺក្រោយពីលេខ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 តើវាពិតដែរឬទេ?  តើជនជាតិខ្មែរបុរាណបង្កើតសូន្យឬទេ? យើងនឹងពិពណ៌នានូវប្រវត្តិខ្លះៗនៃលេខសូន្យដូចខាងក្រោម។

ទាញយកឯកសារជា pdf ៖ http://rac.apppeppers.com/royal-academy/research/attachments/original/87.pdf?1552885724

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 12:25 PM

«វិមានរំឭកដល់អ្នកស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១» - ភាគទី៥ - វគ្គទី១ អត្ថបទចងក្រងដោយ៖ លោកស្រី ស៊ន ច័ន្ទអមរា មន្ត្រីលេខាធិការដ្ឋានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

នៅក្នុងអត្ថបទភាគទី៥នេះ យើងនឹងបង្ហាញអំពីពិធីសម្ពោធវិមានរំឭកដល់អ្នកស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅក្រុងភ្នំពេញ រយៈពេល៣ថ្ងៃ គឺពីថ្ងៃសុក្រទី២៧ ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃអាទិត្យទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩២៥។​

ទាញយកអត្ថបទនេះជា pdf ពី៖ http://rac.apppeppers.com/royal-academy/research/attachments/original/59.pdf?1550292374

RAC Media 

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 11:54 AM

«រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង បណ្ឌិត្យសភា​វិទ្យាសាស្ត្រប៉ូឡូញ ពិភាក្សាពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ»

នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបជាមួយលោកបណ្ឌិត Rafal Smoczynski ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៃបណ្ឌិត្យ​​សភាវិទ្យាសាស្ត្រប៉ូឡូញ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការបង្កើតកិច្ចសហការ​រវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រ​ប៉ូឡូញ។

បើសិនជាមានពេលវេលាសមស្រប ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសប៉ូឡូញក្នុងខែតុលាឆ្នាំ២០១៩ ហើយភាគីទាំងពីរនឹងរៀបចំសិក្ខាសាលារួមគ្នានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០​ ផងដែរ។

សូមបញ្ជាក់ដែរថា នៅវេលាម៉ោង២ រសៀលថ្ងៃចន្ទនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏បានអញ្ជើញលោកបណ្ឌិត Rafal Smoczynski ជាវាគ្មិនក្នុងកម្មវិធីបាឋកថា មួយស្តីពី«ការតម្រង់ទិសវប្បធម៌មូលធនចំពោះការប្រែប្រួលសង្គមក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប និងប្រទេសកូរ៉េ» នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

RAC Media | ស៊ឺន សម

  ថ្ងៃចន្ទ, 18 មីនា 2019 ម៉ោង 11:44 AM

«ការអភិរក្សដីសើមនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី»

ការអភិរក្សដីសើមនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី គឺជាប្រធានបទមួយដែលមានការលើកឡើងនៅក្នុងកម្មវិធីអង្គសិក្ខាសាលាអន្តរជាតិ ស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍» នាថ្ងៃ អាទិត្យ ទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។

កញ្ញា Nurul Pertiwi ជាវាគ្មិនមកពីប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី បានបង្ហាញពីការអភិរក្សដីសើមនៅក្នុងប្រទេសរបស់កញ្ញា ដោយបានចាប់ផ្តើមពីប្រវត្តិនៃគម្រោង ការបញ្ចេញកាបូននៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងបានលើកពីដីសើមនិងសារៈសំខាន់របស់វា ពីប្រព័ន្ធអេកូដែលមានរុក្ខជាតិពុករលួយ។​ ការផ្លាស់ប្តូនៃដីសើមនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ការហូររបស់ដីសើម ដូចជាការកាប់ឈើ ការផ្លាស់ប្តូទៅកាន់តំបន់ឧស្សាហកម្មជាដើម។

កញ្ញាបានថ្លែងថា ទាក់ទងនឹងការរៀបចំផែនការស្តារឡើងវិញនៃដីសើមនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីមានដូចជា(១)ការធ្វើឱ្យសើមឡើងវិញ (២)ការដាំដំណាំឡើងវិញ (៣)ការធ្វើឱ្យរស់រានឡើងវិញ។ កញ្ញាក៏បានបញ្ចាក់បន្ថែមថា ដី​សើម​ដែលខូចខាតអាចនាំទៅការស្តុកកាបូនថយចុះផងដែរ ដូច្នេះវាត្រូវការទាមទារអភិរក្សដីសើមដូចអ្វីដែលកញ្ញាបានលើក។

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 17 មីនា 2019 ម៉ោង 05:37 PM

«ការគ្រប់គ្រងដើមម៉ៃសាក់សម្រាប់ស្តុកកាបូន»

កញ្ញា Pinyarat  Chayaporn  ជាវាគ្មិនមួយរូបដែលបានអញ្ជើញពីប្រទេសថៃ ដោយកញ្ញាបានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃដើមម៉ៃសាក់ ស្តុកកាបូនមាននៅក្នុង៤ផ្នែក ។

កញ្ញា Pinyarat  Chayaporn  បានលើកជាសំណួថា «ហេតុអ្វីត្រូវការសិក្សាពីការប៉ាន់ប្រមាណការស្តុកកាបូន?»​​​ កម្មវត្ថុចម្បងគឺប៉ាន់ស្មានស្តុកកាបូននៅក្នុងចំការម៉ៃសាក់ «ថោងផាភុង»រយៈពេល៣៥ឆ្នាំជាមួយកម្មវត្ថុពីរទៀត។ ការគ្រប់គ្រងដើមម៉ៃសាក់៖ ការដាំ ការបោចស្មៅ ការដាក់ជី ការកាត់មែក ការនិងប្រមូលផលជាដើម។ សម្រាប់វិធីសាស្រ្តស្រាវជ្រាវបានប្រើការប្រមូលទិន្នន័យផ្សេងគ្នាទៅតាមកម្មវត្ថុទាំងចំនួន៣។

កញ្ញា Pinyarat  Chayaporn ក៏បានបង្ហាញពីព័ត៌មានលម្អិតនៃវិធីសាស្រ្តស្រាវជ្រាវ ទីតាំងរបស់ចំការម៉ៃសាក់ ការវាស់កម្ពស់ដើមឈើ ឧបករណ៍សម្រាប់ការវាស់វែង ការវិភាគអាងស្តុកកាបូននៅក្នុងវដ្តគ្រប់គ្រងតែមួយ ពេលពាក់កណ្តាលជីវិតនៃផលិតផលឈើនិមួយៗ ហើយលទ្ធផលនីមួយៗ ទំនោរស្តុកកាបូននៅក្នុងវដ្តគ្រប់គ្រងតែមួយ ស្តុកកា​បូនសរុបនៅក្រោមវដ្តនៃការកាប់នីមួយៗក្រោម៣៥ឆ្នាំ។  ហើយកញ្ញា ក៏បាននិយាយពីការពិភាក្សាស្តីពីគោលនយោ​បាយសម្រាប់ចំការម៉ៃសាក់ និងកំហុសដែលអាចមាននៅក្នុងការសិក្សាគឺប្រភពមិនច្បាស់លាស់នៃទិន្នន័យ វិធីសាស្រ្តគណនា និងអត្រាពុកផុយជាដើម។

នៅចុងបញ្ចប់ កញ្ញា Pinyarat  Chayaporn បានបង្ហាញពីស្តុកកាបូនជាមធ្យមនៅក្នុងចំការម៉ៃសាក់ថោងផាភុង ព្រមជាមួយការលើកទឹកចិត្តរបស់ប្រទេសថៃទៅលើការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យា ការផ្តល់អនុសាសន៍លើការស្រាវជ្រាវ និងអនុសាសន៍លើគោលនយោបាយ។

សៀមរាប នាថ្ងៃ អាទិត្យ ទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ សិក្ខាសាលាអន្ដរជាតិស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍» ។

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 17 មីនា 2019 ម៉ោង 05:23 PM

«ការអភិរក្សព្រៃកោងកាងសម្រាប់ការទូទាត់កាបូនពីរោងចក្រថាមពល»

កញ្ញា Sutida Rumphoei  ជាវាគ្មិនមួយរូបដែលបានអញ្ជើញមកពីប្រទេសថៃ បានធ្វើបទបង្ហាញពីការអភិរក្សព្រៃកោងកាងសម្រាប់ការទូទាត់កាបូនពីរោងចក្រថាមពល។ កញ្ញាបានចាប់ផ្តើមដោយបង្ហាញពីការជ្រើសរើសប្រធានបទនេះដោយសារតំបន់គាត់សម្បូរព្រៃកោងកាង។

នៅក្នងខ្លឹមសារបទបង្ហាញនៃកម្មវិធីសិក្ខាសាលាអន្ដរជាតិស្តីពី «កាលានុវត្តភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍគម្រោងបញ្ចេញកាបូនទាបតាមរយៈគម្រោងកាបូនព្រៃឈើ‍‍» ដែលបានរៀបចំឡើងនៅខេត្តសៀមរាប នាថ្ងៃ អាទិត្យ ទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០១៩ កញ្ញា Sutida Rumphoei  កញ្ញាបានបង្ហាញពី កម្មវត្ថុស្រាវជ្រាវចំនួន៤ និងក្របខណ្ឌស្រាវជ្រាវ ក្នុងនោះរួមមាន៖

១- វិធីសាស្រ្តស្រាវជ្រាវនៃកម្មវត្ថុទី១ គឺការវាស់វែងព្រៃកោងកាង

២- កម្មវត្ថុទី២ ស្តុកកាបូនសរុបក្នុងខេត្តក្រាប៊ី។ បន្ទាប់កញ្ញា ក៏បានបង្ហាញពី លទ្ធផលដោយផ្អែកលើដីគម្រូចំនួន២០ និយាយពីកម្ពស់ព្រៃកោងកាង ស្តុកកាបូនលើដី គម្របព្រៃកោងកាងនៅក្នុងខេត្តក្រាប៊ី ការកាប់បំផ្លាញនិងការបញ្ចេញកាបូនដែលប្រសិនមានការគ្រប់គ្រងបានល្អអាចកាត់បន្ថយការបញ្ចេញកាបូនដែរ។

៣- កម្មវត្ថុទី៣ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិចពីរោងចក្រថាមពល ដែលលទ្ធផលបានបង្ហាញថាតំបន់ដែលត្រូវការអភិរក្សដើម្បីទូទាត់កាបូន សកម្មភាពអភិរក្សនិងការចំណាយប្រមាណ២០០ដុល្លារក្នុងមួយហិចតា និងតម្លៃទីផ្សារកាបូននៅប្រទេសថៃ។

៤- កម្មវត្ថុទី៤ តម្លៃសរុបសម្រាប់ការអភិរក្សព្រៃកោងកាង ដែលប្រហែល៥ប៊ីលានដុល្លារដើម្បីអភិរក្សព្រៃកោងកាង។

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 17 មីនា 2019 ម៉ោង 04:59 PM