រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

សញ្ញាណនៃវប្បធម៌វិទ្យា An Inroduction to Culturology ដោយ៖ ប្រែង ពិសិដ្ឋ និង ម៉ិល វាសនា វិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា​​

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ

  ថ្ងៃពុធ, 12 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 09:51 PM

«ផលប៉ះពាល់នៃមេរោគកូរ៉ូណាមកលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងទេសចរណ៍ពិភពលោក» ដោយបណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ នាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

(រូបភាពពី METRO News)

ការកើតឡើង និងការរីករាលដាលនៃមេរោគកូរ៉ូណា តាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៩ មកទល់បច្ចុប្បន្ន កំពុងតែបង្កើតឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើនដល់ពិភពលោក ទាំងសុខភាពសាកល ទាំងសេដ្ឋកិច្ច ទេសចរណ៍ និងវិស័យផ្សេងៗទៀតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងចំណោមផលប៉ះពាល់ទាំងអស់ យើងសង្កេតឃើញថា មានការប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងលើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ជាពិសេស ប្រទេសចិនខ្លួនឯងដែលជាប្រភពនៃការកើតមានមេរោគនេះ។ តើផលប៉ះពាល់នេះមានស្ថានភាពបែបណា? តើប្រទេសដែលមានផលប៉ះពាល់ទាំងនោះ មានវិធានការបែបណាខ្លះដើម្បីទប់ទល់នឹងសភាពការណ៍នេះ?

បើ​យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានប្រកាសជាផ្លូវការថា ការកើតមាននូវមេរោគកូរ៉ូណា គឺជា «ភាពអាសន្នសុខភាពពិភពលោក» ដែលជាបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ដំបូងបង្អស់នៃយុគសម័យថ្មីក្នុងដើមឆ្នាំ២០២០នេះ។ ផលប៉ះពាល់មេរោគនេះ កំពុងតែរីករាលដាលពាសពេញពិភពលោកទាំងក្នុងទិដ្ឋភាពទីផ្សារពិភពលោក ទាំងលើទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយផងដែរ។ យោងតាមសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃចិន ចេញផ្សាយថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ បានបង្ហាញថា មានចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារមេរោគនេះបានកើនឡើងដល់ ជាងមួយពាន់នាក់ អ្នកឆ្លងមេរោគនេះមានជាងបួនម៉ឺននាក់ ក្នុងប្រទេសជិត៣០។ អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានដាក់ឈ្មោះវីរុសផ្លូវដង្ហើមកូរ៉ូណានេះទៅជា ខូវីដ-១៩ (COVID-19) វិញ និងត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់ជាលក្ខណៈសាកល។

ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក អាចនឹងរីកធំឡើងៗដែលមិនទាន់ប៉ាន់ស្មានបានពិតប្រាកដឡើយ ពិសេស វាកើតឡើងស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចចិនកំពុងធ្លាក់ចុះ ខណៈពេលដែលក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិកមួយចំនួននិងបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតកំពុងផ្លាស់ប្តូរខ្សែផ្គត់ផ្គង់ពីប្រទេសចិនទៅកន្លែងផ្សេងទៀតដោយសារពន្ធថ្មី និងភាពតានតឹងខាងពាណិជ្ជកម្ម។ វីរុសនេះក៏បានដើរតួជាអង្គរំខានមួយផ្សេងទៀតសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដើម្បីធ្វើពិពិធកម្មខ្សែផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេឱ្យកាន់តែឆាប់រហ័ស។ បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដំណាក់កាលទី១ រវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងចិន ការឆ្លងមេរោគនេះ ក៏ធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់សុទិដ្ឋិនិយមពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ដែលបានជះឥទ្ធិពលដល់ទីផ្សារផងដែរ ពោលបានផ្លាស់ប្តូរ និងបានបង្កើនអត្រានៃការធ្លាក់ចុះនៃទីផ្សារពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ ២០២០។ ធនាគារពិភពលោកនឹងកែប្រែឡើងវិញ នូវការព្យាករណ៍កំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលរបស់ខ្លួនថា នឹងធ្លាក់ចុះដោយសារការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគ និងជំងឺ ខូវីដ-១៩ថ្មី ដោយសារតែបណ្តាញផ្គត់ផ្គង់សាកល។ ទំនិញចិនជាច្រើនបានចេញទៅកាន់ពិភពលោក តាមរយៈយន្តហោះដែលដឹកអ្នកដំណើរនិងទំនិញ ហើយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍នៅទូទាំងពិភពលោកបានផ្អាកការហោះហើរទៅកាន់និងពីប្រទេសចិន ចំណែកឯប្រទេសជិតខាងមួយចំនួនរបស់ចិនក៏បានបិទព្រំដែនរបស់ខ្លួន។ ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ធនាគារពិភពលោកបានព្យាករណ៍ថា សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងកើនឡើងដល់ ២,៥% នៅឆ្នាំនេះបើធៀបនឹង២,៤%កាលពីឆ្នាំ២០១៩។

ប្រសិនបើវិបត្តិនេះនឹងអូសបន្លាយរយៈពេលមួយខែឬច្រើនខែទៅមុខទៀត នោះសេដ្ឋកិច្ចចិនអាចនឹង ធ្លាក់ចុះពី ២% ភាគរយនៃកំណើនដល់ ៤% ឬទាបជាងនេះ។ គួររំលឹកដែរថា ផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមានច្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ជាងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតកាលពីឆ្នាំ២០០៣ ដែលត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថា បានបង្កឱ្យមានការខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកចំនួន៤០ពាន់លានដុល្លារ និងកើនឡើង០,១% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក។ ជាមួយនេះដែរ រដ្ឋាភិបាលចិនបានបញ្ចេញប្រាក់ជាង៥០ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចចិនឡើងវិញ ប៉ុន្តែមិនបានកំណត់ថា លើវិស័យណាជាអាទិភាពទេ។

ការឆ្លងមេរោគខូវីដ១៩ថ្មីនេះ ក៏បានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងលើវិស័យទេសចរណ៍ពិភពលោកផងដែរ ពោលគឺមានចំនួន ១០,៤% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) និង១០% នៃនិកម្មភាពសាកលលោក។ ដូច្នេះ ស្ថានភាពនេះអាចដើរផ្ទុយនឹងការព្យាកររបស់អង្គការទេសចរណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNWTO) ដែលបានព្យាករតាំងពីឆ្នាំ២០១៩ ថាទេសចរណ៍ពិភពលោកនឹងកើនឡើងពី ៣-៤% ក្នុងឆ្នាំ២០២០។ ចំណែកទីផ្សារទេសចរណ៍ចិនដែលមានភាពទាក់ទាញខ្លាំងសម្រាប់ពិភពលោក តួយ៉ាងទេសចរចិនប្រមាណ ១៦៣លាននាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ មានចំនួនជិត ១ ភាគ ៣ នៃការលក់រាយនូវកញ្ចប់នៃការធ្វើដំណើរទូទាំងពិភពលោក ត្រូវបានកាត់បន្ថយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។ គួររំលឹកថា ប្រទេសថៃទទួលទេសចរចិនប្រមាណ១០លាននាក់ក្នុងរយៈពេល២ទៅ៣ឆ្នាំជាប់ៗគ្នានេះ ប្រទេសវៀតណាមទទួលទេសចរចិនចំនួនប្រមាណ ៦លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដូចនេះ វត្តមាននៃមេរោគកូរ៉ូណាក្នុងដើមត្រីមាសឆ្នាំ២០២០ បានប៉ះពាល់ដល់វិស័យទេសចរណ៍ពិភពលោក ស្ទើរតែទាំងស្រុង។ ឧទាហរណ៍ប្រទេសថៃបានកាត់បន្ថយការព្យាករណ៍ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបឆ្នាំ២០២០ របស់ខ្លួន ហើយត្រៀមការខាតបង់ប្រាក់ចំណូលដែលបានរំពឹងទុកប្រមាណ ១,៦ពាន់លានដុល្លារ ក្រោយមានវិធានការរឹតបន្តឹងការធ្វើដំណើរបន្តរយៈពេល ៣ ខែទៀត។

បើពិនិត្យមើលវិស័យទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុវិញ យើងសង្កេតឃើញថា មានវិបត្តិច្រើនហួសពីការរំពឹងគិត។ ទីផ្សារភាគហ៊ុនបានធ្លាក់ចុះដំបូងនៅអាស៊ី ប៉ុន្តែ ទីផ្សារផ្សេងទៀតនៅអឺរ៉ុប និងអាម៉េរិកកំពុងមានដំណើរការល្អ មិនទាន់ជួបបញ្ហានៅឡើយ។ ក្នុងពេលនេះសន្ទស្សន៍ហង្សសេងបានបាត់បង់ប្រហែល ៦% ការខាតបង់គឺតិចតួចជាង ១% ការខាតបង់ត្រូវបានគេមើលឃើញនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ដូចជា រតនាគារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ធ្លាក់ចុះក្រោម ១,៦%។ លើសពីនេះទៅទៀតប្រាក់ដុល្លារអាម៉េរិកនិងប្រាក់យ៉េនជប៉ុនបានកើនឡើង ខណៈរូបិយប័ណ្ណចិន និងតម្លៃប្រេងកាតកំពុងចុះខ្សោយ។

បើយើងប្រៀបធៀបបញ្ហាជំងឺសារដែលបានកើតឡើងកាលពីចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០២ យើងឃើញថា ពេលនោះមានអ្នកឆ្លងជំងឺសាររហូតចំនួន៨០៩៦នាក់ អ្នកស្លាប់ចំនួន ៧៧៤នាក់ ហើយជំងឺនោះបានរាលដាលដល់ប្រទេសចំនួន២៦។ រីឯមេរោគកូរ៉ូណាវិញ លេចរូបរាងដំបូងក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ ហើយអត្រាស្លាប់ មានចំនួនច្រើនជាង។ បញ្ហាជម្ងឺសារបានធ្វើឱ្យធ្លាក់ចុះទេសចរអន្តរជាតិចំនួន ៩,៤លាននាក់ គិតជាប្រាក់ប្រហែល ៣០ទៅ៥០ពាន់លានដុល្លារ ដែលកាលណោះ ប្រទេសចិនបានទទួលទេសចរបរទេសចំនួនតែ៣៨លាននាក់ ចំណែកទេសចរចិនខ្លួនឯងបានធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសមានចំនួន១៧លាននាក់។ បើប្រៀបធៀបជាមួយឆ្នាំ២០១៩ ប្រទេសចិនបានទទួលទេសចរអន្តរជាតិចំនួន ១៤២លាននាក់ ហើយទេសចរចិនទៅទស្សនាបរទេសចំនួន១៣៤លាននាក់ រីឯទេសចរក្នុងស្រុកមានចំនួន ៥,៥ពាន់លាននាក់។

ប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ាន និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតលើពិភពលោកបានផ្អាកជើងហោះហើរទៅកាន់ខេត្ត ហ៊ូប៉ី (Hubei) ប្រទេសចិន។ ហេតុការណ៍នេះបានធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនបរទេស ក្រុមហ៊ុនចិនជាច្រើនទាំងនៅក្នុងប្រទេសចិន និងបរទេសជួបការលំបាក់ក្នុងដំណើរការផលិតកម្មរបស់ខ្លួន។ តាមការប៉ាន់ស្មានផល ប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិនពីជំងឺសារមានប្រហែល ១% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) ក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ចំណែកឯផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចពីមេរោគកូរ៉ូណាមានរហូតដល់ ១,១% នៃកម្រិតព្យាករណ៍ចំនួន៥,៨%។

ដោយឡែកផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាវិញឃើញថា ដោយការវិនិយោគ និងពាណិជ្ជកម្មភាគច្រើនរបស់កម្ពុជា ពឹងផ្អែកទៅលើការវិនិយោគរបស់ជនជាតិចិន ដូច្នេះ ការផ្ទុះមេរោគកូរ៉ូណាថ្មីក៏បានធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងទាំងវិនិយោគិនក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក ពិសេស វិនិយោគិនចិនតែម្តង។ ជារួម ចំនួនទេសចរ ការវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម សំណង់ និងអចលនទ្រព្យ នៅប្រទេសកម្ពុជា ជនជាតិចិនឈរ ក្នុងលំដាប់ថ្នាក់លេខ១ ដែលជាឆ្អឹង​ខ្នង​សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ដូច្នេះ មេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនេះ ពិតជាធ្វើ ឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាប្រឈមបញ្ហាធំជាងមុន​សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០នេះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ យោងតាមស្ថិតិរបស់ ក្រសួងទេសចរណ៍ បានបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងឆ្នាំ​២០១៩ កន្លងទៅ ភ្ញៀវទេសចរចូលមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា មាន ចំនួន ៦,៦លាន នាក់ ក្នុងនោះ ទេសចរជន​ជាតិ​ចិន​មានចំនួន ២,៣ លាន នាក់ ដែលចំនួននេះធ្វើឱ្យទេសចរជនជាតិចិនឈរក្នុងលំដាប់ថ្នាក់លេខ១ ពោលគឺស្មើនឹង​៣៥%នៃទេសចរសរុប ក្នុងចំណោម ១១០ សញ្ជាតិ។ ដូច្នេះ ការផ្ទុះមេរោគកូរ៉ូណា នឹងធ្វើឱ្យវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជួបបញ្ហាដោយសារភ្ញៀវទេសចរភាគច្រើនបានលុបចោលការធ្វើដំណើររបស់ខ្លួនមកកាន់កម្ពុជា។

ជារួម ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលកើតចេញពីវីរុសកូរ៉ូណា ដែលមានប្រភពពីប្រទេសចិននេះ មានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរជាងមេរោគផ្សេងៗ ដូចជា គ្រុនផ្តាសសាយបក្សី ជម្ងឺសារ និងហ្ស៊ីកា។ និយាយឱ្យចំទៅប្រទេសចិន ជាប្រទេសរងគ្រោះជាងគេ ហើយបានសាយភាយកាន់តែធំទៅលើពិភពលោក។ នេះឆ្លុះបញ្ជាំងឱ្យឃើញថា ភាពប្រទាក់គ្នានៃសេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោកមានទំនាក់ទំនងគ្នាខ្លាំងក្លា។ ម្យ៉ាងទៀត ក៏អាចនិយាយបានថា សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិនបានចាក់​ស្រេះ​ពហុនិយម នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលើគ្រប់វិស័យ។ យើងក៏អាចនិយាយបានទៀតថា ប្រសិនបើចិនមាន​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកក៏រងផលប៉ះពាល់ដែរ។ ប្រសិនបើបញ្ហាមេរោគនេះ នៅតែរាតត្បាតបន្ត នោះការប៉ាន់​ស្មានផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក៏មានភាពមិនច្បាស់លាស់ដែរ៕

  ថ្ងៃពុធ, 12 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 04:30 PM

«មេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនិងការឆ្លើយតបរបស់ពិភពលោក» ដោយលោក ធន ឆាយពិសិដ្ឋ នាយកដ្ឋាននយោបាយនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

(រូបភាពកូរ៉ូណារីរុស ពី Scientist Magazine)

មេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនេះ មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា Covid-19 ជាមេរោគអម្បូរតែមួយជាមួយនឹងមេរោគសារ្ស៍ (SARS-CoV) កាលពី២០០២ និង មេរោគមឹរ្ស៍ (MERS-CoV) នៅឆ្នាំ២០១២។ មេរោគកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះ គឺជាមេរោគផ្លូវដង្ហើម ដែលបានលេចរូបរាងដំបូងនៅទីក្រុងវូហាន ប្រទេសចិន ដោយបានរកឃើញក្រុមអ្នកឆ្លងមេរោគដំបូង គឺកម្មករនិងអតិថិជននៅផ្សារបោះដុំគ្រឿងសមុទ្រហួណាន។ ការរាតត្បាតលើកនេះ កើតឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស មកទល់ថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ មានចំនួនអ្នកឆ្លងមេរោគជាង៤ម៉ឺននាក់ និងអ្នកស្លាប់ជា១ពាន់នាក់ ហើយដែលបានរាលដាលដល់ទៅជិត៣០ប្រទេស រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។

ការរាតត្បាតនៃមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី មានផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធំធេងចំពោះបណ្ដាប្រទេសដែលមេរោគនេះបានចម្លងទៅដល់។ វាមិនត្រឹមតែបានបង្កផលវិបាកផ្នែកសុខភាពនិងសេដ្ឋកិច្ចនៅលើពិភពលោកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែមេរោគនេះក៏បានថែមទាំងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ក្នុងសង្គមផងដែរ។ ពេលនេះចិនហាក់ដូចជាឯកោ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានប្រទេសមួយចំនួនធំបានចាត់វិធានការរៀងៗខ្លួនដើម្បីការពារពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ដូចជា មានការជម្លៀសប្រជាជនរបស់ខ្លួនចេញពីប្រទេសចិន និងមានការបិទជើងហោះហើរ ឬព្រំដែនជាមួយចិន រួមទាំងព្យួរការផ្តល់ទិដ្ឋាការឱ្យពលរដ្ឋចិន ជាដើម។

មេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនេះ កំពុងមានសន្ទុះកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃទាំងនៅក្នុងប្រទេសចិន ក៏ដូចជានៅបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនលើសាកលលោក។ ចិនធ្លាប់បានហែលឆ្លងជំងឺសារ្ស៍លើកទី១ ក្នុងឆ្នាំ២០០២ម្ដងហើយ តែលើកនេះខុសពីជំងឺសារ្ស៍ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ចេញប្រតិកម្មយ៉ាងលឿនដើម្បីប្រឆាំងនឹងមេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនេះ។ ក្រោយពីរាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស អង្គការសុខភាពពិភពលោកក៏បានប្រកាសអាសន្នជាសាកលពីមេរោគផ្លូវដង្ហើមកូរ៉ូណានេះ ហើយថាវាអាចបង្កការប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈកម្រិតពិភពលោក។

ភ្លាមៗក្រោយពីផ្ទុះការរាតត្បាតនៃមេរោគកូរ៉ូណា រដ្ឋាភិបាលចិនបានបញ្ជូនយន្តហោះពីរគ្រឿងទៅប្រទេសថៃនិងម៉ាឡេស៊ីដើម្បីដឹកពលរដ្ឋចិន ដែលមានផ្ទះសម្បែងនៅខេត្តហូប៉ីនិងក្នុងក្រុងវូហានឱ្យអាចត្រឡប់ទៅលំនៅដ្ឋានរបស់ខ្លួនវិញ។ ខណៈនោះ ពលរដ្ឋបរទេសដែលជាប់គាំងនៅប្រទេសចិន ក៏ត្រូវរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនីមួយៗ បានចាត់វិធានការជម្លៀសចេញជាបន្តបន្ទាប់ និងចាត់វិធានការបង្ខាំងមនុស្សដែលជម្លៀសពីវូហានឬពីវេនហ៊្សូក្នុងរយៈពេល១៤ថ្ងៃ ដើម្បីតាមដានស្ថានភាពសុខភាព។

មកទល់ពេលនេះ ចិនបានសាងសង់រួចរាល់នូវមន្ទីរពេទ្យថ្មីមួយកន្លែង ដែលបានប្រើរយៈពេលតែ១០ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ហើយកំពុងបន្តសាងសង់មន្ទីរពេទ្យមួយទៀត ដើម្បីទទួលព្យាបាលអ្នកផ្ទុកមេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនេះ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏យើងនៅតែសង្កេតឃើញពីកង្វះខាត និងការលំបាកនៅក្នុងចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ជាពិសេស ចិននៅខ្វះនិងមានតម្រូវការជាបន្ទាន់ គឺសម្ភារៈ បរិក្ខារពេទ្យ ម៉ាស់ សម្លៀកបំពាក់ និងវ៉ែនតា សម្រាប់ការពារការឆ្លងមេរោគ។ មានប្រទេសមួយចំនួន ដូចជា បារាំង អង់គ្លេស ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងបានបញ្ជូនសម្ភារៈពេទ្យឱ្យចិន តែនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ។

ក្រៅពីប្រទេសចិន បណ្ដាប្រទេសនីមួយៗក៏បានធ្វើចំណាត់ការខ្លួនឯង ដើម្បីបញ្ជៀសការចម្លងមេរោគចូលស្រុកនិងជួយសង្រ្គោះពលរដ្ឋខ្លួនឯង។ វិធានការដែលគេប្រើដើម្បីបញ្ចៀសការឆ្លងរាលដាលមេរោគនេះ មានដូចជា ការបិទព្រំដែន ការបិទការចូលរបស់ពលរដ្ឋចិននិងជនបរទេសដែលបានស្នាក់នៅចិនក្នុងរយៈពេល២សប្តាហ៍ចុងក្រោយ ជាដើម។ អាមេរិកនិងជប៉ុន បានផ្តើមមុនគេក្នុងការដឹកជម្លៀសពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនចេញពីខេត្តហ៊ូប៉ីនិងវូហាន។ ក្រោយមក ប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដូចជា អ៊ីតាលី អាល្លឺម៉ង់ កាដាណា និងបង់ក្លាដែស ជាដើម ក៏បានជម្លៀសពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនចេញពីតំបន់ដែលមានការរាលដាលជំងឺនេះដែរ។

ដោយឡែក ហុងកុង រុស្ស៊ី និងម៉ុងហ្គោលី បានបិទព្រំដែនជាមួយចិនតែម្ដង។ រុស្ស៊ី បានសម្រេចបិទព្រំដែនគោកជាប់ជាមួយចិន ចំនួនជាង ៤ពាន់គីឡូម៉ែត្រ។ ឯជប៉ុន បានហាមពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន មិនឱ្យទៅប្រទេសចិន បើមិនចាំបាច់។ ចំណាត់ការនេះ គឺនាំមុខដោយអាមេរិក ដែលហាក់ដូចជាមានការហាមឃាត់ដាច់ខាតជាងគេ។ ឯអង់គ្លេស អេស្ប៉ាញ ឥណ្ឌា កូរ៉េខាងត្បូង ក៏បានដឹកពលរដ្ឋខ្លួនត្រឡប់ចូលប្រទេសវិញដែរ។

ចំពោះបណ្ដាប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ សិង្ហបុរី បានប្រកាសសម្រេចបិទជើងហោះហើរទាំងអស់ដែលមានប្រភពមកពីចិន។ វៀតណាម បានប្រកាសផ្អាកការផ្តល់ទិដ្ឋាការទេសចរណ៍ដល់ជនជាតិចិន និងជនបរទេសណា ដែលបានស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសចិនរយៈពេលពីរសប្តាហ៍ចុងក្រោយ។ ឯប្រទេសផ្សេងក៏បានជម្លៀសពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនជាបណ្ដើរៗដែរ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសពីជំហររបស់ខ្លួនថា កម្ពុជាគឺជាមិត្តដែកថែបរបស់ចិន ដោយកម្ពុជាមិនរត់ចោលចិនជាដាច់ខាត ហើយថែមទាំងបានប្រកាសមិនឱ្យនិស្សិតខ្មែរដែលកំពុងសិក្សានៅទីក្រុងវូហាន ប្រទេសចិន រត់ចោលប្រទេសចិននៅគ្រាអាសន្ននេះទៀតផង ហើយក៏គ្មានការបិទជើងយន្តហោះទៅមកប្រទេសចិនដែរ។

ដោយឡែកចំណាត់ការក្នុងការបង្កានិងទប់ស្កាត់នៅក្នុងស្រុកវិញ ក្រសួងសុខាភិបាលបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមានសមត្ថភាពឆ្លើយតបលើមេរោគកូរ៉ូណាមិនចាញ់ប្រទេសរីកចម្រើននោះទេ។ គិតរហូតមកដល់ថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ កម្ពុជារកឃើញអ្នកឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាដែលជាជនជាតិចិនតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ហើយក្រោមការថែទាំ និងព្យាបាលរបស់គ្រូពេទ្យកម្ពុជា ជិតពីរសប្ដាហ៍មក បុរសជនជាតិចិនរូបនេះ ត្រូវបានក្រុមគ្រូពេទ្យអនុញ្ញាតឱ្យចេញពីមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តព្រះសីហនុ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ បន្ទាប់ពីការធ្វើតេស្ដ លើកទី៣ ដោយលទ្ធផលបង្ហាញថា លោកមិនមានមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី នៅក្នុងខ្លួនទៀតឡើយ ហើយរូបលោកនិងក្រុមគ្រូសារ រួមមានភរិយា កូនស្រី និងកូនប្រសារ បានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជានៅយប់ថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។

ទន្ទឹមនឹងនេះ មានបុរសទេសចរជនជាតិហូឡង់ម្នាក់អាយុ៧០ឆ្នាំ ដែលបានចូលមកខេត្តព្រះសីហនុតាមកប៉ាល់ Norwaygian Jade កាលពីរសៀល ថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ត្រូវបានគេសង្ស័យថា មានជំងឺកូរ៉ូណា ប៉ុន្តែ លទ្ធផលនៃការវិភាគធ្វើតេស្តលើសំណាកវត្ថុនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា បង្ហាញថា អវិជ្ជមានកូរ៉ូណាថ្មី (2019-NCov) នៅល្ងាចថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។

ការរាតត្បាតនៃមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី គឺជាក្ដីបារម្ភអំពីសន្តិសុខថ្មីមួយ វាបានក្លាយទៅជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំលើស្ថិរភាពនិងវិបុលភាពរបស់បណ្ដាប្រទេសនៅលើពិភពលោក ជាពិសេស ចិន និងបណ្ដាប្រទេសដែលមានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មច្រើនជាមួយចិន។ ការរាតត្បាតនៃមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី មិនមែនមានផលប៉ះពាល់តែលើប្រទេសណាមួយទេ ពោលគឺវាមានផលប៉ះពាល់ចំពោះសន្តិសុខរបស់មនុស្សជាតិទូទាំងពិភពលោក។ សន្តិសុខរបស់រដ្ឋមួយគឺអាស្រ័យលើសន្តិសុខរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ បើពលរដ្ឋគ្មានសន្តិសុខ នោះរដ្ឋក៏គ្មានសន្តិសុខ រដ្ឋគ្មានសន្តិសុខ ពិភពលោកក៏គ្មានសន្តិសុខ។ ដូច្នេះ ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគរាតត្បាតថ្មីនេះ មិនមែនជាបញ្ហារបស់ចិនតែម្នាក់ឯងទេ វាគឺជាបញ្ហារបស់ពិភពលោកទាំងមូល ដែលត្រូវរួមដៃគ្នាប្រយុទ្ធឆាំងនឹងមេរោគដ៏កំណាចនេះ៕

រូបភាពពីហ្វេសប៊ុកនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺឆ្លង

A photograph by the state-run newspaper China Daily showing an isolation ward in Wuhan on Thursday.​Credit...China Daily, via Reuters

  ថ្ងៃពុធ, 12 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 12:08 PM

«ជំនួបពិភាក្សាការងាររវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា NRC កូរ៉េ និងក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីស្រាវជ្រាវគម្រោងយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍកម្ពុជា»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀលថ្ងៃអង្គារ ៣រោច ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ ក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំកិច្ចប្រជំុពិភាក្សាការងារជាមួយក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ (NRC) និងតំណាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ តំណាងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ តំណាងក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមពិគ្រោះយោបល់លើសកម្មភាពសហប្រតិបត្តិការស្តីពី ការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយជាតិកម្ពុជា (Cambodia’s National Strategy and Policy Development) សម្រាប់រយៈពេល០៥ឆ្នាំ (ឆ្នាំ២០២១-២០២៥) ដើម្បីទទួលបាននូវធាតុចូលគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។

ជំនួបពិភាក្សាប្រមូលធាតុចូលលើគម្រោងសកម្មភាពសហប្រតិបត្តិការ ស្តីពី ការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយជាតិកម្ពុជា (Cambodia’s National Strategy and Policy Development) សម្រាប់រយៈពេល០៥ឆ្នាំ (ឆ្នាំ២០២១-២០២៥)នេះ មានគោលបំណងគាំទ្រការកសាងយុទ្ធសាស្ត្រជាតិនិងកសាងសមត្ថភាពស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមកម្ពុជាតាមរយៈការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយនិងបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍរយៈពេលវែងនិងរយៈពេលមធ្យម។

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិងក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េគ្រោងដាក់ស្នើសុំថវិកាអនុវត្តគម្រោង ដែលជាជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ក្រៅប្រទេស (ODA) ទៅកាន់ក្រសួងការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ នៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០២០នេះ ដែលគ្រោងស្នើសុំថវិកាប្រមាណ ១៥លានដុល្លារ៕

RAC Media | រឿន ភារុន

  ថ្ងៃអង្គារ, 11 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 06:21 PM

«រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង NRCកូរ៉េនឹងសហការរួមគ្នារៀបចំគម្រោងស្រាវជ្រាវស្តីពី ការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយជាតិកម្ពុជា»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀលថ្ងៃចន្ទ ២រោច ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ (NRC) ដែលជាស្ថាប័នស្ថិតក្រោមនាយករដ្ឋមន្ត្រីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដោយផ្ទាល់ ដើម្បីពិភាក្សាលើគម្រោងសកម្មភាពសហប្រតិបត្តិការ ស្តីពី ការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយជាតិកម្ពុជា (Cambodia’s National Strategy and Policy Development) សម្រាប់រយៈពេល០៥ឆ្នាំ (ឆ្នាំ២០២១-២០២៥)។

ជំនួបពិភាក្សាការងារដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងសាលប្រជុំអគារឥន្ទ្រទេវី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានាពេលនេះមានគោលបំណងគាំទ្រការកសាងយុទ្ធសាស្ត្រជាតិនិងកសាងសមត្ថភាពស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមកម្ពុជាតាមរយៈការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយនិងបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍរយៈពេលវែងនិងរយៈពេលមធ្យម។

នៅក្នុងឱកាសជំនួបពិភាក្សាការងារនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ស្វាគមន៍គណៈប្រតិភូក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ (NRC)ដែលដឹកនាំដោយបណ្ឌិត Youn Doo Sup ប្រធាននាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវ និងរៀបចំផែនការ នៃ NRC។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិងក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ (NRC) គឺជាស្ថាប័នដែលផ្តល់ធាតុចូលជូនប្រមុខរដ្ឋាភិបាលដោយផ្ទាល់ដូចគ្នា ដូចនេះក្នុងនាមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ ស្ថាប័នទាំងពីរអាចសហការគ្នារៀបចំគម្រោងស្រាវជ្រាវលើវិស័យអាទិភាពនានា ដើម្បីអភិវឌ្ឍជាតិឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័ននិងស្ថាប័ន រដ្ឋនិងរដ្ឋ ប្រជាជន និងប្រជាជនប្រទេសទាំងពីរ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមានបេសកកម្មគ្រប់គ្រងនិងពង្រីកការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ ហើយអាចធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍនានាដែលមានគោលបំណងដូចគ្នា។

ជាមួយនេះ បណ្ឌិត Youn Doo Sup បានមានប្រសាសន៍ថ្លែងអំណរគុណថ្នាក់ដឹកនាំរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលបានទទួលស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅគណៈប្រតិភូ NRC នាឱកាសនេះ។ តំណាងគណៈប្រតិភូ NRC បណ្ឌិត Youn Doo Sup បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា គណៈប្រតិភូ NRC មកទស្សនកិច្ចនាពេលនេះ មានបំណងជួបពិភាក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការការងារស្តីពី ការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយជាតិកម្ពុជា (Cambodia’s National Strategy and Policy Development) សម្រាប់រយៈពេល០៥ឆ្នាំ (ឆ្នាំ២០២១-២០២៥) លម្អិតបន្ថែមទៀត។

សូមជម្រាបជូនថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិងក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េបានរៀបចំរួចហើយនូវឯកសារសនិទាននៃគម្រោងនេះ និងគ្រោងដាក់ស្នើសុំថវិកាអនុវត្តគម្រោង ដែលជាជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ក្រៅប្រទេស (ODA) ទៅកាន់ក្រសួងការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ នៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០២០នេះ ដែលគ្រោងស្នើសុំថវិកាប្រមាណ ១៥លានដុល្លារ។ គម្រោងនេះ រួមមាន៖ ការបណ្តុះបណ្តាលសមត្ថភាព ការរៀបចំគម្រោង និងការរៀបចំសិក្ខាសាលាបង្ហាញរបកគំហើញនៃការស្រាជ្រាវ។ ដើម្បីទទួលបាននូវធាតុចូលគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក៏នឹងអញ្ជើញតំណាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ តំណាងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ តំណាងក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់លើឯកសារខាងលើ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៕

RAC Media | រឿន ភារុន

  ថ្ងៃអង្គារ, 11 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 09:39 AM

«ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហព័ន្ធរុស្សីប្រចាំកម្ពុជាក្លាយជាសមាជិកកិត្តិយសនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឯកឧត្តម Dmitry TSVETKOV ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហព័ន្ធរុស្សីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានក្លាយជាសមាជិកកិត្តិយសនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមរយៈអនុក្រឹត្យលេខ១៥១៨ អនក្រ.តត ចុះថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំប្រារព្ធពិធីប្រគល់គោរមងារកិត្តិយសជូនឯកឧត្តម Dmitry TSVETKOV ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហព័ន្ធរុស្សីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រោមអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។

ដើម្បីត្រៀមរៀបចំពិធីប្រគល់គោរមងារនាពេលខាងមុខនេះ នារសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៣កើត ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំណែនាំមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលទទួលបានការឧទ្ទេសនាមទាំងអស់ត្រូវអនុវត្តការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព តាមការបែងចែករបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីទទួលវត្តមានឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ តំណាងស្ថានទូត ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ អន្តរជាតិ និងនិស្សិតជាច្រើនរូប។

សូមជម្រាបជូនថា ការប្រគល់គោរមងារជូនឯកឧត្តម Dmitry TSVETKOV ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហព័ន្ធរុស្សីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាសមាជិកកិត្តិយសនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានគោលបំណងរឹតចំណងមិត្តភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការការងាររវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានិងសហព័ន្ធរុស្សីឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត៕

RAC Media| រឿន ភារុន

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 06 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 10:03 PM

«រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិ បណ្ឌិត្យសភា ៣ ប្រទេស ប្រចាំឆ្នាំលើកទី៩»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិ បណ្ឌិត្យសភាបីប្រទេស កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម (CLV) ប្រចាំឆ្នាំលើកទី៩ និងសិក្ខាសាលាកសាងសមត្ថភាពភាពប្រចាំឆ្នាំ ដោយនឹងមានវត្តមានការចូលរួមពីវាគ្មិនជំនាញ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជាតិ និងអន្តរជាតិមកពីបណ្ឌិត្យសភាសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតឡាវជាច្រើនរូប។ សន្និសីទអន្តរជាតិប្រចាំឆ្នាំនេះនឹងប្រារព្ធឡើងរយៈពេល ៥ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២២ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ នៅក្នុងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

ប្រសាសន៍ក្នុងឱកាសដឹកនាំកិច្ចប្រជុំត្រៀមរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិប្រចាំឆ្នាំ និងសិក្ខាសាលាកសាងសមត្ថភាព នារសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៣កើត ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានណែនាំមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលទទួលបានការឧទ្ទេសនាមទាំងអស់ត្រូវអនុវត្តការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់បំផុត ដើម្បីសម្រេចការងារជូនរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.)ដែលជាស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ ជាពិសេសគឺប្រមូលធាតុចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន។

សូមជម្រាបជូនថា សន្និសីទអន្តរជាតិ CLV ប្រចាំឆ្នាំលើកទី៩ និងសិក្ខាសាលាកសាងសមត្ថភាពភាពប្រចាំឆ្នាំនេះ នឹងផ្តោតលើប្រធានបទសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖

១. សន្និសីទប្រចាំឆ្នាំលើកទី១០ RAC(Royal Academy of Cambodia), Lao Academy of Social Science (LASS), Vietnam Academy of Social Sciences (VASS) នឹងផ្តោតលើប្រធានបទស្តីពីតួនាទីសហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យមក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម, និន្នាការបច្ចុប្បន្ននៃសហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម(Current Trends of SME in CLV), សហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យមនិងការបង្កើតការងារ (SME and Job Generation) និងសហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យមនិងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ (SME and Poverty Reduction)។

រីឯ សិក្ខាសាលាកសាងសមត្ថភាពប្រចាំឆ្នាំ RAC(Royal Academy of Cambodia), Lao Academy of Social Science (LASS), Vietnam Academy of Social Sciences (VASS) និង The Korea Environment Institute (KEI) នឹងផ្តោតប្រធានបទស្តីពីទីក្រុងឆ្លាតវៃនៅក្នុងតំបន់មេគង្គ(Smart Cities in the Mekong Region) រួមមាន ស្ថានភាពនិងផែនការសម្រាប់ទីក្រុងឆ្លាតវៃ (Status and Plans for Smart Cities), ចីរភាពបរិស្ថាននៅក្នុងទីក្រុងឆ្លាតវៃ(ដោយផ្តោតលើទឹក កាកសំណល់ និងថាមពល...) Sustainable Environment (focusing in water, waste and energy…) in a smart cityនិងភាពជាដៃគូនៃទីក្រុងឆ្លាតវៃនិងករណីសិក្សា (Smart City Partnership and Case Studies)៕

RAC Media| រឿន ភារុន

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 06 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 09:54 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ណែនាំមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវអនុវត្តការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់បំផុត»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានណែនាំមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវអនុវត្តការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់បំផុត ស្របតាមតួនាទីភារកិច្ចរបស់ខ្លួននៅក្នុងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) ដែលមានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។

ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំបូកសរុបការងារប្រចាំខែមករា នារសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៣កើត ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានប្រសាសន៍លើកឡើងថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវការមន្ត្រីដែលមានសមត្ថភាពការងារសកម្ម ក្រមសីលធម៌ និងគោរពវិជ្ជាជីវៈការងារដែលនាំឱ្យនូវប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលការងារខ្ពស់ជូនស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ក្រើនរម្លឹកបន្ថែមថា មន្ត្រីទាំងអស់ត្រូវតែគោរពតួនាទីភារកិច្ច និងពេលវេលាបំពេញការងាររបស់ខ្លួនឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ហើយប្រសិនបើមន្ត្រីទាំងអស់បានគោរពដោយមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវចំពោះតួនាទីភារកិច្ចការងាររបស់ខ្លួនបានល្អត្រឹមត្រូវនោះ ពួកគេនឹងទទួលបានការលើកទឹកចិត្ត និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះពីស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិទាំងមូល។

«បើយើងទាំងអស់មិនខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញការងារដែលលំបាកៗទាំងនេះទេ នោះគឺយើងនឹងបន្សល់ថ្មបាក់សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយជាក់ជាពុំខាន។ បើយើងទាំងអស់គ្នាបានបំពេញការងារមានប្រសិទ្ធខ្ពស់ យើងនឹងទទួលបានស្នាដៃការងារ និងបន្សល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អៗសម្រាប់ខ្លួនឯង ស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិ។ យើងលើកទឹកចិត្តមន្ត្រីទាំងអស់ឱ្យចូលរួមអនុវត្តឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសង្គមជាតិទាំងមូល»។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍លើកទឹកចិត្តថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីតាមវិទ្យាស្ថាន និងអង្គភាពឧបសម្ព័ន្ធចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក្នុងឱកាសដឹកនាំកិច្ចប្រជុំបូកសរុបការងារប្រចាំខែមករា ឆ្នាំ២០២០ដែលត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅក្នុងសាលប្រជុំ RAC 2-08 អគារឥន្ទ្រទេវី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

ក្រៅពីការណែនាំលើកចិត្តមន្ត្រីជាមួយនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ក្រើនរម្លឹកផងដែរថា ប្រសិនបើមន្ត្រីទាំងឡាយណាពុំមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវចំពោះការងារខ្លួន និងមិនគោរពពេលវេលាបម្រើការងារជូនស្ថាប័ននោះទេ ពួកគេត្រូវតែទទួលការពិន័យតាមវិធានការ គោលការណ៍វិន័យផ្ទៃក្នុង និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តដែលមានជាធរមាន។

សូមជម្រាបជូនថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) ជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាលស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបច្ចេកទេសនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលហិរញ្ញវត្ថុនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។ ហើយ រ.ប.ស.ក. មានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។

តាមរយៈព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ ចុះថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានភារកិច្ចជាអាទិ៍ ដូចតទៅ៖

- គ្រប់គ្រងនិងពង្រីកការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ

- ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍនានាដែលមានគោលបំណងដូចគ្នា

- រៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យដើម្បីផ្តល់ធាតុចូលក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេស

- បណ្តុះបណ្តាលដើម្បីអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សលើគ្រប់វិស័យ

- ប្រមូល ចងក្រង បោះពុម្ពផ្សាយ និងតម្កល់ឯកសារ ស្នាដៃស្រាវជ្រាវនិងរបកគំហើយនានា

- ប្រមូលផ្តុំកម្លាំងបញ្ញាញាណរបស់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេស

- លើកសំណើជូនគ្រឿងឥស្សរិយយសឬគោរមងារវិទ្យាសាស្រ្តដល់ឥស្សរជនឆ្នើមជាតិនិងអន្តរជាតិ

- អភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍការប្រើប្រាស់ភាសានិងអក្សរខ្មែរប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រមទាំងរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ

- ស្រាវជ្រាវ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍធនធានធម្មជាតិនិងវប្បធម៌

- ចូលរួមចំណែកនិងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តគ្រប់វិស័យ

- ពិនិត្យនិងវាយតម្លៃស្នាដៃស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តជាន់ខ្ពស់

- អនុវត្តភារកិច្ចផ្សេងៗទៀតដែលទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរាជរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ជូន៕

RAC Media | រឿន ភារុន

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 06 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 07:54 PM

«ជ័យលាភីគូរនិមិត្តសញ្ញាសម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១៣ ឆ្នាំ២០២០»

ភ្នំពេញ៖ នៅថ្ងៃទី០៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ នេះ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានចេញសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្ដីពី ជ័យលាភីគូរនិមិត្តសញ្ញា (Logo) សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១៣ ឆ្នាំ២០២០ នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

យោងតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងខាងលើ ការប្រកួតប្រជែងគូរនិមិត្តសញ្ញា (Logo) សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១៣ គណៈកម្មការជាតិរៀបចំកិច្ចប្រជុំ បានជ្រើសរើសនិងវាយតម្លៃ ហើយបានរកឃើញម្ចាស់ជ័យលាភីឈ្មោះ សៀង ឆាយលី ដែលអញ្ជើញមកពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ដែលនិមិត្តសញ្ញានេះ នឹងត្រូវយកទៅប្រើប្រាស់សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១៣ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី១៦-១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM Summit) គឺជាកិច្ចប្រជុំអន្តររដ្ឋាភិបាលដែលបង្កើតឡើងដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ដើម្បីជំរុញកិច្ចសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងបណ្ដាប្រទេសនៅអាស៊ី និងអឺរ៉ុប។ បច្ចុប្បន្ន កិច្ចប្រជុំនេះ មានដៃគូរដ្ឋាភិបាលចំនួន ៥៣ប្រទេស ដែលក្នុងនោះបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបមានចំនួន៣០ប្រទេស ប្រទេសចំនួន ២១ មកពីទ្វីបអាស៊ី​ និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាននិងសហភាពអឺរ៉ុប។ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM Summit) ផ្ដោតសំខាន់ទៅលើនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងបញ្ហាអប់រំ ដែលជាសារប្រយោជន៍រួម នៅក្នុងកិច្ចជំរុញការផ្ដល់តម្លៃគ្នាទៅវិញទៅមក និងភាពជាដៃគូស្មើមុខមាត់គ្នា៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 06 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 05:06 PM

«ជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័តបច្ចេកសព្ទបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិ»

កាលពីរសៀលថ្ងៃពុធ ១២កើត ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសា ខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម បានបើកកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័តបច្ចេកសព្ទបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិ ស្នើដោយក្រសួងបរិស្ថានបានចំនួន៧ពាក្យ ដែលមានសេចក្តីពន្យល់លម្អិតដូចខាងក្រោម៖

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 06 កុម្ភៈ 2020 ម៉ោង 02:49 PM