រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ការធានានីតិរដ្ឋ អធិបតេយ្យជាតិ និងការអភិវឌ្ឍ គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល

​នៅក្នុងទស្សនៈនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងក្នុងនាមជាមេដឹកនាំដែលទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាជនភាគច្រើន រាជរដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចធ្វើជាតំណាង ដែលថែរក្សានិងការពារផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិនិងប្រជាជននៅក្នុងប្រទេសទាំងមូល ហេតុនេះហើយ គ្មានរដ្ឋាភិបាលណាមួយ ដែលត្រូវយកប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនធ្វើជាសត្រូវនោះទេ។

​ពាក់ព័ន្ធនឹងបច្ចុប្បន្នភាព ចំពោះពហុមតិ លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) ជំរុញឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា បង្ហាញនូវការធានាឱ្យបាននូវចំណុចសំខាន់៥ នៅក្នុងអាណត្តិដឹកនាំរបស់ខ្លួនគឺ៖

​១. ធានាឱ្យបាននូវការគោរពច្បាប់ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម

​២. ធានាការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គម តាមការសន្យានៅពេលឃោសនា ក៏ដូចជាគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា

​៣. ធានាអធិបតេយ្យជាតិលើឆាកអន្តរជាតិ ទាំងដែនដី និងទាំងនៅក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិនានា

​៤. កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់ព្រំដែន និង

​៥. កសាងជំនឿចិត្តពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស។

​នៅក្នុងទស្សនៈដឹកនាំរដ្ឋ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវធានាឱ្យបាននូវការអនុវត្តច្បាប់ ការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ធានាការពារសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម សម្ដៅធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានស្ថិរភាព សន្តិសុខ សន្តិភាព ជានិរន្តរ៍នៅក្នុងអាណត្ដិដឹកនាំរបស់ខ្លួន។

​ជាមួយគ្នានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធានាការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមប្រកបដោយវឌ្ឍនភាពជាសារវន្ត ដូចដែលខ្លួនបានសន្យានៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតនាពេលកន្លងទៅ ជាមួយនឹងសារនយោបាយដែលខ្លួនបានអះអាងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាគោលនយោបាយដែលខ្លួនបានប្រកាសនៅចំពោះមុខសភា នៅក្រោយការផ្ដល់ទំនុកចិត្តដោយរដ្ឋសភាកម្ពុជា នីតិកាលទី៧។ ពោលរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធានានូវការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមតាមគោលនយោបាយដែលខ្លួនបានដាក់ចេញ។

​បន្ថែមពីលើនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាឱ្យបាននូវការគោរពអធិបតេយ្យពីសំណាក់ភាគីជាបរទេស ដោយត្រូវធានាឱ្យបានទាំងដែនអធិបតេយ្យនិងបូរណភាពទឹកដីមិនអាចរំលោភបានរបស់ខ្លួន និងអធិបតេយ្យខាងនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជា ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រទេសឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យពេញលេញ ស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិនានា។ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាឱ្យបានថា នឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យបរទេសណាមួយ អាចរំលោភបំពាន ឬពុះច្រៀកដែនដីរបស់ខ្លួន ឬយកចំណែកដែនដីរបស់កម្ពុជាទៅចាត់ចែង ឬសូម្បីតែយកអភិវឌ្ឍជំនួសរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ជាការពិតណាស់ គ្មានមេដឹកនាំ ឬរដ្ឋាភិបាលណាមួយ ដែលមានចេតនាធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដី ឬខាតប្រយោជន៍ជាតិ ឬក៏លើកយកដែនដីរបស់ខ្លួនទៅឱ្យបរទេសណាមួយអភិវឌ្ឍជំនួសខ្លួននោះទេ។

​នៅក្នុងន័យស្រដៀងគ្នានេះដែរ ចំណុចសំខាន់មួយទៀតដែលរាជរដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវសម្រេចឱ្យបាននោះគឺ ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ពិសេសតំបន់ដាច់ស្រយាលនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនទាំងឡាយ របស់ទាំងខេត្តនៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ផង ដើម្បីពង្រឹងនិងពង្រីកការតភ្ជាប់ហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ក៏ដូចជាអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិទាំងមូលប្រកបដោយចីរភាព និងកាត់បន្ថយគម្លាតជីវភាពប្រជាជន តាមរយៈការជំរុញឱ្យពលរដ្ឋគ្រប់ទីកន្លែង ទទួលបានផ្លែផ្កានៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមប្រកបដោយសមធម៌។ ត្រង់ចំណុចនេះ ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តនៅតំបន់តាមបណ្ដោយព្រំដែន គឺជាការកាត់បន្ថយគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍរវាងទីក្រុងនិងទីជនបទ និងជាការបង្ខិតតំបន់ព្រំដែនឱ្យនៅជិតនឹងទីប្រជុំជន ក៏ដូចជាការត្រៀមលក្ខណៈឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់និងពេញលេញនៅក្នុងការការពារតំបន់ព្រំដែន ពោលគឺមិនត្រូវទុកឱ្យតំបន់ព្រំដែន ក្លាយទៅជាទីដាច់ស្រយាលដែលពិបាកនឹងដឹកជញ្ជូនឬធ្វើដំណើរទៅដល់ ឬលំបាកនៅក្នុងការចល័តកងកម្លាំងនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រកងទ័ពនោះឡើយ។

​ជាងនេះទៅទៀត ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់ព្រំដែន គឺជាការអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានបំណងសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងជ្រួតជ្រាបអំពីសភាពការណ៍នៅតាមព្រំដែន ងាយស្រួលនៅក្នុងការធ្វើដំណើរទៅដល់ទីតាំងព្រំដែនជាក់ស្ដែង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការឃោសនាបំភ្លៃបំភាន់ការពិតពីមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយប្រឆាំង ក្នុងគោលបំណងបង្កវិទ្ធង្សនា រារាំងដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍជាតិ ឬឈានទៅបង្កភយន្តរាយដល់សង្គមជាតិថែមទៀតផង។

​លើសពីនេះទៅទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែបន្តកសាងជំនឿទុកចិត្ត និងធានាឱ្យបាននូវការជឿជាក់របស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅលើការដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល នៅក្នុងការរក្សានូវផលប្រយោជន៍ជាតិ និងការអភិវឌ្ឍសង្គមឆ្ពោះទៅកាន់វឌ្ឍនភាព ដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបប្រាថ្នាចង់បាន ក៏ដូចជាឆ្លើយតបទៅនឹងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលភាគច្រើនបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងខ្លួនឱ្យក្លាយជាមេដឹកនាំប្រទេស៕

​RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 05 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 04:39 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ជួបពិភាក្សាការងារជាមួយឯកឧត្ដម Shaharuddin Onn ឯកអគ្គរាជទូតវិសាមញ្ញនិងពេញសមត្ថភាពនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នាព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយឯកឧត្តម Shaharuddin Onn ឯកអគ្គរាជទូតវិសាមញ្ញនិងពេញសមត្ថភាពនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

​នៅក្នុងជំនួបដ៏មានសារៈសំខាន់នាឱកាសនេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងប្រតិភូស្ថានទូតម៉ាឡេស៊ីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

​ជាលទ្ធផល ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ និងឯកឧត្ដមឯកអគ្គរាជទូតម៉ាឡេស៊ី បាន​ឯកភាពគ្នាសិក្សាលទ្ធភាពធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នា ទៅលើ៖

​១. ការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវ ស្តីពីបញ្ហាប្រឈមរបស់ពលករកម្ពុជាដែលធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី

​២. ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីវិស័យទេសចរណ៍

​៣. ការផ្ដោតទៅលើវិស័យអាទិភាពដែលមានទិសដៅរួមគ្នាមួយចំនួនទៀត។

​RAC Media | នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 05 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 11:27 AM

បណ្ឌិត គិន ភា៖ ភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោកកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពផុយស្រួយ ហើយលទ្ធភាពនៃសង្គ្រាមរវាងមហាអំណាចពីរឬច្រើន លែងជារឿងដែលមិននឹកស្មាន​ដល់ទៀតហើយ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍​ក្នុងវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាចសម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល» នាព្រឹក​ថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ បណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា «ភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោកកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពផុយស្រួយ ហើយលទ្ធភាពនៃសង្គ្រាមរវាងមហាអំណាចពីរឬច្រើន លែងជារឿងដែលមិននឹកស្មាន​ដល់ទៀតហើយ»។

​បណ្ឌិត គិន ភា បានលើកឡើងថា ពិភពលោកកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃការផ្លាស់ប្តូរភូមិសាស្ត្រនយោបាយ​ដ៏សំខាន់ ដែលតួអង្គចាស់ ថ្មី និងតួអង្គដែលកំពុងលេចឡើងផ្សេងៗទៀតកំពុងប្រកួតប្រជែងគ្នាដណ្ដើម​តួនាទីនៅក្នុងកិច្ចការតំបន់ និងពិភពលោក។ សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាម៉េរិក​ដែលត្រូវបានបង្កើត​ឡើងបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២ កំពុងស្ថិតជាចំណោទបញ្ហា ហើយការកើនឡើង​នៃមហាអំណាចថ្មី និងតួអង្គមិនមែនរដ្ឋដែលមានឥទ្ធិពលកំពុងផ្លាស់ប្តូរសក្ដានុពលពិភពលោក។ ប្រការនេះ​បាននាំឱ្យមានការមិនសប្បាយចិត្តជាទូទៅចំពោះសកលភាវូបនីយកម្ម មិនត្រឹមតែនៅក្នុងសហរដ្ឋអាម៉េរិកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏មាននៅក្នុងបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចជាច្រើនផងដែរ ដែលបណ្តាលឱ្យមានការកើនឡើងអស្ថិរភាព និងជម្លោះ។

បណ្ឌិត គិន ភា បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមថា ការរំពឹងទុកនៃសង្រ្គាមដែលផ្ទុះឡើងរវាងប្រទេសមហាអំណាចពីរ ឬច្រើន ដែលជាអ្វីដែលជាទូទៅត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជារឿងមិនគួរឱ្យជឿកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុននោះ ឥឡូវនេះគឺលែងជារឿងដែលមិននឹកស្មានដល់ទៀតហើយ។ ពិភពលោកនឹងកាន់តែមានអស្ថិរភាព និងគ្រោះថ្នាក់ ប្រសិនបើការអនុវត្តគោលការណ៍ពហុភាគីនិយមត្រូវបានជំនួសដោយវិធីសាស្រ្តបែបជាតិនិយមចង្អៀតចង្អល់។

ស្ថានការណ៍ប្រកបដោយជវភាព ដែលកំពុងត្រូវបានគេយកចិត្តទុកដាក់ជាខ្លាំង គឺជម្លោះដែលកំពុងកើតមានរវាងអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ី និងសង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាស។ ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះបានគូសបញ្ជាក់ពីស្ថានភាពផុយស្រួយនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកល ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខស្បៀង ថាមពល និងសន្តិសុខសកល។ ការពង្រឹងការគាំទ្រផ្នែកយោធាពីខាងក្រៅដោយអង្គការណាតូចំពោះអ៊ុយក្រែនបានជំរុញឱ្យមានការភ័យខ្លាចចំពោះការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដោយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងបង្ហាញដល់ពិភពលោកនូវអ្វីដែលកំពុងឆេះសន្ធោសន្ធៅ ដែលពិភពលោកអាចឈានទៅដល់ស្ថានភាពនោះ ប្រសិនបើមិនមានការប្រយ័ត្នប្រយែង។

ទន្ទឹមនឹងនោះ គេចាំបាច់ត្រូវពិចារណាពីឥទ្ធិពលក្រៅតំបន់នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ ទោះបីជាការគាំទ្រ​របស់​សហរដ្ឋអាម៉េរិក មានសារៈសំខាន់ចំពោះបញ្ហាប្រឈមខាងភូមិសាស្រ្តនយោបាយដែលអឺរ៉ុបកំពុងប្រឈមមុខក៏ដោយ ក៏រដ្ឋជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបហាក់ដូចជាមានការបែកបាក់គ្នាលើវិសាលភាពដែលពួកគេគួរតែធ្វើតាមគោលជំហរគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកទាក់ទងនឹងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធ​នឹងការប៉ុន​ប៉ងទប់ឥទ្ធិលប្រទេសចិន។ ខណៈដែលប្រទេសបារាំងកំពុងមានបំណងដើរតួនាទីឯករាជ្យនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ប្រទេសអំណាចកណ្តាល ដូចជា ជប៉ុន និងអូស្ត្រាលី កំពុងត្រូវបានវាស់វែងដោយការឆ្លើយតបរបស់ពួកគេចំពោះ​ការភ័យខ្លាចនូវការរាំងស្ទះនៃលំហូរពាណិជ្ជកម្ម និងការកើនឡើងភាពតានតឹងនៅក្នុងតំបន់។ 

ភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោកស្ថិតក្នុងស្ថានភាពផុយស្រួយ និងកាន់តែតានតឹង ហើយការប្រជែងគ្នារវាងមហាអំណាច ការបែកបាក់ និងការប្រឈមគ្នារវាងនិន្នាការសាកលភាវូបនីយកម្មពហុប៉ូល និងការគាំពារនិយមឯកប៉ូល បានធ្វើឱ្យសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកនាពេលអនាគតកាន់តែស្មុគស្មាញ និងពិបាកក្នុងការវាយតម្លៃ។ ជាងនេះទៅទៀត និន្នាការបែបនេះអាចនាំទៅរកការផ្លាស់ប្តូរឆ្ពោះទៅរក​បដិសកលភាវូបនីយកម្ម ហើយនិន្នាការតំបន់ភាវូបនីយកម្ម កំពុងក្លាយជានិន្នាការថ្មីមួយ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 05 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 11:05 AM

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ មនសិកាស្នេហាជាតិ ជាតិនិយម និងការឯកភាពជាតិ គឺជាមូលដ្ឋានសំខាន់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសថ្លែងសុន្ទរកថាបិទវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី ស្តីពី «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរ និងតួនាទីរបស់មហាអំណាចសម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពសាកល» នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ២ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា «មនសិកាស្នេហាជាតិ ជាតិនិយម និងការឯកភាពជាតិ គឺជាមូលដ្ឋានសំខាន់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ»

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ ដោយបានភ្ជាប់ជាមួយឧទាហរណ៍ជាបទពិសោធ នៃការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសរីកចម្រើននៅក្នុងតំបន់ ដូចជា ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង ដែលប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរ បានចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិដោយឈរនៅលើមូលដ្ឋានមនសិកាស្នេហាជាតិ និងជាតិនិយមពិតប្រាកដ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បានបន្តទៀតថា មនសិកាស្នេហាជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយមពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ដើម្បីអភិវឌ្ឍមាតុភូមិរបស់ខ្លួន ព្រោះមានតែឯកភាពជាតិតែប៉ុណ្ណោះដែលយើងអាចកសាងប្រទេសជាតិមួយនេះឱ្យរីកចម្រើនដូចបណ្ដាប្រទេសនានានៅក្នុងតំបន់។

មិនត្រឹមតែលើកឡើងអំពី មនសិកាស្នេហាជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយម ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា អ្នកនយោបាយគ្រប់និន្នាការ ត្រូវមានចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ដោយមនសិកាស្នេហាជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយមពិតប្រាកដ ចៀសវាងការប្រើប្រាស់ត្រឹមតែពាក្យខាងលើ ដើម្បីទាក់ទាញការចូលរួមនិងគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ។ ក្នុងន័យនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានស្នើសុំឱ្យរដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជា ផ្ដួចផ្ដើមគំនិតរៀបចំច្បាប់ហាមឃាត់ចំពោះអ្នកដែលមានសញ្ជាតិពីរ មិនឱ្យធ្វើនយោបាយ ដើម្បីចូលរួមចំណែកជំរុញមនសិកាជាតិ និងស្មារតីស្នេហាជាតិពិតប្រាកដរបស់អ្នកនយោបាយខ្មែរ។

«ខ្មែរត្រូវតែមានមោទកភាពជាតិ មិនមែនកូនចេះភាសាបរទេស ហើយមោទកភាពនោះទេ តើពេលណាដែលខ្មែរត្រូវមានមោទកភាពចំពោះអ្វីដែលប្រទេសជាតិខ្លួនមាន? តើនៅពេលណាដែលខ្មែរមានមោទកភាពនៅពេលដែលបានកាន់ផលិតផលរបស់ខ្លួន?» នេះគឺជាប្រសាសន៍លើកឡើងបន្ថែមរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

លើសពីនេះទៅទៀត ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់បន្ថែមទៀតផងដែរថា ដើម្បីជំរុញស្មារតីស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ គេត្រូវតែគាំទ្រផលិតផលខ្មែរ ទិញផលិតផលខ្មែរ និងជំរុញការដាំដុះនិងផលិតផលិតផលនៅក្នុងស្រុក ពុំមែនត្រឹមតែស្នេហាជាតិតែនៅលើបបូរមាត់ប៉ុណ្ណោះទេ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃពុធ, 04 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 09:04 PM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ការពិភាក្សាអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិជារឿងចាំបាច់និងត្រូវរៀបចំឡើងជាប្រចាំ ហើយកម្ពុជាត្រូវពង្រឹងខ្លួន មិនត្រូវសម្ងំមើលការចាត់ចែងពីមហាអំណាចឡើយ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «ការពិភាក្សាអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិជារឿងចាំបាច់និងត្រូវរៀបចំឡើងប្រចាំ ហើយកម្ពុជាត្រូវពង្រឹងខ្លួន មិនត្រូវសម្ងំមើលការចាត់ចែងពីមហាអំណាចឡើយ» នេះជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងឱកាសថ្លែងសុន្ទរកថាបើកវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី ស្តីពី «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរ និងតួនាទីរបស់មហាអំណាចសម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពសាកល» នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ២ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។

ដោយបានគូសបញ្ជាក់អំពីអតីតកាលក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍កន្លងទៅ ដែលសង្គមកម្ពុជា មិនសូវមានការរៀបចំវេទិកា និងកិច្ចពិភាក្សាអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិនោះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានមានប្រសាសន៍ថា លើកឡើងថា ការពិភាក្សាអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិជារឿងចាំបាច់និងត្រូវរៀបចំឡើងប្រចាំ ក៏ព្រោះតែការមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់លើកិច្ចអន្តរជាតិនេះ បាននាំឱ្យសង្គមកម្ពុជាមានការបត់បែនយឺតជាងបណ្ដាប្រទេសនានានិងពិភពលោក ដោយហាក់បានចាត់ទុកថា កិច្ចការជជែកអំពីបញ្ហាអន្តរជាតិជា បុព្វសិទ្ធិផ្ដាច់មុខរបស់មហាអំណាច។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការបង្កើតកិច្ចពិភាក្សានិងវេទិកាអន្តរជាតិនានា ស្ដីអំពីទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងនយោបាយការបរទេសនៃមហាអំណាច ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ នៅក្នុងការប្រមូលទស្សនៈយល់ឃើញពីអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនិងអ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិនានា ដើម្បីផ្ដល់នូវធាតុចូលជូនដល់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការកំណត់គោលនយោបាយ និងមាគ៌ានយោបាយការបរទេសដែលកម្ពុជាត្រូវដើរ។

កម្ពុជាមិនត្រូវចាត់ទុកថាក្នុងនាមខ្លួនជាប្រទេសតូច ការសម្រេចចិត្តគឺអាស្រ័យទៅលើតែមហាអំណាចនោះទេ ព្រោះប្រសិនជាទុកឱ្យមហាអំណាចជាអ្នកចាត់ចែងផ្ដាច់មុខ នោះគេប្រាកដជាគិតគូរអំពីផលប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គេជាក់ជាប្រាកដ ដូចរឿងព្រេងខ្មែរដែលតែងនិទានថា ជាធម្មតា មេចំណែកតែងតែទទួលបានចំណែកច្រើនជាងគេជាដរាប។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បន្តទៀតថា មិនត្រឹមត្រូវស្វែងយល់ដឹងឱ្យកាន់តែច្បាស់ អំពីកិច្ចការអន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះទេ កម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងខ្លួនដើម្បីមានសិទ្ធិសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង ទាំងការរៀបចំចាត់ចែងនយោបាយនៅក្នុងស្រុក និងនយោបាយការបរទេសនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសតូចៗដូចជាកម្ពុជា ត្រូវតែចូលរួមនៅក្នុងការចាត់ចែងជោគវាសនាប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន តាមរយៈការពង្រឹងភាពខ្លាំងរបស់ជាតិ ដោយរាប់ចាប់តាំងពីការកំណត់ជំហរនយោបាយផ្ទាល់ខ្លួន ការពង្រឹងអធិបតេយ្យនិងឯករាជ្យរបស់ជាតិ ក៏ដូចជាការប្រកាន់ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវ គោលជំហរអព្យាក្រឹត្យមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ នៅចំពោះមុខការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាចពិភពលោក៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃពុធ, 04 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 08:27 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃពុធ ២ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ០៩:០០ នាទីព្រឹក វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល» ដោយទទួលបានកិច្ចសហការរៀបចំនិងផ្ដល់មូលនិធិដោយ មូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិណៅអ៊ែរ (KONRAD ADENAUER STIFTUNG)។

វេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣នាឱកាសនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក Jason Chumtong ប្រធានមូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិណៅអ៊ែរប្រចាំកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្ដរជាតិនៃកម្ពុជារាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

វេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល» ប្រព្រឹត្តទៅដោយផ្ដោតលើប្រធានបទចំនួន៣គឺ

១. "សណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកថ្មី៖ ការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាច"

២. "ភាពតានតឹងនៅអឺរ៉ុបនិងមជ្ឈិមបូព៌ា" និង

៣. "តួនាទីរបស់មហាអំណាចក្នុងការលើកកម្ពស់សុខដុមភាពពិភពលោក"។

វេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ នាឱកាសនេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់វាគ្មិនជាតិ និងអន្តរជាតិដូចខាងក្រោម៖

- លោកបណ្ឌិត Raimund Weiss សាស្ត្រាចារ្យរងនិងជាព្រឹទ្ធបុរសនៃមហាវិទ្យាល័យសេដ្ឋកិច្ចនិងវិទ្យាសាស្ត្ររដ្ឋបាល នៃសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្កន់

- ឯកឧត្តមបណ្ឌិត អ៊ុន ឃាង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

- លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ប្រធាននាយកដ្ឋាននយោបាយនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

- ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណរិទ្ធ ប្រធានក្រុមទីប្រឹក្សានៃរដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

- លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត Kevin Nauen ព្រឹទ្ធបុរសមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា

- លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

- លោកបណ្ឌិត យុន គា នាយករងវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិនិងគោលនយោបាយសាធារណៈ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ

- លោកបណ្ឌិត Joseph Matthews សាស្រ្តាចារ្យជាន់ខ្ពស់នៃសាកលវិទ្យាល័យប៊ែលធីអន្តរជាតិ រាជធានីភ្នំពេញ ប្រទេសកម្ពុជា

ក្រៅពីវាគ្មិនជំនាញ ក៏មានអ្នកចូលរួមមកពីស្ថាប័នធនាគារខួរក្បាលជាតិ និងអន្តរជាតិ សាស្ត្រាចារ្យ ​និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ តំណាងក្រសួង តំណាងស្ថា​ទូតបរទេសប្រចាំកម្ពុជា ថ្នាក់ដឹកនាំ​និងអ្នកសា្រវ​ជ្រាវ​នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ព្រមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន សរុបប្រមាណ ១០០នាក់។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសវេទិកាអន្តរជាតិលើកទី៣នេះដែរ នៅពេលរសៀល ក៏មានពិធីចុះហត្ថលេខាលើ​អនុស្សរណៈ​​នៃការយោគយល់គ្នា​ (MOU) រវាងវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជានិងមូលនិធិខុនរ៉ាដ អាដិណៅអ៊ែរ​ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសម្រាប់រយៈពេល ៤ឆ្នាំ (២០២៤-២០២៧) នៅចុងបញ្ចប់នៃកម្មវិធី ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យភាកម្ពុជាផងដែរ។

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃពុធ, 04 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 10:11 AM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ភាសាវិទ្យាប្រៀបដូចជាខ្យល់អុកស៊ីសែនដែលមិនអាចខ្វះបាន ដែលទាមទារឱ្យគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចូលរួមសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយ និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទកថាបើកសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ភាសាវិទ្យានិងភាសាខ្មែរនៅក្នុងយុគសម័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិត លើកទី១» រៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១០ រោច ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា "ភាសាវិទ្យាប្រៀបដូចជាខ្យល់អុកស៊ីសែនដែលមិនអាចខ្វះបាន ដែលទាមទារឱ្យគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចូលរួមសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយ និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ"។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា ភាសាគឺប្រៀបបានដូចជាអុកស៊ីសែន ដែលមនុស្សយើងមិនអាចខ្វះបាននោះឡើយ ព្រោះការសិក្សាភាសាជាតិ គឺជាការស្វែងយល់បានកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីឫសគល់នៃវប្បធម៌ ឥរិយាបថ សិល្បៈ និងសង្គមខ្មែរ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្ថែមទៀតថា ការប្រើប្រាស់ភាសាខុសឆ្គង ក៏អាចនាំមកនូវទំនាស់រវាងបុគ្គលនិងបុគ្គល និងអាចបង្កទៅជាជម្លោះរវាងជាតិសាសន៍និងជាតិសាសន៍ថែមទៀតផង ដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ទៅលើការជំរុញការសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយបន្ថែមទៀតដល់សាធារណជនទូទៅ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្តទៀតថា នៅពេលដែលមនុស្សនៅក្នុងសង្គមមួយ អាចយល់ដឹងបានកាន់តែច្បាស់អំពីភាសាជាតិសាសន៍របស់ខ្លួនកាន់តែទូលំទូលាយ មានន័យថាពួកគេស្គាល់កាន់តែច្បាស់នូវវប្បធម៌ជាតិ ឥរិយាបថជាតិសាសន៍ និងគុណតម្លៃនៃការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានអះអាងថា សម្រាប់ភាសាវិទ្យា នៅពេលដែលខ្មែរខ្លួនឯងមិនបានយល់ដឹងនិងស្គាល់ ឬភ្លេចនូវអ្វីដែលខ្លួនមាន នោះយើងនឹងអាចមានការយល់ច្រឡំថាភាសាខ្លះជារបស់បរទេសទៅវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណា ដើម្បីជំរុញលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិឱ្យបានកាន់តែប្រសើរនោះ ឯកឧត្ដមបានសំណូមពរដល់អ្នកស្នេហាជាតិ អ្នកស្រឡាញ់វប្បធម៌ អក្សរសាស្ត្រជាតិទាំងឡាយ ងាកមកចូលរួមចំណែកតាមលទ្ធភាព នៅក្នុងការស្វែងយល់ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ ចៀសវាងស្រឡាញ់ អភិរក្សឬដុតរោលតាមគ្នា ប៉ុន្តមិនបានចូលរួមសូម្បីតែរៀន ឬបង្រៀន ឬក៏តែងនិពន្ធ និងផ្សព្វផ្សាយជាដើម។ ឯកឧត្ដមបានក្រើនរំឭកអង្គសិក្ខាសាលាទាំងមូលឱ្យចងចាំថា ដោយភាសាជាតិមួយអាចបន្តអត្ថិភាពយ៉ាងរស់រវើកបាន ត្រូវការប្រជាជាតិនោះរស់រវើក ដែលអាស្រ័យលើការចូលរួមពីសំណាក់អ្នកជំនាញពាក់ព័ន្ធ និងសាធារណជនទាំងអស់នៅក្នុងសង្គម មិនមែនស្ពឹកស្រពន់ រង់ចាំតែស្ដីបន្ទោសនោះទេ។

ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ស្នើសុំឱ្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ពិនិត្យលទ្ធភាពនៅក្នុងការកំណត់ឱ្យសាលាអន្តរជាតិទាំងអស់នៅកម្ពុជា ត្រូវតែបញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សាជាភាសាខ្មែរជាចាំបាច់នៅក្នុងដំណើរការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់ខ្លួន ព្រោះការសិក្សាភាសាជាតិ គឺជាការស្វែងយល់បានកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីឫសគល់នៃវប្បធម៌ ឥរិយាបថ សិល្បៈ និងសង្គមខ្មែរ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានបន្ថែមទៀតថា គេមិនអាចបន្ទោសយុវជនថាសរសេរភាសាខ្មែរមិនត្រឹមត្រូវ ឬមិនស្គាល់អំពីវប្បធម៌នោះទេ ប្រសិនបើអ្នកគិតគូរគោលនយោបាយមិនបានយកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងភាសាវិទ្យានិងវប្បធម៌ជាតិទៅកាន់យុវជន ព្រោះមនុស្សចាស់គឺជាអ្នកត្រួសត្រាយ ជាអ្ន្កកបង្ហាញផ្លូវសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា ឪពុកម្ដាយទាំងអស់ គេពុំត្រូវមានមោទកភាពនឹងកូនចេះភាសាបរទេស ជាជាងការយល់ដឹងស៊ីជម្រៅអំពីភាសាជាតិរបស់ខ្លួននោះឡើយ ព្រោះនៅក្នុងករណីខ្លះ ដោយសារតែមិនបានស្វែងយល់អំពីភាសាជាតិ វប្បធម៌និងសិល្បៈខ្មែរបានច្បាស់លាស់ ទើបយុវជនខ្មែរមួយចំនួនបានយល់ច្រឡំថា ភាសា និងសិល្បៈវប្បធម៌មួយចំនួនមានប្រភពពីបរទេសទៅវិញ។ ទាំងអស់នេះ គឺជាបញ្ហាសំខាន់ ដែលក្រសួងស្ថាប័ន និងភាគីពាក់ព័ន្ធ គួរតែផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត។

នៅចុងបញ្ចប់នៃសុន្ទរកថា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានផ្ដល់អនុសាសន៍ចំនួន៥ចំណុចគឺ៖

១. ការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍភាសាវិទ្យានិងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ត្រូវដើរទន្ទឹមគ្នា ដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរផង និងដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការវិវត្តនៃសង្គមជាតិផង

២. សាលាអន្តរជាតិទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវតែដាក់បញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សាភាសាខ្មែរ នៅក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់ខ្លួន

៣. ភាសាពិតជាមានសារៈសំខាន់ ព្រោះបានចារឹកអំពីឥរិយាបថជាតិសាសន៍និងវប្បធម៌ ក៏ដូចជាឫសគល់នៃជាតិសាសន៍នីមួយៗ

៤. ក្រសួងស្ថាប័ននិងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវតែចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការជំរុញការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរឱ្យត្រឹមត្រូវតាមអក្ខរាវិរុទ្ធ

៥. រដ្ឋគួរតែបង្កើតឱ្យមានការប្រឡងអក្សរផ្ចង់ខ្មែរឡើងវិញ ដើម្បីលើកតម្កើងតម្លៃអក្សរសាស្ត្រជាតិ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 29 សីហា 2024 ម៉ោង 02:33 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Stockholm International Water Institute: SIWI) ស្ដីពី គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀលថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាអបអរសាទរសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Stockholm International Water Institute: SIWI) ស្ដីពី «គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា»។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានថ្លែងអំណរគុណដល់សាស្រ្តាចារ្យ Mooyoung Han និងលោកបណ្ឌិត Rain ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យកិត្តិយសនៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិ Soeul National (SNU) ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ដែលបានសហការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (RAC) ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ តាមរយៈទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អ ស្ថាប័នទាំងពីរ បានអនុវត្តគម្រោងប្រព័ន្ធទឹកភ្លៀងសម្រាប់ការស្រោចស្រព (RFD) នៅក្នុងសាលារៀននានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ក្នុងនាមជាអ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសម្រាប់សាលាភ្លៀងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជាអ្នកដឹកនាំក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់អំពីការគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈសន្និសីទអនឡាញអន្តរជាតិនេះ និងបានបង្ហាញនូវសេចក្ដីសោមនស្សរីករាយក្នុងការថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទ SIWI ស្តីពីការលើកកម្ពស់ភាពធន់នឹងអាកាសធាតុដោយសហគមន៍ទឹកភ្លៀងសម្រាប់ផឹកនៅកោះប៉ាស៊ីហ្វិក និងប្រទេសមេគង្គ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រធានបទនៃសន្និសីទនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាប្រឈមនៃធនធានទឹកនៅកម្ពុជា ដូចជា ទឹកជំនន់ក្នុងរដូវវស្សា និងគ្រោះរាំងស្ងួតក្នុងរដូវប្រាំង ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស បរិស្ថាន និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជុំវិញពិភពលោក។ ជាមួយគ្នានេះ ការធានាឱ្យបាននូវបរិមាណទឹកស្អាតប្រើប្រាស់បន្ថែមទៀតនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ដោយសារតែសមត្ថភាពបំពង់ផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតនៅមានកម្រិត និងការពង្រីកផ្ទៃដីកាន់តែធំឡើងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ដែលកំពុងមានការរីកលូតលាស់ជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសតម្រូវការទឹកប្រើប្រាស់នៅក្នុងរដូវប្រាំង នៅតាមបណ្តាខេត្ត និងទីក្រុងជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេស។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងបន្តថា ប្រជាជនកម្ពុជាបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្របែបប្រពៃណី នៅក្នុងការប្រមូល និងស្តុកទឹកភ្លៀងទុកសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែវិធីសាស្ត្រទាំងនេះ ពុំអាចធានាថាទឹកដែលបានរក្សាទុកនោះមានសុវត្ថិភាព និងស្អាតគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្សេងៗនោះទេ។

បើទោះបីជានៅរដូវ​វស្សា ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បរិមាណទឹកភ្លៀងមានកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយក្ដី ក៏មានការប្រមូលផល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ស្តុកទឹកទុកពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងរដូវប្រាំងនៅឡើយដែរ។ បរិមាណទឹកភ្លៀងក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ថែមទាំងអាចបង្កនូវជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយកន្លែងផងដែរ ខណៈដែលផ្ទះជាច្រើនខ្នងត្រូវបានជន់លិច ហើយជំនន់ទឹកភ្លៀងបានបង្កការខូចខាតដល់ផ្លូវថ្នល់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកថែមទៀតផង។ បញ្ហាទាំងនេះ បានធ្វើឱ្យចំណាយថវិកាជាតិសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាខូចខាតដោយសារតែជំនន់ទឹកភ្លៀងបានកើនឡើង ដែលទាមទារឱ្យមានការដំណោះស្រាយសមស្រប និងឆ្លើយតបឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែលគេអាចគ្រប់គ្រងបាននេះ។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ដោយមានការគាំទ្រពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ទំនាក់ទំនងរវាងស្ថាប័នស្រាវជ្រាវទាំងពីរបានឈានដល់ការអនុវត្តគម្រោងសាកល្បងពីការប្រមូលទឹកភ្លៀងសម្រាប់ប្រើប្រាស់(បរិភាគ)នៅសាលាវិទ្យាល័យកំបូល រាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងឆ្នាំ២០២២ ដែលគម្រោងនេះមានឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមដំបូង។ ជាមួយគ្នានេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏គ្រោងនឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពង្រីកវិសាលភាពកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនេះ ទៅដល់ ១ ០០០ សាលារៀន ដើម្បីអាចផ្ដល់ផលទៅដល់សិស្សានុសិស្សតាមសាលារៀនជាច្រើនទៀត នៅតាមបណ្ដាខេត្តនានានៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតយង់ ពៅ បានបញ្ជាក់ថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានស្នើទៅកាន់ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា ធ្វើកិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការគ្នាក្នុងអនុវត្តន៍គម្រោងខាងលើ។

ជាចុងបញ្ចប់នៃការថ្លែងសារអបអរសាទរសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (SIWI) ស្ដីពី គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ ៤ចំណុចសំខាន់ៗពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការសន្និសីទនារសៀលនេះគឺ៖

១. សក្តានុពលនៃទឹកភ្លៀងនៅក្នុងការការដោះស្រាយបញ្ហាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ

២. ទឹកភ្លៀងត្រូវបានចាត់ទុកជាទឹកសំណល់ ប៉ុន្តែគេគួរតែប្រែក្លាយទឹកទាំងនេះទៅជាធនធានសម្រាប់បម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ផ្សេងៗ

៣. វិធីសាស្ត្រនៃការប្រមូលទឹកភ្លៀងនៅតំបន់ទីក្រុង (Rain City Concept) គឺជាគំនិតច្នៃប្រតិដ្ឋ ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់

៤. រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គាំទ្រទាំងស្រុងនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀង និងកម្មវិធីប្រមូលទឹកភ្លៀងពីតាមដំបូងផ្ទះ (Skywater Festival)

ជាមួយគ្នានេះដែរ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រំពឹងថានឹងបន្តធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនានានៅក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គ នៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ និងការគ្រប់គ្រងទឹកភ្លៀង៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃអង្គារ, 27 សីហា 2024 ម៉ោង 02:55 PM

អារម្មណ៍ពុះកញ្ជ្រោលរឿងទឹកដី មិនអាចរំងាប់ទាំងស្រុងដោយជំនឿសាសនាបានទេ

ដោយ៖ បណ្ឌិត គិន ភា

តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) នៅតែក្តៅគគុកថ្វីថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ បានពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយនិងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាច្រើនលើកច្រើនសា ហើយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបកស្រាយដោយផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រតាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាតុមូលរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងមកក្តី។

បន្ថែមលើនេះ មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ព្រះសង្ឃមួយអង្គព្រះនាមព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ដែលមានប្រជាពុទ្ធបរិស័ទនិងអ្នករាជការថ្នាក់មូលដ្ឋាននិងថ្នាក់កំពូលមួយចំនួនជឿងប់លើព្រះអង្គច្រើនគួរសម បានដឹកនាំមនុស្សម្នាជាច្រើនទៅពិនិត្យតាមបណ្ដោយព្រំដែនខេត្តទាំងបួនដែលស្ថិតនៅតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ រួមមាន ខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី និងមណ្ឌលគិរី។

សំណួរសួរថា តើសកម្មភាពរបស់ព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ចុះពិនិត្យព្រំដែនឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងដូចម្តេច? តើវត្តមានរបស់ព្រះសង្ឃព្រះនាមព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ទៅទីនោះ អាចជួយរំងាប់អារម្មណ៍ របស់អ្នកដែលមិនគាំទ្រ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) បានដែរទេ?

ជាការណ៍ពិត វត្តមានរបស់ព្រះអង្គព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ទៅតំបន់ CLV-DTA ពិតជាមានអ្នកហែរហមអមដំណើរច្រើនមែន មានទាំងមន្ត្រី មានទាំងរាស្ត្រ។ ការណ៍នេះជាការរំលេចឱ្យឃើញថា ជំនឿតាមបែបព្រហ្មញ្ញសាសនានិងព្រះពុទ្ធសាសនា នៅតែបន្តមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ។ ហេតុនេះ អ្នកនយោបាយអាចប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធជំនឿបែបនេះក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួនផងដែរ ព្រោះអ្នកនយោបាយអាចធ្វើនយោបាយនីយកម្មលើគ្រប់វិស័យឱ្យតែអាចទាញផលប្រយោជន៍នយោបាយបាន។ កន្លងមក នយោបាយនីយកម្មត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យវប្បធម៌ សិល្បៈ ជំនឿសាសនា ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ កីឡា រហូតដល់វិស័យវិទ្យាសាស្ត្រទៅទៀត។

ក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ បើរាជរដ្ឋាភិបាលអាចលើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវរកឃើញអ្វីដែលថ្មី ហើយអាចផលិតបាននូវផលិតផលវិទ្យាសាស្ត្រទំនើប នោះវានឹងក្លាយជាប្រភពនៃមោទនភាពជាតិ និងជាទុននយោបាយដ៏សំខាន់ជាងបំពោកជំនឿសាសនាទៅទៀត។

មែនទែនទៅ ការជឿទៅលើជំនឿសាសនា ឬប្រតិបត្តិទៅលើប្រព័ន្ធជំនឿណាមួយពុំមែនជាការខុសឆ្គងនោះឡើយ ព្រោះសេរីភាពនៅក្នុងជំនឿសាសនា ត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្តែ គេត្រូវជឿដោយបញ្ញា មិនមែនជឿទាំងងងឹតងងល់នោះទេ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងវត្តមានរបស់ព្រះអង្គព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ទៅតំបន់ CLV-DTA អាចហុចផលពីរយ៉ាងផ្ទុយពីគ្នាគឺ ការរំងាប់អារម្មណ៍ភ័យខ្លាចនិងព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ទឹកដីពីសំណាក់អ្នកដែលមានជំនឿងប់លើព្រះអង្គ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកមិនជឿលើព្រះអង្គ គេចាត់ទុកជារឿងអស់សំណើច។ គេត្រូវដឹងថា បញ្ហាព្រំដែន អធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី មានទម្ងន់ធ្ងន់ជាងអំបិយជំនឿ។ ត្រូវចងចាំថា ប្រជាជនខ្មែរបានស្ពាយជាប់ខ្លួនរាប់សតវត្សរ៍នូវស្លាកស្នាមអតីតកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបាត់បង់ទឹកដីទៅប្រទេសជិតខាង។

ដូច្នេះ ជំនឿសាសនាមិនអាចរំងាប់អារម្មណ៍ខ្វល់ខ្វាយរឿង CLV-DTA បានទាំងស្រុងទេ ដ្បិតរឿងព្រំដែន គឺជារឿងទឹកដី អធិបតេយ្យភាព និងឯករាជ្យជាតិ ដែលទាមទារភាពច្បាស់លាស់លើទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់ និងតម្រូវឱ្យមានការបកស្រាយពន្យល់តាមលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រជាក់លាក់។

នៅពេលដែលសង្គមមួយ មានមនុស្សភាគច្រើនជឿលើមន្តអាគម ជាងជាងវិទ្យាសាស្ត្រ, ជឿលើការបន់ស្រន់ ជាជាងសមត្ថភាព, ជឿលើប្រជាភិថុតិ ជាជាងហេតុផល, ជឿលើពាក្យចចាមអារ៉ាម ជាជាងការពន្យល់តាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រនិងផ្លូវច្បាប់, ជឿលើវោហាសាសព្ទនយោបាយ ជាជាងសកម្មភាពនិងសមិទ្ធផលជាក់ស្តែង, ជឿលើការញុះញង់របស់បរទេស ជាជាងជាតិខ្លួនឯង, ជឿលើសីលធម៌ក្លែងក្លាយ ជាជាងសច្ចធម៌, ជឿលើសង្គ្រាមស្រមោល ជាជាងសន្តិភាពជាក់ស្តែង, ជឿលើអ្នករត់ចោលស្រុក ជាជាងអ្នកនៅជាមួយគ្នា, ជឿលើមាត់របស់អ្នកនៅឆ្ងាយរាប់ពាន់យោជន៍ ជាជាងភ្នែកខ្លួនឯង, ជឿលើជាតិសាសន៍ដទៃ ជាជាងជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង, សង្គមបែបនេះដាច់ខាតមិនអាចស្គាល់ភាពរីកចម្រើនពិតប្រាកដនិងយូរអង្វែងបានទេ។

ដូច្នេះ សង្គមយើងមិនត្រូវលើកទឹកចិត្តឱ្យមនុស្សលង់លក់វង្វេងវង្វាន់ក្នុងជំនឿអរូបីមិនសមហេតុផលនោះទេ។ បច្ចុប្បន្ននេះ វិទ្យាសាស្ត្ររីកចម្រើន កប់ពពកគេបានរុករកឃើញភពជាច្រើនដែលនៅជុំវិញផែនដីហើយ គេបង្កើតមនុស្សយន្ត (Robot) បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) និងសម្ភារៈទំនើបៗផ្សេងទៀត ដែលបានកសាងសង្គមមនុស្សជាតិមួយប្រកបដោយភាពស៊ីវិលនិងវឌ្ឍនភាពឥតឈប់ឈរ។ ប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើននិងមានវិទ្យាសាស្ត្រជឿនលឿន ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងនោះ ពុំបានផ្អែកទៅលើការបន់ស្រន់ ឬសុំពរពីព្រះជាម្ចាស់ ឬក៏វត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិណាដើម្បីភាពមានបាន សេចក្តីសុខចម្រើន និងដើម្បីជួយឱ្យប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនក្លាយទៅជាមហាអំណាចនោះឡើយ។

ងាកមករឿងការពារខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនយើងវិញ ដើម្បីឱ្យខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនយើងរឹងមាំ និងគង់វង្សយូរអង្វែងនោះ គេត្រូវតែកំណត់យកយន្តការច្បាប់ជាចម្បង ដូចជាការបោះបង្គោលព្រំដែនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសជាប់ខាងរបស់កម្ពុជា ដែលត្រូវមានការទទួលស្គាល់ទៅវិញទៅមកដោយប្រទេសទាំងសងខាង និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដូចអ្វីដែលប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្ដេចមហាបវរធិបតិ ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋគឺជារបងការពារព្រំដែនយ៉ាងរឹងមាំ និងយូរអង្វែង។

ជាមួយគ្នានេះ ការប្រកាសបង្កើតមូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់ព្រំដែន គឺជាការអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលពោរពេញទៅដោយស្មារតីជាតិនិយម ស្នេហាប្រទេស និងទឹកដីរបស់ខ្លួន អាចចូលរួមចំណែកទៅតាមលទ្ធភាពធនធានដែលមាន និងស្មារតីជាតិនិយមដែលខ្លួនបានប្រកាន់ខ្ជាប់ដោយមោះមុត។ លើសពីនេះទៅទៀត ការលើកទឹកចិត្តទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ពិសេសការផ្ដល់ដីទៅដល់ពលរដ្ឋដែលខ្វះខាតដីធ្លីសម្រាប់ការរស់នៅ ឱ្យទៅរស់នៅតាមតំបន់ គឺជាយន្តការដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយទៀត ដើម្បីរួមចំណែកប្រែក្លាយតំបន់ព្រំដែនទៅជាទីប្រជុំជន ជាទីកន្លែងដែលមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព តាមរយៈការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនានា ដូចជា ទឹក ភ្លើង ផ្លូវ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ វត្តអារាម ទីផ្សារ និងមធ្យោបាយផ្សេងៗទៀត។

នៅពេលដែលមានភូមិករប្រជាជន មានចរន្តសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ការធ្វើដំណើរបានងាយស្រួល នោះគឺជាការសម្រេចបាននូវរបងព្រំដែនដែលមានភាពរឹងមាំនិងគង់វង្សយូរអង្វែង ហើយតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង ក៏នឹងលែងក្លាយទៅជារឿងនិទានឬអាថ៌កំបាំង ដែលអ្នកនយោបាយប្រឆាំងអាចទាញធ្វើជាលេសដើម្បីវាយប្រហារ ចោទប្រកាន់ និងបំភ្លៃការពិតទៀតហើយ។

បញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ក៏នឹងលែងក្លាយទៅជារបៀបវារៈនយោបាយ ដែលគេប្រើប្រាស់ដើម្បីដុតរោលបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ដើម្បីតែមហិច្ឆតាអំណាចឬផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់គេតទៅទៀត ក៏ព្រោះតែនៅពេលដែលមានការមន្ទិលសង្ស័យ ឬចម្ងល់ចំពោះតំបន់ព្រំដែនណាមួយ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ សុទ្ធតែអាចធ្វើដំណើរទៅពិនិត្យនិងស្វែងយល់បានដោយខ្លួនឯងបាន ជាជាងជឿទៅតាមការញុះញង់និងការបំផុសបំផុលប្រាសចាកការណ៍ពិតជាក់ស្ដែង ពីសំណាក់អ្នកនយោបាយទ្រុស្តជាតិនិងបរទេសអមិត្ត៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃចន្ទ, 26 សីហា 2024 ម៉ោង 05:40 PM

មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា និងការបើកទូលាយឱ្យអ្នកស្នេហាជាតិចូលរួមកសាងជាតិ

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ

នៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានប្រកាសបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងកៀងគរថវិកាបន្ថែម សម្រាប់ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន បន្ទាប់ពីមានការបំផុសបំផុលឱ្យមានការតវ៉ាឱ្យដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA)។ ការប្រកាសបង្កើតមូលនិធិពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាកម្ពុជានេះ បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពពេញលេញ និងមិនអាចរំលោភបានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងការបើកចំហរទូលាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលជាអ្នកស្នេហាជាតិទាំងអស់ចូលរួមនៅក្នុងការកសាងរបងការពារជាតិយ៉ាងរឹងមាំគឺ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់បណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង។ ប្រកាសបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជា បានបង្ហាញឱ្យឃើញទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗចំនួន៥គឺ៖

១. ជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា៖

ការប្រកាសបង្កើតនូវ “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” ពីសំណាក់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានេះ ជាការបង្ហាញឱ្យសាធារណៈមតិជាតិមើលឃើញកាន់តែច្បាស់អំពីការធានាបាននូវអធិបតេយ្យភាពជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រោះប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិតជាបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ការគ្រប់គ្រងនៅលើដែនអធិបតេយ្យភាពជាតិពិតប្រាកដមែននោះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងពុំបង្កើតនូវមូលនិធិនេះនោះឡើយ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តលាក់បាំងអំពីការអភិវឌ្ឍនៅតាមតំបន់ទាំងនោះ ដើម្បីបញ្ជៀសជ្រួតជ្រាបបញ្ហានៅតំបន់ព្រំដែនកាន់តែច្រើនពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនត្រឹមតែពុំបានលាក់បាំងនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចចុះពិនិត្យនិងស្វែងយល់អំពីបញ្ហាព្រំដែន ក៏ដូចជាអំពាវនាវឱ្យមហាជនចូលរួមឱ្យបានច្រើនកុះករថែមទៀតផង។ លើសពីនេះ ការបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជានេះឡើង រាជរដ្ឋាភិបាលមានបំណងបង្ហាញដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែការពារបានយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន និងពេញលេញនូវដែនអធិបតេយ្យដែលមិនអាចរំលោភបានរបស់កម្ពុជា ហើយប្រសិនបើអធិបតេយ្យនេះត្រូវបានរំលោភដោយប្រទេសជិតខាងពិតមែននោះ រាជរដ្ឋាភិបាលពិតជាមិនអាចប្រកាសបង្កើតឱ្យមានការចូលរួមជាមូលនិធិ ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅនោះទេ ព្រោះប្រទេសជិតខាងនឹងប្រតិកម្ម ហើយតវ៉ានៅជុំវិញរឿងនេះ។ ការទូងស្គរប្រកាសឱ្យមានការចូលរួមជាមូលនិធិកសាងហេរដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមព្រំដែននេះ ក៏ជាចំណែកមួយនៅក្នុងការកសាងខឿនការពារព្រំដែនរបស់កម្ពុជាផងដែរ។

២. ជាការបើកទូលាយឱ្យអ្នកស្នេហាជាតិចូលរួមកសាងជាតិ៖

រាជរដ្ឋាភិបាលបានបើកទូលាយសម្រាប់ការចូលរួមនៅក្នុង “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” ដោយគ្មានការរើសអើងភេទ សាសនា ពណ៌សម្បុរ និងនិន្នាការនយោបាយ ដែលគឺជាការបើកចំហរការចូលរួមជាទូទៅសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពិសេសអ្នកដែលមានស្មារតីជាតិនិយម និងទឹកចិត្តស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ ដែលមានគោលបំណងដូចគ្នាគឺ កសាងនិងការពារជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនឱ្យបានរឹងមាំ។ ការបើកចំហរទូលាយចំពោះការចូលរួមនេះ មានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបមានសិទ្ធិនៅក្នុងការចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិបានពេញលេញ ពិសេសគឺការចូលរួមនៅក្នុងសកម្មភាពអភិវឌ្ឍនានានៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង។

៣. ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបជាម្ចាស់ និងជារបងការពារព្រំដែនយ៉ាងពិតប្រាកដ

ការចូលរួមចំណែកជាថវិកានៅក្នុង “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” គឺជាការចូលរួមដោយផ្ទាល់នៅក្នុងការកសាងខឿនការពារព្រំដែន តាមរយៈការជំរុញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជារូបវ័ន្តនានា នៅតាមបណ្ដោយបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបទាំងអស់គឺជាម្ចាស់ និងជារបងការពារព្រំដែនយ៉ាងពិតប្រាកដ ដោយសារតែខឿនការពារព្រំដែនទាំងនេះ កើតចេញមកពីទឹកចិត្តស្នេហាជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយមពិតប្រាកដរបស់ខ្មែរគ្រប់រូប

៤. អ្នកស្នេហាជាតិមានឱកាសបញ្ជាក់អំពីមនសិការជាតិពិតប្រាកដរបស់ខ្លួន

ប្រទេសជាតិនីមួយៗតែងតែមានជនស្នេហាជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនរាប់មិនអស់ ហើយក៏មានផងដែរអ្នកដែលតែងតែតាំងខ្លួនជាអ្នកស្នេហាជាតិមាតុភូមិផ្ដាច់មុខ ដែលជួនកាលក៏បានព្យាយាមបំផុសបំផុលឱ្យមហាជនក្រោកឡើងទាមទារ តវ៉ា ឬប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ទៅលើប្រធានរឿងណាមួយដែលខ្លួនបំភ្លៃថាជាការខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាតិ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ មានឱកាសបញ្ជាក់អំពីមនសិការជាតិរបស់ខ្លួន តាមរយៈការចូលរួមអភិវឌ្ឍនិងការពារផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ ហើយការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់បណ្ដោយព្រំដែន គឺជាមូលដ្ឋានចម្បងមួយនៅក្នុងការចូលរួមចំណែកការពារព្រំដែន ដែលអ្នកស្នេហាជាតិពិតប្រាកដឥតក្លែងក្លាយ គួរតែចូលរួមទៅតាមលទ្ធភាព និងទឹកចិត្តដែលខ្លួនមានចំពោះប្រទេសជាតិមាតុភូមិមួយនេះ។

៥. ការប្រមូលផ្ដុំកម្លាំងជាតិ ចំពោះបញ្ហាអធិបតេយ្យភាព

ស្មារតីជាតិនិយមដ៏រឹងមាំដែលអាចការពារប្រទេសជាតិ ការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនបានគង់វង្ស គឺជាស្មារតីជាតិនិយមដែលមានការឯកភាពផ្ទៃក្នុងរបស់ជាតិ ហើយមិនថាពេលណាជាពេលណានោះទេ ការពង្រឹងឯកភាពផ្ទៃក្នុងរបស់ជាតិគឺជាមូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំដើម្បីការពារជាតិ ប្រជាជន និងទឹកដី ដូចពាក្យស្លោកខ្មែរមួយឃ្លាបានលើកឡើងថា “សាមគ្គីរស់ បែកបាក់សាមគ្គីស្លាប់”។ ការធានាបានអធិបតេយ្យភាពនៃប្រជាជាតិ គឺជាការការពារបាននូវឯករាជ្យ និងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រជាជាតិនីមួយៗ ដូច្នេះហើយ ខ្មែរគ្រប់និន្នាការ និងពណ៌សម្បុរនយោបាយទាំងអស់ គប្បីរួបរួមគ្នាឱ្យបាននៅពេលដែលកាលៈទេសៈតម្រូវ នៅក្នុងរឿងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។ ការចូលរួមដោយផ្ដោតសំខាន់តែទៅលើឧត្ដមប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ គឺជាការចូលរួមប្រកបដោយស្មារតីជាតិនិយម និងមនសិការជាតិពិតប្រាកដ ដែលគួរឱ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយគោរព កោតស្ញប់ស្ញែង និងយកជាគំរូតាម៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃចន្ទ, 26 សីហា 2024 ម៉ោង 03:30 PM