រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ការរៀបចំជំនួបពិភាក្សាស្តីពី «បទពិសោធនិងបញ្ហា គោលការណ៍ក្នុងការប្រើអក្សរឡាតាំងសម្រាប់កត់សូរភាសាខ្មែរ»

នៅថ្ងៃអង្គារ ១កើត ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត សន ពៅ អនុប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរបានបើកកិច្ចប្រជុំស្ដីពីការរៀបចំជំនួបពិភាក្សាស្ដីពី «បទពិសោធនិងបញ្ហា គោលការណ៍ក្នុងការប្រើអក្សរឡាតាំងសម្រាប់កត់សូរភាសាខ្មែរ»។ នៅក្នុងជំនួបពិភាក្សានេះ មានក្រសួងចំនួន១០បានចូលរួមដើម្បីពិភាក្សាលើគោលការណ៍បណ្ដោះអាសន្នក្នុងការសរសេរ អក្សរខ្មែរជាអក្សរឡាតាំង។

នៅក្នុងជំនួបលើកទី៣នេះ សមាជិកទាំងអស់បានពិភាក្សាលើតារាងស្រៈដែលមាននៅក្នុង គោលការណ៍បណ្ដោះអាសន្នក្នុងការសរសេរអក្សរខ្មែរជាអក្សរឡាតាំង ហើយសមាជិកទាំងអស់បាន ឯកភាពលើតារាងស្រៈដែលបានស្នើដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ។

RACMedia 

ប្រភព៖ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ

  ថ្ងៃអង្គារ, 21 កក្កដា 2020 ម៉ោង 04:36 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ឱម យ៉ិនទៀង ទទួលបានគោរមងារជាកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបណ្ឌិត ឱម យ៉ិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រចេញព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/០៧២០/៧៥៨ ចុះថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ប្រោសព្រះរាជទានគោរមងារជា កិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមរយៈការក្រាបបង្គំថ្វាយសុំពីសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

កិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត គឺជាគោរមងារកិត្តិសដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ បុគ្គលដែលទទួលបានគោរមងារនេះ គឺជាវរជនខ្មែរដែលបានធ្វើការបម្រើជាតិចាប់ពី៣០ឆ្នាំឡើង ហើយមានគុណបំណាច់ និងស្នាដៃចំពោះប្រទេសជាតិលើវស័យច្បាប់ យុត្តិធម៌ និងតុលាការ។ គោរមងារនេះត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យ។

គួរបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ននេះ មានឥស្សជនសរុប ៤នាក់ដែលទទួលបានគោរមងារជាកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត។ ឥស្សរជន៣នាក់ទៀត ដែលទទួលបានគោរមងារជាកិត្តិនីតិកោលសលបណ្ឌិត នាពេលកន្លងមក គឺ១. ឯកឧត្តមកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត ប៊ិន ឈិន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី២. ឯកឧត្តមកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត ឌិត មន្ទី ប្រធានតុលាការកំពូល ៣. ឯកឧត្តមកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត ប៉ែន បញ្ញា តំណាងរាស្រ្ត៕

RAC Media | រឿន ភារុន

  ថ្ងៃចន្ទ, 20 កក្កដា 2020 ម៉ោង 06:48 PM

ជំនួបទទួលឯកសាររូបថតចម្លាក់លើថែវទាំងអស់ (ថែវខាងក្នុង និងខាងក្រៅ) នៅប្រាសាទបាយ័នដែលបានថតដោយអ្នកជំនាញជប៉ុន និង អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា

នៅថ្ងៃសុក្រ ១២រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ លោកបណ្ឌិត ផុន កសិកា ប្រធានស្ដីទីវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និងជាប្រធានគម្រោង «អត្តសញ្ញាណបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧» បានទទួលឯកសាររូបថតចម្លាក់លើថែវទាំងអស់ (ថែវខាងក្នុង និង ខាងក្រៅ) នៅប្រាសាទបាយ័នដែលបានថតដោយអ្នកជំនាញជប៉ុន និង អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ពីលោកបណ្ឌិត ទិន ទីណា អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអន្ដរជាតិស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។

បន្ទាប់ពីទទួលបានការឯកភាពពីឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហង់ ពៅ អគ្គនាយកនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ក្នុងការផ្ដល់ឯកសាររូបថតចម្លាក់លើថែវទាំងអស់ នៅប្រាសាទបាយ័ន លោកបណ្ឌិត ទិន ទីណា បានរៀបចំឯកសាររូបថតដាក់ជាបណ្ដុំតាមថែវខាងក្នុង និង ថែវខាងក្រៅ។ ចំណែកនៅតាមថែវនិមួយៗ លោកបណ្ឌិត ទិន ទីណា ក៏បានរៀបចំជាបណ្ដុំតាមទិស និង ស្លាបនៃថែវ។ ការរៀបចំបែបនេះជួយសម្រួលដល់ការបែងចែង និង សិក្សាតាមផ្នែកនិមួយៗ។

លោកបណ្ឌិត ផុន កសិកា ក៏បានជម្រាបដល់លោកបណ្ឌិត ទិន ទីណា ដែរថា បន្ទាប់ពីទទួលបានរូបថតទាំងអស់នេះហើយ ហើយនៅពេលរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាយករូបថតទៅប្រើប្រាស់ជាឯកសារបោះពុម្ពផ្សាយ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរក្សាសិទ្ធិជូនដល់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និង Japan-Apsara for Safeguarding Angkor។

បន្ទាប់ពីចុះហត្ថលេខាទទួលរូបថត លោកបណ្ឌិត ផុន កសិកា បានថ្លែងអំណរគុណដល់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ជាពិសេស ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហង់ ពៅ ដែលបានជួយសម្របសម្រួលអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមការងារស្រាវជ្រាវគម្រោងស្តីពី «អត្តសញ្ញាណបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧» នៅក្នុងតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប និងបានអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមស្រាវជ្រាវផលិតបទយកការណ៍ តាមរយៈទូរទស្សន៍ PNN ព្រមទាំងផ្ដល់រូបថតនៅតាមថែវប្រាសាទបាយ័នថែមទៀត។ ទង្វើនេះស្ដែងឱ្យឃើញអំពីទឹកចិត្តដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតអគ្គនាយក ក្នុងកិច្ចសហការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលជាការចូលរួមចំណែកការពារ ថែរក្សា អភិរក្សសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។

ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកបណ្ឌិត ផុន កសិកា ក៏បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះលោកបណ្ឌិត ទិន ទីណា, លោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី និង លោក ឡេង សត្យា ដែលបានចូលរួមសហការជាមួយក្រុមការងារស្រាវជ្រាវគម្រោង «អត្តសញ្ញាណបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧» នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ លោកបណ្ឌិត ទិន ទីណា បានបង្ហាញសមុច្ច័យបុរាណវត្ថុដែលប្រមូលបានពីកំណាយស្រាវជ្រាវនៅស្ថានីយបុរាណនានាក្នុងតំបន់អង្គរ មានដូចជា កុលាលភាជន៍ បុរាណវត្ថុធ្វើពីថ្ម វត្ថុធ្វើពីដែកមួយចំនួនទៀត។

RAC Media | កញ្ញា តាកេត ស័កដា

  ថ្ងៃសុក្រ, 17 កក្កដា 2020 ម៉ោង 08:09 PM

បញ្ញាជន ១៣រូប ទទួលបានការតែងតាំងជាសមាជិកបម្រុងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដឹកនាំដោយសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចតែងតាំងបញ្ញាជនរបស់ជាតិ ចំនួន ១៣រូប ជាសមាជិកបម្រុងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០នេះ ដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៦៥៧ អនក្រ.តត ចុះថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ស្ដីពី «ការតែងតាំងសមាជិកបម្រុង នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»។

សរុបមកទល់បច្ចុប្បន្ន សមាជិកបម្រុងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានចំនួន សរុប ២៨នាក់ (សមាជិកបម្រុង ទទួលបានការតែងតាំងឆ្នាំ២០១៦ ចំនួន ៦រូប, ឆ្នាំ២០១៨ ចំនួន ៩រូប និងនៅឆ្នាំ២០២០ ចំនួន ១៣រូប)។ 

សូមបញ្ជាក់ថា បញ្ញាជន មានសញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិត រយៈពេលលើសពី១០ឆ្នាំ មានស្នាដៃឆ្នើមក្នុងការងារសិក្សាស្រាវជ្រាវ មានក្រមសីលធម៌វីជ្ជាជីវៈល្អ និងកំពុងធ្វើការងារលើជំនាញរបស់ខ្លួន(ចាប់ពី១០ឆ្នាំឡើង) អាចស្នើសុំដាក់ពាក្យស្នើសុំចូលជាសមាជិកបម្រុង នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងជូនដំណឹងដល់សាធារណជន នៅពេលមានធ្វើការជ្រើសរើសសមាជិកបណ្ឌិតសភា នៅឆ្នាំបន្តបន្ទាប់។

សមាជិកបម្រុងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្មីទាំង១៣រូប មានបង្ហាញដូចក្នុងអនុក្រឹត្យតែងតាំងខាងក្រោម៖

ឯកសារ៖ លេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

RAC Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 17 កក្កដា 2020 ម៉ោង 11:01 AM

ទំនាក់ទំនងអាម៉េរិក-រុស្ស៊ីក្នុងឆ្នាំ២០២០ ៖ ការបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងអាវុធប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពឬ? ប្រែសម្រួលដោយ៖ លោក ហ៊ាន ស្រស់ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

កាលពីឆ្នាំ២០១៩ សហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងរុស្ស៊ីមានសកម្មភាពតិចតួចប៉ុណ្ណោះក្នុងការធ្វើឱ្យមានវឌ្ឍនភាពស្តីពីការគ្រប់គ្រងអាវុធយុទ្ធសាស្រ្ត។ ផ្ទុយទៅវិញ មានបញ្ហាជាច្រើនបណ្តាលឱ្យមានការលុបចោលនូវកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីនិងពហុភាគីនៅក្នុងតំបន់នេះ។ លើសពីនេះទៅទៀត និន្នាការអវិជ្ជមានមើលទៅទំនងជានៅតែបន្ត។ កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៩ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានដកខ្លួនចេញពីសន្ធិសញ្ញាកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរកម្រិតមធ្យម (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty-INF) បន្ទាប់ពីមានការអះអាងម្ដងហើយម្ដងទៀតថា ប្រទេសរុស្ស៊ីបានរំលោភបំពានសន្ធិសញ្ញានេះ ខណៈដែលអាចមានការព្យាករដែរថា រុស្ស៊ីក៏នឹងអះអាងថា អាម៉េរិកបានរំលោភបំពានសន្ធិសញ្ញានេះ និងថានឹងដកខ្លួនចេញពីសន្ធិសញ្ញានេះដែរ។ នៅឆ្នាំ២០២០នេះ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានបង្ហាញរួចហើយថា ខ្លួននឹងវាយតម្លៃឡើងវិញ អំពីការចូលរួមរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងសន្ធិសញ្ញាបើកចំហជើងមេឃ(OST)នេះ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានតែការគ្រប់គ្រងអាវុធយុទ្ធសាស្រ្តប៉ុណ្ណោះ។

តើសន្ធិសញ្ញា New START មានន័យយ៉ាងដូចម្តេច?

សន្ធិសញ្ញាស្តីពីការកាត់បន្ថយអាវុធយុទ្ធសាស្ត្រ ឬជាភាសាអង់គ្លេសហៅថា “Strategic Arms Reduction Treaty” ដែលគេនិយមហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា “New START” ចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ និងបានដាក់កម្រិតលើការដាក់ពង្រាយក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែររបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងរុស្ស៊ី (ដល់ ១៥៥០ គ្រាប់) មីស៊ីលបាលីស្ទីកឆ្លងទ្វីប (ដល់ ៧០០ គ្រាប់) មីស៊ីលបាលីស្ទីកបាញ់ចេញពីនាវាមុជទឹក និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកធុនធ្ងន់ និងរួមបញ្ចូលទាំងយន្តការផ្ទៀងផ្ទាត់ទៀតផង។

ទោះបីជាសន្ធិសញ្ញានេះផុតកំណត់នៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ក៏ដោយ ក៏កិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចត្រូវបានបន្តរយៈពេល៥ឆ្នាំទៀត ស្របពេលដែលប្រទេសរុស្ស៊ីបានបង្ហាញពីឆន្ទៈរបស់ខ្លួនក្នុងការបន្តសន្ធិសញ្ញានេះ តែសហរដ្ឋអា ម៉េរិកហាក់ដូចជាមិនចង់។ ការបន្តរយៈពេលនេះ មិនត្រឹមតែផ្តល់នូវស្ថិរភាពនិងសន្តិសុខដល់ពិភពលោកប៉ុណ្ណោះទេ វាក៏នឹងរក្សាបាននូវការទប់ស្កាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពផងដែរ។ លើសពីនេះទៅ ទៀត​ New START ផ្តល់ឱ្យអាម៉េរិកនូវការយល់ដឹងទូលំទូលាយអំពីកងកម្លាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ រុស្ស៊ី ដែលវាទំនង ជាអាចមិនទទួលបានសន្ធិសញ្ញានេះដោយគ្មានប្រទេសរស្ស៊ីនោះទេ។

ថ្វីបើទឡ្ហីករណ៍នេះទទួលបានការគាំទ្រក៏ដោយ ក៏សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានទទូចឱ្យប្រទេសចិនចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង​​ត្រួតពិនិត្យអាវុធនាពេលអនាគត, បើទោះបីជាការណ៍ពិតដែលថា ឃ្លាំងស្តុកនុយក្លេអ៊ែររបស់ចិនមានទំហំត្រឹមតែមួយភាគប្រាំនៃសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងរុស្ស៊ីក៏ដោយ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ក៏មានទឡ្ហីករណ៍ផ្សេងទៀតប្រឆាំងនឹងការបន្តជាថ្មីរបស់ New START ផងដែរ ដូចជា អសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការគ្រប់គ្រងសព្វាវុធថ្មីៗ ជាពិសេស សញ្វាវុធទំ​នើប​រយៈចម្ងាយឆ្ងាយនិងល្បឿនលឿនជាងសម្លេង។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមរយៈការបន្តរយៈពេលនៃសន្ធិសញ្ញា New START នេះ ទាំងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងទាំងរុស្ស៊ី នឹងមានរយៈពេលប្រាំឆ្នាំបន្ថែមទៀត ដើម្បីកសាងបទប្បញ្ញត្តិសម្រាប់សញ្វាវុធទាំងអស់នេះ និងអភិវឌ្ឍគោលវិធីសម្រាប់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរមិនមែនយុទ្ធសាស្ត្រដែលជាអ្នកបន្ត​វេនដើម្បីគ្រប់គ្រងសញ្វាវុធថ្មីៗនេះ។

សន្ធិសញ្ញា New START - តើកិច្ចចរចាអ្វីខ្លះដែលចាំបាច់?

អ្វីដែលធ្វើឱ្យសន្ធិសញ្ញា New START មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ចំពោះផលប្រយោជន៍ទាំងប្រទេសរុស្ស៊ី និងលោក​​ខាងលិច គឺថា វាដើរតួនាទីជាចក្ខុវិស័យរួមក្នុងការគ្រប់គ្រងអាវុធប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ចក្ខុវិស័យនេះរួមមានដូចជា យុទ្ធសាស្ត្រធ្វើឱ្យមានស្ថិរភាព ការធ្វើឱ្យមានសមភាពផ្នែកសន្តិសុខ និងសមភាពក្នុងការដាក់កំហិតចំពោះសញ្វាវុធទាំងឡាយ។ សន្ធិសញ្ញា New START អនុញ្ញាតឱ្យរុស្ស៊ី និងអាម៉េរិក រក្សាសមភាពគ្នា និងក៏មិនផ្តល់ការលើក​ទឹកចិត្តដល់ភាគីណាមួយក្នុងការផ្តួចផ្តើមវាយប្រហារដោយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរមុនបានឡើយ។ ទោះយ៉ាងណានេះក្តី ក៏មិនមានន័យថា ការចរចារអំពីបញ្ហានេះនឹងមិនចាំបាច់ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសន្ធិសញ្ញានោះទេ។

ដើម្បីដោះស្រាយកង្វល់ខ្លះទាក់ទងនឹងសញ្វាវុធថ្មីៗនេះ ប្រទេសរុស្ស៊ីបាននិងកំពុងស្វែងរកបន្ថែមនូវប្រភេទសញ្វាវុធដែលផលិតថ្មីៗ ដាក់ចូលទៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់គ្រងអាវុធ នាពេលខាងមុខនេះ។ ខណៈពេលដែលកិច្ចចរចាអំ​ពី​ដែនកំណត់នៃអាវុធយុទ្ធសាស្ត្រពីមុនៗមក ដែលបានកើតមាននៅក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ រួមមានដូចជា កាំជ្រួចផ្លោងឆ្លងទ្វីប កាំជ្រួចផ្លោងបាញ់ចេញពីនាវាមុជទឹក និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកធុនធ្ងន់។ ទាំងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងទាំង​រុស្ស៊ី ដែលចាប់តាំងពីពេលនោះមក បានអភិវឌ្ឍសញ្វាវុធមានទម្រង់ថ្មីៗជាច្រើន។

ដោយឡែក ប្រទេសរុស្ស៊ីចង់បន្ថែមប្រព័ន្ធការពារកាំជ្រួចផ្លោងបាលីស្ទិក និងសញ្វាវុធដែលមិនមែននុយក្លេអ៊ែរចូលទៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់គ្រងអាវុធនាពេលខាងមុខនេះ។ ដោយសារតែអាម៉េរិកដកខ្លួនចេញពីសន្ធិសញ្ញាប្រឆាំងកាំជ្រួចផ្លោងបាលីស្ទិកក្នុងឆ្នាំ២០០២ ដែលចំណុចនេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់ ជាពិសេស សម្រាប់អ្នកចរចារបស់​រុស្ស៊ី។

មធ្យោបាយឆ្ពោះទៅមុខដោយគ្មាន New START

ការពង្រីកវិសាលភាពនៃសន្ធិសញ្ញា New STARTសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងអាវុធនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ គឺជាសេណារីយ៉ូដ៏ប្រសើរបំផុតមួយ ប៉ុន្តែ ពិភពលោកនៅតែមានអត្ថិភាពបើទោះបីជាមិនមាន សន្ធិសញ្ញានេះក៏ដោយ។ សញ្វាវុធដែលទើបនឹងផលិតថ្មីៗរបស់រុស្ស៊ីផ្តល់ជាមធ្យោបាយមួយផ្សេងទៀតដើម្បីឆ្ពោះទៅមុខ។​ យានលឿនជាងសម្លេង Avangard​ និងកាំជ្រួចផ្លោងឆ្លងទ្វីបធុនធ្ងន់ RS-28 Sarmat បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្រោមដែនកំណត់នៃសន្ធិសញ្ញា New START។ ទោះយ៉ាងណាក្តី កាំជ្រួចផ្លោងដំណើរការដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរBurevestnik និងកាំជ្រួចផ្លោងដំណើរការស្វយ័ប្រវត្តិដោយនុយក្លេអ៊ែរបាញ់ចេញពីបាតសមុទ្រ Torpedo Poseidon មិនទាន់ដំណើរការទេ ប៉ុន្តែ រំពឹងថា ក្នុង​ឆ្នាំ២០២៦នឹងដំណើរការ។ សញ្វាវុធថ្មីៗទាំងអស់នេះ អាចជួយរក្សាសមភាព (តុល្យភាព) នៃនុយក្លេអ៊ែរបានដោយមិនចាំបាច់មានសន្ធិសញ្ញា New START ដែលយ៉ាងហោចណាស់ក៏ជាជំនួយបណ្តោះអាសន្នដែរ។

ពិភពលោកដែលគ្មានសន្ធិសញ្ញា New START ទំនងជានឹងជំរុញឱ្យមានការរត់ប្រណាំងខាងសញ្វាវុធដែលមិន​មែន​នុយ​ក្លេអ៊ែរ និងនុយក្លេអ៊ែរ រវាងអាម៉េរិក និងរុស្ស៊ី។ យ៉ាងណាមិញ ក្នុងពេលអន្តរកាល សញ្វាវុធដែលផលិតថ្មីៗរបស់រុស្ស៊ី អាចជួយបញ្ឈប់ការប៉ះទង្គិចគ្នាភ្លាមៗរវាងប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរ ដោយទុកពេលឱ្យប្រទេសទាំងពីរនេះធ្វើការទៅលើសន្ធិសញ្ញាថ្មីមួយនេះ ដែលសង្ឃឹមថានឹងអាចជំនួសសន្ធិសញ្ញា New START បាន។ លើសពីនេះ​ទៅទៀត ជាមួយនឹងសញ្វាវុធ“រយៈចម្ងាយឆ្ងាយ” ជាច្រើនទៀត ដែលត្រូវបានផលិតឡើងដោយសហរដ្ឋអាម៉េរិក រុស្ស៊ី និងប្រទេសដទៃទៀតនៅជុំវិញពិភពលោក សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ចំពោះប្រទេសផលិតទាំងនោះ ក្នុងការកំណត់អំពីការអភិវឌ្ឍរបស់ដៃគូប្រជែងរបស់ខ្លួន ឬយ៉ាងហោចណាស់ក៏ផលិតឡើងដើម្បីឱ្យមានយន្តការប្រកបដោយតម្លាភាពដែរ។

តើ Trump នឹងបន្តរយៈពេលនៃសន្ធិសញ្ញា New STARTឬ?

ទោះបីជាមានការប្រឹងប្រែងផ្ដល់ទឡ្ហីករណ៍ និងការបញ្ចុះបញ្ចូលជាច្រើដើម្បីគាំទ្រការពង្រីក New START ក៏ដោយ ក៏ជោគវាសនារបស់វានៅតែមិនច្បាស់លាស់។ មានមូលដ្ឋានជាច្រើនដែលបង្ហាញថា សន្ធិសញ្ញានេះនឹងមិនត្រូវបានពង្រីក​ឡើយ។

ភាពចលាចលនាពេលថ្មីៗនេះនៅជុំវិញពិភពលោក ជុំវិញបញ្ហាការឆ្លងវីរុសកូវីដ-១៩ និងផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដល់សង្គម ដែលរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនីមួយៗត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ កត្តាទាំងនេះ អាចបាននិ​យាយ​​ថា ភាពបរាជ័យនៃសន្ធិសញ្ញា New START នឹងនាំឱ្យមានភាពមិនប្រាកដប្រជាកម្រិតខ្ពស់និងភាពមិនអាចព្យា​ករបាន ពោលគឺ មានកត្តាពីរ ដែលនឹងបង្កឱ្យមាននិន្នាការអវិជ្ជមានយ៉ាងខ្លាំងនៅលើទីផ្សារពិភពលោក។ ប្រធានា​ធិប​តីអាម៉េរិក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលនឹងត្រូវធ្វើការបោះឆ្នោតឡើងវិញនៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ មើលឃើញ​ថា សមត្ថភាពនិងភាពអនុគ្រោះរបស់គាត់ពឹងផ្អែកយ៉ាងធំធេងអំពីមធ្យោបាយ ដែលទីផ្សារពិភពលោកកំពុងអនុវត្ត។ វាមាន​ផលប្រយោជន៍ចំពោះគាត់ក្នុងការចូលរួមជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ី ដែលផ្តល់នូវការបង្វែរការចាប់អារម្មណ៍ពីការដោះស្រាយមិនបានល្អនៃការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិកផង ហើយក៏បានផ្តល់ការចុះផ្សាយល្អៗពីខ្លួនគាត់ដែរ នៅក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ និងប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ មុនការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកឈានចូលមកដល់៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 16 កក្កដា 2020 ម៉ោង 11:03 PM

«កិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័តបច្ចេកសព្ទរបស់គណៈកម្មការកសិកម្ម»

កាលពីរសៀលថ្ងៃពុធ ១០រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម បានបើកកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័តបច្ចេកសព្ទរបស់គណៈកម្មការកសិកម្មដោយអនុម័តបានចំនួន៤ពាក្យ ដែលមានសេចក្តីពន្យល់លម្អិតដូចខាងក្រោម៖

RAC Media 

ប្រភព៖ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 16 កក្កដា 2020 ម៉ោង 11:44 AM

មន្ត្រីជំនាញនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ស្នើអ្នកបន្តវេនជួយលើកជ្រោងអក្សរសាស្ត្រជាតិឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន

សូមឱ្យប្រធានថ្មីនៃវិទ្យាស្ថានជាតិភាសាខ្មែរ ដែលត្រូវបន្តវេនជួយលើកជ្រោងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនខ្លាំងឡើងថែមទៀត។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ជួរ គារី ក្នុងពិធីផ្ទេរឱ្យបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា ចូលកាន់តំណែងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ បន្តនាថ្ងៃអង្គារ ៩រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ខណៈឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ជួរ គារី អតីតប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិត្រូវចូលនិវត្តន៍។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ជួរ គារី បន្តថា ឯកឧត្ដមពិតជាបារម្ភចំពោះការបាត់បង់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ប្រសិនបើអ្នកស្រាវជ្រាវមិននាំគ្នាជួយលើកជ្រោងទេនោះ។

ថ្លែងនៅក្នុងពិធីទទួលតំណែងបន្តដឹកនាំវិទ្យាស្ថាននេះ បណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា បានប្ដេជ្ញាថានឹង បន្តអភិរក្ស ព្រមទាំងអភិ​វឌ្ឍអក្សរសាស្ត្រខ្មែរឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនទៅមុខថែមទៀត។ លោកបណ្ឌិតក៏បានប្ដេជ្ញាពង្រឹងនិងពង្រីកការងារស្រាវ ជ្រាវទាក់ទងទៅនឹងវិស័យអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនេះ ឱ្យកាន់តែប្រសើរបន្ថែមទៀតផងដែរ តាមរយៈការចូលរួមពីមន្ត្រីជំនាញជាច្រើនផ្នែកនៅក្នុងវិទ្យាស្ថាននិងមកពីប្រភពដទៃ។

មានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីនោះដែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាន រាជបណ្ឌិត្យ​ស​ភា​​កម្ពុជា បានស្នើដល់ប្រធានថ្មី រួមទាំងអតីតប្រធានវិទ្យាស្ថាន ព្រមទាំងមន្ត្រីទាំងអស់ ត្រូវមានសាមគ្គីភាពជាមួយគ្នា​ឱ្យកាន់តែប្រសើរបន្ថែមទៀត។ ឯកឧត្ដមបន្តថា មានសាមគ្គីភាពល្អនឹងធ្វើឱ្យស្ថាប័នកាន់តែរីកចម្រើន ហើយការ​ងារក៏ដើរទៅមុខដោយរលូនផងដែរ។

ឯកឧត្ដមអគ្គលេខាធិការ ក៏បានកោតសរសើរចំពោះការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ជួរ គារី ផងដែរ ដែលកន្លងមកបានដឹកនាំវិទ្យាស្ថានឱ្យដំណើរការដោយរលូន ទោះមានថវិកា ឬមិនមានថវិកាឧបត្ថម្ភបន្ថែមក្ដី។ ឯកឧត្ដមអគ្គលេខា​ធិការ ក៏បានចាត់ទុកវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ ថាជាវិទ្យាស្ថានគំរូមួយផងដែរ ដោយមិនដែលមានជម្លោះផ្ទៃក្នុងដែលនាំឱ្យថ្នាក់​ដឹកនាំពិបាកដោះស្រាយ កត្តាទាំងនេះ គឺដោយសារ ភាពប្រសប់ប៉ិន នៅក្នុងការដឹកនាំរបស់ប្រធានវិទ្យាស្ថាន។ ឯកឧត្ដមអគ្គលេខាធិការ ក៏បានស្នើឱ្យប្រធា នវិទ្យាស្ថានថ្មីបន្តស្មារតីនេះ នៅក្នុងការដឹកនាំវិទ្យាស្ថានបន្តទៅទៀត។

បណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា អតីតប្រធានផ្នែកសិលាចារឹកវិទ្យានៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ បានជាប់ជាបេក្ខភាពប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសា​ជាតិ ជំនួសឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ជួរ គារី ដែលត្រូវដល់អាយុចូលនិវត្តន៍ តាម រយៈការបោះឆ្នោតពីមន្ត្រីនៃវិទ្យាស្ថាន និងពីគណៈកម្មការវាយតម្លៃកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ មានបេក្ខជនចំនួនពីររូប គឺបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា និងបណ្ឌិត វង្ស មេង។ ការបោះឆ្នោតលើបេក្ខជនទាំងពីរនេះ ត្រូវឈរលើលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យចំនួន៧ចំណុច រួមមាន៖

១- យុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការដឹកនាំអង្គភាព,

២- យុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំបុគ្គលិក,

៣- គំនិតផ្តួចផ្តើម និងច្នៃប្រឌិតការងារ,

៤- សមត្ថភាពក្នុងការរៀបចំ និងទទួលបានគម្រោងស្រាវជ្រាវ,

៥- ស្មារតីទទួលខុសត្រូវ,

៦- ការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះផលប្រយោជន៍អង្គភាព និង ៧- សីលធម៌៕

………………………………………

RAC Media

ដោយ៖ អ៊ុំ វ៉ុន មន្ត្រីស្រាវជ្រាវ នៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ

  ថ្ងៃពុធ, 15 កក្កដា 2020 ម៉ោង 09:06 PM

ការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិនៅប្រទេសសិង្ហបុរី ដោយ​៖ លោក អ៊ុច លាង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ានៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ប្រទេសសិង្ហបុរី បានសម្រេចចិត្តរំលាយសភា និងបោះឆ្នោតមុនបញ្ចប់អាណត្តិ តាមការ ស្នើសុំរបស់លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី លី ស៊ានឡុង កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។

លោក លី ស៊ានឡុងបានថ្លែងថា ការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិនៅពេលនេះ នឹងលុបចោល បញ្ហាដែលនៅសេសសល់ ហើយវានឹងផ្ដល់អាណត្តិប្រាំឆ្នាំដល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដើម្បីផ្ដោតសំខាន់លើកិច្ចការជាតិ និងការសម្រេចចិត្តដ៏លំបាកនានាដែលត្រូវធ្វើ។

នៅមុនធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រី លី ស៊ានឡុង បានអះអាងថា លោកត្រូវតែធានារឿង២ឱ្យបាន នោះគឺ ទីមួយអ្នកបោះឆ្នោតអាចទៅបោះឆ្នោតដោយសុវត្ថិភាព ទោះបី ប្រទេសនេះធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពនៃជំងឺកូវិដក៏ដោយ ហើយរឿងទីពីរ គឺ គណបក្សនយោបាយ អាចធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាដោយមិនមានការព្រួយបារម្ភអ្វីឡើយ។

បន្ទាប់ពីលោក លី ស៊ានឡុង ប្រកាសដូចនេះមក ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានប្រកាស ថា លោកស្រី Halimah Yacob ប្រធានាធិបតីបានសម្រេចរំលាយសភា ហើយនៅពេលនោះ ការកំណត់ឱ្យជ្រើសរើសបេក្ខជនឈរឈ្មោះសមាជិកសភា នឹងត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។ ចំណែកការបោះឆ្នោត ត្រូវបានគណៈកម្មាការរៀបចំការបោះឆ្នោត សម្រេចយកនៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០។

បើតាមការណ៍ពិត អាណត្តិនៃរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ដែល លោក លី ស៊ានឡុង ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នឹងត្រូវផុតនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ និងបើតាមច្បាប់បោះឆ្នោតរបស់ប្រទេសនេះ បើសភាផុតអាណត្តិតាមនីតិកាលរបស់ខ្លួន ការរៀប​ចំការបោះឆ្នោតនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងរយៈពេល៣ខែបន្ទាប់ពីចប់អាណត្តិ ហើយក្នុងរយៈពេលនេះសមាជិកសភានៅ​តែស្ថិតនៅក្នុងអាសនៈរបស់ខ្លួនដដែល។

ការបោះឆ្នោតសភាលើកទី១៣នាថ្ងៃសុក្រទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ របស់ប្រទេសសិង្ហបុរីនេះ ជាការរៀប​ចំការបោះឆ្នោតមួយ ដែលអាចចាត់ទុកថា មានលក្ខណៈជា ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ តាមរយៈការបោះឆ្នោតនេះ សិង្ហបុរីនឹងមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដែលមិនមែន ត្រកូលលី។ ហើយក៏ជាលើកទីមួយដែរ គិតចាប់តាំងពីសិង្ហបុរីបានទទួលឯករាជ្យមក ដែល​គ្រួសារត្រកូលលី មិនឈរឈ្មោះជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីតទៅទៀត។

ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរកាន់តែចាប់អារម្មណ៍ និងជាលក្ខណៈពិសេសនៃការបោះឆ្នោតលើកនេះ រហូតដល់ថា្នក់គេចាត់ទុកថាជាការបោះឆ្នោតជាប្រវត្តិសាស្ត្រនោះ គឺ លោក លី ស៊ានឡុង មិនឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៀតទេ។ គ្រួសារត្រកូល​លី​ ដែលជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបន្តគ្នាតាំងពីសិង្ហបុរីបានទទួលឯករាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៦៥មក បែរជាអវត្តមាននៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំនេះ។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីផុតអាណត្តិ លោក លី ស៊ានឡុង ដែលបានក្លាយជាប្រមុខ ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីតាំងពីឆ្នាំ២០០៤មក និងជាបុរសខ្លាំងទីពីរក្នុងរដ្ឋាភិបាលតាំងពីឆ្នាំ១៩៩០ ធ្លាប់បានប្រកាសថា គាត់នឹងមិនឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៀត​ទេនៅពេលគាត់មានអាយុ ៧០ឆ្នាំ។ ថ្ងៃនេះពាក្យសន្យានោះបានក្លាយជាពាក្យពិត។

លោក លី ស៊ានឡុង ជាកូនប្រុសរបស់លោក លី ក្វាន់យូ ដែលជាបិតាស្ថាបនាសិង្ហបុរីដ៏តូច និងក្រីក្របំផុតមួយ ដែលបានដឹកនាំឱ្យក្លាយជាប្រទេសអ្នកមានលំដាប់ ជួរមុខនៅលើពិភពលោក ក្នុងរយៈពេលតែពីរបីទសវត្សរ៍ប៉ុណ្ណោះ។ លោក លី ក្វាន់យូ បានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរីរយៈពេល៣១ឆ្នាំ។ លោកបានលាលែងពីតំណែង បន្ទាប់មកលោក​លី ស៊ានឡុង ជាកូនប្រុសរបស់គាត់បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ថ្វីបើគាត់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រសូតចេញពីការបោះ​ឆ្នោត​​​មែន តែមើលទៅដូចជាការបន្តមរតក បន្តត្រកូលបែបរាជវង្សដែរ។

ថ្ងៃនេះ គណបក្សកាន់អំណាច ដែលធ្លាប់តែដឹកនាំប្រទេសជាប់រហូតតាំងពី៥៥ឆ្នាំមក បានឈ្នះឆ្នោតទៀត តែត្រកូល​លី គ្មានតំណាងឈរឈ្មោះទៀតទេ។

តាមការណ៍ពិត ត្រកូលលី នៅមានកូនប្រុសម្នាក់ទៀត មានឈ្មោះថា លោក លី ស៊ានយ៉ាងយ៉ង់ មានឈ្មោះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតដែរ ប៉ុន្តែ កូនពៅរបស់លោក លី ក្វាន់យូ បែរជាងាកទៅគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងវិញ។ លោក លី ស៊ានយ៉ាង (Lee Hsien Yang) បានសម្រេចចិត្តចូលរួមជាមួយគណបក្ស Progress Singapore Party ដែលជាបក្សប្រឆាំងមួយ​ដឹកនាំដោយលោក តាន់ ឆេងបក់ (Tan Cheng Bock) តែមិនទាន់ទទួលបានបានអាសនៈនៅក្នុងសភានៅឡើយនៅក្នុងអាណត្តិនេះ។

 

ការបំបែកផ្លូវនយោបាយនេះ មិនមែនកើតឡើងដោយស្ងៀមៗគ្មានមូលហេតុនោះទេ។ តាមពិតប្អូនប្រុសនាយករដ្ឋមន្ត្រីផុតអាណត្តិ ធ្លាប់ចេញមុខជាសាធារណៈ លាតត្រដាងអំពី ជម្លោះជាមួយបងប្រុស ដែលចង់យកផ្ទះកំណើតរបស់ឪពុកទៅធ្វើជាសារមន្ទីរ ផ្ទុយពីបណ្តាំ ឪពុកដែលចង់ឱ្យវាយផ្ទះនោះចោល ដើម្បីកុំឱ្យមានការលើកទឹកចិត្តយកឈ្មោះលោកទៅបម្រើជាប្រយោជន៍នយោបាយ។

បើតាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុក និងវីដេអូជាច្រើន ព្រមទាំងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌ មានក្នុងស្រុក កូនប្រុសត្រកូល​លី លោក លី ស៊ានយ៉ាង បានចេញមុខរិះគន់ ការរៀបចំបោះឆ្នោតសភាលើកនេះ ដោយអះអាងថា ពលរដ្ឋសិង្ហបុរីត្រូវ​​បង្ខំចិត្តចេញទៅបោះឆ្នោត បើទោះបីពួកគេចង់នៅក្នុងផ្ទះដើម្បីសុវត្ថិភាពក៏ដោយ។ សម្រាប់លោក លី ស៊ានយ៉ាង ដែលងាកទៅគាំទ្រគណបក្សទើបបង្កើតថ្មី បានលើកឡើងថា «គណបក្សកាន់អំណាច ដែលមានឈ្មោះថា People Action​’s ​Party លែងជាគណបក្សរបស់ឪពុករបស់លោកទៀតហើយ»។ គណបក្សនេះ លែងមានផ្លូវ លែងជាសំ​ឡេង​​របស់ប្រជាពលរដ្ឋ គិតគូរតែពីប្រយោជន៍អ្នកមាន។ លោកក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ។

គណបក្ស People Action’s Party ដែលដឹកនាំប្រទេសសិង្ហបុរីតាំងពីឆ្នាំ១៩៦៥ មក ទទួលបានអាសនៈច្រើនបំផុតក្នុង​សភា ពោលគឺទទួលបានចំនួន៨៣ ក្នុងចំណោមអាសនៈ សរុបទាំងអស់៩៣អាសនៈ ឬក៏ស្មើនឹង ៦១,២% នៃសំឡេងឆ្នោតសរុប។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ក៏ដោយ លទ្ធផលនេះមានចំនួនតិចជាងជ័យជម្នះនៃបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ​២០​១៥ ដែលកាល ណោះ បក្សកាន់អំណាចចាស់វស្សានេះ ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រសឹងតែជិត ៧០%ឯណោះ។

គណបក្ស People Action’s Party ដែលជាបក្សកាន់អំណាចសិង្ហបុរី ទទួលបានសំឡេងភាគច្រើនជាថ្មីម្តងទៀតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាកាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០នេះ។ ទោះបីជាលទ្ធផលបង្ហាញថា បក្សនេះ នៅអាចរក្សាអំណាចបានយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេមើលឃើញថា សំឡេងគាំទ្រភាគច្រើនរបស់បក្សចាស់វស្សាមួយនេះបានធ្លាក់ចុះ ខណៈពេលដែលបក្សប្រឆាំង អាចដណ្តើមយកបានសំឡេងគាំទ្រខ្លះមកវិញ។

ទោះបីជាមិនទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងណាក្តី ក៏គណបក្សពលករដែលជាបក្សប្រឆាំង សិង្ហបុរី ទទួលបានលទ្ធផលល្អជាងពេលមុនៗ ក្នុងការបោះឆ្នោតសភានាឆ្នាំ២០២០នេះ ដោយកើនសំឡេងគាំទ្រ និងទទួលបានអាសនៈចំនួន ១០។

នេះជាការផ្លាស់ប្តូរមួយយ៉ាងសំខាន់របស់ប្រទេសសិង្ហបុរី ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក លី ស៊ានឡុង ដើម្បីលុបចោលបញ្ហាដែលនៅសេសសល់ ហើយនឹងផ្ដល់អាណត្តិប្រាំឆ្នាំដល់ រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដើម្បីផ្ដោតជាសំខាន់ទៅលើកិច្ចការជាតិ និងការ​សម្រេចចិត្តដ៏លំបាកនានា ដែល នឹងត្រូវដោះស្រាយនាពេលខាងមុខ ដើម្បីស្តាសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញក្រោយការប៉ះពាល់ដោយ ការរីករាលដាលនៃ Covid-19 ប៉ុន្តែ ការបញ្ចប់មុនអាណត្តិក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះ និងការបែកបាក់នៃគ្រួសារត្រកូលលី បានធ្វើឱ្យម្ចាស់ឆ្នោតមានការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំចេញពីបក្សកាន់អំណាច ហើយ​ងាក​​ទៅរកបក្សប្រឆាំងដែលមានគោលនយោបាយថ្មី ជាហេតុធ្វើឱ្យបក្សប្រឆាំងមានឱកាសអាចដណ្តើមបាន១០​អាសនៈ​នៅក្នុងសភាអាណត្តិនេះ និងអាចកើនបន្ថែមនៅអាណត្តិបន្តបន្ទាប់ទៀត៕

---------------------------------------------------

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

  ថ្ងៃពុធ, 15 កក្កដា 2020 ម៉ោង 08:54 PM

ប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សានិងអនុម័តបច្ចេកសព្ទរបស់គណ:កម្មការភាសាវិទ្យា

កាលពីរសៀលថ្ងៃអង្គារ ៩រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជួរ គារី បានបើកកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សានិងអនុម័តបច្ចេកសព្ទរបស់គណ: កម្មការភាសាវិទ្យា ដោយអនុម័តបានចំនួន៣ពាក្យ ដែលមានសេចក្តីពន្យល់លម្អិតដូចខាងក្រោម៖

RAC Media 

ប្រភព៖ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ

  ថ្ងៃពុធ, 15 កក្កដា 2020 ម៉ោង 12:27 PM

សកម្មភាពចុះស្រាវជ្រាវអំពី៖ «ប្រវត្តិអតីតរាជធានី​និង​ទីក្រុងបុរាណ​នៃអាណាចក្រខ្មែរ» នៅខេត្តកំពង់ធំនិងខេត្តសៀមរាប ដោយ៖ ហៀង លាងហុង

រូបភាពទី១៖ ក្រុមស្រាវជ្រាវស្ថិតនៅលើទីតាំងអតីតព្រះរាជវាំង នៃរាជធានីមហេន្រ្ទបព៌ត លើខ្នងភ្នំគូលែន (ពីឆ្វេងទៅស្តាំ៖ លោក ហួត រ៉ា, លោកបណ្ឌិត ហេង ហុកវេន, លោក ហៀង លាងហុង, ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជូ ច័ន្ទដារី និងលោក សាន សុរាវនិត)

កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី៣ ដល់ថ្ងៃច័ន្ទ ទី៦ ខែកក្កដា គ.ស.២០២០ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជូ ច័ន្ទដារី អគ្គលេខាធិការរង នៃរាជបណ្ឌិត្យ​សភា​កម្ពុជា បានដឹកនាំសមាជិកស្រាវជ្រាវគឺ លោកបណ្ឌិត ហេង ហុកវេន លោក សាន សុរាវនិត លោក ហៀង លាងហុង និង លោក ហូត រ៉ា ចុះស្រាវជ្រាវដល់ទីតាំងអតីតរាជធានីខ្មែរសំខាន់ៗនៅក្នុងទឹកដីនៃខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តសៀមរាប។ គោល​បំណង​នៃការស្រាវជ្រាវគឺដើម្បីសិក្សាពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់ឡើងវិញ ក៏ដូចជាប្រមូលព័ត៌មាន និងទិន្នន័យថ្មីៗបន្ថែម សម្រាប់ជាមូល​ដ្ឋាន​ក្នុងការរៀបចំនិងចងក្រងឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរមួយស្តីពី «ប្រវត្តិអតីតរាជធានីនិងទីក្រុងបុរាណនៃអាណាចក្រខ្មែរ»។

ក្រុមស្រាវជ្រាវគម្រោងបានចុះសិក្សាដល់ទីតាំងអតីតរាជធានីខ្មែរបុរាណ ដូចខាងក្រោម៖

១. រាជធានីឦសានបុរៈ កសាងក្នុងរាជ្យព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១ នាពាក់កណ្តាលទី១ នៃសតវត្សទី៧ (គ.ស. ៦១៦ ដល់៦៣៧) ដែលសព្វថ្ងៃស្ថិតក្នុងស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ។ ភាពល្បីល្បាញនៃអតីតរាជធានីឦសានបុរៈ គឺ បណ្តុំនៃប្រាសាទបុរាណជាច្រើនដែលសង់ឡើងអំពីឥដ្ឋ លើកលែងតែសមាសធាតុតុបតែងលម្អខ្លះ ដូចជា ផ្តែរទ្វារ សសរពេជ្រ មេទ្វារ ជាដើម គឺធ្វើអំពីថ្មភក់។ លក្ខណៈពិសេសនៃសិល្បៈនិងស្ថាបត្យកម្មរបស់សំណង់ប្រាសាទក្នុងសម័យកាលនេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកជារចនាបថសិល្បៈខ្មែរ ហៅថា “រចនាបថសំបូរព្រៃគុក”។ ក្រុមប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ត្រូវបានដាក់ក្នុងបញ្ជី បេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ នៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា គ.ស.២០១៧។ 

រូបភាពទី២៖ ក្រុមស្រាវជ្រាវថតនៅក្បែរប្រាសាទជ្រៃ នៃក្រុមប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក 

រូបភាពទី៣៖ លោក សាន សុរាវនិត ផ្តល់បទសម្ភាសន៍អំពីប្រវត្តិសាស្រ្តសង្ខេបនៃសម័យចេនឡា។ 

២. រាជធានីហរិហរាល័យ គឺជាអតីតរាជធានីអង្គរដ៏ធំដំបូងគេនៃអាណាចក្រអង្គរ ដែលកសាងឡើងក្នុងរាជព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី២ នាដើមសតវត្សទី៩ (គ.ស.៨០២ ដល់ ៨៥០) ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានចាត់ទុកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ជាក្សត្រស្ថាបនិក​ទី១នៃអាណាចក្រអង្គរ។ មានព្រះរាជាចំនួន៣ព្រះអង្គ បានសោយរាជ្យជាបន្តបន្ទាប់នៅរាជធានីហរិហរាល័យ ក្រោយការចូលទីវង្គត់របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ គឺ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៣ (គ.ស.៨៥០ ដល់ ៨៧៧) ជាព្រះរាជបុត្រារបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ព្រះបាទឥន្រ្ទវរ្ម័នទី១ (គ.ស.៨៧៧ ដល់ ៨៨៩) និង ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ (គ.ស.៨៨៩ ដល់ ៩០០) ជាបុត្រារបស់ព្រះបាទឥន្រ្ទវរ្ម័នទី១។ 

រូបភាពទី៤៖ ក្រុមស្រាវជ្រាវថតនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទបាគង ច្រកចូលខាងលិច

រូបភាពទី៥៖ លោកបណ្ឌិត ហេង ហុកវេន ផ្តល់បទសម្ភាសន៍អំពីប្រវត្តិសាស្រ្ត នៃរាជធានីហរិហរាល័យ។  

៣. រាជធានីមហេន្រ្ទបព៌ត (ភ្នំគូលែន) ក្រោយការកសាងនិងរៀបចំរាជធានីហរិហរាល័យ ដែលជាមូលដ្ឋាននៃការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបានរួចរាល់ហើយ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានយាងទៅប្រារព្ធពិធីទេវរាជានៅលើភ្នំគូលែន (សិលាចារឹកស្តុកកក់ធំ K. ២៣៥ ចារឹកថា មហេន្រ្ទបវ៌ត)។ ហើយព្រះអង្គបានគង់នៅរាជធានីមហេន្រ្ទបព៌តនេះ បន្ទាប់មកបានយាងត្រលប់មកគង់នៅរាជធានី​ហរិហរាល័យវិញ។ ក្នុងរយៈពេលព្រះអង្គគង់នៅមហេន្រ្ទបព៌ត ព្រះអង្គបានកសាងព្រះរាជវាំងសង់អំពីឥដ្ឋ (ដែលអ្នកស្រាវ​ជ្រាវ​ជាតិ​និងអន្តរជាតិបានកំណាយរកឃើញថ្មីៗកន្លងទៅ) ព្រមទាំងសង់ប្រាសាទតូចធំជាច្រើននៅរាយប៉ាយគ្រប់ទីកន្លែង​សំខាន់ៗលើខ្នងភ្នំគូលែន។ 

រូបភាពទី៦៖ ឯ.ឧ.បណ្ឌិត ជូ ច័ន្ទដារី ផ្តល់បទសម្ភាសន៍អំពី ទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្រ្តនៃភ្នំគូលែន ឬមហេន្រ្ទបព៌ត 

រូបភាពទី៧៖ ការជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិអន្លង់ធំ លើខ្នងភ្នំគូលែន អំពីស្ថានភាពជីវភាពរស់នៅនាពេលបច្ចុប្បន្នរបស់ពួកគាត់

RAC Media

  ថ្ងៃអង្គារ, 14 កក្កដា 2020 ម៉ោង 04:57 PM