រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

«វគ្គថ្មី! បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ ជំនាញចុងភៅនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយសសូមជម្រាបជូនសាធារណៈជនដែលមានបំណងចូលរៀនវគ្គថ្មី បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ ជំនាញចុងភៅនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មេត្តាជ្រាបថា វគ្គថ្មីជំនាញចុងភៅ នឹងចាប់ផ្តើមតាមកាលបរិច្ឆេទដូចខាងក្រោម៖

១.វេនសៅរ៍-អាទិត្យ (មួយថ្ងៃពេញ) ៖ ចូលរៀនថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣

២.វេនចន្ទ-ព្រហស្បតិ៍ (៨:០០ព្រឹក-១២:០០ថ្ងៃត្រង់)៖ ចូលរៀនថ្ងៃចន្ទ ទី៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣

អាស្រ័យដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ សម្រាប់សាធារណជនដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍លើវគ្គថ្មី បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ ជំនាញចុងភៅ សូមទាក់ទងមកតាម៖

-អាសយដ្ឋាន៖ មហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី សង្កាត់អូរបែកក្អម ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ

-ទំព័រហ្វេសប៊ុក៖ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

-លេខទូរសព្ទ៖ ០៩៧-៨-២៦៥-៤៧៩/ ០៧៨-៤២៤-២៨១

សូមអរគុណ!

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 មករា 2023 ម៉ោង 10:19 AM

តើបក្សភឿថៃ អាចត្រឡប់មកកាច់ចង្កូត ប្រទេសថៃក្នុងឆ្នាំ២០២៣បានដែរឬទេ?

ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ប្រសិនបើត្រូវបានជាប់ឆ្នោតក្នុងពេលបោះឆ្នោត នាខែឧសភាខាងមុខ លោកស្រី ផែតុងតាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Paetongtarn Shinawatra) អាយុ៣៦ឆ្នាំ ដែលជាកូនស្រីរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Thaksin Shinawatra) នោះត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត្រា នឹងក្លាយជាប្រមុខ ដឹកនាំរបស់ប្រទេសថៃទី៣ បន្ទាប់ពីឪពុក ដែលបានឈ្នះការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ ២០០១ ដល់ ២០០៥ និងត្រូវបានទម្លាក់ពីអំណាចតាមរយៈរដ្ឋប្រហារយោធាមិនបង្ហូរឈាមមួយ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៦ បន្ទាប់ពីចូលកាន់អំណាចក្នុងអាណត្តិទី២បានរយៈពេលជាង១ឆ្នាំ ក្នុងពេលដែលលោកទៅបំពេញបេស កកម្មនៅក្រៅប្រទេស។ ចំណែកម្តាយមីង គឺលោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Yingluck Shinawatra) ត្រូវបាន បោះឆ្នោតជ្រើសរើស ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្តែត្រូវបានទម្លាក់ដោយ ឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា (Prayut Chan-o-cha) ដោយរដ្ឋប្រហារយោធាក្នុងឆ្នាំ២០១៤។ ហើយពេលនេះ អ្នកទាំងពីរ កំពុងនិរទេសទៅក្រៅប្រទេស។

តាមការគ្រោងទុក ការបោះឆ្នោតសកល (General Election) ឆ្នាំ២០២៣ នៅប្រទេសថៃ នឹង ប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ខាងមុខ ជាការបោះឆ្នោតដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង ពីសំណាក់អ្នកតាមដាន ក៏ដូចជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ ពីស្ថានភាពនយោបាយប្រទេសថៃ ទាំងក្នុងនិង ក្រៅប្រទេស។

សូមរំលឹកផងដែរថា ការបោះឆ្នោតសកល ឆ្នាំ២០២៣នេះ ជាការប្រកួតប្រជែងដណ្តើម តំណែង នាយករដ្ឋមន្ត្រី រវាងតួអង្គសំខាន់២ គឺក្រុមអាវលឿង ដែលមាន លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា (Prayut Chan-o-cha) បេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តី មកពីគណបក្សរួបរួមជាតិថៃ (The United Thai Nation Party) ដែលទើបបំបែកចេញពី គណបក្ស ផ្លាង ប្រាឆារ៉ាត់ (Pralang Pracharath) ដែលកំពុងដឹកនាំ រដ្ឋាភិបាលចម្រុះបច្ចុប្បន្ន និងមានឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាវីត វង្សសុវណ្ណ ជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រជែងជាមួយក្រុមអាវក្រម ដែលមានលោកស្រី ផែតុងតាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Paetongtarn Shinawatra) ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី មកពី គណបក្ស ភឿថៃ (Pheu Thai) ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងនាពេល បច្ចុប្បន្ន។

នេះការប្រកួតប្រជែងរវាង បេក្ខភាពវ័យក្មេង អាយុ៣៦ឆ្នាំ ដែលទើបតែចូលប្រឡូកក្នុងឆាក នយោបាយកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ និងទទួលបានការនាំមុខ ក្នុងការស្ទង់មតិ សម្រាប់ អនាគតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃនាប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ ជាមួយបេក្ខភាពចាស់វស្សា និងពោរពេញទៅដោយបទ ពិសោធន៍ គឺលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា នាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ន ដែលធ្លាប់បានទទួលរងការប្តឹងជាច្រើន លើកច្រើនសា តែនៅតែមិនអាចទំលាក់ លោកចេញពីតំណែងបាន។ ហើយត្រូវបានអ្នកតាមដានមើល ឃើញថា ជាការប្រកួតប្រជែង ដើម្បីស្តារ ប្រជាប្រិយភាពជូនឪពុកនិងម្តាយមីង ក៏ដូចជាបក្សភឿថៃ ឡើងវិញ ក្រោយពេលកើតមានភាពតានតឹង ដែលបានអូសបន្លាយ អស់ពេលជាង១៧ឆ្នាំ រវាងត្រកូល អភិជន ដែលជាថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមអាវក្រហមត្រូវបាននិរទេស ជាមួយនិងងក្រុមយោធាមានអំណាច ដែលជា ថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមអាវលឿង។ និងក៏ជារបត់នៃការផ្លាស់ប្ដូរដ៏សំខាន់មួយរបស់បក្សភឿថៃ ដែលបានផ្តល់ ឱកាស ឱ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយ អាចចូលរួមកាន់តែច្រើនទៅក្នុងកិច្ចការនយោបាយរបស់ប្រទេសជាតិ។

បញ្ហានេះ ទើបមានសំណួរមួយសួរថា៖ ហេតុអ្វីកូនស្រីលោក ថាក់ស៊ីន ទើបតែចូលប្រឡូកក្នុង ឆាកនយោបាយ និងមិនទាន់មានបទពិសោធន៍ បែរជាហ៊ានឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ប្រជែងជាមួយ លោក ប្រាយុទ្ឋ ចាន់អូចា និងទទួលបានប្រជាប្រិយភាពលឿនបែបនេះ?

លោកស្រី ផែតុងតាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា អាយុ៣៦ឆ្នាំ ជាកូនស្រីរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា។ បើយោងតាមបណ្តាញព័ត៌មាន Prestige Online អ្នកនាង ផែតុងតាន បាន បញ្ចប់ថា្នក់បរិញ្ញាបត្រផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ នៃសាកលវិទ្យាល័យ Chulalongkorn ក្នុងប្រទេសថៃ បន្ទាប់មកទៅបន្តការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាប់ខ្ពស់ ផ្នែកគ្រប់គ្រងសណ្ឋាគារអន្តរជាតិ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Surrey នៃប្រទេសអង់គ្លេស។ ក្រៅពីតួនាទីគ្រប់គ្រង អ្នកនាងក៏ជាសមាជិកក្រុម ប្រឹក្សាភិបាល សម្រាប់ធុរកិច្ចផ្សេងៗទៀតក្នុងទ្រព្យសកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុន ដូចជាសណ្ឋាគារ Rosewood Bangkok និងសណ្ឋាគារ Thames Valley Khao Yai Hotel ព្រមទាំងកន្លែងវាយកូនគោល Alpine Golf Club។ លោកស្រីក៏មិនខុសប៉ុន្មានពីឱពុក និងម្តាយមីងរបស់គាត់ឡើយ គឺចេញដំណើរពីអ្នកជំនួញ មកធ្វើ ជាអ្នកនយោបាយ ដូចគ្នា។

ប្រសិនបើយោងតាមការស្ទង់មតិ ដែលធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានជាតិគ្រប់គ្រងការអភិវឌ្ឍន៍ (National Institute of Development Administration-NIDA) កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ បានបង្ហាញថា ផែតុងតាន គឺជាជម្រើសកំពូលរបស់ប្រទេសថៃ ដើម្បីក្លាយជាអ្នកដឹកនាំបន្ទាប់របស់ ប្រទេស។ ដែលក្នុងនោះ ប្រហែល ៣៤% នៃអ្នកឆ្លើយតប បានជ្រើសយក លោកស្រី ផែតុងតាន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី កើនឡើងពី ២១,៦% នៅក្នុងខែកញ្ញា។ ជម្រើសពីរបន្ទាប់គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រី Prayut (១៤,0៥%) និង Pita Limjaroenrat ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង Move Forward (១៣,២៥ %)។ នេះជាលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិមួយ ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញថា ប្រជាប្រិយភាពរបស់កូនស្រីពៅរបស់លោកថាក់ស៊ីន សម្រាប់តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានកើនឡើងខ្ពស់លើសនាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលកំពុងកាន់អំណាច។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញគណបក្ស នៅដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ លោកស្រី ផែតុងតាន បានបង្ហាញ ពីយុទ្ធនាការ “គិតឱ្យបានធំទូលាយ ធ្វើដោយឆ្លាតវៃ ដើម្បីប្រជាជនថៃទាំងអស់គ្នា-Think Big, Act Smart, For All Thais” របស់ បក្ស ភឿថៃ ជាមួយនឹងការសន្យាដំឡើងប្រាក់ឈ្នួល អប្បបរមា ប្រចាំថ្ងៃរហូតដល់ ៦00បាត និងប្រាក់បៀវត្សរ៍អប្បបរមាប្រចាំខែសម្រាប់និស្សិត ទើបបញ្ចប់ ការសិក្សា រហូតដល់ ២៥ 000បាត។

ថ្លែងទៅកាន់អ្នកគាំទ្រនៅភាគខាងត្បូង អំឡុងពេលមានការជួនជុំនៅខេត្ត Nakhon Si Thammarat កាលពីដើមខែធ្នូ លោកស្រី ផែតុងតាន ក៏បានសន្យាថា បក្សភឿថៃ នឹងខិតខំប្រឹងប្រែង ឱ្យអស់ពីសមត្ថភាព ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីដំឡើងតម្លៃ កៅស៊ូ ដូងប្រេង និងស្រូវ ដើម្បីជួយលើកស្ទួយេជីវភាព របស់កសិករ។ លោកស្រីក៏បានប្តេជ្ញាលើកកម្ពស់ វិស័យទេសចរណ៍ និងនេសាទ កែលម្អគន្លងផ្លូវ រថភ្លើងពីមួយគន្លង ទៅជាពីរគន្លង (Replace single-track with double-track railways) និងបញ្ចប់ ការកសាងផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន ភ្ជាប់ប្រទេសថៃជាមួយប្រទេស ចិន និងសិង្ហបុរី។

គណបក្សភឿថៃ ក៏បានឈរលើកំពូលតារាងការស្ទង់មតិរបស់ NIDA ដែលបានចេញផ្សាយកាល ពីថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ កន្លងទៅ។ សម្រាប់ការឆ្លើយនូវសំណួរថា គណបក្សណាដែលពួកគេគិតថាមានឱកាស ខ្ពស់បំផុតក្នុងការក្លាយជា គណបក្សកាន់អំណាចបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ជម្រើសដែលមានប្រជាប្រិយភាពបន្ទាប់គឺ គណបក្ស Move Forward, Palang Pracharath, Ruam Thai Sang Chart, Bhumjaithai និង the Democrats។

សូមរំលឹកផងដែរថា នៅក្នុងអំឡុងពេលកាន់អំណាចជានាយរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីនណាវ៉ាត្រ ត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ថា លោកទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងច្រើនលើសលប់ ពីតាមបណ្តាខេត្ត ព្រោះតែលោកបានកែទម្រង់រដ្ឋបាលខ្លះៗ និងផ្តោតការយកចិត្តទុកខ្លាំងទៅលើការលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាជនក្រីក្រនៅតាមជនបទ ទាំងវិស័យសុខាភិបាលនិងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ។ ចំណែក កូនស្រីរបស់លោក ពេលនេះ ក៏កំពុងតែដើរនៅលើផ្លូវ ដែលមិនខុសប៉ុន្មានពីឪពុកនោះដែរ។

ក្រៅពីប្រជាប្រិយភាពដែលទទួលបន្តពីឪពុក ម្តាយមីង និងគណបក្សភឿថៃ ដែលបានកសាង តាំងពីដើមតរៀងមក រូបលោកស្រី ក៏កំពុងតែមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងសង្គមថៃផងដែរ។ ការសម្រេចឈាន ជើងចូលប្រឡូក ក្នុងឆាកនយោបាយរបស់លោកស្រី ដោយផ្អែកលើកត្តាចម្បងមួយចំនួន រួមមាន៖ ១. ជារបត់ថ្មីមួយនៃការផ្លាស់ប្ដូរដ៏សំខាន់របស់បក្សភឿថៃ ដែលជាការផ្តល់ឱកាសឱ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយ អាច ចូលរួមកាន់តែច្រើនទៅ ក្នុងកិច្ចការនយោបាយរបស់ប្រទេស ។ ២. ទទួលបានការគាំទ្រពីសំណាក់ ពលរដ្ឋក្រីក្រនៅទីជនបទ ដោយពួកគេមានជំនឿ ក៏ដូចជាក្តីសង្ឃឹមថា ក្រោយជាប់ឆ្នោត លោកស្រីនឹងជួយ ស្តារជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេក្រោយរងផលប៉ះពាល់ដោយ កូវីដ-១៩ ដោយលោកស្រី ជាអ្នកជំនួញ និងជាត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត្រា។ បើយោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Asia News Network-ANN ចុះផ្សាយ ថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២១ ពលរដ្ឋរស់នៅទីជនបទ មានចំនួន រហូតជិត ស្មើប្រជាជន រស់នៅទីក្រុង គឺជាង ៣៣លាននាក់។ ចំណែកស្ថានភាពភាពក្រីក្រ របស់ប្រទេស នេះគិតត្រឹម ឆ្នាំ២០២១ មានប្រជាជន ៨,១លាននាក់ ស្ថិតក្នុងភាពក្រីក្រ និង ៤,៤លាននាក់ ស្ថិតក្រោម បន្ទាត់ នៃភាពក្រីក្រ ក្នុងចំណោម ប្រជាពលរដ្ឋថៃសរុប ជាង៧១លាននាក់។ ៣. បច្ចុប្បន្ន បណ្តាប្រទេស ក្នុង តំបន់អាស៊ាន ឯកភាពគ្នាលើ គោលនយោបាយឥតងាករេ របស់អាស៊ាន ក្នុងការជំរុញ សមភាព យេនឌ័រ ផ្តល់អំណាចដល់ស្ត្រី លើក កម្ពស់សហគ្រិនភាពស្ត្រី។ ៤. ថ្នាក់ដឹកនាំវ័យក្មេងនឹងទទួល បានការគាំទ្រ ពីសំណាក់យុវជនជំនាន់ថ្មី ដោយពូកគេមានជំនឿថា នឹងអាចជួយពួកគេឱ្យរស់នៅ ក្នុងសង្គមស៊ីវិល័យ ព្រោះថាក្នុងចំណោម ប្រជាពលរដ្ឋថៃសរុប ជាង៧១លាននាក់ ចំនួនយុវជនវ័យក្មេង និងវ័យកណ្តាល មានចំនួនច្រើនលើស លុប នេះបើយោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Statista ចុះផ្សាយ ថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ កន្លងទៅ។

ទាំងនេះគឺជាកត្តាដែននាំមកនូវក្តីសង្ឃឹមរបស់ ក្រុមអាវក្រម គណបក្សភឿថៃ ក៏ដូចជាកូនស្រី របស់លោក ថាក់ស៊ីន ថានឹងអាចក្លាយជាបុគ្គលទី៣ នៃត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត្រ ដែលអាចដឹកនាំប្រទេសថៃ បន្ទាប់ពីឪពុក និងម្តាយមីង និងក៏ដើមបីស្តារប្រជាប្រិយភាពជូនវង្សត្រកូល ក៏ដូចជាគណបក្សភឿថៃឡើងវិញ។

ចំណែកលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ទោះបីត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាប្រមុខដឹកនាំដែល កើតចេញពីរដ្ឋប្រហាយោធា ដើម្បីទំលាក់លោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា ចេញពីតំណែងនៅឆ្នាំ២០១៤ និងបានជាប់ឆ្នោតក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្លូវការនៅឆ្នាំ២០១៩ ហើយក៏ត្រូវបានអ្នកនយោបាយមួយចំនួន មើលឃើញថា រដ្ឋបាលរបស់លោកហាក់មាននិន្នាការទៅរកប្រទេសចិន ដែលពីមុនត្រូវបានគេមើល ឃើញថាមាននិន្នាការទៅរកសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្តី ប៉ុន្តែក្រុមមន្រ្តីយោធារបស់លោក ក៏នៅតែមានជំនឿចិត្តថា នឹងអាចប្រជែងបានតួនាទី ជាអ្នកកាច់ចង្កូតប្រទេសមួយនេះដូចគ្នា។ ដោយហេតុថា៖ ១. ទោះបីក្រោម ការដឹកនាំរបស់លោក វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងនៅតែបន្តអូសបន្លាយក្តី ប៉ុន្តែស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច របស់ ប្រទេសនេះនៅតែស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពរឹងមាំទាំងនៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ប៉ុន្តែ ទើបតែមានការ ស្រុតចុះនៅអំឡុងពេលមានការរីករាលដាលជាសកលដោយកូវីដ-១៩ ហើយពេលនេះបានហក់ងើបឡើង វិញជាបណ្តើរៗ។ បើយោងតាមការព្យាករណ៍ ជាមធ្យមនៅ ក្នុងការស្ទង់មតិរបស់សេដ្ឋវិទូ ដែលធ្វើឡើង ដោយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Bloomberg កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់ ប្រទេសថៃនឹងអាចកើនឡើង ៣,៧% នៅឆ្នាំ២០២៣នេះ។ បើទោះបីជា កំណើននេះនឹងក្លាយជា កំណើនដ៏លឿនបំផុតក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំក៏ដោយ ក៏អត្រានេះ ស្ថិតនៅទាបជាង កំណើន ៤,២% ដែល សម្រេចបានក្នុងឆ្នាំ២០១៧ និង២០១៨ផងដែរ។ ក្រុមសេដ្ឋវិទូក៏បានស្ទង់មតិ មើលឃើញថា វិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេសថៃ ចាប់ផ្តើមការងើបឡើងវិញពេញលេញដល់កម្រិតមុន មានវិបត្តិកូវីដនៅ ឆ្នាំ២០២៤ ដែលក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ប្រទេសថៃស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរណ៍ចំនួន ៣៨,២៧ លាននាក់ កើនឡើង ៧,៥% បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧។ ២. ថ្វីត្បិតតែវិបត្តិនយោបាយ អូសបន្លាយ ជាង១៧ឆ្នាំរវាងក្រុមអភិជន និងក្រុមយោធាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសភាពការណ៍មើលទៅហាក់ នៅតែជារឿង ផ្ទៃក្នុង មិនមានបណ្តឹង តាមចាប់ពីសំណាក់ក្រុមយោធា ហើយក៏មិនមានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅអង្គការអន្តរជាតិ ឬ សុំឱ្យបរទេសណា មួយចេញមុខឱ្យជួយ ឬ ដាក់ទណ្ឌកម្មណាមួយមកលើប្រទេសខ្លួនពី សំណាក់ក្រុមដែលបាននិរទេស ឡើយ។ ៣. នៅតែមានភាពរឹងមាំនៃប្រព័ន្ធច្បាប់ ច្បាប់កំពូល ដូចជា ការគោរពច្បាប់របស់អ្នកនយោបាយ បើទោះបីអំណាចកើតចេញពីរដ្ឋប្រហាយោធាក៏ដោយ ជាក់ស្តែង បញ្ហាផ្សែងពុលក្នុងទីក្រុងបាងកក ត្រូវបានតុលាការធ្វើការកោះហៅ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ឱ្យចូលបំភ្លឺ បញ្ហាអាណត្តិរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏ត្រូវបានតុលាការព្យួរតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីរងចាំការសម្រេច របស់តុលាការធម្មនុញ្ញ ជាដើម។ ៤. របាយការណ៍អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ប្រទេសថៃគឺជាប្រទេសដែល ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមាអំពើពុករលួយតិចបំផុត គឺស្ថិតក្នុង លេខ រៀងទី១១០ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១៨០ មានពិន្ទុ៣៥/១០០ ធ្លាក់ចុះ១ពិន្ទុ និង៦លំដាប់ បើធៀប នឹងឆ្នាំ២០២០ ដែលស្ថិតនៅលេខរៀងទី១០៤ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១៨០ មានពិន្ទុ ៣៦/១០០ និងបានធ្លាក់ចុះចំនួន៩លំដាប់ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩ ដែលស្ថិតនៅលេខរៀង ទី១០១ ក្នុងចំណោម ប្រទេសចំនួន១៨០ មានពិន្ទុ ៣៦/១00 ។

បើទោះបីជាការស្ទង់មតិហាក់មានគម្លាតឆ្ងាយពីក្រុមអាវក្រហម ប៉ុន្តែក្រុមនេះមានអាសនៈ ព្រឹទ្ធសភា ចំនួន២៥០អាសនៈ ក្នុងដៃស្រាប់(ព្រឹទ្ធសភាភាគច្រើនសុទ្ធតែសម្មោះត្រង់និងរបបយោធា) ដោយសារក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធានៅឆ្នាំ ២០១៤ លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា បានធ្វើវិសោធនកម្ម រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅឆ្នាំ២០១៧ ដោយច្របាច់ អាសនៈព្រឹទ្ធសភា ចំនួន២៥០អាសនៈ និងអាសនៈរដ្ឋសភាដែល មានចំនួន ៥០០អាសនៈបញ្ចូលគ្នា សរុបគឺ ៧៥០អាសនៈ និងបានបើកទ្វារឱ្យ មានការបោះឆ្នោត នៅចុងឆ្នាំ២០១៨ ហើយ លោក ប្រាយុទ្ធ បានជាប់ឆ្នោត និងចូលកាប់តំណែងជា នាយករដ្ឋមន្ត្រី នាឆ្នាំ២០១៩ រហូតមកទល់ពេលនេះ។

ផ្អែកលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនេះ ក្រុមបក្សប្រឆាំងឬក្រុមអាវក្រហម ចាំបាច់ត្រូវការសំឡេងរហូតដល់ ៣៧៦ អាសនៈ ទើបស្មើ ៥០ភាគរយបូក១ ដើម្បីអាចបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលបាន ប៉ុន្តែក្រុមអាវលឿង ឬក្រុម យោធារបស់ លោក ប្រាយុទ្ធ ត្រូវការសំឡេងត្រឹមតែ ២២៦អាសនៈ ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែក្រុមនេះ មានសំឡេង ២៥០អាសនៈ របស់ព្រឹទ្ធសភាក្នុងដៃស្រាប់ គឺបានស្មើនឹង ៥០ភាគរយបូក១ អាចបង្កើត រដ្ឋាភិបាលបានហើយ ។

កត្តាអំពើពុករលួយតិចតួច ប្រព័ន្ធច្បាប់រឹងមាំ និងមានស្ថេរភាពនយោបាយ ជាកត្តាដ៏សំខាន់ក្នុង ការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីជួយឱ្យខឿនសេដ្ឋកិច្ចថៃមានភាពរឹងមាំនេះ ក៏ដូចជា ហក់ងើបឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍ ក្រោយរងផលប៉ះពាល់ដោយវីរុសកូវីដ-១៩ និងបូកបន្ថែមចំនួន អាសនៈចំនួន២៥០របស់ព្រឹទ្ធសភាដែលមាននៅក្នុងដៃស្រាប់ទៀតផងនោះ ទើបជំរុញឱ្យក្រុមយោធា មានជំនឿចិត្តថានឹងអាចទទួលបានភាពគោគជ័យនាពេលខាងមុខ។

ជាសរុបមក ការប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតសកល ដែលគ្រោងរៀបចំឡើងនាខែឧសភា ខាងមុខ ក្រុមទាំងពីរ សុទ្ធតែមានជំនឿចិត្តរៀងៗខ្លួន។ ក្រុមអភិជនឬក្រុមអាវក្រហម មានភាពជឿជាក់ ទៅលើ សក្តានុពលរបស់បក្ស និងថ្នាក់ដឹកនាំជំនាន់មុនដែលបានបន្សល់ទុក រួមជាមួយគោលនយោបាយ កំណែទម្រង់ ដើម្បីទាក់ទាញរកសន្លឹកឆ្នោតពីម្ចាស់ឆ្នោត ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកជោគជ័យតាមការគ្រោងទុក។ ចំណែងខាងរបបយោធា មានជំនឿចិត្តទៅលើសក្តានុពលនៃការដឹកនាំដែលមានស្រាប់ រួមជាមួយការធ្វើ វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ២០១៧ ដើម្បីឈានទៅយកជ័យជំនះលើគូប្រជែង។ ប៉ុន្តែ បើក្រុមអាវក្រហម ចង់យកជ័យជំនះទៅលើក្រុមអាវលឿង ដើម្បីឈានទៅធ្វើជាអ្នកកាច់ចង្កូតប្រទេស និងប្រមុខដឹកនាំទី៣ របស់ត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត្រា វាពិតជាមានភាពលំបាកណាស់ក្នុងការរកឱ្យបានចំនួន៣៧៦ អាសនៈ ដែលស្មើ និង៥០ភាគរយបូក១ ដើម្បីបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល៕

  ថ្ងៃសៅរ៍, 28 មករា 2023 ម៉ោង 06:48 PM

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា នឹងអញ្ជើញជាវាគ្មិនកិត្តិយស ក្នុងកម្មវិធីបាឋកថាមួយ ស្តីពី«សេចក្តីសង្ខេបស្តីពីការធ្វើជាប្រធានអាស៊ានរបស់កម្ពុជា៖ សមិទ្ធផល និងបញ្ហាប្រឈម» នៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ខាងមុខនេះ!

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយសសូមជម្រាបដំណឹង ជូនដល់មហាជន និស្សិត និងបេក្ខជនបណ្ឌិតទាំងអស់ដែលកំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មេត្តាជ្រាបថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំកម្មវិធីបាឋកថាមួយ ស្តីពីសេចក្តីសង្ខេបស្តីពីការធ្វើជាប្រធានអាស៊ានរបស់កម្ពុជា ៖ សមិទ្ធផល និងបញ្ហាប្រឈម(Briefing on Cambodia’s ASEAN Chairmanship 2022: Achievements and Challenges)។

-វាគ្មិនកិត្តិយស៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា

-កាលបរិច្ឆេទ៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ 

-វេលាម៉ោង៖ ៩៖០០ នាទីព្រឹក

-ទីតាំង៖ សាលមរតកសិល្បៈខ្មែរ (អគារឥន្រ្ទទេវី) 

-អាសយដ្ឋាន៖ មហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី សង្កាត់អូរបែកក្អម ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ

អាស្រ័យដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ សម្រាប់មហាជន និងនិស្សិត ទាំងអស់ដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ចូលរួមក្នុងកម្មវិធីបាឋកថាផ្ទាល់ សូមទាក់ទងមកតាម៖

-លេខទូរសព្ទ៖ ០១២ ៨២៤ ៩២៤ / ០១០ ២៦៨ ៧៩៧

-កន្លែងផ្តល់ព័ត៌មាននិងចុះឈ្មោះ៖ អគារឥន្រ្ទទេវី

✅ បញ្ជាក់៖ កម្មវិធីបាឋកថានេះ ក៏នឹងមានផ្សាយផ្ទាល់តាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវ។

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 26 មករា 2023 ម៉ោង 06:38 PM

បទសម្ភាសរៀបចំឯកសារគុណកថា ជូនឯកឧត្តមកិតិ្តសង្គហបណ្ឌិត គន់ គីម ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស ជាអនុប្រធានទី១គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ជាអនុប្រធាននិងជាអគ្គលេខាធិការ សមាគមអតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា

នៅរសៀលថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា អមដំណើរដោយលោក ហេង វីរិទ្ធិ ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ និង លោក ឆោម ជុំរ៉ុង មន្ត្រីលេខាធិការដ្ឋាន បានទទួលការអនុញ្ញាតចូលសំដែងការគួរសមនិងធ្វើបទសម្ភាសជាមួយឯកឧត្តមកិត្តិសង្គហបណ្ឌិត គន់ គីម អនុប្រធានទី១ នៃគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ជាអនុប្រធាននិងជាអគ្គលេខាធិការ សមាគមអតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា នៅឯទីស្ដីការគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ។

សូមបញ្ជាក់ថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គន់ គីម ទទួលបានការប្រទានគោរមងារកិត្តិយស ជា «កិត្តិសង្គហបណ្ឌិត»នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដោយព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១០២២/១៣៤១ ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ ការផ្ដល់នូវគោរមងារកិត្តិយសនេះ ជូនឯកឧត្តមកិត្តិសង្គហបណ្ឌិត គន់ គីម ជាគោរមងារដោយផ្អែកលើស្នាដៃ សមិទ្ធផលបំពេញការងារជូនជាតិមាតុភូមិ អស់ពីកម្លាំងកាយចិត្ត ក្នុងស្មារតីបំពេញភារកិច្ចជាអនុប្រធានទី១គណៈកម្មាធិការគ្រប់គ្រងមហន្តរាយ ដែលបានជួយដោះស្រាយការងារសង្គ្រោះ និងការការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពីគ្រោះមហន្តរាយទាំងឡាយ។ ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្តមកិត្តិសង្គហបណ្ឌិត គន់ គីម ក៏ជាអ្នកគិតគូរសុខទុក្ខរបស់អតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាកន្លងមក ប្រមាណ ៨០ ០០០នាក់រួចមកហើយ។

ដោយឈរលើស្មារតីនៃការទទួលខុសត្រូវមួយចំណែកធំលើភាពសុខដុមរនា នៃសង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឯកឧត្តមកិត្តិសង្គហបណ្ឌិត គន់ គីម បានបង្ហាញពីការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការបំពេញភារកិច្ចបច្ចុប្បន្ន ជួយដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋដែលបាននិងកំពុងរងគ្រោះ និងបងប្អូនអតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា ដែលបានរួមចំណែកក្នុងបុព្វហេតុជាតិមាតុភូមិកន្លងមក។

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 26 មករា 2023 ម៉ោង 06:10 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាគ្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវលើការប្រែក្លាយសំណល់ជាប្រភពថាមពល រវាងក្រុមហ៊ុនជេអូអិន(Geoentech Co., LTD)នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងរដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបង

(ក្រុងបាត់ដំបង)៖ នៅរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៣រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ព.ស ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវដឹកនាំដោយលោកប៊ុត សុម៉េត ប្រធាននាយកដ្ឋានរដ្ឋបាល និងហិរញ្ញវត្ថុ តំណាងឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងលោកបណ្ឌិត Hyeo Young Kwon ប្រធានក្រុមហ៊ុន Geoentech នៃសារធារណៈរដ្ឋកូរ៉េ បានចូលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយឯកឧត្តម សុខ លូ អភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្តបាត់ដំបង “ដើម្បីធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការអភិវឌ្ឍទីលានទុកដាក់សំណល់ និងប្រែក្លាយឧស្ម័នហ្គាស់ទៅជាថាមពល នៅក្នុងទីលានទុកដាក់សំណល់នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង”។

ជាលទ្ធផល៖

១. ឯកឧត្តមអភិបាលខេត្ត បានគាំទ្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវ។

២. ការស្នើឡើងរបស់លោកអភិបាលខេត្ត ឱ្យអ្នកជំនាញស្រាវជ្រាវ និងក្រុមហ៊ុនត្រូវសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅនិងការទទួលបាននូវផលប្រយោជន៍ពីការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះទាំងអស់គ្នា។

៣. ការពិភាក្សាចង្អៀតជាមួយក្រុមហ៊ុនកូរ៉េ យើងនឹងរៀបចំផែនការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលនឹងចាប់ផ្តើមនៅក្នុងរវាងសប្តាហ៍ទី២ ឬ ទី៣ នៃខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។

(ប្រភពរូបភាព៖ ពីរដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបង)

  ថ្ងៃសុក្រ, 20 មករា 2023 ម៉ោង 05:41 PM

«កិច្ចប្រជុំរវាងប្រធានមុខវិជ្ជា នីតិសាស្រ្ត និងលោកគ្រូអ្នកគ្រូដែលកំពុងបង្រៀននៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

យោងតាមកិច្ចប្រជុំស្តីពី ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធីសិក្សានៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រោមអធិបតីភាពរបស់បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ បានណែនាំឱ្យមានការពិនិត្យនិងពិភាក្សាឡើងវិញនូវកម្មវិធីសិក្សាតាមមុខវិជ្ជានីមួយៗដែលមាននាពេលកន្លងមក។

ដោយតបតាមសេចក្តីណែនាំនេះ លោកបណ្ឌិត ស៊ិន រិទ្ធ ប្រធានមុខវិជ្ជានីតិសាស្រ្ត បានអញ្ជើញលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ ដែលបាននឹងកំពុងបង្រៀនមុខវិជ្ជានីតិសាស្រ្ត ទាំងថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិត ចូលរួមប្រជុំពិភាក្សាស្តីពីកម្មវិធីសិក្សានៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ វេលាម៉ោង ១០.៣០ នាទី នៅបន្ទប់ ២១១ នៃអគារឥន្រ្ទទេវី។

  ថ្ងៃសុក្រ, 20 មករា 2023 ម៉ោង 03:35 PM

«យុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខថ្មីរបស់ជប៉ុន» ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣

លោក ហ៊្វូមីអូ គីស៊ីដា នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន

ក្នុងអតីតកាល ជប៉ុនគឺជាប្រទេសចក្រពត្តិនិយមមួយ ដែលឈ្លានពានបណ្ដាប្រទេសជិតខាងដើម្បីមហិច្ឆតាកសាងប្រទេសរបស់ខ្លួនជាមហាអំណាចប្រកបដោយសក្ដានុពល។ ដោយសារតែជប៉ុនជាប្រទេសដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយសមុទ្រ និងពុំសូវសម្បូរធនធានធម្មជាតិ ជប៉ុនត្រូវស្វែងរកវត្ថុធាតុដើមពីខាងក្រៅ ដើម្បីបំពេញសក្ដានុពលរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់ខ្លួន។ ហេតុនេះហើយ ជប៉ុនមានភាពចាំបាច់មិនអាចចៀសបានក្នុងការទាញយកធនធាននានាពីប្រទេសជិតខាង ពិសេសប្រទេសចិនដែលជាទឹកដីសម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិ។ ទោះជាយ៉ាងណា នយោបាយវាតទីនិយមរបស់ជប៉ុន ត្រូវបានបញ្ចប់នៅក្រោយសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានលូកដៃចូលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ និងបានបញ្ចប់សង្គ្រាមនេះតាមរយៈការទម្លាក់គ្រាប់បែក​នុយក្លេអ៊ែរ​ចំនួនពីរគ្រាប់ទៅលើទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា និងណាហ្គាសាគី។ នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២ដែលចុះហត្ថលេខាជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាម៉េរិក មេដឹកនាំជប៉ុនបានយល់ព្រមចុះចាញ់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ និងបានប្រកាន់យករដ្ឋធម្មនុញ្ញសន្តិភាពតាមរយៈសម្ពាធពីសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលជាប្រទេសឈ្នះសង្គ្រាម ដោយចាប់តាំងពីពេលនោះមក ជប៉ុនមានត្រឹមតែកងស្វ័យការពារប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯសន្តិសុខជាតិរបស់ជប៉ុន ត្រូវបានធានាដោយផ្ទាល់ពីសំណាក់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដោយអាម៉េរិកបានដាក់មូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្លួននៅលើ​ទឹកដីជប៉ុនរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។

ទោះជាយ៉ាងណា ពិភពលោកទាំងមូលបានផ្លាស់ប្ដូរជាបន្តបន្ទាប់ទាំងស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ការវិវត្តសេដ្ឋកិច្ចនៃបណ្ដាប្រទេស សម្ព័ន្ធភាព បញ្ហាប្រឈមខាងសន្តិសុខ និងវិបត្តិនៅក្នុងតំបន់នីមួយៗ។ ជប៉ុននិងអាម៉េរិកដែលធ្លាប់ជាគូបដិបក្ខនឹងគ្នាក្នុងសម័យសង្គ្រាមលោកបានក្លាយទៅជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏សំខាន់ ហើយបាន​អភិវឌ្ឍប្រទេសក្លាយទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទីពីរ។ ក្រោយមក ចិនដែលបានងាកមកប្រកាន់យកនូវប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចមូលធននិយម បានវិវឌ្ឍខ្លួនទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពីរជំនួសជប៉ុនដែលជាសត្រូវប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន និងបានពង្រីកឥទ្ធិពលនយោបាយ និងយោធារបស់ខ្លួនក្លាយទៅជាគូប្រឈមចម្បងរបស់អាម៉េរិកក្នុងការដណ្ដើមតំណែងមហាអំណាចពិភពលោក។ ចំណែកសហព័ន្ធរុស្ស៊ីដែលបានទទួលមរតកពីសហភាពសូវៀត នៅបន្តជាមហាអំណាចយោធាទីពីរ និងត្រូវបានបស្ចិមប្រទេសចាត់ទុកជាបញ្ហាប្រឈម​ខាងសន្តិសុខរបស់ខ្លួនជាបន្ត។ ងាកមកប្រទេសជាប់នឹងជប៉ុនវិញ កូរ៉េខាងជើងដែលបានកំណត់យកការអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាខែលការពាររបបកុម្មុយនីស្តរបស់ខ្លួន ជានិច្ចកាលតែងតែចេញសារនយោបាយ និងសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរ ព្រមទាំងបាញ់មីស៊ីលគំរាមកំហែងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ ពិសេសទៅកាន់ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាម៉េរិក។ បន្ថែមពីលើនេះ ស្ថានភាពសន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូលកាន់តែស្ថិតក្នុងការប្រឈមខ្លាំងថែមទៀត ដោយសារតែការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងភាពតានតឹងនៅក្នុងសំណុំរឿងកោះតែវ៉ាន់ ដែលចិនតែងតែចាត់ទុកកោះនេះជាដែនអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន។

ដោយមើលឃើញពីការគំរាមកំហែងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងដោយមានការបើកភ្លើងខៀវពីសំណាក់សហរដ្ឋអាម៉េរិកផងនោះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនដែលចុងក្រោយនេះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ្វ៊ូមីអូ គីស៊ីដា បានសម្រេចដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខថ្មីរបស់ខ្លួន ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពការពារ និងការឆ្លើយតប​របស់ជប៉ុនទៅលើហេតុការណ៍នានាពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសន្តិសុខ ដែលអាចកើតមានឡើងនៅក្នុងពេលអនាគតខាងមុខ។

យុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខថ្មីរបស់ជប៉ុន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានចាប់ផ្ដើមដុះពន្លកនៅក្នុងអាណត្តិអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ហ្ស៊ិន ស៊ូអាបេ ដែលធ្លាប់បានលើកឡើងអំពីគោលបំណងក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញសន្តិភាពជប៉ុន ហើយជំហរនេះក៏ត្រូវបានប្រកាន់យកជាបន្តដោយមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាធិប​តេយ្យ​សេរី (LDP) ដែលឡើងមកកាន់អំណាចបន្តពីលោក ហ្ស៊ិន ស៊ូអាបេផងដែរ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ន ហ៊្វូមីអូ គីស៊ីដា ដែលបានបានចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ក្រោយលាលែងតំណែងរបស់លោក ហ្ស៊ិន ស៊ូអាបេ និងបានទទួលជោគជ័យបន្ទាប់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាពីរ ដែលប្រជាជនជប៉ុនយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុតគឺ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងបញ្ហាសន្តិសុខជាតិ។ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតបានផ្តល់ឱ្យក្រុមចម្រុះដែលដឹកនាំដោយ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី (LDP) របស់លោក ហ្វ៊ូមីអូ គីស៊ីដា និងគណបក្សប្រឆាំងចំនួនពីរ ដែលបើកចំហរដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញសន្តិភាពរបស់ជប៉ុន ដែលមានសំឡេងភាគច្រើន(២/៣) នៅក្នុងសភាជាន់ខ្ពស់។

នៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ជប៉ុនបានកែសម្រួលយុទ្ធសាស្រ្តការពារជាតិរបស់ខ្លួន ដោយបានអនុម័តឯកសារចំនួន៣ ស្តីពីការបង្កើនសមត្ថភាពការពារសន្តិសុខជាតិជប៉ុន តាមរយៈការបង្កើនថវិកាក្នុងវិស័យយោធា នៅក្នុងបរិបទភាពតានតឹងភូមិសាស្រ្តនៅក្នុងតំបន់។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះ នឹងបង្កើនថវិកាចំណាយយោធាឱ្យកើនឡើងដល់២%នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបសម្រាប់រយៈពេល៥ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ២០២៣ដល់ឆ្នាំ២០២៧។ នៅក្នុងការស្ទង់មតិរបស់ទូរទស្សន៍ NHK ជប៉ុន ប្រជាជនជប៉ុន៥៥%បានគាំទ្រការបង្កើនថវិកាយោធា ដោយកាត់បន្ថយការចំណាយសាធារណៈ ក្នុងនោះអ្នកផ្ដល់សម្ភាសន៍ត្រឹមតែ២៩%ប៉ុណ្ណោះ បានជំទាស់នឹងបំណងនេះ។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីរបស់ជប៉ុននេះ គឺផ្ដោតជាសំខាន់ទៅលើ៖

១. បង្កើនសមត្ថភាពវាយប្រហារតបវិញទៅដល់ទីតាំងបាញ់មីស៊ីលរបស់សត្រូវ

២. ការអភិវឌ្ឍមីស៊ីលអ៊ីពែសូនិក (មីស៊ីលលឿនជាងសម្លេង៥ដង)

៣. ការបង្កើនវត្តមានកងទ័ពជប៉ុននៅភាគខាងត្បូង (កោះអូគីណាវ៉ា និងកោះនៅភាគនិរតី)

៤. ប្រមូលផ្ដុំកងទ័ពជើងគោក ជើងទឹក និងកងទ័ពអាកាស ឱ្យស្ថិតក្រោមបញ្ជាការតែមួយដើម្បីឆ្លើយតបនឹងស្ថានការណ៍អាសន្នណាមួយ។

នៅក្នុងឯកសារនេះផងដែរ ជប៉ុនបានចង្អុលមុខចំៗថា ចិនគឺជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខដោយផ្ទាល់របស់ជប៉ុន។ ជាការពិតណាស់ ចិនដែលជាសត្រូវប្រវត្តិសាស្ត្រនឹងជប៉ុន ហើយបានពង្រីកឥទ្ធិពលយោធារបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ព្រមទាំងកំពុងមានជម្លោះដែនអធិបតេយ្យជាមួយជប៉ុន នៅប្រជុំកោះ សេនកាគុ (ចិនហៅថា ទាវយូ) ផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ហេតុផលផ្សេងទៀតដែលជំរុញឱ្យជប៉ុនដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខថ្មីនេះ រួមមាន សកម្មភាពរបស់ចិននៅក្នុងករណីសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ ការធ្វើតេស្តមីស៊ីលជាបន្តបន្ទាប់របស់កូរ៉េខាងជើងដែលចុងក្រោយនេះ បានបាញ់មីស៊ីលរំលងដែនអធិបតេយ្យរបស់ជប៉ុនថែមទៀតផង។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ជប៉ុនដែលកន្លងមក អនុវត្តនូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញសន្តិភាពនិយមដែលអាម៉េរិកបានចាប់បង្ខំក្នុងពេលចាញ់សង្គ្រាម និងដែលមានការធានាសន្តិសុខដោយផ្ទាល់ពីសំណាក់សហរដ្ឋអាម៉េរិក តាមរយៈការរក្សាមូលដ្ឋានទ័ពអាម៉េរិកនៅលើប្រទេសនេះ ត្រូវបានរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ត្រាំ លើកឡើងពីបំណងទាមទារថ្លៃការពារពីជប៉ុនទៅវិញ ដែលនេះក៏អាចជាហេតុផលមួយផ្សេងទៀត ដែលជំរុញឱ្យជប៉ុនពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់ខ្លួនផងដែរ នៅក្នុងទំនាក់ទំនងនយោបាយជាមួយមហាអំណាចអាម៉េរិក ដែលជានិច្ចកាលតែងតែផ្លាស់ប្ដូរគោលនយោបាយទៅតាមមេដឹកនាំដែលឡើងមកកាន់អំណាចថ្មី។ ត្រង់ចំណុចនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុន ទំនងជាមើលឃើញថា ការបន្តដាក់បញ្ហាសន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួនទៅផ្ញើនៅលើជំហររបស់មេដឹកនាំថ្មីរបស់អាម៉េរិក ដែលតែងតែផ្លាស់ប្ដូរផ្សេងៗគ្នាពីប្រធានាធិបតីមួយទៅប្រធានាធិបតីទៀតនោះ ជម្រើសដ៏ល្អគឺជប៉ុនគួរតែពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់ខ្លួន ដើម្បីអាចឆ្លើយតបជាបន្ទាន់ចំពោះការគំរាមកំហែងសន្តិសុខចំពោះមុខរបស់ខ្លួន ជាជាងរង់ចាំការសម្រេចពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីងតោន ព្រោះបទពិសោធប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា នៅជុំវិញជប៉ុន គឺសុទ្ធសឹងតែជាប្រទេសដែលជប៉ុនធ្លាប់ឈ្លានពានទាំងនៅមុនពេល និងក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ រាប់ចាប់តាំងពីចិន រុស្ស៊ី និងសូម្បីតែកូរ៉េខាងត្បូងដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាម៉េរិកដូចជប៉ុនក្ដី។

ជារួម នៅចំពោះមុខស្ថានភាពនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោក និងការរីកចម្រើនបច្ចេកវិទ្យាយោធានាពេលបច្ចុប្បន្ន ការកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខថ្មីរបស់ជប៉ុន គឺជាការចាំបាច់ណាស់សម្រាប់មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទី៣ពិភពលោកនេះ ដែលត្រូវប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងខាងយោធា ពីសំណាក់ប្រទេសនៅជុំវិញខ្លួន ដែលសុទ្ធសឹងតែធ្លាប់មានប្រវត្តិជូរចត់ជាមួយជប៉ុន ពិសេសចិនដែលជាសត្រូវប្រវត្តិសាស្ត្រ ស្របពេលដែលតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងមូលបានក្លាយទៅជាចំណុចក្ដៅនៃការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាចពិភពលោក ពិសេសរវាងចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកព្រមទាំងសម្ព័ន្ធមិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណា វាក៏ជាសញ្ញាដែលបង្ហាញអំពីការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធកាន់តែស៊ីជម្រៅខ្លាំងទៅៗនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងមូល ដែលនាំទៅដល់ការប្រឈមគ្នាដ៏ផុយស្រួយផងដែរ៕

ចូលអានអត្ថបទវិភាគច្រើនទៀត តាមរយៈតំណភ្ជាប់៖ https://www.rac.gov.kh/researchs-categories/10/researchs?page=2

  ថ្ងៃសុក្រ, 20 មករា 2023 ម៉ោង 03:29 PM

«យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ»

ដោយ៖​ លឹម សុវ​ណ្ណរិទ្ធ 

សម្រាប់កូរ៉េខាងត្បូង ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ក្រៅពីជាតំបន់ដែលប្រកបដោយសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយការទូតដ៏ចម្បង តំបន់នេះក៏ជាបណ្ដុំនៃដៃគូឧស្សាហកម្មយុទ្ធសាស្ត្រដូចជា គ្រឿងអេឡិចត្រូនិកជាដើម។ ជាមួយគ្នានោះ តំបន់នេះក៏ត្រូវបានហ៊ុមព័ទ្ធដោយបញ្ហាប្រឈមនានាដែលគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាព សេរីភាព និងវិបុលភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់ដែលយកច្បាប់អន្តរជាតិជាមូលដ្ឋាន។ បញ្ហាប្រឈមដែលកើតនៅក្នុងតំបន់នេះ មានរាប់ចាប់ពីការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពល ការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធនៃបណ្ដាប្រទេសធំៗក្នុងតំបន់ កង្វះយន្តការជំរុញការកសាងតម្លាភាព និងការបង្កើនជំនឿទុកចិត្តខាងយោធា និងសន្តិសុខ ការកសាងសមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែរ និងមីស៊ីលអន្តរទ្វីបរបស់កូរ៉េខាងជើង សេរីភាពខាងនាវាចរណ៍ ដែលបង្កការរំខាននៅក្នុងបណ្តាញខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ជាដើម។ ជាមួយនឹងការប្រណាំងប្រជែងគ្នាយ៉ាងខ្លាំងរវាងមហាអំណាចចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលបានដាក់ចេញនូវគម្រោង និងយុទ្ធសាស្ត្រដែលមានលក្ខណៈប្រឈមគ្នាយ៉ាងចាក់ស្រែះដូចជា គម្រោងខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ (BRI) ភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ (RCEP) កិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី (QUAD) សម្ព័ន្ធភាព AUKUS និងយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ជាដើម។ ក្នុងបរិបទនេះ មហាអំណាចពិភពលោក បានព្យាយាមកៀងគរប្រទេសជាដៃគូទាំងនៅក្នុងនិងក្រៅតំបន់ដើម្បីជំរុញពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសាមគ្គីភាព ដើម្បីបង្ហាញនូវសាច់ដុំសេដ្ឋកិច្ច សម្ព័ន្ធភាព ក៏ដូចជាសាច់ដុំយោធាដោយប្រយោល ព្រមទាំងធ្វើការគូសបង្ហាញទៅដៃគូរបស់ខ្លួននៅគ្រប់ទិដ្ឋភាព និងគ្រប់លទ្ធភាពដែលខ្លួនមាន ក្នុងគោលដៅធ្វើយ៉ាងណា រាំងខ្ទប់នូវការរីកសាយភាយឥទ្ធិពលរបស់គូបដិបក្ខរបស់ខ្លួន។

ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លោក យូន សុក-យូល (Yoon Suk-yeol) បានធ្វើសេចក្តីប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) ដែលធ្វើឡើងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងក្រោយមកបានគូសបញ្ជាក់ជាថ្មីទៀតនៅខាងក្រៅកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រទេសឧស្សាហកម្មលូតលាស់ទាំង២០ (G-20) នៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។ ការប្រកាសនេះគឺជាការឆ្លើយតបជាផ្លូវការរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ចំពោះគោលនយោបាយឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តមិនអាចខ្វះបានរបស់ខ្លួន និងក្នុងនាមសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដែលជាមហាអំណាចកណ្ដាល ក៏ដូចជាជានាគសេដ្ឋកិច្ចមួយនៅតំបន់អាស៊ីផងដែរ។

នាថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េបានប្រកាសព័ត៌មានលម្អិតអំពីយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដោយផ្តោតសំខាន់លើការជំរុញសេរីភាព សន្តិភាព និងវិបុលភាព តាមរយៈការបង្កើតសណ្តាប់ធ្នាប់ដោយផ្អែកលើច្បាប់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស។ របាយការណ៍នេះបានគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋកូរ៉េនឹងប្រកាន់ខ្ជាប់គោលការណ៍ស្នូលចំនួន៩ ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវចក្ខុវិស័យអំពីតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី សន្តិភាព និងវិបុលភាព ដោយផ្អែកទៅលើគោលការណ៍ចំនួនបីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិ៖ “គ្របដណ្ដប់ ជឿទុកចិត្ត និងផ្ដល់ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក”។ ការប្រកាសនេះ ត្រូវបានទទួលការសាទរយ៉ាងពេញទំហឹងពីសហរដ្ឋអាម៉េរិកជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ជាមួយគ្នានោះ នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយរបស់ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិអាម៉េរិកបានគូសបញ្ជាក់ថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះបានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រធានាធិបតីសាធារណដ្ឋកូរ៉េលោក យូន សុក-យូល (Yoon Suk-yeol) ក្នុងការពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក បង្កើនសមត្ថភាពរួមជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដើម្បីពង្រឹងសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ ក៏ដូចជាជំរុញការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។

ជាការពិតណាស់ គោលនយោបាយរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក យូន សុក-យូល (Yoon Suk-yeol) គឺការប្រកាន់យកយ៉ាងជាក់លាក់ដោយផ្ដោតសំខាន់លើ “សេរីភាព ” និង “សណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដោយផ្អែកលើតម្លៃសកល ” ដោយប្រធានាធិបតីកូរ៉េបានអំពាវនាវឱ្យមាន “ការកសាងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដោយសេរី សន្តិភាព និងវិបុលភាព តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសសំខាន់ៗ រួមទាំងសមាគមអាស៊ានផងដែរ ”។ បើគេពិនិត្យលើខ្លឹមសារនេះ វាមានអត្ថន័យស្រដៀងគ្នាទៅនឹងគោលការណ៍របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលលើកឡើងអំពី “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក សេរី បើកចំហរ និងវិបុលភាព ” ជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ចម្បងក្នុងវិស័យសន្តិសុខរបស់កូរ៉េខាងត្បូងផងដែរ។ វាគឺជាសារមួយដែលកូរ៉េខាងត្បូងផ្ដល់នូវចម្លើយដ៏ពេញចិត្តទៅកាន់សហរដ្ឋអាម៉េរិក អំពីឆន្ទៈនិងការគាំទ្ររបស់កូរ៉េខាងត្បូង ក្នុងនាមជាសម្ព័ន្ធមិត្ត និងជាប្រទេសមានទម្ងន់យុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់។

គួរបញ្ជាក់ថា នៅចំពោះមុខយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានគោលដៅសំខាន់ផ្ដោតទៅលើការរីកចម្រើនយ៉ាងលឿនរហ័សរបស់មហាអំណាចចិន ច្បាស់ណាស់ដែលថាកូរ៉េខាងត្បូងពិតជាមិនចង់យកខ្លួនទៅប្រឈមដោយផ្ទាល់ជាមួយនឹងចិនដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់ខ្លួននោះឡើយ ដោយសារទំហំពាណិជ្ជកម្មកូរ៉េខាងត្បូង-ចិន តំណាងឱ្យរហូតដល់ទៅ៣០%នៃទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់កូរ៉េខាងត្បូងឯណោះ។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនេះ កូរ៉េខាងត្បូងបានគូសបញ្ជាក់ថា ខ្លួនរីករាយនឹងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរាល់បណ្ដាប្រទេសទាំងអស់ដោយមិនចំពោះ ដោយគោរពទៅតាមចក្ខុវិស័យ គោលដៅ និងគោលការណ៍ដូចដែលបានចែងខាងលើ។ ទោះជាយ៉ាងណា គេបានដឹងរួចហើយថា បញ្ហាដ៏រសើបដែលកូរ៉េខាងត្បូងយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងបំផុតនោះគឺស្ថិរភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ពោលគឺសកម្មភាពអភិវឌ្ឍអាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ និងការបាញ់មីស៊ីលជាបន្តបន្ទាប់របស់កូរ៉េខាងជើងដែលមានចិនជាខ្នងបង្អែក ដែលបានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងអំពីស្ថិរភាព និងសន្តិសុខនៅលើឧបទ្វីបនេះ ក៏ដូចជាតំបន់អាស៊ីបូព៌ាទាំងមូល ហើយ​សហរដ្ឋអាម៉េរិកគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏សំខាន់ និងអាចពឹងពាក់បានរបស់កូរ៉េខាងត្បូងនៅចំពោះមុខ។ ហេតុនេះ​ហើយ អ្វីដែលកូរ៉េខាងត្បូងសង្កត់ធ្ងន់អំពីការប្រកាន់ខ្ជាប់របស់ខ្លួននោះគឺ សេរីភាព សន្តិភាព និងវិបុលភាព ជាមួយសណ្ដាប់ធ្នាប់ដែលមានតម្លៃជាសកល។ ជាមួយគ្នានេះ សកម្មភាពដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភរបស់មហាអំណាច​ចិន ដែលបាននិងកំពុងតែពង្រីកនិងពង្រឹងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួននៅលើបណ្ដាកោះសិប្បនិម្មិតក្នុងដែន​សមុទ្រចិនខាងត្បូង បានបង្កហានិភ័យជាខ្លាំងទៅលើស្ថិរភាព និងសន្តិសុខ ព្រមទាំងសេរីភាពនាវាចរណ៍ក្នុងតំបន់ដែលជាចំណុចស្នូលសំខាន់នៃឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ទាំងក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងយុទ្ធភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ហេតុនេះហើយ បើទោះបីជាកូរ៉េខាងត្បូងមិនអាចចេញមុខបរិហារចំៗក្ដី ក៏ប៉ុន្តែមហាអំណាចតំបន់មួយនេះ ក៏ត្រូវតែបង្ហាញជំហររបស់ខ្លួនឱ្យបានជាក់លាក់ និងប្រកបដោយការប្រុងប្រយ័ត្នទៅលើការវិវត្តស្ថានការណ៍នៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។

លើសពីនេះទៅទៀត បើងាកទៅមើលសង្គ្រាមរបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន ដែលបានបង្កឱ្យពិភពលោកទាំងមូលជួបប្រទះនឹងវិបត្តិថាមពល សេដ្ឋកិច្ច និងស្បៀងអាហារ ហើយមកដល់ពេលនេះ គេមិនអាចដាក់ទណ្ឌកម្មធ្ងន់ធ្ងរណាមួយឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពឈ្លានពានរបស់មហាអំណាចយោធាទីពីរលើពិភពលោកនេះឡើយ។ បើទោះបីជាមានការវាយតម្លៃ និងសន្និដ្ឋាន ពីសំណាក់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអ្នកយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើនថា ចិននឹងមិនអាចយកបទពិសោធការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែនមកអនុវត្តដូចគ្នានៅក្នុងករណីសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ក្ដី តែបើគេពិនិត្យមើលជំហររបស់ចិននៅក្នុងសំណុំរឿងអ៊ុយក្រែន ការខិតរកគ្នាកាន់តែខ្លាំងរវាងចិននិងរុស្ស៊ីនៅក្នុងការប្រឈមជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិកក៏ដូចជាបស្ចិមប្រទេស ស្របពេលដែលស្ថានការណ៍នៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់កាន់តែតានតឹងខ្លាំងឡើងៗ សុទ្ធសឹងតែជាហេតុផលដែលនាំឱ្យពិភពលោកបាននិងកំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តដាក់ ដែលធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងអំពីលទ្ធភាពដែលចិនអាចប្រើប្រាស់កម្លាំងដើម្បីបង្រួបបង្រួមយកកោះតៃវ៉ាន់។ កូរ៉េខាងត្បូងដែលជាប្រទេសនៅក្បែរខាងចិនផងនោះ ពិតជាយល់យ៉ាងជាក់ច្បាស់ថា ប្រសិនបើសង្គ្រាមនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ផ្ទុះឡើងក្នុងករណីនឹកស្មានមិនដល់ណាមួយពិតមែន វានឹងរាលដាលទៅជាសង្គ្រាមរវាងមហាអំណាច ដែលបង្កជាមហន្តរាយនឹកស្មានមិនដល់ជាក់ជាមិនខាន ព្រោះសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងជប៉ុន អាចនឹងលូកដៃចូលដោយមិនឈរឱបដៃឈរមើលចិនលេបយកកោះតៃវ៉ាន់ដោយងាយៗនោះឡើយ ហើយក្រោយពីការចូលអន្តរាគមន៍ពីសំណាក់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងជប៉ុនទៅក្នុងសង្គ្រាមនេះ កូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៊ី ច្បាស់ជានឹងមិនបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យសហរដ្ឋអាម៉េរិកចាត់ចែងទៅលើសង្គ្រាម ដែលកំពុងតែឆាមឆេះនៅក្បែរផ្ទះរបស់ខ្លួនជាក់ជាមិនខានឡើយ។ នេះគឺជាករណីដែលកូរ៉េខាងត្បូងខ្លួនឯងផ្ទាល់ មិនប្រាថ្នាឱ្យកើតមានឡើងនោះឡើយ។ ដូច្នេះហើយ មេដឹកនាំសាធារណរដ្ឋកូរ៉េទំនងជាយល់យ៉ាងច្បាស់ថា ការជំរុញឱ្យបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករក្សាស្ថានភាពដើមនៅក្នុងតំបន់ និងគោរពគោលការណ៍សន្តិភាព សេរីភាព ព្រមទាំងគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ គឺជាចំណុចស្នូលសំខាន់ដែលសាធារណរដ្ឋកូរ៉េត្រូវកំណត់នៅក្នុងនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួន។

សរុបមក សាធារណរដ្ឋកូរ៉េកំពុងបន្តព្យាយាមថ្លឹងថ្លែងឱ្យមានតុល្យភាពរវាងមហាអំណាចចិនដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំ និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តសន្តិសុខដ៏ចម្បងរបស់ខ្លួន។ ការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ គឺជាមគ្គុទ្ទេសក៍មួយសម្រាប់ការអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េនៅក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួន ទាំងជាមួយមហាអំណាចសហរដ្ឋអាម៉េរិក មហាអំណាចចិន និងបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងមូល ដោយបានគូសបញ្ជាក់ថា កូរ៉េខាងត្បូងនៅតែប្រកាន់ជំហរធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយបណ្ដារដ្ឋនានា និងអង្គការក្នុងតំបន់ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ និងការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ចជាមួយគ្នា ហើយដែលត្រូវតែធ្វើឡើងប្រកបដោយបរិយាកាសសេរី សន្តិភាព និងដោយផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយខ្លួនមិនគាំទ្រឡើយនូវការប្រើប្រាស់កម្លាំងដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរស្ថានភាពដែលកំពុងមាននាពេលបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងតំបន់។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនេះ ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា ដើម្បីធានាបាននូវសមាហរណកម្ម យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់កូរ៉េខាងត្បូងបានចែងដោយប្រយោលថា “យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់យើង រួមបញ្ចូលទាំងគោលដៅ និងមិនរាប់បញ្ចូលប្រទេសជាក់លាក់ណាមួយឡើយ។ យើងនឹងធ្វើការជាមួយគ្រប់ដៃគូដែលស្របតាមចក្ខុវិស័យ និងគោលការណ៍នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់យើង។ យើងនឹងនៅតែបើកចំហសម្រាប់ប្រទេសទាំងក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងក្រៅតំបន់”៕

ទាញយកអត្ថបទ៖ https://www.rac.gov.kh/researchs-categories/10/researchs?page=2

  ថ្ងៃអង្គារ, 17 មករា 2023 ម៉ោង 05:06 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូសភានៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្ដម Park Byeong-Seug

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រ ៧ រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចា្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបស្វាគមន៍ និងពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូសភានៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ នៅសាលទន្លេសាប អគារខេមរវិទូ។

ប្រតិភូសភានៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដែលអញ្ជើញមកជួបពិភាក្សានៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានារសៀលនេះ ដឹកនាំដោយឯកឧត្ដម Park Byeong-Seug អតីតអ្នកនាំពាក្យសភានៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងអមដំណើរដោយសមាជិកសភានៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលសុទ្ធតែជាសមាជិកមកពីវេទិកាការទូតសន្តិភាពនៅរដ្ឋសភាកូរ៉េ។

ក្នុងជំនួបពិភាក្សានេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងផ្លាស់ប្ដូរទស្សនៈយល់ឃើញ និងមតិយោបល់មួយចំនួនពីអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវកម្ពុជា ទៅលើស្ថានភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ព្រមទាំងពិនិត្យមើលលទ្ធភាពនៃការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាក្នុងវិស័យសិក្សាស្រាវជ្រាវនាពេលអនាគត។

RAC Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 13 មករា 2023 ម៉ោង 06:01 PM

«អង្គប្រជុំស្តីអំពី ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ក្រោយបរិញ្ញាបត្រនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

នៅថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ វេលាម៉ោង ៩៖០០នាទីព្រឹក នៅសាលទន្លេសាប (អគារខេមរវិទូ)នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំអង្គប្រជុំមួយដើម្បីរៀបចំពិភាក្សានិងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៃកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ក្រោយបរិញ្ញាបត្រនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ កិច្ចប្រជុំនេះ ដំណើរការក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះ បានផ្ដោតលើបញ្ហាសំខាន់ចំនួន២ គឺ ទី១. បញ្ហាប្រឈមនានានៅក្នុងមុខជំនាញដែលកំពុងបណ្ដុះបណ្ដាលនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងទី២. ការត្រួតពិនិត្យនិងកែសម្រួលលើកម្មវិធីសិក្សានាពេលបច្ចុប្បន្ន។

ជាក់ស្តែង ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ក្រោយបរិញាបត្រ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានគោលដៅដើម្បីផ្ដល់ជូននូវនិស្សិត នូវកម្មវិធីសិក្សាមួយដែលកាន់តែមានការអភិវឌ្ឍស្របតាមយុគសម័យជឿនលឿន។

សូមបញ្ជាក់ដែរ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានបើកថ្នាក់បណ្ដុះបណ្ដាលថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និង ថ្នាក់បណ្ឌិត ហើយជាមួយគ្នានេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏មានបើកថ្នាក់បណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈផ្នែកជំនាញចុងភៅ និងភេសជ្ជៈ សម្រាប់ផ្ដល់ជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានបំណងចង់ក្លាយជាម្ចាស់អាជីវកម្មខ្លួនឯង។

ព័ត៍មានបន្ថែមពីវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល៖
- មជ្ឈមណ្ឌលបណ្ដុះបណ្ដាលនិងស្រាវជ្រាវ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (https://www.facebook.com/ctr.rac)

ទូរស័ព្ទលេខ៖ 012-824 924 / 081-339 385 / 097-728 444

  ថ្ងៃសុក្រ, 13 មករា 2023 ម៉ោង 05:50 PM