ព័ត៌មាន

«ការរាតត្បាតនៃកូវីដ-១៩ ជះឥទ្ធិពលដល់សហគមន៍នយោបាយ-សន្តិសុខអាស៊ាន» ដោយ៖ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា នាយកដ្ឋាននយោបាយ និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

2020-03-24 11:18:55 ថ្ងៃអង្គារ, 24 មីនា 2020, 11:18 AM
post_detail

នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ឆ្ឆាំ១៩៦៧ រដ្ឋចំនួនប្រាំបានបង្កើតអង្គការតំបន់មួយឈ្មោះថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគេ្នយ៍ហៅកាត់ ថា អាស៊ាន នៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។ តាមរយៈការប្រកាសជាផ្លូវការនូវសេចក្តីថ្លែងការអាស៊ាន។ អង្គការតំបន់នេះមានសក្តានុពលគួឱ្យទាក់ទាញ និងមានធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន ដែលចែកចេញជា១៣ជំពូក និងមានចំនួន៥៥មាត្រា ដែលផ្តោតសំខាន់លើការកសាងសហគមន៍អាស៊ានមួយប្រកបដោយសសរស្តម្ភបីជាមូលដ្ឋាន។ បច្ចុប្បន្ន អាស៊ានមិនត្រឹមតែកំពុងប្រឈមនឹងរលកឥទ្ធិពលមហាអំណាចនានាក្នុងតំបន់និងសាកលោកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហានៃការរាតត្បាររបស់ កូវីដ-១៩ផងដែរ។ តើបញ្ហាកូវីដ-១៩នេះអាចរាតត្បាតអ្វីខ្លះក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋជាសមាជិករបស់អង្គការតំបន់មួយនេះ?

នៅក្នុងបុព្វកថានៃធម្មនុញអាស៊ាន បណ្តារដ្ឋសមាជិកបានប្តេជ្ញាចិត្តអនុវត្តនូវកាតព្វកិច្ចជាច្រើនគួរឱ្យគួរកោតសរសើរ មានជាអាទិ៍ «យើងជាប្រជាជននៃរដ្ឋសមាជិកនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគេ្នយ៍តំណាងដោយប្រមខុរដ្ឋឬរដា្ឋភិបាល... បេ្ដជ្ញាចិត្ដពង្រឹងការកសាងសហគមន៍តាមរយៈការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការនិងសមាហរណកម្មតំបន់ ជាពិសេស តាមរយៈការបង្កើតសហគមន៍អាស៊ាន ដែលរួមមានសហគមន៍នយោបាយ-សន្តិសុខអាស៊ាន សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន និងសហគមន៍សង្គម-វប្បធម៌អាស៊ាន ដូចដែលបានចែងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ទីក្រុងបាលីនៃកិច្ចស្រុះស្រួលអាស៊ានទី២។» ប៉ុន្តែ ទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងនៅពេលនេះ ការកំណត់ទិសដៅប្រែក្លាយខ្លួនទៅជាសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ គឺ ធ្វើបានតែសសរស្តម្ភមួយទេ «សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន» ដែលហាក់ដូចជាដំណើរការមិនទាន់រលូននៅឡើយទេ។

បច្ចុប្បន្ន បើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នាថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានអំពាវនាវឱ្យមានវិធានការខ្លាំងក្លាបំផុតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងកូរ៉ូណា។ ករណីនេះ គេមើលឃើញថា ដោយសារការឆ្លងរីក​រាល​ដាលបានកើនឡើងនៅទូទាំងតំបន់នៅក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ ជាហេតុជំរុញឱ្យប្រទេសមួយចំនួនណែនាំឱ្យចាត់វិធានការ​សំខាន់ៗជាបន្តបន្ទាប់ មានជាអាទិ៍ការបិទព្រំដែនរបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមអ្នកដំណើរបរទេសចូលក្នុងប្រទេស និងការដាក់បម្រាមគោចរនៅពេលយប់រហូតដល់ការបិទសាលារៀន និងការលុបចោលព្រឹត្តិការណ៍​ការប្រកួតកីឡាធំៗជាដើម។ ប៉ុន្តែ ការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានរបស់បណ្តារដ្ឋសមាជិកអាស៊ានចំពោះការអំពាវនាវរបស់អង្គការ​សុខភាពពិភពលោក បានជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់គោលជំហររបស់អង្គការអាស៊ានទៅវិញ។ ក្នុងន័យនេះ សហគមន៍នយោបាយ-សន្តិសុខអាស៊ានអាចជួបវិបត្តិក្នុងសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់រវាងរដ្ឋសមាជិកទាំងដប់។ យើងសង្កេតនៅពេលដែលមានការផ្ទុះ​កូវីដ-១៩នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនាសប្តាហ៍កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីបាននិយាយថានឹងបិទព្រំដែនបណ្ដោះ​អាសន្នពីថ្ងៃ​ទី‌​១៧​ដល់ថ្ងៃ៣១ ខែមីនា។ កត្តានេះបានជះឥទ្ធិពលដល់ពលរដ្ឋម៉ាឡេស៊ីឱ្យភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសសិង្ហបុរី ហើយរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីក៏បានបិទព្រំដែនមុនចំណាត់ការរបស់ម៉ាឡេស៊ីបានមកដល់ទៅទៀត នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ​កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។ ដោយឡែក នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងមក ប្រទេសវៀតណាមបានបិទព្រំដែន​ជាឯកតោភាគី និងមានវិធានការតឹងរឹងដោយតម្រូវឱ្យអ្នកដំណើរចេញពីកម្ពុជាមានលិខិតបញ្ជាក់សុខភាព ព្រមទាំងឃុំខ្លួនអ្នកទាំងនោះក្នុងកំឡុងពេល១៤ថ្ងៃ។ ជាការឆ្លើយតបវិញ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសបិទព្រំដែនទាំងអស់វិញ លុះត្រាមានការចរចាទ្វេភាគីឡើងវិញ។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រទេសឡាវនិងថៃក៏មានវិធានការតឹងរឹងចំពោះជនបរទេសដែលចូលទៅប្រទេសរបស់គេរៀងៗខ្លួនដែរ ដែលក្នុងនោះ ប្រទេសថៃបានបិទព្រំដែនគោកមួយចំនួនជាមួយកម្ពុជាផងដែរ។ ការបិទព្រំដែនគោកមួយចំនួនជាបន្តបន្ទាប់នេះ គឺដើម្បីឆ្លើយតបនឹងវិធានការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលកូវីដ-១៩។ ទន្ទឹមនឹងវិធានការចាំបាច់ទាំងនេះ បញ្ហាប្រឈមនានាក៏បានកើតឡើងដំណាលគ្នាផងដែរ គឺភាពមិនចុះសម្រុងគ្នាឬការបាត់ទំនុកចិត្តគ្នាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានស្រាប់ដោយសារការខ្វះការផ្តល់ព័ត៌មានរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាន រហូតដល់មានការលើកឡើងពីរដ្ឋមួយចំនួន ដូចជា កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ដែលបានទទួលរងនូវវិធានការឯកតោភាគីដោយខ្វះការជូនព័ត៌មានរវាងគ្នានិងគ្នា។

កត្តាអវិជ្ជមាននៃការបាត់ទំនុកចិត្តគ្នារវាងរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានដោយសារការខ្វះការផ្តល់ព័ត៌មានឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងក្របខណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគីតាមលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់អង្គការតំបន់មួយនេះធ្វើឱ្យគេមើលឃើញពីភាពស្រពិចស្រពិលនាអនាគតកាលនៃសមាគមអាស៊ានក្នុងការប្រែក្លាយខ្លួនទៅជាសហគមន៍អាស៊ានដ៏រឹងមាំមួយ៕


អត្ថបទទាក់ទង

ទស្សនវិជ្ជាគ្រិស្តសាសនានិងអ៊ិស្លាមសាសនា ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច អនុប្រធាននាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

គ្រិស្តសាសនា គឺជាសាសនាដែលមានសាសនិកច្រើនជាងគេបង្អស់ក្នុងចំណោមសាសនាធំៗនៃពិភពលោក។ ទស្សនវិជ្ជាគ្រិស្តសាសនា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយគ្រប់ទ្វីបទាំងអស់។ ទស្សនវិជ្ជាគ្រិស្តសាសនា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយគ្រ...

2024-04-18 15:06:52   Thu, 18,04,2024, 03:06 PM
ទស្សនវិជ្ជា​​​សង្គម ​និង​ ទស្សនវិជ្ជានយោបាយ​ខ្មែរ តាមរយៈ​រឿងធម្មបាលកុមារ ដោយ៖ លោក​ ឈុន ផាវ៉េង មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជា និង​ សង្គមវិទ្យា វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

រឿងធម្មបាលកុមារ ដែលគេច្រឡំហៅថា រឿងកបិលមហាព្រហ្ម គឺជាទេវកថាមួយដែលបានបង្កប់នូវខ្លឹមសារទស្សនវិជ្ជាសង្គមនិងនយោបាយខ្មែរយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។ រឿងនេះបាននិងកំពុងមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងសម្រាប់ជនជាតិខ្មែរគ្រប់វ័យ ជាច្រ...

2024-04-18 14:52:16   Thu, 18,04,2024, 02:52 PM
ការលួចស្នាដៃនិពន្ធ Plagiarism ដោយ៖ លោកស្រីបណ្ឌិត ព្រុំ ទេវី អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

និស្សិតនិងអ្នកស្រាវជ្រាវភាគច្រើនតែងត្រូវការទិន្នន័យពីឯកសារដែលមានស្រាប់ដើម្បីឱ្យដឹងថា ការស្រាវជ្រាវមុនៗបានធ្វើដល់ណាហើយមុននឹងចាប់ផ្តើមប្រមូលទិន្នន័យបថម។ ក្នុងការសរសេរកិច្ចការគរុកោសល្យមួយ សេចក្តីស្មោះត្រ...

2024-04-18 14:50:16   Thu, 18,04,2024, 02:50 PM
១៧ មេសា ៖ ចេញពីមាត់ក្រពើទៅទើរលើមាត់ខ្លា ដោយ៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

ទីអវសាននៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បានមកដល់ចំពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាទើបប្រារឰពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីបានពីរបីថ្ងៃ។ ក្តីស្រមៃពីសន្តិភាពបានកើតមានឡើងស្របពេលមានវត្តមានកងទ័ពរំដោះចូលមកដល់ខេត្ត ក្រុងនានាជាបន្តបន្ទាប់។ នៅ...

2024-04-17 15:07:11   Wed, 17,04,2024, 03:07 PM
ស្វែងយល់ពីពិធីចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ដោយ៖ បណ្ឌិត ជា វណ្ណី ប្រធាននាយកដ្ឋានធម្មសាស្ត្រ និងចរិយាសាស្ត្រនៃវិទ្យាស្ថានមនុសសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

នៅលើលោកនេះមិនថាប្រទេសណាឬប្រទេសណា គឺគ្រប់ជាតិសាសន៍ទាំងអស់​ តែងតែមានការប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មីដែលជាប្រពៃណីរបស់ប្រជាជាតិរៀងខ្លួន គ្រាន់តែថាគេកំណត់ពេលវេលានៃការរៀបចំបុណ្យនេះផ្សេងគ្នា ដោយស្របទៅតាមជំនឿទំនៀម...

2024-04-13 15:18:22   Sat, 13,04,2024, 03:18 PM
ឆ្លើយតបនឹងការរារាំងការកសាងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ស្នើឱ្យវៀតណាមត្រូវចងចាំរឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលកម្ពុជាបានជួយវៀតណាមនៅក្នុងទិដ្ឋភាពជាច្រើន

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការរារាំងគ្រប់រូបភាពចំពោះការកសាងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ នៅល្ងាចថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ នៅក្នុងវេទិកាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិងអ្នកសារព័ត៌មាន ស្ដីពី «ការឆ្លើយតបរបស់អ...

2024-04-11 09:47:52   Thu, 11,04,2024, 09:47 AM

សេចក្តីប្រកាស