Royal Academy of Cambodia
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃពុធ ១២ រោច ខែកត្ដិក ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស.២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៧ ខែវច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ ស្ដីពី «បដិវត្តន៍ពណ៌និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្ត : បញ្ហាប្រឈមចំពោះអធិបតេយ្យ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ» ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងទទួលបានកិត្តិយសអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាបិទដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូចប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
វេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ ត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងគោលបំណងសំខាន់បួនគឺ ទី១) វិភាគលើជវភាពនៃបដិវត្តន៍ ពណ៌, ទី២) ស្វែងយល់ចំណុចប្រសព្វគ្នារវាងអធិបតេយ្យនិងនិយាមអន្តរជាតិ, ទី៣) វាយតម្លៃឥទ្ធិពលនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយទៅលើសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលកំពុងកើតឡើង និងទី៤) ផ្ដល់គំនិតអំពីយុទ្ធសាស្រ្តនិងយន្តការដើម្បីបង្ការបដិវត្តន៍ពណ៌។ វេទិកានេះនឹងចែកចេញជាបួនវគ្គ ដើម្បីពិភាក្សាលើប្រធានបទសំខាន់ៗចំនួនបួន រួមមានទី១) ជវភាពនៃបដិវត្តន៍ពណ៌និងអធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋ, ទី២) ការសន្យានៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងអន្ទាក់នៃបដិវត្តន៍ពណ៌ដោយផ្តោតលើ ករណីសិក្សានិងមេរៀនកន្លងមកនៅក្នុងតំបន់, ទី៣) ការប្រកួតប្រជែងអំណាចពិភពលោក ដែលក្នុងនោះ បដិវត្តន៍ពណ៌កំពុងក្លាយជាសមរភូមិដើម្បីដណ្ដើមឥទ្ធិពល និងទី៤) យុទ្ធសាស្រ្តនិងយន្តការដើម្បីបង្ការបដិវត្តន៍ពណ៌។
ក្នុងឱកាសអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍នៅក្នុងវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ទិដ្ឋភាពនយោបាយពិភពលោកត្រូវបានកំណត់ដោយព្រឹត្តិការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ ដែលនាំមកនូវការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងអំណាចនយោបាយជាមួយនឹងការលេចឡើងនូវចលនាមហាជនប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។ ចំណុចស្នូលនៃរលកចលនានេះ គឺជាអ្វីមួយដែលគេហៅថា «បដិវត្តន៍ពណ៌» ដែលបានកើតឡើងនិងបានកែប្រែទិដ្ឋភាពនយោបាយនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅអឺរ៉ុបខាងកើត រហូតដល់មជ្ឈិមបូព៌ា និងថ្មីៗបំផុតនៅអាស៊ីខាងត្បូង គឺប្រទេសបង់ក្លាដែស។ ចលនាទាំងនោះជារឿយៗត្រូវបានកំណត់លក្ខណៈដោយការប្រើប្រាស់ពណ៌ឬនិមិត្តសញ្ញាអ្វីមួយធ្វើជាចំណុចប្រមូលផ្តុំ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលពួកគេយល់ថា ជារដ្ឋាភិបាលផ្តាច់ការឬរដ្ឋាភិបាលពុករលួយ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្តថា បដិវត្តន៍ពណ៌ទាំងនោះមិនត្រឹមតែបានផ្លាស់ប្តូរទិដ្ឋភាពនយោបាយនៅក្នុងប្រទេស ដែលបដិវត្តន៍នោះបានផ្ទុះឡើងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងឆាប់រហ័សទៅលើការពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការតស៊ូរបស់ប្រជាជនស៊ីវិល អធិបតេយ្យជាតិ ឯករាជ្យ ឥទ្ធិពលនៃមហាអំណាចខាងក្រៅ និងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិនៅក្នុងពិភពលោកពហុប៉ូលទៀតផង។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានគូសបញ្ជាក់ថាបន្ថែមថា យើងជួបជុំគ្នាថ្ងៃនេះនៅទីនេះតាមរយៈវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា ដើម្បីឈ្វេងយល់ពីឥទ្ធិពលនៃបដិវត្តន៍ពណ៌ យើងត្រូវសួរខ្លួនយើងថា តើប្រជាជាតិ នានាអាចការពារអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនបានដោយរបៀបណាទន្ទឹមគ្នានឹងការបើកចំហដើម្បីការរីកចម្រើន? តើប្រជាធិបតេយ្យអាចរីកចម្រើនដោយរបៀបណា ដោយមិនក្លាយជាឧបករណ៍សម្រាប់ជាឧបាយកលរបស់មហាអំណាចខាងក្រៅ? ទាំងនេះមិនមែនជាសំណួរអរូបីដែលយើងមិនធ្លាប់បានដឹងបានឮនោះទេ។
ថ្លែងក្នុងឱកាសបើកវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣នេះដែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់ថា បដិវត្តន៍ពណ៌ជាបញ្ញត្តិនយោបាយផងនិងជាព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយដ៏ក្តៅគគុកផង ដែលត្រូវបានពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងចំណោមបញ្ញវន្ត អ្នកនយោបាយ អ្នកសារព័ត៌មាន និងមហាជនទូទៅ។ ក្នុងទស្សនទាននៃប្រទេសដែលរងគ្រោះដោយសារបដិវត្តន៍ពណ៌, ពួកគេចាត់ទុកបដិវត្តន៍ពណ៌ជាគ្រោះមហន្តរាយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាព ស្ថិរភាព អធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យរបស់រដ្ឋ។ បដិវត្តន៍ពណ៌ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមស្បៃវាំងនននៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស តម្លាភាព យុត្តិធម៌ជាដើម ដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាខែលឬជាចលករជំរុញនូវរលកនៃ «បដិវត្តន៍ពណ៌» នេះឱ្យពុះកញ្ជ្រោលឡើងរហូតក្លាយជាស៊េរីនៃចលនាហិង្សា ឬអហិង្សាក្នុងរដ្ឋមួយ ហើយចេះបន្តឥតឈប់ឈរពីរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយ ហើយជាចុងក្រោយ បង្កទៅជាជម្លោះនិងសង្រ្គាមរ៉ាំរ៉ៃ ជាក់ស្តែងដូចជានៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត និងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ជាដើម។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្តថា បើមើលពិនិត្យមើលក្នុងបញ្ញត្តិសព្ទធម្មតា បដិវត្តន៍ពណ៌និងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកហាក់មិនមានអ្វីពាក់ព័ន្ធគ្នាទាល់សោះ ប៉ុន្តែសម្រាប់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបាន គឺមានការពាក់ព័ន្ធគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធិ ដោយសារស្ថិរភាពនៃតំបន់មួយឬរដ្ឋមួយ ប៉ះពាល់ជាសាកលទៅដល់សណ្ដាប់ធ្នាប់តំបន់និងពិភពលោក ហេតុនេះហើយ ទើបមានការរីករាលដាលបដិវត្តន៍ពណ៌ពីរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយ ព្រោះនេះជាដំណើរនៃការសើរើសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក។ សម្រាប់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បដិវត្តន៍ពណ៌ពិតជាបានកើតមានឡើងរួចមកហើយនៅក្នុងអតីតកាល ដោយកើតឡើងដោយបរិការណ៍ខាងក្នុងនិងខាងក្រៅ ដោយបរិការណ៍ខាងក្រៅ ពាក់ព័ន្ធនឹងមនោគមវិជ្ជានយោបាយយ៉ាងពិតប្រាកដ បើទោះបីជាមហាអំណាចបានអះអាងថា បច្ចុប្បន្ន មិនមានការប្រកួតប្រជែងមនោគមវិជ្ជានយោបាយក៏ដោយក្ដី។ បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិត នៅក្នុងបដិវត្តន៍ពណ៌ មហាអំណាចបានជំរុញឱ្យមានការកើតឡើងនូវបដិវត្តន៍ពណ៌ ដោយដើរតាមរបៀបវារៈប្រជាធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានបន្តថា រដ្ឋមួយប្រទេសមួយ មានការសម្រេចចិត្តដោយផ្អែកលើអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន តាមគោលការណ៍របស់ខ្លួន និងលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗ ពោលគឺប្រជាធិបតេយ្យមានទ្រឹស្ដីគោលរួម ប៉ុន្តែការអនុវត្តត្រូវមានលក្ខណៈដាច់ដោយឡែកពីប្រទេសឬរដ្ឋមួយទៅប្រទេសឬរដ្ឋមួយ មិនអាចប្រទេសទាំងអស់ អនុវត្តស្តង់ដារប្រជាធិបតេយ្យតែមួយនោះទេ បើពុំនោះទេ គេពុំចាំបាច់បែងចែកព្រំដែននៃរដ្ឋនោះទេ។
ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាកិត្តិយសថ្លែងសុន្ទរកថាបិទវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ ស្ដីពី «បដិវត្តន៍ពណ៌និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្ត : បញ្ហាប្រឈមចំពោះអធិបតេយ្យ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ» ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថ្លែងបញ្ជាក់ថា ដើម្បីកុំបញ្ចៀសឱ្យបដិវត្តន៍ពណ៌កើតមានឡើង រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែពង្រឹងវិស័យអប់រំ ពោលគឺត្រូឱ្យយុវជនស្គាល់អំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ គុណតម្លៃនៃជាតិជាតិសាសន៍ខ្លួន វប្បធម៌របស់ខ្លួន និងអាចចាក់ជ្រៅទៅក្នុងក្រអៅបេះដូងយុវជន ដែលត្រង់ចំណុចនេះគឺគ្មានបរទេសណាអាចលូកដៃចូល ដើម្បីបង្កើតឱ្យមានបដិវត្តន៍ពណ៌បាននោះទេ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់ថា «គេត្រូវតែពង្រឹងវិស័យអប់រំ ដើម្បីកសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ និងបញ្ចៀសកុំឱ្យយុវជនងាយលង់ជឿទៅតាមការញុះញង់ និងស្រមើលស្រមៃទៅតាមការអូសរបស់អ្នកនយោបាយជ្រុលនិយម ដែលមានមហិច្ឆតាចង់បានអំណាចតាមវិធីដែលប្រាសចាកប្រជាធិបតេយ្យ »។
នៅបន្ទាប់ពីបិទបញ្ចប់វេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ក៏បានផ្ដល់កិត្តិយសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា រវាងវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានសុវត្ថិភាពនិងសន្តិសុខក្រៅប្រទេស នៃសាកលវិទ្យាល័យ ZheJiang នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនផងដែរ៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ
(ភ្នំពេញ)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៥រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ សប្តស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានដឹកនាំក្រុមការងារគម្រោងកសាងសាល...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីការប្រកាសរៀបចំសមាជិករវាងរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភានៅដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានចែករំលែកទស្សនៈយល់ឃើញថា នេះគឺជាសមាជជាប្រវត្តិសាស្ត្រលើកទីមួយនៅក្...
By Dr. Kin Phea, Director General of the International Relations Institute of Cambodia, Royal Academy of Cambodia May 13, 2025, marks the 69th anniversary of diplomatic relations between Cambodia and...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នាព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ១រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ សប្តស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការតំណាងឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្...
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកតាមដានស្ថានភាពសង្គម បានអំពាវនាវឱ្យសាធារណជន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចូលរួមដាំដើមឈើឱ្យបានច្រើន ដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាកើនឡើងកម្ដៅផែនដី ខណៈដែល...
សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការដាក់ឱ្យដេញថ្លៃជាសាធារណៈ (លើកទី២) ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈប្រចាំឆ្នាំ២០២៥
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពី"ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃ ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ សម្រាប់ជរាជបណ្...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពីការ ចូលរួមដេញថ្លៃ ផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈអេឡិចត្រូនិកសម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចា...
ចុចមើលវគ្គថ្មី! បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ ជំនាញចុងភៅនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី៤ និង ទី៦...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹងពីការរៀបចំដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ កាលបរិច្ឆេទឈ...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹងពីការរៀបចំទទួលពាក្យដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈសង្ហារឹម នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលបរិ...
ចុចមើលវគ្គសិក្សាថ្មី សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សាថ្មី ឆ្នាំ២០២២-២០២៣ ! សម្រាប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់ប...
ចុចមើលកម្មវិធីតុមូល ស្ដីពី «ធនធានមនុស្ស គឺជាឆ្អឹងខ្នងនៃការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ» សាលមហោស្រពខេមរវិទូ អគារខេមរវ...
ចុចមើលកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «ធនធានមនុស្សគឺជាឆ្អឹងខ្នងនៃការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ» នៅព្រឹក ថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ឆ្ន...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ទនៈសម្រាប់ឆ្នាំ២០២២ សម្រាប់រាជបណ្ឌិ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃ ការបោះពុម្ភព្រឹត្តិបត្រលេខ១២ សទ្ទានុក្រមភាសាវិទ្យា សទ្ទ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២១របស់រាជបណ...
ចុចមើល