រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

លោក ហេង សុភី មន្រ្តីស្រាវជ្រាវ នៃវិទ្យាស្ថាន មនុស្សសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានធ្វើបទបង្ហាញមួយស្តីពី «ការតភា្ជប់ទេសចរណ៍កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងទស្សន:អនាគត ( ខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី និងខេត្តមណ្ឌលគិរី » នៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី៨ ស្តីពី «ទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងសង្គមប្រកបដោយ​ចីរភាពនៅប្រទេសឡាវ វៀតណាម និងកម្ពុជា» នាថ្ងៃទី២៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ នៅក្រុងហ្លួងព្រះបាង នៃសាធារ​ណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ។

វិស័យទេសចរណ៍បានរួមចំណែកកសាងសេដ្ឋកិច្ច សង្គម តាមរយៈការផ្តល់ឱកាសការងាររកប្រាក់ចំណូល លើកកម្រិតជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ចូលរួមថែរក្សាការពារសម្បត្តិធនធានវប្បធម៌ ធម្មជាតិ ជីវៈចម្រុះ និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ តំបន់ CLV ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៩ ដោយមានការឯកភាពពីថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំង៣។

តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានសង្កេតឃើញថា សក្តានុពលធនធានទេសចរណ៍តំបន់ CLV គឺមានភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ទាំងធនធានធម្មជាតិ វប្បធម៌ និងប្រពៃណីរបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចដែលមានចំនួន ៨៦ ជន​ជាតិ កំពុងរស់នៅលើខេត្តទាំង១៣ នៃប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា តំបន់ CLV មាន​១៣​​ខេត្ត ដោយកម្ពុជាមានចំនួន ៤ ខេត្ត គឺខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគីរី និងខេត្តរតនគីរី ចំណែកប្រទេសឡាវមានចំនួន ៤ ខេត្ត គឺខេត្តចំប៉ាសាក់ អត្តពើ សារ៉ាវាន់ និងខេត្តសេកុង រីឯប្រទេសវៀតណាមមានចំនួន៥ខេត្ត គឺខេត្តកន្ទុំ យ៉ាឡាយ ដាឡាក់ ដាក់ណុង និង ប៊ីងភឿក។

តាមរយៈការស្រាវជ្រាវក៏បានអោយដឹងពីចំនួននៃការធ្វើដំណើរមកដល់នៃភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិទៅកាន់តំបន់ CLV ព្រមទាំងបានសិក្សាបន្ថែមទៅលើសេវាកម្មស្នាក់នៅ និងកម្លាំងពលកម្មដែលកំពុងបម្រើការ លើវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងខេត្តទាំង១៣នេះផងដែរ។

ដើម្បីតភ្ជាប់ទេសចរណ៍ កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម (CLV-DTA) ប្រាកដណាស់ កម្ពុជាត្រូវធ្វើសមាហរណកម្មខ្លួន ឯងចូលទៅក្នុងតំបន់ទាំងមូល។ តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវ បញ្ហាប្រឈម ជាច្រើន ដែលត្រូវបានរកឃើញក្នុងតំបន់ភូមិភាគឦសាន្តក្នុងនោះរួមមាន៖ ផ្លូវ (ផ្លូវទៅកាន់រមណីយដ្ឋាន) មិនទាន់មានព្រលានយន្តហោះ ធនធានមនុស្សនៅមានកម្រិត ការរុករករ៉ែធ្វើអោយប៉ះពាល់ធនធានធម្មជាតិ គ្មានសាលាបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈទេសចរណ៍ ដំណើរឆ្លងកាត់តាមច្រកព្រំដែននៅតែចោទជាបញ្ហា សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មិនមានកន្លែងសង្គ្រោះបឋមក្នុងរមណីយដ្ឋាន ការធ្លុះ​ធា្លយសេដ្ឋកិច្ចលើវិស័យទេសចរណ៍ គ្មានផលិតផលទេសចរណ៍ថ្មីៗដើម្បីទាក់ទាញបន្ថែម កង្វះទឹកស្អាតនិងអគ្គិស​នីមិនទាន់មានគ្រប់គ្រាន់ ការអនុវត្តប្រព័ន្ធច្បាប់នៅមានកម្រិត ការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជននៅមានកម្រិត គ្មានប្រាក់មូលនិធិដើម្បីអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ កម្សោយនៃការសិក្សាទីផ្សារនិងការផ្សព្វផ្សាយតំបន់ភូមិភាគឥសាន្តទៅកាន់ពិភព​លោកទាំងមូល។

ការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍តំបន់ភូមិភាគឦសាន្ត និយាយជារួមគឺជាការចូលរួមអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងតំបន់ទាំងមូល និងនិយាយដោយឡែកគឺជាការលើកកម្រិតជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ចូលរួមថែរក្សាការពារសម្បត្តិធ​នធានធម្មជាតិ បង្កើនឱកាសការងារ ព្រមទាំងលើកកិត្តិយស ប្រទេសជាតិទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល។ ដើម្បីចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងលើ វាគ្មិនបាន ផ្តល់ជាអនុសាសន៍មួយចំនួនដូចជា៖ ១. ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ២. ចូលរួមថែរក្សាការពារធនធានកម្រ សត្វព្រៃនិងជីវៈចម្រុះ ៣. អភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវទៅកាន់រមណីយដ្ឋាន ៤.បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយ ប្រទេសជិតខាង ជាពិសេសតាមច្រកព្រំដែន សម្រួលការធ្វើដំណើរនៃភ្ញៀវទេសចរ ៥. ជំរុញលើក ទឹកចិត្តអោយមានការចូលរួមពីវិស័យឯកជនអោយបានខ្លាំងក្លា ៦. ពង្រឹងប្រព័ន្ធច្បាប់ ជាពិសេស ច្បាប់ស្តីពីវិស័យទេសចរណ៍ ៧. បង្កើនថវិកាសម្រាប់ធ្វើការសិក្សាទីផ្សារនិង ផ្សព្វផ្សាយប្រកបដោយ ភាព​​ទាក់ទាញនឹងច្នៃប្រឌិត ៨. ជំរុញការដាំដុះនិងចិញ្ចឹមសត្វសម្រាប់បម្រើដល់តម្រូវការក្នុងស្រុក និងភ្ញៀវទេសចរ ៩. ដាក់ចេញនូវផែនការសកម្មភាពអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍អោយទាន់សម័យឧស្សាហកម្មជំនាន់ទី៤.០​ ( Smart Tourism)​ ១០. ជំរុញឱ្យមានសាលាបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈទេសចរណ៍ ដែលមានបណ្តុះបណ្តាលលើផ្នែកម្ហូបអាហារ បដិសណ្ឋារកិច្ច និងមគ្គុទ្ទេសក៍ (Guide) ឱ្យសមស្របទៅនឹងស្ថានភាពទេសចរណ៍នៅតំបន់ភូមិភាគឦសាន្ត។

ការប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍខ្លួនដើម្បីសមាហរណកម្មចូលទៅក្នុងតំបន់ CLV-DTA គឺជាការប្រែក្លាយ ប្រទេស៣អោយទៅជាគោលដៅទេសចរណ៍តែមួយប្រកបដោយភាពទាក់ទាញនិងតម្លាភាព។

សូមរំឭកជូនថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានដឹកនាំប្រតិភូរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទៅចូលរួមសន្និសីទលើកទី៨នៅក្រុងវប្បធម៌ហ្លួងព្រះបាង នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ។ សន្និសីទនេះ នឹងពិភាក្សាដេញ ដោលគ្នាពេញមួយថ្ងៃដោយគ្រោងនឹងជជែកពីប្រធានបទបី ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យទេសចរណ៍ រួមមាន៖

ទី១«វិស័យទេសចរណ៍ផ្សារភ្ជាប់នឹងការអភិរក្សធម្មជាតិប្រកបដោយចីរភាពនៅ ឡាវ វៀតណាម និងកម្ពុជា»
ទី២«ទេសចរណ៍វប្បធម៌និងសង្គមប្រកបដោយចីរភាពនៅប្រទេសឡាវ វៀតណាម និងកម្ពុជា» និង
ទី៣«ផ្សារភ្ជាប់វិស័យទេសចរណ៍ជាមួយសេដ្ឋកិច្ចនិរន្តរភាពនៃប្រទេសឡាវ វៀតណាម និងកម្ពុជា»។

សន្និសីទអន្តរជាតិនេះ មានវាគ្មិន និងអ្នកចូលរួមមកពី រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមឡាវ និងបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមវៀតណាម ដែលមានចំនួនប្រមាណ១៥០នាក់។

RAC Media