រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

នៅក្នុងបទបាឋកថារបស់លោកសាស្ត្រចារ្យបណ្ឌិត​ ដាវីដ ឡែមតុន (David M. Lampton) រៀបចំឡើង​នៅ​រាជ​បណ្ឌិត្យ​សភា​កម្ពុជា កាល​ពី​ព្រឹកម៉ិញនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភា​កម្ពុជា បានបង្ហាញ​សុទិដ្ឋនិយម​ចំពោះ​វត្តមានរបស់​លោក​​សាស្ត្រាចារ្យ ដាវីដ ឡែមតុន (David M. Lampton) អ្នកស្រាវជ្រាវ​ជាន់ខ្ពស់ពីសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins ដែលបានអញ្ជើញមកចែករំលែក​នូវចំណេះដឹង​ និង​បទពិសោធន៍​ដ៏មានតម្លៃ​​ពាក់ព័ន្ធនឹងគោលនយោបាយ​​ការបរទេស​​សហរដ្ឋអាម៉េរិក​ក្នុងបរិបទប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ​និយាយ​ជារួម និង​និយាយដោយឡែក គឺគោលនយោបាយ​ការបរទេស​​សហរដ្ឋអាម៉េរិក​ក្រោម​រដ្ឋបាល​របស់លោក Donald Trump និង​តួនាទី​របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិកក្នុងតំបន់អាស៊ី។

ខាងក្រោមនេះ ជាប្រសាសន៍សំខាន់របស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភា​កម្ពុជា៖

• គោលនយោបាយការបរទេសរដ្ឋបាលរបស់​លោក អូបាម៉ា និងរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ត្រាំ ហាក់បីដូចជា​បាន​បង្ហាញពីភាពខុសគ្នា។ ចំពោះទ្វីបអាស៊ី រដ្ឋបាល​លោក ដូណាល់ ត្រាំ គិតគូរខ្លាំងលើបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច គឺ​ការ​​ធ្វើពាណិជ្ជកម្មឆ្លាត តែមិនមែនពាណិជ្ជកម្មសេរី ហើយក៏មិន​សូវ​គិតគូរពី​បញ្ហាសម្ព័ន្ធមិត្ត ដែល​ខុស​ពីរដ្ឋបាលលោកអូបាម៉ា ដែលយកចិត្តទុកដាក់លើការលើកស្ទួយពហុស្ថាប័ន តែ​ទោះ​​យ៉ាង​ណា អាម៉េរិក​នៅ​តែ​​មិនបោះបង់់ចោលអាស៊ី។
• នេះជាការពិតមួយ អាម៉េរិកមិនមែនជាអ្នកបង្កសង្គ្រាមនោះទេ អាម៉េរិកអាចជាជនរងគ្រោះមួយដែរ នេះប្រសិនបើយើងសិក្សានៅក្នុងទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសង្គ្រាមលោក ពីព្រោះប្រវត្តិសាស្ត្រវាមិនអាចកែប្រែបានឡើយ។    
• អាម៉េរិកក៏ជាមហាអំណាចខាងសេដ្ឋកិច្ច យោធា សំខាន់គឺប្រព័ន្ធព័ត៌មានដែលងាយគ្រប់គ្រង និងឆាប់រហ័ស បើទោះមានបញ្ហា១០០០ដងក៏នៅតែឈ្នះជានិច្ច ប៉ុន្តែភាពទន់ខ្សោយមានតែម្តងប៉ុណ្ណោះ ក្នុងករណីយន្តហោះបំបុក World Trade Centre របស់អាម៉េរិក នេះគឹជាការបរាជ័យមួយ។ នោះក៏ជារឿងមួយដែលអាម៉េរិកខ្លាចបំផុតនោះគឺ បញ្ហាភេរវកម្មដែលត្រូវតែទប់ស្កាត់។      
• ដំណើរឆ្ពោះមកអាស៊ីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក​ធ្វើ​ឡើងស្របពេលដែលនាគភ្ញាក់ពីដំណេក គឺមហាយក្សចិន។ ឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចអាស៊ី និងជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច​ទី២មួយនេះ ហាក់ដូចជាមិនថមថយឡើយ ហើយបានក្លាយជាដៃគូប្រកួតប្រជែងរបស់សហរដ្ឋ    អាមេរិក​ទាំងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា។ 
• គោលនយោបាយការបរទេសរបស់​សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះអាស៊ី ​​ទទួលបានលាយឡំគ្នា រវាង​​ការសាទរ និងការមិនសប្បាយចិត្ត​ពីសំណាក់​បណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ី។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​រវាង​សហរដ្ឋ​​អាម៉េរិក និង​ប្រទេស​ចិន គឺជាគ្រឹះ​សំខាន់​សម្រាប់ការរក្សាសន្តិភាព និងវិបុលភាពក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក​ទាំង​មូល។ រាល់ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា​រវាង​មហា​អំណាចទាំងពីរជាហានិភ័យ​របស់​ពិភព​លោក ដូច្នេះមហាអំណាចទាំង​ពីរ មិនគួរជ្រើសរើសយកជម្រើសនៃការប្រឈមមុខដាក់គ្នានោះទេ។
• ប្រទេស​ចិន គឺ​ជា​ក្តីបារម្ភ​ ជា​ដៃ​គូ​ប្រជែង​ផ្នែក​ពាណិជ្ជកម្ម​ ជាអ្នក​ប្រកួត​ប្រជែង​ខាង​វិស័យ​យោធា​ផងដែរជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក។​ ខណៈពេលនេះ រដ្ឋបាល​លោក ​ដូណាល់ ត្រាំ​ កំពុង​ផ្តោត​ការយកចិត្ត​ទុកដាក់​លើ​ប្រទេស​មហា​អំណាច​អាស៊ី​ ដូចជា​ជប៉ុន​និង​កូរ៉េ​ខាង​​​ត្បូងផង​ដែរ ដោយហេតុ ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងជើង​គឺ​ជា​ការគំរាម​កំហែង​ដ៏​ធំ​មួយ។​ 
• ប្រទេសជប៉ុន ជាដៃគូល្អបំផុតជាមួយអាម៉េរិកក្នុងសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ គឺប្រទេសទាំងពីរបានទុកឱកាសវិនិយោគដល់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ជាឧទាហរណ៍ បើយើងក្រឡេកមើលការនាំចេញនូវផលិតផលទូរទស្សន៍ និងរថយន្តជាដើម។
• ពិភព​​លោក​ហាក់ស្ថិតក្នុងស្ថិតនៅក្បែរ​មាត់ជ្រោះនៃ​សង្គ្រាម ខណៈសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក​ជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប កាណាដា ជាពិសេសជាមួយចិន និងឥណ្ឌាសុទ្ធតែជាមហាយក្ស​អាស៊ី កំពុងឆាបឆេះទៅហើយ។ បាតុភូត​នេះ គឺពិតជាហានិភ័យ​ធំណាស់ចំពោះសេដ្ឋកិច្ច​ពិភព​លោក។ 
• សហរដ្ឋអាម៉េរិក និង​បណ្តា​ប្រទេសនានា គួរតែរកដំណោះស្រាយសមស្រប​ដោយ​សន្តិវិធីក្នុងស្ថានភាពឈ្នះ-ឈ្នះ ដើម្បី​បញ្ចៀស​ឱ្យបាននូវហានិភ័យទាំងនេះ និងដើម្បីវិបុលភាពពិភពលោក។

RAC Media