Royal Academy of Cambodia
នៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខនេះ ដោយមានការអញ្ជើញរបស់វិទ្យាស្ថានមួយនៃប្រតេសឥណ្ឌូណេស៊ី សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នឹងអញ្ជើញទៅថ្លែងសុន្ទរកថា ស្ដីពី «បទពិសោធន៍ក្នុងការកសាងប្រទេសជាតិ ដែលចាប់ផ្ដើមចេញពីការកសាងសន្តិភាព រហូតដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា»។
ប្រទេសកម្ពុជានិងឥណ្ឌូណេស៊ី គឺជាប្រទេសជាមិត្តល្អនឹងគ្នា ក្នុងនាមជាសមាជិកអង្គការតំបន់គឺ អាស៊ាន ដែលតែងតែជ្រោមជ្រែងគ្នានៅក្នុងគ្រាលំបាក ពិសេសការចូលរួមជ្រោមជ្រែងការស្វែងរកសន្តិភាពសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលឥណ្ឌូណេស៊ី ធ្លាប់ជាសហប្រធាននៃសន្និសីទទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីស្វែងរកសន្តិភាពនៅកម្ពុជា ពោលគឺ ឥណ្ឌូណេស៊ីជាប្រទេសដែលបានជួយជ្រោមជ្រែងកម្ពុជានាអតីតកាល ក្នុងនាមជាប្រទេសមានឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ចំណែកឯការអញ្ជើញសម្ដេចតេជោ ឱ្យទៅថ្លែងសុន្ទរកថា ស្ដីពី បទពិសោធន៍ក្នុងការកសាងប្រទេសជាតិ ដោយកសាងសន្តិភាពនិងអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា គឺជាការទទួលស្គាល់នូវបទពិសោធន៍ និងតួនាទីរបស់សម្ដេច នៅក្នុងការស្វែងរកសន្តិភាពជូនជាតិមាតុភូមិ ដែលគួរត្រូវបានសិក្សាស្វែងយល់ និងយកជាគម្រូតាម។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានកត់សម្គាល់បន្ថែមទៀតថា សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺជាឥស្សរជននយោបាយ ដែលគេអាចចាត់ទុកបានថាជា «គ្រូបង្គោលសន្តិភាពរបស់អាស៊ាន» ព្រោះគេពិតជាបានដឹងថា កម្ពុជា គឺជាប្រទេសធ្លាប់ដោយសារសង្គ្រាមមនោគមវិជ្ជា និងសង្គ្រាមស៊ីវិលផ្ទៃក្នុងដ៏រ៉ាំរ៉ៃមួយនៅក្នុងតំបន់នាពេលអតីតកាល ហើយការនាំយកនាវាកម្ពុជា ដែលបានស្គាល់នូវការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុង និងសង្គ្រាមហែកហួរគ្នាអស់ជាង៣ទសវត្សរ៍ គឺជាករណីពិសេសមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ស្ថានការណ៍នយោបាយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល។ លោកបណ្ឌិតបានបន្តថា សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺជាតួអង្គនយោបាយដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុតមួយ ដែលបានចាប់ផ្ដើមកិច្ចសន្ទនាជាមួយនឹងព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ ដែលជាឥស្សរជននយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលក្នុងនយោបាយកម្ពុជា ដើម្បីឈានទៅកាន់ការចរចារវាងគូបដិបក្ខខ្មែរគ្រប់និន្នាការនយោបាយនិងកម្លាំងតស៊ូ។
ជារពិតណាស់ ការជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់អង្គការតំបន់ (អាស៊ាន) និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ពិតជាចំណែកមួយដែលនាំឱ្យលេចជារូបរាងនៃសន្និសីទអន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីស ប៉ុន្តែតួនាទីរបស់សម្ដេចតេជោ ដែលតំណាងឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតខ្មែរ ដែលកាន់កាប់ទឹកដីប្រទេសកម្ពុជាស្ទើរតែទាំងស្រុងនោះ គឺជាជំហានមួយដ៏សំខាន់និងចាំបាច់បំផុត ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលនោះ។ ប្រសិនបើគ្មាន ជំហរនយោបាយដ៏មុតមាំរបស់សម្ដេចតេជោ នៅក្នុងការចាប់ផ្ដើមចូលតុចរចាជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលត្រីភាគីនោះទេ ក៏គ្មានដែរនូវកញ្ចប់ដំណោះស្រាយនៃជម្លោះនយោបាយរវាងកម្លាំងតស៊ូខ្មែរគ្រប់ភាគី រហូតឈានទៅសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺជាតួអង្គនយោបាយដ៏លេចធ្លោ នៅក្នុងដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាពជូនប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាប្រជាជាតិមួយធ្លាក់ខ្ទេចខ្ទីនៅក្នុងសង្គ្រាម និងទទួលបាននូវសន្តិភាពដែលមានលក្ខណៈពេញលេញ បញ្ចប់នូវការគ្រប់គ្រងតាមរបៀបស្បែកខ្លា ព្រមទាំងទទួលបានការអភិវឌ្ឍជាបន្តបន្ទាប់ដូចពេលបច្ចុប្បន្ន។ កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោរហូតដល់នីតិកាលទី៦នៃរដ្ឋសភា មិនត្រឹមតែបានកសាងសន្តិភាពពេញលេញ និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងបានចូលរួមស្វែងរកសន្តិភាពឱ្យបណ្ដាជាច្រើននៅលើពិភពលោកផងដែរ តាមរយៈការបញ្ជូនកងទ័ពរក្សាសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ។ កងកម្លាំងរបស់កម្ពុជាបានដើរតួនាទីនិងចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងនាមជាកងកម្លាំងថែរក្សាសន្តិភាពនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានអនុវត្តរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ កម្ពុជាក៏បានចូលរួមជាទស្សនទាននយោបាយនៅក្នុងការជ្រោមជ្រែង ជំរុញការដោះស្រាយវិបត្តិផ្សេងៗដោយសន្តិវិធី ទាំងករណី វិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា បញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ និងការប្រឈមមុខគ្នារវាងគូភាគីនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។
បន្ថែមពីលើនេះ កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ បានពង្រឹងតួនាទីរបស់ខ្លួនកាន់តែប្រសើរនៅក្នុងឆាកតំបន់និងអន្តរជាតិ តាមរយៈការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូល ជំនួបនៃមេដឹកនាំកម្រិតតំបន់ និងពិភពលោកជាច្រើន ដើម្បីពិនិត្យ ជជែកពិភាក្សាអំពីបញ្ហាតំបន់និងពិភពលោក។ ជាក់ស្ដែង ក្នុងអាណត្តិដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ កម្ពុជាបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន រហូតដល់ទៅ៣ដង និងកិច្ចប្រជុំ ក៏ដូចជាជំនួបសំខាន់ៗជាច្រើនទៀតដូចជា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាជាដើម សុទ្ធសឹងតែត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីជជែក និងស្វែងរកដំណោះស្រាយលើបញ្ហាសាកលជាច្រើន។
បច្ចុប្បន្ន ថ្វីដ្បិតតែសម្ដេចតេជោបានក្លាយទៅជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា ក៏កម្ពុជានៅតែបន្តដើរតួនាទីជាម្ចាស់ផ្ទះនៃវេទិកាសាកលនិងវេទិកាកម្រិតតំបន់នានា ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យបណ្ដាប្រទេសជាដៃគូ និងមហាអំណាចជួបជជែកពិភាក្សាគ្នាលើបញ្ហាប្រឈមជាសាកលនានា។ ប្រការទាំងនេះ បានបង្ហាញអំពីភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ នៅក្នុងការកសាងប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យក្លាយទៅជារដ្ឋឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ និងម្ចាស់ការ ដោយមិនត្រឹមតែស្វែងរកសន្តិភាពពេញលេញសម្រាប់កម្ពុជាខ្លួនឯងនោះទេ ថែមទាំងបានក្លាយជាសមាជិកដ៏សកម្មរបស់អាស៊ាននៅក្នុងការចូលរួមស្វែងរកដំណោះស្រាយសន្តិភាពជូនប្រទេសក្នុងតំបន់និងពិភពលោក ក៏ដូចជាចូលរួមជាសកម្មភាពជាក់ស្ដែង និងប្រកបដោយផ្លែផ្កានៅក្នុងការថែរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក ក្នុងនាមជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ដូច្នេះហើយ បទពិសោធន៍ក្នុងការកសាងប្រទេសជាតិ ដែលចាប់ផ្ដើមចេញពីការកសាងសន្តិភាព រហូតដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា របស់សម្ដេចតេជោ គឺជាមេរៀនដែលមនុស្សជំនាន់ក្រោយគួរតែសិក្សាស្វែងយល់ និងរៀនសូត្រ ក៏ដូចជាដកស្រង់ជាគម្រូដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់បញ្ហានានានៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានអំពីករណីបញ្ហាកោះគុជ (ថៃហៅថាកោះគុត) លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា ចំពោះបញ្ហាអធិបតេយ្យទៅលើកោះគុជនេះ កម្ពុជាមិនអាចប្រើប្រាស់យន្តការតុលាក...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កើតចលនាដែលលោក សម រង្ស៊ី អះអាងថាជា ចលនាជាតិតស៊ូ នោះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយបានគូសបញ្ជាក់ថា...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៤រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ វិទ្យាស្ថានជីវសាស្ត្រ វេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំសិ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នាឱកាសថ្លែងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍ ក្នុងកម្មវិធីបើកវេទិកាកម្រិតខ្ពស់នៃធនាគារខួរក្បាលកម្ពុជា-ចិន លើកទី៤ ស្ដីពី«ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ: ទំព័រថ្មី...
វេទិកាកម្រិតខ្ពស់នៃធនាគារខួរក្បាលកម្ពុជា-ចិន លើកទី៤ ស្ដីពី«ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ: ទំព័រថ្មីនៃសហគមន៍កម្ពុជា-ចិន ដែលមានអនាគតរួមគ្នាក្នុងយុគសម័យថ្មី» ដែលបានចាប់ផ្ដើមកាលពីថ្ងៃ...
សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈការិយាល័យឆ្នាំ២០២១សម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យស...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្ដីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈ សម្រាប់ឆមាសទី២ ឆ្នាំ២០២០ របស់រាជបណ...
ចុចមើលកិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្តីពី តើអ្វីជាសារប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន?
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមពិគ្រោះថ្លៃ ការបោះពុម្ពព្រឹត្តិបត្រលេខ១១ សន្ទានុក្រមអក្សសិល្ប៍...
ចុចមើលដំណឹងជ្រើសរើសបេក្ខនារី សិក្សាជំនាញបន្ថែមផ្នែកគុណភាពទឹកដោះគោ ២រូប!
ចុចមើលកម្មវិធីកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្តីពី «តើមានអ្វីដែលនឹងកើតឡើងពេលដែលលោក សម រង្សី វិលត្រឡប់ចូលប្រទេសកម្ពុជា...
ចុចមើលបាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្រោមរដ្ឋបាលរបស់ លោក Donal Trump និងអត្ថន័យចំពោះអាស៊ី ថ្...
ចុចមើលសមិទ្ធផល១ឆ្នាំ និងទិសដៅការងារ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម...
ចុចមើលបាឋកថាស្តីពី ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រតាមរយៈការដាំដំណាំមន និងចិញ្ចឹមដង្កូវនាង ថ្ងៃទី០៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨...
ចុចមើលពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិតផ្នែកគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនឯកឧត្តម លឹម គានហោ រដ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនៅប្រទេសស៊ុយអ៊ែត
ចុចមើល