ព័ត៌មាន

បណ្ឌិត យង់ ពៅ លើកឡើងអំពីមូលដ្ឋាន៥ចំណុចនៅក្នុងការវិភាគនយោបាយនិងសង្គម

2024-12-11 10:13:13 ថ្ងៃពុធ, 11 ធ្នូ 2024 ម៉ោង 05:13 PM
អ្នកមើល 4260
post_detail1

ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន និងជាការចែករំលែកបទពិសោធផ្ទាល់ខ្លួន លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងជាអ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមមួយរូបនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានលើកឡើងអំពីមូលដ្ឋានសំខាន់ៗ៥ចំណុច ដែលលោកបណ្ឌិតបានផ្ដោតនៅក្នុងការផ្ដល់បទវិភាគកន្លងមកគឺ ប្រភពទិន្នន័យ ទិដ្ឋភាពច្បាប់/សង្គម ទ្រឹស្ដីនិងចំណេះដឹង ក្រមសីលធម៌/មនសិកា និងសច្ចភាព។

 

បើតាមលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ដើម្បីវិភាគនិងវាយតម្លៃបញ្ហាសង្គមនិងនយោបាយបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានការណ៍ជាក់ស្ដែង គេត្រូវផ្ដោតជាសំខាន់ទៅលើប្រភពទិន្នន័យដែលជាមូលដ្ឋានសំខាន់បំផុត ដើម្បីជាធាតុចូលចម្បងមួយសម្រាប់ការវិភាគព្រឹត្តិការណ៍ឬបញ្ហាអ្វីមួយ។ លោកបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រភពទិន្នន័យនៅត្រង់ចំណុចនេះ គេអាចទាញចេញពីទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ ទិន្នន័យដែលទទួលបានពីការស្រាវជ្រាវទៅលើប្រធានបទនីមួយៗ ដែលអ្នកវិភាគអាចទាញចេញពីការអានឯកសារ សៀវភៅ ការសិក្សាស្វែងយល់ឬអង្កេត ឬស្នាដៃស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងប្រធានបទជាដើម។

 

បន្ថែមពីនេះ នៅក្នុងការវិភាគនិងវាយតម្លៃទៅលើប្រធានបទនីមួយៗ អ្នកវិភាគក៏ត្រូវតែពិនិត្យទៅលើទិដ្ឋភាពច្បាប់និងសង្គមផងដែរថា តើបញ្ហាឬប្រធានបទនេះ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរប្រព្រឹត្តទៅឬនិន្នាការនៃសង្គម ឬជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់យ៉ាងដូចម្ដេច ដោយការវិភាគត្រូវតែមានលក្ខណៈស្របទៅតាមច្បាប់ដែលមានជាធរមាននៅក្នុងប្រទេស ក្នុងតំបន់ ឬមានលក្ខណៈសម្រាប់តាមការវិវត្តនៃសម័យកាលនីមួយៗដែរឬយ៉ាងណា។ គេមិនអាចវិភាគដោយផ្ដោតទៅលើតែព័ត៌មានមួយជ្រុង ឬទិន្នន័យដែលទទួលបានតែពីមួយប្រភព ហើយធ្វើការសន្និដ្ឋាន ឬវាយតម្លៃមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៅលើបញ្ហាដោយផ្អែកទៅលើតែច្បាប់ទូទៅ ឬច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសណាមួយ ឬសម្រេចដាក់បន្ទុកទៅលើប្រទេសណាមួយ ដោយយកច្បាប់ប្រទេសផ្សេងមកកំណត់ធ្វើជាមូលដ្ឋាននៅក្នុងសន្និដ្ឋាននោះទេ។

 

ជាមួយគ្នានេះដែរ ទ្រឹស្ដី និងមូលដ្ឋានចំណេះដឹងដែលមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ ក៏ជាចំណែកដ៏សំខាន់មួយផ្សេងទៀត ដែលអ្នកវិភាគត្រូវតែដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងបទវិភាគរបស់ខ្លួនផងដែរ។ ទ្រឹស្ដីគោលដែលពាក់ព័ន្ធនឹងប្រធានបទ គឺជាចំណុចមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងការពន្យល់បកស្រាយ ឬលើកបង្ហាញអំពីបញ្ហាអ្វីមួយឱ្យមហាជន អ្នកស្ដាប់ ឬអ្នកអានអាចយល់ដឹងបានថែមមួយកម្រិតទៀតអំពីបញ្ហានៅក្នុងវិស័យផ្សេងៗ។ ចំណេះដឹងនិងទ្រឹស្ដីសំខាន់ៗដែលពាក់ព័ន្ធនឹងប្រធានបទ គឺជាការបកស្រាយដែលមានលក្ខណៈឆ្លុះបញ្ចាំងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៅលើហេតុផលដែលនាំទៅដល់ការកើតមាននូវហេតុការណ៍ណាមួយ ឬវិបាកដែលគេអាចនឹងទទួលបានពីព្រឹត្តិការណ៍ឬស្ថានការណ៍មួយដែលបានកើត កំពុងតែកើត ឬដែលនឹងកើតមានឡើងនៅក្នុងពេលខាងមុខ។ តាមរយៈមូលដ្ឋាននៃទ្រឹស្ដី និងចំណេះដឹងប្រកបដោយលក្ខណៈជាក់ស្ដែងទាំងនេះ គេអាចត្រិះរិះពិចារណាបានហ្មត់ចត់ និងស៊ីជម្រៅតាមបែបទស្សនវិជ្ជា ទៅលើប្រធានបទនីមួយៗ។ ទ្រឹស្ដីនិងចំណេះដឹងទាំងនេះ ក៏ជាមូលដ្ឋាននៅក្នុងការទាញការសន្និដ្ឋាន ឬនិទស្សន៍និ​ន្នាការដែលព្រឹត្តិការណ៍ឬស្ថានការណ៍នោះអាចនឹងវិវត្តទៅនាពេលបន្ទាប់ផងដែរ។

 

លើសពីនេះទៅទៀត ដើម្បីឱ្យការវិភាគនយោបាយនិងសង្គម មានលក្ខណៈរឹងមាំ និងគួរឱ្យទុកចិត្តបាន គេក៏ត្រូវពិចារណានិងប្រកាន់ខ្ជាប់ឱ្យបាននូវក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ និងប្រកបដោយមនសិការផងដែរ។ អ្នកវិភាគដែលមានទស្សនទានផ្អែកទៅលើផលប្រយោជន៍ជាតិ និងមនសិការជាចម្បង នឹងអាចផ្ដល់នូវខ្លឹមសារនៃបទវិភាគមួយ ដែលមានលក្ខណៈស្ថាបនា ជាសារដាស់តឿន និងជាការរួមចំណែកប្រកបដោយភាពវិជ្ជមានសម្រាប់ដំណើរការវិវត្តនៃសង្គមជាតិ។ បើតាមលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ប្រសិនបើការវិភាគមួយដែលគ្មានខ្លឹមសារស្ថាបនា ឬចូលរួមចំណែកប្រកបដោយភាពវិជ្ជមានសម្រាប់ដំណើរការវិវត្តនៃសង្គមជាតិនោះទេ អត្ថបទវិភាគនោះគ្រាន់តែជាវោហាសាស្ត្រមួយ ដែលផ្អែកទៅលើមនោសញ្ចេតនាបុគ្គល ធ្វើឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងខាតបង់នៅក្នុងទិដ្ឋភាពជាច្រើនផ្សេងទៀត ដែលក្នុងករណីខ្លះថែមទាំងបង្កផលប៉ះពាល់នៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ព្រមទាំងបាត់បង់កិត្យានុភាព និងមុខមាត់ប្រទេសជាតិថែមទៀតផង។

 

មូលដ្ឋានដ៏សំខាន់ទី៥នោះគឺ សច្ចភាព។ អត្ថបទវិភាគនីមួយៗ ត្រូវតែផ្អែកជាសំខាន់ទៅលើសច្ចភាពជាក់ស្ដែង ដែលជាការលើកឡើងនូវរឿងពិតជាក់ស្ដែង ឆ្លើយតបឬស្របទៅនឹងហេតុការណ៍ពិតប្រាកដ។ ការវិភាគដែលមានអំណះអំណាងត្រឹមត្រូវ ជាក់លាក់ និងគ្មានការបន្លំបោកប្រាស ឬប្រតិដ្ឋរឿងហេតុទៅតាមទំនោរឬនិន្នាការ ទើបជាបទវិភាគមួយដែលមានគុណតម្លៃសម្រាប់ជាការត្រិះរិះពិចារណា និងនាំមកនូវពុទ្ធិថ្មីៗ សម្រាប់សង្គមជាតិ។ ការកុហក ភូតភរ ឬបំភ័ន្តសាធារណមតិ ដើម្បីបម្រើទៅតាមគោលបំណងរបស់ខ្លួន ឬគ្រាន់តែចង់ឱ្យខ្លួនឯងបានល្បីល្បាញ គឺជាកំហុសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយនៅក្នុងការវិភាគ ព្រោះគេមិនអាចយកក្រដាសខ្ចប់ភ្លើងឡើយ ហើយការពិតនឹងត្រូវលាតត្រដាងនៅពេលណាមួយដោយចៀសពុំរួច៕

 

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

អត្ថបទទាក់ទង

ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម៖ ទំនាក់ទំនងដែលផ្អែកលើកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ ភូមិសាស្ត្រ ប្រជាសាស្ត្រ និងសេដ្ឋកិច្ច ដែលគប្បីត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បន្ត

ចុះផ្សាយ៖ ២៩ ឧសភា ២០២៤  - ចុះផ្សាយឡើងវិញ ២២ វិច្ឆិកា ២០២៤   ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសវៀតណាម គឺជាទំនាក់ទំនងដ៏​ចាំបាច់ក្នុងនាមជាមិត្តល្អ និងជាអ្នកជិតខ...

2024-11-22 02:42:28   ថ្ងៃសុក្រ, 22 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 09:42 AM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំពិធីប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់សទ្ទានុក្រមឆ្នាំ២០២៤ បោះពុម្ពជាសៀវភៅ និងជាទម្រង់ឌីជីថល

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៦ រោច ខែកត្ដិក ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៦៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំ «ពិធីប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់សទ្ទានុក្រមឆ្នា...

2024-11-21 04:16:07   ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 21 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 11:16 AM
ការផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថ្មីបង្ហាញពីភាពដឹកនាំប្រកបដោយថាមភាព ភាពបត់បែន និងឆ្លើយតបលឿនរហ័សទៅនឹងរបត់ប្រែប្រួលនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកថ្មី

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ នៅថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤នេះ រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានបោះឆ្នោតអនុម័តឱ្យឯកឧត្ដម ប្រាក់ សុខុន ឱ្យធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ដែលជាការកែសម្រួលសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជា...

2024-11-20 07:43:15   ថ្ងៃពុធ, 20 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 02:43 PM
បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជាគ្មានភាពចាំបាច់ ត្រូវទទួលផ្សែងនយោបាយពីអ្នកជាតិនិយមមួយក្ដាប់តូចនៃប្រទេសថៃនោះទេ

នៅក្នុងឱកាស អញ្ជើញជាអធិបតីនិងថ្លែងសុន្ទរកថាបើកនៅក្នុងសិក្ខាសាលាលើកទី២ ស្ដីពី «លទ្ធផលស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា៖ របកគំហើញនៅក្រៅរាជធានីអង្គរ» លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានឆ្លៀតគូសបញ្ជាក់អំពីករណីប្រតិ...

2024-11-19 09:26:14   ថ្ងៃអង្គារ, 19 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 04:26 PM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំសិក្ខាសាលាលើកទី២ ស្ដីពី «លទ្ធផលស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា៖ របកគំហើញនៅក្រៅរាជធានីអង្គរ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ៤ រោច ខែកត្ដិក ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និងអគ្គលេខាធិការដ្ឋាន នៃរាជ...

2024-11-19 07:21:53   ថ្ងៃអង្គារ, 19 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 02:21 PM
Cambodia's Strategic Balance Between the US under President Elect Donald Trump and China

Dr. Seun Sam The increasing trade rivalry between the United States and China has effects on nations in the Asia Pacific area like Cambodia. This becomes more critical with the possibility of Donald...

2024-11-15 03:45:38   ថ្ងៃសុក្រ, 15 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 10:45 AM

សេចក្តីប្រកាស