Royal Academy of Cambodia
មិនខុសពីឆ្នាំមុនៗទេ នៅឆ្នាំ២០២៤នេះ អតីតអ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅតែបន្តឆ្កឹះឆ្កៀល បញ្ហាអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រ និងជំរុញឱ្យមានការរិះគន់លើរាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងគោលបំណងបំផុសបំផុលឱ្យមហាជនចងកំហឹង និងមានការភ័ន្តច្រឡំលើរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា។ ជានិច្ចកាល អតីតអ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅក្រៅស្រុក តែងតែភ្ជាប់ព្រឹត្តិការណ៍និងបញ្ហាជាតិនិយមរសើបនានានៅកម្ពុជា ដើម្បីចោទប្រកាន់ និងដាក់បន្ទុកលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងហេតុផលរុញច្រានបញ្ហាឱ្យផ្ទុះទៅជាចរន្តប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ទង្វើទាំងអស់នេះ ក៏ជាវិញ្ញាសាដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅលើរាជរដ្ឋាភិបាលផង ជាការស្ទាបស្ទង់អំពីប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួនផង និងជាការស្វែងរកផលចំណេញទាំងលើនយោបាយ និងការកៀងគរថវិកាដើម្បីជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនផង ខណៈដែលអ្នកដើរតាមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងរូបនេះ តែងតែរងគ្រោះដោយសារតែការលង់ជឿ និងដើរតាមល្បិចនយោបាយប្រឆាំង។
សម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រសិនបើពុំរិះរកវិធីសាស្ត្រ និងចាត់វិធានការឆ្លើយតប ឬបណ្ដោយឱ្យល្បិចនយោបាយនេះចេះតែបន្តដោយគ្មានការទប់ស្កាត់ទាន់ពេលវេលានោះទេ វាក៏អាចនឹងទាញសង្គមជាតិទាំងមូលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងរបៀបវារៈដូចដែលក្រុមគេចង់បាន ហើយអាចនឹងនាំប្រទេសជាតិជួបនឹងមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ទង្វើញុះញង់ប្រកបដោយទុច្ចរឹតនយោបាយ របស់ក្រុមប្រឆាំងនៅក្រៅស្រុកនេះ ពិតជាគ្មានអ្វីការពីការព្យាយាមដុតរោលសង្គមឱ្យវ៉ឹកវរ ជ្រួលច្របល់ គ្មានសណ្ដាប់ ហើយរង់ចាំឱកាសស្រង់យកផលចំណេញនយោបាយនោះឡើយ។
ជាថ្មីម្ដងហើយម្ដងទៀត ក្រុមប្រឆាំងនៅក្រៅស្រុកតែងតែបង្កការរំខានដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ប្រទេសជាតិខ្លួន ដោយទាក់ទាញប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានសមានចិត្តនឹងខ្លួន ហើយមាននិន្នាការប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត។ នៅក្នុងពេលចុងក្រោយនេះ ពួកគេបានបន្តយកករណីអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសធ្វើជាប្រធានបទវាយប្រហារលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើទោះបីជាពួកគេផ្ទាល់បានដឹងស្រាប់ទៅហើយថា ស្មារតីនិងខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះ ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលស្ទើរតែទាំងស្រុង ទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៩៣រួចទៅហើយ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិទៅហើយក្ដី។ មួយវិញទៀត នៅក្នុងខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនេះទៀតសោត នៅក្នុងភាគទី១ ដែលបានលើកឡើងអំពី របៀបរៀបចំដំណាក់កាលអន្តរកាល ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងបានចែងយ៉ាងច្បាស់នៅត្រង់មាត្រា១អំពី អាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្នអ.ស.ប. ប្រចាំនៅកម្ពុជា (អ៊ុនតាក់) ក្រុមប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ជាតិកម្ពុជា (SNC) និងដំណើរការផ្សេងៗនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងត្រូវបានបញ្ចប់នៅពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ហេតុនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានបញ្ចប់សុពលភាពទៅហើយ ហើយអ្វីដែលត្រូវអនុវត្តនាពេលនេះគឺ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានគោរពនិងប្រតិបត្តិតាមយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន ដោយបានធានាឱ្យប្រាកដប្រជានូវរបបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ ធានាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅនៃការបោះឆ្នោតយ៉ាងទៀងទាត់តាមប្រតិទិន ទោះនៅក្នុងស្ថានភាពនយោបាយ និងប្រធានស័ក្តិធម្មជាតិណាមួយ ក៏កម្ពុជាពុំធ្លាប់បានខកខាន ឬលើកកាលបរិច្ឆេទនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះដែរ។ បន្ថែមពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាកម្ពុជាថែមទាំងធានបាននូវ សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនយោបាយ សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។
លើសពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានធានាការពារនូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់របស់ប្រជាពលរដ្ឋគឺ សិទ្ធិរស់នរានមានជីវិត តាមរយៈការថែរក្សាឱ្យបាននូវសន្តិភាព បញ្ចៀសស្ថានភាពវឹកវរនៅក្នុងសង្គម និងវិលត្រឡប់មកវិញនៃសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ការចោទប្រកាន់ថារាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានអនុវត្តពេញលេញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស គឺមកពីអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ពុំបានយល់ដឹងច្បាស់ ឬទាត់ចូលនូវសច្ចភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ មិនយល់ពីនីតិវិធីផ្លូវច្បាប់ និងបញ្ហាប្រាកដនិយមពាក់ព័ន្ធទៅនឹងទិដ្ឋភាពនយោបាយ។
ដូច្នេះហើយ ការយកប្រធានបទកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីជំរុញនិងបំផុសបំផុលឱ្យមានការងើបឡើងប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈការប្រើប្រាស់សារនយោបាយណាមួយ ដែលឈានទៅការគៀងគរប្រជាជនឱ្យផ្ដួលផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ដោយកម្លាំងមហាជន នោះហើយគឺជាការដុតបញ្ឈេះទៅជាបដិវត្តពណ៌។ ត្រង់ចំណុចនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលមានភាពចាំបាច់ អនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីធានាបាននូវសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់ ស្ថិរភាព និងសន្តិភាពប្រទេសជាតិ ដែលជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់នៅក្នុងមាគ៌ាអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមនៃរដ្ឋមួយ។ ប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលមិនអាចអនុវត្តដូចនេះបានទេ នោះមានន័យថារាជរដ្ឋាភិបាលរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនការពារនីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើននៅក្នុងសង្គម ដែលបានបោះឆ្នោតគាំទ្រដល់ខ្លួនឱ្យដឹកនាំប្រទេសជាតិ៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
លោកថាក់ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត្រា គឺជាអ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលម្នាក់នៅក្នុងប្រទេសថៃលោកបានចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃកាលពីឆ្នាំ២០០១ ក្រោយពីទទួលបានសំលេងគាំទ្រយ៉ាងច្រើន។ក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំនៃអាណត្តិរបស់ខ្លួនលោកថាក់...
ស្របពេលដែលទំនាស់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាន់តែតានតឹងខ្លាំងឡើងៗដែលចុងក្រោយនេះវិវត្តដល់ការបិទព្រំដែន និងការនាំចេញនាំចូល ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃការប្រឈមគ្នាតាមព្រំដែន ព្រមទាំងមានការរើសអើងជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់ក្រុមជ...
ស្វែងយល់ពីហេតុផលនៅពីក្រោយខ្នងដែលអ៊ីស្រាអែលបាញ់មីស៊ីលចូលទឹកដីអ៊ីរ៉ង់(១៣ មិថុនា ២០២៥) ការវិវត្តថ្មីនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ហាក់កាន់តែក្តៅគគុកនិងពុះកញ្ជ្រោលខ្លាំងជាងពេលណាណាទាំងអស់ ដ្បិតនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិថ...
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចធិបតីនៅសាធារណរដ្ឋបារាំង និងក្នុងជំនួបជាមួយនឹងឯកឧត្ដមប្រធានាធិបតីបារាំង លោក អ៊ីម៉ានូអែល ម៉ាក្រុង គេបានមើលឃើញថា ភាគីបារាំងបានបង្ហាញទស្សនៈនយោបាយដ៏វិជ្ជមានមួយរបស់មេដឹកនាំបារា...
ឆ្នាំ២០២៥ ជាខួបទី៧៥ឆ្នាំនៃចំណងការទូតផ្លូវការរវាងកម្ពុជា-ថៃ ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងពីរនេះ មានប្រវត្តិទាក់ទងគ្នារាប់រយឆ្នាំមកហើយទាំងលើទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ, វប្បធម៌ទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីនិងចំណងធម្មជាតិជាដើម។...
ខុសប្លែកពីមេដឹកនាំកម្ពុជា ដែលប្រកាន់យកឥរិយាបថនយោបាយគ្រប់គ្រងសភាពការណ៍ក្នុងតំបន់ ដោយបង្រួមបញ្ហានៅតំបន់តានតឹង និងកាត់បន្ថយកការប្រឈមឱ្យមានកម្រិតទាប ក្រុមយោធាថៃ ដែលទទួលបានសិទ្ធិនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តគ្រប់...
បាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អាម៉េរិកនៅតំបន់អាស៊ី
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីរាជការនៃវិទ្យាស្ថានជីវសាស្រ្ត វេជ្ជសាស្រ្ត និងកសិកម្ម គោរពជូនច...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្ត និង បច្ចេកវិទ្យា ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទាំងអស់នៃវិទ្យា...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទាំងអស់នៃវិទ្យាស្ថាន គោ...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី បណ្ឌិតសភាចារ្យបម្រុងទាំងអស់ គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិ...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុ...
ចុចមើលអបអរសាទរពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ...
ចុចមើលសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីេតជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ចុចមើលការអនុវត្តការពង្រឹងវិន័យនិងវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ចុចមើលការគ្រប់គ្រងនិងការប្រមូលវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជ្យបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ចុចមើល