Royal Academy of Cambodia
នៅក្នុងភាគទី៧ វគ្គទី៦នេះ យើងសូមលើកយកនូវសុន្ទរកថារបស់លោកដុកទ័រវ៉ាលឡេត៍(Docteur Vallet) ជាចាងហ្វាងក្រុមសមាគមពួកពិជ័យសង្គ្រាមចាស់(១) ដែលត្រូវថ្លែងបន្ទាប់ពីសង្កថា របស់ព្រះបាទសម្តេចស៊ីសុវត្ថិ។ ពាក្យដែលលោកបានយកមកនិយាយនៅក្នុងសុន្ទរកថានោះ លោកវ៉ាល ឡេត៍បានរំព្ញកអំពីទុក្ខវេទនានៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ រយៈពេល៥០ខែ កាលដែលបានទៅច្បាំង តទល់នឹងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ រួមជាមួយសហការីរបស់លោក ដែលមានសំណាងបាននៅរស់នោះ លោកបានថ្លែងដោយខ្សឹកខ្សួលទៅកាន់អ្នកដែលអនិច្ចកម្មដោយចិត្តក្លាហាន នៅក្នុងសង្គ្រាមនោះ។
៧-៤-សុន្ទរកថារបស់លោកចាងហ្វាងក្រុមសមាគមពួកពិជ័យសង្គ្រាមចាស់(២)
សូមទ្រង់ព្រះករុណា។
សូមលោកឡឺរេស៊ីដង់ សុប៉េរីយ៉ើរ។
សូមអស់លោក អស់អ្នក អស់មិត្តភក្តិ សូមទ្រង់ជ្រាប សូមបានជ្រាប។
ដោយខ្ញុំមានសេចក្តីគាប់ចិត្តជាផ្លូវកតញ្ញូ ព្រមទាំងសេចក្តីរំជួលចិត្តជាខ្លាំង បានជាខ្ញុំអធិប្បាយនៅចំពោះព្រះភក្រ្តព្រះករុណា ចំពោះមុខអស់លោក អស់អ្នកទាំងអស់ ក្នុងថ្ងៃនេះ ដើម្បីធ្វើឱ្យរុងរឿងដល់អ្នកមានថ្វីដៃ ដែលយើងត្រូវនឹកគុណពុំភ្លេចនេះ។
ប៉ុន្តែដោយខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នា មានសេចក្តីរំជួលចិត្តនឹងឮសម្តីឈឺឆ្អាលជាមាំរបស់ខ្ញុំផងនោះខ្ញុំមានចិត្តសង្ឃឹមជាប្រាកដថា អ្នកទាំងអស់គង់មានសេចក្តីដឹងគុណ និងអាសូរមេត្តាករុណាដល់អ្នកដែល
ប្រថុយជីវិតស្លាប់នឹងព្រះមហានគរ (ប្រទេសបារាំង) ដើម្បីនឹងការពារព្រះមហានគរ ឱ្យជៀសសេចក្តីសង្កត់សង្កិន និងអាប់ឱន ពីដៃអ្នកប្រទេសក្រៅ។
វិមាននេះបានកសាងជូនចំពោះអ្នកប្រថុយជីវិតដែលមានថ្វីដៃដ៏ប្រសើរ ហើយដែលលោក ឌុយក្វាំង (Ducoing) បាន យកចិត្តទុកដាក់ជាទីបំផុត ខំធ្វើឱ្យអស់ពីចិត្តឱ្យបានកើតឡើងដូច្នេះ។ យើងតោងនឹកមូលគ្នាគោរពប្រណិប័តន៍ ដល់អ្នកដែលមានថ្វីដៃក្នុងសង្គ្រាមធំនេះ។ ខ្ញុំមានចិត្តបំណងចង់ធ្វើឱ្យបានថ្កុំថ្កើងរុងរឿង តាមបំណាច់(៣) ដល់មិត្រភក្តិយើងទាំងនេះ ដែលយើងគង់តែនឹងចាំឈ្មោះពុំភ្លេចក្នុងចិត្តយើងបានយូរអង្វែង ដូចមានឈ្មោះឆ្លាក់នៅលើថ្មកែវនេះស្មើគ្នា ដោយមិត្តភក្តិយើងបានដល់នូវ សេចក្តីមរណកាលក្នុងពិជ័យសង្គ្រាម ដែលតយុទ្ធនៅស្រុកបារាំងសែស និងស្រុកទិសបូព៌(អូរីអង្ត)(៤)ព្រោះបានការពារក្នុងអាណាប្រជាជនក្នុងជម្ពូទ្វីប។ ឯភាសាមនុស្សយើងនោះ គ្មានភាសាណាដែលយកមកនិយាយប្រដូចនឹងថ្វីដៃដ៏ប្រសើរនេះបានឡើយ។ ដោយខ្ញុំមានចិត្តកើតទុក្ខជាខ្លាំងនោះ បានជាខ្ញុំមានសេចក្តីដឹងគុណ និងមេត្តាករុណាចំពោះអ្នកស្លាប់ទាំងនេះ។ បានជាខ្ញុំនឹកឃើញពាក្យទាំង២ម៉ាត់នេះឡើងវិញ ហើយបានជាអធិប្បាយដោយគោរព ដោយស្មោះយ៉ាងនេះ ព្រោះខ្ញុំមានសេចក្តីរំជួលចិត្តជាងអ្នកផងទាំងអស់ ដោយសារមានភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយអ្នកទាំងនេះ កាលដែលខ្ញុំបានទៅច្បាំងដែរ។
អ្នកដែលមានអាយុពុំត្រូវការ(៥) ឬអ្នកដែលមានអាការរោគក្នុងខ្លួន ឬអ្នកដែលជាប់ធ្វើការមុខក្រសួងនានាពុំបានទៅចូលច្បាំងក្នុងរវាង៤ឆ្នាំនោះ ក៏គង់តែឈ្វេងយល់ឃើញនូវសេចក្តីស្លាប់ដែលមកបៀតបៀនក្នុងខណៈនោះជានិច្ច។ ក្នុងថ្ងៃនេះគួរយើងទាំងអស់គ្នាគិតនឹកដឹងគុណ និងមេត្រីដ៏ប្រសើរដល់អ្នកដែលស៊ូប្តូរជីវិត ប្តូរទ្រព្យសម្បត្តិជួសយើង ហើយយើងត្រូវបែរមុខទៅកាន់អ្នកដែលបាត់បង់ជីវិតទាំងនេះដោយតាំងចិត្តឱ្យស្មោះសរ ដោយសេចក្តីកតញ្ញូ និងសេចក្តីនឹករលឹកដោយគោរព ទៅដល់អ្នកទាំងនេះ ពីព្រោះគេ៖ បានការពារយើង, បានធ្វើឱ្យវិនាសចំពោះការគ្រប់គ្រងទាំងរំលោភបំពានរបស់សត្រូវ, បានយកគំនរខ្មោចដែលស្លាប់ទាំងនោះទៅទប់ទល់ធ្វើឱ្យឈ្នះសត្រូវបាន។ ទោះព្រលឹមព្រាងៗក្តី ទោះយប់ងងឹតក្តី ក៏ បុគ្គលទាំងនេះស៊ូតែរត់ពីក្នុងដី ជាប់ផុកជាប់ឈាមទៅរកសេចក្តីស្លាប់ ពុំមានញញើតដល់តិចឡើយ។ ទោះច្បាំងនៅស្រុក«ឡាម៉ានន៍»(La Marne)ក្តី ទៅស្រុក«វែរដង»(Verdun)ក្តី ក៏ចេះតែខំស្រែកគំរាម ឱ្យពួកសត្រូវដូច្នេះថា«ចូលពុំបានទេ»។
ឱអ្នកអនិច្ចកម្មក្នុងចម្បាំងធំអើយ! ដែលស្លាប់ជាច្រើននៅនាទីចម្បាំង នៅវេលាស្រុកកើតវិបរិត(៦)ហើយស្លាប់ដោយមានចិត្តសង្ឃឹមជាប្រាកដថានឹងមានជ័យជម្នះ ក៏ខំស៊ូប្តូរជីវិតរបស់អ្នកឱ្យខាងតែបាន រួចពីខ្ញុំកញ្ជះគេ និងរួចពីកណ្តាប់ដៃមនុស្សជាសត្រូវគ្មានមេត្តាករុណា។ យើងក៏សូមសម្តែងនូវសេចក្តីកតញ្ញូដឹងគុណ និងសេចក្តីមេត្រីរបស់យើង ចំពោះអ្នកនៅរស់រានមានជីវិតទាំងបារាំងទាំងខ្មែរ ដែលមានចិត្តក្លាហានដូចគ្នា។ ថ្វីដៃដែលអ្នកបានធ្វើទាំងប៉ុន្មាននេះ មានជ័យជម្នះលើសាសន៍មោហោដែលមកសង្កត់សង្កិនអាណាប្រជានុរាស្ត្រយើង។
ឯសេចក្តីអធិប្បាយសរសើរទាំងនេះ ក៏គង់តែនឹងភ្លេចពុំខាន។ មានតែវិមានសំរឹទ្ធិ៍នេះឯងហើយដែលធ្វើឱ្យបានគង់ កេរតទៅ ព្រោះវិមាននេះអាចនឹងរំឭកអ្នកណាដែលភ្លេចឱ្យចាំឈ្មោះអ្នកដែលស្លាប់នោះឡើងវិញ។ វិមាននេះក៏អាចធ្វើឱ្យអ្នកឯទៀតចាំសេចក្តីមេត្តាករុណាឱ្យបានយូរអង្វែង ដែលជាកិច្ចរបស់អ្នកទាំងអស់។
ម៉្យាងទៀត វិមាននេះធ្វើឱ្យអ្នកនៅក្រោយៗ ដឹងកិច្ចការដែលបានជួយធុរៈគ្នាទៅវិញទៅមកទាំងបារាំងទាំងខ្មែរ ដែលបានស៊ូប្តូរជីវិតដើម្បីឱ្យបានសេចក្តីយុត្តិធម៌ និងសេចក្តីរួចខ្លួនធ្វើអ្វីៗបានតាមចិត្ត។ ខ្ញុំមានចិត្តចង់ស្លេះ(៧) សេចក្តីអធិប្បាយនេះត្រឹមនេះ។
(សូមរង់ចាំអានភាគបន្ត…)
(១)គឺប្រធានសមាគមពួកពិជ័យសង្គ្រាមចាស់ (Président de l’Association des Anciens Tirailleurs)។
(២)បុន្យ៍ឆ្លងវិមានដែរសាងក្នុងក្រុងក័ម្ពូជាធិប្តី, ជាទីរំឭកដល់អស់អ្នក ដែលទទួលអនិច្ចកម្ម ក្នុងចំបាំងធំ(ពីឆ្នាំ១៩១៤ដល់ឆ្នាំ១៩១៨), នៅក្នុងរាជកិច្ចរាជការ ឆ្នាំ១៩២៥ ទំព័រ៩៧-១០១។
(៣)បំណាច់គឺ ថ្វីដៃ ឬស្នាដៃ វចនានុក្រមខ្មែរ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ឆ្នាំ១៩៦៧ ទំព័រ៥៩៣។
(៤)ស្រុកទិសបូព៌ (អូរីអង្ត) គឺនៅបូព៌ាប្រទេស (Les pays de l’Orient)។
(៥)អ្នកដែលមានអាយុលើសពីតម្រូវការឱ្យធ្វើទាហាន។
(៦)វិបរិត គឺដែលប្រែប្រួល វចនានុក្រមខ្មែរ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ឆ្នាំ១៩៦៧ ទំព័រ ១១៩០។
RAC Media
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីការប្រកាសរៀបចំសមាជិករវាងរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភានៅដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានចែករំលែកទស្សនៈយល់ឃើញថា នេះគឺជាសមាជជាប្រវត្តិសាស្ត្រលើកទីមួយនៅក្...
By Dr. Kin Phea, Director General of the International Relations Institute of Cambodia, Royal Academy of Cambodia May 13, 2025, marks the 69th anniversary of diplomatic relations between Cambodia and...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នាព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ១រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ សប្តស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការតំណាងឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្...
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកតាមដានស្ថានភាពសង្គម បានអំពាវនាវឱ្យសាធារណជន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចូលរួមដាំដើមឈើឱ្យបានច្រើន ដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាកើនឡើងកម្ដៅផែនដី ខណៈដែល...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីការប្រកាសរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការវិនិយោគផលិតបារីអេឡិចត្រូនិកនៅកម្ពុជា មិនថាជាការវិនិយោគផលិតសម្រាប់លក់នៅទីផ្សារក្នុងស្រុក ឬសម្រាប់ការនាំចេញនោ...
សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការដាក់ឱ្យដេញថ្លៃជាសាធារណៈ (លើកទី២) ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈប្រចាំឆ្នាំ២០២៥
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពី"ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃ ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ សម្រាប់ជរាជបណ្...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពីការ ចូលរួមដេញថ្លៃ ផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈអេឡិចត្រូនិកសម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចា...
ចុចមើលវគ្គថ្មី! បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ ជំនាញចុងភៅនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី៤ និង ទី៦...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹងពីការរៀបចំដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ កាលបរិច្ឆេទឈ...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹងពីការរៀបចំទទួលពាក្យដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈសង្ហារឹម នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលបរិ...
ចុចមើលវគ្គសិក្សាថ្មី សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សាថ្មី ឆ្នាំ២០២២-២០២៣ ! សម្រាប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់ប...
ចុចមើលកម្មវិធីតុមូល ស្ដីពី «ធនធានមនុស្ស គឺជាឆ្អឹងខ្នងនៃការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ» សាលមហោស្រពខេមរវិទូ អគារខេមរវ...
ចុចមើលកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «ធនធានមនុស្សគឺជាឆ្អឹងខ្នងនៃការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ» នៅព្រឹក ថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ឆ្ន...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ទនៈសម្រាប់ឆ្នាំ២០២២ សម្រាប់រាជបណ្ឌិ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃ ការបោះពុម្ភព្រឹត្តិបត្រលេខ១២ សទ្ទានុក្រមភាសាវិទ្យា សទ្ទ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២១របស់រាជបណ...
ចុចមើល