ខ្ញុំ, យង់ ពៅ យល់ឃើញថា លោក ម៉ានូអែល ម៉ាក្រុង (Manuel Marcron) ប្រធានាធិបតីបារាំង មិនអាចយល់ព្រមសម្រួលជាមួយថៃ ដោយប្រាសចាកពីការទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញានិងផែនទីបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៤, ១៩០៧ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិន-សៀម បានបន្សល់នូវសន្ធិសញ្ញា កិច្ចព្រមព្រៀង ផែនទីកំណត់ព្រំដែនបារាំង(ក្នុងនាមកម្ពុជា)-សៀម ដែលមានមាត្រដ្ឋាន ១/២០០.០០០ ចំនួន៧ផ្ទាំង ធ្វើឡើងដោយគណៈកម្មការចម្រុះ បារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៧-១៩០៨ (Secteur 1, 3, 4, 5) និងឆ្នាំ១៩០៨-១៩០៩ (Secteur 2) និងផ្ទាំងដងរែក (Dangrek), ផ្ទាំងខូង (Khong) និងបានបោះបង្គោលព្រំដែន ចំនួន៧៤បង្គោល (១៩១៩-១៩២០)។

ក្រោយពីបញ្ចប់សម័យកាលអាណានិគម បណ្ដារដ្ឋទាំងអស់ ត្រូវគោរពនូវគោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិមួយពាក់ព័ន្ធនឹងព្រំដែនគឺ «គោលការណ៍ខ្សែព្រំដែនមិនកែប្រែ» ដែលភាសាឡាតាំងសរសេរថា «Uti Possidetis» មានន័យថាបន្តទទួលស្គាល់និងគោរពនូវព្រំដែនដែលបានកំណត់ដោយម្ចាស់អាណានិគម ដែលរួមមាន៖ សន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញា ផែនទី និងឯកសារពាក់ព័ន្ធនានា (ក្នុងនោះមានសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៧ផងដែរ)។

ក្នុងន័យនេះប្រសិនបើភាគីថៃពឹងពាក់បារាំងឱ្យសម្របសម្រួលវិវាទព្រំដែន កម្ពុជា-ថៃ ដែលភាគីថៃខ្លួនឯងប្រើផែនទីឯកតោភាគី (សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ហៅថា ផែនទីចោរ) នោះបានបង្ហាញថា ថៃពិតជាជាតិសាសន៍មិនដឹងអី មិនស្គាល់ច្បាប់អន្តរជាតិ មិនស្គាល់ប្រវត្តិសាស្ត្រ មិនស្គាល់បុព្វបុរសខ្លួន ហើយបែរជាទៅហៅបារាំងដែលជាមហាអំណាច ឱ្យធ្វើតាមមហិច្ឆតាមិនដឹងអីរបស់ខ្លួន (ថៃ) ម្តេចនឹងកើត? 

បើមិនកែប្រែឥរិយាបថ ថៃនឹងក្លាយជាជាតិសាសន៍ដែលបែកបាក់ ហើយអាចនឹងឈានទៅពុះចែកសង្គមកាន់តែជ្រៅ ឬហៅថាផលជះអាក្រក់និងរងបណ្ដាសារប្រវត្តិសាស្ត្រ។

ថ្ងៃចន្ទ ៣០ មិថុនា ២០២៥

Thai politicians and intellectuals should stop deceiving their own Thai citizens into betraying historical truth, disrespecting international law, and insulting neighboring nations.

I, Yang Peou, believe that French President Manuel Macron cannot agree to compromise with Thailand by abandoning the recognition of the Franco-Siamese treaties and maps of 1904 and 1907, which concern the delimitation of the Indochina-Siam border, leaving behind the treaty, agreement, the French (on behalf of Cambodia)-Siam border map with a scale of 1/200,000, seven maps drawn by the Franco-Siamese Joint Commission in 1907-1908 (Sector 1, 3, 4, 5) and 1908-1909 (Sector 2), and the Dangrek map, the Khong map, and 74 border posts (1919-1920).

After the end of the colonial era, all states must respect an international law principle regarding borders, namely the “principle of immutability of borders,” of “Uti Possidetis” in Latin, meaning to continue to recognize and respect the borders determined by the colonizer, including treaties, conventions, maps, and related documents (including the 1907 treaty).

In this regard, if Thailand relies on France to mediate the Cambodia-Thailand border dispute, where the Thailand itself uses a unilateral map (Samdech Techo Hun Sen calls the thief’s map), then it shows that Thailand is truly a nation that knows nothing, does not know international law, neither its history, nor its ancestors. How can it then call on France, a superpower, to follow its ignorant ambitions?

If it does not change its behavior, Thailand will become a divided nation and may lead to a deeper division of society, or it may suffer the bad consequences and curse of history.

Monday, June 30, 2025