Royal Academy of Cambodia
នៅក្នុងឱកាស អញ្ជើញជាអធិបតីនិងថ្លែងសុន្ទរកថាបើកនៅក្នុងសិក្ខាសាលាលើកទី២ ស្ដីពី «លទ្ធផលស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា៖ របកគំហើញនៅក្រៅរាជធានីអង្គរ» លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានឆ្លៀតគូសបញ្ជាក់អំពីករណីប្រតិកម្មរបស់មហាជនខ្មែរមួយចំនួន ចំពោះការលើកឡើងរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងរបស់ថៃមួយក្រុមតូច ដែលកំពុងដុតបញ្ឆេះបញ្ហាអធិបតេយ្យជាមួយនឹងកម្ពុជានោះថា «កម្ពុជាគ្មានភាពចាំបាច់ នឹងត្រូវទទួលផ្សែងនយោបាយពីអ្នកជាតិនិយមមួយក្ដាប់តូចនៃប្រទេសថៃនោះទេ»។ លោកបណ្ឌិត បានពន្យល់បកស្រាយថា កម្ពុជាតែងតែគោរពនូវ «គោលការណ៍ខ្សែព្រំដែនមិនកែប្រែ» ដែលភាសាឡាតាំងសរសេរថា «Uti Possidetis» មានន័យថាបន្តទទួលស្គាល់និងគោរពនូវព្រំដែនដែលបានកំណត់ដោយម្ចាស់អាណានិគម ដែលរួមមាន៖ សន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញា ផែនទី និងឯកសារពាក់ព័ន្ធនានា (ក្នុងនោះមានសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៧ផងដែរ) ក៏ដូចជាច្បាប់អន្តរជាតិក្នុងភាពជារដ្ឋសមាជិក ហើយបច្ចុប្បន្នរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានគោរព និងថែរក្សាបាននូវបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាគោរពនិងប្រកាន់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវច្បាប់ជាតិ និងលិខិតបទដ្ឋានអន្តរជាតិនានាដែលមានជាធរមាន ដើម្បីថែរក្សាការពារនូវអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន នៅចំពោះការមុខការប្រឈមផ្សេងៗ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងស្ថានការណ៍វិវត្តនៅក្នុងតំបន់ និងនៅក្នុងនយោបាយអន្តរជាតិបច្ចុប្បន្ន។ បន្ថែមពីនេះ កម្ពុជាគ្មានភាពចាំបាច់ដែលត្រូវស្រូបយកផ្សែងពុលនយោបាយ ពីក្រុមជាតិនិយមជ្រុលមួយក្ដាប់តូចពីប្រទេសជិតខាង ដែលតែងតែបង្វែរនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន ដើម្បីទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ ក្នុងគោលបំណងទទួលបានប្រជាប្រិយភាពនយោបាយរបស់ខ្លួននោះទេ។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសរំឭកនូវឧទាហរណ៍មួយអំពីផលវិបាកដែលមហាជនខ្មែរ ប្រតិកម្មទៅនឹងការលើកឡើង ឬការដុតបញ្ហាពីសំណាក់ប្រទេសជិតខាង ទៅតាមចេតនារបស់ក្រុមជនមួយក្ដាប់តូចនៅបរទេស ដែលនាំទៅដល់ការខូចប្រយោជន៍និងមុខមាត់ប្រទេសជាតិ ដូចជាករណីរឿង អ្នកសិល្បៈថៃឈ្មោះ ផ្កាយព្រឹក ដែលនាំទៅដល់វិបត្តិការទូតកម្ពុជា-ថៃនៅឆ្នាំ២០០៣ និងការបង្វែរបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងថៃ មកជាជម្លោះអធិបតេយ្យជាមួយនឹងកម្ពុជា ដូចជាករណីប្រាសាទព្រះវិហារនៅឆ្នាំ២០០៨ជាដើមនោះ បានធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរបានធ្លាក់ចុះ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៤ ក្រោយពេលតុលាការយុត្តិអន្តរជាតិ (ICJ) បកស្រាយឡើងវិញ ទើបទំនាក់ទំនងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរ បានវិលមករកប្រក្រតីភាពឡើងវិញ។
ទោះជាយ៉ាងណា សម្រាប់លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្វីដែលកម្ពុជាត្រូវយកចិត្តទុកដាក់នាពេលនេះគឺ ការកសាងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អជាមួយនឹងប្រទេសក្បែរខាងកម្ពុជា ដើម្បីថែរក្សានិងជំរុញតំបន់ព្រំដែន ឱ្យក្លាយទៅជាតំបន់សន្តិភាព មិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិល្អជាមួយគ្នា ព្រមទាំងផ្ដល់នូវផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកសម្រាប់ប្រជាជាតិទាំងសងខាងរៀងៗខ្លួន។ លោកបណ្ឌិតបានថ្លែងកត់សម្គាល់ថា គេមិនអាចលើកព្រំដែនប្រទេសកម្ពុជា ចេញពីប្រទេសជាប់ខ្លួនណាមួយបាននោះទេ ហេតុនេះហើយ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អ និងការថែរក្សាចំណងទំនាក់ទំនងឱ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងជាបន្តបន្ទាប់នោះ គឺជារឿងចាំបាច់បំផុត ដើម្បីកម្ពុជាអាចសម្រេចនូវគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិខ្លួនបានប្រកបដោយចីរភាព និងនិរន្តរភាព។
ជាមួយគ្នានេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានថ្លែងគូសបញ្ជាក់អំពីចំណុចដ៏សំខាន់មួយទៀត ដែលកម្ពុជាត្រូវផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់នោះគឺ ការកសាងសមត្ថភាពជាតិឱ្យបានរឹងមាំ និងប្រកបដោយថាមភាព។ បើតាមលោកបណ្ឌិត កម្ពុជាត្រូវតែកសាងសមត្ថភាពជាតិឱ្យបានរឹងមាំ តាមរយៈការពង្រឹងនូវធនធានមនុស្ស ដែលជាចលករមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ដើម្បីពង្រឹងជំហរនយោបាយការបរទេសកាន់តែរឹងមាំ និងឈានទៅប្រកួតប្រជែងដោយស្មើមុខស្មើមាត់ជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀតទាំងក្នុងតំបន់ និងនៅលើពិភពលោក។ ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនអាចសម្រេចបាននូវសមត្ថភាពជាតិរឹងមាំគ្រប់គ្រាន់នោះទេ កម្ពុជាពិតជានឹងត្រូវបន្តទទួលរងផ្សែងពុលនយោបាយពីសំណាក់ប្រទេសជិតខាង ទៅតាមមហិច្ឆតា និងចេតនាទុច្ចរិតរបស់អ្នកនយោបាយ មួយចំនួនតូចនៅឯបរទេសដូចអតីតកាលជាក់ជាពុំខាន។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា តាមរយៈបទពិសោធប្រវត្តិសាស្ត្រ មេដឹកនាំកម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពជាតិឱ្យបានខ្លាំងក្លា ព្រោះនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនាអតីតកាលបានបង្ហាញឱ្យយើងឃើញថា រដ្ឋមួយដែលខ្លាំង នឹងពង្រីកដែនដីនិងឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់ខ្លួនទៅតាមនោះដែរ ដោយសារក្នុងអតីតកាល ពិភពលោកពុំទាន់មានច្បាប់អន្តរជាតិណា ដែលកំណត់និងបែងចែកដែនអធិបតេយ្យដោយប្រើប្រាស់យោងលើលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិនានានៅឡើយនោះទេ។ លោកបណ្ឌិតបន្តថា បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងមូលដ្ឋានគតិយុត្តិ និងសមត្ថភាពរឹងមាំអាចការពារបូរណភាព និងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនបាន។ បើតាមលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ការពង្រឹងសមត្ថភាពជាតិរបស់ខ្លួនឱ្យរឹងមាំ មិនមែនដើម្បីទៅវាតទីទឹកដីនោះទេ ប៉ុន្តែគឺជាការពង្រីកព្រំដែនជាសាកល ដែលរដ្ឋមួយអាចជះឥទ្ធិពលនយោបាយនិងវប្បធម៌របស់ខ្លួនឱ្យជ្រួតជ្រាបទៅសាធារណៈជនជាសាកលបានតាមរយៈការរីកចម្រើននៅក្នុងវិស័យផ្សេងៗ រាប់ចាប់តាំងពីឥទ្ធិពលការទូត បច្ចេកវិទ្យា ម្ហូបអាហារ និងខ្សែភាពយន្តជាដើម៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
ឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទសួរពីអ្នកសារព័ត៌មាន ជុំវិញករណីសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន និងទស្សនៈចំពោះប្រសាសន៍លើកឡើងរបស់សម្ដេចតេជោអំពីករណីនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានបង្ហាញទស្សនៈយល់ឃើញរបស់លោក អំពីដំណើរវិវត្តនៃការកាន់តំណែង និងសមិទ្ធផលសំខាន់ៗដែលសម្...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីបំណងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យយោធារវាងប្រទេសកម្ពុជានិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលត្រូវបានកម្ពុជាលើកឡើងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ដោយស្នើឱ្...
នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ចំខួបលើកទី៤០ឆ្នាំនៃការឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រធានព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោកបណ្ឌិ...
ថ្លែងក្នុងឱកាសពិធីអបអរសាទរខួបទី៤៦ នៃទិវាជ័យជម្នះ ៧ មករា (៧ មករា ១៩៧៩-៧ មករា ២០២៥) នៅវត្តឃុំអណ្តូងពោធិ៍ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់ថា ថ្ងៃជ័យជម្នះ ៧ មករ...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីករណីឃាតកម្មលើលោក លឹម គីមយ៉ា អតីតអ្នកតំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សប្រឆាំងកម្ពុជា នៅក្នុងប្រទេសថៃនាពេលថ្មីៗមកនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្...
សូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីរាជការនៃវិទ្យាស្ថានជីវសាស្រ្ត វេជ្ជសាស្រ្ត និងកសិកម្ម គោរពជូនច...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្ត និង បច្ចេកវិទ្យា ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទាំងអស់នៃវិទ្យា...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទាំងអស់នៃវិទ្យាស្ថាន គោ...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរពី បណ្ឌិតសភាចារ្យបម្រុងទាំងអស់ គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិ...
ចុចមើលសូមគោរពជូនពរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុ...
ចុចមើលអបអរសាទរពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ...
ចុចមើលសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីេតជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ចុចមើលការអនុវត្តការពង្រឹងវិន័យនិងវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ចុចមើលការគ្រប់គ្រងនិងការប្រមូលវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជ្យបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ចុចមើល