បណ្ឌិត ស៊ឺន សំ

ចាប់ពីថ្ងៃទី ៥ ដល់ថ្ងៃទី ១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ខ្ញុំបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន តាមការអញ្ជើញរបស់ស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា។ ទស្សនកិច្ចនេះមិនត្រឹមតែជាឱកាសដើម្បីស្វែងយល់អំពីប្រទេសជប៉ុនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ និងមេរៀនជាច្រើនដែលបានធ្វើឱ្យខ្ញុំមានការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីវប្បធម៌ ការទូត និងការអភិវឌ្ឍសង្គមរបស់ប្រទេសនេះ។

ការចាប់ផ្តើមដំណើរទស្សនកិច្ច

ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ខ្ញុំបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ៥ ខែតុលា នៅពេលដែលខ្ញុំបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងតូក្យូ ដែលជារដ្ឋធានីដ៏មមាញឹក និងជាចំណុចកណ្តាលនៃនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជប៉ុន។ នៅទីនោះ ខ្ញុំបានទទួលការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅពីមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសជប៉ុន ដែលបានរៀបចំកម្មវិធីទស្សនកិច្ចដ៏មានអត្ថន័យសម្រាប់ខ្ញុំ។ កម្មវិធីនេះរួមមានការជួបជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងការបរទេសជប៉ុន ក្រសួងការពារជាតិ និងវិទ្យាស្ថានកិច្ចការអន្តរជាតិជប៉ុន (Japan Institute of International Affairs - JIIA)។ ការជួបជុំទាំងនេះបានផ្តល់ឱកាសឱ្យខ្ញុំស្វែងយល់អំពីទស្សនៈរបស់ជប៉ុនលើបញ្ហាអន្តរជាតិ នយោបាយការបរទេស និងការកសាងសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់។

ជំនួបជាមួយមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសជប៉ុន

នៅទីក្រុងតូក្យូ ខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសជប៉ុន។ ពួកគេបានចែករំលែកអំពីគោលនយោបាយការបរទេសរបស់ជប៉ុន ជាពិសេសការផ្តោតលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ រួមទាំងកម្ពុជា។ ខ្ញុំបានរៀនអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ជប៉ុនក្នុងការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងការលើកកម្ពស់សន្តិភាពតាមរយៈជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ (ODA)។ ការពិភាក្សានេះបានធ្វើឱ្យខ្ញុំកត់សម្គាល់ពីភាពល្អិតល្អន់នៃវិធីសាស្ត្រការទូតរបស់ជប៉ុន ដែលផ្តោតលើការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក និងការសហការដោយស្មើភាព។

ការជួបជាមួយក្រសួងការពារជាតិ

ខ្ញុំបានទៅទស្សនាក្រសួងការពារជាតិជប៉ុន ដែលខ្ញុំបានជួបជាមួយអ្នកស្រាវជ្រាវដែលទទួលខុសត្រូវលើគោលនយោបាយសន្តិសុខជាតិ។ ពួកគេបានពន្យល់អំពីគោលនយោបាយ “សន្តិភាពសកម្ម” (Proactive Contribution to Peace) ដែលជប៉ុនបានអនុវត្តដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិ ខណៈពេលដែលរក្សាបាននូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញសន្តិភាពរបស់ខ្លួន។ ខ្ញុំបានកោតសរសើរចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ជប៉ុនក្នុងការលើកកម្ពស់សន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលជាតំបន់ដែលមានសារៈសំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ពិភពលោក។

ការទស្សនាវិទ្យាស្ថានកិច្ចការអន្តរជាតិជប៉ុន

នៅវិទ្យាស្ថានកិច្ចការអន្តរជាតិជប៉ុន ខ្ញុំបានជួបជាមួយសាស្ត្រាចារ្យ និងអ្នកស្រាវជ្រាវដែលមានជំនាញខាងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។ ពួកគេបានចែករំលែកនូវការវិភាគស៊ីជម្រៅអំពីបញ្ហាសកល ដូចជាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ សន្តិសុខសាយប័រ និងភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ខ្ញុំបានរៀនពីវិធីសាស្ត្រដែល     ជប៉ុនប្រើប្រាស់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ ដោយផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវ និងការសហការជាមួយ      បណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត។ ការពិភាក្សានេះបានជួយឱ្យខ្ញុំយល់កាន់តែច្បាស់អំពីសារៈសំខាន់នៃការស្រាវជ្រាវ និងការអភិវឌ្ឍគោលនយោបាយដែលផ្អែកលើភស្តុតាង។

ដំណើរទៅកាន់ខេត្តអូគីណាវ៉ា

បន្ទាប់ពីបញ្ចប់កម្មវិធីនៅទីក្រុងតូក្យូ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ខេត្តអូគីណាវ៉ា ដែលជាទិសដៅមួយទៀតដ៏សំខាន់នៃទស្សនកិច្ចនេះ។ នៅទីនោះ ខ្ញុំបានជួបជាមួយមន្ត្រីមន្ទីរការបរទេសអូគីណាវ៉ា និងមន្ត្រីនៅសាលាខេត្តអូគីណាវ៉ា។ ខ្ញុំបានស្វែងយល់អំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់អូគីណាវ៉ា ដែលជាតំបន់មួយមានភាពខុសប្លែកពីផ្នែកផ្សេងទៀតនៃប្រទេសជប៉ុន។ មន្ត្រីនៅអូគីណាវ៉ាបានចែករំលែកអំពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក និងការលើកកម្ពស់ទេសចរណ៍។ ខ្ញុំក៏បានសង្កេតឃើញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេក្នុងការថែរក្សាបរិស្ថានធម្មជាតិ និងការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់អូគីណាវ៉ា។

មេរៀនដែលទទួលបាន

ទស្សនកិច្ចនេះបានផ្តល់នូវមេរៀនជាច្រើនដែលខ្ញុំនឹងចងចាំជារៀងរហូត។ ទីមួយ ខ្ញុំបានរៀនពីភាពសំខាន់នៃការទូតដែលផ្អែកលើការគោរព និងការសហការគ្នា។ ជប៉ុនបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ការទូតដ៏ជោគជ័យមិនត្រឹមតែផ្តោតលើផលប្រយោជន៍ជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងផ្តល់តម្លៃដល់ការកសាងទំនាក់ទំនងរយៈពេលវែងជាមួយបណ្តាប្រទេសដទៃទៀត។ ទីពីរ ខ្ញុំបានកោតសរសើរចំពោះវិធីសាស្ត្រដែលជប៉ុនប្រើប្រាស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ មិនថាជាការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន ឬការលើកកម្ពស់វប្បធម៌នៅអូគីណាវ៉ាទេ ជប៉ុនបានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការថែរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិ ខណៈពេលដែលឈានទៅមុខជាមួយនឹងការច្នៃប្រឌិត។ ទីបី ខ្ញុំបានរៀនពីសារៈសំខាន់នៃការស្រាវជ្រាវ និងការអភិវឌ្ឍគោលនយោបាយ។ វិទ្យាស្ថានកិច្ចការអន្តរជាតិជប៉ុនបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ការសម្រេចចិត្តដ៏ល្អត្រូវតែផ្អែកលើការវិភាគស៊ីជម្រៅ និងការយល់ដឹងអំពីបរិបទសកល។

សេចក្តីសន្និដ្ឋាន

ទស្សនកិច្ចរយៈពេលមួយសប្តាហ៍នៅប្រទេសជប៉ុននេះបានផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ដ៏មានតម្លៃ និងមេរៀនជាច្រើនដែលនឹងជួយខ្ញុំក្នុងការងារនាពេលអនាគត។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា និងមន្ត្រីជប៉ុនទាំងអស់ដែលបានផ្តល់ឱកាសឱ្យខ្ញុំស្វែងយល់អំពីប្រទេសដ៏        អស្ចារ្យមួយនេះ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា នឹងមានឱកាសត្រឡប់មកទស្សនាជប៉ុនម្តងទៀត ដើម្បីបន្តសិក្សារៀនសូត្រ និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងជប៉ុន។

បណ្ឌិត ស៊ឺន សំ គឺជាគ្រូបង្រៀនវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។