Royal Academy of Cambodia
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «កម្ពុជាមានមូលដ្ឋានចំនួន ៤ដែលអាចថែរក្សាបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួនបាននោះគឺ ផែនទីរដ្ឋបាលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង បង្គោលព្រំដែនរដ្ឋបាលកូសាំងស៊ីន មូលដ្ឋានឯកសារដែលស្រាវជ្រាវនិងចងក្រងដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនៅតាមព្រំដែនដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកសាង» នេះជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានលើកឡើងថា មូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំមួយដែលអាចធានារក្សាការពារបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជាបានគឺ ផែនទីដែលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង ពោលគឺជាមូលដ្ឋានចម្បងមួយនៅក្នុងការចរចានិងកំណត់បោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមបារាំងទាំង៣ប្រទេសគឺ កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម។ ជាមួយគ្នានេះ អាណានិគមបារាំងក៏បានបន្សល់នូវបង្គោលព្រំប្រទល់រដ្ឋបាលជាច្រើន ដែលនៅក្នុងពេលសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានស្នើសុំទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យរក្សាទុកនូវបង្គោលសម័យបារាំងទាំងនោះ ដើម្បីទុកជាតឹកតាងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់មួយទៀតនៅក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែនផ្លូវការ។
បន្ថែមពីលើនេះ តាមរយៈការចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅដល់ទីតាំងបង្គោល និងតំបន់ព្រំដែនដោយផ្ទាល់របស់ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានការផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមការជាក់លាក់ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានឯកសារ ការកត់ត្រាទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅលើផែនដីជាក់ស្ដែងច្បាស់លាស់ គឺជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់មួយបន្ថែមទៀត នៅក្នុងការថែរក្សានិងការពារនូវដែនបូរណភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ត្រង់ចំណុចនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសរំឭកផងដែរថា ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យផ្ទាល់ ធ្លាប់បានស្នើសុំទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលដោយផ្ទាល់ ឱ្យពន្យាពេលការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៅក្នុងតំបន់ដាក់ដាំ (ខ្មែរហៅថាអូដាំម៉ែ) និងរក្សាស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នសិន ព្រោះភាគីវៀតណាមបានស្នើសុំឱ្យបោះបង្គោលព្រំដែន ដោយយកចំណែកលើស ដែលក្រុមស្រាវជ្រាវរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមើលឃើញថាជាការខាតបង់របស់កម្ពុជា។
លើសពីនេះទៅទៀត មូលដ្ឋានសំខាន់ទី៤ ដែលជួយថែររក្សាបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជានោះគឺ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនៅតាមព្រំដែនដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកសាងនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ដែលកាលពីមុន នៅក្នុងពេលដែលក្រុមស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចុះទៅសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្រុមការងារត្រូវស្នើសុំផ្លូវធ្វើដំណើរពីខាងទឹកដីវៀតណាម ដើម្បីទៅដល់បង្គោលព្រំដែនមួយចំនួន ប៉ុន្តេក្រោយពីមានការស្នើសុំពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចកសាងផ្លូវនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ដើម្បីមានមធ្យោបាយធ្វើដំណើរទៅដល់ទីតាំងបង្គោលព្រំដែននីមួយៗ។ ការធ្វើផ្លូវនៅតាមតំបន់ព្រំដែន គឺរាជរដ្ឋាភិបាលរៀបចំឡើងដើម្បីមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងការការពារព្រំដែនឱ្យបានរឹងមាំ ហើយការយកប្រជាជនទៅរស់នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ធ្វើជារបងការពារព្រំដែននោះ គឺជាការធានាបូរណភាពទឹកដីមួយបន្ថែមទៀត ព្រោះប្រជាជនរស់នៅតាមព្រំដែនគឺជាអ្នកឃ្លាំមើលព្រំដែន ប្រសិនបើគេមើលឃើញវៀតណាមរំលោភបំពានមកលើទឹកដីកម្ពុជា នោះប្រជាជនជាអ្នកតាមដាន ហើយជួយនាំព័ត៌មានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក៏បានក្រើនរំឭកផងដែរថា សូមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកុំផ្ដេកផ្ដួលតែទៅលើបទពិសោធន៍ជូរចត់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយយករឿងព្រំដែនធ្វើជារឿងឈឺចាប់តាមការបញ្ឆេះរបស់បរទេសនិងអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ព្រោះប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្រៀនយ៉ាងច្បាស់ថា នៅពេលដែលខ្មែរបែកបាក់ អ្នកដែលចំណេញគឺបរទេស ហើយបរទេសគេតែងតែព្យាយាមចាក់បញ្ចូលមកក្នុងការដឹកនាំរបស់ខ្មែរដូចជាក្នុងរាជ្យព្រះបាទពញាយ៉ាត ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ និងព្រះអង្គចន្ទអ៊ីប្រាហ៊ីមជាដើម។
ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានស្នើសុំឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរផងដែរថា ត្រូវពង្រឹងចំណេះដឹង តាមរយៈការអានសៀវភៅនិងឯកសារដែលមានតម្លៃ ជាពិសេសអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីអាចស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ ចៀសវាងការដើរជាន់ដានប្រវត្តិសាស្ត្រច្រំដែលដូចអតីតកាល ហើយពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនឱ្យបានរឹងមាំ ដើម្បីចូលរួមចំណែកពង្រឹងប្រទេសជាតិ និងអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនានាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន៕
RAC Media |លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ៧កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នៅសាល «ទន្លេសាប» នៃអគារខេមរៈវិទូមានរៀបចំអង្គសិក្ខាសាលាស្តីពី «ទេសចរណ៍កម...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមការងារឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប បានសហការជាមួយអង្គការ GIZ និងអ្នកជំនាញជាជនជាតិអូស្ត្រាលីដើម្បីរៀបចំបង្កើតឱ្យមានដំណើរក...
នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ២០២២នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជនជាតិជប៉ុន លោក ហិរ៉ូមិ យ៉ាណុ (HIROMI YANO) ដើម្បីសិក្សាលទ្ធភា...