រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

នៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមការសន្ទនាអំពីថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា យើងតែងតែលើកយកព្រះនាមព្រះបាទសម្តេចនរោត្តមសីហនុ ដែលជាអតីតព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានធ្វើគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងអំណាចរបស់ព្រះអង្គដើម្បីទទួលបានឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា។ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ទ្រង់បានបំពេញកិច្ចការដ៏ធំធេងសម្រាប់ប្រទេស កម្ពុជា ហើយកេរដំណែលរបស់ព្រះអង្គត្រូវបានកត់ត្រានៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេស។

ថ្ងៃដ៏សំខាន់បំផុតមួយប្រចាំឆ្នាំសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាគឺ ទិវាបុណ្យឯករាជ្យជាតិ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃបុណ្យឯករាជ្យជាតិនេះមានមេរៀនច្រើនណាស់សម្រាប់បង្រៀនទាំងអ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា អំពីការរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសជាតិ ភាពរុងរឿង សន្តិភាព ស្ថិរភាព សាមគ្គីភាព និងឯករាជ្យភាព។

ការទន្ទឹងរង់ចាំឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាពីប្រទេសបារាំងត្រូវបានសម្រេចនៅថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៥៣ ដែលជាថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានឥទ្ធិពលលើអនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ជ័យជំនះនេះគឺជាលទ្ធផលនៃការលំបាកជាច្រើនឆ្នាំ ការមិនគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងការខិតខំប្រឹងប្រែងឥតឈប់ឈររបស់សកម្មជន មេដឹកនាំ និងប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានតស៊ូដើម្បីសេរីភាពក្នុងការជ្រើសរើសផ្លូវផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងជីវិតនៃការរស់នៅ។

ការរំដោះខ្លួនចេញពីចំណងអាណានិគម គឺជាទិដ្ឋភាពមួយនៃសារៈសំខាន់នៃឯករាជ្យភាព ហើយវាក៏ជាតំណាងឱ្យការចាប់ផ្តើមនៃប្រទេសឯករាជ្យមួយ ការងើបឡើងវិញនូវសុទិដ្ឋិនិយម និងឱកាសដើម្បីបង្កើតអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ប្រទេសជាតិ។ ឯករាជ្យភាព តំណាងឱ្យក្តីសង្ឃឹម និងក្តីសុបិននៃមនុស្សរាប់មិនអស់ ដែលបាន តស៊ូដើម្បីទឹកដី វប្បធម៌ និងសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។

អ្នកនយោបាយ និងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាគ្រប់ជំនាន់ អាចរៀនសូត្របានច្រើនអំពីការតស៊ូដើម្បីទទួលបានឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ មាគ៌ាឆ្ពោះទៅរកឯករាជ្យភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានត្រួសត្រាយដោយទុក្ខលំបាក ការលះបង់ និងការតាំងចិត្តអត់ធ្មត់។ ការទទួលបានការយល់ដឹង និងការទទួលយកមេរៀននៃការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យនោះ នឹងជម្រុញឱ្យមានការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងភាពជាអ្នកដឹកនាំ ដែលចាំបាច់សម្រាប់ជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើននៃសង្គមជាតិ។

ភាពរឹងមាំនៃសាមគ្គីភាព គឺជាមេរៀនដ៏សំខាន់មួយ។ ការតស៊ូទាមទារឯករាជ្យនៅកម្ពុជាមិនមែនជាសភាពដែលធ្វើដោយមនុស្សតែម្នាក់នោះទេ ប៉ុន្តែជាការប្រឹងប្រែងជាក្រុមដែលជំរុញដោយគោលដៅរួមដើម្បីប្រទេសជាតិ។ថា្នក់ដឹក នាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានសម្តេចនរោត្តមសីហនុជាប្រធាន បានរួបរួមគ្នា ដោយទុកចោលការខ្វែងគំនិតគ្នា ហើយបន្តគោលដៅរួមឆ្នោះទៅឯករាជ្យភាព។ ភាពរឹងមាំ សាមគ្គីភាព និងការអត់ធ្មត់ដែលទាមទារដើម្បីជំនះឧបសគ្គបានក្លាយទៅការអាវុធដ៏រឹងមាំមួយសម្រាប់ទទួលបានឯករាជ្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនយោបាយកម្ពុជាគ្រប់ជំនាន់អាចយកមេរៀននៃការតស៊ូនេះ ដោយគ្រាន់តែយល់ថាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការងារជាក្រុមគឺជាមធ្យោបាយដ៏អស្ចារ្យបំផុតដើម្បីជំរុញផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេស ហើយត្រូវទំលាក់ចោលនូវភាពខុសគ្នារវាងបក្សពួកក្នុងប្រទេស។

ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍ពិតប្រាកដមួយ អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយត្រូវតែប្រកាន់យកនូវទស្សនវិជ្ជាដែលថាប្រជាជនគឺជាម្ចាស់ប្រទេស ហើយសកម្មភាពនោះត្រូវបញ្ចូលទាំងការយកចិត្តទុកដាក់លើក្តីសង្ឃឹម និងការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាជន ស្វែងរកអ្វីដែលពួកគេត្រូវការ និងធ្វើសកម្មភាពដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទាំងនោះ។ ដើម្បីសម្រេចបានសកម្មភាពទាំងនោះ វាទាមទារឱ្យមានបំណងប្រាថ្នាដ៏ស្មោះស្ម័គ្រដើម្បីជីវិតរបស់មនុស្សកាន់តែប្រសើរឡើង បើទោះ បីការងារនោះ គឺជាការជ្រើសរើសដ៏លំបាក ឬការបោះបង់ចោលចំណង់ចំណូលចិត្តផ្ទាល់ខ្លួនក៏ដោយ។

ការវិនិយោគក្នុងវិស័យអប់រំគឺជាការវិនិយោគដ៏សំខាន់សម្រាប់អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនយោបាយអាចបង្កើតឱកាសសមធម៌សម្រាប់យុវជនកម្ពុជាក្នុងការសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួនតាមរយៈការផ្តល់ឱកាសអប់រំប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ដល់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដោយមិនគិតពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ពួកគេ ដោយការងារនេះអាចរួមបញ្ចូលទាំងការលើកទឹកចិត្តដល់កម្មវិធីអប់រំក្រោយមធ្យមសិក្សា និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បន្ថែមពីលើការធានាលទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំកម្រិតមូលដ្ឋាន និងមធ្យមសិក្សា។

សមាសធាតុសំខាន់មួយទៀតដែលអ្នកពាក់ព័ន្ធត្រូវធ្វើនោះ គឺការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពតាមរយៈការអប់រំ។ បញ្ហាបរិស្ថានមួយចំនួន រួមទាំងការបំពុល ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ពិតជាបានប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនយោបាយអាចលើកទឹកចិត្តឱ្យយុវជនមានទំនួលខុសត្រូវ និងការយល់ដឹងពីបរិស្ថាន ដោយបញ្ចូលឧត្តមគតិអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពទៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ ឬនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន។

គួរកត់សម្គាល់ថា ឯករាជ្យគឺជារឿងសំខាន់ដែលមិនត្រឹមតែជាឱកាសប្រវត្តិសាស្ត្រដែលត្រូវបានប្រារព្ធឡើងក្នុងថ្ងៃជាក់លាក់មួយប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាជារបៀបគិតគូរ ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអធិបតេយ្យភាព និងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះការរីក​ចម្រើន និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋ។ អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជាអាចត្រួសត្រាយផ្លូវឱ្យកាន់តែមានការរីកចម្រើន និងសុភមង្គលនាពេលអនាគត ដោយពិចារណាលើគោលការណ៍ឯករាជ្យភាពរបស់ប្រទេស។ យើងទាំងអស់គ្នានឹងស្លាប់នៅថ្ងៃណាមួយ ប៉ុន្តែកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់យើងនឹងរស់រានមានជីវិត ហើយពួកគេត្រូវការកន្លែងមួយដើម្បីហៅថា “ផ្ទះ”។ ការគិតអំពីអនាគតដ៏អស្ចារ្យរបស់យុវជនយើង គឺជាគោលដៅសំខាន់មួយទៀត ដែលយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែពិចារណា និងរៀបចំឱ្យបានល្អសម្រាប់ពួកគេ។

ការផ្តល់អាទិភាពដល់ផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិជាធំ ឬនយោបាយដែលគិតពីប្រយោជន៍ជាតិជាធំ គឺជារឿងសំខាន់ណាស់។ ការរីកចំរើនពិតប្រាកដអាចកើតឡើងបានលុះត្រាតែអ្នកដឹកនាំដាក់សេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាជននៅចំពោះមុខគោលដៅរបស់ពួកគេ ហើយខិតខំដោយមិនគិតពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ នេះទាមទារឱ្យមានការយល់ឱ្យបានហ្មត់ចត់អំពីបញ្ហាដែលប្រទេសកំពុងជួបប្រទះ ក៏ដូចជាត្រូវមានបំណងប្រាថ្នាដ៏ស្មោះស្ម័គ្រក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ប្រទេសទេសជាតិ។

លើសពីនេះ ការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានទំនួលខុសត្រូវ និងតម្លារភាព គឺមានសារៈសំខាន់ក្នុងការពង្រឹងទំនុកចិត្ត និងការទទួលបានទំនុកចិត្តក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជា។ ការបង្កើតបរិយាកាសដែលប្រជាពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថាមានសិទ្ធិអំណាច និងចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស ទាមទារឱ្យមានតម្លារភាពក្នុងរដ្ឋាភិបាល ការសម្រេចចិត្តប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងការយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។

លើសពីនេះទៀត វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការលើកកម្ពស់សាមគ្គីភាពនៅក្នុងសង្គម។ ប្រជាជាតិកម្ពុជាមានភាពចម្រុះវប្បធម៌ និងមានកេរដំណែលវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែប។ ដើម្បីធានាថាទស្សនៈទាំងអស់ត្រូវបានស្តាប់ហើយយកទៅពិចារណានោះ អ្នកនយោបាយត្រូវតែទទួលស្គាល់បញ្ហាដែលមាននៅក្នុងសង្គម ហើយរកវិធីសាស្ត្រដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនោះ ដោយមិនត្រូវទាត់ចោលបញ្ហាដែលកើតមានសម្រាប់ពលរដ្ឋ ថាជារឿងមិនពិតនោះទេ ត្រូវសិក្សាឱ្យបានច្បាស់ហើយធ្វើការសម្រេចចិត្តឱ្យបានសមស្រប។ អ្នកនយោបាយអាចជំរុញឱ្យមានឯកភាពជាតិ និងស្មារតីរឹងមាំនៃអត្តសញ្ញាណជាតិ តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការចូលរួម ដែលនឹងនាំឱ្យសង្គមមានស្ថិរភាព និងឆ្ពោះទៅមុខបន្ថែមទៀត។

សន្តិសុខនាពេលអនាគតរបស់កម្ពុជាពឹងផ្អែកលើការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់យុវជន និងការវិនិយោគលើវិស័យអប់រំ។ អ្នកនយោបាយអាចផ្តល់ឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយនូវអ្វីៗដែលពួកគេត្រូវការ ដើម្បីចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មដល់ការរីកចំរើនរបស់ប្រទេស ដោយផ្តល់ការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងឱកាសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍជំនាញនានាដែលស្របទៅតាមសមត្ថភាព និងឆន្ទះរបស់ពួកគេ។ ការធ្វើបែបនេះ ពួកគេនឹងអាចលើកអ្នកដឹកនាំជំនាន់ថ្មី ដែលនឹងបន្តសន្តិភាព ស្ថេរភាព ការអភិវឌ្ឍ និងជំរុញប្រទេសកម្ពុជាឆ្ពោះទៅមុខជានិច្ច។

សរុបសេចក្តីមក មេដឹកនាំកម្ពុជាមានសមត្ថភាពបង្កើតអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ប្រទេស ដោយរក្សានូវស្មារតីឯករាជ្យ។ វឌ្ឍនភាព និងវិបុលភាពអាចត្រូវបានត្រួសត្រាយដោយការដាក់តំរូវការរបស់ប្រជាជនជាអាទិភាព ដោយប្រកាន់យកនូវតម្លាភាព ការលើកទឹកចិត្តដល់ការរួបរួមគ្នា និងការវិនិយោគលើវិស័យអប់រំ។ ការអបរំដែលមានគុណភាព ហើយនឹងស្មារតីស្នេហាជាតិដែលទទួលបានតាមរយៈការសិក្សាមួយដ៏ពិតជាប្រាកដ គឺមានតម្លៃណាស់សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

--------

បណ្ឌិត ស៊ឺន សំ ជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ ទស្សនៈទាំងអស់នៅក្នុងអត្ថបទនេះគឺជារបស់គាត់ផ្ទាល់។

RAC Media