ព័ត៌មាន

ចំណងទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន ៖ គំរូមិត្តភាពដែកថែប ដោយ៖បណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

2023-02-11 04:39:13 ថ្ងៃសៅរ៍, 11 កុម្ភៈ 2023 ម៉ោង 11:39 AM
អ្នកមើល 11284
post_detail

ឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានកំណត់ជាឆ្នាំមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី៦៥ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការ​ទូត​រវាងកម្ពុជា និងចិន ។ ក្នុងរយៈពេល៦៥ឆ្នាំនេះ ប្រទេសទាំងពីរបានលើកកម្ពស់ និងបីបាច់ថែរក្សាមិត្តភាព «ដែកភាព» ដែលមិនអាចបំបែកបាន ដែលបានឆ្លងកាត់ព្យុះភ្លៀងជាច្រើន និងជម្នះការលំបាកជាច្រើន។

មិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងចិន ត្រូវបានចាក់ឫសគោលការណ៍បច្ចសីលាសន្តិសហវិជ្ជមាន៖ ការគោរពអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីគ្នាទៅវិញទៅមក ការមិនឈ្លានពានគ្នាទៅវិញទៅមក ការមិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក សមភាពនិងការផ្តល់ផលប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក និងសន្តិសហវិជ្ជមាន។ ប្រទេសទាំងពីរកំពុងរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរួមនិងជាសកល ពង្រឹងទំនាក់ទំនងនៅគ្រប់កម្រិត និងគ្រប់វេទិកាទាំងអស់ និងលើកកម្ពស់ការយោគយល់គ្នាកាន់តែស៊ីជម្រៅ ដើម្បីធានាថាប្រទេសទាំងពីរបន្តសមិទ្ធិផលដ៏អស្ចារ្យនៅថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់តំបន់ និងពិភពលោក។

នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃមុនដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសចិន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២០ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានសង្កត់ធ្ងន់ថា «កម្ពុជានិងចិនជាអ្នកជិតខាងគ្នាជាប្រពៃណីនិងជាមិត្តដែកថែប ខណៈដែលមិត្តភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរត្រូវបានបង្កើតដោយមេដឹកនាំជំនាន់មុននៃប្រទេសទាំងពីរ បានឆ្លងកាត់ការសាកល្បងនៃពេលវេលា និងបានរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ»។

តបតាមការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក លី ខឺឈាង សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅប្រទេសចិន ចាប់ពីថ្ងៃទី ៩ ដល់ ១១ ខែកុម្ភៈ។ សម្តេចបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចចុងក្រោយនៅប្រទេស​ចិនក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ខណៈដែលស្ថានភាពជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ទាំងនៅកម្ពុជានិងនៅចិនមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដែលនេះបង្ហាញពីការគាំទ្រដ៏រឹងមាំរបស់កម្ពុជាចំពោះប្រទេសចិន។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្លាយជាមេដឹកនាំបរទេស​ដំបូងគេដែលត្រូវបានទទួលដោយប្រទេសចិនក្រោយបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីចន្ទគតិ ឆ្នាំ២០២៣។

ភាគីទាំងពីរមានសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេច នឹងលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ និងជំរុញការអភិវឌ្ឍឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅលើគ្រប់វិស័យ។ ក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នឹងផ្តល់ឱកាសសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរជំរុញបន្ថែមទៀតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ, កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងជំរុញការកសាងសហគមន៍កម្ពុជា-ចិន ដែលមានអនាគតរួមគ្នា ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមនៃប្រទេសទាំងពីរ និងប្រជាជនទាំងពីរ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោកស្រី ម៉ៅ នីង ក៏បានថ្លែងនូវការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដោយកត់សម្គាល់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះនឹងជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងការកសាងសហគមន៍ចិន-កម្ពុជា ដែលមានអនាគតរួមគ្នា និងបន្តទំនាក់ទំនងមិត្តភាពចិន-កម្ពុជាពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។

ទាំងទង្វើនិងពាក្យសម្តី កម្ពុជានិងចិនបានឈរប្រកៀកស្មាគ្នាគ្រប់កាលៈទេសៈ ហើយផ្តល់សារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងទៅ​លើការរក្សាពហុភាគីនិយមពិតប្រាកដ ប្រជាធិបតេយ្យភាវូបនីយកម្មនៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងការអភិវឌ្ឍអភិបាលកិច្ចពិភពលោកឆ្ពោះទៅរកយុត្តិធម៌និងសមធម៌កាន់តែប្រសើរ។ ប្រទេសទាំងពីរក៏ប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវបទដ្ឋានជាមូលដ្ឋាននៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ការពារភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ និងប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃអនុត្តរភាព នយោបាយអំណាច ឯកតោភាគីនិយម និងភាពផ្តាច់មុខនិយម ផ្នត់គំនិតសង្រ្គាមត្រជាក់ ការជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃ និងស្តង់ដារទ្វេ។

កម្ពុជាតែងតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងប្រឆាំងរាល់សកម្មភាពឬការការអត្ថាធិប្បាយណាដែលបំផ្លាញអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសចិន គ្រប់ទម្រង់នៃសកម្មភាពបំបែកខ្លួនសំដៅប្រកាស «ឯករាជ្យតៃវ៉ាន់» និងទម្រង់នៃការជ្រៀតជ្រែកពីខាងក្រៅចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងនៃរដ្ឋអធិបតេយ្យ។ កម្ពុជាគាំទ្ររាល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ចិន ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ស្នូល និងសម្រេចឱ្យបាននូវការបង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញរបស់ចិន។

កម្ពុជាគាំទ្រនិងចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍សកលរបស់ប្រទេសចិន ស្របតាមការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការអនុវត្តរបៀបវារៈឆ្នាំ២០៣០ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ កម្ពុជាគាំទ្រសំណើគំនិតផ្តួចផ្តើមសន្តិសុខសកលរបស់ចិន និងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីធ្វើការជាមួយប្រទេស​ចិនលើអភិបាលកិច្ចសន្តិសុខពិភពលោកឆ្ពោះទៅរកសន្តិសុខរួម ទូលំទូលាយ សហប្រតិបត្តិការ និងនិរន្តរភាព។

ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជានិងចិន មិនគួរជាការរារាំងកម្ពុជាមិនឱ្យមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសឬមហាអំណាចផ្សេងទៀតនោះទេ ហើយក៏មិនធ្វើឱ្យកម្ពុជាប្រឈមនឹងហានិភ័យដែរ។ ទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ តែងតែឈរលើគោលការណ៍ស្មើភាព និងស្មើសិទ្ធិ គោរពផលប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក និងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ផងគ្នា។

ចំណងមិត្តភាពពិសេសនិងមិនអាចបំបែកបានរវាងកម្ពុជានិងចិន គឺជា «គំរូពិសេស» នៃទំនាក់ទំនងអន្តររដ្ឋ ដែលអាចយកទៅអនុវត្តទាំងក្នុងតំបន់និងពិភពលោក។ នៅក្នុងឆ្នាំនៃមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិននេះ ការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មុតមាំ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ធំធេងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ បានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ ថា ទាំងកម្ពុជានិងចិនពិតជាបានទទួលស្គាល់ថា ការកសាងសហគមន៍កម្ពុជា-ចិន ដែលមានអនាគតរួមគ្នា គឺជាការពិត៕


RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា


អត្ថបទទាក់ទង

ទស្សនៈប្រធានវិស័យនិយម (The subjectivism) ដោយ៖ បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុល មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

វត្ថុទាំងឡាយ នៅក្នុងធម្មជាតិ ឬក៏ ហៅម្យ៉ាងទៀតថាវត្ថុធម្មជាតិ (natural things) ក៏បាន។ វត្ថុទាំងឡាយនេះសុទ្ធតែ មាន គុណភាព (quality) ផ្ទាល់របស់ពួកវា ប៉ុន្តែ មនុស្សទាំងឡាយមានការយល់ដឹង អំពី ទីតាំងគុណភាព (qua...

2024-05-20 03:41:37   ថ្ងៃចន្ទ, 20 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:41 AM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់ជូនកុមារកំព្រា កុមារមានពិការភាព នៅមណ្ឌលកុមារកំព្រា២កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ១១ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រ...

2024-05-19 03:20:12   ថ្ងៃអាទិត្យ, 19 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:20 AM
អត្ថិភាពទស្សនវិជ្ជាខ្មែរក្នុងវិស័យផ្សេងៗក្នុងសង្គមខ្មែរ ដោយ ៖ បណ្ឌិត ប៉ាន់ វុត្ថា ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

គ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែមានទស្សនវិជ្ជានៅក្នុនោះ ព្រោះវាមានចំណោទបញ្ហា ទ្រឹស្តី គំនិត និងវិធីដោះស្រាយបញ្ហា ជាលក្ខណៈទស្សនវិជ្ជា ហើយគោលបំណង នៃការប្រតិបត្តិក្នុងគ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែតម្រង់ទៅរកទស្សនវិជ្ជ...

2024-05-17 07:33:27   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 02:33 PM
ការឡើងកម្ដៅភពផែនដី Global Warming ដោយ៖ លោក ហៃ សុគន្ធា ប្រធានស្តីទីនាយកដ្ឋានភូមិវិទ្យានិងនគរូបនីយកម្ម នៃវិទ្យាស្ថាន​មនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

សីតុណ្ហភាពមធ្យមនៅលើភពផែនដី នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែមានការកើនឡើងខ្លាំង និងលឿនជាងអ្វីដែលមនុស្សធ្លាប់បានសង្កេតតាមលក្ខណៈធម្មជាតិ បើធៀបទៅនឹង កាលពីពេលមុនៗ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរបស់អង្គការ សហប្រជាជ...

2024-05-17 03:01:06   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:01 AM
ប្រវត្តិនិងវិវត្តន៍របស់ស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ក្រោយការបោះឆ្នោតជាសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី២ នាថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៨ វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងមួយបានកើតឡើង។ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនេះ កិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សនយោបាយទ...

2024-05-17 02:46:05   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 09:46 AM
ប្រភពនៃទស្សនវិជ្ជាអប់រំ៖ បច្ឆានវនិយម ដោយ៖ បណ្ឌិត សូ សុធីរ មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ដែលជាទស្សនវិជ្ជាទំនើបឈានមុខគេនោះ អះអាងថា សម័យកាលប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ទំនើប បានបញ្ចប់ទៅហើយ ហើយយើងកំពុង រស់នៅក្នុងសករាជក្រោយសម័យទំនើប។ បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ក្នុងបស...

2024-05-17 02:30:40   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 09:30 AM

សេចក្តីប្រកាស