Royal Academy of Cambodia
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន-ចិន ត្រូវបានផ្តួចផ្តើមធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០២ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ (ដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន) ក្រោមក្របខណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអាស៊ាន-ចិន។ ដោយមើលឃើញទីផ្សារនៃប្រទេស និងអាស៊ាន មានទំហំធំទាំងប្រជាជន(ប្រជាជនចិន ១៣០០លាននាក់ និង អាស៊ាន ៦០០លាននាក់) និង ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប បានធ្វើឱ្យអាស៊ាន និង ចិន សម្រេចបាននូវការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន បី ដើម្បីបង្ហូរទំនិញ សេវា និងវិនិយោគ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវបានបែងចែកជា៣ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ានចិនលើទំនិញកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មលើសេវាកម្ម និងកិច្ចព្រមព្រៀងវិនិយោគ។ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ានចិនលើទំនិញត្រូវបានកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធគយបន្តិចម្តងៗរហូតដល់កាត់បន្ថយអស់ ៩០%នៅឆ្នាំ២០១០ សម្រាប់ប្រទេសអាស៊ាន ៦ លើកលែងប្រទេស កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និង ភូមា ដែលត្រូវកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធនាំចូលអស់៩០% នៅឆ្នាំ២០១៥។
តំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ានចិន បានបង្កើតឱ្យមានទីផ្សាររហូតដល់ ១,៩៤ពាន់លាន និងមាន ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរហូតដល់ទៅ៩,៥ ទ្រីលានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១១ ហើយឈានដល់ជិត២០ពាន់លាននៅឆ្នាំ២០២១នេះ។[1]ទំហំពាណិជ្ជ កម្មរវាងអាស៊ាននិងចិនបានកើនឡើង ដែលមិនគួរឱ្យជឿ ពី៨,៣៦ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ១៩៩១ ដល់ ៦៨៥,២៨ ពាន់ លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២០ ដែលមានអត្រាកំណើនយ៉ាងខ្ពស់ប្រមាណ ១៦,៥%ជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំ។ [2]នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០នេះ បើទោះមានវិបត្តិ ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ក៏ដោយ ក៏ចិនអាចជំរុញពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាស៊ាន បានច្រើនជាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិនជាមួយនឹងបរទេសរហូតដល់ ៣,៤%ឯណោះ។ ទាំងនេះ បង្ហាញថាទីផ្សារអាស៊ាននៅតែមានសារសំខាន់សម្រាប់ចិន។
នៅចុងឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុនចិនបានទទួលផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម សេរីកម្ពុជាចិនតាម រយៈការនាំចូលរហូតដល់ ៥១១ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២០ ដោយជា៩០%នៃមុខទំនិញគឺនាំចូលដោយអត្រាពន្ធស្មើសូន្យ ក្នុងទឹកប្រាក់បន្ថយពន្ធរហូតដល់ប្រមាណ ៥០ពាន់លានដុល្លារ។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការធំធេងនេះ អាចផ្តល់ប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដល់បណ្តាសមាជិកប្រទេសអាស៊ាន ផង និងប្រទេសចិន ផង បន្ទាប់ពីចិនកា្លយជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់កម្ពុជា និង កម្ពុជាក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ាន។ ទាំងនេះ បង្ហាញថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដើរតួនាទីស្នូលទាំងក្នុងអាស៊ាន និង ភាព ជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាមួយចិនផង។
ក្នុងឋានៈជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និង មិត្តដែកថែប កម្ពុជា បានជួយចិន បើកច្រកទីផ្សារដ៏ធំសម្រាប់ បង្ហូរទំនិញរបស់ ចិនផង និង នាំចូលទំនិញពីអាស៊ានទៅវិញ ជាពិសេសវត្ថុធាតុដើម្បីជាប់អត្រាពន្ធនាំចូល សូន្យភាគរយលើទំនិញជាង ៩០%នៃទំនិញនាំចូល។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្នុងឋានៈជាប្រធាន អាស៊ាន កម្ពុជាបានដើរតួនាទីសម្របសម្រួលឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី បើកច្រកទីផ្សារសម្រាប់អាស៊ានទាំងមូល ហើយប្រទេសអាស៊ាន៦ ទទួលបានផលប្រយោជន៍មុនគេ ខណៈពេលកម្ពុជា ទើបតែទទួលបានផ្លែផ្កា។
ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ចិន-អាស៊ាន គួរតែបង្កើត ឱ្យមជ្ឈមណ្ឌល បែង ចែងមួយនៅកម្ពុជា (Trade Hub) សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាអាស៊ាន តាមរយៈការតភ្ជាប់ផ្លូវដែកពីទីក្រុងគួនមីង ខេត្តយូណាន មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។ ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបែងចែកទំនិញពាណិជ្ជកម្មចិន-អាស៊ាននេះមានសារ សំខាន់ក្នុងនយោបាយការបរទេស ដែលបង្ហាញពីតួនាទី របស់ចិនក្នុងទសវត្សចុងក្រោយនេះ ក្លាយជាប្រទេសដែលគួររាប់អាន និង ផ្តល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយ បរិយាប័ន្នសម្រាប់បណ្តាប្រទេសជាដៃគូជាមួយចិន និង បង្ហាញពិភពលោកថា ចិនបច្ចុប្បន្នមិនមែនដូច ចិនកាលពី៣ទសវត្សមុនទេ។
.................................................................................................................................................................
{1} https://www.statista.com/statistics/796245/gdp-of-the-asean-countries/ និង tradingeconomics.com/china.
[2} https://www.ciie.org/zbh/en/news/exhibition/news/20210913/29410.html
----------------
RAC Media
ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ចាប់ពីថ្ងៃទី២៧ ដល់២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ សមាជិកស្រាវជ្រាវគម្រោង ស្ដីពី «បន្លែកម្ពុជា៖ ផលិតកម្ម ចរន្តទីផ្សារ បញ្ហាប្រឈម និងដំណោះស្រាយ»នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម បានចុះសិក្សាអំពីផលិត...
បច្ចុប្បន្ននេះ សភាពការណ៍ពិភពលោកកំពុងមានការវិវត្ថផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងជ្រាលជ្រៅឆាប់រហ័សប្រកបដោយភាពស្មុគស្មាញ ពិបាកប៉ាន់ស្មាន និងពោរពេញទៅដោយគ្រោះថ្នាក់។ ពិភពលោកបានដើរមកសករាជនៃភូមិសាស្រ្តនយោបាយថ្មីមួយទៀត ដែលក...
(ខេត្តតាកែវ)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ប្រធានក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះមូលដ្ឋានឃុំត្រពាំងធំខាងជើង ស្រុកត្រាំកក់បានដឹកនាំសមាជិក សមាជិកាចូលរួមកម្មវិធីបញ្ចុះបឋមសិលាកស...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «តើកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនយ៉ាងដូចម្តេចសម្រាប់ថ្ងៃនេះនិងថ្ងៃស្អែក» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១០កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំជូត ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបំពេញចំណុច៤សំខាន់សម្រាប់ព្រំដែនកម្ពុជា ហើយបើខ្ញុំស្លាប់ទៅវិញ ក៏ខ្ញុំសប្បាយរីករាយដែរ នេះជាប្រសាសន៍របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត្យសភា សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្ល...