Royal Academy of Cambodia
អាណាចក្រអង្គរដែលមានអាយុកាលចាប់ពីសតវត្សទី៩ ដល់សតវត្សទី១៥ នៃគ្រិស្តសករាជ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាយុគមាសនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា ដោយអាណាចក្រនេះមានវិសាលភាពទឹកដីគ្របដណ្តប់មួយភាគធំនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក។ គេជឿថា អាណាចក្រអង្គរបានក្លាយជាអាណាចក្ររុងរឿងដោយសារវិស័យច្រើនយ៉ាង ដែលក្នុងនោះវិស័យផលិតកម្មក៏ជាវិស័យជួយជំរុញដល់ការរីកចម្រើនរបស់អាណាចក្រមួយនេះដែរ រួមទាំងវិស័យផលិតកម្មរាប់ទាំងផលិតកម្មលោហៈ (ផលិតកម្មដែក និង សំរឹទ្ធ) និងផលិតកម្មកុលាលភាជន៍។
នៅតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប ដែលជារាជធានីខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរក្រៅពីជាទីតាំងប្រាសាទធំៗត្រូវបានកសាង ក៏ជាទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍ដ៏ធំសម្រាប់ផ្គង់ផ្គង់តម្រូវការប្រើប្រាស់ក្នុងនគរ។ តាមការធ្វើកំណាយបុរាណវត្ថុវិទ្យាក្រៅពី កុលាលភាជន៍ផលិតក្នុងស្រុកផលិតនៅតំបន់អង្គរ នៅមានកុលាលភាជន៍នាំចូលពីប្រទេសចិនដែរ ប៉ុន្តែគ្មានភស្តុតាងណាមួយបង្ហាញថាមានកុលាលភាជន៍ពីប្រទេសឥណ្ឌាឡើយ ទោះបីប្រទេសឥណ្ឌាមានទំនាក់ទំនងខាងសាសនា និងកិច្ច ការនយោបាយជាមួយកម្ពុជាក្ដី។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីៗបានរកឃើញថា ក្រៅពីទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍នៅតំបន់អង្គរ នៅមានទីតាំងផ្សេងទៀត ក៏ជាទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍មួយដែរគឺស្ថានីយជើងឯកស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ។ នៅជើងឯកមានកុ លាលភាជន៍រឹង មិនសង់នៅលើខ្នងទំនប់ដូចឡមួយចំនួននៅតំបន់អង្គរទេ។កុលាលភាជន៍ផលិតនៅជើងឯកមានប្រ ភេទតិចតួច ដែលយើងអាចកំណត់បានដោយសារការសិក្សាស្រាវជ្រាវធ្វើកំណាយកន្លងមក មិនបានរកឃើញកុលា លភាជន៍មានរូបរាងពេញលេញ។
កុលាលភាជន៍ដែលប្រមូលកន្លងមក ច្រើនបានមកពីការប្រមូលពីស្រទាប់លើ ដែលសុទ្ធសឹងជាបំណែកកុលាលភាជន៍ តួយ៉ាងដូចជា ថូ ឆ្នាំង ក្អម ពួច ឪទិន ក្រឡ ផើង ជាដើម។ នៅស្ថានីយជើងឯកអាចចាត់ថា ជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកុលាលភាជន៍មួយក្នុងចំណោមមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកុលាលភាជន៍ ផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
នៅក្នុងភាគទី២នៃអត្ថបទ យើងបានបង្ហាញអំពី«បណ្ណសារ»(Archive)មួយ ដែលជាលិខិតរបស់ ឧកញាវាំងជូនទៅលោករេស៊ីដង់ជាន់ខ្ពស់បារាំង ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមីនាឆ្នាំ១៩១៦(សូមមើលអត្ថបទមុន)។ ចំណែកនៅភាគទី៣នេះ សូមបង្ហាញ«បណ្ណសារ»(ឯ...
ដើម្បីបន្តនិរន្តរភាពនៃការបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបើកការបណ្តុះបណ្តាលវគ្គសិក្សាថ្មី (ថ្នាក់បណ្ឌិតជំនាន់ទី៤ និងថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ជំនាន់ទី៧) ដែលបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃព្រឹកថ្ង...
បច្ចេកសព្ទរបស់គណៈកម្មការអក្សរសិល្បិ៍ ចំនួន០៣ ត្រូវបានអនុម័ត នៅសប្តាហ៍ទី៤ កាលពីថ្ងៃអង្គារ ៧រោច ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ (ក.ជ.ភ...
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានទទួលជួបជាមួយប្រតិភូនៃសាកលវិទ្យាល័យ East China Normal University ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី Huang Meixu នាយកមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំអន្តរជាតិ ដើម្បីពិភាក្សា ស្តីពី គម្រោងលម្អិតក្នុងកា...
ថ្ងៃអង្គារ ៧រោច ខែមាឃ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជួរ គារី បានបន្តដឹកនាំប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និង អនុម័តបច្ច...
ស្ថាបនិកប្រព័ន្ធសុខភាពសាធារណៈដំបូងគេបំផុតរបស់ពិភពលោកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលជាស្តេចខ្មែរមួយអង្គក្នុងចំណោមស្តេចខ្មែរដែលមានមហិច្ឆតាបំផុតនោះ គឺអ្នកកសាងដ៏អស្ចារ្យមួយអង្គ៖ ព្រះអង្គបានដាក់ព្រះរាជបញ្ជាឱ្យមានក...