Royal Academy of Cambodia
ភូមិបឹងក្រចាប់ត្បូងស្ថិតនៅក្នុងឃុំព្រែកតាម៉ាក់ នៅត្រើយខាងលិចនៃទន្លេមេគង្គ ដែលមានផ្ទៃដីមួយភាគធំត្រូវលិចនៅរដូវវស្សា។ ដូច្នេះហើយ ការដាំដុះបន្លែគឺអាចផលិតបានច្រើនតែនៅរដូវប្រាំង។ កាលពីមុន កសិករដាំបន្លែត្រូវ ដឹកបន្លែយកទៅលក់ដោយខ្លួនឯង ឬ លក់នៅត្រឹមផ្សារក្នុងឃុំតែប៉ុណ្ណោះ។ របៀបនេះ បានប្រែប្រួលដោយសារទីផ្សារបន្លែរីកកាន់តែធំ តម្រូវការបន្លែរបស់មនុស្សកាន់តែច្រើន ធ្វើឱ្យអ្នកស្រុកក្នុងភូមិខ្លះបែកគំនិតធ្វើជាឈ្មួញកណ្ដាលដើរទិញបន្លែ រួចដឹកយកទៅលក់នៅទីផ្សារធំក្នុងស្រុក ឬរហូតដល់ភ្នំពេញ គឺផ្សារនាគមាស និង ផ្សារដើមគ។
ការវេចខ្ចប់បន្លែមុននឹងដឹកយកទៅលក់នៅផ្សារព្រែកអញ្ចាញ ឬ ដឹកទៅផ្សារនៅភ្នំពេញ គាត់ប្រើធុងស្នោដែលអាចដាក់បន្លែបានចាប់ពី ៣០ ទៅ៥០ គីឡូក្រាម តាមប្រភេទបន្លែ ដើម្បីច្រកបន្លែ។ ចំពោះប្រភេទបន្លែសន្លឹក គេច្រើនច្រកក្នុងស្បោង ដោយ១ស្បោងផ្ទុកក្នុងទំងន់តែ ១០គីឡូក្រាមទេ។ ប៉ុន្តែ នៅភូមិបឹងក្រចាប់ខាងត្បូងមិនដាំបន្លែសន្លឹកទេ។
ឈ្មួញកណ្ដាលខ្លះមិនមែនជាអ្នកប្រកបមុខរបរទិញលក់បន្លែតែមួយមុខទេ គាត់អាចជាគ្រូបង្រៀន និងមានរបរផ្សេងទៀតក៏មាន។ ឧទាហរណ៍ កញ្ញា សុខ ស្រីណុច អាយុ២៦ឆ្នាំ ជាគ្រូបង្រៀងន និងជាអ្នកទិញបន្លែមកលក់នៅផ្សារដើមគរ និងផ្សារព្រែកអញ្ចាញ។ កញ្ញាចាប់ផ្តើមចេះរកស៊ីនាំបន្លែទៅលក់មានរយៈពេល២ឆ្នាំ។ ការដឹកបន្លែយកទៅលក់ដោយប្រើមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនដោយម៉ូតូសណ្តោង (រឺម៉កម៉ូតូ) ដែឡក្នុងមួយជើងៗអាចផ្ទុកចំណុះបន្លែបានពី ៧០០ ទៅ ៨០០ គីឡូក្រាម និងមានមនុស្សប្រុសម្នាក់ជាអ្នកបើកម៉ូតូ។ បន្លែដែលគាត់ទិញលក់អាស្រ័យលើអ្នកភូមិដាំបាន។ ជួលកាលមាន ននោង ត្រឡាច ត្រសក់ស្រូវ ត្រសក់ផ្អរ ត្រប់ ព្រៃក្តោប ត្រសក់ទុំ និងប៉េងបោះជាដើម។ រីឯតម្លៃប្រភេទបន្លែទាំងនេះ គឺមានការប្រែប្រួល ជាក់ស្តែងខែមិថុនា ត្រឡាចទិញពីកសិករក្នុងមួយគីឡូក្រាមតម្លៃ១ ៥០០ រៀល ត្រសក់ក្នុងមួយគីឡូ១១០០រៀល លក់ចេញវិញ១២០០រៀ់ល។ ននោងទិញចូល១គីឡូតម្លៃ ១៣០០ រៀល លក់ចេញ ១៥០០រៀល។ គ្រប់បន្លែទាំងអស់ គាត់យកចំណេញពីកសិករតែ២០០រៀល ក្នុង១គីឡូក្រាម។ ចំណែក អ្នកលក់នៅផ្សារដែលមានស្តង់ (តូប) ដាក់លក់ផ្សារវិញ គេអាចយកចំណេញរហូតដល់ ៥០០រៀល ក្នុងមួយគីឡូងក្រាម។
ទាក់ទងនឹងតម្លៃនេះ បើឈ្មួញកណ្ដាលយកចំណេញច្រើនពីកសិករដំាបន្លែ កសិករនឹងឈប់លក់ឱ្យ ព្រោះឈ្មួញកណ្ដាលមានច្រើននាក់ក្នុងភូមិ។
សម្រាប់ការដឹកយកទៅលក់នៅផ្សារនៅព្រែកអញ្ជាញ ពួកគាត់ត្រូវក្រោកយកទៅលក់នៅម៉ោង១យប់ (ព្រឹកព្រលឹម) រហូតដល់ម៉ោង៥ភ្លឺ។ ចំណែកឯកការដឹកយកទៅលក់នៅភ្នំពេញ (ផ្សារនាគមាស និង ផ្សារដើមគ) គាត់ចេញពីផ្ទះនៅម៉ោងប្រហែល៤រសៀល។ គាត់លក់ឱ្យម៉ូយដែលមានស្តង់ ឬ តូប នៅផ្សារជាតម្លៃបោះដុំ រួចត្រលប់មកផ្ទះវិញ។ បើបន្លែទំងន់ ៨០០គីឡូក្រាម គាត់អាចចំណេញថវិកាបានចន្លោះពី៨០ ០០០រៀល ទៅ ១០០ ០០០រៀល។
ជារួម ឈ្មួញទិញលក់បន្លែនៅភូមិក្រចាប់ត្បូងមិនមានបញ្ហា ឬ ធ្លាប់ឆ្លងកាត់បញ្ហាលក់មិនបាននោះទេ ព្រោះគាត់មានទំនាក់ទំនងជាមួយម៉ូយនៅផ្សារដែលគេកុម្មង់ទុកជាមុន មុននឹងទៅទិញពីកសិករដល់ចម្ការ។ របរគាត់អាចរកប្រាក់កម្រៃច្រើន ឬតិច ទោតាមលទ្ធភាពកសិករដាំបាន។ នៅពេលកសិករដាំបានច្រើន ព្រមជាមួយនឹងការកុម្មង់ពីទីផ្សារច្រើន ឈ្មួញកណ្ដាលអាចរកកម្រៃបានច្រើនដែរ។
ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះកសិករដាំបន្លែនៅភូមិក្រចាប់ខាងត្បូង ឃុំព្រែកតាម៉ាក់ ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្ដាល តែងតែជួបប្រទះបញ្ហា គឺបញ្ហាទីផ្សារឬតម្លៃទីផ្សារ។ កសិករដាំបន្លែខាតបង់ថវិកាជារៀងរាល់រដូវ អាចបណ្តាលមកពីបន្លែជុញ (ជន់) ឬ អាចមកពីការនាំបន្លែមកពីតំបន់ផ្សេងៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសបន្លែដែលនាំចូលពីបរទេសលើសលុបតែម្តង។ បញ្ហានេះត្រូវការដោះស្រាយជូនប្រជាកសិករដាំបន្លែ ដើម្បីឱ្យចង្វាក់ផលិតកម្មបន្លែរបស់ពួកគាត់អាចបន្តទៅបានដោយមាននិរន្តភាព។
RAC Media
ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទទួលជំនួបលោកជំទាវ Amanda Milling អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ចក្រភពអង់គ្លេស ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីនៅសាលទន្លេសាប នៃអគារខេមរវិទូ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្...
(តាកែវ)÷ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ប្រធានក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះមូលដ្ឋានឃុំត្រពាំងធំខាងជើង និងលោកជំទាវ ព្រមទាំងសហការីចំនួន ៨រូប មានឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជូ ច័ន្ទដារី ឯកឧត្តមបណ្ឌិត អ៊ាប បុណ្ណា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត មាឃ...
(រូបភាព៖ Vitou Ouch)ថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ឆ្នាំនេះ គឺជាខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៤៣ឆ្នាំ នៃទិវាជ័យជំនះលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ក្នុងបរិបទដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើដំណើរលើគន្លងវិថីប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ពហ...
Dear Researchers and Scholars,Under the auspice of the CHEY Institute for Advanced Studies (CIAS) of the Republic of Korea since 2004, the Asia Research Center of the Royal Academy of Cambodia (ARC-RA...
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលប្រចាំឆ្នាំ២០២១ នៃវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យជីវជាំង នឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្...
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជំនួបសំណេះសំណាល និងពិភាក្សាការងារជាមួយលោក សាដា អ៊ូម៉ា អាឡាម នាយកការិយាល័យនៅភ្នំពេញ និងជាតំណាងអង្គការយូណេស្កូប្រចាំកម្ពុជា ថ្ងៃទី៥ មករា...