ព័ត៌មាន

តើវីរុសកូរ៉ូណាគំរាមកំហែងដល់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយអឺរ៉ុបយ៉ាងដូចម្តេច? ប្រែសម្រួលដោយ៖ លោក ហ៊ាន ស្រស់ នាយកដ្ឋានសិក្សាអឺរ៉ុបនិងរុស្ស៊ីនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

2020-06-04 05:19:41 ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 04 មិថុនា 2020, 05:19 AM
post_detail

បន្ទាប់ពីមានវិបត្តិវីរុសកូរ៉ូណា សហភាពអឺរ៉ុបនឹងប្រឈមមុខជាមួយបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយដូចដែលអង្គការតំបន់មួយនេះធ្លាប់បានប្រឈមកន្លងមកដែរ។ ប៉ុន្តែ ពេលនេះ សហភាពអឺរ៉ុបប្រហែលជាត្រូវការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដោយមានសាមគ្គីភាពផ្ទៃក្នុងនិងការជឿទុកចិត្តពីខាងក្រៅតិចតួច។

ស្ថានភាពអាក្រក់បណ្តាលមកពីវីរុសកូរ៉ូណានឹងបង្កហានិភ័យដោយជីកកប់ចោលនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមដំបូងរបស់លោកស្រី Ursula von der Leyen ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងលោក Josep Borell ក្នុងអាណត្តិជាតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់​សហភាពអឺរ៉ុបសម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសនិងសន្តិសុខ ដែលសំដៅទៅលើទ្វីបអឺរ៉ុបដែលជាលក្ខណៈជាភូមិសាស្ត្រច្រើនជាង។ ទោះបីជាគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់បានទាញយកមេរៀនពីវិបត្តិនេះ ហើយបានធ្វើឱ្យប្រទេសរបស់​ខ្លួនសម្របទៅនឹងបរិស្ថានដែលជំងឺមួយអាចបង្ខាំងមនុស្សជាច្រើនឱ្យនៅក្នុងផ្ទះរបស់ខ្លួនបានខ្លាំងជាងសង្គ្រាមក៏ដោយ ក៏យើងចាំបាច់ត្រូវចងចាំថា វីរុសកូរ៉ូណានេះមិនមែនជាទីបញ្ចប់នៃពិភពលោកឬក៏ជាទីបញ្ចប់នៃប្រវត្តិសាស្រ្តដែរ។ ពិភពលោកពិតជានឹងផ្លាស់ប្តូរ ប៉ុន្តែភូមិសាស្ត្រនយោបាយមិនទំនងក្លាយជាជនរងគ្រោះដោយសារវីរុសនោះទេ​។​ ដូច្នេះ សម្រាប់សហភាពអឺរ៉ុបទាំងមូលត្រូវការជាបន្ទាន់នូវការស្តារ នោះគឺ «ទ្វីបអឺរ៉ុបមួយដែលមានការថែទាំសុខភាព» និង «ទ្វីប អឺរ៉ុបមួយដែលមានលក្ខណៈសេដ្ឋកិច្ច» ហើយក៏មានការចាំបាច់ត្រូវគិតគូរ «ទ្វីបអឺរ៉ុបមួយដែលមានលក្ខណៈជាភូមិសាស្ត្រ» ផងដែរ។

វិបត្តិវីរុសកូរ៉ណាបង្កជាហានិភ័យចំពោះគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុបលើទិដ្ឋភាពជាច្រើន។ ជាការណ៍ពិតណាស់ ឥឡូវនេះ មានវិបត្តិនៃសាមគ្គីភាពដែលត្រូវបានគេដឹងយ៉ាងទូលំទូលាយរវាងប្រទេសអ៊ីតាលីនិងប្រទេស​សមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត។ រដ្ឋជាសមាជិកជាច្រើនមានអារម្មណ៍ថា មានភាពផុយស្រួយនិងឯកោក្នុង​​វិបត្តិនេះ។ សូម្បីតែម៉ាស់ឬម៉ាស៊ីនជំនួយដង្ហើមក៏ខ្វះក្នុងរយៈពេលខ្លីដែរ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ថែមទាំងយល់ថា ថាវិធានការណ៍ត្បិតត្បៀតដ៏តឹងរឹងក្នុងទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប្រហែលជាអាចធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធធនធានថែទាំសុខភាពដែលចាំ​បាច់​​របស់អឺរ៉ុបភាគខាងត្បូងបានចុះខ្សោយនៅក្នុងពេលមានវិបត្តិមួយនេះ។ ទោះបីជាការយល់ឃើញបែបនេះជាការណ៍ពិតឬមិនពិតក៏ដោយ ក៏ការយល់ឃើញបែបនេះបំផ្លាញដល់សាមគ្គីភាពរបស់អឺរ៉ុប។

វិបត្តិនៃសាមគ្គីភាពនេះក៏ធ្វើឱ្យមានឧបសគ្គដល់ការប៉ុនប៉ងរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងការកសាងសមត្ថភាពសន្តិសុខនិងការពារជាតិជាយុទ្ធសាស្ត្រដោយស្វ័យភាពរបស់ខ្លួន ។ ប្រសិនបើរដ្ឋជាសមាជិកមិនអាចពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមកបានក្នុងការជួយប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវីរុសនេះទេ ថាតើរដ្ឋទាំងនោះអាចធ្វើអ្វីបានដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំណាចឈ្លាន​ពាន​ពីខាងក្រៅ? ហើយវាពិតណាស់ថា បណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបនឹងសង្ស័យដូចគ្នាទៅលើសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ប៉ុន្តែ បែរជា​បោះ​ចោលនូវភាពគួរឱ្យទុកចិត្ត ដូចគ្នានឹងប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដូណាល់ ត្រាំ ដែរ គួរណាស់តែជួយសម្រាលបន្ទុកតិចតួចដល់សហភាពអឺរ៉ុបនិងប្រទេសជាសមាជិកធំៗរបស់ខ្លួន។

អំណាចទន់របស់សហភាពអឺរ៉ុបក៏ទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងដែរ។ មានការពិភាក្សាតិចតួចអំពីការបង្កើតឡើងនូវការ​ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចឱ្យបានចំនួន៧៥០ពាន់លានអឺរ៉ូសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប ដែលប្រកាសដោយធនាគារកណ្តាលអឺរ៉ុបជាជាងជំនួយរបស់រុស្ស៊ី ឬចិនទៅឱ្យប្រទេសអ៊ីតាលីដែលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ។ ទោះបីជាការចាក់បញ្ចូលហិរញ្ញវត្ថុដ៏ច្រើនបែបនេះក៏ដោយ ក៏ពេលខ្លះគឺអាស្រ័យទៅលើការត្រៀមហិរញ្ញវត្ថុដ៏ច្រើនបម្រុងទុកដោយធនាគារកណ្តាលរបស់​រដ្ឋសមាជិកផងដែរ។ ការរង់ចាំថវិកា៧៥០ពាន់លានអឺរ៉ូ វាលំបាកជាងជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តរបស់ប្រទេសចិន ជំនួយផ្នែកមេរោគឆ្លងរបស់យោធារុស្ស៊ី ឬយន្ដហោះដែលបានដឹកពួកគេទៅកាន់ប្រទេសអ៊ីតាលី។ រថយន្ដយោធារបស់​​រុស្ស៊ីនៅលើផ្លូវនៃប្រទេសអ៊ីតាលីនិងយន្ដហោះដឹកទំនិញរបស់ចិននៅក្នុងព្រលានយន្តហោះរបស់អ៊ីតាលីវាហាក់ដូចជាប្រសើរជាងរូបភាពរបស់វេជ្ជបណ្ឌិតអ៊ីតាលីដែលអស់សង្ឃឹម។

បើនិយាយឱ្យយុត្តិធម៌ចំពោះសហភាព អឺរ៉ុប គឺគ្មានប្រទេសមហាអំណាចមួយណាធ្វើបានល្អជាងនេះទេ។ សូម្បីតែ​សហរដ្ឋអាម៉េរិកមើលទៅកាន់តែមានភាពអាត្មានិយម ខ្វះភាពស្មោះត្រង់ និងហាក់មិនមានទំនាក់ទំនង ដូចមុនពេលមានវិបត្តិទេ។ ចំពោះអំនួតនិងការប្រមាថដ៏ជូរចត់របស់សហភាពអឺរ៉ុបចេញពីប្រព័ន្ធឃោសនារបស់រុស្ស៊ី និងការពង្រីក​​កិត្យានុភាពខ្លួនឯងយ៉ាងទូលំទូលាយចេញពីប្រព័ន្ធឃោសនារបស់ចិន។ ទាំងក្រុងមូស្គូ និងក្រុងប៉េកាំងមើលទៅមិនល្អដូចតែគ្នា ពោលគឺល្អតែសំបកក្រៅ។ ប្រទេសរុស្ស៊ីដែលប្រាក់រូ (rouble) របស់ខ្លួនបានបាត់បង់តម្លៃចំនួន២៥​ភាគ​​រយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ ដែលប្រទេសនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានរចនា សម្ព័ន្ធដឹកនាំរឹងមាំផងនោះ​។ ប៉ុន្តែក្នុងពេលនេះតម្លៃប្រេងបានធ្លាក់ចុះដែលពុំធ្លាប់មានក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ (តម្លៃក្រោម៣០ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្នុងមួយបារ៉ែល) និងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កំពុងស្វែងរកអ្នកទិញប្រេងបែបប្រពៃណីរបស់រុស្ស៊ីដោយមានការបញ្ចុះ​តម្លៃយ៉ាងច្រើន។ ហើយភាពផ្ទុយគ្នារវាងការធ្វេសប្រហែសរបស់ប្រទេសចិនក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺកូរ៉ូណាតាំងពីដំបូង ដែលនាំឱ្យការផលិតតិចជាងតម្រូវការនិងការទិញស្តុកទុកនូវរបាំងមុខ(Masks)ពេលចាប់ផ្តើមដំបូង ដែលក្រោយ​​​មកបានផ្សព្វផ្សាយលើសពីតម្រូវការ។ រឿងនេះ អាចនឹងឈ្នះបេះដូងនៃប្រជាជនស៊ែប៊ី ឬអ៊ីតាលី ប៉ុន្តែវាធ្វើ​ឱ្យអឺរ៉ុបដទៃទៀតមានការខកចិត្ត។

មូលហេតុធំបំផុតមួយដែលធ្វើឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបខឹងសម្បារនឹងប្រទេសចិន គឺថាដោយនៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២០ នៅ​ពេលដែលប្រទេសចិនបានទទួលឧបករណ៍វេជ្ជសាស្រ្តរបស់អឺរ៉ុបប្រហែល៧០តោន ដែលនោះជាកាតព្វកិច្ចរបស់មេដឹកនាំអឺរ៉ុបក្នុងការជួយប្រទេសចិន ពេលនោះក្រុងប៉េកាំងបានស្នើសុំឱ្យអឺរ៉ុបមានការប្រុងប្រយ័ត្ន។ អឺរ៉ុបបានធ្វើដោយ​​ប្រុងប្រយ័ត្នជុំវិញភាពអាត្មានិយមរបស់ក្រុងប៉េកាំង ហើយមិនបានបង្វែរជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តទៅជាយុទ្ធនាការទំនាក់​​ទំនងសាធារណៈទេ គឺគ្រាន់តែដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយខ្លួនឯងក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការផ្សព្វ​ផ្សាយ​​​​​ដោយឥតខ្មាស់អៀនរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងរយៈពេលពីរខែ កន្លងមកនេះប៉ុណ្ណោះ។

ប៉ុន្តែ​មិនមានអ្វីដែលគួរធ្វើឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបបានធូរស្រាលនោះទេ។ មានហានិភ័យមួយ គឺជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩ នឹងពង្រឹង​​គោលនយោបាយការបរទេសតាមទម្លាប់ដែលមានលក្ខណៈចម្រុះគ្នារវាងពលរដ្ឋនិងរដ្ឋាភិបាលសហភាពអឺរ៉ុប​។ ជាការណ៍ពិត ក្នុងចំណោមមេរៀនសំខាន់នៃវិបត្តិ គឺថាប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាពរបស់រដ្ឋត្រូវការធនធានបន្ថែម។ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេត្រូវការវិធានការជំរុញសេដ្ឋកិច្ច។ សហគមន៍អឺរ៉ុបចាំបាច់ត្រូវងាកទៅមើលអំពីឱនភាពថវិកា។ ហើយប្រទេសទាំងអស់ចាំបាច់ត្រូវចូលរួមក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ដើម្បីការពារការដាក់កំហិត និងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឆ្លងរាតត្បាតរីករាលដាល។

បន្ទាប់ពីវិបត្តិបានកន្លងផុតទៅ ពិភពលោកហាក់ដូចជាមិនមានការសហការច្រើនទេ។ ប្រទេសមហាអំណាចដូចជា សហរដ្ឋអាម៉េរិក ចិន និងរុស្ស៊ី ទំនងជាមិនដកស្រង់បទពិសោធន៍ដូចគ្នានេះពីវីរុសកូរ៉ូណានោះទេ ខណៈដែលសហភាព​​​អឺរ៉ុបមានតម្រូវការចាំបាច់សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងពហុភាគីនិយម។ ផ្ទុយស្រឡះពីនេះ ចំពោះប្រទេសមហាអំណាចទាំងនេះ ប្រតិកម្មរបស់ពិភពលោកចំពោះវីរុសនេះ គឺ ធ្វើយុត្តិកម្មបែបទស្សនៈតូម៉ាសហូប របស់​ពួកគេចំពោះ ពិភពលោកតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ទាំងចិន ទាំងរុស្ស៊ីទំនងជាមិនកាត់បន្ថយការចំណាយយោធា ហើយ​ក៏មិនបោះបង់គោលនយោបាយការបរទេសដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ឬបង្វែរប្រតិបត្ដិការឃោសនាដ៏មានតម្លៃ ដែលបានបង្ហូរសាច់ប្រាក់កាន់តែច្រើនទៅក្នុងការថែទាំសុខភាពដែរ។ មេដឹកនាំនៃរបបពុករលួយនិងអត្ដាធិបតេយ្យនៅក្នុង​សហគមន៍អឺរ៉ុបនឹងមិនសម្រេចចិត្តផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុង (ដើម្បីផ្តល់មូលនិធិដល់ការថែរក្សាសុខភាពល្អជាងមុន) ឬមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យឱ្យច្រើនជាងនេះទេ។ សង្គ្រាមនៅស៊ីរី លីប៊ី និង អ៊ុយក្រែន ប្រហែលជាអាចបាត់ដំណឹងចេញពីសារព័ត៌មាន ប៉ុន្តែវាមិនបានបាត់ពីតថភាពនោះទេ។

ថ្វីបើមានការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ក៏ដោយ ក៏ផែនការសកម្មភាពទាក់ទងនឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយនិងនយោបាយក្នុងស្រុកនៅអឺរ៉ុបខាងកើត តំបន់បាល់កង់ និងមជ្ឈិមបូព៌ានឹងនៅតែបន្តទៅមុខជានិច្ចតាមមធ្យោបាយមួយចំនួនដែលអាច​ជះឥទ្ធិពល ហើយជារឿយៗក៏អាចបំផ្លាញផលប្រយោជន៍អឺរ៉ុបផងដែរ។ នៅអ៊ុយក្រែនមានការភ័យខ្លាចជាទូទៅអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមិនមានតម្លាភាពរវាងក្រុងគៀវ (Kiev) និងមូស្គូស្តីពីតំបន់ឧស្សហ៍កម្ម Donbas។ ប្រទេស​ម៉ុល​ដាវី និងហ្សកហ្ស៊ី កំពុងត្រៀមរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលអាចមិនមានភាពត្រឹមត្រូវ នារដូវស្លឹកឈើជ្រុះខាងមុខនេះ។ ប្រទេសលីបង់បានជំពាក់បំណុលគេ។ ទាហាននៃប្រទេសតួកគីនៅតែបន្តស្លាប់នៅ Idlib បើទោះបីជាបន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងប្រធានាធិបតីតួកគីលោក Recep Tayyip Erdogan និងសមភាគីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin ក៏ដោយ។

បន្ទាប់ពីមានវិបត្តិនេះ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដូចធ្លាប់បានកើតឡើងពេលមុនអញ្ចឹងដែរ។ ប៉ុន្តែ ពេលនេះ ប្រហែលជាត្រូវការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដោយមានសាមគ្គីភាពផ្ទៃក្នុងតិចតួច និងការ​ជឿ​ទុកចិត្តពីខាងក្រៅ។ ដើម្បីចៀសវាងលទ្ធផលបែបនេះ សហគមន៍អឺរ៉ុបនិងបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកចាំបាច់ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន និងចេះប្រើប្រាស់ធនធានឱ្យបានកាន់តែប្រសើរ ដើម្បីជួយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននិងបង្កើនសមត្ថភាពថែទាំសុខភាពរបស់ខ្លួន ទន្ទឹមនឹងការរក្សានូវកម្រិតរលកនយោបាយនិងមូលធនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតភូមិសាស្ត្រនយោ​បាយ​អឺរ៉ុបកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត។

បញ្ហានេះ នឹងតម្រូវឱ្យមានការវិនិយោគបន្តនៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប ដែលជាមហាអំណាចមួយមានវិសាលភាពពេញ​លេញ ជាពិសេស នៅក្នុងតំបន់បាល់កង់ អឺរ៉ុបខាងកើត និងមជ្ឈិមបូព៌ា។ ដូច្នេះហើយ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងត្រូវពឹងផ្អែកលើការវិនិយោគសមត្ថភាពយោធានិងសន្តិសុខ ក៏ដូចជាការជួយដល់អ្នកជិតខាងរបស់ខ្លួនក្នុងការគ្រប់គ្រង មិនត្រឹម​តែ​ផល​​​វិបាកខាងសេដ្ឋកិច្ចនិងសុខភាពដែលបណ្តាលមកពីវីរុសកូរ៉ូណាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងបង្កើនសមត្ថភាពសន្តិសុខរបស់ខ្លួនឱ្យកាន់ប្រសើរឡើងនៅក្នុងបរិយាកាសមួយដែលងាយនឹងប្រែប្រួលតាមភូមិសាស្ត្រនយោបាយផងដែរ។

ឧទាហរណ៍ សហភាពអឺរ៉ុបគួរតែរារាំងប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនមួយចំនួនទៀត ដែលគាំទ្រប្រទេសលីបង់ដែលកំពុង​តែធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិ ដោយបោះបង់បណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅតំបន់បាល់កង់ និងតំបន់ផ្សេងទៀតដែលត្រូវការជួយ សង្គ្រោះ​​សេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីឥតការប្រាក់ និងការផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ។ សហភាពអឺរ៉ុបក៏អាចបង្កើតមូលនិធិបម្រុង ដើម្បីធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជិតខាងមានស្ថិរភាព បន្ទាប់ពីពិភពលោកលែងឆ្លងវីរុសកូវីដ​-១៩​នេះ។ ដូចគ្នានេះដែរ ប្លុកនេះគួរតែពង្រឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ខ្លួនជាឧបករណ៍គោលនយោបាយ។ ជាពិសេស មានការតវ៉ាតិចតួចអំពីវិធានការណ៍ក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងពិនិត្យយ៉ាងដិតដល់ចំពោះក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបដែលល្មើសច្បាប់ដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អឺរ៉ុប។ សហភាពអឺរ៉ុបកម្រនឹងពិន័យដល់ក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុប ដែលបានរំលោភ​លើទណ្ឌកម្មរបស់ខ្លួនណាស់។ សហភាពអឺរ៉ុបគួរជំរុញឱ្យមានទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ដើម្បីកាត់បន្ថយការឈ្លាន​ពានរបស់យោធា រុស្ស៊ី នៅ ដុនបាស (Donbas) និងដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពសន្តិសុខរបស់ អ៊ុយក្រែន ឱ្យកាន់ប្រសើរឡើង។ ហើយរដ្ឋជាសមាជិកទាំងអស់គួរតែបង្ហាញឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការចូលរួមក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេស​​បារាំង ដើម្បីធ្វើឱ្យមានស្ថិរភាពនៅតំបន់ Sahel ។

គ្មានវិធានការណ៍ណាមួយដែលអាចធ្វើទៅបានដោយចិត្តសប្បុរសធម៌នោះទេ ថ្វីបើ ទាំងអស់នេះ វាស្ថិតក្នុងផលប្រយោជន៍នៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបក៏ដោយ។ ហើយបញ្ហាទាំងនេះនឹងមិនងាយរសាយឡើយ។ នៅទីបំផុត ជំងឺកូវីដ-១៩ នឹងមិនសម្លាប់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយនោះទេ។ ប៉ុន្តែ មានតែមេដឹកនាំអឺរ៉ុបទេ ដែលអាចធានាថា វីរុសនេះនឹងមិនសម្លាប់សហភាពអឺរ៉ុបក៏ដូចជាកម្លាំងភូមិសាស្ត្រនយោបាយអឺរ៉ុបដែរ៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា



អត្ថបទទាក់ទង

ប្រភពនៃទស្សនវិជ្ជាអប់រំ៖ បច្ឆានវនិយម ដោយ៖ បណ្ឌិត សូ សុធីរ មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ដែលជាទស្សនវិជ្ជាទំនើបឈានមុខគេនោះ អះអាងថា សម័យកាលប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ទំនើប បានបញ្ចប់ទៅហើយ ហើយយើងកំពុង រស់នៅក្នុងសករាជក្រោយសម័យទំនើប។ បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ក្នុងបស...

2024-05-17 02:30:40   Fri, 17,05,2024, 02:30 AM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តផ្ដល់ជូននូវទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ជាអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាពនៅមណ្ឌល និងអង្គការចំនួន៣នៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ នៅព្រឹកព្រហស្បតិ៍ ៩ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប...

2024-05-16 08:39:57   Thu, 16,05,2024, 08:39 AM
បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ អាចខឹងគ្រូបាន ប៉ុន្តែកុំស្អប់គុំគ្រូ... ត្រូវចាំថា «គ្រូ ជារណសិរ្សខួរក្បាលសង្គម»

នៅក្នុងជំនាញវិជ្ជាជីវៈជាអ្នកបណ្ដុះបណ្ដាលនិងអប់រំ គ្រូបានបង្រៀនសិស្សទាំងឡាយក្នុងសង្គម ដោយមានសិស្សខ្លះបានរៀនចប់ និងបានវិវត្តខ្លួនទៅជាមនុស្សល្អៗភាគច្រើនជាងមនុស្សមិនល្អ ខណៈដែលអ្នកខ្លះកំពុងដឹកនាំសង្គម អ្នក...

2024-05-15 09:08:39   Wed, 15,05,2024, 09:08 AM
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងកម្មវិធីបទបង្ហាញស្តីពី«លទ្ធផលស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា៖ របកគំហើញថ្មីនៅក្រៅរាជធានីអង្គរ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា»

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ២កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ៨:៣០នាទីព្រឹក នៅសាលទន្លេសាបនៃអគារខេមរវិទូ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភ...

2024-05-09 07:30:04   Thu, 09,05,2024, 07:30 AM
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យនិងពិភាក្សាទៅលើលក្ខន្តិកៈ និងលក្ខណៈសម្បត្តិមន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃពុធ ១កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស២៥៦៧ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នៅវេលាម៉ោង ២:៣០នាទីរសៀល ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធាន...

2024-05-08 10:04:36   Wed, 08,05,2024, 10:04 AM
លោក សម រង្សី ជាអ្នកនយោបាយ «ទុច្ចរឹតនឹងជាតិ ឆៅទាំងសេដ្ឋកិច្ច គ្មានចក្ខុវិស័យជាតិ»

ទស្សនៈលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ការលើកឡើងរបស់ លោក សម រង្ស៊ី ពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងព្រែក ជីកហ្វូណន តេជោ នៅថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នៅក្នុងន័យកេងចំណេញនយោបាយ លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា «ក្នុងន័យសេដ្ឋកិច្ចសុទ្ធសាធ ប្រទ...

2024-05-07 06:04:30   Tue, 07,05,2024, 06:04 AM

សេចក្តីប្រកាស

សូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីរាជការនៃវិទ្យាស្ថានជីវសាស្រ្ត វេជ្ជសាស្រ្ត និងកសិកម្ម គោរពជូនច...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:19:21   Wed, 11,04, 2018,07:19 AM

សូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្ត និង បច្ចេកវិទ្យា ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទា​ំងអស់នៃវិទ្យា...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:15:50   Wed, 11,04, 2018,07:15 AM

សូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទាំងអស់នៃវិទ្យាស្ថាន គោ...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:12:41   Wed, 11,04, 2018,07:12 AM

សូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:08:47   Wed, 11,04, 2018,07:08 AM

សូមគោរពជូនពរពី បណ្ឌិតសភាចារ្យបម្រុងទាំងអស់ គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិ...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:01:15   Wed, 11,04, 2018,07:01 AM

សូមគោរពជូនពរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុ...

 ចុចមើល
2018-04-11 06:18:10   Wed, 11,04, 2018,06:18 AM

អបអរសាទរពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ...

 ចុចមើល
2018-04-08 12:46:46   Sun, 08,04, 2018,12:46 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (សេចក្តីជូនដំណឹង)

 ចុចមើល
2018-04-08 11:50:47   Sun, 08,04, 2018,11:50 AM

សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីេតជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

 ចុចមើល
2018-04-08 11:47:11   Sun, 08,04, 2018,11:47 AM

ការអនុវត្តការពង្រឹងវិន័យនិងវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

 ចុចមើល
2018-04-08 11:22:48   Sun, 08,04, 2018,11:22 AM

ការគ្រប់គ្រងនិងការប្រមូលវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជ្យបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

 ចុចមើល
2018-04-08 11:18:43   Sun, 08,04, 2018,11:18 AM