Royal Academy of Cambodia
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្តីពី ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរវាងចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៨កើត ខែជេស្ឋ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០នេះ លោកបណ្ឌិត ដៀប សុផល អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ បានលើកឡើងថា ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមត្រជាក់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អាម៉េរិក ចិន និងរុស្ស៊ីនៅតែដើរតួសំខាន់ គឺគ្រាន់តែដូរដៃគូប្រឈមប៉ុណ្ណោះ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះ ចិននិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក គឺជាដៃគូដែលកំពុងប្រឈមគ្នាជាខ្លាំង។
នៅក្នុងបទបង្ហាញអំពីទស្សនទានប្រវត្តិសាស្ត្រ លោកបណ្ឌិត ដៀប សុផល បានគូសបញ្ជាក់ថា ការប្រឈមមុខគ្នារបស់មហាអំណាចគឺជារឿងធម្មតា តែវាមានឥរិយាបថផ្សេងៗគ្នាដែលគេអាចកត់សម្គាល់អំពីការប្រែប្រួលនៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១និងទី២ និងសង្គ្រាមត្រជាក់ ដោយសម្រាប់ទិដ្ឋភាពក្នុងសម័យសង្គ្រាមលោកទាំងពីរលើក មហាអំណាចគឺជាអ្នកសាបព្រោះផង និងជាអ្នកអនុវត្តសង្គ្រាមដោយផ្ទាល់ផង ប៉ុន្តែនៅក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ មហាអំណាចបានបង្កើតនិងប្រើប្រាស់មនោគមវិជ្ជានយោបាយ ដើម្បីទាក់ទាញគូកននិងបង្កើតប្លុកដើម្បីប្រឈមគ្នា ដែលការណ៍នេះវាបានបណ្ដាលឱ្យប្រទេសតូចៗនៅលើពិភពលោក ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃ។
បន្ថែមពីលើនេះផងដែរ លោកបណ្ឌិត ដៀប សុផល បានបែងចែកការប្រឈមរវាងមហាអំណាចជា៣ដំណាក់កាលញគឺ៖
១-ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៤៩ដល់ឆ្នាំ១៩៥៨ ជាដំណាក់កាលដែលចិននិងសូវៀត មានទំនាក់ទំនងចាក់ទឹកមិនលិចប្រឆាំងនឹងអាម៉េរិក។
២-ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៥៨ដល់ឆ្នាំ១៩៦៨ ជាពេលដែលសូវៀតចាប់ផ្ដើមដកអ្នកជំនាញការចេញពីចិន និងរហូតដល់មានទំនាស់ព្រំដែនរវាងចិននិងសូវៀត។ ចិនបានប្រើប្រាស់គោលនយោបាយ អង្គុយមើលខ្លាពីរកំពុងខាំគ្នា។ នៅក្នុងទសវត្សរ៍១៩៦០ ចិនក្លាយជាមហាអំនាចបរមាណូ។
៣-ដំណាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៦៨ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៩៖ វាជាដំណាក់កាលនៃនយោបាយទំនើបភាវូបនីយកម្មរបស់ចិន ហើយចិនត្រូវធ្វើទំនើបកម្មសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំ១៩៧៦ គឺនៅពេលដែលលោក ម៉ៅ សេទុងបានស្លាប់ ប៉ុន្តែដោយសារតែបញ្ហាផ្ទៃក្នុងទើបចិនពុំទាន់បានអនុវត្តទំនើបកម្មសេដ្ឋកិច្ចនេះនៅឡើយ តែនៅក្រោយមកចិនបានធ្វើកំណែទម្រង់របស់ខ្លួនទៅលើវិស័យអប់រំសិក្សាធិការ ឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម និងវិស័យយោធា ដែលបានធ្វើឱ្យមហាអំណាចអាស៊ីមួយនេះ ចេញផុតពីសភាពជាប្រទេសធំហើយក្រ ក្លាយទៅជាប្រទេសមហាអំណាចដែលមានល្បឿនសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនមួយនៅលើពិភពលោក និងបន្តមានប្រឈមមុខដាក់គ្នាខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយចាប់តាំងពីក្រោយការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀតនាពេលនោះរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
ប្រវត្តិសាស្ត្រយូរអង្វែង កម្ពុជាធ្លាប់ជាចក្រភពដ៏ធំនៅក្នុងតំបន់។ ក្រោយអាណាចក្រមហានគរ ចក្រភពមួយនេះ ប្រែទៅជាប្រទេសមួយដែលតូច ទន់ខ្សោយ និងក្រីក្រនៅក្នុងតំបន់ទៅវិញ។ ក្នុងប្រវត្តិសម័យទំនើប កម្ពុជាត្រូវបានគេស...
នាព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ៣កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩ វេលាម៉ោង ៩ និង៣០នាទីព្រឹក នៅសាលប្រជុំវិទ្យាស្ថានជីវសាស្ត្រ វេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ប...
ថ្ងៃ៧មករា ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលជាថ្ងៃបុណ្យជាតិ ហើយក្រសួង ស្ថាប័នទាំងរដ្ឋនិងឯកជនទូទៅ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យឈប់សម្រាក១ថ្ងៃ។ ថ្ងៃឈប់សម្រាកនេះ គឺសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់គ្នា ថ្ងៃនេះ គឺមិនមែនសម្រាប់តែជាក...
តាមការរំលឹកដល់អតីតកាលរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ស៊ន សំណាង បានឱ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ កម្ពុជា បានទទួលជោគជ័យលើករណីប្រាសាទព្រះវិហារដែលបានប្តឹងផ្ដល់ជាមួយប្រទេសសៀម ដែលទន្ទ្រានកាន់កាប់ប...
ភ្នំពេញ៖ បច្ចុប្បន្នក្នុងផ្នត់គំនិតប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាភាគច្រើន មិនថាតែអ្នកនិយាយភាសាចិន ឬ ជាបញ្ញវន្តនោះទេ ច្រើនមានទស្សនបែបអវិជ្ជមាននៅពេលដែលវត្តមានជនជាតិចិន បានហូរចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងប៉ុន្មានឆ្...
ភ្នំពេញ៖ «ដើម្បីមានឥទ្ធិពលលើប្រទេសមួយ មហាអំណាចត្រូវតែផ្ដល់គុណតម្លៃដល់ប្រទេសនោះឱ្យកាន់តែច្រើន» នេះគឺជាប្រយោគមួយឃ្លាដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ជាខ្លាំងនៅក្នុងអង្គបាឋកថាមួយ ស្ដីពី «រដ្ឋាភិបាលដើមស្រល់» ដែល...