Royal Academy of Cambodia
ពេលវេលាដែលសមស្របបំផុត ដែលនឹងត្រូវសម្រួលដល់ការដកបម្រាម ឬ វិធានការបិទប្រទេសបិទខេត្ត គឺនៅពេលណាដែលអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរកឃើញ និងប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នូវវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ជាផ្លូវការ ដែលការណ៍នេះ គឺតម្រូវឱ្យមានការរង់ចាំរហូតដល់១៨ខែ ឬលើសពីនោះ។ ក្នុងន័យនេះមានន័យថា បើឆាប់បំផុត គឺ១៨ខែ ដែលរយៈពេលនេះគឺត្រូវអូសបន្លាយរហូតដល់ឆ្នាំក្រោយ។ ចំពោះការដកបម្រាមផ្សេងៗ ដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសនីមួយៗបានដាក់ចេញ គឺប្រហែលជាមិនទាន់ដល់ពេលដែលត្រូវប្រកាសដកនោះទេ។
អ្វីដែលជាក្តីបារម្មណ៍ដ៏សំខាន់ នោះគឺខ្លាចការលាប់មកវិញរបស់អ្នកជំងឺដែលធ្លាប់បានជាសះស្បើយ ហើយអាចបង្កការឆ្លងជាទ្រង់ទ្រាយធំក្នុងសង្គម សហគមន៍ ពិបាកនឹងទប់ស្កាត់ ដែលពេលថ្មីៗនេះទស្សនាវដ្តីពេទ្យ ឈ្មោះ ឡេន សេដ បានបកស្រាយ ពីការរីករាលដាលនៃជំងឺផ្លូវដង្ហើមប្រភេទថ្មីនេះ តាមបែបគណិតវិទ្យា ដែលបានសិក្សាពីលទ្ធផលនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះក្នុងប្រទេសចិន។ លទ្ធផលបង្ហាញថា ការដកបម្រាមបិទប្រទេស បិទខេត្តទាំងអស់បានធ្វើឱ្យមានការរីករាលដាលធ្ងន់ឡើងៗជាងលើកទីមួយទៅទៀត។
ចំពោះការដកបម្រាមនៅពេលនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថា នៅមិនទាន់ដល់ពេលនៅឡើយទេ ដោយហេតុថាការបិទប្រទេស/ខេត្ត គឺមានរយៈពេលខ្លី ប្រជាជននៅមិនទាន់មានការទម្លាប់ក្នុងការរស់នៅបែបជាគ្រួសារ ដូច្នេះហើយ ឱកាសឆ្លងទៅមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត គឺមានអត្រាខ្ពស់។ នៅពេលបើកប្រទេសជាថ្មី នោះនឹងនាំឱ្យមានការនាំមកនូវជំងឺពីក្រៅចូលមកប្រទេសច្រើនជាងមុនទ្វេដង។ ក្រៅពីនេះ នៅមានករណីអ្នកផ្ទុកជំងឺ ដែលមិនទាន់មានអាការៈបង្ហាញចេញមកក្រៅ ហើយអ្នកទាំងនោះអាចនឹងចម្លងជំងឺទៅអ្នកដទៃដោយមិនដឹងខ្លួន ដែលក្នុងនោះគេអាចធ្វើចំណែកថ្នាក់ជាបីក្រុមដូចជា៖
១. អ្នកផ្ទុកហើយ តែមិនទាន់សម្តែងអាការៈ
២. អ្នកដែលមិនឆ្លងទាល់តែសោះ
៣. អ្នកឆ្លង ហើយត្រូវបានព្យាបាលជាសះស្បើយ ប៉ុន្តែអាចនឹងលាប់ ហើយបង្កការឆ្លងទៅអ្នកដទៃបាន។
សាកល្បងគិតមើលថា ការបិទប្រទេសក្នុងរយៈពេលវែង គឺវែងរហូតដល់មួយឆ្នាំ ឬមួយឆ្នាំកន្លះ គឺជារឿងមួយដែលមិនអាចធ្វើទៅបានទេ។ ក្រៅពីមិនអាចធ្វើទៅបាន ការបិទប្រទេសក្នុងរយៈពេលវែងប្រាកដជាបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងច្រើន ដែលអាចនឹងបង្ករឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៀតផង។
ក្រោយពីបានឃើញចំពោះករណីនេះហើយ គឺគេអាចស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល ធ្វើការបើកប្រទេស/ខេត្តវិញដោយសន្សឹមៗ ជៀសវាងបើកឆាប់ពេកដែលអាចនឹងពិបាកក្នុងការទប់ទល់នឹងស្ថានការណ៍។ ហើយការបើកប្រទេសមកវិញក៏ត្រូវធ្វើឡើងឱ្យមានតុល្យភាពរវាងការស្តារឡើងវិញនូវវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងបង្ការមិនឱ្យមានអ្នកផ្ទុកជំងឺថ្មីកើនឡើង។ ដោយ ឡែកសម្រាប់ប្រជាជនខ្លួនឯងផ្ទាល់ម្នាក់ក៏ត្រូវមានការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ក្នុងការរស់នៅរបស់ខ្លួន ដោយត្រូវទៅណាមក ណា ទោះទីជិត ឬឆ្ងាយ ត្រូវពាក់ម៉ាស់ ឧស្សាហ៍លាងសំអាតដៃ ត្រូវរក្សាគម្លាតពីគ្នាឱ្យបានសមរម្យ ពេលនៅទីប្រ ជុំជន ឬនៅតាមទីដែលមានមនុស្សអ៊ូរអរ និងត្រូវរក្សាទម្លាប់នេះឱ្យបានជាប្រចាំ ដរាបដល់ពេលដែលអ្នកវិទ្យា សាស្រ្តរកឃើញវ៉ាក់សាំងសម្រាប់ការពារកូវិត១៩នេះ។
សម្រាប់ប្រទេសចិន បម្រាបបិទប្រទេស/ខេត្ត មកដល់ពេលនេះគឺជាងបួនខែហើយ ហើយក៏នៅបន្តអនុវត្តនិងតាម ដានសភាពការណ៍ជាប្រចាំ និងមានវិធានការមួយចំនួនបន្ថែមទៀត ដូចជាការប្រើ Application តាមដានតាមខ្លួន និងតាមដានព្យាបាលអាការៈជំងឺ។ ក្រៅពីនោះតាមហាងទំនិញ ក៏ដូចជាការប្រកបរបរផ្សេងៗ គឺតម្រូវឱ្យមានការប្តូរទម្រង់ និងចាត់វិធានការរបស់ខ្លួនដូចជាៈ អតិថិជនទាំងអស់ត្រូវ ពាក់ម៉ាស់ វាស់កំដៅ និងបង្ហាញដល់អាជ្ញធរចំពោះអាការៈរបស់ខ្លួនផងដែរ ព្រោះថាបើមានការលាប់ឡើងវិញជាថ្មីគឺគេអាចនឹងដឹងអត្តសញ្ញាណ និងនាំមកមន្ទីរពេញវិញ ដើម្បីព្យាបាលទាន់ពេល៕
RAC Media
ដោយ៖ ចាន់ វណ្ឌី
ការស្រាវជ្រាវនេះ មានគោលបំណងឈ្វេងយល់អំពីកម្រិតនៃជំងឺថប់បារម្ភ (Anxiety) របស់និស្សិតវិស្វករដែលកំពុងសិក្សានៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា ក្នុងបរិបទនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ កម្រងសំណួរសម្រាប់វាស់កម្...
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលចិន (១៩២៧-១៩៤៩) បានបិទបញ្ចប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក្រោយចលនាកុម្មុយនីស្តបានយកឈ្នះលើកម្លាំងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលគួមីងតាងដែលបានភៀសខ្លួនទៅកាន់កោះតៃ...
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរូបី (កេរដំណែលបន្សល់ពីដូនតាតាំងពីសម័យបុរាណ)។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះរួមមានប្រាសាទបុរាណ វិហារពុទ្ធសាសនាបុរាណ ស្ពានបុរាណ ឡបុរាណ ផ្លូវបុរាណ ភូមិដ...
ខ្លឹមសារសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានក្នុងទស្សនវិជ្ជាហិណ្ឌូ បង្ហាញពីគំនិតស្តីអំពីវដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើតនិងការស្លាប់។ វដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើត និងការស្លាប់ គេហៅថា សំសារៈ (samsara) ឬ វាលវដ្តសង្សារ។ វាលវដ្តសង្សា...
មនុស្សជាតិទូទៅ ទោះចង់ឬមិនចង់ តែងបានអនុវត្តទ្រឹស្តីទស្សនវិជ្ជាសង្គម ដោយចៀសមិនរួច។ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានកំណត់សកម្មភាពមួយចំនួនសម្រាប់ សម្គាល់ថាមនុស្សជាតិពិតជាបាននិងកំពុងរស់នៅដោយប្រើប្រាស់ទស្សនវិជ្ជាសង្គម។...
ថ្មីៗនេះមានសារព័ត៌មានជាច្រើនបានសរសេរពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាពិសេសលើប្រធានបទក្ដៅចំពោះការធ្វើដំណើររបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន រហូតដល់វិវឌ្ឍនាការពី “មិត្តដែកថែប” ទៅ “មិត្តត្បូងពេ...