Royal Academy of Cambodia
ភាសាមានការប្រែប្រួល តែអក្ខរាវិរុទ្ធមិនងាយប្រែប្រួលនោះទេ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាល និងជាអតីតប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងពិធីបិទសិក្ខា- សាលាស្តីពីសៀវភៅភាសាខ្មែរ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេលមួយថ្ងៃពេញ (ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨) នៅសាលសន្និសីទនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានឥស្សរជនជាវាគ្មិនចំនួន០៤រូបក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញ និងមានការបែងចែកជាក្រុមតូចៗសម្រាប់ពិភាក្សារវាងអ្នកជំនាញខាងភាសាខ្មែរមកពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ក្នុងការស្វែងរកធាតុចូលបន្ថែមទៀត។
ថ្លែងក្នុងពិធីបិទ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ មានប្រសាសន៍ថា សិក្ខាសាលានេះ បាន ដំណើរការល្អ ដោយមានសិក្ខាកាមចូលរួមមកពីសកលវិទ្យាល័យ ក្រសួង និងវិទ្យាល័យមួយចំនួន បាន ចូលរួមក្នុងការផ្ដល់ជាគំនិតដល់សៀវភៅភាសាខ្មែរ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងថា ភាសានីមួយៗមានធម្មជាតិនៃវេយ្យាករណ៍ តែអ្នកបកស្រាយវេយ្យាករណ៍ មានសិទ្ធិក្នុងការបកស្រាយ ពីសមាសធាតុនៃវេយ្យាករណ៍រៀងៗខ្លួន។ ភាសាមានការប្រែប្រួលតែអក្ខរាវិរុទ្ធមិនងាយប្រែប្រួលនោះទេ បើចង់កែអក្ខរាវិរុទ្ធទាល់តែឆ្លងសភាជាតិ។ អ្នកវេយ្យាករណ៍ត្រូវគិតពីវិធីបង្កើតពាក្យឱ្យបានច្រើនថែមទៀត ដើម្បីឱ្យសមស្របតាមធម្មជាតិនៃភាសានិងការប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យសង្គម។ ការកំណត់ប្រភេទនៅក្នុង វេយ្យាករណ៍ឱ្យមានភាពច្បាស់លាស់ដើម្បីងាយស្រួលដល់ការបង្រៀននៅតាមគ្រឹះស្ថានអប់រំនានា។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ព្រុំ ម៉ល់ ក៏បានលើកឡើងពីបម្រែបម្រួលនៃប្រភេទពាក្យនៅក្នុងភាសា ដោយសារតែភាសាមានការវិវត្តដូចនេះ ពាក្យ«សិក្សា, ពិចារណា,...» ដែលនៅក្នុងវចនានុក្រមជានាមសព្ទ តែសព្វថ្ងៃ គេប្រើជាកិរិយាសព្ទ ដូចជា «គេសិក្សាភាសាខ្មែរ, ខ្ញុំពិចារណា...»។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក៏បានលើកឡើងថា ជនជាតិនីមួយៗមានសិទ្ធិក្នុងការខ្ចីពាក្យពីភាសាបរទេសមកប្រើប្រាស់ ដើម្បីប្រើប្រាស់ ក្នុងវិស័យនៃតម្រូវការសង្គម។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យក៏បានបង្ហាញពីក្បួននៃការបង្កើតពាក្យនៅក្នុង ភាសានីមួយៗ ជូនដល់អង្គសិក្ខាសាលាផងដែរ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានបន្ថែមថា សៀវភៅភាសាខ្មែរ នេះ មានមូលដ្ឋានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអស់ហើយ នៅខ្វះខាតតែពាក្យបច្ចេកទេសមួយចំនួន ហេតុនេះ សុំឱ្យ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ជួយពិនិត្យសៀវភៅភាសាខ្មែរ នេះបន្ថែម ទៀតមុននឹងបោះពុម្ពផ្សាយ។ មុននឹងប្រកាសបិទកម្មវិធីសិក្ខាសាលាឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានគោរព ជូនពរដល់អង្គសិក្ខាសាលាទាំងមូលជួបប្រទះនូវពុទ្ធពរទាំង៤ប្រការ និងទទួលជ័យជំនះ គ្រប់ ភារកិច្ច។
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឱកាសអញ្ជើញថ្លែងបកស្រាយនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «ភាពតានតឹងរវាងបក្សសម្ព័ន្ធណាតូ និងសហព័ន្ធរុស្ស៊ី» នាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១១រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស. ២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្...
តម្លៃអប់រំនៃការបណ្តុះធម្មចរិយា សីលធម៌ សុជីវធម៌ និងគុណធម៌ គឺមានសារសំខាន់ ដ្បិតវាជាគោលសម្រាប់ទូន្មានខ្លួនឱ្យមានចរិយាសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អ មានសីលធម៌ វៀរចាកការប្រព្រឹត្តិទង្វើអាក្រក់ដែលមិនគប្បីធ្វើ ជាទង្វើដែលន...
សៀវភៅនេះនឹងបង្ហាញអំពីវិធីមួយចំនួននៃស្ថិតិមិនប៉ារ៉ា-ម៉ែត្រ ជាពិសេសតេស្តមិនប៉ារ៉ាម៉ែត្រដែលជាជម្រើសមួយជំនួសឱ្យវិធីប៉ារ៉ាម៉ែត្រនៅក្នុងករណីដែលលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការអនុវត្តមិនត្រូវបានផ្ទៀងផ្ទាត់។ តាមរយៈសៀវភៅនេ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយសសូមគោរពជម្រាបជូនសាធារណជន និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានាមេត្តាជ្រាបថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងរៀបចំកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «ភាពតានតឹងរវាងបក្សសម្ព័ន្ធណាតូ និង សហព័ន្...