Royal Academy of Cambodia
នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានក្រុមជនជាតិជាច្រើនបានរស់នៅនិងធ្វើសមាហរណកម្មជាមួយជនជាតិខ្មែរ ព្រមទាំងបានក្លាយជាពលរដ្ឋខ្មែរស្របច្បាប់។ ក្រុមជនជាតិទាំងនោះរួមមាន ព្នង ចារ៉ាយ ទំពួន សួយ កួយ ស្អូច កាចក់ គ្រឹង...ចូលចិត្តរស់នៅតាមតំបន់ខ្ពង់រាប ព្រៃភ្នំ ដែលគេនិយមហៅថា«ក្រុមជនជាតិ ឬខ្មែរលើ»។ ក្រៅពីនេះក៏មានក្រុមជនជាតិភាគតិចដទៃទៀតដែរ ដូចជា ចិន វៀតណាម ចាម ឡាវ ថៃ ភូមា និងជនអន្តោប្រវេសន៍ដទៃទៀត។
ឆ្លងកាត់ប្រវត្តិសាស្ត្រជាច្រើនសម័យកាល ទឹកដីកម្ពុជាដ៏ធំធេង ត្រូវបានបាត់បង់ ហើយប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន ក៏បានបែកខ្ញែកទៅតាមទឹកដីដែលបានបាត់បង់នោះផងដែរ។ ក្នុងបំណងបង្រួបបង្រួមខ្មែរឱ្យស្រឡាញ់គ្នានិងសាមគ្គីគ្នាបើទោះបីជាពួកគេរស់នៅលើទឹកដីនៃដែនអធិបតេយ្យខុសគ្នាក៏ដោយ អ្នកដឹកនាំខ្មែរបានហៅប្រជាជនខ្មែរទាំងដោយភ្ជាប់ពាក្យដែលបង្ហាញទឹកដីដែលពួកគេរស់នៅជាមួយពាក្យ«ខ្មែរ» ដូចជា ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឬខ្មែរក្រោម(ខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងដែនដីកម្ពុជាក្រោម បច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រងដោយសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម), ខ្មែរកណ្ដាល (ខ្មែរនៅរស់នៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា) និងខ្មែរសុរិន្ទ (សំដៅយកខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងដែនដីអតីតខេត្តមួយចំនួនរបស់ខ្មែរ ដែលបច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជាណាចក្រថៃ)។
លើសពីនេះទៀត ក្នុងបំណងធ្វើសមាហរណកម្មក្រុមអន្តោប្រវេសន៍ដទៃទៀត ដូចជា ចិន វៀតណាម និង ចាម ជាដើម ឱ្យចូលមកក្នុងសហគមន៍ខ្មែរកាន់តែជិតស្និទ្ធ អ្នកដឹកនាំខ្មែរបានសន្មតហៅក្រុមអន្តោប្រវេសន៍ទាំងនោះថាខ្មែរចិន ខ្មែរវៀតណាម និងខ្មែរចាម ឬខ្មែរឥស្លាម ជាដើម។
ការហៅ«ជនជាតិភាគតិចចាម» ថាជា «ខ្មែរឥស្លាម» មិនមែនជាការរើសអើងទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកដឹកនាំខ្មែរចង់ឱ្យក្រុមជាតិភាគតិចចាម បានក្លាយជាពលរដ្ឋខ្មែរស្របច្បាប់ ក្លាយជាខ្មែរតែមួយ ព្រមទាំងបានបន្សល់ទុកនូវអត្តសញ្ញាណដើមរបស់ពួគគេផងដែរ។ លក្ខណៈបែបនេះ ក៏មិនខុសពីនិយាមអន្តរជាតិដែរ ដូចជា ខ្មែរដែលបានទៅរស់នៅនិងចូលសញ្ជាតិបរទេសផ្សេងៗក៏គេហៅខ្មែរទាំងនោះថា ខ្មែរអាម៉រិកក័ង, ខ្មែរអូស្ត្រាលី ខ្មែរកាណាដា ខ្មែរបារាំង ដែរ។
បើយើងរម្លឹកអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រទៅក្រោយបន្តិច យើងនឹងបានដឹងថា ជនជាតិចាមគឺជាជនជាតិមួយពួក មានប្រភពមកពីប្រទេសចម្ប៉ា ដែលសព្វថ្ងៃបានបាត់បង់ទៅហើយ រីឯប្រជាជនចាមបានបែកខ្ញែកទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសជាច្រើន ដូចជា វៀតណាម កម្ពុជា ថៃ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងឥណ្ឌូនេស៊ី ជាដើម។ ចំពោះជនជាតិចាមដែលរស់នៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជារហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ទទួលបានសិទ្ធិស្របច្បាប់ដូចពលរដ្ឋខ្មែរដែរ ព្រមទាំងមានសិទ្ធិប្រតិបត្តិជំនឿសាសនារបស់ខ្លួនដោយសេរីក្នុងក្របខណ្ឌនៃច្បាប់របស់កម្ពុជា។ ហើយអ្វីដែលពិសេសជាងនេះទៀតនោះ គឺថា ការហៅ«ជនជាតិភាគតិចចាម» ថាជា «ខ្មែរឥស្លាម» នេះ គឺជាព្រះរាជតម្រិះរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះមរមរតនកោដ្ឋ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ដែលព្រះអង្គសព្វព្រះរាជហឫទ័យហៅដូច្នោះ ហើយបងប្អូនខ្មែរឥស្លាមនៅសម័យនោះក៏ពេញចិត្តនឹងការហៅដូច្នេះដែរ។
ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ពេលដែលបងប្អូនខ្មែរឥស្លាមបានចូលរួមក្នុងសហគមន៍មូស្លីមអន្តរជាតិនៅបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួន ដូចជា ម៉ាឡេស៊ី ថៃ ជាដើម ស្រាប់តែមានគំនិតថ្មីមួយលើកឡើងថា ការហៅ «ជនជាតិភាគតិចចាម» ថាជា «ខ្មែរឥស្លាម» អាចជាការប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់អត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិចាម។ ហេតុនេះហើយមតិមួយចំនួនតូចរបស់ក្រុមជនជាតិភាគតិចាមនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ហាក់មានទំនោរគិតថា ការហៅ«ជនជាតិភាគតិចចាម» ថាជា «ខ្មែរឥស្លាម» គឺជាពាក្យមិនល្អ និងអាចជាការរើសអើង។
លើសពីនេះទៀត ថ្មីៗបំផុតនេះ គឺក្នុងខែកុម្ភៈ និងខែមីនា ឆ្នាំ២០២០នេះ ពេលដែលបងប្អូនជនជាតិ ខ្មែរឥស្លាម ចំនួន ៧៩នាក់ បានធ្វើដំណើរទៅចូលរួមពិធីសាសនាមួយតាមប្រពៃណីរបស់ពួកមូស្លីមនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហើយពេលត្រឡប់មកវិញ ដោយបានឆ្លងមេរោគ COVID-19 មកជាមួយ និងបានចម្លងជាបន្តបន្ទាប់ដោយមិនដឹងខ្លួនដល់ប្រជាជននៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់។ ហើយម្យ៉ាងទៀត ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ មានអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមមួយចំនួននិយាយបញ្ចេញមតិប៉ះពាល់អារម្មណ៍របស់ពួកគាត់ ទើបពួកគាត់ប្រតិកម្មថា សហគមន៍ខ្មែររើសអើងពួកគាត់ និងបាននិយាយថា ការណ៍ដែលក្រសួងសុខាភិបាលប្រកាសថា «អ្នកធ្វើតេស្ត COVID-19 វិជ្ជមាន គឺជាខ្មែរឥស្លាម» ក៏ជាពាក្យដែលធ្វើឱ្យមានការរើសអើងពួកគាត់ដែរ គួរថាត្រឹមតែខ្មែរបានហើយ ពួកគេគាត់ក៏ជាខ្មែរដែរ។
តាមពិតទៅ ពួកគាត់ មានដើមកំណើតជា «ជនជាតិចាម» ពេលត្រូវបានធ្វើសមាហរណកម្មចូលក្នុងសង្គមខ្មែរគេហៅថា «ខ្មែរឥស្លាម»។ ក្រោយមកទៀត ដោយពួកគេមានគំនិតថាចង់រក្សាអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួន ចង់ឱ្យគេហៅថា «ចាម»។ ថ្មីៗបំផុតនេះ ក្នុងដំណាក់កាលរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ ដោយខ្លាចគេរើសអើង ពួកគេក៏ចង់ឱ្យហៅថា «ខ្មែរ» វិញ។ បើយើងពិនិត្យមើលដំណើរផ្លាស់ប្ដូរដែលវិលចុះវិលឡើងនេះ គឺគ្មានមូលច្បាស់លាស់ រឹងមាំ និងសមហេតុផលទេ វាគ្រាន់តែការលើកឡើងរបស់បុគ្គលមួយចំនួនតូចនៅក្នុងសហគមន៍មូស្លីមនៅកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។
ជារួម ការហៅបងប្អូនជនជាតិភាគតិចចាម ថាជា ខ្មែរឥស្លាម ឬការប្រកាសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលថា បងប្អូនខ្មែរឥស្លាមដែលវិលត្រឡប់មកពីការចូលរួមពិធីសាសនាមួយនៅម៉ាឡេស៊ី «បានធ្វើតេស្ត កូវីដ១៩ វិជ្ជមាន» មិនមែនជាឥរិយាបថឬភាសារើសអើងទេ។ វាជាភាសាដែលគេប្រើជាធម្មតាសម្រាប់ការកំណត់អត្តសញ្ញាណជនជាតិនីមួយៗតែប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ «ខ្មែរឥស្លាម ១០ នាក់ បានធ្វើតេស្ត កូវីដ១៩ វិជ្ជមាន», «ជនជាតិម៉ាឡេស៊ី ៦នាក់បានធ្វើតេស្ត កូវីដ១៩ វិជ្ជមាន», «ជនជាតិបារាំង២នាក់បានធ្វើតេស្ត កូវីដ១៩ វិជ្ជមាន»។
តាមពិតទៅ ការណ៍ដែលបងប្អូនខ្មែរឥស្លាម មានអារម្មណ៍ថា បានទទួលការរើសអើងពីសហគមន៍ខ្មែរនោះ គឺបណ្តាលមកពីអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមមួយចំនួនបានប្រើពាក្យពេចន៍អសុរោះ និងការអត្ថាធិប្បាយមួយចំនួនដែលប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ពួកគេ។ ជាការណ៍ពិត តាមគោលការណ៍ច្បាប់របស់កម្ពុជា ពួកគេមិនត្រូវបានរើសអើងទេ សូម្បីតែពេលដែលពួកគេបានឆ្លងកូវីដ១៩ពីម៉ាឡេស៊ីហើយក៏ដោយ ក៏ពួកគេគ្រូវបានពេទ្យខ្មែរនិងក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការពិនិត្យនិងព្យាបាល ដូចជា ជនជាតិខ្មែរ និងជនជាតិបរទេសដទៃទៀតដែរ។
លើសពីនេះទៀត សូមបងប្អូនខ្មែរឥស្លាម ឬបងបង្អូនជនរួមជាតិដទៃទៀត កុំយល់ច្រឡំថា ជាការរើសអើងចំពោះការដាក់មនុស្សណាម្នាក់ឬក្រុមណាមួយដែលគេសង្ស័យថាអាចមានការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក, ការព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ១៩ក្នុងបន្ទប់ដោយឡែក, ការណ៍ដែលគ្រូពេទ្យ គិលានុបដ្ឋាក គិលានុបដ្ឋាយិកា ពាក់ម៉ាស ពាក់ស្រោមដៃ និងសម្លៀកបំពាក់សុវត្ថិភាពក្នុងពេលទៅពិនិត្យនិងព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ១៩ និងការណ៍ដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ពាក់ម៉ាសក្នុងពេលបំពេញការងារ ពេលចូលទៅក្នុងទីប្រជុំជន និងឥរិយាបថមិនសូវហ៊ានស្និទ្ធស្នាលជាមួយអ្នកដែលគេសង្ស័យថា មានជាប់ពាក់នឹងកូវីដ១៩។ តាមពិត ជាគោលការណ៍ របៀបទាំងអស់នេះ គឺជាបច្ចេកទេសសុខាភិបាល ដែលតម្រូវឱ្យគ្រូពេទ្យ គិលានុបដ្ឋាក គិលានុបដ្ឋាយិកា និងមហាជនទូទាំងពិភពលោកប្រើប្រាស់ជាទូទៅ តាំងពីយូរណាស់មកហើយសម្រាប់ករណីមានជំងឺឆ្លង។
ជាសន្និដ្ឋាន ក្នុងសង្គមខ្មែរ មិនមានការរើសអើងជាតិសាសន៍ សហគមន៍ណាមួយ ឬសាសនាណាមួយទេ ជនជាតិទាំងអស់ដែលកំពុងរស់នៅកម្ពុជាទទួលបានសុខដុមរមនា។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ក្នុងកម្រិតបុគ្គល យើងសង្កេតឃើញថា អាចមានបុគ្គលខ្លះបានប្រើពាក្យពេចន៍អសុរោះ និងការអត្ថាធិប្បាយមួយចំនួនដែលប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ក្រុមជនជាតិណាមួយ។ ហេតុនេះ ដើម្បីបន្តសាមគ្គីភាព សហអត្ថិភាព និងសុខដុមភាពក្នុងសង្គមខ្មែរទាំងមូល សូមពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ៗ ជាពិសេស អ្នកលេងបណ្ដាញសង្គម ជៀសវាងការប្រើពាក្យពេចន៍អុជអាល អសុរោះ វោហាសាស្ត្រ និងអត្ថាធិប្បាយណាមួយ ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់អារម្មណ៍ មានជម្លោះ អំពើហិង្សា និងការរើសអើងកើតឡើងនៅក្នុងសង្គមរបស់យើង៕
RAC Media
ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត គឺជាវិធានច្បាប់ ឬវិធានគតិយុត្តទាំងឡាយណាដែលចេញដោយស្ថាប័ន ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចតាមលំដាប់ថ្នាក់ដើម្បីដឹកនាំ គ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងរបស់មនុស្សក្នុងសង្គម គ្រប់វិស័យឱ្យមានរបៀបរៀបរយ សន្តិសុ...
មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាស្រាវជ្រាវអាស៊ីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយស សូមជម្រាបជូនថា ដោយមានកិច្ចសហការណ៍ រវាងវិទ្យាស្ថានជ័យសម្រាប់ការសិក្សាកម្រិតខ្ពស់ នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ មជ្ឈមណ្ឌលបានផ្តល់ជូនព័ត៌មានកម្មវិធី...
ប្រទេសឥណ្ឌាមានប្រជាជន១៤០០លាននាក់ មានរដ្ឋ (ខេត្ត) ចំនួន ២៨រដ្ឋ ៧៦៤ស្រុក ៧៦៥៤ឃុំ ២៥២០០០ភូមិ ១២ សហគមន៍ ១៧ភាសាដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ និង៤០%នៃប្រជាជនសរុបរស់នៅក្រោមខ្សែបន្ទាត់សេដ្ឋកិច្ច (យោងតាមការធ...
ក្រោយពីប្រទេសជាតិត្រូវបានរំដោះ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ ហើយប្រទេសជាតិទាំងមូល មានសុខសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍រីកចម្រើ...
លោក Hua Quoc Anh (ស្តាំ) ធ្វើការជាមួយអាជ្ញាធរទីក្រុងហូជីមិញ - រូបភាព៖ នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងទំនាក់ទំនង ក្រុងហូជីមិញប្រភពព័ត៌មានពីសារព័ត៌មានអនឡាញរបស់វៀតណាម VN Express ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២...
ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤គឺជាខួបលើកទី៤៥ឆ្នាំ (៧ មករា ១៩៧៩-៧ មករា ២០២៤) នៃថ្ងៃ ដែលប្រជាជានកម្ពុជាត្រូវបានសង្គ្រោះ និងរំដោះចេញផុតពីរបបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ហៅថារបប ប្រល័យ ពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ដែលបានធ្វើអោយ...