ព័ត៌មាន

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ ហ្វីលីពីនត្រូវការជំនួយ និងការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដោយ៖ បណ្ឌិត ស៊ឺន សម

2020-03-18 11:45:39 ថ្ងៃពុធ, 18 មីនា 2020, 11:45 AM
post_detail

រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសហ្វីលីពីន បានខិតខំធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ព្រោះហ្វីលីពីនបានដឹងយ៉ាងច្បាស់អំពីតួនាទី និងភាពចាំបាច់របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅក្នុងការរក្សាសន្តិសុខទាំងក្នុងប្រទេស និងក្នុងតំបន់ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រទេស និងការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពយោធារបស់ខ្លួន។

ហ្វីលីពីន បាននឹងកំពុងតែប្រឈមនឹងការគម្រាមកំហែងពីក្រុមភេរវកម្មក្នុងប្រទេស ដែលក្រុមទាំងនោះ ក៏ជាក្រុមភេរវកម្មដែលមាននៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអង្គការភេរវកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ គឺ អាប៊ូសាយយាហ្វ (Abu Sayyaf) និងក្រុម ជែមាឥស្លាមីយា (Jemaah Islamiyah) ។ ដូចនេះហើយបានជារដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន សម្រេចចិត្តចូលរួមក្នុងក្រុមប្រទេសទាំង១២របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានផ្តល់សច្ចាប័ន ទៅលើអនុសញ្ញាស្តីពីការប្រ ឆាំងភេរវកម្មដើម្បីស្នើសុំជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមភេរវជនទាំងនោះ។ ជាលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែង មានភេរវករជាង២០០នាក់ហើយដែលត្រូវបានសម្លាប់ និងចាប់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧មក។

សម្រាប់បញ្ហាយោធាវិញ ខណៈដែលចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកកំពុងប្រណាំងប្រជែងបង្កើនអំណាចយោធានៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងស្របពេលដែលខ្លួនកំពុងតែមានជម្លោះបូរណភាពដែនដីនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហ្វីលីពីនបាននិងកំពុងចងចំណងទំនាក់ទំនងយោធាឲ្យបានកាន់តែរឹងមាំបន្ថែមទៀតជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ តាមការពិតមូលដ្ឋានទ័ពសំខាន់២របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកត្រូវបានដកចេញវិញកាលពីឆ្នាំ១៩៩២ ពីទឹកដីហ្វីលីពីន តែនៅពេលបន្តបន្ទាប់មក រដ្ឋាភិបាលទាំង២បានចុះហត្ថលេខាទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងនានាដែលបានសម្រួលដល់កម្លាំងទាហានសហរដ្ឋអាម៉េរិកឲ្យនៅតែអាចធ្វើទស្សនកិច្ច និងតាំងនៅហ្វីលីពីនសម្រាប់រយៈពេលគ្មានកំណត់ដែរ។ នៅហ្វីលីពីនក៏នៅមានជំរុំយោធាសហរដ្ឋអាម៉េរិកស្ថិតនៅទីក្រុង ហ្សាមបានហ្កា (Zamboanga)ក្នុងកោះមិនដាណាវ (Mindanao) ដែលកងទ័ពពិសេសរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានតាំងមូលដ្ឋាននៅទីនោះតាំងពីឆ្នាំ២០០២មកម្ល៉េះ។

បញ្ហាមួយទៀតនោះគឺ រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនប្រហែលអាចនឹងពិចារណាលើការអនុញ្ញាតឲ្យកងទ័ពសហរដ្ឋអាម៉េរិក មកតាំងមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសខ្លួន ដែលនេះគឺមកពីមូលហេតុមានការប៉ះទង្គិចគ្នាជាពាក្យសម្តី និងការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងហ្វីលីពីននិងចិនជាញឹកញាប់ ដែលស្ថានភាពទាំងនោះត្រូវតែមើលឃើញថានឹងផ្ទុះសង្គ្រាមរយៈពេលខ្លីម្តងៗ។ បើហ្វីលីពីនបន្តឲ្យកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកមកតាំងមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសខ្លួនមែន នោះគឺព្រោះតែហ្វីលីពីន មានបំណងសំខាន់មួយគឺឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកមកការពារខ្លួន

ដោយផ្ទាល់ និងប្រតិកម្មបានរហ័សនៅខណៈពេលណាដែលមានការរំលោភបំពានពីសំណាក់ប្រទេសចិន។ ទង្វើដែលហ្វីលីពីនបង្ហាញទៅភាគីចិន គឺចង់សាកល្បងកាន់ដៃគូរសហរដ្ឋអាម៉េរិកថា ប្រតិកម្មរបស់អាម៉េរិកក្នុងការជួយហ្វីលី ពីននៅពេលមានបញ្ហាប្រឈមជាមួយចិនមានកម្រិតណា?

បើយើងក្រឡេកមើលចិនវិញហាក់ដូចជាមិនញញើតទៅនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ហ្វីលីពីនឡើយ ថែមទាំងមានប្រតិកម្មយ៉ាងមុតមាំជាមួយកងទ័ពជើងទឹករបស់ហ្វីលីពីនក្រោយពេលដែលហ្វីលីពីនបញ្ជូននាវាចម្បាំងធំជាងគេរបស់ខ្លួនឈ្មោះដែលហ្វីឡា (Dol Plar) ដើម្បីទៅចាប់ទូកនេសាទចិនចំនួន១២គ្រឿងរបស់អ្នកនេសាទចិននៅក្បែរកោះ ហ័ង យានកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២។ ដូច្នេះហើយមូលដ្ឋានទ័ពរបស់អាមេរិកអាចនឹងវិលត្រឡប់មកតាំងនៅហ្វីលីពីនម្តងទៀត ជាពិសេសគឺដោយសារតែមូលហេតុនៃការប្រឈមមុខគ្នា និងភាពតានតឹងរវាងចិន និងហ្វីលីពីននៅត្រង់កោះស្កាបូរ៉ាហ្វ (Scarborough)។

ដូចនេះហ្វីលីពីន គឺជាដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមិនអាចខ្វះបានមួយរបស់អាមេរិកនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងភេរវកម្ម និងទាំងនៅក្នុងការផ្តល់ទីតាំងសម្រាប់ប្រតិបត្តិការយោធានានារបស់អាម៉េរិក។ ចំពោះ អាម៉េរិក ការចាប់យកបានហ្វីលីពីនមួយ ខ្លួននឹងមានឥទ្ធិពលយោធា អាចអន្តរាគមន៍បានគ្រប់ពេលវេលា នៅពេល​ណាដែលមានស្ថានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយកើតឡើងអាចឈានដល់ការប៉ះពាល់សន្តិសុខ ស្ថេរភាពក្នុងតំបន់ និងដល់​សហរដ្ឋអាម៉េរិកផ្ទាល់។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ការធ្វើសហប្រតិបត្តិការយោធានិងនយោបាយជាមួយហ្វីលីពីន អាចអនុញ្ញាតឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកលូកដៃចូលគ្រាន់តែជ្រៅទៅក្នុងរាល់កិច្ចការ និងបញ្ហានានាដែលកើតមានក្នុងតំបន់ ដើម្បីឲ្យខ្លួនអាចបំពេញតួនាទីកាន់តែសកម្ម និងមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការដោះស្រាយថែមទៀត ក្នុងនាមខ្លួនជាមហាអំណាចពិភពលោក។ សម្រាប់ហ្វីលីពីនការសហការណ៍យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលខ្លួនចាត់ទុកថាសម្ព័ន្ធមិតស្នូល អាចយកសហរដ្ឋអាមេរិកជាបុព្វហេតុទាញឆន្ទៈចិនឲ្យចូលតុចរចាស្មើភាពគ្នារវាងហ្វីលីពីន និងចិន ជៀសវាងការគម្រាមកំហែងគាបសង្កត់ពីសំណាក់ចិនមកលើខ្លួនតាមរយៈការដំឡើងសាច់ដុំយោធារបស់មហាអំណាចមួយនេះ។

ទំនាក់ទំនងដ៏រឹងមាំលើវិស័យយោធាហ្វីលីពីនជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក៏ជាបំណងមួយរបស់ហ្វីលីពីនក្នុងការធានាតុល្យ​​​ភាពយោធានៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងឱ្យមានលំនឹង និងអាចរក្សាបាននូវស្ថេរភាព និងសន្តិសុខតំបន់នេះនៅចំពោះមុខចិនដែលជាមហាអំណាចមួយដែលហ្វីលីពីនមិនអាចទុកចិត្តបានឡើយ។ ក្រៅពីនេះ ហ្វីលីពីនបានសហ​ការណ៍​យ៉ាងជិតស្និទ្ធ ក៏ដើម្បីទាញសហរដ្ឋអាម៉េរិកឱ្យជួយខ្លួនក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងចលនាបះបោរ និងភេរវកម្មដែល​បានកើតមាន និងដែលកំពុងគម្រាមកំហែងសន្តិសុខនៅក្នុងប្រទេសខ្លួនតាមរយៈការយល់ព្រមចូលរួមជាមួយ​នឹងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការជ្រោមជ្រែងគាំទ្រសង្គ្រាមប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

គេអាចធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានបានថា នៅពេលដែលសហរដ្ឋអាម៉េរិកពង្រីកទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួននៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកកាន់​តែខ្លាំងឡើងៗ ធ្វើឱ្យប្រទេសមហាអំណាចចិនកាន់តែរៀបចំខ្លួនឲ្យកាន់តែរឹងមាំទ្វេដង ហើយចាប់ដៃជាមួយមហាអំណាច​ដែលសម្ងំស្ងៀមគឺ សហព័ន្ធរុស្សី ដើម្បីរឹតចំណងនយោបាយការបរទេសឲ្យកាន់តែមានភាពស្និទ្ធស្នាលឡើងធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យលំហរនៃសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកមានបងធំតែមួយសម្រាប់រៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់នៅក្នុងតំបន់នេះ។ កន្លងមកយើងឃើញថាសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានវាតទីតាំងនៅលើពិភពលោកនេះមានទំហំធំធេងណាស់ សូម្បីនៅក្នុងមជ្ឈិមបូព៌ាក៏មានវត្តមានសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែរ។ ដូចនេះហើយមហាអំណាចចិន និមហាអំណាចរុស្ស៊ីត្រូវតែចងសម្ព័ន្ធមិត្តគ្នា នៅក្នុងបញ្ហាអាស៊ីប៉ាហ្វិក ក៏ដូចជាបញ្ហានៅក្នុងពិភពលោកយើងនេះ។

(ដកស្រង់ទាំងស្រុងចេញពីសៀវភៅ នយោបាយការបរទេស ម្សិលមិញ ថ្ងៃនេះ និងថ្ងៃស្អែក របស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ ទូច ទំព័រ ៨២) 

អត្ថបទទាក់ទង

«វិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ាគួរត្រូវបានសម្លឹងមើលដោយលក្ខណៈសត្យានុម័តនិងមិនលម្អៀង» ដោយ៖ បណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិនយោបាយដ៏ស្រួចស្រាវចាប់តាំងពីខែកុម្ភៈមក ដែលផ្តើមចេញពីការមិនសប្បាយចិត្តរបស់គណបក្សសហព័ន្ធសាមគ្គីភាពនិងការអភិវឌ្ឍដែលគាំទ្រដោយយោធាចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតកាលខែវិច្ឆិកា...

2021-04-30 09:10:30   Fri, 30,04,2021, 09:10 AM
«ទិវាភាសាចិនអន្តរជាតិ» លើកទី១២ តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ដោយ៖ កញ្ញា វុធ សុភ័ក្រណា

នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ៩កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស.២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា សហការជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការភាសាបរទេសនៃក្រសួងអប់រំចិនបានប្រារព្ធ «ទិវាភាសាចិនអន...

2021-04-20 14:43:13   Tue, 20,04,2021, 02:43 PM
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម៖ សមមិត្តរួមសមរភូមិនិងរបត់ថ្មី ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃនាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឍិមបូព៌ា នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

RAC Media /ចុះផ្សាយថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១

2021-04-19 05:39:38   Mon, 19,04,2021, 05:39 AM
ជំនួបរវាងអគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងអគ្គលេខាធិការនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ច មនុស្សសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម (NRC) នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ

ក្នុងនាមឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅអគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានដឹកនាំក្រុមការងារបច្ចេកទេសនៃរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជា ដើម្បីប្រជុំតាមកម្មវិធី...

2021-04-06 10:06:22   Tue, 06,04,2021, 10:06 AM
សិក្ខាសាលា (តាមប្រព័ន្ធវីដេអូពីចម្ងាយ) ស្តីអំពី៖ «ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក សេរី និងបើកចំហ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនាពេលអនាគត»

នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ១១កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំជូត ទោស័ក ព.ស. ២៥៦៤ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពិធីបើក និងបិទសិក្ខាសាលា (តាមប្រព័ន្ធវីដេអូពីចម្ងាយ) ស្តីអំព...

2021-03-26 07:38:54   Fri, 26,03,2021, 07:38 AM
សាធារណរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាមានិត ឡាវ ធ្វើតែងតាំងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំថ្មី សម្រាប់អាណត្តិទី៩

ក្នុងកិច្ចប្រជុំសភាលើកដំបូកសម្រាប់អាណត្តិទី៩ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ នៅរដ្ឋធានីរៀងចន្ទន៍ប្រទេស ឡាវ បានធ្វើការប្រកាសជ្រើសតាំងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំថ្មីរបស់ខ្លួន ដោយក្នុងនោះសភាបានអនុម័តជ្រើសតាំងប្រធា...

2021-03-23 16:09:36   Tue, 23,03,2021, 04:09 PM

សេចក្តីប្រកាស