ព័ត៌មាន

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ ហ្វីលីពីនត្រូវការជំនួយ និងការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដោយ៖ បណ្ឌិត ស៊ឺន សម

2020-03-18 11:45:39 ថ្ងៃពុធ, 18 មីនា 2020 ម៉ោង 06:45 PM
អ្នកមើល 2547
post_detail

រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសហ្វីលីពីន បានខិតខំធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ព្រោះហ្វីលីពីនបានដឹងយ៉ាងច្បាស់អំពីតួនាទី និងភាពចាំបាច់របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅក្នុងការរក្សាសន្តិសុខទាំងក្នុងប្រទេស និងក្នុងតំបន់ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រទេស និងការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពយោធារបស់ខ្លួន។

ហ្វីលីពីន បាននឹងកំពុងតែប្រឈមនឹងការគម្រាមកំហែងពីក្រុមភេរវកម្មក្នុងប្រទេស ដែលក្រុមទាំងនោះ ក៏ជាក្រុមភេរវកម្មដែលមាននៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអង្គការភេរវកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ គឺ អាប៊ូសាយយាហ្វ (Abu Sayyaf) និងក្រុម ជែមាឥស្លាមីយា (Jemaah Islamiyah) ។ ដូចនេះហើយបានជារដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន សម្រេចចិត្តចូលរួមក្នុងក្រុមប្រទេសទាំង១២របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានផ្តល់សច្ចាប័ន ទៅលើអនុសញ្ញាស្តីពីការប្រ ឆាំងភេរវកម្មដើម្បីស្នើសុំជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមភេរវជនទាំងនោះ។ ជាលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែង មានភេរវករជាង២០០នាក់ហើយដែលត្រូវបានសម្លាប់ និងចាប់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧មក។

សម្រាប់បញ្ហាយោធាវិញ ខណៈដែលចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកកំពុងប្រណាំងប្រជែងបង្កើនអំណាចយោធានៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងស្របពេលដែលខ្លួនកំពុងតែមានជម្លោះបូរណភាពដែនដីនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហ្វីលីពីនបាននិងកំពុងចងចំណងទំនាក់ទំនងយោធាឲ្យបានកាន់តែរឹងមាំបន្ថែមទៀតជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ តាមការពិតមូលដ្ឋានទ័ពសំខាន់២របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកត្រូវបានដកចេញវិញកាលពីឆ្នាំ១៩៩២ ពីទឹកដីហ្វីលីពីន តែនៅពេលបន្តបន្ទាប់មក រដ្ឋាភិបាលទាំង២បានចុះហត្ថលេខាទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងនានាដែលបានសម្រួលដល់កម្លាំងទាហានសហរដ្ឋអាម៉េរិកឲ្យនៅតែអាចធ្វើទស្សនកិច្ច និងតាំងនៅហ្វីលីពីនសម្រាប់រយៈពេលគ្មានកំណត់ដែរ។ នៅហ្វីលីពីនក៏នៅមានជំរុំយោធាសហរដ្ឋអាម៉េរិកស្ថិតនៅទីក្រុង ហ្សាមបានហ្កា (Zamboanga)ក្នុងកោះមិនដាណាវ (Mindanao) ដែលកងទ័ពពិសេសរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានតាំងមូលដ្ឋាននៅទីនោះតាំងពីឆ្នាំ២០០២មកម្ល៉េះ។

បញ្ហាមួយទៀតនោះគឺ រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនប្រហែលអាចនឹងពិចារណាលើការអនុញ្ញាតឲ្យកងទ័ពសហរដ្ឋអាម៉េរិក មកតាំងមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសខ្លួន ដែលនេះគឺមកពីមូលហេតុមានការប៉ះទង្គិចគ្នាជាពាក្យសម្តី និងការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងហ្វីលីពីននិងចិនជាញឹកញាប់ ដែលស្ថានភាពទាំងនោះត្រូវតែមើលឃើញថានឹងផ្ទុះសង្គ្រាមរយៈពេលខ្លីម្តងៗ។ បើហ្វីលីពីនបន្តឲ្យកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកមកតាំងមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសខ្លួនមែន នោះគឺព្រោះតែហ្វីលីពីន មានបំណងសំខាន់មួយគឺឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកមកការពារខ្លួន

ដោយផ្ទាល់ និងប្រតិកម្មបានរហ័សនៅខណៈពេលណាដែលមានការរំលោភបំពានពីសំណាក់ប្រទេសចិន។ ទង្វើដែលហ្វីលីពីនបង្ហាញទៅភាគីចិន គឺចង់សាកល្បងកាន់ដៃគូរសហរដ្ឋអាម៉េរិកថា ប្រតិកម្មរបស់អាម៉េរិកក្នុងការជួយហ្វីលី ពីននៅពេលមានបញ្ហាប្រឈមជាមួយចិនមានកម្រិតណា?

បើយើងក្រឡេកមើលចិនវិញហាក់ដូចជាមិនញញើតទៅនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ហ្វីលីពីនឡើយ ថែមទាំងមានប្រតិកម្មយ៉ាងមុតមាំជាមួយកងទ័ពជើងទឹករបស់ហ្វីលីពីនក្រោយពេលដែលហ្វីលីពីនបញ្ជូននាវាចម្បាំងធំជាងគេរបស់ខ្លួនឈ្មោះដែលហ្វីឡា (Dol Plar) ដើម្បីទៅចាប់ទូកនេសាទចិនចំនួន១២គ្រឿងរបស់អ្នកនេសាទចិននៅក្បែរកោះ ហ័ង យានកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២។ ដូច្នេះហើយមូលដ្ឋានទ័ពរបស់អាមេរិកអាចនឹងវិលត្រឡប់មកតាំងនៅហ្វីលីពីនម្តងទៀត ជាពិសេសគឺដោយសារតែមូលហេតុនៃការប្រឈមមុខគ្នា និងភាពតានតឹងរវាងចិន និងហ្វីលីពីននៅត្រង់កោះស្កាបូរ៉ាហ្វ (Scarborough)។

ដូចនេះហ្វីលីពីន គឺជាដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមិនអាចខ្វះបានមួយរបស់អាមេរិកនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងភេរវកម្ម និងទាំងនៅក្នុងការផ្តល់ទីតាំងសម្រាប់ប្រតិបត្តិការយោធានានារបស់អាម៉េរិក។ ចំពោះ អាម៉េរិក ការចាប់យកបានហ្វីលីពីនមួយ ខ្លួននឹងមានឥទ្ធិពលយោធា អាចអន្តរាគមន៍បានគ្រប់ពេលវេលា នៅពេល​ណាដែលមានស្ថានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយកើតឡើងអាចឈានដល់ការប៉ះពាល់សន្តិសុខ ស្ថេរភាពក្នុងតំបន់ និងដល់​សហរដ្ឋអាម៉េរិកផ្ទាល់។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ការធ្វើសហប្រតិបត្តិការយោធានិងនយោបាយជាមួយហ្វីលីពីន អាចអនុញ្ញាតឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកលូកដៃចូលគ្រាន់តែជ្រៅទៅក្នុងរាល់កិច្ចការ និងបញ្ហានានាដែលកើតមានក្នុងតំបន់ ដើម្បីឲ្យខ្លួនអាចបំពេញតួនាទីកាន់តែសកម្ម និងមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការដោះស្រាយថែមទៀត ក្នុងនាមខ្លួនជាមហាអំណាចពិភពលោក។ សម្រាប់ហ្វីលីពីនការសហការណ៍យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលខ្លួនចាត់ទុកថាសម្ព័ន្ធមិតស្នូល អាចយកសហរដ្ឋអាមេរិកជាបុព្វហេតុទាញឆន្ទៈចិនឲ្យចូលតុចរចាស្មើភាពគ្នារវាងហ្វីលីពីន និងចិន ជៀសវាងការគម្រាមកំហែងគាបសង្កត់ពីសំណាក់ចិនមកលើខ្លួនតាមរយៈការដំឡើងសាច់ដុំយោធារបស់មហាអំណាចមួយនេះ។

ទំនាក់ទំនងដ៏រឹងមាំលើវិស័យយោធាហ្វីលីពីនជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក៏ជាបំណងមួយរបស់ហ្វីលីពីនក្នុងការធានាតុល្យ​​​ភាពយោធានៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងឱ្យមានលំនឹង និងអាចរក្សាបាននូវស្ថេរភាព និងសន្តិសុខតំបន់នេះនៅចំពោះមុខចិនដែលជាមហាអំណាចមួយដែលហ្វីលីពីនមិនអាចទុកចិត្តបានឡើយ។ ក្រៅពីនេះ ហ្វីលីពីនបានសហ​ការណ៍​យ៉ាងជិតស្និទ្ធ ក៏ដើម្បីទាញសហរដ្ឋអាម៉េរិកឱ្យជួយខ្លួនក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងចលនាបះបោរ និងភេរវកម្មដែល​បានកើតមាន និងដែលកំពុងគម្រាមកំហែងសន្តិសុខនៅក្នុងប្រទេសខ្លួនតាមរយៈការយល់ព្រមចូលរួមជាមួយ​នឹងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការជ្រោមជ្រែងគាំទ្រសង្គ្រាមប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

គេអាចធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានបានថា នៅពេលដែលសហរដ្ឋអាម៉េរិកពង្រីកទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួននៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកកាន់​តែខ្លាំងឡើងៗ ធ្វើឱ្យប្រទេសមហាអំណាចចិនកាន់តែរៀបចំខ្លួនឲ្យកាន់តែរឹងមាំទ្វេដង ហើយចាប់ដៃជាមួយមហាអំណាច​ដែលសម្ងំស្ងៀមគឺ សហព័ន្ធរុស្សី ដើម្បីរឹតចំណងនយោបាយការបរទេសឲ្យកាន់តែមានភាពស្និទ្ធស្នាលឡើងធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យលំហរនៃសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកមានបងធំតែមួយសម្រាប់រៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់នៅក្នុងតំបន់នេះ។ កន្លងមកយើងឃើញថាសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានវាតទីតាំងនៅលើពិភពលោកនេះមានទំហំធំធេងណាស់ សូម្បីនៅក្នុងមជ្ឈិមបូព៌ាក៏មានវត្តមានសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែរ។ ដូចនេះហើយមហាអំណាចចិន និមហាអំណាចរុស្ស៊ីត្រូវតែចងសម្ព័ន្ធមិត្តគ្នា នៅក្នុងបញ្ហាអាស៊ីប៉ាហ្វិក ក៏ដូចជាបញ្ហានៅក្នុងពិភពលោកយើងនេះ។

(ដកស្រង់ទាំងស្រុងចេញពីសៀវភៅ នយោបាយការបរទេស ម្សិលមិញ ថ្ងៃនេះ និងថ្ងៃស្អែក របស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ ទូច ទំព័រ ៨២) 

អត្ថបទទាក់ទង

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ការពិភាក្សាអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិជារឿងចាំបាច់និងត្រូវរៀបចំឡើងជាប្រចាំ ហើយកម្ពុជាត្រូវពង្រឹងខ្លួន មិនត្រូវសម្ងំមើលការចាត់ចែងពីមហាអំណាចឡើយ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «ការពិភាក្សាអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិជារឿងចាំបាច់និងត្រូវរៀបចំឡើងប្រចាំ ហើយកម្ពុជាត្រូវពង្រឹងខ្លួន មិនត្រូវសម្ងំមើលការចាត់ចែងពីមហាអំណាចឡើយ» នេះជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ...

2024-09-04 13:27:37   ថ្ងៃពុធ, 04 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 08:27 PM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃពុធ ២ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ០៩:០០ នាទីព្រឹក វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា...

2024-09-04 03:11:55   ថ្ងៃពុធ, 04 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 10:11 AM
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ភាសាវិទ្យាប្រៀបដូចជាខ្យល់អុកស៊ីសែនដែលមិនអាចខ្វះបាន ដែលទាមទារឱ្យគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចូលរួមសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយ និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទកថាបើកសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ភាសាវិទ្យានិងភាសាខ្មែរនៅក្នុងយុគសម័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិត លើកទី១» រៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១០ រោច ខែស...

2024-08-29 07:33:00   ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 29 សីហា 2024 ម៉ោង 02:33 PM
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Stockholm International Water Institute: SIWI) ស្ដីពី គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀលថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាអបអរសាទរសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Stockholm International Wa...

2024-08-27 07:55:13   ថ្ងៃអង្គារ, 27 សីហា 2024 ម៉ោង 02:55 PM
អារម្មណ៍ពុះកញ្ជ្រោលរឿងទឹកដី មិនអាចរំងាប់ទាំងស្រុងដោយជំនឿសាសនាបានទេ

ដោយ៖ បណ្ឌិត គិន ភា តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) នៅតែក្តៅគគុកថ្វីថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ បានពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយនិងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាច្រើនលើកច្រើនសា ហើយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា...

2024-08-26 10:40:31   ថ្ងៃចន្ទ, 26 សីហា 2024 ម៉ោង 05:40 PM
មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា និងការបើកទូលាយឱ្យអ្នកស្នេហាជាតិចូលរួមកសាងជាតិ

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ នៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានប្រកាសបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងកៀងគរថវិកាបន្ថែម សម...

2024-08-26 08:30:05   ថ្ងៃចន្ទ, 26 សីហា 2024 ម៉ោង 03:30 PM

សេចក្តីប្រកាស