ព័ត៌មាន

«ទស្សនវិស័យរបស់អាស៊ានលើយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក» ដោយ៖ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា នាយកដ្ឋានសិក្សានយោបាយនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

2020-03-03 04:59:33 ថ្ងៃអង្គារ, 03 មីនា 2020, 04:59 AM
post_detail

ផ្អែកលើលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រ «តំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក» គឺជាតំបន់មួយដែលលាតសន្ធឹងលើតំបន់មហាសមុទ្រពីរ គឺមហាឥណ្ឌានិងសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ ប្រទេសចិនបានដាក់ចេញនូវការផ្លាស់ប្តូរផែនទីគំនិតយុទ្ធសាស្រ្តថ្មី តាមរយៈការធ្វើកំណែទម្រង់និងការបើកចំហរបស់ខ្លួន។ ព្រមជាមួយគ្នានោះបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា សហរដ្ឋអាម៉េរិក ជប៉ុន អូស្រ្តាលី និងឥណ្ឌា បានធ្វើសកម្មភាព ទប់ស្កាត់ប្រទេសចិនក្នុងក្របខណ្ឌថ្មីនៃការកើនឡើងនូវឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់តាមរយៈគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវរបស់ចិន។ យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកមានគោលបំណងការពារប្រឆាំងនឹងឥរិយាបថគោលនយោបាយសន្តិសុខរបស់ចិន។

បើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់គេហទំព័រ អ៊ីស អេស៊ា ហ្វ័ររ៉ុម កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែសភា ឆ្នាំ ២០១៨ យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ត្រូវបានណែនាំនិងគាំទ្រដោយប្រទេសផ្សេងៗខាងលើ ប៉ុន្តែមិនមែនប្រទេសចិនទេ។ លោក ស៊ីនហ្សូអាបេ បានកោតសរសើរគោលនយោបាយ «សកម្មភាពឆ្ពោះទៅទិសខាងកើត» របស់ឥណ្ឌា។ អ្នកសិក្សាជនជាតិចិនជឿជាក់ថា ការផ្លាស់ប្តូរភូមិសាស្ត្រនយោបាយឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក យុទ្ធសាស្ត្រថ្មី គឺមានភាពចាំបាច់ ដោយសារវប្បធម៌យុទ្ធសាស្ត្រនិងតម្រូវការនៃតុល្យភាពអំណាចរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

មេដឹកនាំអាស៊ានបានឯកភាពថា អាស៊ានត្រូវការចក្ខុវិស័យផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់សណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៣៤ នៅទីក្រុងបាងកកក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩។ ប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមជាយុទ្ធសាស្រ្តដែលអាស៊ានកំពុងជួបប្រទះនាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺខុសគ្នាពីអតីតកាល ហើយបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗគ្នានេះក៏ត្រូវការការឆ្លើយតបខុសគ្នាដែរ។ អាស៊ានសង្ឃឹមថា ចក្ខុវិស័យខុសគ្នាមួយនឹងផ្សះផ្សានូវទស្សនវិស័យប្រកួតប្រជែងនៃបទបញ្ជាក្នុងតំបន់ ដែលត្រូវបានគាំទ្រដោយប្រទេសមហាអំណាច។ ការទទួលយកទស្សនវិស័យនេះនឹងរម្លឹកអាស៊ាននិងមហាអំណាចក្រៅតំបន់ នូវសារដ៏សាមញ្ញមួយ គឺជាសមត្ថភាពក្នុងការបង្ហាញតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងចំណោមប្រទេសមហាអំណាច។ យោងតាមអំណះអំណាងក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមត្រជាក់ អាស៊ានជាតំបន់សន្តិភាព សេរីភាព និងអព្យាក្រឹតភាព (ZOPFAN)។

សព្វថ្ងៃ ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ី បានចាប់ផ្តើមព្រួយបារម្ភអំពីសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នាពេលអនាគត គឺអាស៊ានបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងស្ថានភាពថ្មី។ ពិភពលោកកំពុងតែពិបាកកំណត់ពីរបៀបដែលរដ្ឋមានឥរិយាបថឆ្ពោះទៅរកគ្នា។ ប្រទេសចិនកំពុងតែក្លាយទៅជាមហាអំណាចមួយដែលមានអំណាចខ្លាំងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលជាកត្តាជំរុញឱ្យសហរដ្ឋអាម៉េរិកកំពុងព្យាយាមរក្សានិរន្តរភាពរបស់ខ្លួននៅលើពិភពលោកតាំងពីឆ្នាំ១៩៤៥។ មានការវិវត្តចំនួនបីដែលបានលេចចេញពីដំណើរនៃការផ្លាស់ប្តូរនេះគឺ ទីមួយ ល្បែងថាមពលដ៏អស្ចារ្យកំពុងវិលត្រឡប់មកអាស៊ីអាគ្នេយ៍វិញ។ ទីពីរ អនាគតនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ត្រូវបានកំណត់កាន់តែខ្លាំងឡើងដោយរបៀបដែលមហាអំណាចក្រៅតំបន់ធ្វើអន្តរកម្មជាមួយ។ ហើយទីបី មហាអំណាចក្រៅតំបន់សំខាន់ៗកំពុងចាប់ផ្តើមលើកកម្ពស់ចក្ខុវិស័យផ្ទាល់ខ្លួនស្ដីអំពីសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់។

ចក្ខុវិស័យរបស់អាស៊ាន គឺនឹងបន្តរក្សាតួនាទីស្នូលរបស់ខ្លួននៅក្នុងនិម្មាបនកម្មក្នុងតំបន់ដែលកំពុងវិវត្តនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងតំបន់ជុំវិញរបស់ខ្លួន និងបន្តធ្វើជា «ឈ្មួញកណ្តាលដ៏ស្មោះត្រង់នៅក្នុងបរិយាកាសយុទ្ធសាស្ត្រនៃផលប្រយោជន៍ប្រកួតប្រជែង»។ តម្លៃរបស់អាស៊ាន គឺការរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងដល់ស្ថិរភាពនិងវិបុលភាពក្នុងតំបន់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៧ ហើយក៏បានបង្កើតអង្គការតំបន់មួយផ្សេងទៀតគឺ វេទិកាតំបន់អាស៊ាន (ARF) ដែលឥឡូវនេះមាន សមាជិកចំនួន២៧ប្រទេស។ តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤មក អាស៊ានបានដំណើរការជាទៀងទាត់នូវកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី រវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនិងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ។

ជាទស្សនវិស័យរួម អាស៊ានគួរប្រកាន់នយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនជាលក្ខណៈ អព្យាក្រឹតក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយប៉ូលអំណាចនានានៅលើសកលលោក ប៉ុន្តែការលើកឡើងនេះ មិនអាចលេចឡើងបានទេ ដោយសារបណ្តារដ្ឋជាសមាជិកទាំងដប់មានជំហរនិងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗគ្នាក្នុងបរិបទយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក និងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវដែលកំពុងមានឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់ ទោះបីជាអាស៊ាននៅតែអាចរក្សាគោលការណ៍អាស៊ានមានសំឡេងតែមួយក៏ដោយ៕


អត្ថបទទាក់ទង

«លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១២ នៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែល ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក ថ្ងៃទី១៨-១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨»

ថ្ងៃអាទិត្យ ១២កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ បន្ទាប់ពីការអញ្ជើញចូលរួមជាផ្លូវការណ៍របស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុ...

2018-10-21 14:37:14   Sun, 21,10,2018, 02:37 PM
«ខួបទី២៧ ឆ្នាំ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស»

ចុះផ្សាយថ្ងៃអាទិត្យ ទី២១  ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨  ម៉ោង៖ ១២ និង២០នាទី ភ្នំពេញ៖ គិតមកដល់ពេលនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស មានអាយុកាល២៧ឆ្នាំទៅហើយ (២៣ តុលា ១៩៩១ - ២៣ តុលា ២០១៨) ដែលដំណោះស្រាយលើបញ្ហានយោប...

2018-10-21 05:41:44   Sun, 21,10,2018, 05:41 AM
«ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ ព្រះសង្ឃជាង៥ម៉ឺនអង្គ មិនមែនខូចទាំងអស់នោះទេ ប៉ុន្តែយើងត្រូវកែសង្ឃដែលខុសវិន័យ២-៣អង្គ»

ភ្នំពេញ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១០កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស. ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «សង្គតិភាពនៃព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីពង្រឹងនិងអភិ...

2018-10-19 13:39:32   Fri, 19,10,2018, 01:39 PM
«សង្គតិភាពនៃព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីពង្រឹងនិងអភិវឌ្ឍវិស័យពុទ្ធចក្រ និងអាណាចក្រក្នុងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន៖ ការពង្រឹងសង្ឃវិន័យ»

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១០កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស. ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «សង្គតិភាពនៃព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្...

2018-10-19 13:29:13   Fri, 19,10,2018, 01:29 PM
«កិច្ចប្រជុំពិភាក្សាសេចក្តីព្រាង ចក្ខុវិស័យ បេសកកម្ម ភារកិច្ច វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា»

រសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៩កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៨ ខែតុលាឆ្នាំ២០១៨ ឯកឧត្តម បណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា ដឹកនាំអង្គប្រជុំពិភាក្សា ស្តីអំពី...

2018-10-18 15:38:59   Thu, 18,10,2018, 03:38 PM
«តើ​អ្វី​ទៅជា​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM) និង អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើលែងតែអាវុធ (EBA) ?»

តើ​អ្វី​ទៅជា​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM)?កិច្ចប្រជុំ​អាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEM) គឺជា​កិច្ចពិភាក្សា​នៃ​ដំណើរការ​ផ្លូវការ​មួយ និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​រ​វាង​សមាជិក​សហភាព​អឺរ៉ុប​ទាំង៣០ប្រទេស និង​អាស៊ី...

2018-10-18 04:16:28   Thu, 18,10,2018, 04:16 AM

សេចក្តីប្រកាស