ព័ត៌មាន

«ការសម្លឹងមើលរបស់ពិភពលោកទៅលើចិនក្រោយការផ្ទុះមេរោគ COVID-19 » ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ានៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

2020-02-13 11:43:50 ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 13 កុម្ភៈ 2020, 11:43 AM
post_detail

វីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ឬហៅជាផ្លូវការថា COVID-2019 ដែលបានផ្ទុះឡើងដំបូងចេញពីទីក្រុងវូហាន នៃខេត្តហូប៉ី ភាគកណ្តាល ប្រទេសចិនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩កន្លងមកនេះ បានបង្កនូវផលវិបាកជាច្រើន ទាំងវិស័យសុខភាពសាធារណៈ សេដ្ឋ​កិច្ច និងសង្គម។ ការរាតត្បាតបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ គិតមកទល់ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ មានចំនួន​អ្នកឆ្លងមេរោគនេះប្រមាណជាង ៦០,០០០ នាក់ និងអ្នកស្លាប់មានជាង ១,០០០នាក់ ហើយបានរាលដាលដល់ជិត​​៣០​ប្រទេស​ ដែលក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាផងដែរ។ ការរីករាលដាលមេរោគកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មី ឬ COVID-2019នេះ មិន​ត្រឹម​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់សេដ្ឋកិច្ច និងអាយុជីវិតមនុស្ស ប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ ក៏កំពុងបង្កបញ្ហាមួយដ៏ធំផងដែរ នោះគឺការរើស​អើង​លើ​ជនជាតិចិន ឬអ្នកមានដើមកំណើតចិន។

ការរើសអើងជនជាតិចិនបានកើតឡើងនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន។ យោងតាមការផ្សាយរបស់ BBC នៅសង្កាត់ចិនក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍ ជាទីដែលម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានជាពលរដ្ឋអង់គ្លេសដើមកំណើតចិន បានត្អូញត្អែរពីភាពស្ងប់ស្ងាត់ភ្ញៀវខុសពីធម្មតាចាប់តាំងពីការឆ្លងដំបូងនៃវីរុសកូរ៉ូណា ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍ជាលើកដំបូងនៅចក្រភពអង់គ្លេស។ នៅប្រទេស​​ជប៉ុន មានស្លាកសញ្ញាសរសេរថា “Chinese Don't Come To Japan” នៅលើបណ្តាញសង្គម Twitter។ នៅសិង្ហ​បុរី ប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់បានចុះហត្ថលេខាលើញត្តិអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលហាមឃាត់ជនជាតិចិនមិនឱ្យចូលប្រទេស​របស់ខ្លួន។ នៅហុងកុង កូរ៉េខាងត្បូង និងវៀតណាម តាមហាងអាជីវកម្មនានា បានបង្ហាញសញ្ញាថា អតិ​ថិ​ជន​ចិន​ដីគោកមិនស្វាគមន៍ទេ។ល។

នៅប្រទេសបារាំងឯណោះវិញ បើតាមការផ្សាយរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ក៏មានគំនិតម៉ៃនិងការរើសអើងប្រកាន់ពូជសាសន៍​អាស៊ីកាន់តែខ្លាំងឡើងផងដែរ។ ខ្លះសម្លឹងមើលពូជសាសន៍អាស៊ីក្នុងក្រសែភ្នែកស្អប់ខ្ពើម ខ្លះឡែបខាយពាក្យសំដីបែបមាក់ងាយ បែបសើចចំអក ខ្លះបដិសេធមិនចាប់ដៃជាកិច្ចស្វាគមន៍ ខ្លះមិនព្រមថើបថ្ពាល់ ដែលជាប្រពៃណីបារាំងនៅពេលជួបគ្នា ខ្លះដើរគេច ឬដើរថយនៅពេលឃើញជនជាតិអាស៊ីនៅតាមដងផ្លូវ ឬនៅពេលឡើងឡានក្រុងរួមគ្នា។ល។និង។ល។ ទាំងនេះសុទ្ធសឹងជាអ្វីដែលពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍អាស៊ី នៅប្រទេសបារាំងបានជួបប្រទះនារយៈពេល​ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។ មិនថាអ្នកមានសញ្ជាតិបារាំង សញ្ជាតិ ខ្មែរ ចិន ចាម វៀតណាម ឬថៃទេ ឱ្យអ្នកមានប្រភព​មកពីអាស៊ី អ្នកនឹងត្រូវគេដៀង ឌឺដង ជាងពេលណាៗទាំងអស់។

ជនរងគ្រោះដោយផ្ទាល់និងដោយប្រយោលច្រើនឡើងៗបាននាំគ្នាបង្ហោះសារជាមួយនឹងពាក្យ #JeNeSuisPas​UnVirus​ (ខ្ញុំមិនមែនជាវីរុស) ដើម្បីបញ្ជាក់អំពីការលេចឡើងជាថ្មីនៃចរន្តប្រកាន់ពូជសាសន៍រើសអើងជនជាតិអាស៊ី។ កូនសិស្សសាលាបីនាក់ ជាដើមកំណើតអាស៊ី មានអាការៈមិនស្រួលខ្លួនបន្តិច ត្រូវបានសិស្សធំៗវាយធ្វើ​បាបដោយគិត​ថា​ជាជនជាតិចិននាំមេរោគកូរ៉ូណាថ្មីមកបារាំង។ នេះបើតាមសាក្សីម្នាក់ដែលរៀបរាប់បង្ហោះក្នុងប្រព័ន្ធ​សង្គម។

ផ្ទុយពីនិន្នាការខាងលើ ប្រទេសកម្ពុជាដែលរកឃើញមានវីរុសកូរូណាមួយករណីទៅលើជនជាតិចិន ហើយក្រោយមកត្រូវបានព្យាបាលជាសះស្បើយ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដី ហ៊ុន សែន សម្រេចមិនជម្លៀសប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីក្រុងវូហាននិង​​ចិននោះទេ គឺធ្វើតាមបទពិសោធន៍ និងបង្ហាញពីសាមគ្គីភាពជាមួយចិន ដែលនេះជាការអាចជួយទៅបានរបស់កម្ពុជា។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបានសង្កត់ធ្ងន់សុភាសិតប្រចាំប្រទេសមួយជូនសាធារណជនជុំវិញករណីវីរុសកូរូណាវាយ​លុក​សុខ​ភាពសាធារណៈពិភពលោកថា ស្រលាញ់គ្នាក្នុងគ្រាក្រ ស្គាល់មិត្តល្អពេលជួបទុក្ខលំបាក។

ចំពោះមុខការរើសអើងដ៏គួរឱ្យបារម្ភនេះ នៅថ្ងៃទី០៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អាន់តូនីញ៉ូ ហ្គួទែរែស (Antonio Guterres) បានបង្ហាញក្ដីព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ពីលទ្ធភាពនៃការផ្ទុះឡើងនូវទង្វើរើសអើងប្រឆាំងនឹងក្រុមមនុស្សមួយចំនួន។ ប្រមុខដឹកនាំអង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះបានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា «វាពិតជាងាយស្រួល ក្នុងការចូលទៅកាន់ទស្សនៈ ដែលមាននិន្ននាការបែបរើសអើង... ប៉ុន្តែ និន្ននាការទាំងនេះ គឺជាការរំលោភលើសិទ្ធិមនុស្ស ហើយវានឹងនាំទៅរកការមើលងាយជនគ្មានកំហុសដោយសារតែជាតិសាសន៍របស់ពួកគ»។

ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរើសអើងនេះ លោក ម៉ៃខឺល រីយ៉ាន (Michael Ryan) នាយកប្រតិបត្តិផ្នែកសុខភាព និងសង្រ្គោះបន្ទាន់​របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានលើកឡើងនៅក្នុងទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានស៊ីនហួរថា មិនគួរតែមាន​ការរើសអើងណាមួយឡើយពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងវីរុសកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះទេ។ លោកក៏បានបន្ថែមថា វាគឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ដើម្បីធានាថា ពុំមានការរើសអើងក្នុងទម្រង់ណាមួយឡើយទាក់ទងទៅនឹងវីរុសកូរ៉ូណាថ្មីនេះ ព្រោះ​វាជារឿងមិនចាំបាច់ និងមិនអាចជួយអ្វីបាននោះទេ។ លោក Ryan បានគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលទាំងឡាយ មានតួនាទីអប់រំប្រជាជនរបស់ខ្លួនជុំវិញការរើសអើង។ វាជាការទទួលខុសត្រូវដ៏សំខាន់មួយ។

ចំណែកឯមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់ទៀតរបស់អង្គការអង្គការសុខភាពពិភពលោក គឺលោកស្រី ម៉ារៀ វ៉ាន កឺខូវ (Maria Van Kerkhove) ក៏បានបង្ហាញក្តីកង្វល់ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ដោយផ្តោតទៅលើឈ្មោះរបស់វីរុស។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា អង្គ​ការ​សុខភាពពិភពលោក បានផ្តល់ឈ្មោះបណ្តោះអាសន្នហៅថា 2019-nCoV សម្រាប់វីរុសកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះ ដើម្បីធា​នា​​ថាពុំមានទីតាំងណាមួយត្រូវយកទៅភ្ជាប់ជាមួយវីរុសនេះឡើយ បើទោះបីជាវាបានផ្ទុះចេញពីក្នុងប្រទេសចិនក៏​ដោយ​។​

សរុបមក ជំងឺឆ្លងគ្មានព្រំដែនទេ ហើយក៏គ្មានប្រទេសណាមួយឬជនជាតិណាមួយចង់ឱ្យវាកើតឡើងដែរ។ ការរើសអើងប្រទេសណាមួយឬជនជាតិណាមួយដោយសារតែជំងឺឆ្លង ហើយមិនព្រមរួមដៃគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំង គឺជាអំពើអមនុស្សធម៌និងខ្វះការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ប្រទេសចិននិងជនជាតិចិន មិនគួរជាកម្មវត្ថុនៃការរើសអើងនោះទេ។ ពិភព​លោក​ទាំងមូលត្រូវតែពួតដៃគ្នាបន្ថែមទៀត ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការរីករាលដាលនៃវីរុសដ៏កាចសាហាវនេះ សម​ដូចប្រសាសន៍របស់ប្រធានអង្គការ WHO លោក Ghebreyesus ដែលបានថ្លែងចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា ការត្រួសត្រាយផ្លូវដល់នាវាទេសចរណ៍ Westerdam នេះ ជាសកម្មភាពមួយដើម្បី​ទប់ស្កាត់ភាពវិលវល់និងអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច។ ការបោះជំហានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាសកម្មភាពស្វាគមន៍មួយចំពោះសាមគ្គីភាព ខណៈពេលដែលពិភពលោកនៅតែមានឱកាសជានិច្ចក្នុងការបញ្ឈប់ការរីករាលដាលនៃវីរុស COVID-2019។ ការផ្ទុះវីរុសនេះអាចនាំឱ្យយើងស្គាល់មនុស្សល្អនិងអាក្រក់។ ផ្ទុយទៅនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីប្រយុទ្ធ​ COVID-2019 ការកើតមានភាពវិលវល់អាចត្រឹមតែធ្វើឱ្យយើងបាត់បង់ការយកចិត្តទុកដាក់និងបង្វែរមនុស្ស​ឱ្យ​ប្រឆាំងគ្នាប៉ុណ្ណោះ៕

RAC Media




អត្ថបទទាក់ទង

សំណង់ប្រាសាទក្នុងស្រុកកំពង់លែងនៃដែនដីអាណាចក្រចេនឡា ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា- ប្រធានវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម

អាណាចក្រចេនឡាចាត់ទុកជារដ្ឋ ដំបូងៗមួយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ អាណាចក្រ ឬ រដ្ឋសំខាន់ៗ និងដំបូងបង្អស់ក្នុងដែនដីអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានដូចជារដ្ឋហ្វូណន រដ្ឋចេនឡា និង រដ្ឋអង្គរ (អាណាចក្រអង្គរ ឬ ចក្រភពអង្គរ) ។...

2023-03-10 09:06:21   Fri, 10,03,2023, 09:06 AM
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន : អ្នកការទូតអាជីព កំពូលអ្នកចរចា និងបិតាសន្តិភាពនៃកម្ពុជា

កាលពីវេលាម៉ោង១២:៣៣ នាទី រំលងអធ្រាត្រថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រមុខនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបង្ហោះឃ្លីបវីដេអូមួយប្រវែង ៨នាទីនិង២៨វិនាទី...

2023-03-06 03:24:10   Mon, 06,03,2023, 03:24 AM
វិន័យគ្រួសារ ជាគ្រឹះរឹងមាំ ជួយកុមារក្លាយជាមនុស្សធំដ៏ជោគជ័យក្នុងសង្គម ដោយ៖ លោក ប៉ាន់ សំណាង មន្ដ្រីនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ដ្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ដ្រនិងវិទ្យាសាស្ដ្រសង្គមនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

កាលដែលពួកយើងជាមនុស្សមានរបៀបរៀបរយ ត្រឹមត្រូវ ធ្វើអ្វីច្បាស់លាស់ មានវិន័យ វាមិនមែនជារឿងងាយនោះទេ ហើយបើសិនជាពួកយើងមិនទម្លាប់រឿងនឹងទៀត វាកាន់តែពិបាក។ ប្រទេសមានច្បាប់ គ្រួសារមានវិន័យ យ៉ាងណាមិញ ជីវិតនៅ...

2023-03-01 07:52:51   Wed, 01,03,2023, 07:52 AM
វីដេអូឯកសារ ស្ដីពី «ពិធីលៀងមេមត់» នៅតំបន់អង្គរ

សូមជូនខ្សែវីដេអូស្តីពី៖ «ពិធីលៀងមេមត់ នៅតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប»- ដឹកនាំផលិតដោយ៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ផុន កសិកា- ថត និងកាត់តរូបភាពដោយ៖ លោក នឿន សុធា- បញ្ចូលសម្លេងដោយ៖ កញ្ញា តាកេត ស័កដាពិធីលៀងមេមត់ នៃតំបន់អង្គរ...

2023-03-01 07:44:29   Wed, 01,03,2023, 07:44 AM
«តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីក្លាយខ្លួនជាចុងភៅអាជីពមួយរូប?»

សិក្ខាកាមទាំងអស់ដែលបានមកទទួលការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈលើជំនាញចុងភៅ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការក្លាយទៅជាចុងភៅអាជីពម្នាក់ គឺទាមទារឱ្យយើងយល់ច្បាស់ ពីវិធីសាស្រ្តជាច្រើនដូចជា៖ -បច្ច...

2023-03-01 07:39:22   Wed, 01,03,2023, 07:39 AM
ការសិក្សាទៅលើជំងឺថប់បារម្ភរបស់និស្សិតវិស្វករនៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជាក្នុងបរិបទនៃវិបត្តិកូវីដ-១៩ ដោយ៖ លោក លី តុង , លោក មាឃ សារី, លោក សូ សុធីរ, លោកស្រី ឃាង ធានី- កាលិកបត្រស្រាវជ្រាវមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម, ១(២), ខែធ្នូ ២០២២

ការស្រាវជ្រាវនេះ មានគោលបំណងឈ្វេងយល់អំពីកម្រិតនៃជំងឺថប់បារម្ភ (Anxiety) របស់និស្សិតវិស្វករដែលកំពុងសិក្សានៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា ក្នុងបរិបទនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ កម្រងសំណួរសម្រាប់វាស់កម្...

2023-02-27 09:09:05   Mon, 27,02,2023, 09:09 AM

សេចក្តីប្រកាស