ព័ត៌មាន

«ការសម្លឹងមើលរបស់ពិភពលោកទៅលើចិនក្រោយការផ្ទុះមេរោគ COVID-19 » ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ានៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

2020-02-13 11:43:50 ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 13 កុម្ភៈ 2020, 11:43 AM
post_detail

វីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ឬហៅជាផ្លូវការថា COVID-2019 ដែលបានផ្ទុះឡើងដំបូងចេញពីទីក្រុងវូហាន នៃខេត្តហូប៉ី ភាគកណ្តាល ប្រទេសចិនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩កន្លងមកនេះ បានបង្កនូវផលវិបាកជាច្រើន ទាំងវិស័យសុខភាពសាធារណៈ សេដ្ឋ​កិច្ច និងសង្គម។ ការរាតត្បាតបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ គិតមកទល់ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០នេះ មានចំនួន​អ្នកឆ្លងមេរោគនេះប្រមាណជាង ៦០,០០០ នាក់ និងអ្នកស្លាប់មានជាង ១,០០០នាក់ ហើយបានរាលដាលដល់ជិត​​៣០​ប្រទេស​ ដែលក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាផងដែរ។ ការរីករាលដាលមេរោគកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មី ឬ COVID-2019នេះ មិន​ត្រឹម​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់សេដ្ឋកិច្ច និងអាយុជីវិតមនុស្ស ប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ ក៏កំពុងបង្កបញ្ហាមួយដ៏ធំផងដែរ នោះគឺការរើស​អើង​លើ​ជនជាតិចិន ឬអ្នកមានដើមកំណើតចិន។

ការរើសអើងជនជាតិចិនបានកើតឡើងនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន។ យោងតាមការផ្សាយរបស់ BBC នៅសង្កាត់ចិនក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍ ជាទីដែលម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានជាពលរដ្ឋអង់គ្លេសដើមកំណើតចិន បានត្អូញត្អែរពីភាពស្ងប់ស្ងាត់ភ្ញៀវខុសពីធម្មតាចាប់តាំងពីការឆ្លងដំបូងនៃវីរុសកូរ៉ូណា ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍ជាលើកដំបូងនៅចក្រភពអង់គ្លេស។ នៅប្រទេស​​ជប៉ុន មានស្លាកសញ្ញាសរសេរថា “Chinese Don't Come To Japan” នៅលើបណ្តាញសង្គម Twitter។ នៅសិង្ហ​បុរី ប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់បានចុះហត្ថលេខាលើញត្តិអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលហាមឃាត់ជនជាតិចិនមិនឱ្យចូលប្រទេស​របស់ខ្លួន។ នៅហុងកុង កូរ៉េខាងត្បូង និងវៀតណាម តាមហាងអាជីវកម្មនានា បានបង្ហាញសញ្ញាថា អតិ​ថិ​ជន​ចិន​ដីគោកមិនស្វាគមន៍ទេ។ល។

នៅប្រទេសបារាំងឯណោះវិញ បើតាមការផ្សាយរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ក៏មានគំនិតម៉ៃនិងការរើសអើងប្រកាន់ពូជសាសន៍​អាស៊ីកាន់តែខ្លាំងឡើងផងដែរ។ ខ្លះសម្លឹងមើលពូជសាសន៍អាស៊ីក្នុងក្រសែភ្នែកស្អប់ខ្ពើម ខ្លះឡែបខាយពាក្យសំដីបែបមាក់ងាយ បែបសើចចំអក ខ្លះបដិសេធមិនចាប់ដៃជាកិច្ចស្វាគមន៍ ខ្លះមិនព្រមថើបថ្ពាល់ ដែលជាប្រពៃណីបារាំងនៅពេលជួបគ្នា ខ្លះដើរគេច ឬដើរថយនៅពេលឃើញជនជាតិអាស៊ីនៅតាមដងផ្លូវ ឬនៅពេលឡើងឡានក្រុងរួមគ្នា។ល។និង។ល។ ទាំងនេះសុទ្ធសឹងជាអ្វីដែលពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍អាស៊ី នៅប្រទេសបារាំងបានជួបប្រទះនារយៈពេល​ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។ មិនថាអ្នកមានសញ្ជាតិបារាំង សញ្ជាតិ ខ្មែរ ចិន ចាម វៀតណាម ឬថៃទេ ឱ្យអ្នកមានប្រភព​មកពីអាស៊ី អ្នកនឹងត្រូវគេដៀង ឌឺដង ជាងពេលណាៗទាំងអស់។

ជនរងគ្រោះដោយផ្ទាល់និងដោយប្រយោលច្រើនឡើងៗបាននាំគ្នាបង្ហោះសារជាមួយនឹងពាក្យ #JeNeSuisPas​UnVirus​ (ខ្ញុំមិនមែនជាវីរុស) ដើម្បីបញ្ជាក់អំពីការលេចឡើងជាថ្មីនៃចរន្តប្រកាន់ពូជសាសន៍រើសអើងជនជាតិអាស៊ី។ កូនសិស្សសាលាបីនាក់ ជាដើមកំណើតអាស៊ី មានអាការៈមិនស្រួលខ្លួនបន្តិច ត្រូវបានសិស្សធំៗវាយធ្វើ​បាបដោយគិត​ថា​ជាជនជាតិចិននាំមេរោគកូរ៉ូណាថ្មីមកបារាំង។ នេះបើតាមសាក្សីម្នាក់ដែលរៀបរាប់បង្ហោះក្នុងប្រព័ន្ធ​សង្គម។

ផ្ទុយពីនិន្នាការខាងលើ ប្រទេសកម្ពុជាដែលរកឃើញមានវីរុសកូរូណាមួយករណីទៅលើជនជាតិចិន ហើយក្រោយមកត្រូវបានព្យាបាលជាសះស្បើយ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដី ហ៊ុន សែន សម្រេចមិនជម្លៀសប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីក្រុងវូហាននិង​​ចិននោះទេ គឺធ្វើតាមបទពិសោធន៍ និងបង្ហាញពីសាមគ្គីភាពជាមួយចិន ដែលនេះជាការអាចជួយទៅបានរបស់កម្ពុជា។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបានសង្កត់ធ្ងន់សុភាសិតប្រចាំប្រទេសមួយជូនសាធារណជនជុំវិញករណីវីរុសកូរូណាវាយ​លុក​សុខ​ភាពសាធារណៈពិភពលោកថា ស្រលាញ់គ្នាក្នុងគ្រាក្រ ស្គាល់មិត្តល្អពេលជួបទុក្ខលំបាក។

ចំពោះមុខការរើសអើងដ៏គួរឱ្យបារម្ភនេះ នៅថ្ងៃទី០៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អាន់តូនីញ៉ូ ហ្គួទែរែស (Antonio Guterres) បានបង្ហាញក្ដីព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ពីលទ្ធភាពនៃការផ្ទុះឡើងនូវទង្វើរើសអើងប្រឆាំងនឹងក្រុមមនុស្សមួយចំនួន។ ប្រមុខដឹកនាំអង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះបានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា «វាពិតជាងាយស្រួល ក្នុងការចូលទៅកាន់ទស្សនៈ ដែលមាននិន្ននាការបែបរើសអើង... ប៉ុន្តែ និន្ននាការទាំងនេះ គឺជាការរំលោភលើសិទ្ធិមនុស្ស ហើយវានឹងនាំទៅរកការមើលងាយជនគ្មានកំហុសដោយសារតែជាតិសាសន៍របស់ពួកគ»។

ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរើសអើងនេះ លោក ម៉ៃខឺល រីយ៉ាន (Michael Ryan) នាយកប្រតិបត្តិផ្នែកសុខភាព និងសង្រ្គោះបន្ទាន់​របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានលើកឡើងនៅក្នុងទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានស៊ីនហួរថា មិនគួរតែមាន​ការរើសអើងណាមួយឡើយពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងវីរុសកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះទេ។ លោកក៏បានបន្ថែមថា វាគឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ដើម្បីធានាថា ពុំមានការរើសអើងក្នុងទម្រង់ណាមួយឡើយទាក់ទងទៅនឹងវីរុសកូរ៉ូណាថ្មីនេះ ព្រោះ​វាជារឿងមិនចាំបាច់ និងមិនអាចជួយអ្វីបាននោះទេ។ លោក Ryan បានគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលទាំងឡាយ មានតួនាទីអប់រំប្រជាជនរបស់ខ្លួនជុំវិញការរើសអើង។ វាជាការទទួលខុសត្រូវដ៏សំខាន់មួយ។

ចំណែកឯមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់ទៀតរបស់អង្គការអង្គការសុខភាពពិភពលោក គឺលោកស្រី ម៉ារៀ វ៉ាន កឺខូវ (Maria Van Kerkhove) ក៏បានបង្ហាញក្តីកង្វល់ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ដោយផ្តោតទៅលើឈ្មោះរបស់វីរុស។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា អង្គ​ការ​សុខភាពពិភពលោក បានផ្តល់ឈ្មោះបណ្តោះអាសន្នហៅថា 2019-nCoV សម្រាប់វីរុសកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះ ដើម្បីធា​នា​​ថាពុំមានទីតាំងណាមួយត្រូវយកទៅភ្ជាប់ជាមួយវីរុសនេះឡើយ បើទោះបីជាវាបានផ្ទុះចេញពីក្នុងប្រទេសចិនក៏​ដោយ​។​

សរុបមក ជំងឺឆ្លងគ្មានព្រំដែនទេ ហើយក៏គ្មានប្រទេសណាមួយឬជនជាតិណាមួយចង់ឱ្យវាកើតឡើងដែរ។ ការរើសអើងប្រទេសណាមួយឬជនជាតិណាមួយដោយសារតែជំងឺឆ្លង ហើយមិនព្រមរួមដៃគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំង គឺជាអំពើអមនុស្សធម៌និងខ្វះការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ប្រទេសចិននិងជនជាតិចិន មិនគួរជាកម្មវត្ថុនៃការរើសអើងនោះទេ។ ពិភព​លោក​ទាំងមូលត្រូវតែពួតដៃគ្នាបន្ថែមទៀត ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការរីករាលដាលនៃវីរុសដ៏កាចសាហាវនេះ សម​ដូចប្រសាសន៍របស់ប្រធានអង្គការ WHO លោក Ghebreyesus ដែលបានថ្លែងចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា ការត្រួសត្រាយផ្លូវដល់នាវាទេសចរណ៍ Westerdam នេះ ជាសកម្មភាពមួយដើម្បី​ទប់ស្កាត់ភាពវិលវល់និងអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច។ ការបោះជំហានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាសកម្មភាពស្វាគមន៍មួយចំពោះសាមគ្គីភាព ខណៈពេលដែលពិភពលោកនៅតែមានឱកាសជានិច្ចក្នុងការបញ្ឈប់ការរីករាលដាលនៃវីរុស COVID-2019។ ការផ្ទុះវីរុសនេះអាចនាំឱ្យយើងស្គាល់មនុស្សល្អនិងអាក្រក់។ ផ្ទុយទៅនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីប្រយុទ្ធ​ COVID-2019 ការកើតមានភាពវិលវល់អាចត្រឹមតែធ្វើឱ្យយើងបាត់បង់ការយកចិត្តទុកដាក់និងបង្វែរមនុស្ស​ឱ្យ​ប្រឆាំងគ្នាប៉ុណ្ណោះ៕

RAC Media




អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទស្រាវជ្រាវ៖ «អំពីជំនឿខ្មែរ» (ភាគ១) ដោយ៖ ក្តាន់ ធុល

(បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុល វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)នៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ជំនឿ គឺជាអាហារស្មារតីរបស់មនុស្ស ដែលគេត្រូវបរិភោគជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ អាហារខ្លះមានរសជាតិពុលដែលធ្វើឱ្យប៉ះពា...

2023-05-11 10:52:40   Thu, 11,05,2023, 10:52 AM
លោក Keisuke Honda ស្ថិតក្នុងការចងចាំរបស់យុវជនកម្ពុជាជានិច្ច !

(គូរដោយ៖ ចាន់ សម្ផស្ស និស្សិតសិក្សាមុខជំនាញវិចិត្រកម្មនៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា)កាលពីយប់ថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងមកនេះ ជាការប្រកួតរវាងក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកម្ពុជា និងក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិ...

2023-05-11 10:48:06   Thu, 11,05,2023, 10:48 AM
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ជំនួបពិភាក្សាពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវរបស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី

នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោកសាស្ត្រាចារ្យ​បណ្ឌិត Dat...

2023-05-03 07:14:05   Wed, 03,05,2023, 07:14 AM
ការវិនិយោគនាំជោគជ័យដល់កម្ពុជា ដោយ៖ បណ្ឌិត មិន ប្រុសបញ្ញារិទ្ធិ មន្រ្តីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្រ្តនៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

វិនិយោគគឺជាវេចនសព្ទ ជាមួយពាក្យការបណ្ដាក់ទុន។ វិនិយោគជាការបណ្ដាក់ទុនធ្វើអាជីវកម្មក្នុងការបង្កើតរោងចក្រ សហគ្រាស កសិដ្ឋាន ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ឬ សេវាអ្វីមួយដើម្បីបានទទួលប្រាក់ចំណេញ។ ម្យ៉ាងទៀត វិ...

2023-05-01 14:35:38   Mon, 01,05,2023, 02:35 PM
ផ្កាក្រមួនគឺជាអ្វី?

យោងតាមការសិក្សារបស់វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម បានឱ្យដឹងថា ផ្កាក្រមួនគឺជាផ្កាធ្វើពីក្រមួន។ ពោលបែបនេះគឺពោលតាមអ្នកស្រុករស់នៅភូមិព្រះធាតុ ឃុំខ្វាវ ស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប។ផ្កាក្រមួនធ្វ...

2023-04-26 03:56:08   Wed, 26,04,2023, 03:56 AM
មរតកវប្បធម៌អរូបី ក្នុងស្រុកកំពង់លែង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា ប្រធានវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

មរតកវប្បធម៌អរូបីសំដៅដល់ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របៀបរបបក្នុងសង្គម ល្បែងរបាំ កិច្ចពិធី ឬចំណេះជំនាញប្រពៃណីដូនតានានាជាដើម។ ការទទួលស្គាល់និងប្រតិបត្តិចំពោះមរតកវប្បធម៌អរូបីរបស់អ្នកស្រុកភូមិ ឬមនុស្សក្រុម និងមួយគ...

2023-04-24 09:59:56   Mon, 24,04,2023, 09:59 AM

សេចក្តីប្រកាស