Royal Academy of Cambodia
ភ្នំពេញ៖ «ស្ថាបត្យកម្ម និងសំណង់ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរ មានប្រាសាទពីរបែប...» នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក រ៉េត សាមុត មគ្គុទេសក៍ទេសចរណ៍តំបន់សៀមរាបអង្គរ នៅក្នុងសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅសាលប្រជុំនៃអគារឥន្ទ្រទេវី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីវេលាម៉ោង ៨:៣០នាទីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ។
បើតាមលោក រ៉េត សាមុត ស្ថាបត្យកម្ម និងសំណង់ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរ មានប្រាសាទពីរបែបគឺ៖ ទី១. ប្រាសាទភ្នំជាប្រាសាទសង់លើឃឿនច្រើនជាន់សម្រាប់លទ្ធិទេវរាជ (បាគង បាខែង បក្សីចាំក្រុង ប្រាសាទធំ មេបុណ្យខាងកើតប្រែរូប តាកែវ បាពួន អង្គរវត្ត បាយ័ន)។ ទី២. ប្រាសាទសង់ទាបនឹងដី ជាប្រាសាទសម្រាប់លទ្ធិបុគ្គលនិយម (ព្រះគោ លលៃ បន្ទាយឆ្មារ ព្រះខាន់ តាព្រហ្ម។ល។)។ ម្យ៉ាងទៀត គេបានសង្កេតឃើញថាពីរាជ្យមួយទៅរាជ្យមួយទៀតប្រាសាទមានទំហំកាន់តែធំឡើង ហើយកាន់តែច្រើនឡើង។ ត្រង់នេះបង្ហាញឱ្យឃើញថា ព្រះរាជាអង្គរហាក់ដូចជាបានប្រណាំងប្រជែងក្នុងការលើកកិត្យានុភាពរបស់ព្រះអង្គ។ ចំពោះប្រាសាទដូចបាន រៀបរាប់រួចមកហើយនេះ ពុំមែនមានត្រឹមតែការកសាងហើយចប់នោះទេ គឺប្រជារាស្ត្រមានការផ្គត់ផ្គង់នូវគ្រឿងប្រដាប់ប្រើប្រាស់ និង ដង្វាយផ្សេងៗនិងមានភារៈត្រូវទៅនៅបម្រើ និង ថៃរក្សាប្រាសាទទាំងនោះថែមទៀត។
ចំណែកការវិវត្តនៃរចនាបថស្ថាបត្យកម្មសំណង់ និង ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរ លោក រ៉េត សាមុត បានគូសបញ្ជាក់ថា ត្រូវបានចែកចេញជា១០រចនាបថគឺ៖
១. រចនាបថគូលែន (គ.ស.៨០២ ដល់ ៨៥០ ពាក់កណ្ដាលទី១នៃស.វ.ទី៩)
២. រចនាបថព្រះគោ (គ.ស.៨៧៧-៨៨៩ ភាគ៤នៃចុងស.វ.ទី៩)
៣. រចនាបថបាខែង (ចុងនៃ ស.វទី៩ និងដើម ស.វ ទី ១០)
៤. រចនាបថកោះកេរ (គ.ស.វ.ទី ១០)
៥. រចនាបថប្រែរូប (គ.ស.៩៤៤-៩៦៨)
៦. រចនាបថបន្ទាយស្រី (ពាក់កណ្ដាលទី២ នៃ គ.ស.វ.ទី ១០)
៧. រចនាបថឃ្លាំង (ចុងស.វ.ទី១០ និងពាក់កណ្ដាលទី១ នៃស.វ.ទី ១១)
៨. រចនាបថបាពួន (ពាក់កណ្ដាលទី២ នៃស.វ.ទី១១)
៩. រចនាបថអង្គរវត្ដ (ពាក់កណ្ដាលទី ១ នៃស.វ.ទី ១២)
១០. រចនាបថបាយ័ន (ពាក់កណ្ដាលទី១ នៃស.វ.ទី១២ និងដើមស.វទី១៣)
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សិក្ខាសាលាដែលត្រូវបានរៀបចំនាព្រឹកនេះ គឺជាសិក្ខាសាលាបន្តពីសិក្ខាសាលាជាតិលើកទី១ ស្តីអំពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យនគរភ្នំដល់សម័យលង្វែក» រៀបចំដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ៕
RAC Media
ភ្នំពេញ៖ នៅព្រឹកនៅថ្ងៃសុក្រ ៧រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ វេលាម៉ោង ៩:០០ នាទីព្រឹក នៅសាលប្រជុំវិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានរៀបចំ កិច្ចប្រជុំរ...
នៅព្រឹកនិងរសៀលថ្ងៃអង្គារ ទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជួរ គារី បានដឹកនាំប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សា និង អនុម័តបច្ចេកសព្ទគណ:កម្មការភាសាវិទ្យាបានចំនួន០...
នារសៀល ថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអញ្ជើញចុះមកមើលការងារស្រាវជ្រាវ និងធ្វើកំណាយដល់ទីតាំងកំណាយឡស្លដែកនៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែនឫស្ស...
ដោយមានកិច្ចសហការជាមួយ វិទ្យាស្ថានបរិស្ថានកូរ៉េ (KEI) និង ក្រុមប្រឹក្សាជាតិអភិវឌ្ឍន៍ដោយចីរភាព (NCSD) រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងរៀបចំកម្មវិធីសិក្ខាសាលាមួយ ស្តីពី «បញ្ហាប្រឈមនៃបរិស្ថានរបស់កម្ពុជា និ...