Royal Academy of Cambodia
ប្រទេស Zimbabwe បានប្រកាសប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណផ្លូវការរបស់ខ្លួន ក្រោយពីប្រទេសចិនបានប្រកាសលុបបំណុលដែល Zimbabwe សងក្នុងឆ្នាំនេះ។ ការប្រើប្រាស់លុយយ៉ន់នេះនឹងជួយសម្រួលដល់ពាណិជ្ជកម្មរបស់ Zimbabwe និងប្រទេសចិន។
ប្រទេស Zimbabwe បានប្រកាសប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណផ្លូវការរបស់ខ្លួន ក្រោយពីប្រទេសចិនបានប្រកាសលុបបំណុលដែល Zimbabwe សងក្នុងឆ្នាំនេះ។ ការប្រើប្រាស់លុយយ៉ននេះនឹងជួយសម្រួលដល់ពាណិជ្ជកម្មរបស់ Zimbabwe និងប្រទេសចិន។
រូបិយបណ្ណ យ៉ន់ ជារូបិយបណ្ណទី៣ដែលប្រទេស Zimbabwe ចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ដែលមានដុល្លារអាម៉េរិក និងរូបិយបណ្ណ រ៉េន របស់អាហ្រិ្វកខាងត្បូង។ ប្រទេស Zimbabwe បានបោះបង់ឈប់ចាយរូបិយបណ្ណរបស់ប្រទេសខ្លួនក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ក្រោយពីរូបិយបណ្ណប្រទេស Zimbabwe បានកើនអតិផរណា ៥០០ពាន់លានភាគរយ។ បាតុភូតរបៀបនេះហៅថា ដុល្លារូបនីយកម្ម (Dollarization) ដែលប្រទេសរងគ្រោះដោយអភិអតិផរណា (Hyperinflation) បានបោះបង់រូបិយបណ្ណរបស់ប្រទេសខ្លួន ហើយប្រើរូបិយបណ្ណដែលមានស្ថិរភាព (Stable Currency) ដូចជាដុល្លារដើម្បីប្រឆាំងអតិផរណា។ បាតុភាពនេះក៏បានកើតឡើងចំពោះសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាក្នុងដើមទសវត្សរ៍ទី៩០ ដែលពេលនោះអភិ-អតិផរណារបស់កម្ពុជាប្រមាណ ៣០០% និងការហូរចូលនៃដុល្លារពីការចំណាយជាដុល្លាររបស់ UNTAC សម្រាប់ការបោះឆ្នោត ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ប៉ុន្តែកម្ពុជាអាចរក្សាប្រាក់រៀលរបស់ខ្លួនរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ទោះបីអត្រាដុល្លារូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយ។
កត្តាដែលនាំឱ្យអភិអតិផរណា (Hyperinflation) របស់ Zimbabwe បណ្តាលមកពីវិបត្តិសេដ្ឋ-កិច្ចនិងការចំណាយរដ្ឋាភិបាលច្រើនហួសហេតុ ដូចជាការចូលសង្រ្គាមនៅ Congo បានបណ្តាលឱ្យប្រទេស Zimbabwe បានបោះពុម្ពលុយរូបិយបណ្ណដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ដែលបណ្តាលឱ្យមានអតិផរណាឡើង ៧៨ពាន់លាន% ក្នុងឆ្នាំ២០0៨។
ការប្រើប្រាស់លុយយ៉ន់របស់ Zimbabwe នេះមិនទាន់បានអនុញ្ញាតិជាសាធារណៈទេ គឺអនុញ្ញាតិនៅត្រឹមការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងចិន។
ក្នុងទ្រឹស្តី ដុល្លារូបនីយកម្ម (Dollarization) ការប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណអន្តរជាតិជា Legal Tender បានផ្តល់គុណសម្បតិ្ត និងគុណវិបត្តិ។ គុណសម្បត្តិ មានដូចជា ស្ថិរភាពអតិផរណា ស្ថិរភាពអត្រាប្តូរប្រាក់ ជួយសម្រួលការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មនិងវិន័យក្នុងចំណាយរដ្ឋាភិបាលដែលមិនអាចបោះលុយស្រេចតែអំពើចិត្ត។ គុណវិបត្តិមានដូចជា បាត់បង់គោលនយោបាយ រូបិយវត្ថុនិងអត្រាប្តូរប្រាក់ (Monetary and Exchange Rate Policy) និងរងឥទ្ធិពលគោលនយោបាយនិងឥទ្ធិពលខាងក្រៅ របស់ប្រទេសម្ចាស់រូបិយវត្ថុ។ ចំពោះគុណវិបត្តិនៃគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុជាក់ស្តែងដូចប្រទេសកម្ពុជា មិនអាចទម្លាក់ការប្រាក់របស់ខ្លួន ឱ្យនៅក្រោម ១០ភាគរយបាន ដោយសារធនាគារនិងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាមិនអាចខ្ចីកម្ចីជាដុល្លារពីធនាគារជាតិកម្ពុជាក្នុងអត្រាការប្រាក់ទាបដែលតម្រូវឱ្យធនាគារនៅកម្ពុជាខ្ចីក្រៅប្រទេសដែលមានការប្រាក់ខ្ពស់ ហើយបន្តកម្ចីការប្រាក់ខ្ពស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ (ជាទូទៅ ធនាគារពាណិជ្ជអាចខ្ចីពីធនាគារកណ្តាលដែលអាចឱ្យធនាគារកណ្តាលមានគោលនយោបាយអត្រាការប្រាក់)។ ជាងនេះទៅទៀត ប្រទេសដែលមានដុល្លារូបនីយកម្មខាតបង់ seigniorage ដែលជាចំណូលបានមកពីការបោះលុយក្នុងអត្រាមួយដែលអាចរក្សាស្ថិរភាពអតិផរណា៕
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «កម្ពុជាមានមូលដ្ឋានចំនួន ៤ដែលអាចថែរក្សាបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួនបាននោះគឺ ផែនទីរដ្ឋបាលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង បង្គោលព្រំដែនរដ្ឋបាលកូសាំងស៊ីន មូលដ្ឋានឯកសារដែលស្រាវជ្រាវនិងចងក្រងដោយរ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦...