ព័ត៌មាន

«សកម្មភាពក្រុមការងារវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ចុះសិក្សាផ្ទៀងផ្ទាត់រូបបដិមាព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី» ដោយ៖ កញ្ញា តាកេត ស័កដា

2019-04-25 13:58:43 ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 25 មេសា 2019 ម៉ោង 08:58 PM
អ្នកមើល 3230
post_detail

ដោយមានសំណូមពរពីក្រុមការងារសាងសង់អគារឥន្រ្ទទេវី ឱ្យអ្នកជំនាញបុរាណវត្ថុវិទ្យាសិក្សាផ្ទៀងផ្ទាត់រូបបដិមាព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី ក្រុមការងារវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលមានលោកបណ្ឌិត ផុន កសិកា, លោក ហឿង សុធារស់, លោក ប្រែង ពិសិដ្ឋ, លោកស្រី ម៉ិល វាសនា និងនាងខ្ញុំ កញ្ញា តាកេត ស័កដា បានចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងផ្ទៀងផ្ទាត់បដិមាព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី នៅតាមប្រាសាទក្នុងតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប ដូចជា ប្រាសាទបាយ័ន ប្រាសាទព្រះខ័ន ប្រាសាទតាព្រហ្មញ ប្រាសាទតាសោម ព្រះលានជល់ដំរី ព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងគោលបំណងសិក្សាកំណត់អត្តសញ្ញាណជាក់លាក់នៃរូបបដិមា «ព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី» សម្រាប់កសាងបដិមាតម្កល់ក្នុងអគារកំពុងសាងសង់ថ្មីនៃរាជបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ដែលនឹងដាក់ឈ្មោះថា «អគារឥន្រ្ទទេវី»។

មានអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះសន្និដ្ឋានថានៅប្រាសាទបាយ័នក៏មានចម្លាក់រូបព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី និងជ័យរាជទេវីដែរ គេឆ្លាក់នៅតាមក្លោងទ្វារចូលនានា និងនៅតាមសសរតាមថែវខាងក្នុង និងនៅជាន់ខាងលើ។ នៅតាមជញ្ជាំងនៃថែវខាងក្នុងនេះដែរ មានចម្លាក់នារីដែលទ្រង់គ្រឿងដូចព្រះមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ក្នុងឈុតខ្លះ មានស្រ្តីមានទ្រង់គ្រឿង​ដូចមហេសីចំនួន២ ជួនកាលបី ឬបួន ឬប្រាំ។ នេះជាសំណួរ ថាតើស្រ្តីដែលទ្រង់គ្រឿងដូចព្រះមហេសីជានរណា ឬជាព្រះមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ដែរឬយ៉ាងណា? បើដូច្នេះ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧មានមហេសីប៉ុន្មានអង្គ?  ដែលកន្លងមកគេដឹងតែថា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧មានមហេសី២អង្គគឺ ព្រះនាងជ័យរាជទេវី និងព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី។ តាមរយៈសិលាចារឹកប្រាសាទភិមានអាកាស K. 485 បានឱ្យដឹងថា ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ជាអគ្គមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និងជាម្ចាស់បងរបស់ព្រះនាងជ័យរាជទេវី បានសាងរូបបដិមាព្រះនាងជ័យរាជទេវី ជាមួយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និងព្រះនាងផ្ទាល់ផង នៅគ្រប់បណ្ដាខេត្តដែលគ្រប់គ្រងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។

បើតាមសិលាចារឹកនៅប្រាសាទព្រះខ័នបានចារដោយព្រះបុត្រារបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ មានព្រះនាម វីរៈកុមារ បានចារថា ស្រីរាជេន្រ្ទទេវី ដែលជាម្ដាយរបស់ទ្រង់ គឺជាមហេសីទី១របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ មួយវិញទៀត ក៏មានសិលាចារឹក(K.908)បានចារដែរថា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ មានមហេសីចំនួន៣អង្គ ដែល១អង្គទៀតមានព្រះនាម «រាជេន្ទ្រទេវី»។ យ៉ាងណាមិញ យើងនៅមិនទាន់មានអំណះអំណាងណាមួយច្បាស់លាស់ជាងនេះនៅឡើយ តែ​បើតាមការចុះស្រាវជ្រាវ និងការសង្កេតទៅលើរូបចម្លាក់តាមប្រាសាទខាងលើរួចមក លទ្ធផលបឋមយើងមើលឃើញ​ថាមានរូបស្ត្រីដែលទ្រង់គ្រឿងជាមហេសីចំនួន​៣អង្គដែលគង់នៅជាប់នឹងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧មានបរិមាណច្រើនជាងគេ ក្នុងចំណោមរូបស្ត្រីដែលទ្រង់គ្រឿងជាមហេសីចំនួន​២ ៤ និង៥អង្គ។ ហេតុនេះហើយ យើងគួរមានការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតជុំវិញចម្ងល់ទាំងនេះ។

កន្លងទៅមិនទាន់មានអ្នកស្រាវជ្រាវជាតិ និងអន្ដរជាតិណាធ្វើការកំណត់អត្តសញ្ញាណរូបបដិមាព្រះនាងឥន្រ្ទទេវីប្រាកដជាក់លាក់នៅឡើយ សូម្បីអ្នកជំនាញបដិមាសាស្រ្តនៅសារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញ ក៏មិនទាន់បានកំណត់រូបណាមួយជារូបបដិមាព្រះនាងឥន្រ្ទទេវីនៅឡើយដែរ។ ថ្មីៗនេះ មានការបង្ហោះតាមបណ្ដាញព័ត៌មានផ្សេងៗអំពីរូបព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី ប៉ុន្តែមិនបានទទួលបានការគាំទ្រ និងទទួលស្គាល់ពីសំណាក់អ្នកស្រាវជ្រាវជំនាញបដិមាសាស្រ្ត និងអ្នកជំនាញបុរាណវត្ថុនៅឡើយទេ។

ក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលបានចុះធ្វើការសិក្សានោះបានយល់ថា គួររៀបចំវេទិការពិគ្រោះយោបល់ ស្ដីពី «អត្តសញ្ញាណបដិមា ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី» ក្នុងគោលបំណង៖
-ប្រមូលអ្នកជំនាញផ្នែកបដិមាសាស្រ្ត ប្រវត្តិសិល្បៈ បុរាណវត្ថុ និងអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត ជជែកពិភាក្សា ពិគ្រោះយោបល់ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណបដិមាព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី
-កំណត់អត្តសញ្ញាណជាក់លាក់នៃអត្តសញ្ញាណបដិមាព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ដោយយោងតាមអនុសាសន៍នៃសិក្ខាសាលា។


                                                   រូបចម្លាក់ដែលគេសង្ស័យថាជារូបព្រះនាងជ័យរាជទេវី

                                                    រូបចម្លាក់ដែលគេសង្ស័យថាជារូបព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី



                                                 រូបដែលគេសង្ស័យថាជាព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី នៅប្រាសាទបាយ័ន



                                                          ក្រុមការងារនៅថែវខាងក្នុងនៃប្រាសាទបាយ័ន



                                                                    ក្រុមការងារនៅប្រាសាទបាយ័ន


                                              ក្រុមការងារនៅប្រាសាទតាព្រហ្ម តំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប

RAC Media | តាកេត ស័កដា


អត្ថបទទាក់ទង

«ប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និង អនុម័តបច្ចេកសព្ទគណ:កម្មការអក្សរសិល្ប៍»

កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ប៊ី សុខគង់ បានបន្តដឹកនាំប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និង អនុម័តបច្ចេកសព្ទគណ:កម្មការអក្សរសិល្ប៍ បានចំនួន០៣ពាក្យ ដូ...

2019-05-29 02:48:38   ថ្ងៃពុធ, 29 ឧសភា 2019 ម៉ោង 09:48 AM
«ពិធីការពារគម្រោងបណ្តោះអាសន្ននិក្ខេបបទថ្នាក់បណ្ឌិត» ដោយ៖ សេង មាន

ថ្ងៃចន្ទ ៩រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ វេលាម៉ោង ៨៖៣០ នាទីព្រឹក នៅអគារE ផ្នែកបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំ ពិធីការពារគម្រោងបណ្តោះអាស...

2019-05-27 08:27:45   ថ្ងៃចន្ទ, 27 ឧសភា 2019 ម៉ោង 03:27 PM
«វិមានរំឭកដល់អ្នកស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១» ភាគទី៧ - វគ្គទី៤ ដោយ៖ លោកស្រី ស៊ន ច័ន្ទអមរា មន្ត្រីលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

អ្នកទៅចូលរួមក្នុងពិធីសម្ពោធ «វិមានរំឭកដល់អ្នកស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១» (https://i.pinimg.com/originals/fe/53/31)នៅក្នុងភាគទី៧ វគ្គទី៤ ដែលជាវគ្គបញ្ចប់នៃសុន្ទរកថារបស់លោករេស៊ីដង់ជាន់ខ្ពស់បារាំងនេះ យើ...

2019-05-27 07:18:49   ថ្ងៃចន្ទ, 27 ឧសភា 2019 ម៉ោង 02:18 PM
«វត្តមានគោទឹកដោះ១០០ក្បាល បង្កើតប្រវត្តិសាស្រ្តថ្មីមួយសម្រាប់កម្ពុជា» ដោយ៖ សុ គន្ធា

«នេះជាលើកទី១ ហើយសម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងការនាំគោទឹកដោះចូលនៅថ្ងៃស្អែកនេះ។ យើងបានរៀបចំតាមបច្ចេកវិទ្យាគោអឺរ៉ុប តាំងពីចំណីអាហារ ទឹកផឹក និងកន្លែងដេក ។ ដើម្បីធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ រួចចែករំលែក​ដល...

2019-05-27 04:57:23   ថ្ងៃចន្ទ, 27 ឧសភា 2019 ម៉ោង 11:57 AM
«ស្ថានីយស្រែអំពិល អាចនឹងមានសំណល់ជើងប្រាសាទបុរាណសម័យមុនអង្គរ»

តាមការសន្និដ្ឋានជាបឋមរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវកំណាយស្ថានីយ៍ស្រែអំពិល របស់វិទ្យាវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ នៃរាជ​បណ្ឌិត្យ​សភា​កម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ការធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវនៅស្ថានីយស្រែអំពិល ជាក់ស្តែង បានរកឃើញថ...

2019-05-25 16:05:54   ថ្ងៃសៅរ៍, 25 ឧសភា 2019 ម៉ោង 11:05 PM
«យុគថ្មរំលីងនៅបន្ទាយលង្វែក» ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ

(ផែនទីបន្ទាយលង្វែក និងទួលបាយក្អែក)បួនសតវត្សរ៍បន្ទាប់ពីសម័យអង្គររុងរឿង គឺជាសម័យមួយដែលគេហៅថា សម័យកណ្តាល។ សម័យនេះមិនសូវបានគេចងក្រងទុកក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាទេ ជាពិសេសការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងវិស័យបុរាណវ...

2019-05-24 15:32:27   ថ្ងៃសុក្រ, 24 ឧសភា 2019 ម៉ោង 10:32 PM

សេចក្តីប្រកាស