កាលពីឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅនេះ ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត នូ ចាន់សុភី ប្រធានវិទ្យាស្ថាន បានដឹកនាំក្រុមស្រាវជ្រាវចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពី «សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រូបី និងមរតកវប្បធម៌អរូបី នៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប» ដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំឆែប១ និងឆែប២ ស្រុកឆែប​​ ខេត្តព្រះវិហារ។ តាមរយៈការចុះទីស្រាវជ្រាវដោយផ្ទាល់នៅតំបន់ឧទ្យាន ក្រុមការងារបានរកឃើញនូវមរតកវប្បធម៌រូបី និងអរូបីជាច្រើន បានបន្សល់ទុកនៅក្នុងតំបន់ជុំវិញឧទ្យានឫស្សីត្រឹប ដូចជាសន្លុងស្លដែកដែលមានប្រវត្តិបន្សល់ទុកមកតាំងពីសម័យអង្គរមកម្លេះ ហើយអ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់នោះ គឺក្រុមស្រាវជ្រាវបានធ្វើកំណត់ត្រាទុកនូវវប្បធម៌របស់ជនជាតិកួយ ដែលកំពុងរស់នៅខេត្តព្រះវិហារ ដូចជា ប្រពៃណីរបាំវាយខែល ការប្រើប្រាស់ស្លឹកខ្ជែង(ស្លឹកទ្រាំង) សម្រាប់បង្កើតជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗក្នុងជីវភាពរស់នៅ។

ការសិក្សាអំពីមរតកវប្បធម៌រូបីនិងអរូបីតាមរយៈការសិក្សាយ៉ាងលំអិតជាមួយជនជាតិកួយ បានជំរុញលើកទឹកចិត្តក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានសម្រេចបន្តបេសកកម្មរបស់ខ្លួន ពង្រីកការស្រាវជ្រាវទៅដល់បណ្តាខេត្តភាគខាងជើងផ្សេងទៀត ដូចជានៅខេត្តក្រចេះ និងខេត្តស្ទឹងត្រែងជាដើម។ ក្រុមការងារបានចុះទៅសម្ភាសន៍ជាមួយចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ អាជ្ញាធរដែនដី ចាស់ទុំដែលនៅចងចាំប្រវត្តិ ពីវប្បធម៌នៃការរស់នៅរបស់ជនជាតិកួយនៅខេត្តក្រចេះ និងខេត្តស្ទឹង​ត្រែង។ 

(ក្រុមការងារជួបសម្ភាសជនជាតិកួយ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង)

ការចុះសង្កេតពីសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ជនជាតិកួយនេះ ក្នុងគោលបំណងធ្វើការសិក្សា ចងក្រង និងកសាងឯកសារ ទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ដើមខ្ជែងសម្រាប់ជាប្រយោជន៍និងជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិកួយ ក៏ដូចជាកំណត់ត្រានិងការប្រៀបធៀបពីល្បែងវាយខែលក្នុងវប្បធម៌របស់ជនជាតិកួយ ដែលកំពុងមានវត្តមាននៅតាមបណ្តាខេត្គភាគខាងជើង ជាពិសេសខេត្តក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង ជាមួយនឹងកំណត់ត្រាពីវប្បធម៌ជនជាតិកួយដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់ឧទ្យានរាជ​បណ្ឌិត្​យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប នៃខេត្តព្រះវិហារ។ 

សូមបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានចុះទៅសិក្សានៅខេត្តក្រចេះ គឺបានធ្វើឡើងនៅភូមិមានជ័យ ឃុំស្រែចារ និងភូមិថ្នល់ ឃុំស្វាយជ្រេះ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ហើយចំណែកនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវ បានចុះទៅធ្វើការសិក្សាដោយផ្ទាល់នៅភូមិថាឡាបរិវ៉ាត់ ឃុំថាឡាបរិវ៉ាត់ និង នៅភូមិវាលដេញ ឃុំអន្លង់ជ្រៃ ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង៕

រូបភាពខ្លះៗ ពីសកម្មភាពបង្កើតរបស់ប្រើប្រាស់ពីដើមខ្ជែង (ដើមទ្រាំង) របស់ជនជាតិកួយ៖

RAC Media