Royal Academy of Cambodia
ចុះផ្សាយថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩
ភ្នំពេញ៖ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានលើកឡើងនូវបំណងរបស់សម្ដេច ក្នុងការធ្វើប្រជាមតិដើម្បីឈានទៅស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា បើកឱ្យមានទោសប្រហារជីវិតឡើងវិញ។ នេះជាការថ្លែងរបស់សម្ដេចតេជោប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅក្នុងពិធីជួបសំណេះសំណាលសួរសុខទុក្ខជាមួយគ្រូៗ យុវនារីនិងកុមារ រងគ្រោះនៅមជ្ឈមណ្ឌលបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ និងស្ដារនីតិសម្បទាយុវនារី អាហ្វេស៊ីប (AFESIP) ទុំឌី ដែលស្ថិតនៅភូមិ២៤ សង្កាត់ព្រៃស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។
សម្ដេចតេជោ បានលើកឡើងអំពីលទ្ធភាព ក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បើកឱ្យមានការកាត់ទោសប្រហារជីវិត ទៅលើជនណាដែលរំលោភទៅលើកូនបង្កើតរបស់ខ្លួន ជីតារំលោភចៅខ្លួនឯង ដែលគួរតែកម្រិតទោសប្រហារជីវិត។ សម្ដេចថា នេះគ្រាន់តែជាការគិតរបស់សម្តេចតែប៉ុណ្ណោះ ហើយរឿងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនអាចធ្វើតាមសំណើរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬក៏សមាជិករដ្ឋសភាដែលធ្វើជាសេចក្ដីស្នើច្បាប់ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នោះទេ គឺប្រហែលជាដើរដល់ការធ្វើប្រជាមតិតើគួរតែមានទោសប្រហារជីវិតឡើងវិញឬក៏អត់? ប៉ុន្តែទោសប្រហារជីវិតនេះ គួរតែកំណត់ត្រឹមជីតារំលោភចៅ ឳពុករំលោភកូនខ្លួនឯង ឳពុកមារំលោភលើក្មួយខ្លួនឯង។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់សម្ដេចតេជោប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
សម្ដេចបានបន្តថា នេះគ្រាន់តែជាការគិតរបស់សម្ដេចប៉ុណ្ណោះ ដោយសម្ដេចនឹងមិនប្រើអំណាចដើម្បីស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីនឹងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញបើកឱ្យមានទោសប្រហារជីវិតឡើងវិញទេ ហើយសម្ដេចក៏នឹងមិនស្នើសុំសមាជិករដ្ឋសភាដើម្បីស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរ ដែលការនេះគឺចាំបាច់ត្រូវធ្វើប្រជាមតិទូទាំងប្រទេស ដើម្បីសម្រេចថាត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញឬក៏អត់?
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្រោយបញ្ចប់សង្គ្រាមជាង៣ទសវត្សរ៍នៅកម្ពុជា នៅក្នុងសម័យព្រះរាជាណាចក្រទី២ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រង់ជំពូកទី៣ អំពីសិទ្ធិ និង ករណីយកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មាត្រា ៣២ បានចែងថា « ជនគ្រប់រូប មានសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត មានសេរីភាពនិងមានសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន។ ទោសប្រហារជីវិតមិនត្រូវឱ្យមានឡើយ»។
បើក្រឡេកមកមើលស្ថានភាពសង្គមក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នវិញ សីលធម៌សង្គមហាក់បីបានធ្លាក់ចុះក្នុងកម្រិតមួយដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ទាក់ទងទៅនឹងការរំលោភសេពសន្ថវៈពីសំណាក់ឳពុកចុង ឳពុកមា រហូតឳពុកនិងជីតាបង្កើត ទៅលើកូនដើម ក្មួយបង្កើត កូននិងចៅបង្កើតជាដើម ក្នុងរូបភាពប្រៀបដូចជាសត្វតិរច្ឆានមិនស្គាល់សាច់ញាតិរបស់ខ្លួន ដែលបានបន្សល់នូវសោកនាដកម្មដល់ជនរងគ្រោះដែលភាគច្រើនជាអនីតិជន កើតមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ត បាត់បង់ស្មារតីម្ចាស់ការខ្លួនឯង អស់សង្ឃឹមក្នុងជីវិត មិនអាចប្រាស្រ័យទាក់ទងជាធម្មតាជាមួយអ្នកដទៃ ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅនិងលូតលាស់របស់កុមាររយៈពេលយូរអង្វែង ឬរហូតដល់ពេញមួយជីវិត ដែលអាចនឹងបង្កទៅជាវិបត្តិសង្គមធ្ងន់ធ្ងរមួយចំពោះអនាគតជនរងគ្រោះទាំងនោះ។
ហេតុនេះ ការដាក់កំហិតទោសទណ្ឌឱ្យបានធ្ងន់ធ្ងរទៅលើបុគ្គលទាំងឡាយដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើអសីលធម៌និងគ្មានមនុស្សធម៌ខាងលើនេះ វាគឺជាការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងឈានទៅលុបបំបាត់នូវការធ្លាក់ចុះកាន់តែខ្លាំងនៃសីលធម៌សង្គម ដើម្បីបញ្ចៀសនូវផលវិបាកដែលកើតចេញពីទង្វើដែលប្រៀបដូចតិរច្ឆានខាងលើនេះ។
RAC Media | លឹម សុវណ្ណារិទ្ធ
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលចិន (១៩២៧-១៩៤៩) បានបិទបញ្ចប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក្រោយចលនាកុម្មុយនីស្តបានយកឈ្នះលើកម្លាំងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលគួមីងតាងដែលបានភៀសខ្លួនទៅកាន់កោះតៃ...
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរូបី (កេរដំណែលបន្សល់ពីដូនតាតាំងពីសម័យបុរាណ)។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះរួមមានប្រាសាទបុរាណ វិហារពុទ្ធសាសនាបុរាណ ស្ពានបុរាណ ឡបុរាណ ផ្លូវបុរាណ ភូមិដ...
ខ្លឹមសារសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានក្នុងទស្សនវិជ្ជាហិណ្ឌូ បង្ហាញពីគំនិតស្តីអំពីវដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើតនិងការស្លាប់។ វដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើត និងការស្លាប់ គេហៅថា សំសារៈ (samsara) ឬ វាលវដ្តសង្សារ។ វាលវដ្តសង្សា...
មនុស្សជាតិទូទៅ ទោះចង់ឬមិនចង់ តែងបានអនុវត្តទ្រឹស្តីទស្សនវិជ្ជាសង្គម ដោយចៀសមិនរួច។ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានកំណត់សកម្មភាពមួយចំនួនសម្រាប់ សម្គាល់ថាមនុស្សជាតិពិតជាបាននិងកំពុងរស់នៅដោយប្រើប្រាស់ទស្សនវិជ្ជាសង្គម។...
ថ្មីៗនេះមានសារព័ត៌មានជាច្រើនបានសរសេរពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាពិសេសលើប្រធានបទក្ដៅចំពោះការធ្វើដំណើររបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន រហូតដល់វិវឌ្ឍនាការពី “មិត្តដែកថែប” ទៅ “មិត្តត្បូងពេ...
កម្ពុជានិងចិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលនៅពេលនោះមានរូបភាពច្រើនតែទៅលើទំនាក់ទំនងតាមរយៈការធ្វើជំនួញផ្លូវទឹក ការជ្រាបចូលនៃវប្បធម៌ និងការផ្លាស់ប្ដូរជនជាតិចិនចូលមករ...